________________
प्रयोग
૧૩ર.
पर्षस
એક દેવમંદિર આવેલું છે. અહિની આખ્યા
નામના સ્થળમાં ખુશરૂની કબર આવેલો છે. આ યિકા પ્રમાણે આ જગ્યા પ્રાણીમાત્રને પુણ્ય ખુશરૂ જહાંગીરને કમનસીબ પુત્ર હતા. રાજા સંપાદન કરવા ગ્ય છે. હ્યુન્સાંગના કહેવા
માનસિંહની બહેન જે ખુશરૂની મા હતી પ્રમાણે આ દેવળના દ્વારની આગળ વિસ્તીર્ણ
તેની અને એના ભાઈ પરવીઝની કબરોની વચ્ચે શાખાઓવાળું અને ઘર ઘેર-ગંભીર એક
ખુશરૂની કબર આવેલી છે. અલેપીનું દેવળ વૃક્ષ આવેલું છે. અહિં લેકે આત્મહત્યા કરતા
ત્યાં આગળ સતી બરડે કપાઈને પડવાથી તેને લઈને પૂર્વે આ સ્થળે મૃત શરીર એક પીઠ ગણાય છે. માધવાચાર્યે શંકરખાનારે એક દૈત્ય રહેતો હતો. આ જગ્યાની વિજયના ૭ મા અધ્યાયમાં ઉલ્લેખ કરેલું ડાબી અને દક્ષિણ બાજુએ હાડકાંના ઢગલા વેણીમાધવનું દેવળ ગંગા અને યમુનાના સંગમ દષ્ટિગોચર થાય છે. આ જગ્યાએ જે માણસ ઉપર આવેલું છે. આવે તેને અહિનું બધું જોઈને પિતાની
| પ્રાપુર. મુલતાન તે. ( મુલસ્થાનપુર જાત પર તિરસ્કાર ઉત્પન્ન થતો અને આત્મ
શબદ જુઓ ). હત્યા કરવાનું મન થતું. અહિં અગાડીના પ્ર. પશ્ચિમ રેહિલ ખંડમાં બિજોરથી પાખંડી લોકૅ અને ભૂત-પ્રેતે આવી ઈચછાને
‘ઉત્તરમાં આઠ મૈલ ઉપર આવેલું મંડેર વધારે પિષણ કરતા, પરાપૂર્વથી અત્યાર યાને મડવર તે જ. ( રામાયણ, અયોધ્યા સુધી આ હત્યાકાંડની રસમ ચાલુ છે.” |
કાંડ, સગર, ૬૮). મતિપુર શબ્દ જુઓ. ( જુએ, કુમપુરાણ, અ૭ ૩૭; - કવરપુર. રાજા પ્રવરસેન બીજાએ વસાવેલું જ્યતરંગિણુમાં રણાદિત્ય રાજાની
કાશ્મીરનું શ્રીનગર તે જ. શરીટક નામના વાત ખંડ ૩ માં છે તે પણ જીએ;
ગામતળ ઉપર આ શહેર બંધાયું હતું. પ્રવરઅનઘરાઘવ, અંક ૭, ૧૨૯).
સેને સાઠ વર્ષ રાજ્ય કર્યું હતું ( ડો૦ વિક્રમોર્વશી નાટકને નાયક પુરૂરવ યાગના સ્ટીલની રાજતરંગિણું, પુ. ૧, પાત્ર પ્રદેશના રાજા હતા. એની સજધાની પ્રતિ ૨૦ ઉપરની ટિપ્પણું). પિતાના વિક્રમાંસ્થાનમાં હતી. પ્રતિસ્થાનને હાલ ખૂસી કહે કદેવ–ચરિત્ર સર્ગ ૧૮માં બિહણ આ શહેરનું છે. નદૂષ, યયાતિ, પુરૂ, દુર્યાત અને ભારત વર્ણન આપે છે. એના કહેવા પ્રમાણે આ એમણે આ શહેરમાં રાજ્ય કર્યું હતું.
શહેર વિતસ્તા ( ઝેલમ) અને સિંધુના (બ્રહ્મપુરાણુ, અ૦ ૧૦-૧૧-૧૨; લિંગ- સંગમ ઉપર આવ્યું હતું. બિલ્ડણ ઈસ્વી પુરાણ, ખં. ૧, અ૦ ૬૩ ). હિંદુઓના સનની ૧૧ મી સદીમાં થઈ ગયું છે. એ પ્રાચીન કિલ્લાની જગ્યાએ અકબરે અલાહા.
પંચાશિકાને લખનાર હતો આમ કહેવાય બાદને કિલ્લે બંધાવ્યા હતા. આ કિલ્લામાં છે. પણ સામાન્ય રીતે પંચાશિકા ચોલ અશોકના પ્રસિદ્ધ કીર્તિસ્તંભમાંને ત્રીજા નામના કવિએ લખી હતી ( વિક્રમાંકદેવ સૈકામાં ઉભે કરેલ એક સ્તંભ છે. આ ચરિત્રને ડૉ. ન્યૂલરને લખેલો ઉપસ્તંભ ઉપર દવાખાના ખોલવાની, ધર્માદા ઘાત, પા૦ ૭ ). સંસ્થા સ્થાપવાની તેમ જ પ્રાણીમાત્ર ઉપર પર્વત. મુલતાનની નૈઋત્યમાં રાવી અને સતલજ થતું ઘાતકીપણું અટકાવવાની આજ્ઞાઓ ! નદીઓની વચ્ચે આવેલે પંજાબમાં પ્રદેશ -કાતરાવેલી છે. ( જુઓ જન્ટ એટ સેટ વિશેષ. પાણિનીના અષ્ઠાધ્યાયામાં તેમજ મુદ્રાબં૦ ૧૮૩૭, પ૦ ૭૯૫). ખુશરૂબાગ રાક્ષસના ત્રીજા અંકમાં આને ઉલ્લેખ કરે છે.
Aho! Shrutgyanam
