________________
पंचद्राविड
૧૫?
पंचवटी
પર્વ, અ૦ ૨ ૭). અજુન આ સ્થળે અગાડી કણે તપ કર્યું હતું. (૩) અલકનંદા આવ્યો હતો. પંચાસર તે જ. (સ્કંદપુરાણ, અને મંદાકિનીના સંગમ અગાડી આવેલું કુમારિકાખંડ, અ૦ ૧).
રૂદ્રપ્રયાગ તે. (૪) અલકનંદા અને હાની નદી પંચદ્રાવિ દ્રવિડ, કર્ણાટક, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર
નંદા યાને નંદાકિનીના સંગમ ઉપર આવેલું અને તૈલંગ યાને આંધ્ર એ પંચદ્રાવિડ નંદપ્રયાગ, અને (૫) જોશીનાથ અથવા કહેવાય છે. (વિલ્સનને કષ). આ નામ
જોશીમાથની નજદીક અલકનંદા અને ભૌગોલિક વિભાગનાં નહિ પણ દક્ષિણ વિષ્ણગંગાના સંગમ ઉપર આવેલું હિંદુસ્થાનની બ્રાહ્મણની જાતીઓનાં નામ છે.
વિષ્ણુપ્રયાગ તે. આ બધાં પાંચ પ્રયાગે (શેરિંગનું હિંદની જાતે અને ન્યાતો કહેવાય છે. આ બધા સ્ત્રોત એકઠા થઈને પાક ૧૧૯).
ગંગા-નદી બને છે. એના ઉપલાણના ભાગને વાણા તીર્થ. છોટા નાગપુર વિભાગમાં ઉદય
અલકનંદા કહે છે. ભાગીરથીને મળનારી પુર નામના જીલ્લામાં આવેલું સ્થળ વિશેષ. કપુ,
એક નદી જાન્હવી કહેવાય છે. (જ. બંધનપુર, વંછીયામ્બ અને ત્રિી નામનાં સ્થળો
એ સેવ બં૦ ૫૦ ૧૮માં ૭૬૨ પાનની રામાયણમાં કહેલા પંચાસર નામના સરોવરની
સાથે છપાયેલે હૈંગસનની હિમાલયની બાજુ માં આવેલાં હતાંઆમ મનાય છે. (છોટા
પ્રાકૃતિક ભૂગળમાંને નકશો જુઓ.). નાગપુર વિભાગનાં પ્રાચીન સ્થળે) ઉત્તથી . બદરીનાથ, વૃદ્ધબદરી, ભવિષ્યબદરી, પણ ભાગવતના દશમસ્કંધના ૭૯ મા પાંડુકેશ્વર અને આદિબદરી એ પાંચ બદરી અધ્યાયમાં આ સ્થળ દક્ષિણ હિંદુસ્થાનમાં કહેવાય છે. (ગારીપ્રસાદ મિક્ષની કેદારઆવ્યાનું કહ્યું છે. ચૈતન્યચરણામૃતમાં આ નાથબદરી-વિશાલાયાત્રા). સ્થળ ગોકર્ણમાં આવ્યાનું કહ્યું છે.
ઘરવટી. ગોદાવરીના કિનારે આવેલું નાસિકની સુપ્રસિદ્ધ ટીકાકાર શ્રીધરસ્વામીના મંતવ્ય |
પાસેનું સ્થળ વિશેષ. પિતાના દેશવટા પ્રમાણે પંચાસાર તીર્થ મદ્રાસ ઇલાકામાં
દરમિયાન શ્રી રામચંદ્ર લક્ષ્મણ અને સીતાજીઆવેલા ફાગુન યાને અનંતપુરની પાસે
ની સાથે અહિં રહ્યા હતા. આ જગ્યાએથી આવ્યાનું કહ્યું છે. આ સ્થળ બેલરીથી
લંકાના રાજા રાવણે સીતાજીનું હરણ કર્યું આગ્નેયમાં ૫૬-મૈલ ઉપર આવેલું છે. પાંડવ
હતું. નાસિકથી થોડેક છેટે આવેલા ખેર અર્જુન અને બલરામ આ સ્થળે આવ્યા હતા.
નામના ગામમાં શ્રીરામે મારીચને માર્યો હતે. મહાભારત (આદિપર્વ, અ૦ ૨૧૭)
આ મારીચ શ્રીરામને તેમની પર્ણકુટીમાંથી ઉપરથી જણાય છે કે મદ્રાસ ઇલાકામાં આવેલું
છેતરીને લઈ ગયો હતો. નાસિક સતિનું નાક પંચતીર્થ એ જ પંચાસર તીર્થ છે.
કપાઈને અહિં પડવાને લીધે શક્તિની એક agવો. ઓસિસ નદીને મળનારી પંજ નદી
પીઠ ગણાય છે. આ જગ્યાએ રામચંદ્રના તે. એ નદી હિંદુકુશમાંથી નિકળે છે.
ભાઈ લક્ષ્મણે સૂર્પણખાનું નાક કાપ્યું હતું. (ભાગવતપુરાણ, પંચમ સ્કંધ, અ૦ ૨૦). આ બે બનાવાના લીધે પ્રાચીન પંચવટીનું વંચાયા. (૧) ભાગીરથી અને અલકનંદાના નામ નાસિક પડયું છે. નાસિકની પાસે
સંગમ અગાડી આવેલું દેવપ્રયાગ તે. (૨) આવેલી ચેત્ય ગુફા ઇસ્વીસનના બીજા અને અલકનંદા અને પિંડર-નદી યાને કર્ણ ગંગાના
ત્રીજા સૈકામાં બનાવાઈ હોય એ ફર્ગ્યુસન સંગમ ઉપર આવેલું કર્ણપ્રયાગ. આ સંગમ! મત છે, ૨૦
Aho! Shrutgyanam
