________________
-१४]
३७. रूपातीतम्
2090 ) तद्ध्येयं तदनुष्ठेयं तद्विचिन्त्यं मनीषिभिः । यज्जीवकर्मसंबन्धविध्वंसायैव जायते ||११|| किं चे
2091 ) स्वयमेव हि सिध्यन्ति सिद्धयः शान्तचेतसाम् | अनेकफलसंपूर्णो मुक्तिमार्गावलम्बिनाम् ||१२ 2092 ) संभवन्ति न वाभीष्टसिद्धयः क्षुद्रयोगिनाम् । भवत्येव पुनस्तेषां स्वार्थभ्रंशोऽनिवारितः ||१३ 2093 ) भवप्रभवसंबन्धनिरपेक्षा मुमुक्षवः ।
न हि स्वप्नेऽपि विक्षिप्तं मनः कुर्वन्ति योगिनः || १४
2090 ) तद्ध्येयं यद् ध्यानं जीवकर्मणोः विध्वंसाय नाशाय । एव निर्धारणार्थः । शेषं सुगमम् । इति सूत्रार्थः ॥ ११ ॥ अथ पुनराह । किं च ।
-
६६१
2091 ) स्वयमेव - [ शान्तचेतसां योगिनां सिद्धयः स्वयमेव सिध्यन्ति । कोदृशाः । अनेकफलसंपूर्णाः नानाविधफलयुक्ताः । इति सूत्रार्थः || १२ ||] अथ पुनस्तेषां स्वरूपमाह ।
2092 ) संभवन्ति तेषां स्वार्थभ्रंशः स्वार्थनाशः अनिवारितो भवत्येव । शेषं सुगमम् । इति सूत्रार्थः ||१३|| अथ पुनराह ।
(2093 ) भवप्रभव – संसारोत्पन्नसंबन्धे निरपेक्षाः मुमुक्षवः मुक्तिकामाः । शेषं सुगमम् । इति सूत्रार्थः || १४ || अथ पुनराह ।
जो जीव और कर्मबन्धके विघातका ही कारण हो उसका ही बुद्धिमान् मनुष्योंको ध्यान करना चाहिए, उसीका अनुष्ठान करना चाहिए और उसीका चिन्तन करना चाहिए ||११||
Jain Education International
दूसरे, जो योगी मनको शान्त करके मोक्षमार्गका आश्रय लेते हैं उनके लिए अनेक फलोंसे परिपूर्ण - अभीष्ट अनेक प्रयोजनोंको सिद्ध करनेवाली - सिद्धियाँ स्वयं ही प्राप्त होती हैं ॥१२॥
निकृष्ट ध्यान करनेवाले योगियोंके उन अभीष्ट सिद्धियोंकी सम्भावना नहीं है, इसके विपरीत उनका आत्महितसे वंचित होना नहीं रोका जा सकता है- वे आत्महितसे वंचित होकर अनेक दुःखोंको ही भोगते हैं ||१३||
जो योगी मोक्षके अभिलाषी होकर संसारके उत्पादक सम्बन्धोंसे निरपेक्ष होते हैं वे स्वप्नमें भी अपने मनको विक्षिप्त - विषयोंमें मुग्ध - नहीं करते हैं ||१४||
१. S F J X Y R विश्लेषायैव । २. PM किं च । ३. MN संपूर्ण । ४. All others except P चा for वा ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
