________________
માટે જ્ઞાન ધ્યાનના અળથી આત્માને પરભાવથી દૂર કરી સ્વ સ્વરૂપમાં લીન કરવાના ઉપાય જવા જોઈએ. ત્યાં અશુભ ગની પ્રવૃત્તિ તે પાપ બંધનનું કારણ છે. અને
ભાગની પ્રવૃત્તિ તે પુણ્યબંધનનું કારણ છે. પણ નિશ્ચયથી તે જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રની પ્રવૃત્તિ તેજ ગ્ય છે. જો કે વ્યવહાર નયે શુભ ગની પ્રવૃત્તિ પણ અનુકરણિય છે. પણ તે નિશ્ચયને અનુકુલ જોઈએ. રત્નત્રયના આરાધન સિવાયની શુભ પ્રવૃત્તિ તે પુણ્ય ફળને આપે, પણ સંસાર પરિભ્રમણું કરાવે. અને રત્નત્રયાનુયાયિ શુભ પ્રવૃત્તિ ક્રમે ક્રમે (પરંપરાએ) મિક્ષફળને દેવાવાલી છે. માટે સાધ્યને ઈચ્છનારાઓએ સાધનને છોડવું નહિં. સાધ્યની સિદ્ધિ થયે સાધનની જરૂર નથી. પણ સાધ્ય સમજ્યા વિના કેવળ સાધનની તકરારથી જ આજકાલ જૈનેમાં મતભેદ ઉપસ્થિત થયા છે. તેથી આત્મપ્રશંસા ને પરનિંદા કરી વિના કારણે કર્મોને બાંધે છે. વલી પિતાના ગ૭ના કદાગ્રહને વશ થઈ પોતાની માન્યતાને દ્રઢ કરવા કેટલાકે અનેક કુતર્કો કરી રહ્યા છે. પણ સત્ય માર્ગની ઓળખાણ સિવાય બીચારા ભૂલા ભમે છે. પણ જેઓની અંતરદ્રષ્ટિ જાગૃત થઈ છે અને જેઓએ વસ્તુ-ધર્મને નિર્ણય કર્યો છે તેઓ પ્રાય: તકરાર (વિવાદ) માં ઉતરતા નથી. સત્ય માર્ગ ઉપદેશે છે અને આચરે છે. કારણ મેક્ષને ઈજા કેઈએ રાખ્યો નથી. પણ જેઓ સમ્યજ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રની આરાધના કરે છે, તેઓ મોક્ષ મેળવી શકે છે એ નિઃશંસય છે. સ્યાદ્વાદના સિદ્ધાંતને જેઓ સારી રીતે સમજે છે તેઓ તે ગુણગ્રાહક થાય છે. અને દેની ઉપેક્ષા કરે છે અને પાતંજલી પ્રમુખને જ્યારે સાનુસારી કહ્યા છે તો
