________________
भद्रकर्ण
भद्दीय મકર (૨). કાઠીયાવાડમાં થાનમાં ત્રિનેત્રેશ્વર (મદ્રીજા. ભદો એ જ (કલ્પસૂત્ર, અ૦૬). આ
(કણેસર) મહાદેવ આગળ આવેલ પ્રસિદ્ધ | સ્થળે શ્રી મહાવીરે બે પજુસણ કર્યા હતાં. કુંડ વિશેષઃ કાઠીયાવાડ શબ્દ જુઓ. (કર્મ મહોય. પાલીગ્રન્થમાં આ સ્થળને ભદીય અને પુરાણ, ૧,૩૪; સ્કંધપુરાણ, પ્રભાસખંડ, ભદીયનગર કહ્યું છે. ભાગલપુરની દક્ષિણે આઠ અરબુધ, અ૦ ૮).
માઈલ ઉપર આવેલું ભાદરીયા તે જ આ સ્થળ. મદા. જેને કાંઠે યારકંડ નામને કઓ આવેલે
પ્રાચીન અંગદેશ સંબંધે નંદલાલ ડેની છે તે મારકંદ નદી. એને ઝરફશાન પણ કહેતા
ટીપણી જુઓ. જ૦ એ સો બં, (વિષ્ણુપુરાણ, ભા૦ ૨, અ૦ ૨). ગંગા
પુત્ર ૧૦, ૧૯૧૪, પ૦ ૩૩૭. ) જેના નદીમાંથી થએલી ચાર નદીઓમાંની એક
છેલા તીર્થકરે આ જગાએ બે માસાં (ભાગવતપુરાણ, સ્કંધ ૫, અ૦ ૧૭).
ગોળ્યાં હતાં. બુદ્ધની સુપ્રસિદ્ધ શિષ્યા વૈશા
ખાને જન્મ આ સ્થળે થયો હતો. (શ્રાવસ્તિ માવતી મધ્યપ્રાંતમાં ચાંદા જીલ્લામાં આવેલા
શબ્દ જુઓ. ). વિશાખા ધનંજયની પુત્રી વોરાથી ઉત્તરે દસ માઈલ ઉપર આવેલું
અને મીન્ડકની પૌત્રી થતી હતી. આ બંને ભટલ તે જ. એજ જીલ્લામાં ચાંદા કઆથી
જણ અંગ રાજાના કાશાધિકારીઓ હતા. વાયવ્યમાં ૧૮ માઈલ ઉપર આવેલા ભંડકને પણ લેકેતિમાં પ્રાચીન ભદ્રાવતી કહે છે.
બુદ્ધ ભદ્દીમાં આવ્યા હતા ત્યારે વિશાખા
સાત વરસની હતી. ( મહાવ, ૫, ૮, જૈમિનિ ભારતમાં એ યુવનાશ્વની રાજધાની
૩ ) તેઓશ્રી યાતી આ વનમાં ત્રણ મહીના હતું એમ કહ્યું છે. હાલનું ભલસા તે ભદ્રા
રહ્યા હતા. એક ધનાઢય વેપારીના પુત્ર વતી એમ કનીંગહામ કહે છે. (ભીલસાના
ભજીને પિતાના ધર્મમાં લીધે હતા. (મસ્તપ, પાનું ૩૬૪; જ૦ એ૦ સે
હાવ ૫, ૮; મહા૫નાદ જાતક કેબં, ૧૮૪૭, પા૦ ૭૪૫. ). પંજાબમાં
બ્રીજની જાતકની આવૃત્તિમાં નં. ઝેલમ જીલ્લામાં પીંડદાદનખાનની પાસે
૨૬૪) પુ. ૨, પ૦ ૨૨૯ ). વિશાખાના આવેલી બુઆરી નામની એક જુની જગા બાપ અહીંથી શ્રાવતિની દક્ષિણે ૨૧ માઈલ તે પ્રાચીન ભદ્રાવતી છે એમ કેટલાક કહે
ઉપર આવેલા સાકેતમાં રહેવા ગયા હતા. છે. એ જગાએ ઘણું મંદિરો આવેલાં અહીં વિશાખાએ પૂર્ણવર્ધન યાને પૂણ્યછે. (જવ એટ સો૦ બં૦, ૧૯, પાઠ વર્ધન જોડે લગ્ન કર્યું હતું. પૂર્ણવર્ધનને ૫૭. ). ભદ્રાવતી સરસ્વતિને કિનારે આ
બાપ મિગાર શ્રાવતિના રાજા પ્રસેનજીતનો વ્યાનું પદ્મપુરાણના ઉત્તરાખંડના ૩૦ મા
કેશાધ્યક્ષ હતો. મિગાર નિગ્રંથ-નાથપુત્રને અધ્યાયમાં કહ્યું છે. ભદ્રાવતી હસ્તિનાપુરથી અનુયાયી હતા. વિશાખાએ એને બુદ્ધધર્મમાં ૨૦ જેજન દૂર છે એવું જૈમિનિએ ભારતના | લીધો હતો તેથી વિશાખાને મિગારમાતા ૬ઠ્ઠા અધ્યાયમાં કહ્યું છે. ઢોલેમીએ ઉલ્લેખ
કહેતા. ( મહાવચ્ચ, ૮, અને પી; કરેલી બારદાઓતીસ તે ભદ્રાવતી. એ
સ્પેન્સ હાડીનું બુદ્ધિગમ આવૃત્તિ રજી, ભદ્રાવતી વિંઘ પર્વતમાળાની પૂર્વે આવ્યાનું
પા૦ ૨૨૬.). બુદ્ધના સમયમાં અંગનું રાજ્ય કહે છે. (મેકીન્ડલનું ટોલેમી, પા.. બિબિસારના મગધના રાજ્યની સાથે જોડી ૧૬૨.). એણે ભારહત તે ભદ્રાવતી એમ |
દીધું હતું. તેથી ભદીય મગધ રાજ્યમાં આ ઓળખાવ્યું છે. (અકિંઠ સવે રીપેટ, વ્યાનું કહ્યું છે. (મહાવ, ૬, ૩૪; સ્પે૨૧, ૫૦ ર ).
ન્સ હાડીનું બુદ્ધિઝમ, પા૦ ૧૬૬ ).
Aho! Shrutgyanam
