________________
आओ संस्कृत सीखें
35 ५७
9. धर्मस्य फलमिच्छन्ति धर्मं नेच्छन्ति मानवाः ।
10. हस्तस्य भूषणं दानं न कङ्कणम् ।
11. देहस्य भूषणं शीलं नालङ्काराः 12. श्रमणा मम गृहे वसन्ति ।
पुंलिंग
नपुंसक लिंग
4.
पाठ-19
संबोधन-प्रत्यय
0
0
हे बाल !
पुंलिंग नपुंसक हे कमल !
13. त्वयि ज्ञानं वर्धते मयि न ।
14. पापान्यस्मासु न सन्ति ।
15. चन्दनं न वने वने ।
औ
ई
उदा. पर्णं च फलं च पततः ।
पर्णं पुष्पं फलं च पतन्ति ।
पर्णं वा फलं वा पतति । पर्णं फलं वा पततिं ।
हे बालौ !
हे कमले !
1. संबोधन अर्थात् किसी को अपने अभिमुख करना, बुलाना ।
2.
उदा. हे बाल ! त्वं क्व गच्छसि ? संबोधन अर्थ में प्रथमा विभक्ति होती है ।
अस्
इ
हे बालाः ।
हे कमलानि !
3. दो आदि पदों को जोड़ते समय 'च' अव्यय और अलग करते समय 'वा' अव्यय का प्रयोग करते हैं । 'च' और 'वा' का प्रयोग हर बार अथवा अंतिम पद के बाद एक बार कर सकते है ।
दो वाक्यों को जोड़ते समय 'च' और अलग करते समय 'वा' अंतिम वाक्य के पहले पद के बाद रखा जाता है ।
उदा. शान्तिलालो गच्छति रतिलालश्च तिष्ठति ।
शांतिलालो गच्छति रतिलालो वा गच्छति ।