________________
૨૬. દીર્ધદશી -કાર્યારંભ કરતી વખતે ભવિષ્ય કાલના શુભાશુભ પરિણામને વિચાર કરે. કારણ કે, જે માણસ વિચાર્યા વિના ઉતાવળથી આંધળી દેડ કરે તે અવશ્ય સ્મલના પામે છે. એટલું જ નહિ પણ લોકોમાં હાંસીપાત્ર બને છે. અને અંતે ઘણે પશ્ચાત્તાપ કરવો પડે છે; દુઃખ ભેગવવાં પડે છે. જે માણસ બીજાના કહ્યા પ્રમાણે ઉલટે માર્ગે ચડી જાય છે, તેના કહેવાને અર્થે ન સમજવાથી પિતાના માથે દુઃખ હેરી લે છે, તે માણસ મૂર્ખ કહેવાય છે. કેટલાક માણસો બીજાને ડાહ્યા લાગે છે પણ પોતે અકાર્ય કરે છે કે વગર વિચાર્યું કામ કરે છે છતાં પણ લેકમાં ડાહ્યાપણના ડેળ ઓછો ન થાય એમ વર્તે છે એવા કપટીઓનું
જ્યારે પોકળ ખૂલ્લું થાય છતાં પણ જે એના સંગને તજતો. નથી તે વધારે સૂર્ખ કહેવાય છે.
ર૭. વિશેષજ્ઞ –પોતાના અને પરના કાર્યના અને. અકાર્યના અંતરને જાણનાર અથવા વસ્તુના તથા પોતાના ગુણ દોષને જાણનાર થવું. જે વ્યક્તિ બીજાનાં અવગુણને જુએ છે તે અંધ પિતાના દોષને જોઈ શક્તો નથી. કેટલાકે રાગાંધ હોય છે, કેટલાકે વિષયાંધ હોય છે, કેટલાકે મેહાંધ હોય છે. એવા આંધળાઓ હમેશાં કાક વૃત્તિવાળા હોય છે. એવા પુરૂષો કરતાં પણ દુષ્ટ વૃત્તિવાળા વધારે ખરાબ હોય છે. તેઓ ઉપરથી સારા દેખાય છે પણ અંતરમાં હલાહલ–વિષ જેવા હોય છે તેવા ન થવું.
૨૮ લોકવલ્લભઃ–પોતાના વિનયાદિ ગુણવડે લેકને પ્રિય થવું. જે લોકપ્રિય ન હોય તે પિતાને નુકશાન કરે છે, અને તેનાં ધર્માનુષ્ઠાનની અન્યલેકે નિંદા કરે છે, તેથી બીજાને
