________________
જાય છે. સંસારી પ્રાણીને કર્મવશથી અનેક સુખ, દુઃખ છે સંસારમાં જીવ રખડયે તેનું કાણુ જીવના ગુણે આવરાઈ ગયા છે. યદ્યપિ સર્વે આત્માઓ મૂલ સજાએ વિચારીએ તે ગુણવાન છે. પણ જે જે આત્માઓએ પિતાના ગુણે પ્રગટ કર્યા તે તે ગુણ થયા. તેમાં સર્વે ગુણી તે અરિહંત છે. બીજા તે ગુણ અવગુણથી મિ છે. પણ જેમાં ગુણની મુખ્યતા છે તે વંદનીય, પૂજનીય છે. અને જેમાં અવગુણની મુખ્યતા છે તે પ્રશંસનીય નથી તેમ નિંદનીય પણ નથી. તેઓને વિષે ઉદાસીનતા રાખવી ઘટે છે. કારણ તે બીચારા પરાધિન છે, કર્મવશે સંકે છે, ભાવદયા કરવા લાગ્યા છે. એમ દરેક છાએ ગુણાનુરાગીપણું તથા માધ્યવૃત્તિ અને સમભાવગુણને વિશેષત: કેળવવાં જોઈએ. વસ્તુ તત્વના યથાર્થે નિર્ણય સિવાય સમભાવ અવતે નથી, માટે વસ્તુ તત્વનું સારી રીતે જ્ઞાન મેળવવું. જિનમત નિશ્ચય, વ્યવહાર ઉભાવાત્મક છે.
निच्छय मगो मुक्खो, ववहारो पुणकारणेवुत्तो; पढमो संवर हेउ, आसव हेउ तओ बीओ ॥१॥
અર્થ -નિશ્ચય તે મોક્ષને માર્ગ છે, અને વ્યવહાર તેનું કારણ છે. નિશ્ચય સંવરનો હેતુ છે અને વ્યવહાર આશ્રવ (શુભ) ને હેતુ છે. અર્થાત નિશ્ચય તે જ્ઞાન માર્ગ છે ને
વ્યવહાર તે ક્રિયા માર્ગ છે. એ એ સિવાય સિદ્ધિ નથી, કારણ નિશ્ચય સિવાય અન્ય પ્રાપ્તિ ન થાય. અને વ્યવહાર સિવાય તીર્થ (સંa) પ્રવતી ન શકે. તીર્થ વિના જ્ઞાન ક્યાંથી
