________________
नवद्वीप
नागईद
સર કર્યું ત્યારે ગાંધારીઓ પાંચમા બક્ષીયાર-ખિલજીએ નવદીપ જીતી લઈને સૈકામાં એ દેશ તજીને આવતી વેળાએ ત્યાંથી તેને હાંકી કાઢી બંગાળની રાજધાની ભિક્ષાપાત્ર પોતાની સાથે કંધારમાં લઈ ફરીથી એકવાર ગેડમાં આણી હતી. આવ્યા હતા. ( આકીસો રિપોર્ટ, નવદીપની વિદ્યાપીઠની હકીક્ત સારૂ મિથિલા પુત્ર ૧૬, પા. ૮ થી ૧૨; લેગને ફાહિ- શબ્દ જુઓ. યાન, પ્રકરણ ૧૧, પા૦ ૩૫ ઉપરની ! નવ . અયોધ્યામાં બાંગરમાઉ ની પાસે ટિપણું; રોલિન્સનનો હીરેડેટસ, ઊનાથી નૈઋત્યમાં તેત્રીસ-મૈલ ઉપર
૫૦ ૧, પા. ૬૭૫ ઉપરની ટિપ્પણું ). આવેલું નેવલ છે. આ સ્થળ કનેજથી આગ્નજયદીપ. વૈષ્ણના મતવ્ય પ્રમાણે વિષ્ણુના
યમાં ૧૯ મૈલ ઉપર આવેલું છે. પોતાની છેલ્લા અવતાર ચૈતન્યની જન્મભૂમિ નદિયા
યાત્રામાં હ્યુન્સાંગ આ સ્થળે આવ્યો હતે. તે જ. ગંગા નદીના હાલના નવીપને સામે
( ફયુર૨નું મોન્યુ ઇસ્કિટ ) આલવી કિનારે ચૈતન્યની જન્મભૂમિ નવદીપ આવેલું
એ જ આ સ્થળ (આલવી શબ્દ જુએ.) હતું.બંગાળાના નદિયા જીલ્લામાં આવેલા પ્રાચીન
Rાત્રીવી. તીરનલવેલિથી ( તીનવેલી ) ગામ કુલિઆની જગ્યા ઉપર હાલનું નવદ્વીપ
પૂર્વમાં ૨૦-મૈલ ઉપર આવેલું યે તિરૂદી વસેલું છે. જે નવ ન્હાના ન્હાના ટાપુઓ
તે જ. શ્રીચૈતન્ય પિતાની યાત્રામાં અહિં મળીને હાલનું નવદ્વીપ થયેલું છે તેમનાં
આ હતા. (અવતાર–સ્થળ-વૈભવમૂળ નામને સારૂ વૈષ્ણવ કવિ નરહરિદાસનું
દર્પણભ, પા ૬૪). “ નવી--પરિક્રમા ” જુઓ. ચૈતન્યનો | નવરાછૂ. મુંબઈ ઇલાકાના ભરૂચ જીલ્લામાં આવેલું જન્મ શક ૧૪૦૭ યાને ઇસ્વીસન ૧૪૮૫ માં | નૈસારી તે. 2લેમિએ નેવાગ્રામ કહ્યું થયા હતા. એઓશ્રી પૂરીમાંથી શાકે ૧૪૫૫ યાને | છે. (મહાભારત સભાપર્વ, અ૦૩૧). ૧૫૩૩ માં અદશ્ય થયા હતા. ઉત્કલ શબ્દ] રાજાની. અચીરવતી તે. (ઇસિંગના બૌદ્ધ જુઓ. શ્રીચૈતન્ય એક વૈદિક બ્રાહ્મણના પુત્ર ધર્મના લખાણે, પા૦ ૧૮૫ ). હતા. એમની ગ્રેવીસ વરસની ઉમરે અતે | નાગપુર. હસ્તિનાપુર તે. (મહાભારત, વન એમને પોતાની સ્ત્રીને ત્યજીને સાધુ થઈને | પવ, અ૦ ૧૮૩.). સન્યસ્ત લઈને બનારસ જવાને પ્રેર્યા નાર. લાટ તે જ. ( મહાભારત, સભાપર્વ, હતા. શ્રીચૈતન્ય પિતાના અનુયાયીઓને | અ૦ ૩૦. ) હરિનું નામેચ્ચારણ કરવાનું અને તેમનું નાદિયા. વૈશાલી (બેસાર)નું એક પરું વિશેષ. ચિંતન કરવાને, સંસારને ત્યાગ કરવાને | એ પરામાં જ્ઞાત્રિક ક્ષત્રિઓ રહેતા હતા. અને વૈષ્ણવ માત્રની સાથે ભોજન જેનેના છેલ્લા તીર્થકર મહાવીર આ જાતના વ્યવહાર કરવાને ઉપદેશ કર્યો હતો. એના હતા ( જેકેબીના જનસુત્ર, સેબુ અનુયાયીઓ હાલના ગોંસાઈએ તે.. ઈડ પુર ૨૨, પા૦ ૧૧ ). શ્રી ચૈતન્યના સમયથી બંગાળના સાહિત્યને નવેશ્વર. બિંધુસર (એક) તે જ. (બહતઉદય થાય છે. બંગાળાની છેલી રાજધાની નારદીપુરાણ, ખં૦૧, અ૦૧૬). - નવીપ હતું. આ સ્થળે વલ્લભસેનને પ્રપૌત્ર | નાઈક, મોટા પામીરમાં આવેલું સરીકકુલ
અને લક્ષ્મણસેનને પત્ર લક્ષ્મણીય યાને નામનું સરોવર તે. (બિલનું રેકર્ડ અશકસેન પોતાની રાજ્યગાદી રાખતા. વેસ્ટર્ન-કરી, ૨, પા. ર૯૭ ટિપ્પણી).
Aho! Shrutgyanam
