________________
वनायु
૨૦૬
બૌદ્ધ ધર્મ ગુરુતે મેાકલ્યા હતા. જયંતી અને વૈજયંતી તે જ. સ્કંદપુરાણમાં વનવાસી મહાત્મ્યમાં આ વનવાસમાં મધુ અને કૈટભ નામના એ દૈત્યાના વાસ હતા. આ દૈત્યાને વિષ્ણુએ મારી નાખ્યા હતા. અહીનું મધુશ્વર મહાદેવનું દેવળ મધુના મેટા ભાઈ એ બંધાવ્યું હતું. ( ડાકુંન્હાતા ચાલ અને વસાઈના ઇતિહાસ ).
वाराणसी
એના ઉપર મધુ અને કૈટભ નામના ખે દૈત્યા વસતા હતા તે વનવાસી નામનું શહેર આવેલું છે. વનવાસી અને વેદવતી શબ્દ જુએ. વળ પંજાબમાં આવેલું દિલ્હીની પાસેનું ખુલ દ શહેર તે જ. ( ગ્રાઉઝ, જ॰ એ સા અ૦ ૧૮૮૩ ). આ શહેર અર્જુનના પ્રપૌત્ર અને પરિક્ષિતના પુત્ર જનમેજયે વસાવ્યાનું કહેવાય છે. કલકત્તા રીન્યુ, ૧૮૮૩, પા૦ ૩૪૨ ઉપર બુલંદ શહેરના ગ્રાઉઝના લખેલા વિષય), જનમેજયે ખુલંદ શહેરથી ઇશાનમાં ૨૧ માઈલ ઉપર આવેલી અહુર નામની જગાએ સ`સત્ર કર્યાં હતા. ( જવ એ સાફ ૦ ૧૮૮૩, પા૦ ૨૭૪ ). એક જૈન શિલાલેખ ઉપરથી વરણનું નામ ઉત્ખનગર હતું એમ જાય છે. (ડા. બ્લુલતુ એપિ ઇન્ડિ૦ પુ૦ ૧૬ પા૦ ૨૭૫). વર ( ૨ ) એએનાસ તે જ, ( ઇન્ડિયન એન્ટીકવરી, પુ૦ ૩૧, પા૦ ૨૨ ).
પુરાણ, ખ૦ ૧૬
વનાણુ અરબસ્તાન તે ( ટી. એન. તકવાચ. પતિનું શબ્દસ્તેમમહુાનિધિ; રામા યણ, આદિકાંડ, સ, ૬. ધાડાની સુપ્રસિદ્ધ જાતને માટે આ પ્રદેશ પ્રખ્યાત છે. ( કૈટિલ્યનું અર્થશાસ્ત્ર, પુ૦ ૨, અધધ્યક્ષ . પણ એડિસ્તુના શિલાલેખાં ( જ૦ ૦ એ સા॰ પુ૦ ૧૫) અબસ્તાનનું જુનું નામ અય આપેલું છે. રેગેઝીનના સિરિયા નામના પુસ્તક ઉપરથી જણાય છે કે આિિનયાનું જુનું નામ વન હતું તે પછી આ આસિરિયને આ પ્રદેશને ઉતુ કહેતા પણ આિિનયા ક્રાઈ પણ કાળે ઘેાડાને માટે પ્રખ્યાત ન તું વનાયુ એ અરબસ્તાન એ માત્ર કાલ્પનિક છે. ( ગ્રોફીથની રામાયણ, પુ૦ ૧, પા૦ ૪૨ ઉપરની ટીપ્પણી ). આરબ ( અરઅસ્તાન )ને છઠ્ઠા સૈકામાં થઇ ગયેલા વરાહમિહિરે ઉલ્લેખ કર્યાં છે. ( બૃહત્સ હિતા, પ્ર૦૧૪, શ્લાક, ૧૭) પદ્મપુરાણુ ( સ્વ, આદિ, પ્ર૦ ૩ ) માં વનાયુના રહેવાસીએ વનાયવા એ હિંદુસ્તાનનો વાયવ્ય
સીમા ઉપરની એક ન્નત હતી એવા ઉલ્લેખ છે. વહા મધ્યપ્રાંતમાં આવેલી વર્ષાં નદી તે જ.
( માલવિકાગ્નિમિત્ર, અક ૫ મે; અગ્નિપુરાણ, અ૦ ૧૦૯; મહાભારતવનપર્વ અ૦ ૮૫; પદ્મપુરાણ, આદિ,
અ૦ ૩૯ ).
વરલા ( ૨ ) તુંગભદ્રા નદીની શાખા વિશેષ.
વળા વાતે જ. ( ક્રૂ અ૦ ૩૧ ).
વર્ણા પોંશા તે જ.
વારાજની વરણા અને અસિ નદીએના સંગમ ઉપર આવેલું બનારસ તે જ. આ એ નદીએના નામ ઉપરથી શહેરનું નામ પડેલું છે. ( વામનપુરાણ, અ૦૩). પ્રથમ આ શહેર ગંગા અને ગામતિના સંગમ ઉપર હતું (મહાભારત, અનુશાસન પ, પ્ર૦ ૩૦). એ કાશોની રાજધાની હતું ( રામાયણ, ઉત્તરકાંડ, અ૦ ૪૮ ). યુદ્ધના સમયમાં કાશીનું રાજ્ય કાશલના રાજ્યને અંતરગત હતું ( કાશી શબ્દ જીઆ ). જેમ્સ પ્રીન્સે પના મત પ્રમાણે બનારસ પ્રતિસ્થાનના રાજા પુરુરવના વંશજ કાશીરાજ યાને કાશે વસાજ્યું હતું. ( પ્રતિસ્થાન શબ્દ એ ). કાશીરાજને પૌત્ર ધનવંતરી નામે હતેા. અને
Aho! Shrutgyanam
