________________
અર્થવિજ્ઞાન એટલે ઉહાપોહથી નિસંદેહ થવું. ૮. તત્ત્વજ્ઞાન એટલે અમુક વસ્તુ આમજ છે એ નિશ્ચય થે. પૂર્વોત બુદ્ધિના આઠ ગુણે સહિત ધર્મશાસ્ત્ર સાંભળવું.
૧૭. અજીર્ણો ભેજનું ત્યાગ:-જ્યાં સુધી પહેલાં આધેલે આહાર પકવ થ ન હોય ત્યાં સુધી બીજું કાંઈ ખાવું નહિ એટલે ભેજન કરવું નહિં. આત્રેય રાષિએ સવે વૈદ્યક શાસ્ત્રોને સાર એકજ પદમાં કહ્યો છે કે “લીમડાન આય” તથા “અકી રમવા” અજીર્ણમાં ભેજન કરવાથી રેગની ઉત્પત્તિ થાય છે, અજીર્ણના છ લક્ષણે છે. ૧ મળને દુધ. ૨ પવનને દુર્ગધ. ૩ વિષ્ટાને અભેદ. ૪ ગાત્રનું ગેરવપણું. ૫ અરૂચી થવી. ૬ અશુદ્ધ ઉડકાર એ છ અજીર્ણનાં ચિન્હ જાણવા. જીન્હાની લાલચે વધારે ખાવાથી અજીર્ણ, પેટશૂળ, વિગેરે રોગો થાય છે, માટે જ શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે–મિતાહારી થવું. હંમેશાં સાત્વિક ભોજન લેવું. રાજસ કે તામસ આહાર લેવાથી પ્રકૃતિ બગડે છે.
૧૮. અવસરે ભેજન કરવું–જ્યારે જઠરાગ્નિ પ્રદીસ થાય ત્યારે નિયમિત સાદું ભજન કરવું. રેગ ઉત્પન્ન થાય તેવી વસ્તુ ખાવી નહિં, તથા પ્રકૃતિથી વિરૂદ્ધ ભોજન કરવું નહિં. નિયમિત વખત ચૂકવે નહિં.
અકાલે રાત્રે જમવું નહિં. ખરેખર ભૂખ લાગે ત્યારે સાદું ભજન અમૃત જેવું કાર્ય કરે છે, ને સુધા વિના અમૃત સમાન ભેજન પણ નુકશાન કરે છે. વળી ઘણે વખત થઈ જવાથી બળની હાનિ થાય છે માટે નિયમિત જમવું.
