________________
સુધી ઉત્તરમાં ધારણ કરી ભાર વહન કરેલ છે એટલું જ નહિ પણ મળ મૂત્રાદિ મલીન વસ્તુઓનું વારંવાર પ્રક્ષાલન ઘણાં પ્રેમથી કરેલ છે, માટે માતા પિતાના ઉપકાર ભૂલી શકાય જ નહિ. કદાચ તેઓ કટુ વચન મેલે તેા સહન કરવું, તેમ અયેાગ્ય વર્તન આચરવા કહે તે પણ તેઓને વિનયપૂર્વક સમજાવવું પણ ક્રોધ કરવા નહિ. તેઓ ધર્મ માર્ગના અજાણુ હાય તા તેઓને ધર્મમાં જોડવા. જે દુષ્ટ હાય, અમૃતપુણ્ય કે અજ્ઞાની હાય તેજ માતા પિતાને અવગણે, તેના ઉપકારને ભૂલી જાય. “કવિ દલપતરામે પેાતાની બનાવેલી કવિતામાં માતાપિતાના ગુણના વખાણુ કીધા છે, તે ખ્યાલમાં રાખવાના છે.”
૧૩. ઉપદ્રવવાલા સ્થાનને તજવું:—સ્વચક એટલે પેાતાના રાજાના અને પરચક્ર એટલે વૈરીરાજાના, દુષ્કાલના તથા મરકીને જ્યાં ભય હાય તેવા સ્થાનમાં રહેવું નહિં. કારણ ત્યાં રહેવાથી ધર્મ, અર્થ તથા શરીરનેા પણ નાશ થાય છે અને આ ભવ તથા પરભવ પણ ખગડે છે. કહ્યું છે કે દુષ્ટ ધરતી–જમીન દેવતા પણ ત્યજે છે. પાતાના આત્મહિતની ખાતર ગામ, કુટુંમાદિ પણ તજવું.
૧૪. પેદાશના પ્રમાણમાં વ્યય કરવું:–પેાતાની કમાણીના ચાર વિભાગ કરવા. તેમાંથી એક ભાગ ભંડારમાં રાખવેા. બીજો ભાગ વ્યાપારમાં, ત્રીજો ભાગ પેાતાના તથા કુટુંબના ભરણુ પાષણ માટે રાખવા. અને ચોથા ભાગ ધર્મકાર્યમાં વાપરવા. જો શક્તિ હાય ને પેદાશ ઘણી હાય તે ધર્મમાં વિશેષ વાપરવા. અને પેદાશ ઓછી હાય તેા છઠ્ઠો ભાગ, દશમા ભાગ અથવા શક્તિ મુજબ વાપરવા પણુશક્તિ ઉપરાંત