________________
वेत्रवती
અને દક્ષિણે કૃષ્ણા નદી હતી. ( મુંબાઈ ગેઝેટિયર, ૫૦ ૧, વિ૦ ૨, પા૦ ૨૮૦). ગવતી. ભાપાળ રાજ્યમાં આવેલી જમના નદીને મળનારી ભેટવા નદી તે જ. પ્રાચીન વિદિશા અથવા ભિલસા એના કાંઠા ઉપર આવેલું છે. શ્વેત્રવતી (ર). ગુજરાતમાં આવેલી સાબરમતીની
એક શાખા વાત્રક નદી તે જ. ( પદ્મપુરાણ,
ઉત્તર૦, ૦ ૫૩). ખેડા (પ્રાચીન ખેટક) એના કાંઠા ઉપર આવેલું છે. ( જ૦ એ સા૦ ૦ ૧૮૩૮, પા૦ ૯૦૮ ). વૃત્રની અને ત્રની તે જ,
દીપ. નેપાળની દક્ષિણે અને ગારખપુરની પૂર્વે આવેલું હાલનું મેથી તે જ. પરંતુ આ ચોક્કસ થયું નથી. મુદ્દના નિર્વાણુ પછી તેના દેહના અવશેષના આઠમા ભાગ વેધદીપના બ્રાહ્મણાને મળ્યા હતા. (મહાપરિ નિબ્બાનસુત્ત, ૬ ). કુશીનગર જુએ. લૌરિયા નંદનગઢથી ઇશાનમાં એક માઈલ ઉપર અને ચંપારણુ જિલ્લામાં મેથીઆથી પંદર માઈલ વાયવ્યમાં આવેલા શંકુઆકાર માટીના મેાટા ઢગલાઓ અને જમીનમાં લાંબા ખાડાએ તે વેષદીપના બ્રાહ્મણાએ મુદ્દ ભગવાનના શરીરના અવશેષ ઉપર બાંધેલા રસ્તૂપનાં ખડેરા હાય એમ માનવાને કારણુ છે. આનાથી થાડે અંતરે અશાકના શાસના વાળા સિંહમુખાકૃતિવાળેા સ્તંભ આવેલા છે. વેદીપ શબ્દમાં દીપ એ ધામનું વિકૃત રૂપ હાય એ સ્પષ્ટ છે અને ધાપ એ દાગમ
અથવા ધાતુગલ અથવા સ્તૂપ જેની અંદર મુદ્દના અવશેષ રાખવામાં આવે છે તેનું વિકૃત રૂપ છે. ( મહાસ્થાનમાં સીતાધાપ અથવા સીતાધાતુગ નુ સીતાદીપ બન્યું છે તે સરખાવેા ). સેવામંજુરી. બંગાળા ઈલાકામાં શાહાબાદ જિલ્લામાં આવેલું ખકસર તે જ. (બ્રહ્માંડપુરાણ, પૂ
૨૨૪
वेदारण्य
ખંડ, અ૦ ૧ થી ૫; સ્કંધપુરાણ, સુત્તસહિતા, ૪, યજ્ઞખંડ, ૨૪ ). શહેરની મધ્યમાં આવેલા ગૌરીશકરના દેવળને લગેાલગ આવેલું વ્યાઘ્રસર નામના તળાવ ઉપરથી અકસર શબ્દ વિકૃત થયા ઢાય એમ દેખાય છે. વિશ્વામિત્રઆશ્રમ, સિદ્ધાશ્રમ, વ્યાઘ્રસર અને વ્યાઘ્રપુર તે જ.
લેપવૅત. મદ્રાસ ઇલાકામાં આવેલી તિરુક્કલુકુરમ નામની ટેકરી. અહીં પક્ષીતી` નામની પવિત્ર જગા આવેલી છે. પક્ષીતીર્થ શબ્દ જુઓ. (દેવીપુરાણ, અ૦ ૩૯; ઇન્ડિયન એન્ટીકવરી, પુ૦ ૧૦, પા૦ ૧૯૮ ). લેવીઁ ખુલ્લારી અને મૈસેારમાં વહેતી તુંગભદ્રાને મળતી હગરી નદી તે ( સ્ક ંધપુરાણ, સહ્યાદ્રિખંડ, ઇન્ડિ૦ એન્ટી પુ૦ ૩૦). પણ વરાહપુરાણના ૮૫ મે। અધ્યાય જુએ. કૃષ્ણા નદીને દક્ષિણુ તરફથી મળતી વરદા અથવા વર્દો અને અગ્નિપુરામાં કહેલી વરદા તે જ. ( પાર્ગીટરનું માન્તયપુરાણ, પા૦ ૩૦૩). વરદા શબ્દ જુએ. લેવશ્રુતિ અયાખ્યામાં ટાન્સ અને ગામતી નદી
મેાની વચ્ચે આવેલી નદી. ( જીએ રામાયણ, અાધ્યા, અ૦ ૪૯). જેવવ્રુત્તિ (૨) માળવામાં આવેલી વેસુલા નદી તે.
ઘણાં પુરાણામાં વેતિ નદીનું નામ જોવામાં આવતું નથી, પણ વેદસ્મૃતિ નદીના જ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યે છે.
એક્સ્મૃત્તિ વેદશ્રુતિનદી તે આજ. (જીએ મહાભારત, ભીષ્મ પર્વ, અ૦ ૯). વેવારત્ત્વ કાલિમર ભૂશિરથી ઉત્તરમાં પાંચ માઇલ
દૂર તાંજોરમાં આવેલું એક અણ્ય. અહીં અગસ્ત્ય ઋષિના આશ્રમ હતા. ( જીએ દેવી ભાગવત, ૭૬ ૩૮; ગંગુલીના સાઉથ ઇન્ડીઅન બ્રોન્ઝીસ, પા૦ ૧૬).
Aho! Shrutgyanam
