________________
दंतपुर
૧૧૪
धनकटक
કેટલાએક લખનારાઓના મંતવ્ય પ્રમાણે પાયલ દાઢાધાતુવંશને લેખ). 3. ઓરિસામાં આવેલી જગન્નાથપુરી તે જ આ. | હાલ આ દાંત કાંડીમાં શ્રીવર્ધનપુરમાં મલી
કેમકે બુદ્ધને દાંત પ્રથમ પુરીમાં રાખવામાં ! ગવ નામના દેવળમાં રાખવામાં આવ્યો છે. આવ્યો હતો અને પાછળથી લંકામાં લઈ કાંડીમાં દંતાવશેષના સરઘસની હકીક્ત જવાયો હતો. કલિંગ નરેશ બ્રહ્મદરે બુદ્ધના સારૂં મહાવંશ, અધ્યાય ૮૫ જુઓ. નિર્વાણ પછી થોડાક સમયમાં તેમને ડાભો
ગોદાવરી ઉપર આવેલા રાજમહેન્દ્રી કુતરિયે દાંત આણીને દેવળમાં રાખ્યો હતો.
અને મેદનાપુર જીલ્લામાં આવેલા દંતાનની દાઢવંશમાં બુદ્ધના એક શિષ્ય એ દાંત બુદ્ધની
જોડે આ દાંત કેટલીક રીતે ચિતામાંથી લીધો હતે એમ કહ્યું છે.
સરખાવાયો છે; પણ ઓરિસામાં આવેલી પુરી બ્રહ્મદત્તને એ શિષ્ય આ દાંત આપ્યા હતા.ઘણું
તે જ દંતપુર આમ નિર્ણિત થયું છે. એવી પેઢીઓ સુધી આ દાંતને દંતપુરના દેવળમાં
આખ્યાયિકા છે કે જરાએ કૃષ્ણને માર્યા રાખી તેની પૂજા કરી હતી.ચોથા સૈકામાં કલિંગ
પછી એમનાં હાડકાં એકઠાં કરીને પેટીમાં
રાખવામાં આવ્યાં હતાં. વિષ્ણુએ ઇંદ્રદ્યુમ્ન નરેશ ગેહસિવ આ દાંત પાટલીપુત્રમાં લઈ ગયે હતો. આ દાંતે નિર્ચન્થીઓ યાને જેનોને
રાજને આજ્ઞા કરી કે જગન્નાથની મૂર્તિ ગુંચવાડામાં નાખે એવા પાટલીપુત્રમાં ઘણું
બનાવીને તેના પેટમાં આ હાડકાં રાખવાં. ચમત્કાર બતલાવ્યા હતા. નિગ્રંથીઓ યાને
( ગેરેટના હિંદુસ્થાનના પ્રાચીન કેષમાં જેને ના કહેવાથી ઉકત દાંત દંતપુરમાંથી પાટ
જગન્નાથ શબ્દ જુઓ; વેડને હિંદુલીપુત્રમાં લઈ જવામાં આવ્યો હતો. રાજા
સ્થાનને ઇતિહાસ, પુ. ૧, પા૦ ૨૦૬).
રંતુ દંતપુરનું વિકૃત રૂપઃ દેતપુર શબ્દ જુઓ. પાંડુને દંતપુરમાંથી આ દાંત મળ્યો હતો (જ૦
(બૃહત્સંહિતા, ૨૪, ૬). એન્ડ સેટ બં૦ ૧૮૩૭, પા. ૮૬૮ અને ૧૦૫૯). આ દાંતને ગોહસિવ રાજાએ દંત
(ઘ) પુર પાછો આણુને તેના જુના દેવળમાં ધનર. મદ્રાસ ઇલાકામાં કૃષ્ણ યાને ગંતૂર રાખ્યો હતો. ઉત્તર તરફના રાજા ખીરધારના જીલ્લામાં આવેલું ધરણકેટ તે, અમરાવતી ભત્રીજાઓએ આ દાંત લઈ જવા સારૂ દંતપુર નામના ન્હાના કસ્બાની પશ્ચિમે એક મૈલ ઉપર હુમલો કર્યો હતો. એ લડાઈમાં ગેહ- અને બેજવાડાથી પશ્ચિમમાં સીધા અઢાર મૈલ
સિવના મરણ પછી, એની દીકરી હેમમાળા દર કૃષ્ણ–નદીને દક્ષિણ કિનારે આ સ્થળ આવેલું ત, અને તેના પતિ ઉજજનના રાજપુત્ર દંતકુમારે છે. ( કનિંગહામની પ્રાચીન હિંદુસ્થાછે આ દાંત લંકામાં ખસેડાયો હતો. દંતકુમાર નની ભૂગોળ, પાપ૦), બેજવાડા તે જ 'ક.). ગોહસિવને ભાણેજ હતો. કીર્તિશ્રી મેઘવર્ણના આ સ્થળ, એમ ફર્ગસન ધારે છે. ( જ
રાજકાળમાં (ઈ. સ. ૨૯૮ થી ૩૨૬) આ રેડ એસે, ૧૮૮૦; પાત્ર ૯૯ ). દાંત લંકા મોકલાવાયો હતો એણે પરતુ એ ધારવું ખરું જણાતું નથી. ધનકટક અનુરાધાપુરમાં આ દાંતનું રક્ષણ કર્યું હતું. અગર ધરણીકટ એ ઈસ્વીસન પૂર્વે ઓછામાં (ટેનેન્ટતું લંકા; ટોનરનું લંકામાં બુદ્ધ- ઓછાં ૨૦૦ વર્ષથી બહું પ્રખ્યાત સ્થળ
દૂતાવશેષ; મટુકુમાર સ્વામીના દાઢાવેશ મનાતું આવ્યું છે. પુરાણમાં કહેલા આંધ્ર=; નું ભાષાંતર; ટર્નરનો જ એ૦ ]. ભૂત્ય રાજવંશની ત્યાં રાજધાની હતી. શિલા
સોટ બં, ૧૯૩૭ માં પાત્ર ૮૬૬ માં ! લેખમાં આ વંશના રાજાઓને સાત
Aho! Shrutgyanam
