________________
पर्वत
૧૩૩
परशुस्थान
gવત. ( ૨ ) શ્રીશૈલ-પર્વત તે જ (આનંદ- !
ગિરિને શંકરવિજય, અ૦ ૫૫, પાત્ર
૧૮૦ ). શિકય. પ્રાગ્વિજય તે જ. (માષ્ઠિય પુરાણ
અ૦ ૫૭ ). . અંગ તે જ એમ નક્કી કરાયેલું છે
(પાગિટરનું માર્કડેયપુરાણ, પા૦ ૩૨૫). પરથ૪. ફિરોઝપુર, પતિયાલા અને સિરસાની વચ્ચે આવેલ જીલ્લો વિશેષ (મહાભારત,
ણપર્વ, અ૦ ૧૭; પાટિરનું માર્કપુરાણ, પાક ૩૨૧ માં આવેલી ટિપ્પણું ). પતિયાલા તે જ (બરૂહાને અંગ્રેજી સંસ્કૃત કેષ, ૫૦૩, પ્રસ્તાવના,
પાઠ પપ). કન્નવનિરિ. ગોદાવરીને કાંઠે આવેલી આર.
ગાબાદની ડુંગરીઓ વિશેષ. ભવભૂતીએ પિતાના ઉત્તર રામચરિત્રના પહેલા અંકમાં આ ડુંગરનું બહુ સુંદર વર્ણન કરેલું છે. ભવભૂતીના કહેવા પ્રમાણે આ ડુંગર ગેદાવરીના કિનારે જનસ્થાનમાં આવેલ છે. આ પર્વતના એક શિખર ઉપર વૃદ્ધરાજ જટાયુ રહેતા હતો એ રામાયણમાં ઉલ્લેખ છે. રામાયણના કિષ્કિધાકાંડના ૨૭મા સર્ગમાં તુંગભદ્રા નદીના કિનારે અનંગડીની પાસે કિષ્કિા અગાડી બીજો પ્રસ્ત્રવણગિરિ હેવાનો ઉલ્લેખ છે; એને માલ્યવાન–ગિરિ પણ કહેતા
( માલ્યવાનગિરિ શબ્દ જુઓ ). gઢો. પુરાલી શબ્દ જુઓ. કરશુરામપુર. અયોધ્યામાં પ્રતાપગઢ જીલ્લાના
પદિથી આગ્નેયમાં બાર મેલ ઉપર આવેલું સ્થળ વિશેષ. આ સ્થળે સતીના શરીરનો કેટલોક ભાગ કપાઈ પડવાથી એ એક પીઠ
મનાય છે. પરશુરામર સુરત અને ગોવાની વચ્ચે ખસૂસ
કરીને વિજાપુરના પ્રદેશમાં આવેલ બધે દરિયા કાંઠે-કેકણું તે જ. થાણું એનું મુખ્ય !
શહેર હતું. ( અલબરૂનીનું હિંદુસ્થાન, પુત્ર ૧, પ૦ ૨૦૩). મુંબઈ ઇલાકાના રત્નાગિરિ જીલ્લાના શાસ્ત્રી નદીના કાંઠે આવેલા નાના શહેર સંગમેશ્વરમાં પરશુરામે બંધાવેલાં દેવળો આવેલાં છે. સ્કંધપુરાણના સહ્યાદ્રિખંડમાં સંગમેશ્વરને રામક્ષેત્ર યાને પરશુરામક્ષેત્ર કહ્યું છે. ( ૭ મા સિકામાં કોલ્હાપુરમાં કર્યું રાજા અહિં રહેતા ) ( મુંબઇ ઇલાકાના પ્રાચીન-સ્થળનું સુધારેલું પત્રક, પુ૦ ૮, પા૦ ર૦૧). સંગમેશ્વર નામ એ નામના મહાદેવ ઉપરથી પડયું છે એ દેખીતું છે, સંગમેશ્વર મહાદેવનું દેવળ કૃષ્ણ અને વેણુ–નદીના સંગમ ઉપર આવેલું છે. (. ડાકુન્હાને ચલ અને અને વસઈનો ઈતિહાસ, પા૦ ૧૧૦ ). કાંકણુની ઉત્તર સીમાએ ગુજરાત, પૂર્વે દખન, દક્ષિણે ઉત્તર–કાનડા અને પશ્ચિમે
અરબી સમુદ્ર આવેલ છે. સ્કંદપુરાણમાં કહેલા વાળુકેશ્વર તે મુબાઈની મલબાર હીલ અને વાનબદિલ તે વાનવલી જે ગોવા સંસ્થાનના દક્ષિણ ભાગમાં આવેલું એક તળાવ વિશેષ ( ઇંડિયન ઍન્ટીકવરી, પુ૦ ૩, પ૦ ૨૪૮). કેરલ, તુલુંગ, ગૌરાષ્ટ્ર, કઈટ, બાલાટા, બરબર અને કાંકણું એમ પરશુરામ ક્ષેત્રના સાત ભાગ હતા. સાત જુદી જુદી જાતના બ્રાહ્મણો આ પ્રત્યેક ભાગમાં રહેતા હતા અને તેથી એને સપ્ત કોંકણ કહેતા હતા (સ્કંદપુરાણુ, સહ્યાદ્રિ ખંડ, પુ૦ ૨, અ૦ ૮; ડાકુહાને ચાલ અને વસઈન ઈતિહાસ, પા૧૨૧ ઉપરની ટિપ્પણું). ચંપાવતી, વશ્યા અને શ્રીસ્થાનક શબ્દો જુઓ. શુકથા વાયુપુરાણના બીજા ખંડના ૩૭માં અધ્યાયના ૨૬૨ માં શ્લોકમાં ઉલ્લેખ કરાયેલા પારશવસને પ્રદેશ વિશેષ. પંગન પર્વતેના ઈશાન છેડા અગાડી આવેલા ચરીકરથી
Aho ! Shrutgyanam
