________________
वत्रधनी
૨૦૮
वराहक्षेत्र નામ ટ્ર-વેઈ કહે છે. જનરલ કનિંગહામ ટૂ-વેઈ છે. વર્ધમાન એ વંગથી જુદા પ્રદેશ છે એ તે રડવા યાને રંડવા એમ કહે છે.( લેગનું ઉલ્લેખ છે. (દેવીપુરાણ, અ૦ ૪૬ ). ફહ્યાન, પ્ર૦ ૨૧; આકી સર્વે રિપોટS, | વર્ધમાન (૩) વર્ધમાન ( વધમાન ) ને
Song ( 5 વાત તે પુ૦ ૧૧ ). આ રડવા યાને રંડવા શ્રાવ
પેન્સ હાર્ડીના બુદ્ધિઝમના પાન ૪૮૦ ઉપર સ્તિથી પશ્ચિમે નવ માઈલ ઉપર આવેલું છે. ઉલ્લેખ છે કે એ સ્થળ દંતની પાસે આવ્યું કશ્યપનું મૃત્યુ ગુરુપદગિરિ ઉપર થયું હતું (ગુપદગિરિશબ્દ જુઓ). પણ બુદ્ધોષની વર્ષનાન (૪) માળવામાં પણ વર્ધમાન નામનું અકથા પ્રમાણે કાશ્યપ (ક૨શપ) બનારસમાં
બીજું શહેર છે એ ઉલ્લેખ જ એ જન્મ અને મૃગદાવમાં મરણ પામ્યો હતો.
સો, બ, ૧૮૮૩, પ૦ ૬૭ ઉપરનાં લલિમૃગદાવ તે હાલનું સારનાથ (જન્ટ એસો૦
તપુરના લખાણોમાં છે. બં૦ ૧૮૩૮, પા૦ ૭૯૬). યુવાનજય જાતકમાં
વર્ધમાન (૫) બીજું એક વર્ધમાન કિંવા (જાતક ૪ થું, પ૦િ ૭પ) સરંધન, સુદર્શન,
વર્ધમાનપુર કાઠિયાવાડમાં આવેલું હતું. હાલનું બ્રહ્મવર્ધન, પુષ્પવતી, અને રમ્ય એ બનારસનાં
વઢવાણ તે જ એ સ્થળ. વઢવાણમાં સુપ્રસિદ્ધ જુનાં નામે હતાં એમ કહ્યું છે.
જૈન સાક્ષર મેરૂતુંગે પ્રબંધચિંતામણિ નામને વર્ગની વૃત્રની અને વેત્રવતી (૨) તે જ.
એક ગ્રંથ ઈ. સ. ૧૪૨૩ માં લખ્યો હતો. વર્ધમાન કથાસરિત્સાગર, અ. ૨૪, ૨૫, ઉપરથી મેરૂતુંગે મહાપુરૂષચરિત, સદ્ધરસવિચાર
જણાય છે કે વર્ધમાન વિદ્યાચળની ઉત્તરે વગેરે ગ્રંથ પણ લખ્યા હતા. (ડો. ભાઉઅલાહાબાદ અને બનારસની વચ્ચે આવેલું દાજીની મેરૂતુંગની સ્થાવલી; ટૅનીનું હતું. માર્ક-ડેય પુરાણ અને વેતાલપંચવિંશ- પ્રબંધચિંતામણિનું ભાષાંતર, પા૦ ૧૩૪ તિમાં આ નામનો ઉલ્લેખ છે.
અને ટોનીની પ્રસ્તાવના, પા૦ ૭). વર્ષમાન ( ૨ ) અહીં અગાડી શાલપાણિ | વયેત નીલા, નિષધ, વેત, હેમકુટ. હિમવાન નામના યક્ષે પોતે મારેલા માણસના હાડ
અને શંગવાન એ છ પર્વતે વર્ષપર્વતે કાંઓનો મોટો ઢગલો એકઠો કર્યો હતો તેનું કહેવાય છે. ( વરાહપુરાણ, અ૦ ૭૫ ). ઉપરથી વર્ધમાનને અસ્થિકગ્રામ કહેતા. જેન | વન મથુરા જીલ્લામાં છીટ પરગણુની હદ ઉપર તીર્થકર મહાવીરે કેવલી પદ મેળવ્યા પછી | ભરતપુરની પાસે આવેલું હશણ તે જ. રાધાને પહેલું ચોમાસું વર્ધમાનમાં ગાળ્યું હતું.
એની જન્મભૂમિ રાવલમાંથી એનાં માબાપ ( જેકેબીનું કલ્પસૂત્ર, સેબુઈસ્ટ,
વૃભાનુ અને કાર્તિએ અહિંયાં રાખી હતી. પુર ૨૨, પા૦ ૨૬૧ ). શાહજહાનપુરથી નારાયણના અવતાર કૃષ્ણ અને રાધિકાને ૨૫ માઈલ ઉપર આવેલા વનખેરામાંથી પ્રેમ પુરાણમાં સવિસ્તાર વર્ણવ્યો છે. મળેલા તામ્રપત્ર ઉપરથી જણાય છે કે વર્ષ
આસ્તિગ્રામ શબ્દ જુઓ. વર્શાણનામ એ વખતે માનને વર્ધમાનકેટી ( માર્કન્ડેય પુરાણ,
વૃભાનુપુર ઉપરથી વિકૃત થઇને બન્યું હોય. અ૦ ૫૮ ) કહેતા અને ત્યાં અગાડી ઈ. વર્શાણને વર્શાણુ પણ કહેતા. વૃશભાનુપુર જે સ. ૬૩૮ માં હર્ષવર્ધનને પડાવ થયો હતો. ટેકરીના ઢળાવ ઉપર વસ્યું હતું તેનું નામ વર્ધમાનકેટી તે દીનજપુર જિલ્લામાં આવેલું પણ વર્શાવ્યું હતું. હાલનું વર્ધાનકાટી તે જ. એટલે કે વર્ધમાન ઘરાક્ષેત્ર કાશ્મીરમાં ઝેલમ નદીના જમણા અને વર્ધાનેકેટી એ એકજ શહેરનાં નામ | કિનારા ઉપર આવેલું વરામૂલા તે જ, આ
Aho! Shrutgyanam
