________________
पंचनद
૧૫૨
पंचतीर्थ
તેલેફસ, અને હીમયસ આ બધા મહાન યુનાની ! - પ્રદેશને કુશન કહેતા ( જ૦ ૦ ૦ રાજાઓએ પંજાબમાં રાજ્ય કર્યું હતું. આ રાજા- ! “ ૦ ૧૫, પ૦ ૨૩૩). આ કુશન રાજાએએ એક પછી એક એમ અનુક્રમે રાજ્ય | એએ ઈ. સ. ૧૯૮ થી ઈસ્વી સન ૩૭૬ સુધી કર્યું નથી પણ તેમણે એક કાળે પંજાબના રાજ્ય કર્યું છે. ગુપ્ત રાજાઓએ એમના જુદા જુદા ભાગમાં સમકાલીન તરીકે રાજ્ય રાજ્યને અંત આણ્યો હતે. એ ગુપ્ત કરેલું છે. આ યુનાની રાજાઓએ ઈસ્વી- પર વિજય મેળવ્યો હતે (ડો. આર૦ સન પૂર્વે બીજા સૈકાના આરંભથી તે ભાંડારકરને હિંદુસ્થાનના પ્રાચીન ઈસ્વી-સન્ ૭૮ સુધી રાજ્ય કર્યું છે. ઈવી ઈતિહાસ પર દષ્ટિપાત અને સન ૭૮ માં શક લેકેએ આમને જીતી લીધા પ્રોફેસર બી. આર૦ ભાંડારકરનો હતા. વેનનેએસ, સ્પેલિરિસેસ જે નેનો- કુશનનો શિલાલેખ અને શક સંવએસને ભાઈ થતું હતું, અજાસ ૧લે, તેની સ્થાપનાને પ્રશ્ન એ નામને અઝીલિસેસ, અજાત બીજે, મઉએસયાને મોગ મુંબઇની રોયલ એશિયાટિક સેરાઆ છે શક રાજાઓએ પણ પંજાબમાં રાજ્ય ઈટીની શાખામાં પુત્ર ર૦ માં, ૫૬ કર્યું છે. ડો. રામકૃષ્ણ ગોપાલ ભાંડારકર ભાગમાં, પા૦ ૩૫૬ માં, ટિપ્પણ , અને પ્રેફેસર ડી. આર૦ ભાંડારકરના ! જ૦ એ૦ સેબં૦, ૧૯૦૮, પ૦ ૮૧). મંતવ્ય પ્રમાણે શક–સંવતને સ્થાપનાર | પંચન. ( ૨ ) કુરુક્ષેત્રમાં આવેલું યાત્રા સ્થળ પ્રોફેસર એલ્ડનબર્ગ કહે છે તેમ કનિષ્ક વિશેષ. (મહાભારત, વનપવ, અ૦ ૮૩, નહીં પણ વેનેનિયસ હતો. હિંદુસ્થાનના આ
શ્લોક ૧૬). સાથિયન રાજાઓએ ઈસ્વી–સન ૭૮ થી પંચન. (૩) જયેશ્વર (?) ની પાંચ ઇસ્વી–સન ૧૫૬ સુધી રાજ્ય કર્યું છે. નદીએ જાતેદક, ત્રિસ્ત્રોત, વૃષધ્વની, સ્વર્ણદક મૌએસના રાજ્યકાળમાં ઈડ પર્થિયન વંશના અને જંબુનદી એ પાંચ સમગ્ર રીતે પંચ પહેલા રાજા ગેરિસે પંજાબ જીતી નદ કહેવાય છે. ( લિંગપુરાણ અ૦ ૧, લીધું હતું. સિથિયન રાજાઓની રાજધાની | ૪૩). સિસ્તન ( શાક દ્વીપ શબ્દ જુઓ )માં | પંચન. (૪) દક્ષિણમાં આવેલી કૃષ્ણ, હતી. અને તેઓ પંજાબમાં સૂબાઓની વેણ, તુંગા, ભદ્રા અને કાના એ પાંચ મારફતે રાજ્ય કરતા હતા. કેટલાએક નદીઓ દક્ષિણ પંચનદ કહેવાય છે (વિષ્ણુ લખનારાઓના મંતવ્ય પ્રમાણે ગોન્ડોરિસની | સંહિતા, અ૦૮૫; સેકેડ બુક ઑફ ધી પછી થનારા રાજાઓની રાજધાની બખમાં | ઈંસ્ટ, પ૦ ૭, પા. ૨૫૯ ઉપરની હતી. ઈડર્થિયન યાને પલ્લવ રાજાઓ . ટિપણી.). ગોરિસ, અબ્દગસિસ-જે ગડોરિસનો | હતી. હરદ્વારની પશ્ચિમે આવેલી બે ડુંગરીભત્રીજે હતે; ઓર્થગ્નિસ, અસંસિ, એની વચમાં આવેલો પાંચ તલાવડીઓને પરિસ, અને સનબરિસ રાજાઓએ પંજા- પંચતીર્થ કહેવામાં આવે છે. અમૃતકુંડ, બમાં રાજ્ય કર્યું હતું. પલનું રાજ્ય તપ્તકુંડ, સીતાકુંડ, રામકુંડ અને સૂર્યકુંડ કુશન રાજા કજુલકફીસીસે ઈસ્વી- તે આ તળાવડીઓના નામ છે. સન ૧૯૮માં જીતી લીધું હતું. આખા સસે. પંરતીર્થ. (૨) મહાભારતમાં કહેલું મદ્રાસ નિયન રાજ્યકાળમાં કિરમનની પુર્વ તરફના ! પ્રાંતમાં આવેલું યાત્રા સ્થળ વિશેષ (આદિ
Aho! Shrutgyanam
