Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ture?
उत्तराध्ययन सूत्र.
मूळ पाठ.
प्रसिद्धकर्त्ता,
डाक्टर जीवराज घेलाभाइ दोशी.
आवृत्ति २ मी
संवत १९८१
L. M. & S. (Bombay).
नवा दरवाजे-अमदाबाद.
प्रत १०००
सने १९२६
अमदावाद-- शाहपुर नवीपोळमां आवेला श्री प्रजादिवार्थ मुद्रालयमा पटेल सोमाभार दलपतरामे छायूँ.
( आ पुस्तक छपाववानो कायदेसर सर्वे हक प्रसिद्ध कर्चार राखेल के )
मूल्य रु. १-४-0
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययन सूत्र...
मूळ पाठ
प्रसिद्धकर्त्ता,
डाक्टर जीवराज घेलाभाइ दोशी.
आवृत्ति २ जी
संवत १९८१
L. M. & S. (Bombay).
नवा दरवाजे - अमदावाद.
पत १०००
सने १९२५
अमदावाद - शाहपुर नवोपाळमां आवेला भी प्रजाहितार्थ मुद्रालयमां पटेल सोमाभाइ दलपतरामे छाप्युं.
( आ पुस्तक छपाववानो कायदेसर सर्वे इक प्रसिद्ध कर्त्तार सखेल छे )
मूल्य रु.१-४००
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
प्रस्तावना.
आ उत्तराध्ययन सूत्रना मूळ पाठनी बीजी आवृत्ति छे. प्रथम आवृत्ति जर्मनीना प्रख्यात डा. हर्मन जेकोबी साहेबनी हाथनी लखेल प्रत उपरथी छपावेल, पण ते मूळपाठ प्रेसनी अगवडतान fit जर्मनी सुधारवा माटे मोकलवानुं बनी शक्युं नहोतुं. आ बीजी आवृत्ति छपावतां पलां डा. हर्मन जेकोबी साहेबने आ मूळ पाठ सुधारवा मोकलेल. तेमणे बीजा उत्तराध्ययन सूत्रोना मूळपीठो तेमां खास रुपीया पचीसनी कीमतवाळो मूळपाठ १९२१ नी सालमा जे. चारपेन्टीयरनो छपावेल छे ते मूळपाठ साथै आ मूळपाठनी सरखामणी करी सुधारो वधारो करी मोकलेल, ते बाबतमां आ सूत्र सुधारवामां मणे मागेल फी अमे मोकलेल. ते सुधारेल मूळपाठ जमनीथी अत्रे आव्या पछी अमे अत्रेना छीपापोळना भंडारनी महा पुरुष धर्मसिंह मुनीना टवा सूत्रनी घणी जुनी प्रत मेळवी ते प्रत तथा उपर लखेल जे. चारपेन्टीयरनो छपावेल मूळपाठ साथे जfater आवेल मूळपाठ मेळवी केटलाक पाठान्तर अपने योग्य लाया ते अमे जाते काढीने आ मूळपाठमां पाठान्तर रुपे छपाव्या के जेथी वांचक वर्गने घणी सुगमता थशे. ते साथै शुद्धिपत्र पण छपाव्युं छे तेमां * आ चिन्ह जे जे पाठोपर छपावेल शुद्धिपत्रमां मुकेल छे ते मुजब मूळपाठ सुवारी वांचवानो छे. आ मूळपाठनो उपयोग बधा जैन धर्मी भाइओ लइ शके माटे हालना प्रेसना त्रणगणा भावो उपर नजर न राखता असल मुजब किमत्त आ मूळपाठनी राखी छे, आमां छपावेल छत्रीसे अध्ययनो मुख पाठ करवामां घणी सुगमतावाळा थइ पडशे. आमां सरत चुकथी कोइ भुलचुक रही गइ होय ते सुधारीने वांचवा तथा तेनी अमने खबर आपका वांचक वर्गने अमारी खास प्रार्थना छे. आ पुस्तक उपर अमारा छपावेल सूत्रोनी जाहेर खबर वांचवा ध्यान खेचुं छं. शुद्धिपत्रमां A. (आ.) एटले छोपापोळवाळी हाथे लखेल प्रत ने Ch. (चा) एटले चारपेन्टीयर साहेबे छपावेल मूळपाठ समजवो.
डाकटर जीवराज घेलाभाइ दोशी. L. M. & s. नवे दरवाजे, अमदावाद.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्सराध्ययन मूळपाउनु शुद्धि पत्रक. पानु. श्लोक. लीटि. अशुद्ध शुद्ध.
पार्नु. श्लोक. लीटि. शुद्ध. शुद्ध, *"१ १ ३ भिरकुणो भिरकुणो .. १९ फुटनोट ५ सिमुणागु १ फुटनोट १ कर
"२२ ३२ १ मरेइ म र २ मथालु - उत्तरज्झयण उत्तरायणं
*२४ . ३ ११ भुजइ मुआई । अप्पा . अप्पा
*२७ ३० ७ लियाण तुलियाणं ४ २८८ वैसं
२८ ७ ८ वदमाणा वदमाणा' आसण्णे Ch. (चा.) आसणे *२८. ९ १५ थालाउ थालाओं *७ १४ दिगिच्छादिमिञ्छा
२९ १६ ११ संतूसे . Ch. (चा.) संतुस्से *१३ ४३ २ छउमं छउमं ।
"A. (आ.) तुसेजा *, ४४ ३ तव तव
२९ १९ १७ भिकखु . (वा.) भिकखू " २.१४ नाना'
Ch(चा.)नाणा ३३ फुटनोट २ खन्ति' खन्ति . १८८ उच्च Ch. (चा.) उच्चा ३३ ३० ८ पजुज्जई __Ch. (चा.) पजुनई १६ ४ १० परस्य ___Ch. (चा.) परस्स ३८ १० १ बेन्दिय A. (आ.) बेइन्दिय' १८ १३९ दोसणु' ___Ch. (चा.) दोसाणु ३८ ११. ३ तेन्दि' A (आ.) तेइन्दिय १९ ५ ३. गच्छा
४० ३५ ७ मूसिया - Ch. (चा.) मुस्सिया
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
पानुं श्लोक, लीटि, अशुद्ध. ४१ फुटनोट २ चौद
४१ फुटनोट ४ पक्कुन्वई
४१
४१
४३
*४४
""
"
३०
C
*४४
* ४५
१०
४८ ३८ *४८ ३९
1
'ण'
१२
इए
११ सयंभू
६ उवसन्ति
अबम्म
जयण
१ विमग्गह
कुर्स
४९
” फुटनोट ६-८
६ चिचसम्भू आसिमु
सकम्प
५१ २४ १७ *५१ २६ २० वएर्ण
१
निव्विण
५३ *५४ १२
१
गमेणं
चोद'
पकुब्वई
"ण्ण
"इए
Ch. (चा. ) सयंभु उवहसन्ति
अबम्भ
जायण
A. (आ.) विममाहा
कुसं
०
चिचसम्भू आसीमु
A. (आ.) सकम्मsप्प
वर्ण
०
Ch. (चा.) निव्विण्ण
तमेणं
पानुं श्लोक. लीटि अशुद्ध. ५४ फुटनोट २
चा.
५६
१
99
*५७ मथाळ ५८ ५३ ४ *५९ मथाळु
५९ फुटनोट ४
" १३ १४ ६० फुटनोट १
६५
३
६६
*७०
-
*७० २८
३४
७१ ७१ ४१
७२ ४८
*७२
२६ १४
२०
&
१२
५२ १९
इमे
स भिकखू
परिनिब्बुडा
बम्भचेर
लद्ध
चैव जवोदगं
क
वि सणाणि
दड्ढा
संजय
०
बरिस
पय
चइत्ता
उद्दा
शुद्ध.
(चा.) इमे चे उसुयारिज्जं परिनिव्वुडा'
सभ
'लद्धुं चेव जवोदणं
के
Ch. (चा.) 'वि'सियाणि
Ch. ( चा.) दढा
•
संजम
बरिस
° पर्यं
3
चइता
Ch. (चा.) उदा
कह
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
पातु लोक ७३ फुटनोट
७३
लीटि अशुद्ध.
०
Im
चुउ
सनिनाण
""
७४ १२ ६ दुक्खं
*७५ २४ ७५ फुटनोट
३
७६ ३३ ३ य महप्पणो
इस्साई 'वाय'
०
१०
१०
बाळया
७६ ३७ ७६ ४४ २४ एवमेवं
७७ ४८ ९
नरऐसु
७९
७४ १६ असाया
८३ १२ एग
*८१
૮
९
८२ ६ १४ ८५ ४० २०
९४ १६ ३ ९६ फुटनोट ४
०
उज्जत्तो
असङ्गता
तहेसणाए
एते
आवाउ
Ch. (चा. ) चुओ Ch. (चा.) सण्णिनाणे
Ch. (चा.) दुक्ख
सहस्साई
०
वाय
A (आ.) नरएस
3.
असाया
2
एग
39
A. (आ.) अमह
१०२
५५ १२
Ch. (चा.) वालुया १०६ ७ ९
Ch. (चा. ) एवमेयं *१०८
O
उज्जुत्तो
असङ्गता
तहे सणाए
•
पानु श्लोक छीटि, अशुद्ध.
* ९९ २०
२२
Ch. (चा. ) एए Ch. (चा.) आवाउं
"
35
११
१७ गायमा
१८ समिकिखए
उज्जपना
गोयम
खित्तओ
२५
२६ २०
१११
११४ १९ ९
१९
१०
२१ १३
??
३ १५
१९ मथालं १
""
११८
११९ मयाळु ने ९
५ १९
समागमा
केसी
वासमुं
भिकखट्टा
जन्नइज्ज
०
नभचउ
सज्झाय
पुत्र
य वेगेण
शुद्ध
समागमो
केसी' गोयमो
Ch. (चा) समिक्खए
उज्जुपना
गोयम
Ch. (चा. ) खेत्तओ
वासमु
Ch. (चा.) भिकखमट्ठा
जन्नइज्ज
नभचर्डे
सज्झाय
O
पुत्रि "
य वेगेण
मोक्खमग्गई मोक्खमग्गई
दंसिय
A. (आ.) देखिये
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
पानुं श्लोक
लीटि, अशुद्ध,
भगवाय
१२० १७ २१ भूय *१२२· २१ १२५- १० माणयाए
-
१२६ फुटनोट २ *१३२ ४९ १७
59
"
१३३ ५७
१३३. फुटबोट १३४. ५९.
""
२०
.
९
१३४. ५९ १०
'हिंदीए
मदवसपने
०
भय
वयसाहारण दंसण पज्जवे
विसोहेइ वयसाहारण दं पवि
१ चितं
जीवे
पर समय
भूय
भगवया
*१३८
A. (आ.) माणए उप- १४१
राजि जणयइ 'हिंदिए "मदव संपन्ने
मय
A. (आ.) वइसमाहा
रणयाए णं दंसण प
ज्जवे विसोहेइ दसण ज्जवे विसोहेइ दसण
पज्जवे विसोहइत्ता.
पानुं श्लोक. लीटि अशुद्ध.
चिज़ं
A. (आ.) जीवोवि A. (आ.) परसमय सं
१५
१४२
१४.
* १४९ ३५
*१५६ ७२
9 sw mr
१६७ १८:
१६७. १९
१६८ मधाळे. *१७१५९
१८३ फुटनोट
१८६ " फुटनोट
१८७ १४७
३.
९
११
८७ १६. मणस्स
'साग
सरीस
६८.
उवत्रओ
A. ( आ.
A. ( आ. )
सपज्जवासया सपज्जवसिया
४
३
१४१ १२
शुद्ध.
वि य अ संघा' घायणिजे.
५
२
GIT
रुम्पई
अ
गण
होई
०
अंतरेय
डि
गहणं
होइ
मणस्स
साम
"सरीस
7
१६८८०
उववाओ
अंतरेयं -
दिखने
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तराध्ययन मन्त्र
15// .
Missa प्रथमं अध्यानम् I
१.
संजोगाविप्पमुक्कस्स अणगारस्त निरकुणीत विणयं पाउकरिस्सामि आणुपुद्धिं सुणेह मे याणानिदेसकरे गुरूणमुववायकारए । ङ्गियागारसंपन्ने से विणीए ति वुच्चई
आणानिदेसगरे' गुरुणमणुवदायकारए । परिणीए असंबुद्धे अविणीए त्ति वुच्चई जहा सुणी पूइकली निकासिङइ सबसो। एवं दुस्सीलपमिणीए मुहरी निकसिकाइ कणकुएमगं चइत्ताणं विटं जुञ्जइ सूयरे । एवं सीलं चइत्ताणं उस्सीले रमई मिए सुणिया नावं साणस्स सूयरस्स नरस्स य। विणएठवेज अप्पाणमिच्छन्तो हियमप्पणो तम्हा विणयमेसिजा सील पमित्र नेहए। बुद्धपुत्त नियागढी न निकसिङाइ कएहुई
१ Ch. (चा.) करे.
६.
७.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयण.
निसन्ते सियाऽमुहरी बुद्धाणं अन्तिए सा। अजुत्ताणि सिक्खिङा निरट्टाणि उ वजाए ८. अणुसासिउँ न कुप्पिका खन्ति सेविज पणिकए । खुड्डेहिं सह संसग्गिं हासं कीलं' च वजाए ९. मा य चएमालियं कासी बहयं मा य आलवे। कालेण य अहिजित्ता तर्ज झाइज एगगो १०. आहच्च चएकालियं कह न निण्हविज कयाइ वि । कळं कमे त्ति नासेजा अकमं नो कमे त्ति य ११. मा गलियस्से व कसं वयणमिले पुणो पुणो। . कसं व दहुमाइले पावगं परिवजाए ...... - १५. अणासवा थूलवया कुसीला
मिउ पि चएकं पकरिन्ति सीसा। चित्ताणुया लहु दक्खोववेया
पसादएं ते हु उरासयं पि नापुट्ठो वागरे किंचि पुट्ठो वा नालियं वए । कोहं असच्चं कुवेजा धारेजा पियमप्पियं १४. अप्पा चेव दमेयवो अप्पा हु खलु उद्दमो । अप्पा दन्तो सुही होइ अस्ति लोए परत्थ य १५. १ Ch. ( चा. ) की डं. २ Ch. (चा.) पसायए.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
विणयमुयमज्झयणं. वेर मे अप्पा दन्तो संजमेण तवेण य । माहं परेहि दम्मन्तो बन्धणेहि वहेहि य १६. पमणीयं च बुद्धाणं वाया अदुव कम्मुणा । आवी वा जश् वा रहस्सि नेव कुज्जा कया वि १७. न परकर्ड न पुर नेव किच्चाणं पिट । न जुञ्जे ऊरुणा ऊ6 सयणे नो पमिस्सुणे १८. नेव पदहत्थियं कुज्जा परकपिण्णं च संजए। पाए पसारिए वावि न चिटे गुरुणन्तिए १ए.
आयारिएहिं वाहितो तुसिणी न कयाइ वि।। पसायपेही नियागढी उवचिढ़े गुरुं सया २०. बालवन्ते लवन्ते वा न निसीएज कयाइ वि घइऊणमासणं धीरो जर्ड जत्तं पमिस्सुणे २१. पासणगढ न पुच्छेजा नेव सेजागउँ कयाँ। बागम्मुक्कु सन्तो पुच्छिज्जा पञ्जलीउमो २५. एवं विणयजुत्तस्स सुयं अत्थं च तदुनयं । पुच्छमाणस्स सीसस्स वागरिज जहासुयं २३. मुसं परिहरे निक्खू न य ओहारिणिं वए। नासादोसं परिहरे मायं च वजाए सया २४. . १ Ch. (चा.) वरि. A. ) वर. २ A. (आ.) जुत्तं. ३ A. adds (आ मां वधारे) इवि. ४ Ch. (चा.) सुत्तं.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
~
~
~
~
~~
~
~~
उत्तरज्झयणं. न लवेका पुट्ठो सावऊ न निरटं न मम्मयं ।। अप्पणहा पाहा वा उत्नयस्सऽन्तरेण वा २५. समरेसु यांगारेसु सन्धीसु य महापहे। एगो एगथिए सद्धिं नेव चिढे न संलवे २६. जम्मे वुद्धा ऽणुसासन्ति सीएण फरुसेण वा। मम लानो त्ति पेहाए पयो तं पमिस्सुणे २७. अणुसासणमोवायं मुक्कमस्स य चोयणं । हियं तं मण्णई पण्णो वेसं होश असाहुणो २८. हियं विगयनया बुद्धा फरुसं पि अणुसासणं । वेस तं होइ मूढाणं खन्तिसोहिकरं पयं ए. आसमे उवचिडेजा अणुच्चे अकुए थिरे । अप्पुट्ठाई निरुटाई निसीएजऽपकुक्कुए ३०. कालेण निक्खमे निकखू कालेण य पमिकमे। अकालं च विवजोत्ता काले कालं समायरे ३१. परिवामीए न चिडेजा जिक्खू दत्तेसणं चरे।। पभिरूवेण एसित्ता मियं कालेण जम्खए ३५. नाश्रमणासन्ने नऽन्नेसिं चक्खुफासयो। एगो चिटेज जत्तहा लड्डिया तं नऽइक्कमे ३३.
१ Ch. (चा.) अगारेसु. २ A. ( आ.) बूदा. ३ Ch. (चा.) बेसं. ४ Ch. (चा.) नइक्कमे.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
विणयसुयमज्झयण, नाइजच्चे व नीए वा नासन्ने नाइदूरयो । फासुयं परकम पिएकं पमिगाहेज संजए ३४. अप्पपाणे ऽपबीयमि पमिबन्नंमि संवुमे। समयं संजए भुले जयं अपरिसामियं ३५. सुक्कमि त्ति सुपक्कि त्ति सुनिन्ने सुहमे ममे। सुणिटिए सुलद्धि त्ति सावज वझाए मुणी ३६. रमए पएिमए सासं हयं नई व वाहए। बालं सम्मइ सासन्तो गलियस्सं व वाहए ३७. खड्डया मे चवेमा मे अकोसा य वहा य मे। कह्माणमणुसासन्तं पावदिहि त्ति मन्नई ३८. पुत्तो मे नाय ना त्ति साहू कहाण मन्नई। पावदिहि न अप्पाणं सासं दासि त्ति मन्नई ३९. न कोवए आयरियं अप्पाणं. पि न कोवए। बुद्धोवघाई न सिया न सिया तोत्तगवेसए ४०.
आयरियं कुवियं नच्चा पत्तिएण पसायए। विज्झवेज पलिउमो वएऊ न पुणु त्ति य ४१. धम्मङियं च ववहारं बुद्धेहायरियं सया। तमायरन्तो ववहारं गरहं नानिगच्छई ४२. . १ Ch. (चा.) न. २ Cn. (चा.) सासन्तो (जुओ ३७). ३ Ch. (चा.) दासु. ४ Ch. (चा.) पंजली.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
, उत्तरज्झयणं.
मणोगयं वक्तगयं जाणित्तायरियस्स उ। तं परिगिज्झ वायाए कम्मुणा उववायए ४३. वित्ते अचोइए निच्चं खिप्पं हवइ सुचोइए। जहोवइटं सुकयं किच्चाई कुवई सया ५४. नच्चा नमई मेहावी लोए कित्ती से जायए। हवई किच्चाणं सरणं भूयाणं जगई जहा ४५. पुजा जस्स पसीयन्ति संबुद्धा पुत्वसंथुया। पसन्ना लाजश्स्सन्ति विउलं अहियं सुयं स पुजासत्थे सुविणीयसंसए _____मणोरुई चिढइ कम्मसंपया। . . तवोसमायारिसमाहिसंतुझे _____ महज्जुई पञ्च वयाई पालिया
४७. स देवगन्धवमणुस्सपूइए
चइत्तु देहं मलपङ्कपुत्वयं । सिके वा हव सासए देवे वा अप्परए महहिएँ ॥ ४८॥ त्ति बेमि
॥विणयसुयमज्झयणं ॥
२ Ch. (चा.) मंल पंक.
१ Ch. (चा.) नयइ. ३ Cn. (चा.) महि.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥ परीसहज्झयणं॥ . द्वितीयं अध्ययनम्
सुयं मे बाउसं तेणं जगवया एवमक्खायं । इह खलु बावीसं परीसहा समणेणं नगवया महावीरेणं कासवेणं पवेइया, जे निक्खू सोच्चा नच्चा जिच्चा अनिय निक्खायरियाए परिवयन्तो पुट्ठो नो विहणेजा । कयरे' खलु ते बावीसं परीसहा समणेणं नगवया महावीरेणं कासवेणं पवेइया, जे निक्खू सुच्चा नच्चा जिच्चा अनिभूय निक्खायरियाए परिवयन्तो पुट्टो नो विहएणेजी ॥ इमे खनु ते बावीसं परीसहा समणेणं जगवया महावीरेणं कासवेणं पवेश्या, जे निक्खू सुच्चा नच्चा जिच्चा अनिभूय निक्खायरियाए परिवयन्तो पुट्ठो नो विहएणेङा । तं जहा । दिगिहापरीसहे १ पिवासापरी सहे २ सीयपरीसहे ३ उसिणपरीसहे ४ दसमसयपरीसहे ५ अचेलपरीसहे ६ अरइपरीसहे ७ इत्थीपरीसहे ७ चरियापरीसहे ९ निसीहियापरीसहे १० ____१ Ch. (चा.) क ते ख. २ Ch. (चा.) निएहवेज्जा.
दिगिंछा.
३ Ch.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं.
सेका परीस ११ कोसपरीसहे १२ वहपरीसहे १३ जायपापसहे १४ लाज परीस १५ रोगपरीसदे १६ तणफासपरीसहे १७ जलपरीसहे १८ सक्कारपुरकारपरीस १९ पन्नापरीस हे २० अन्नापरीस हे २१ दंसणपरीस २२
१.
२.
परीसहाणं पविजत्ती कासवेणं पवेइया । तं ने उदाहरिस्सामि यापुविं सुरोह मे १ दिगिञ्चापरिगए देहे तवस्सी जिक्खू थामवं ॥ न बिन्दे न छिन्दावए न पए न पयावए कालीपवङ्गसंका से किसे धमणिसंर्तते । मायन्ने असणपाणस्स दीपमणसो चरे २ त पुट्ठो पिवासाए दोगुनी लकसंजए । सीद्गं न सेविका वियमस्सेसणं चरे बिन्नावासु पन्थेसु आउरे सुपिवासिए । परिसुक्खमुहा ऽदीपे तं तितिक्खे परीसहं ३ चरन्तं विरयं लूहं सीयं फुसइ एगया । नाइवेलं मुणी गच्छे सोच्चाणं जिन सासणं
१ Ch. (चा. ) संतए. २ Ch. (चा. ) जिण.
३.
y.
५.
६.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
परीसहज्झयणं. न मे निवारणं अस्थि वित्ताणं न विलाई। अंहं तु अग्गि सेवामि इइ निक्खू न चिन्तए ७. ४ जसिणं परियावेणं परिदाहेण तजिए। प्रिंसु वा परियावेणं सायं नो परिदेवए . उन्हाभितत्ति मेहावी सिणाणं नो वि पत्थए । गायं नो परिसिञ्चेजा न वीएका य अप्पयं ९. ५ पुट्ठो य दंसमसएहिं समरेव महामुणी। नागो संगामसीसे वा सूरो अनिहणे परं १०. न संतसे न वारेजा मणं पि न पयोसए। उवह न हणे पाणे जुञ्जन्ते मंससोणियं ११. ६ परिजुलेहि वत्थेहिं होक्खामि त्ति अचेलए। अवा सचेले होक्खामि इइ निक्खू न चिन्तए १२. एगयाऽचेलए होइ सचेले श्रावि एगया। एयं धम्महियं नच्चा नाणी नो परिदेवए १३. ७ गामाणुगामं रीयन्तं अणगारं अकिंचणं । अरई अणुप्पवेसेजा तं तितिक्खे परीसह १४. अरई पिठ्यो किच्चा विरए आयरकिए। धम्मारामे निरारम्ले उवसन्ते मुणी चरे १५.
१ Cb (चा.) अहे. २ Ch. (चा.) उपहाहितत्ते. ३ Ch. (चा,) उवेहे.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं.
सङ्गो एस मणुस्साणं जाओ लोगम्मि इत्थिः । जस्स एया परिन्नाया सुकर्म तस्स सामएणं १६. एयमादाय मेहावी पट्टभूयायो थियो। नो ताहिं विणिहन्निडा चरेज ऽत्तगवेसए १७. ९ एग एव चरे लाढे अजिभूय परीसहे। गामे वा नगरे वावि निगमे वा रायहाणिए १७. असमाणो चरे शिक्खू नेव कुजा परिग्गहं ।
असंसत्तो गिहत्यहिं अणिएओ परिवए १९. १० सुसाणे सुन्नगारे वा रुक्खमूले व एगयो।।
अकुक्कुओ निसीएजा न य वित्तासए परं २०. तत्थ से अलमार्णस्स उवसग्गाऽनिधारए। सङ्कानीओ न गबेजा उद्वित्ता अन्नमासणं २१. ११ उच्चावयाहिं सेकाहिं तवस्सी निक्खु थामवं । नातिवेल विहन्नेडा पावदिट्ठी विहन्नइ २२. पइरिक वसयं लद्धं कहाणं अई पावयं । किमेगराई करिस्सइ एवं तत्थ ऽहियासए २३. १५ अकोसेला परे नि न तेसिं पमिसंजले । सरिसो होइ बालाणं तम्हा जिक्खू न संजले २४.
१ Ch. (चा.) मणूसाणं. २ Ch. (चा.) पंकभूयाउ. ३ Ch. (चा.) हमेजा. ४ Ch. (चा.) असमाणे. ५ Ch. (चा.) असंसत्ते. ६ Ch. (चा.) चिट्ठमाणस्स. ७ Ch. (चा.) नाइवेलं.
Ch. (चा.) विहम्मेजा. ९ Ch. (चा.) विहम्मई. १० Ch. (चा.) पइरिक्कुवस्सयं. ११ Ch. (चा.) अदुवा.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
www
परीसहज्झयणं. सोच्चाणं फरसा नासा दारुणा गामकएटगा। तुसिणीश्रो उवेहेजा न ताओ मणसीकरे २५. १३ हयो न संजले निक्खू मणं पि न पओसए । तितिवं परमं नच्चा निक्खू धम्मं विचिन्तए २६. समणं संजयं दन्तं हणेजा कोइ कत्थई । नत्थि जीवस्स नासु त्ति एवं पेहेङ संजए २७. १४ पुकरं खलु जो निचं अणगारस्स निक्खुणो। सवं से जाइयं होश् नत्थि किंचि अजाश्यं २८. गोयरग्गपविहस्स पाणी नो सुप्पसारए । सेयो अनारवासु त्ति इश निक्खू न चिन्तए २९. १५ परेसु घासमेसेजा नोयणे परिणिट्ठिए । लके पिएमे अलद्धे वा नाणुतप्पेज पण्मिए ३०. अोवाहं न लब्जामि अवि लानो सुए सिया। जो एवं पमिसंचिक्खे अलानो तं न तऊए ३१. १६ नच्चा उप्पइयं पुक्खं वेयणाए दुहट्ठिए। अदीणो थावए पन्नं पुट्ठो तत्थ ऽहियासए ३२. तेगिहें नाजिनन्देजा संचिक्खऽत्तगवेसए । एवं खु तस्स सामएणं जं न कुजा न कारवे ३३.. - १ Ch. (चा.) समायरे. २ Ch. (चा.) तेइच्छं.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. १७ अचेलगस्स खूहस्त संजयस्स तवस्सिणो। तणेसु सयमाणस्स हुजा गायविराहणा ३४. आयवस्स निवाएण अउला हवइ वेयणा । एवं नच्चा न सेवन्ति तन्तुजं तणतजिया ३५. १८ किलिन्नगाए मेहावी पङ्केण व रएण वा। प्रिंसु वा परितावेणे सायं नो परिदेवए ३६. वेएक निजरापेही धारियं धम्मऽणुत्तरं । जाव सरीरलेश्री त्ति जवं काएण धारए ३७. १९ अनिवायणमट्ठाणं सामी कुङ निमन्तणं । जे ताई पमिसेवन्ति न तेसिं पीहए मुणी ३७. अणुक्कसाई अप्पिळे अन्नाएसी अलोलुए। रसेसु नाणुगिज्जेजा नाणुतप्पेज पन्नवं ३ए. २० से नूणं मए पुवं कम्माऽणाणफला कमा। जेणाहं नालिजाणामि पुट्ठो केणइ कएहुई ४७. अह पला उदिन्ति कम्माऽणाणफला कमा। एवमस्सासि अप्पाणं नच्चा कम्मविवागयं ४१. २१ निरद्वगम्मि विरओ मेहुणाओ सुसंवुमो। जो सक्खं नाजिजाणामि धम्म कहाणपावगं ४२.
१ Ch. (चा.) परियावेण. २ A. (आ.) आयरियं. ३ Ch. (चा.) "उ. ४ Ch(चा.) कुज्जा. ५ CL. (चा) उइजन्ति.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
परसहज्झयणं.
४३.
तवोवहाणमादाय पमिमं परिवज्जयो । एवं पि विहर मे बल्मं न निर्वहई २२ नत्थि नूणं परंलोए इढी वावि तस्सियो । वावञ्चिो मित्ति इ जिक्खू न चिन्तए ४४. अनू जिला अस्थि जिला अदुवावि नविस्सई । मुलं ते एवमाहंसु इ६ जिक्खू न चिन्तए एए परीसँदेसवे कासवेण पवेइयाँ । जे जिक्खू न विन्नेज्जा पुट्ठो केइ कन्हुई ४६.
४५..
त्ति बेमि
॥ परीसहज्झयणं ॥
चाउरङ्गिड तृतीयं अध्ययनम्
चत्तारि परमङ्गाणि लदाणीह जन्तुणो । माणुसतं सुई सद्धा संजमम्मि य वीरियं समावन्ना णं संसारे नाणागोत्तासु जाइसु । कम्मा नानाविहा कट्टु पुढो विस्संजिया पया एगया देवलोएस नरएसु वि एगया । एगया श्रासुरं कार्यं यदा कम्मेहिं गई एगया खत्ति होइ त चएमालबोर्कसो । त कीडपयङ्गो य त कुन्थुपिवीलिया
१३
१.
२.
३.
४.
१ Ch. (चा) नियहई. २ Ch. (चा) परे. ३ Ch. (चा.) परिसहा. ४ Ch. (चा.) निं. ५ Cn. (चा) विहम्मेज्जा. ६ Ch: (चा.) कएहुई. ७ Co. (चा.) ण. ८ Ch. चा.) वोक्सो, A(आ.) बुकसो.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायण, ३०
एवमावट्टजोणीसु पाणिणो कम्मकिविसा । न निविद्धन्ति संसारे सवट्ठेसु व खत्तिया कम्मसेङ्गेहि सम्मूढा दुक्खिया बहुवेयणा ।
माणुसासु जोणीसु विनिम्मन्ति पाणिणो कम्माणं तु पहाणा आणुपुद्दी कयाइ उ । जीवा सोहिमणुपत्ता व्याययन्ति मणुस्सर्यं माणुस्तं विग्गहं लडं सुई धम्मस्स दुल्हा | जं सोच्चा परिवन्ति तवं खन्तिमहिंसयं आहच्च सवणं लडुं सद्धा परमदुल्लहा । सोच्चा नेाजयं मग्गं बहवे परिजस्सई सुई चल सद्धं व वीरिथं पुण डुल्लहं । बहवे रोयमाणा वि नो य णं परिवई माणुसत्तमि आया जो धम्मं सोच्च सहे । तवस्सी वीरियं लद्धुं संबुडे निद्धुणे रयं सोही उयभूयस् धम्मो सुई । निवाणं परमं जाइ घयसित्ति व पावए विगिञ्च कम्मुणो देउं जसं संचिणु खन्तिए । सरीरं पाढवं हिच्चा उडुं पक्कमई दिसं विसालिसेहिं सीलेहिं जक्खा उत्तर-उत्तरा ।
१४
६.
' वज्जए -
७.
८.
ru
१०.
११.
१२.
१३.
१ Ch. (चा.) हिं. २ Ch. (चा.) विणिह . ३ Ch. (चा.)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
चाउरङ्गिज्जं.
महासुका व दिप्पन्ता मन्नन्ता अपुणञ्चवं १४. थप्पिया देवकामाणं कामरूवविउधिणो। उहं कप्पेसु चिट्ठन्ति पुवा वाससया बहू १५. तत्थ विच्चा जहागणं जक्खा आउक्खए चुया । उविन्ति माणुसं जोणिं से दसङ्गे ऽनिजायए । १६. खेत्तं वत्थु हिरणं च पसवो दासपोरुसं। .. चत्तारि कामखन्धाणि तत्थ से उववाई १७. मित्तवं नायवं होइ उच्चगोए य वण्णवं । अप्पायके महापन्ने अनिजाए जसो बले १८. जोच्चा माणुस्सए जोए अप्पमिरूवे अहाज्यं ।। पुष्विं विसुद्धसद्धम्मे केवलं बोहि बुझिया १९. चउरङ्गं दुखहं मत्ता संजमं पमिवजिया। तवसा धुतकम्मंसे सिद्धे हवइ सासए २७.
त्ति बेमि ॥ चाउरङ्गिजं ॥
असंखयं चतुर्थ अध्ययनम् । असंखयं जीविय मा पमायए जरोवणीयस्स हु नत्थि ताणं । एवं वियाणाहि जणे पमत्ते १ Ch. (चा.) उवेन्ति.. २ Ch. (चा.) अभिजायई. ३ Ch: (चा.) धुय.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
१६
उत्तरायणं.४.
कण्णु विहिंसा अजया गहिन्ति जे पावकम्मेहि धणं मणूसा समाययन्ती अमझ गहाय । पहाय ते पासपयट्टिए नरे वेराणुबद्धा नरयं उवेन्ति तेणे जहा सन्धिमुहे गहीए सकम्मुणा किञ्च पावकारी । एवं पया पेञ्च इहं च लोए कमाण कम्माण न मुक्ख अस्थि संसारमावन्न परस्य अट्ठा साहारणं जं च करेइ कम्मं । कम्मस्स ते तस्स उ वेयकाले न बन्धवा बन्धवयं उवेन्ति वित्तेण ताणं न खने पमत्तो' इमम्मि लोए अदुवा परत्था । दीव प्पणढे व अणन्तमोहे नेयाउयं ददुमदहुमेव सुत्तेसु यावी पमिबुद्धजीवी । न वीससे पएिमए आसुपन्ने ।
४.
१Ch. (चा.) पमत्ते.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
असंखयं.
G.
घोरा मुहुत्ता अबलं सरीरं जारुएमपक्खी व चरऽप्पमत्ते घरे पयाई परिसङ्कमाणो जं किञ्चि पास इह मन्नमाणो । लाजन्तरे जीविय वूहश्ता पच्छा परिन्नाय मलावधंसी बन्दंनिरोहेण उवेश् मोक्खं
आसे जहा सिस्कियवम्मधारी । पुवाई वासाइं चरऽ पमत्तो'तम्हा मुणी खिप्पमुवेश् मोक्खं स पुवमेवं न लजेज पच्छा एसो ऽवमा सासयवाइयाणं । विसीदई सिढिले आउयंमि कालोवणीए सरीरस्स जेदे खिप्पं न सकेइ विवेगमे तम्हा समुट्ठाय पहाय कामे। समिच्च लोगं समयामहेसी अप्पाणरक्खी चरै अप्पमत्ते ।
मुहं मुहं मोहगुणे जयन्तं - १ Ch. (चा.) प्पमत्ते. २ Ch. (चा.) विसीयई. ३ Ch. (चा.) भेए. ४ Cb. (चा.) लोयं. ५ Ch. (चा.) आयाणुरक्खी . ६ Ch. (चा.) चरं.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
उत्तरज्झयणं. ४, ५.
अगरूवा समणं चरन्तं । फासा फुसन्ती असमञ्जसं च न तेसि निक्खू माणसा पजस्से मन्दा य फासा बहुलोहणिका
तहप्पगारेसु मणं न कुजा । रक्खऊ को दिएऊ माणं मायं न सेवे पऊ लोहं जे ऽसंख्या तुच्छा परप्पवाई ते पिऊदोस गया परन्ना । ऐते हम्मेति डुगुञ्माणो कङ्के गुणे जाव सरीरनेट १३ ॥ त्ति बेमि
॥ असंखयं ॥
११.
१२.
काममरणिं पञ्चमं अध्ययनम्.
अण्णवंसि महोहंसि एगे तिष्णे दुरुत्तरं । तत्थ एगे महापन्ने इमं परहमुदाहरे सन्ति मे य दुवे ठाणा क्वाया मारपन्तिया । काममरणं चैव सकाममरणं तदा
२.
|
बालाएं कामं तु मरणं कास जवे । पणियाणं सकामं तु उक्कोसेप सई ज़वे
३.
१ Ch. (चा. ) सेवे पयहेज्ज. २ Ch. (चा) एए. ३ Ch. (चा. ) ° भेड, ४ Ch. (चा. ) सन्तिमे ५ Ch. (चा. ) मरणन्तिया. ६ Ch. (चा. ) तु.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
‘अकाममरणिज्जं. तत्थिऽमं पढमं गणं महावीरेण देसियं । कामगिद्धे जहा बाले निसं कूराइ कुबई ४. जे गिझे कामनोगेसु एगे कूमाय गबई। न मे दिट्टे परे लोए चक्खूदिट्ठा इमा रई ५. हत्यागया इमे कामा कालिया जे अणागया। को जाणइ परे लोए अत्थि वा नत्थि वा पुणो ६. जणेण सद्धिं होक्खामि इइ बाले पगब्नई। कामनोगाणुराएणं केसं संपमिवाई त से द; समारंभई तसेसु थावरेसु य । अट्ठाए य अणट्ठाए नूयगामं विहिंसई हिंसे बाले मुसावाई माइखे पिसुणे सढे । जुञ्जमाणे सुरं मंस सेयमेयं ति मन्नई कायसा वयसा मत्ते वित्ते गिद्धे य इत्थिसु । पुहर्ड मलं संचिणइ सिसुणोंगो व मट्टियं १०. त पुट्ठो आयङ्केणं गिलाणो परितप्पई। पत्नी परलोगस्स कम्माणुप्पेहि अप्पणो ११. सुया मे नरए गणा असीलाणं च जा गई। बालाण कूरकम्माण पगाढा जत्थ वयणा तत्योऽववाइयं गणं जहा मे ऽतमर्गुस्सुयं ।
१६. (चा.) तत्थिमं. २ Ch. (चा.) कराई. ३ Ch. (चा.) गच्छेई. ४ A. (आ) रंभई ५ Ch. (चा.) सिनुणागु. ६ Ch. (चा.) मेयमणुस्सुयं.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. ५.
दाम्मेहिं गच्छन्तो सो पता परितप्पई जहा सागमि जाणं समं हिच्चा महापहं । विसमं मग्गमोइष्णो अक्खे जग्गम्मि सोयई १४. एवं धम्मं विक्कम अहम्मं परिवज्जिया । बाले मच्चुमुहं पत्ते अक्खे जग्गे व सोयई त से मरणन्तंमि बाले सन्तसई जया । काममरणं मरई धुत्ते व कलिया जिए एयं काममरणं बालाणं तु पवेइयं । एत्त सकाममरणं परियाणं सुणेह मे मरणं पि सपुणाएं जहा मेऽयमस्सुयं । विप्पसन्नमणाघायं संजयाण वसीम न इमं सर्व्वसु निक्खूसु न इमं सर्व्वसुऽगारिसु । नाणासीलायगीरत्या विसमसीला य जिक्खुणो १५. सन्ति एगेहिंजिक्खहिं गारत्था संजमुत्तरा । गारत्थेहि य सहिं साहवो संजमुत्तरा
१८.
२०
चीराजिणं नगिणिणं जमी संघामि मुकिणं । एयाणि विन तायन्ति पुस्सीलं परियागयं
पिएकोलऍ व पुस्सीले नरगाओ न मुच्चई । जिक्खाए वा गिहत्थे वा सुवए गई दिवं
१३.
१५.
१६.
१७.
२०.
२१.
२२.
१ A (आ.) अहा . २ Co. (चा. ) कम्मं. ३ Ch. (चा.) मेघ. ४ Ch. (चा.) अगा. ५ Ch. (चा. ) पिण्डोल एब्ब. ६ Ch. (चा. ) कम्मई.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
अकाममरवितो.
२१ अगारिसामाश्यङ्गाणि सखी काएण फासए । पोसहं उहयो पक्खं एगरायं न हावर. ६३. एवं सिक्खासमावन्ने गिहिवासे वि सुवए । मुच्चई विपद्यायो गढे जक्खसलोगयं २१. अह जे संवुमे निक्खू दोण्हं अन्नयरे सिया। सबछुक्खपहीणे वा देवे वावि महिहिए २५. उत्तराई विमोहाई जुईमन्ताऽणुपुत्वसो । समाइएणाई जक्खेहिं आवासाइं जसंसिपो २६. दीहाउया इहिमन्ता समिद्धा कामरूविणो। अहुणोववन्नसंकासा भुजो अश्चिमलिप्पना २७. ताणि गणाणि गच्छन्ति तिक्खित्ता संजमं तवं। निक्खाए वा गिहित्थे वा जे सन्तिपमिनिमा २८. तेसिं सोच्चा सपुजाणं संजयाण वुसीमयो । न संतसन्ति मरणन्ते सीलवन्तो बहुस्सुया १९. तुलिया विसेसमादाय दयाधम्मस्ल खन्तिए । विप्पसीएज मेहावी तहाभूएण अप्पणा ३०. तर्ड काले अनिप्पेए सही तालिसमन्तिए । विणएऊ लोमहरिसं नेयं देहस्स कंखए ३१. अह कालाम्म संपत्ते आघायाय समुस्तयं । ... १ Ch. (चा.) जुई. २ Ch. ( चा.) भिकखागे. ३ Ch. चा.) स. पडि. ४ Ch. (चा.) सीलवन्ता.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयण. ६. सकाममरणं मरेइ तिएहमन्नयरं मुणि ३५.
त्ति बेमि ॥ अकाममरणिज्जं॥
खुड्डागनियएिउजां षष्ठं अध्ययनम्. जावन्त ऽविजापुरिसा सवे ते मुक्खसंजवा। लुप्पन्ति बहुसो मूढा संसारंमि अणन्तए १. समिक्ख पएिमए तम्हा पासजाईपहे बहू । । अप्पणा सच्चमेसेजा मेत्तिं भूएसु कप्पए २. माया पिया न्हुसा नाया नजा पुत्ता य ओरसा। नालं ते मम ताणायं लुप्पन्तस्स सकम्मुणा ३. एयमटुं सपेहाए पासे समियदंसणे। विन्द गेद्धिं सिणेहं च न कङ्के पुत्वसंथवं गवासं मणिकुएमलं पसवो दासपोरसं । सवमेयं चइत्ताणं कामरूवी नविस्ससि “[थावर जंगमं चेव धणं धन्नं उवक्खरं । पञ्चमाणस्स कम्मेहिं नालं मुक्खायो मोयणे] अज्झत्थं सबओ सवं दिस्त पाणे पियायए। न हणे पाणिणो पाणे जयवेराओ उवरए आयाणं नरयं दिस्स नायएज तणामवि।
१Ch. (चा.) मरई. २ Ch. ( चा.) ताणाए. ३ Ch. (चा.) संथुयं. ४ Ch. (चा.) not आ श्लोक (चामां) नथी.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
खुड्डागनियण्ठिजं.
२३ दोगुजी अप्पणो पाए दिन्नं भूजेज नोयणं . शहमेगे उ मन्नन्ति अप्पञ्चक्खाय पावगं । आयरियं विदित्ताणं सवाक्खाण मुच्चई जणन्ता अकरेन्ता य बन्धमोक्खपइएिणणो। वायाविरियमेत्तेण समासासेन्ति अप्पयं न चित्ता तायए नासा कुठ विजाणुसासणं । विसन्ना पावकम्मेहिं बाला पणिमयमाणिणो जे केइ सरीरे सत्ता व रूवे य सवसो । मणसा कायवक्केणं सवे ते मुक्खसंजवा ११. बावन्ना दीहमद्धाणं संसारम्मि अणन्तए । तम्हा सव्वदिसं पस्सं अप्पमत्तो परिव्वए १२. बहिया उमादाय नाऽवकंखे कयाइ वि। .. पुवकम्मखयट्ठाए इमं देहं समुद्धरे १३. विविच्च कम्मुणो हेडं कालकंखी परिव्वए । मायं पिएफस्स पाणस्त कम लभ्रूण नक्खए १४. सन्निहिं च न कुविजा लेवमायाए संजए। पक्खीपत्तं समादाय निरवेक्खो परिव्वए १५. एसणासमि खज्जू मामे अणियां चरे। अप्पमत्तो पमत्तेहिं पिएमवायं गवेसए
१ Ch. (चा.) कुव्वेजा.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
११.........marriannamrnmmerraininwirerwiww.rrrrrrn.
२४
उत्तरज्झयणं. ७. एवं से उदाहु अणुत्तरनाणी अणुत्तरदंसी अणुत्तरनाणदंसणधरे अरहा नायपुत्ते जगवं वेसालिए वियाहिए त्ति बेमि ॥
॥ खुड्डागनियण्ठिज्जं ॥
एलयं सप्तमं अध्ययनम् जहाऽएसं समुदिस्स कोइ पोसेज एलयं । . उदेणं जवसं देजा पोसेजा वि सयङ्गणे तर्ज से पुढे परिवूढे जायमेए महोदरे। पीणिए विजले देहे आएसं परिकङ्खए । जाव न ए आएसे ताव जीवइ सो दुही । अह पतमि आएसे सीसं बेतूण जुझाइ जहा से खलु उरब्जे आएसाए समाहिए । एवं बाले अहम्मिढे हई नरयाजयं हिंसे बाले मुसावाई अझाणम्मि विलोवए। अन्नदत्तहरे तेणे माई कं नु हरे सढे इत्थीविसयगिद्धे य महारम्नपरिग्गहे । नुञ्जमाणे सुरं मंसं परिवूढे परंदमे अयकक्करजोई य तुन्दिले चियलोहिए। उयं नरए को जहाएसं व एलए
१Ch. (चा.) ओयणं. २ Ch. (चा.) अध्याणसि. ३ Ca. (चा.) तुंडिल्ले. ४ A. (आ.) सोगिए.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
२५
एलयं.
आसणं सयणं जाणं वित्तं कामणि भुंजिया । दुस्साहमं धणं हिच्चा बहुं संविणिया रयं त कम्मगुरू जन्तू पच्चुप्पन्नपरायणे । अएं व आगयाएसे मरणन्तम्मि सोयई तर्ज आउपरिक्खीणे चुया देहविहिंसगा | श्रसुरीयं दिसं बाला गहन्ति अवसा तमं जहा कागिपिए देउं सहस्सं हारई नरो । अपच्छं अम्ब्रमं जोच्चा राया र तु हारए एवं माणुस्सगा कामा देवकामाण अन्तिए । सहस्सगुणिया भुज्जो आउ कामा य दिविया १२. गवासानउया जा सा पन्नव विई ।
१०.
११.
१३.
१४.
जाणि जीवन्ति दुम्मेहा ऊणवाससयाउए जढ़ा य तिन्नि वाणिया मूलं धेतूण निग्गया । एगोऽत्थ लहएँ लानं एगो मूले आग एगो मूलं पि हारिता गर्न तत्थ वाणिओो । ववहारे उवमा एसा एवं धम्मे वियाणद माणुसत्तं नवे मूलं लाजो देवगई जवे । मूलए जीवाणं नरगतिरिक्खत्तणं पुद गई बालस्स आवई वहमूलिया ।
१५.
१६.
१ Ch. (चा. ) कामेय. २ Ch. (चा.) अय. ३ A. (आ.) सोयए. ४ Ch. (चा. ) हारए. ५ Ch. (चा) आउं. ६ Ch. ( चा. ) ठिई. ७ Ch. (चा. ) लहई.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. ७. देवत्तं माणुसत्तं च जं जिए लोलयासढे १७. तओ जिए सई होई दुविहं दोग्गइं गए। दुल्लहा तस्स उम्मुग्गा अद्धाए सुइरादवि १८. एवं जियं सपेहाए तुलिया बालं च पण्मियं । . मूलियं ते पवेसन्ति माणुसिं जोणिमेन्ति जे १९. वेमायाहिं सिक्खाहिं जे नरा गिहिसुव्वया। उवेन्ति माणुसं जोणिं कम्मसच्चा हु पालिको २०. जेसिं तु विजला सिक्खा मूलियं ते अइच्चिचा। सीलवन्ता सवीसेसा अदीणा जन्ति देवयं २१. एवमहीणवं निक्खुं आगारिं च वियाणिया। कहण्णु जिच्चमेलिक्खं जिच्चमाणो न संविदे जहा कुसग्गे उदगं समुद्देण समं मिणे।। एवं माणुस्सगा कामा देवकामाण अन्तिए २३. कुसग्गमेत्ता इमे कामा सन्निरुद्धम्मि आउए। कस्स हेउं पुराका जोगक्खेमं न संविदे इह कामाणियदृस्स अत्तट्टे अवरज्झई । सोचा नेयाउयं मग्गं जं भुजो परिनस्सई २५. इह कामनियदृस्स अत्तढे नावरज्झई। पूइदेहनिरोहेणं नवे देवे त्ति मे सुयं २६,
१ Ch. (चा.) सईहोइ. २ Ch. ( चा.) °णिय?.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
काबिलीयं.
इसी जुई जसो वण्णो आउं सुहमणुत्तरं । तुजो जत्थ मणुस्सेसु तत्थ से जववआई बालस्स पस्स बालत्तं अहम्मं पमिवजिया। चिच्चा धम्मं अहम्मिटे नरए उववङाई २७. धीरस्स पस्स धीरत्तं सञ्चधम्माणुवत्तियो। चिच्चा अधम्मं धम्मिटे देवेसु उववलाई २९. तुलियाण बालनावं बालं चेव पएिकए । चश्ऊण बालना अबालं सेवएं मुणि ३०.त्तिबेमि
॥एलयज्झयणं ॥
काविलीयं अष्टमं अध्ययमम्. अधुवे असासयंमी संसारंमि दुक्खपउराए । किं नाम होऊ तं कम्मयं जेणाहं दोग्गइं न
_ गच्छेजा १. विजहित्तु पुत्वसंजोग न सिणेहं कहिंचि कुवेजा। असिणेह सिणेहकरेहिं दोसपसेहि मुच्चए निक्खू २. तो नाणदसणसमग्गो हियनिस्साए सव्व जीवाणं । तेसिं विमोक्खणट्ठाए जासई मुणिवरो विगयमोहो३.
१Ch. ( चा.) सेवई. २ Ch. (चा.) संजोयं. ३ ch. (चा.) °साय.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
२८
उत्तरज्झयणं. ८.
सव्वं गन्थं कलहं च विप्पजहे तहाविहं जिक्खू | सर्व्वसु कामजाएसु पासमाणो न लिप्पई ताई ४. जोगामिसदोसविसन्ने हियनिस्सेय बुद्धिवोच्चत्थे । बाले य मन्दिर मूढे बज्झई मच्छिया व खेलम्मि ५.. दुपरिच्चया इमे कामा नो सुजहा धीरपुरिसेहिं । सन्ति सुवया साहू जे तरन्ति श्रातरं वणिया वा ६.
समानुएगे वदमाणा पाणवहं मिया कायाणन्ता । मन्दा निरयं गच्छन्ति बाला पावियाहिं दिट्ठीहिं 9. न हु पाणवहं अणुजाणे मुच्चे कयाइ सङ्घदुक्खाणं ।
एवारिएहिं श्रक्खायं जेहिं इमो साहुधम्मो
पन्नत्तो ८.
पाणे य नाइवाएका से समीप त्ति वुच्चई ताई । लर्ड से पावयं कम्मं निजाइ उदगं व थालान ९. जगनिस्सिएहिं भूएहिं तसनामेहिं थावरेहिं च । नो सिमारने दकं मणसा वयसा कायसा चैव १०. सुसाउ नच्चाणं तत्थ ठवेज जिक्खू अप्पाणं । जायाए घासमेसेका रसगिद्धे न सिया भिक्खाए ११.
१ Ch. (चा. ) मु. २. Ch. (चा. ) वयमाणा. ३ Ch. (चा. ) थलाउ.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
काविलीयं. पन्ताणि चेव सेवेजा सीयपिण्डं पुराणकुम्मासं। अदु वक्कसं पुलागं वा जवणट्ठाए निसेवए मंधु १५. जे लक्खणं च सुमिणं अङ्गविजांच जे पउञ्जन्ति । न हु ते समणा वुच्चन्ति एवं थायरिएहिं
- अक्खायं १३.. इहजीवियं अणियमेत्ता पन्जट्ठा समाहिजोएहिं । ते कामनोगरसगिद्धा उववऊन्ति आसुरे काए १४, तत्तो वि य उव्वट्टित्ता संसारं बहुं अणुपरियमन्ति । बहुकम्मलेवलित्ताणं बोही होइ सुलहा तेसिं १५. कलिणं पि जो इमं लोयं पमिपुण्णं दलेऊ इक्कस्स। तेणावि से न संतूसे इश् उप्पूरए श्मे आया १६.. जहा लाहां तहा लोहो लाहा लोहो पवई। दोमासकयं कर्ज कोमीए वि न निट्ठियं १७. नो रक्खसीसु गिज्झेजा गएकवलासु ऽणेगचित्तासु । जायो पुरिसं पलोनित्ता खेलन्ति जहा व दासेहिं १८. नारीसु नोवगिज्झेजा इत्थी विप्पजहे अणगारे । धम्मं च पेसलं नच्चा तत्थ उवि निक्खु अप्पाणं१९. इश् एस धम्मे अक्खाए कविलेणं च विसुद्धपन्नेणं । ____१ Ch. (चा.) सुविणं. २ A. ( आ.) लोभा लोभो. ३ Ch. (चा.) अणागारे. ४ Ch. (चा.) ठवेज.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
wwmamiwwwww
उत्तरज्झयणं. ९. तरिहिन्ति जे उ काहिन्ति तेहिं बाराहिया ऽवे
लोग २०. त्ति बेमि काविलीयं ॥
नमिपवजा नवमं अध्ययनम्. चइऊण देवलोगायो उववन्नो माणुसेमि लोगमि । उवसन्तमोहणिजो सरई पोराणयं जायं जाई सरित्तु जयवं सहसंबुद्धो अणुत्तरे धम्मे । पुत्तं वेत्तु रङो अनिणिक्खमई नमी राया २. सो देवलोगसरिसे अन्तेउरवरगढ वरे नोए। जुञ्जित्तु नमी राया बुद्धो जोगे परिच्चयई ३. मिहिलं सपुरजणवयं बलमोरोहं च परियणं सवं । चिच्चा अनिनिक्खन्तो एगन्तमहिलिउ जयवं ४. कोलाहलसं—यं बासी मिहिलाए पवयन्तंमि । तश्या रायरिसंमि नर्मिमि अनिणिक्खमन्तमि ५. अब्भुट्ठियं रायरिसिं पवजागणमुत्तमं । सको माहणवेसणं इमं वयणमब्बवी किएणु नो अङमिहिला कोलाहलगसंकुला ।
१Ch. ( चा.) संमि. २ Ch. (चा.) पोरणियं. ३ Ch, (चा.) जाई. ४ Ch. (चा.) से. ५ Cn. ( चा.) ई. ६ Ch. (चा.) गभूयं. ७ Ch. ( चा.) रुवेण.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमिपव्वज्जा. सुव्वन्ति दारुणा सदा पासाएसु गिहेसु य ७. एयमटुं निसामित्ता हेजकारणचोछ । त नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी . ७. मिहिलाए चेश्ए वच्छे सीयच्छाए मणोरमे। पत्तपुप्फफलोवेए बहूणं बहुगुणे सया वाएण हीरमाणंमि चेश्यंमि मणोरमे । दुहिया असरणा अत्ता एए कन्दन्ति जो खगा १७. एयमढे निसामित्ता हेऊकारणचोर्छ। त नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बी ११. एस अग्गी य वाऊ य एयं मजाइ मन्दिरं । जयवं अन्तरं तेणं कीस णं नावपेक्खह १२. एयमढें निसामित्ता हेजकारणचाइन। त नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी १३. सुहं वसामो जीवामो जेसि मो नत्थि किंचण ।। मिहिलाए मज्झमाणीए न मे मज्झइ किंचण १४. चत्तपुत्तकलत्तस्स निव्वावारस्स भिक्खुणो। पियं न विड़ाई किंचि अप्पियं पि न विकाई १५. बहुं खु मुणिणो भई अणगारस्त निक्खुणो। सव्व विप्पमुकस्स एगन्तमणुपस्त १६.
१ Ch. ( चा.) देविन्दं.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
wwwm
३२
उत्तरायणं. ९. एयमढे निसामित्ता हेऊकारण चोइर्छ । त नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी १७. पागारं कारइत्ताणं गोपुरट्टालगाणि ये। उस्सूलगसयग्घी त गढसि खत्तिया एयमढे निसामित्ता हेजकारणचोइयो। त नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी सद्धं नगरं किच्चा तवसंवरमग्गलं । खन्ती निनणपागारं तिगुत्तं छुप्पधंसयं - २०. धणुं परक्कम किच्चा जीवं च इरियं सया। धिइंच केयणं किच्चा सच्चेण पलिमन्थए तवनारायजुत्तेण नितूणं कम्मकञ्चुयं । मुणी विगयसंगामो अवार्ड परिमुच्चए एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोश्यो। तो नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी पासाए कारइत्ताणं वद्धमाणगिहाणि य । वालग्गपोइया य त गलसि खत्तिया २४. एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोइयो। तथो नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी -संसयं खलु सो कुणई जो मग्गे कुणई घरं ।
१ch. (चा.) च. २ Ch. (चा.) खन्ति.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमिपञ्चज्जा. जत्थेव गन्तुमिच्छेजा तत्थ कुच्चेज सासयं २६. एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोश्यो। तयो नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी ७. आमोसे लोमहारे य गउिनेए य तकरे । नगरस्स खेमं काऊण त गच्छसि खत्तिया २७. एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोश्यो। तथो नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी २९. असई तु मणुस्सेहिं मिच्दा दएको पजुई। अकारिणोऽत्थ बज्झन्ति मुच्चई कार जणो ३०. एयमटुं निसामित्ता देऊकारणचोइयो। तको नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी ३१. जे केइ पत्थिवा तुझं नानमन्ति नराहिवा। वसे ते गवइत्ताणं त गसि खत्तिया ३५. एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोइयो। तो नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी ३३. जो सहस्सं सहस्साणं संगामे उजाए जिणे। एगं जिणेऊ अप्पाणं एस से परमो ज ३४. अप्पाणमेव जुज्झाहि किं ते जुज्झेण बज्झ । अप्पाणमेवमप्पाणं जइत्ता सुहमेहए ३५.
१ Ch. (चा.) काऊण.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
३४
उत्तरायणं.९. पश्चिन्दियाणि कोहं माणं मायं तहेवं लोहं। पुजायं पेव अप्पाणं सव्वं अप्पे जिए जियं. ३६. एयमटुं निसामित्ता हेजकारणचोइयो। तओ नमि रायरिसिं देविन्दो श्णमब्बवी ३७. मइत्ता विउसे जन्ने जोश्त्ता समणमाहणे । दत्ता नोच्चा य जिट्ठा य त गच्छसि खत्तिया ३८. एयमढे निसामित्ता हेऊकारणचोइओ। तथो नमी रायरिसी देवेन्दं श्णमब्बवी ३९. नो सहस्सं सहस्साणं मासे मासे गवं दए। तस्सा वि संजमो सेउ अदिन्तस्स वि किंचण ४०. एयमटुं निसामित्ता हेऊकारणचोइयो। तेश्रो नमि रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी ४१. घोरासमं बहत्ताणं अन्नं पत्थेसि आसमं । इहेव पोसहर जवाहि मणुयाहिवा ४२. एयमटुं निसामित्ता देऊकारणधोइयो। तयो नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी ४३. मासे मासे तु जो बालो कुसंग्गेणं तु भुञ्जए। न सो सक्खायधम्मस्स कलं अग्घइ सोलसिं ४४. १Ch. (चा.) तहव. २ Ch. ( चा.) तस्स वि.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमिपव्वज्जा.
एयमट्ठे निसामित्ता देऊकारणचोइओ । तेश्रो नमिं रायरिसिं देविन्दो इमब्रवी हिरणं सुवणं मणिमुत्तं कंसं दूसं च वाहणं । कोसं वढावइत्ताणं तर्ज गसि खत्तिया एयम निसामित्ता हेऊकारणचोइओ । तो नमी रायरसी देवेन्दं इणमब्वी
३५
४५
४६.
४७.
सुवण्णरुप्पस्स उ पव्वया भवे सिया ह केलाससमा संखया । नरस्स बुद्धस्स न तेहिं किंचि इवा उ आगाससमा अन्तिया
पुढवी साली जवा चेव हिरण्णं पसुजिस्सह । परिपुण्णं नाल मेगस्स इइ विजा तवं चरे एयम निसामित्ता हेऊकारण चोइयो । तो नमिं रायरिसिं देविन्दो इणमब्बवी अच्छेरयंअब्भुदए भोएं पयसि पत्थिवा । सन्ते कामे पत्थेसि कप्पेण विन्नसि एयमट्ठ निसामित्ता हे ऊकारण चोइयो । तो नमी रायरिसी देवेन्दं इणमब्बवी स कामा विसं कामा कामा यासीविसोवमा |
५२.
१ Ch. (चा. ) विहम्मसि.
४८.
४९.
५०.
५१.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
३६
उत्तरज्झयणं. ९.
५४.
।
कामे ये पत्थैमाणा कामा जन्ति दोग्गई हे वयं कोहेणं माणं श्रहमा गई । माया गमिग्घा लोजाओ दुइओ जयं कावउज्झिऊण माहणरूवं विजरूर्विऊण इन्दत्तं । वन्द अनित्थुणन्तो इमाहि महुरोहि वग्गूहिं ५५. हो ते निजि कोहो हो माणो पराजियो । अहो ते निरकिया माया हो लोजो वसीको ५६. अहो ते अवं साहु अहो ते साहु मद्दवं । अहो ते उत्तमा खन्ती हो ते मुत्ति उत्तमा ५७. इहं सि उत्तमो भन्ते पच्छा होहिसि उत्तमो । लोगुत्तमुत्तमं ठाणं सिद्धिं गच्छसि नीरा एवं नित्थुणन्तो रायरिसिं उत्तमाए सझाए । पायाहिणं करेन्तो पुणो पुणो वन्दई सको तो वन्दिऊण पाए चक्कङ्कुललक्खणे मुणिवरस्स । यागासेऽपश्य ललियचलं कुएमलतिरी मी नमी नमेइ अप्पाणं सक्खं सक्केण धोइयो । चइऊण गेहं च वेदेही सामएणे पज्जुवट्ठियो ६१. एवं करेति संबुद्धा पण्डिया पवियक्खया ।
५८.
५.
६०
५३.
१ Ch. (चा. ) omit य (नथी) २ Ch. (चा. ) वयन्ति. ३ Ch. (चा. ) गई प . ४ Ch. (चा. ) बिउव्विरुण. ५ Ch (चा. ) हि. ६ Ch. (चा. ) पया ७ A (आ.) चवल,
०
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
दुमपचयं.
३७
विणियन्ति जोगेसु जहा से नमी रायरिसि ६२.
त्ति बेमि,
नमिपव्वज्जा.
डुमपत्तयं दशमं अध्ययनम्
दुमपत्तए पण्डुयए जहा निवमइ राइगणाण अच्चए । एवं मणुयाण जीवियं समयं गोयम मा पमायए १. कुसग्गे जह श्रसविन्दुए योवं चिट्ठइ लम्बमाणए । एवं मणुयाण जीवियं समयं गोयम मा पमायर २. इइ इत्तरियम्मि आए जीवियए बहुपञ्चवायए । विहुणाहि रयं पुरे करूं समयं गोयम मा पमायए ३. दुहे खलु माणुसे नवे चिरकाले वि सङ्घपाषियं । गाढा य विवाग कम्मुणो समयं गोयम मा पमायए ४. पुढविक्कायम गओ उक्कोसं जीवो उ वसे । कालं संखाईयं समयं गोयम मा पमायए आउक्कायमइगयो उक्कोसं जीवो न संवसे । कालं संखाईयं समयं गोयम मा पमायए ते कायम गओ उक्कोसं जीवो उ संवसे । कालं संखाईयं समयं गोचम मा पमायए वाक्कायमइगओ उक्कोसं जीवो न संवसे । कालं संखाईयं समयं गोयम मा पमायए वणस्स कायम गओ उक्कोसं जीवो उ संवसे । कालमणन्तदुरन्तयं समयं गोयम मा पमायए ९. १ Ch. ( चा. ) रायरिसी.
Ce
५.
६.
'6
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
३८
उत्तरज्झयण, १०. बेन्दियकायमइगो नकोसं जीवो उ संवसे । कालं संखिसन्नियं समयं गोयम मा पमायए १०. तेन्दिकायमइगयो उक्कोसं जीवो उ संवसे । कालं संखिऊसन्नियं समयं गोयम मा पमायए ११. चरिन्दियकायमइगयो उकोसं जीवो उ संवसे । कालं संखिजासन्नियं समयं गोयम मा पमायए १२ पश्चिन्दियकायमइगओ उक्कोसं जीवो उ संवसे । सत्तट्ठलवगहणे समयं गोयम मा पमायए १३. देवे नेरइए यमइगयो उक्कोसं जीवो उ संवसे । इकेकनवगहणे समयं गोयम मा पमायए १४. एवं जवसंसारे संसरश सुहासुहेहि कम्मेहिं । जीवो पमायबहुलो समयं गोयम मा पमायए १५. लभ्रूण वि माणुसत्तणं आयरिश्रेत्तं पुणरावि दुलहं। बहवे दसुया मिलक्खुया समयं गोयम मा पमायए१६. लभ्रूण वि आयरियत्तणं अहीणपञ्चेन्दियया हु दुखदा । विगलिन्दियया हु दीसई समयं गोयम मा पमायए१७. अहीणपञ्चेन्दियत्तं पिसे लहे उत्तमधम्मसुई हु दुल्लहा। कुतित्थिनिसेवए जणे समयं गोयम मा पमायए १८. लभ्रूण वि उत्तमं सुइं सद्दहणा पुणरावि उखहा। , मिच्उत्तनिसेवए जणे समयं गोयम मा पमायए १९. धम्म पि हु सद्दहन्तया उखहया काए। फालया।
१ Ch. (चा.) आरिअत्तं. . २ Ch. (चा.) आरियत्तणं.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
दुमपत्तयं. इह कामगुणेहि मुडिया समयं गोयममा पमायएस. परिज़रइ ते सरीरयं केसा पण्मुरया हवन्ति ते। से सोयबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २१. परिजूरइ ते सरीरयं केसा पएमुरया हवन्ति ते। से चक्खुबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २२. परिजूर ते सरीरयं केसा पएडुरया हवन्ति ते । से घाणबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २३. परिजूरइ ते सरीरयं केसा पण्डुरया हवन्ति ते । से जिब्नबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २४. परिजूरइ ते सरीरयं केसा पएमुरया हवन्ति ते । से फासबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २५. परिज़रइ ते सरीरयं केसा पण्मुरया हवन्ति ते । से सबबले य हायई समयं गोयम मा पमायए २६. अरई गण्डं विमूइया बायका विविहा फुसन्ति ते । विहमइ विद्धंसइ ते सरीरयं समयं गोयम मा पमायए२७ वोबिन्द सिणेहमप्पणो कुमुयं सारश्यं व पाणियं । से सव्वसिणेहवजिए समयं गोयम मा पमायए २८. चिच्चाण धणं च नारियं पवइओ हि सि अणगारियं ।
मा वन्तं पुणो विश्राश्ए समयं गोयम मा पमायए२९. • अवउझिय मित्तबन्धवं विउलं चेव धणोहसंचयं ।
मा तं बिइयं गवेसए समयं गोयम मा पमायए३०. न हु जिणे अऊ दिस्सई बहुमए दिस्सर मम्गदेसिए। संपइ नेयाउए पहे समयं गोयम मा पमायए ३१.
--
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
४०
उत्तरज्झरणं. ११. अवसोहियकएटगापहं ओएणो सि पहं महालयं । गच्छसि मग्गं विसोदिया समयं गोयममा पमायए ३२. अबले जइ भारवाहए मा मग्गे विसमे वगाहिया। पच्छा पच्छाणुतावए समयं गोयम मा पमायए ३३. तिण्णो हु सि अण्णवं महं किं पुण चिट्ठसि तीरमागो। अभितुर पारं गमित्तए समयं गोयम मा पमायए३४. अकलेवरसेणिमूसिया सिद्धिं गोयम लोयं गच्छसि। खेमं च सिवं अणुत्तरं समयं गोयम मा पमायए ३५. बुद्धे परिनिव्वुझे चरे गामगए नगरे व संजए। सन्तीमगं च बूहए समयं गोयम मा पमायए ३६. बुद्धस्स निसम्म भासियं सुकहियमट्ठपयोवसोहियं । रागं दोसं च बिन्दिया सिद्धिगई गए गोयमे ३७.
॥त्ति बेमि॥ ॥ दुमपत्तयम् ॥
बहुस्सुयं एकादशं अध्ययनम्. संजोगा विप्पमुक्कस्स अणगारस्स भिक्खुणो । यायारं पाउकरिस्सामि आणुपुविं सुणेह मे १. जे यावि होश निविडो थद्धे बुद्धे अणिग्गहे। अनिक्खणं उल्लवई अविणीए अबहुस्सुए २. अह पञ्चहिं गणेहिं जेहिं सिक्खा न लब्नई। । थम्ना मोहा पमाएणं रोगेणालस्सएण य ३.
१ Ch. (चा.) वूहए. २ Ch. (चा.) बहुस्सुयपुजं. ३ Ch. (चा.) कोहा.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
बहुस्सुयं. अह अहिं गणेहिं सिक्खासीले त्ति वुच्चई। अहस्सिरे सया दन्ते न य मम्ममुदाहरे ४. नासीले न विसीले न सिया अइलोलुए। अकोहणे सच्चरए सिक्खासीले त्ति वुच्चई अह चउद्दसहिं गणेहिं वट्टमाणे उ संजए । अविणीए वुच्चई सो उ निवाणं च न गच्छद। अजिक्खणं कोही नवई पधन्धं च पकुवइ । मेत्तिकमाणो वमइ सुयं लभ्रूण मई ७. अवि पावपरिक्खेवी अवि मित्तेसु कुप्पई। सुप्पियस्सावि मित्तस्स रहे जासइ पार्वयं ८. पइनवाई पुहिले थद्धे बुद्धे अनिम्गहे। असंविनागी अवियत्ते अविणीए त्ति वुच्चई । अह पन्नरसहिं गणेहिं सुविणीए त्ति वुच्चई । नीयावती अचवले अमाई अकुळंहले अप्पं च अहिक्खिवइ पबन्धं च न कुबई । मेत्तिऊमाणो नयई सुयं लड़े न माई ११. न य पावपरिक्खेवी न य मित्तेसु कुप्पई। अप्पियस्लावि मित्तस्स रहे कहाण भासई . १२. कलहडमरवळिए बुद्धे अजिजोगे।
१ Ch. (चा.) सीलि. २ Ch. (चा.) चौदसहिं. ३ Ch. (चा.) हवइ. ४ Ch. (चा.) पक्कुबई. ५ A. (आ.) पावगं. ६ Ch. ( चा.) ग. ७ Ch. (चा.) 'णि. ८ A (आ.) पन्नरसरहिं. ९ A (आ.) 'वि. १० A. (आ.) तुह. ११ A. (आ.) अहप्पं. १२ Ch. (चा.) 'इर.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
४२
उत्तर-झरणं. ११. हिरिमं पमिसंलीणे सुविणीए त्ति वुच्चई १३. वसे गुरुकुले निच्च जोगवं उवहाणवं। पियंकरे पियंवाई से सिक्खं लडुमरिहई १४. जहा सङ्घम्मि पयं निहियं पुहयो वि विरायइ। एवं बहुस्सुए निक्खू धम्मो कित्ती तहा सुयं १५, जहा से कम्बोयाणं आइएणे कन्थए सिया ।
आसे जवेण पवरे एवं हवइ बहुस्तुए जहाइण्णसमारूढे सूरे दढपरकमे । उन्नयो नन्दिघोसेणं एवं हवइ बहुस्सुए जहा करेणुपरिकिएणे कुञ्जरे सद्विहायणे । बलःन्ते अप्पमिहए एवं हवइ बहुस्सुए जहा से तिक्खसिड़े जायखन्धे विरायई। वसहे जूहाहिवई एवं हव बहुस्सुए जहा से तिक्खदाढे उदग्गे पुप्पहंसए । सीहे मियाण पवरे एवं हवइ बहुस्सुए जहा से वासुदेवे सङ्खचक्रगदाधरे । अप्पमिहयबले जोहे एवं हवइ बहुस्सुए जहा से चानरन्ते चक्कवट्टी महटिएँ । चोइसरणाहिवई एवं हवइ बहुस्सुए जहा से सहस्त्रक्खे वळपाणी पुरन्दरे । "सके देवाहिवई एवं हव बहुस्सुए जहा से तिमिरविद्धसे उत्तिन्ते दिवायरे । जलन्ते न तेएण एवं हवइ बहुस्सुए
१. (आ.) जहा से. २ Ch. (चा.) गया'. ३ Ch. (चा.) "हि . ४ Ch. ( चा.) चि..
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
बहुस्सुयं. जहा से उडुवई चन्दे नक्खत्तपरिवारिए । पमिपुण्णे पुण्णमासीए एवं हवइ बहुस्सुए २५. जहा से सामाइयाणं कोट्ठागारे सुरक्खिए। नाणाधनपमिपुण्णे एवं हव बहुस्सुए जहा सा उमाण पवरा जम्बू नाम सुदंसणा। आणाढियस्स देवस्स एवं हव बहुस्सुए। जहा सा नईण पररा सलिला सागरंगमा । सीया नीलवन्तपवहा एवं हव बहुस्सुए जहा से नगाण पवरे सुमहं मन्दरे गिरी । नाणोसहिपऊलिए एवं हव बहुस्सुए जहा से सयंभूरमणे उदही अक्खओदए । नाणारयणपमिपुण्णे एवं हवइ बहुस्सुए समुद्दगम्नीरसमा पुरासया
अचकिया केणइ पुप्पहंसया । सुयस्स पुण्णा विउलस्स ताश्णो
खवित्तु कम्मं गश्मुत्तमं गया तम्हा सुयमहिट्टिा उत्तमट्टगवेसए । जेणप्पाणं परं चेव सिद्धिं संपाजणेासि ३२.
॥त्ति बेमि। ॥ बहुस्सुयम् ॥
हरिएसिज्जं द्वादसं अध्यानम *सोवागकुलसंभूयो गुणुत्तरधरो मुणी । हरिएसबलो नाम आसि जिक्खू जिन्दिा
१ Ch. (चा.) अणा.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४
उत्तरज्झयणं. १२.
शरिएसणनासाए उच्चारसमितीसु य । जयो आयाणनिखेवे संजयो ससमाहियो २. मणगुत्तो वयगुत्तो कायगुत्तो जिशन्दियो । निक्खट्ठा बम्नइम्मि जन्नवाममुवडियो ३. तं पासिऊणं एऊन्तं तवेण परिसोसियं । पन्तोवहिलवगरणं उवसन्ति अणारिया जाईमयपमिथद्धा हिंसगा अजिइन्दिया । अबम्मचारिणो बाला इमं वयणमब्बवी कयरे आगच्छइ दित्तरूवे काले विगराले फोकनासे ।
ओमचेलए पंसुपिसायभूए संकरदूसं परिहरिय कए। ६. कयरे तुम इय अदंसणिजे काए व आसाश्हमागयो सि। ओमचेलंगा पंसुपिसायभूया, गच्च क्खलाहि किमिहं
वियो सि ७. जक्खो तहिं तिन्दुर्गंरुक्खवासी, अणुकम्पयो तस्स
___ महामुणिस्स। पच्छायइत्ता नियगं सरीरं श्माईवयणाइमुदाहरित्था. समणो अहं संजयो बम्मयारी विरओ धणपयणपरिग्ग
हाओ। परप्पवित्तस्स उजिक्खकाले अन्नस्त अट्ठाइहमागओमिर वियरिङाइ खजइ जुई य अन्नं पभूयं नवयाणमेयं । ......... १ Ch. (चा.) मिई २ Ch. (चा, ) वाडेउव.३ Ch.
(चा.), वरिय. ४ Ch. (चा.) कोरे तुवं. ५ Ca (चा.) °चेलया. ६ Ch. (चा.) जकखे. ७ Ch. (चा.) यरु. ८ Ch. (चामां नथी.) omit य.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
हरिएसिज्जं. जाणाहि मे जयणजीविणो त्ति सेसावसेसं लभऊ
तवस्सी १०. उवक्खडं जोयण माहणाणं अत्तट्ठियं सिद्धमिहेगपक्खं । नऊ वयं एरिसमन्नपाणंदाहामु तुज्झं किमिहं विओसि११ थलेसु बीयाइ ववन्ति कासगा तहेव निन्नेसु य आससाए। एयाए सद्धाए दलाँहि मज्झं आराहए पुरणमिणं खुखित्तं खेत्ताणि अम्हं विदियाणि लोए जहिं पकिएणा विल्हन्ति
... पुण्णा । जेमाहणाजाइविजोववेया ताइंतु खेत्ताइ सुपेसलाइं१३. कोहो य माणो य वहो य जेसि मोसं अदत्तं च परिग्गहं च । तेमाहणा जाइविजाविहणा ताइंतु खेत्ताइ सुपावयाई१४. तुब्ने स्थ जो जारधरा गिराणं अटुं न जाणाह अहिए। उच्चावयाइं मुणिणो चरन्ति ताइं तु खेत्ताइ सुपेसलाई१५. अज्झावयाणं पडिकूलभासी पन्नाससे किंतु सगासि अम्ह। अवि एतं विणस्सउ अन्नपाणं न य णं दाहामु तुमं
नियण्ग १६. समितीहि मज्झं सुसमाहियस्स
गुत्तीहि गुत्तस्स जितिन्दियस्त । जइ मे न दाहित्थ अहेसणि
किमिर्थं जन्नाण लहित्थ लाह . १ Ch. (चा.) जाणेह. २ Ch. (चा. ) जीविणु. ३ Ch. (चा.) दलाह. ४ Ch. (चा.) विइयाणि. ५ Ch. (चा.) एयं. ६ Cb. (चा.) ईहि. ७ Ch. (चा.) जिइ. ८ Ch. (चा.) किमज्ज.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
४६
उत्तरज्झयणं. १२.
के एत्थ खत्ता उवजोइया वा अज्झावया वा सह खालि एहिं । एयं तु द एमेण फलेणं हन्ता कण्ठम्मि घेत्तू खलेगा जो पं अज्झायाणं वयणं सुणेत्ता उद्धाश्या तत्थ बहू कुमारा । द हि वित्तहि कसेहि चैव समागया तं इसि तालयन्ति १९ रन्नो तहिं कोसलियस्स धूया भद्दत्ति नामेण अणिन्दियङ्गी । तं पासिया संजय हम्ममाणं कुद्धे कुमारे परिनिवइ २०. देवाभिओगेण निओइएणं दिन्ना मु रन्ना मणसा न झाया। नरिन्ददेविन्दभिवन्दिएणं जेणामि वन्ता इसिणा स एसो एसो हु सो उग्गतवो महप्पा जितिन्दिओसंजओबम्भयारी जो मे तथा नेच्छइ दिमाणि पिउणा सयं कोसलिएण रन्ना २२.
महाजसो एसो महाणुभावो घोरओ घोरपरक्कमो य । मा एयं हीलेह अहीलणि मा सङ्घे तेण भे निद्दहेजा२३ एयाई ती सेवयलाइ सोच्चा पत्तीइ भद्दाइ सुहासियाई । इसिस्स वेयामिट्टयाए जक्खा कुमारे विणिवारयन्ति २४ ते घोररूवा ठियन्त लिक्खे असुरा तर्हितंजणतालयन्ति ते भिन्नदेहे रुहिरं वमन्ते पासितु भद्दा इणमाहु को २५. गिरिं नहिं खह अयं दन्तेहिं खायह । जायतेय पाएहि हणह जे निक्खुं वमन्नह आसीविसो उग्गतवो महेसी घोरवओो घोरपरक्कमो य । अग व पक्खन्द पयङ्गसेणा जे भिक्खुयं भन्तकाले वह २७.
३६.
१ Ch. (चा-मां नथी.) omit तु. २. Ch. (चा) फलएण. ३ Ch. (चा.) जं. ४ Ch. ( चा० ) जेणम्हि ५ Ch. (चा.) ● भागो. ६ Ch. (चा.) एयाई.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
४७
. हरिएसिज्ज. सीसेण एयं सरणं उवेह समागया सव्वजणेण तुब्ने । जइ इच्छह जीवियं वा धणं वा लोग पि एसो कुविओ
महेजा २७. अवहेमिय पिट्ठिसउत्तमङ्गे पसारिया बाहु अकम्मचेटे । निज्झेरियच्छेरुहिरं वमन्ते उद्धंमुहे निग्गयजीहनेले २ए. ते पासिया खएिमय कटुन्नूए विमणो विसण्णो अह
माहणो सो। इसिं पसाएइ सनारियाओ हीलं च निन्दं च खमाह नन्ते बालेहि मूढेहि अयाणएहिं जं हीलिया तस्स खमाह जन्ते। महप्पसाया इसिणो हवन्ति न हु मुणी कोवपरा हवन्ति३१ पुचि चहि च अणागयं च मणप्पदोसो न मे अस्थि कोइ। जक्खा ह वेयावमियं करेन्ति तम्हा ह एएनिहया कुमारा अत्थं च धम्मंच वियाणमाणा तुब्ने न वि कुप्पह भूइपन्ना। तुब्नं तु पाए सरणं उवेमो समागया सबजणेण अम्हे ३३. अच्चेमु ते महानाग न ते किंचि न अच्चिमो । भुञ्जाहि सालिमं कूरं नाणावञ्जणसंजुयं
३४. इमं च मे अस्थि पभूयमन्नं तं भुञ्जसू अम्ह अणुग्गहट्ठा। बाढं ति पमिच्छइ नत्तपाणं मासस्स ऊ पारणए महप्पा तहियं गन्धोदयपुप्फवासं दिवा तहिं वसुहारा य वुट्ठा। पहयाओ उन्हीओ सुरेहिं आगासे अहो दाणं च घुटुं३६. सक्खं खुदीस तवोविसेसोन दीसई जाइविसेस कोई। सोवागपुत्तं हरिएससाहुं जस्सेरिसाइहि महाणुनागा३७.
१Ch. (चा . तुभं.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
४८
उत्तरज्झयणं. १२. किं माहणा जोइसमारजन्ता उदएण सोहि बहिया विम
गह । जमग्गहा वाहिरियं विसोहिं न तं सुदि कुसला वयन्ति कुसं च जूवं तणकट्ठमगि सायं च पायं उदगं फुसन्ता। पाणाइ भूयाइ विहेड्यन्ता भुजो वि मन्दा पगरेह पावं३९ कहं च रे भिक्खु वयं जयामो पावाइ कम्माइ पुणोल्लयामो। अक्खाहि नो संजय जक्खपूश्या कहं सुजलै कुसला
वयन्ति ४०. बजीवकाए असमारजन्ता मोसं अदत्तं च असेवमाणा । परिग्गहं इथिओ माण मायं एवं परिन्नाय चरन्ति दन्ता सुसंवुडो पञ्चहि संवरेहिं इह जीवियं अणवकङ्खमाणो'। वोसट्ठकाओ सुश्चत्तदेहो महाजयं जयति जन्नसिटुं ४२. के तेजोई के यं ते जोगणे का ते सुया कं च ते कारिसङ्ग। एहा य ते कयरा सन्ति निक्खू कयरेण होमेण हुणासि
जोई ४३. तवो जोई जीवो जोइगणं जोगा सुया सरीरं कारिसॉ। कम्मेहा संजम जोगसन्ती होमं हुणामि इसिणं पसत्थं. के ते हरए केय ते सन्तितित्थे कहिं सिणाओवरयं जहासि आइक्ख नो संजय जक्खपूश्या इच्छामो नाउं जवओ
सगासे ४५. धम्मे हरए बम्ने सन्तितित्थे अणाविले अत्तपसन्नलेसे।
१ Ch. (चा.) बा. २ Ch. (चा.) इ. ३ Ch. (चा.) णे. ४ Ch. (चा.) डा. ५ Ch. (चा.) °णा. ६ Ch. (चा.) काइ. ७ Ch. (चा.) हा. ८ Ch, (चा.) इ. ९ Ch. (चा.) व for य .. ("य" ने बदले "4"). १० Ch. (चा.) किंव. A. (आ). किंच. ११ Ch. (चा.) णे.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
चित्तसम्भूइज्जं .
४९
जहिं सियाओ विमल विसुद्ध सुसीइओ पजहामि दोसं एयं सिषाएं कुसलेहि दिट्ठ महासिलाएं इसिणं पसत्थं । जेहिं सिणाया विमला विसुद्धा महारिसी उत्तमं ठाणं पत्त ४७ ॥ त्ति बेमि ॥ हरिए सिज्जं ॥
3.
चित्तसम्भृइ त्रयोदशं अध्ययनम् . जाईपराइ खलु कासि नियाणं तु हत्थिणपुरम्मि ! चुलणीए बम्नदत्तो ववन्नो पउमगुम्माश्र कम्पिल्ले सम्भूयो चित्तो पुरा जाओ पुरिमतालम्मि । सेद्विकुलम्म विसाले धम्मं सोऊण पवइयो कम्पिल्लुम्म य नयरे समागया दो वि चित्तसम्भूया । सुदुक्खफल विवागं कर्हन्ति ते इक्कैमिक्कस्स
२.
३.
बम्भदत्तो महायसो ।
चकवट्टी महिठ्ठी भायरं बहुमाणेणं इमं वयणमब्बत्री सिमो भायरा दो वि अन्नमन्नवसाएगा । अन्नमन्नमणूरत्ता अन्नमन्नहितैसिणो दासा दस हंसा मयङ्गतीरे सोवागा कासिभूमिए देवा य देवलोगम्मि न्यासि अम्हे महिनिया ।
आसी मिया कालिञ्जरे नगे ।
६.
O
ए भ.
१ Ch. (चा. ) जहि. २ A. ( आ. ) पत्ते. २ Ch. (चां.) * राजइओ. ४ Ch. ( चा. ) कहेन्ति, ५ Ch. (चा. ) ६ Ch. ( चा. ) आसिमु ७ Ch. (चा.) 'हिए. ८ Ch आसीg.
(चा. )
४
*
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
...५०
उत्तरज्झयण. १३. इमा नो बट्ठिया जाई अन्नमन्नण जा विणा ७. कम्मा नियाणपर्यमा तुमे राय विचिन्तिया । तेसिं फलविवागेण विप्पओगमुवागया सच्चसोयप्पगडा कम्मा मए पुरा कमा । ते अऊ परिजुञ्जामो किं तु चित्ते वि से तहा ९. सवसुचिण्णं सफलं नराणंकमाण कम्माणनमोक्खो अत्थिा अत्थेहि कामेहि य उत्तमेहिं आया ममं पुरणफलोववेए१०. जाणाहि संभूय महाणुनागं महिम्लियं पुण्णफलोववेयं । चित्तं पिजाणाहि तहेव रायं इव्ही जुई तस्स वियप्पनूया११ महत्थरूवा वयणप्पभूया गाहाणुगीया नरसङ्घमज्झे । जं निक्खुणो सीलगुणोववेया इहं जयन्ते समणो मिजाओ उच्चोयए महु कके य बम्ने पवेइया आवसहा य रम्मा। इमं गिहं चित्त धणप्पभूयं पसाहि पञ्चालगुणोववेयं १३. नहेहि गीएहि य वाइएहिं नारीजणाइं परिवारयन्तो। भुञ्जाहि भोगाइ इमाइ भिक्खू मम रोयई पवजा हु
मुक्खं १४. तं पुवनेहेण कयाणुरागं नराहिवं कामगुणेसु गिद्धं । धम्मस्सिओ तस्स हियाणुपेही चित्तो इमं वयणमुदाह
रित्था १५. सव्वं विलवियं गीयं सव्वं न विडम्बियं। सवे आभरणा नारा सवे कामा दुह्मावहा १६. बालाभिरामेसु दुहावहेसु न तं सुहं कामगुणेसु रायं । ..... विरत्तकामाण तवोहणाणं जं भिक्खुणं सीलगुणे रयाणं१७.
१ A (आ.) पगडा. २ Ch. (चा.) मोकख. ३ Ch. (चा.) सु. ४ Ch. (चा.) गाहिं. ५ Ch. (चा.) 'यार'.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
चित्तसम्भूइज्ज.. नरिंद जाई अहमा नराणं सोवागजाई हो गयाणं । जहिं वयं सवजणस्स वेस्सा वसी य सोवागनिवेसणेसु १७. तीसे य जाई उ पावियाए वुहामु सोवागनिवेसणेसु। सबस्स लोगस्त पुगंबणिजा हं तु कम्माइ पुरे कडाइं१९. सोदाणि सिं राय महाणुनागो महिम्लिओ पुण्णफलोववेओ चइत्तु नोगाअसासयाइं आदाणहेउंअनिणिक्खमाहि२० इह जीविए राय असासयम्मि धणियं तु पुण्णाइ अ.
कुवमाणो। से सोयई मच्चुमुहोवणीए धम्मं अकाऊण परम्मि लोए२१. जहेह सीहो व मियं गहाय मच्चू नरं नेइ हु अन्तकाले। न तस्स माया व पिया व नाया कालम्मि तम्मसहरा
नवंति २२. न तस्स दुक्खं विजयन्तिनाइओ न मित्तवग्गा न सु.
यानबंधवा। एको सयं पच्चणुहोइ दुक्खं कत्तारमेव अणुजाइ कम्मं २३. चेचा उपयं च चउप्पयं च खेत्तं गिहं धणधन्नं च सई । सकम्मबीओ अवसो पयाइ परं नवं सुंदर पावगं वा २४. तं एक तुच्छसरीरगं से चिईगयं दहिय उ पावगेणं । जजाय पुत्ता वियनायओ यदायारमन्नं अणुसंकमन्ति२५ उवणि जीवियमप्पमायं वएणं जरा हरइ नरस्त रायं । पञ्चालराया वयणं सुणाहिमा कासि कम्माइमहालयाइं२६ अहं पि जाणामि जहेह साहू जं मे तुमं साहसि वकमेयं । जोगा इमे सङ्गकरा हवन्ति जे पुऊया अजो अम्हा
रिसेहिं २७. १Ch. ( चा.) परंसि. २ Ch. (चा.) राय.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. १४.
manananan
इत्थिणपुरम्मि चित्ता दट्ठणं नरवई महिष्ठियं ।
५२
कामजोगेसु गिद्धेणं नियाणमसुई कम
तस्स में अपडिकन्तस्स इमं एयारिसं फलं । जाणमाणो वि जं धम्मं कामजोगेसु मुच्छि नागो
२९.
जहा पङ्कजलावसन्नो दट्टं थलं नाजिसमेइ तीरं । एवं वयं कामगुणेसु गिद्धा न भिक्खुणो मग्गमणुवयामो३० अच्चेइ कालो तूरंन्ति राइओ न यावि जोगा पुरिसाए निच्चा उविच्च जोगा पुरिसं चयन्ति दुमं जहा खीणफलं व पक्खी जइ तं सि भोगे चइउं असत्तो अकाइ कम्माइ करेहि राय । धम्मे ठिओ सव्वपयाणुकम्पी तो होहिसि देवो इओ विउवी न तुज्झ जोगे इऊण बुद्धी गिद्ध सि आरम्नपरिग्गहेसु । मोहं कओ एत्तिउ विप्पला वो गच्छामिरायं आमन्तिओ सि पञ्चालरायाविय बम्नदत्तो साहस्स तस्स वयणं अकाउं। अणुत्तरे भुञ्जिय कामभोगे अणुत्तरे सो नरए पविट्ठो ३४. वित्तो वि कामेहि विरत्तकामो उदग्गचारिततवो महेसी । अणुत्तरं संजम पालइत्ता अणुत्तरं सिद्धिगई गओ ३५. ॥ त्ति बेमि ॥
॥ चित्तसम्भूइज्जं ॥ नसुयारिज्झं चतुर्दशं अध्ययनम्.
देवा जवित्ताण पुरे भवम्मी केई चुया एगविमाणवासी । पुरे पुराणे सुयारनामे खाए समिद्धे सुरलोगरम्मे १. सकम्मसेसे पुराकरणं कुलेसुदग्गेसु य ते पसूया
१ Ch. (चा.) डीयं. २ Ch. ( चा. ) तरन्ति ३. Ch. (चा. ) लावू.
२८.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
उसुयारिजं. निविण संसारभया जहाय जिणिंदमनगं सरणं पवन्ना २. पुमत्तमागम्म कुमार दो वी पुरोहियो तस्स जसा य पत्ती। विसालकित्ती य तहोसुयारो रायत्थ देवी कमलावई य ३. जाईजरामच्चुनयाभिभूया बहिं विहाराभिनिविट्ठचित्ता। संसारचक्कस्स विमोक्खणट्ठा दट्ठण ते कामगुणे विरत्ता४. पियपुत्तगा दोन्नि वि माहणस्स सकम्मसीलस्स पुरोहि
यस्त । सरितु पोराणिय तत्थ जाइंतहासुचिण्णं तव संजमं च ५. ते कामभोगेसु असजमाणा माणुस्सएसुंजे यावि दिवा। मोक्खानिकंखी अभिजायसहा तायं उवागम्म इमं उ.
असासयं दट्ठ इमं विहारं बहुअन्तरायं न य दीहमाउं । तम्हा गिहंसि न र लामो आमन्तयाम चरिस्सामु
मोणं ७. अह तायगो तत्थ मुणीण तेसिं तवस्त वाघायकरं वयासी इमं वयं वेयविओ वयन्ति जहा न होई असुयाण लोगो अहिऊ वेए परिविस्स विप्पे पुत्ते परिट्रप्प गिसिजाया। भोच्चाण भोए सह इत्थियाहिं आरणगा होह मुणी प
सत्था ९. सोयरिंगणा आयगुणिन्धणेणं मोहाणिला पालणाहिएणं संतत्तनावं परितप्पमाणं लालप्पमाणं बहहा बहुं च १०. पुरोहियं तं कमसो ऽणुणन्तं निमंतयन्तं च सुए धणेणं। जहक्कम कामगुणहि चेव कुमारगा ते पसमिक्ख वकं ११.
१ Ch. (चा.) हा २A. (आ.) वेदविदो. ३ Ch. (चा.) गुणि.
-
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
५४
उत्तरज्झयणं. १४. वेया अहीया न भवन्ति ताणं जुत्ता दिया निन्ति तमंगमेणं जाया य पुत्ता न हवन्ति ताणं को णाम ते अणुमन्नेज
एवं १२, खणमेत्तसोक्खा बहुकालंयुक्खा पगामक्खा अणिगाम
सोक्खा । संसारमोक्खस्स विपक्खभूया खाणी अणत्याण उ काम
जोगा १३. परिवयन्ते अनियतकामे अहो य राओ परितप्पमाणे । अन्नप्पमत्ते धणमेसमाणे पप्पोति मधु पुरिसे जरं च १४. इमं च मे अस्थि इमं च नत्थि इमं च मे किच्च श्मं अकिच्चं। तं एवमेवं लालप्पमाणं हरा हरांति त्ति कहं पमाए १५. धणं पभूयं सह इत्थियाहिंसयणा तहा कामगुणा पगामा। तवं कए तप्पश्जस्स लोगो तं सबसाहीणमिहेव तुब्नं १६. धणेण किं धम्मधुराहिगारे सयणेण वा कामगुणेहि चेव। समणा जविस्सामु गुणोहधारी बहिविहारा अनिगम्म
भिक्खं १७. जहा य अग्गी अरणी असन्तो खीरे घयं तेल्लमहा तिलेसु। एमेव ताया सरीरंसि सत्ता संमुबई नासइ नावचिढे १७. नोइन्दियग्गेज्झ अमुत्तनावा अमुत्तनावा विय होइ निच्चो। अज्झत्थहेउं निययस्स बन्धो संसारहेउंच वयन्ति बन्धं१९. जहा वयं धम्ममजाणमाणापावं पुरा कम्ममकासि मोहा। ओरुन्नमाणा परिरक्खियन्ता तं नेव भुजो वि समाय
रामो २०. अब्जाइयंमि लोगंमि सबो परिवारिए । अमोहाहि पडन्तीहिं गिहंसिन र लने २१. १ A. (आ.) पकाम. २ Ch. (चा. "णि. ३ Ch, (चा.) ति.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
उसुयारिज.. केण अन्नाहथो लोगो केण वा परिवारियो। . का वा अमोहा वुत्ता जाया चिंतावरो हुमे २२. मच्चुणा ऽन्नाहओ लोगो जराए परिवारियो। अमोहा रयणी वुत्ता एवं ताय विजाणह जा जा वच्चइ रयणी न सा पमिनियत्तई । अहम्मं कुणमाणस्स अफला जन्ति राइयो जा जा वच्चइ रयणी न सा पडिनियत्तई । धम्मं च कुणमाणस्स सफला जन्ति राइयो एगो संवसित्ताणं मुहयो सम्मत्तसंजुया । पच्छा जाया गमिस्सामो निक्खमाणा कुले कुले २६. जस्तथि मच्चुणा सक्खं जस्स वत्थेि पलायणं ।। जो जाण न मरिस्लामि सो हु कंखे सुए सिया २७. अोव धम्म पडिवजयामो जहिं पवन्ना न पुणब्नवामो। अणागयं नेव य अस्थि किंची सका खमं णे विणश्त्तु
.
रागं २८. पहीणपुत्तस्स हु नत्थि वासो वासिट्ठि निक्खायरियाइ
कालो। साहाहि रुक्खो लहई समाहिं बिन्नाहि साहाहि तमेव
खाएं २९. पंखाविहणो व जहेव पक्खी जिच्चविहीणो व रणे नरिन्दो। विवन्नसारो वणिओ व पोए पहीणपुत्तोमि तहा अहं पि३० सुसंभिया कामगुणा इमे ते संपिकिया अग्गरसप्पन्नूया। :१:Ch..(चा. ) चत्थि, A. (आ.) अत्थि. २ Ch. (चा.) जाणे. ३ Ch. ( चा.) हू. , .
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
५६
उत्तरझयणं. १४.
भुञ्जामु ता कामगुणे पगामं पच्छा गमिस्सामु पहाण -
मग्गं ३१. भुत्ता रसा भोइ जहाइ णे वओ न जीवियट्ठा पजहामि जोए । लाभंलानं च सुहं च दुक्खं संचिक्खमाणो घरिस्सामि मोणं ३२. माहू तुमं सोयरिया सम्नरे जुएणो व हंसो पडिसो - तगामी । भुहि भोगाइ मए समाणं दुक्खं खु निक्खायरियाविहारो ३३. जहा य भोई तयं भुयंगो निम्मोयणि हिच्च पलेइ मुत्तो । एमेवं जाया पयहन्ति जोए ते हं कहं नागमिस्समेक्को ३४. बिन्दित्तु जालं बलं व रोहिया महा जहा कामगुणे पहाय । धोरेयसीला तवसा उदारा धीरा हु निक्खायरियंचरन्ति३५ नहेव कुञ्चा समइकमन्ता तयाणि जालाणि दलित्तु हंसा । पलेन्ति पुत्ताय पई य मज्झं ते हं कहं नागमिस्समेक्का ३६. पुरोहियं तं ससुयं सदारं सोच्चाऽनिनिक्खम्म पहाय जोए । कुडुम्बसारं विउलुत्तमं च रायं अभिक्खं समुवाय देवी ३७. वन्तासी पुरिसो रायं न सो होइ पसंसियो । माहणेण परिच्चत्तं धणं यदानमिच्छसि सवं जगं जइ तुहं सवं वावि धणं जवे । सपि ते पत्तं नेव ताणाय तं तव ३९. मरिहिसि रायं जया तया वा मणोरमे कामगुणे पहाय ।
३८.
१ Ch. (चा.) एम् ए ए. 4. (आ) इमे ते २ A. (मा.) आयाउं ३ Ch. (चा. ) विहाय.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
सभिक्खु.
५७
एक्को हु धम्मो नरदेव ताणं न विजई अन्नमिहेह किंचि ४०. नाहं रमे पक्खिणि पञ्जरे वा संतापबिन्ना चरिस्सामि मो। अकिंचणा उज्जुकडा निरामिसा परिग्गहारम्भनियत्त दोसा दवग्गिया जहा रणे मज्झमाणेसु जन्तुसु । न्ने सत्ता पमोयन्ति रागद्दोसवसं गया एवमेव वयं मूढा कामजोगेसु मुच्छिया । उज्झमाणं न बुज्झामो रागद्दोसग्गिया जगं जोगे जोच्चा वमित्ता य लहुभूय विहारिणो ।
४२.
४३.
मोयमाणा गच्छन्ति दिया कामकमा इव इमे य बद्धा फन्दन्ति मम हत्थऊमागया । वयं च सत्ता कामेसु विस्लामो जहा इमे सामिसं कुललं दिस्स बज्झमाणं निरामिसं । आमिसं समुज्झित्ता विहरिस्तामी निरामिसा ४६.
૨
|
गिद्धोव' उ नचाणं काम संसार उरगो सुवणपासे व सङ्कमाणो तणुं चरे नागो व्व बन्धणं बित्ता अप्पो वसहिं वए । एयं पच्छं महारायं उसुयारिति मे सुयं इत्ता विजलं रज कामजोगे य उच्चए । निव्विसया निरामिसा निन्नेहा निष्परिग्गहा सम्मं धम्मं वियाणित्ता चर्चा कामगुणे वरे । तवं परिज्झहक्खायं घोरं घोरपरकम्मा एवं ते कमसो बुद्धा सव्वे धम्मपरायणा । जम्ममच्चुन उठिवग्गा दुक्खस्सन्तगवेसिणो
।
४४.
४५.
४७.
४८.
४९.
५०.
५१.
१ Ch. (चा. ) मि. २ Ch. ( चा. ) वमा. ३ Ch. (चा.) 'स्सु, (मा.) सुवारे. ४ Ch. (चा.) चेचा. 4. (आ.) चि.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
५८
उत्तरायणं. १५०
सासणे विगयमोहाणं पुठिंव भावणजाविया । अचिरेणेव काले पुक्खस्सन्तमुवागया राया सह देवीए माहणो य पुरोहियो । माहणी दारगा चैव सव्वे ते परिनिव्वुमा
॥ उयारिज्जं ॥
५२.
५३.
॥ त्ति, बेमि ॥
॥ सजिक्खू पञ्चदशं अध्ययनम् ॥ मोणं चरिस्सामि समिच्च धम्मं सहिए उज्जुकडे नियाबिन्ने | संथवं जहिता अकामकामे अन्नायएसी परिव्वए सजिक्खू १ राम्रोवरयं चरेऊ लाढे विरए वेयविय। यरक्खिए । पन्ने अभिभूय सङ्घदंसी जे कम्हि विन मुच्छिए स जिक्खू सवहं विइन्तु धीरे मुणी चरे लाढे निच्चमायगुत्ते । अव्वग्गमणे असंपहिट्टे जे कसिणं अहियासए स भिक्खू ३. पन्तं सयणासणं इत्ता सीउएहं विविहं च दंसमसगं । अवगमणे असंपट्ठेि जे कसिणं अहियासए स जिक्खू ४. नो सक्कमिच्छई न पूयं नो ये वन्दणगं कुओ पसंसं । से संजय सुए तबस्सी सहिए आयगवेसएस जिक्खू५. जे पुण जहाइ जीवियं मोहं वा कसिणं नियच्छई । नरनारिं पजहे सया तवस्सी न य कोऊहलं उवेइ स निक्खू ६.
१ Ch. ( चा ) °ड. A. (आ.) डे. २ Ch. (चा.) चि. ३. Ch. (चा.) नोविय.
V
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
बम्भचेर समाहिठाणा.
विन्नं सरं जो ममन्तलिक्खं सुमिण लक्खणदण्डवत्युवि। अङ्गवियारं सरस्स विजयं जे विज्ञाहिं न जीवति सनिक्खू मन्तं मूलं विविहं वेचिन्तं वमविरेयणधूमणेत्तसिणां । आउरे सरणं तिगिच्छियं च तं परिन्नाय परिवए स निक्खूट खत्तियगण उग्गराय पुत्ता माहण जोइय विविहाय सिप्पियो नो तेसिं वयइ सिलोगपूयं तं परिन्नाय परिवए स निक्खू९ गिहिणो जे पचइएण दिट्ठा अप्पवइएण व संथुया हविगा । तेसिं इहलोइयफलट्ठा जो संथवं न करेइ स निक्खू १०. सयणासणपाणय विविदं खाइमसाइमं परेसिं । अदए पडिसेहिए नियएवे जे तत्थ न पउस्सई स जिक्खू ११ जं किंचि आहारपाणजायं विविदं खाइमसाइमं परेसिं । जो तं तिविहेण नाणुकम्पे मणवयकाय सुसंकुडे स निक्खू १२ आयामगं चेव जवोदगं च सीयं सोवीरं च जवोदगं च । न हीलए पिएमं नीरसं तु पन्तकुलाई परिवए स निक्खू १३. सदा विविदा जवन्ति लोए दिवा माणुस्सँगा तिरिहा । भीमा जयनेरवा उदारा सोच्चा न विहिताई स निक्खू १४वार्दं विविहं समिच्च लोए सहिए खेयागए य कोवियप्पा | पन्ने अभिभूय सङ्घदंसी उवसन्ते व्यवहे ए स जिक्खू १५.
५९
१ A. (आ.) सुविण. २ A. (आ.) विकारं. ३ Ch. (चा.) °च. ४ Cn. (चा.) add ( वधारे) ल
५ Ch. (चा. ) र.
•
७ Ch. (चा.) उराला.
'वि'.
६ A. (आ.) माणुसाय तह. ८ A. (आ.) वायं. ९ Cu (चा. )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
६०
उत्तरज्झयणं. १६.
असिप्पजीवी अंगिहे अमित्ते जिइन्दिए सबओ विप्पर्मुको । अणुकसाई लहुअप्पनक्खी चिच्चा गिहं एगचरे सजि
क्खू १६. तिबेमि
॥ स भिक्खू ॥
1
॥ बम्नचेरसमाहिठाणा षोडशं अध्ययनम् ॥ सुयं मे, जसं ते भगवया एवमक्खायं । इह खलु थेरेहिं जगवन्तेहिं दस बम्नचेर समाहिठाणा प न्नत्ता, जे निक्खू सोच्चा निसम्म संजमबहुले संवरबहुले समाहिबहुले गुत्ते गुत्तिन्दिए गुत्तबम्नयारी सया अप्पमत्तेविरेा । कयरे खलु ते थेरेहिं जगवन्तेहिं दस बम्नचेरसमाहिठाणापन्नत्ता, जे जिक्खू सोच्चा निसम्म संजमबहुले संवरबहुले समाहिबहुले गुत्ते गुत्तिन्दिए गुत्तबम्नयारी सदा अप्पमते विहरेका ? इमे खलु ते थेरेहिं जगवन्तेहिं दस बम्भचेरवाणा पन्नत्ता, जे जिक्खू सोच्चा निसम्म संजमबहुले संवरबहुले समाहिबहुले गुत्ते गुत्तिन्दिए गुत्तबम्नयारी सया अप्पमत्ते विहरेक्षा । तं जहा । विवित्ताई सयणासणाई सेवित्ताहवइ से निगन्थे । नो इत्थीपसुपण्डगसंसत्ताई सयणासणाई सेवित्ता हवइ से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्थस्स खलु इत्थिपसुपण्मग संसत्ताईं सयणासणाई सेवमाणस्स बम्नयारिस्त बम्भचेरे सङ्कां वा कङ्क्षा वा विइगच्छा वा समपजिका भेदं वा बनेका उम्मायं
१ Ch... Ch. (वा.) चेच्चा. ३ Ch. (चा.) सया.
२
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
. बम्भचेर समाहिठाणा.
.. ६१ वा पाउणिजा दीहकालियं वा रोगायत हवेडा, केवलिपन्नत्ताओ धम्माओ भंसेजा। तम्हा नो इत्थिपसुपएमगसंसत्ताइं सयणासणाइं सेवित्ता हव से निग्गन्थे.१ ___नो इत्थीणं कहं कहित्ता हव से निग्गन्थे। तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्थस्स खलु इत्थीणं कहं कहेमाणस्स बम्नयारिस्त बम्भचेरे सङ्का वा कडा वा विइगिला वा समुपजिजा नेदं वा लभेजा उम्मायं वा पाउणिका दीहकालियं वा रोगायकं हवेजा, केवलिपन्नत्तायो धम्मायो भंसेजा। तम्हा नो इत्थी. णं कहं कहेला. ॥२॥ ___ नो थीणं सद्धिं सन्निसेजागए विहरित्ता हवइ से निग्गन्थे।तं कहमिति चे,आयरियाह।निग्गन्थस्स खलु इत्थीहिं सद्धिं सन्निसेजागयस्स बम्नयारिस्त बम्नचेरे सङ्का वा कला वा विइगिन्बा वा समुपजिजा नेदं वा लजेजा उम्मायं वा पाउणिमा दीहकालियं वा रोगायत हवेजा, केवलिपन्नत्ताओ धम्माओ जसेजा। तम्हा नो इत्थीहिं सद्धिं सन्निसेडागए विहरेजा ॥३॥
नो थीएं इन्दियाइं मणोहराई मणोरमाइं आलोइत्ता निज्जाइत्ता हवइ से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह। निग्गन्थस्स खलु इत्थीणं इन्दियाइं मणो. हराई मणोरमाइं आलोएमाएस्स निकायमाणस्सबग्लयारिस्स बम्भचेरे सङ्का वा कसा वा विइगिजा वा समुपजिजा भेदं वा लनेजा उम्मायं वा पाउणिजा दीहकालियं पा रोगायकं हवेजा, केवलिपन्नत्ताओ ध
१ Ch. ( चा.) तम्हा खलु नो निग्गंथे इ.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. १६. म्माओ भंसेजा। तम्हा नो' इत्थीणं इन्दियाई मणो. हराई मणोरमाइं बालोएडा निज्जाएगा. ॥ ४॥
नो निग्गन्थे इत्थीणं कुड्डन्तरंसि वा दूसन्तरंसि वा भित्तन्तरंसि वा कूइयसदं वा रुइयसदं वा गीयसदं वा हसियसदं वा थणियसदं वा कन्दियसई वा वि. लवियसई वा सुणेत्ता हवइ से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्थस्स खलु इत्थीणं कुड्डन्तरंसि वा दसन्तरंसि वा भित्तन्तरंसि वा कूश्यसई वा रुयसई वा गीयसदं वा हसियसदं वा थणियसदं वा क. न्दियसदं वा विलवियस वा सुणेमाणस्स बम्भयारिस्स बम्नचेरे सङ्का वा कसा वा विइगिच्छा वा स. सुपजिजा नेदं वा लनेझा उम्मायं वा पाउणिमा दीहकालियं वा रोगायङ्कं हवेजा केवलिपन्नत्तायो ध. म्माओ सेजा । तम्हा नो इत्थीणं कुड्डन्तरंसि वा । दूसन्तरंसि वा जित्तन्तरंसि वा कूश्यसदं वा रुइयसदं
वा गीयसदं वा हसियसदं वा थणियसदं वा कन्दियसदं वा विलवियसदं वा सुणेमाणे विहरेजा ॥५॥
नो निग्गन्थे इत्थीणं पुत्वरयं पुव्वकीलियं अणुसरित्ता हव से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्यस्स खलु इत्थीणं पुठवरयं पुव्वकीलियं अणुसरेमाणस्स बम्नयारिस्त बम्नचेरे सङ्का वा कसा वा विइगिच्छा वा समुपजिजा नेदं वा लनेका उ
१ Ch. (चा.) तम्हा खलु नो निग्गंन्थे इ. २ Ch. (चा. मां नथी) omit निगन्थे. ३ Ch. (चा. मां नथी) omib इत्थीणं. ४ C... (चा.) °णुसर'
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwmmm
बम्भचेरसमाहिठाणा.
६३ म्मायं वा पाउणिजा दीहकालियं वा रोगायत हवेजा, केवलिपन्नत्तायो धम्मायो सेडा । तम्हा नो इत्थीणं पुव्वरयं पुव्वकीलियं अणुसरेजा ॥६॥
नो निग्गन्थे पणीयं आहारं बाहरित्ता हव से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्थस्स खलु पणीयं थाहारं आहारेमाणस्स बम्नयारिस्स बम्जचेरे सङ्का वा कसा वा विइगिच्छा वा समुपजिला नेदं वा लनेका उम्मायं वा पाणिजा दीहकालियं वा रोगायकं हवेझा, केवलिपन्नत्ताओ धम्माओ भंसे. जा। तम्हा नो पणीयं आहारं आहारेजा ॥७॥
नो अइमायाए पाणभोवणं आहारेत्ता हवइ से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्धस्त खलु अइमायाए पाणजोयणं आहारेमाणस्स बम्जयारिस्स बम्भचेरे सङ्का वा कसा वा विगिच्छा वा समुपजिजा जेदं वा लनेझा उम्मायं वा पानणिजा दीहकालियं वा रोगायझं हवेमा, केवलिपन्नत्ताओ ध. म्माओ नंसेजा; तम्हा नो अश्मायाए पाणनोयणं आहारेका ॥८॥ __ नो विनूसाणुवादी हव से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । विभूसावत्तिए नूलियस्तरीरे इथिजणस्स अभिलसणि हवः । तओ णं इत्थिजणेणं अनिलसिङमाणस्स बस्नचेरे सङ्का वा कडा
१ Ch, (चा.) तम्हा खलु नो निग्गन्थे पु.२ Ch. (चा. मां नथी) omit नि'. ३ Ch. (चा.) तम्हा खलु नो निग्गन्थेप. ४ Ch, (चा.) तम्हा खलु नो निगन्थे अइ. ५ Ch. (चा.) विभूसियस'.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
६४
उत्तरज्झयणं. १६.
वा विइगिच्छा वा समुपतिका नेदं वा लने का उमायं वा पाठणिका दीहकालियं वा रोगायङ्कं हवेका, केवलिपन्नत्ताओ धम्मायो जंसेगा । तम्हा नो' विभूसाणुवादी हविया ॥ ९ ॥
नो सद्दरूवरसगन्धफासाणुवादी हवइ से निग्गन्थे । तं कहमिति चे, आयरियाह । निग्गन्थस्स खलु । सद्दरूवगन्धफासाएवादिस्स बम्नयारिस्त बम्भचेरे सङ्का वा कङ्क्षा वा विइगिच्छा वा समुपतिका नेदं वा लभेता उम्मायं वा पाठपिका, दीहकालियं वा रोगाय हवेज्जा, केवलिपन्नत्ताओ धम्माओ सेका 1 तम्हां नो सदरूवरसगन्धफासाणुवादी भवेङा से निगन्थे । दस मे बजचेर समाहिठाणे जवति ॥ १० ॥ भवन्ति इत्थ सिलोगा.'
૨
૪
जंताणं राहियं इत्थिजणेण य । घम्न चेरेस्स रक्खट्टा श्रालयं तु निसेवए मणपल्हायजणणी कामरागविवणी | बम्भररओ भिक्खू श्रीकहं तु विवए समं च संथवं थीहिं संकहं च व्यनिक्खणं । बम्भचेररओ जिक्खू निच्चसो परिवऊए अङ्गपच्चङ्गसंवाणं चारुलवियपेहियं । बम्नचरर थीणं चक्खुगिज्जं विवकए
१.
२.
३.
४.
१ Ch, (चा.) तम्हा खलु नो निग्गन्थे वि. २ Ch (चा.) तम्हा खलु नो स. ३ Ch. (चा.) हवइ. Ch. (चा. मां वधारे) adds तंजहा
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
बम्भचेरसमाहिठाणा.
कूश्यं रुइयं गीयं हसियं थणियकन्दियं । बम्नचरर थीणं सोयगेज्जं विवद्धए हासं किड्डुं रई दष्पं सहसावित्ता सणाणि य । बम्नचरर थीणं णो पुचिन्ते कयाइ वि पणीयं नत्तपाणं तु खिष्पं मयविवरुणं । बम्जचेररओ निक्खू निच्चसो परिवऊए धम्मलद्धं मियं काले जत्तत्थं पणिहाणवं । नाश्मत्तं तु भुञ्जिका बम्नचेररओ सया विभूसं परिवजा सरीरपरिमण्डलं । बम्रो क्खूि सिङ्गारत्थं न धारए सद्दे रूवे य गन्धे य रसे फासे तहेव य । पञ्चवि कामगुणे निच्चसो परिवऊए आलो थीजणाइयो श्रीकहा य मणोरमा । संथवो चेव नारीणं तासिं इन्दियदरिसणं कूश्यं रुइयं गीयं दास भुत्तासियाणि य । पणीयं भत्तपाएं च श्रइमायं पाणभोयं गत्तभूस मिट्ठे च कामभोगा य दुकया । नरस्त गवेसिस्स विसं तालउडं जहा दुआए कामभोगे य निच्चसो परिवऊए । सङ्कायाणाणि सव्वाणि वज्रेका पणिहाणवं धम्मारा घरे जिक्खू धिइमं धम्मसारही । धम्मा मे रते दन्ते बभ्भचेर समाहिए देवदावगन्धवा जक्खरवखसकिन्नरा ।
६५
६.
७.
८.
१०.
११.
१२.
१३.
१४.
१५.
१ Ch. (चा. ) नाणुचि २ Ch. (चा.) भुंजेज्जा. ३ Ch. (चा. ) 'राम'.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. १७.
बम्नयारिं नमंसन्ति दुकरं जे करन्ति तं १६. एस धम्मे धुवे निच्चे सासए जिणदेसिए । सिद्धा सिज्ऊन्ति चाणेण सिकिस्सन्ति तहावरे १७. -
[त्ति बेमि ] ॥ बम्भचेरसमाहिठाणा ॥ ॥ पावसमणि सप्तदशं अध्ययनम् ॥ जे के उपवइए नियण्ठे धम्मं सुणित्ता विणओववन्ने। सुदुल्लहंलहिउं बोहिलानं विहरेज पहाय जहासुहंतु १, सेजा दहा पाउरणं मिअस्थि उप्पाई भोत्तु तहेव पाउं। जाणामिजं वइ आउसो त्ति किं नाम काहामि सुएण
जन्ते २. जे केई पवइए निदासीले पगामसो। नोच्चा पेच्चा सुहं सुवइ पावसमणे त्ति वुच्चई ३.
आयरियनवज्जाएहिं सुयं विणयं च गाहिए। ते चेव खिसई बाले पावसमणे त्ति वुच्चई ४. आयरियउवज्जायाणं सम्मं न पडितप्पड़। अप्पडियए थळे पावसमणे त्ति वुच्चई सम्ममाणों पाणाणि बीयाणि हरियाणि य। असंजते संजयमन्नमाणो पावसमणे त्ति वुच्चई ६. संथारं फलगे पीढं निसेज पायकम्बलं । अप्पमजियमारुहइ पावसमणे त्ति वुचई ७ दवदवस्स चरई पमत्ते य अनिक्खणं । उल्लङ्घाण य चण्डे य पावसमणे ति वुच्चई
१ Ch. (चा.) "णि. २ Ch. (चा.) ए.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
nama
पावसजि . पमिलेहे पमत्ते अवउज्जर पायकम्बलं । पडिलेहाअणाउत्ते पावसमणे त्ति वुच्चई पडिलेहेइ पमत्ते से किंचि हु निसामिया । गुरुपारिजावए निचं पावसमणे त्ति वुच्चई बहुमाई यं मुहरी थद्धे बुद्धे अणिग्गहे। असंविनागी अवियत्ते पावसमणे त्ति वुचई ११. विवादं च उदीरेइ अहम्मे अत्तपन्नहा । वुग्गहे कलहे रत्ते पावसमणे त्ति वुच्च अथिरासणे कुकुइए जत्थ तत्थ निसीयई। आसणम्मि अणानत्ते पावसमणे त्ति वुच्चई ससरक्खपाए सुवर सेज्जं न पडिलेहइ। संथारए अपाउत्ते पावसमणे त्ति बुचई दुदहीविगईयो आहारे अजिक्खणं । अरए य तवोकम्मे पावसमणे त्ति वुच्चई अत्थन्तम्मि य सूरम्मि आहारेइ अनिक्खणं । चोइयो पमिचोएइ पावसमणे ति बुच्चई १६. आयरियपरिचाई परपासएमसेवए । गाणंगणिए पुब्भूए पावसमणेत्ति वुचई सयं गेहं परिच्च परगेहंसि वावरे । निमित्तेण य ववहर पावसमणे त्ति वुच्चई १७. सन्नाइपिएम जेमे नेबई सामुदाणियं । गिहिनिसेऊ च वाहेइ पावसमणे त्ति वुच्चई १ए. एयारिसे पञ्चकुसीलसंवुमेरूवन्धरे मुणिपवराण हेट्ठिमे। १ Ch. (चा.) पउज्झइ. २ Cn.(चा.) पमुहरे. ३ Ch. (चा.) ई.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
उत्तरज्झयणं. १८. अयंसिलोए विसमेव गरहिए नसे इहं नेव परत्थलोए२० जे वजए एते सदा उदोसे से सुवए होइ मुणीण मज्जे । अयंसि लोए अमयंवपूइए आराहए लोगमिणं तहा परि
॥त्ति बेमि ॥ ॥ पावसमणिजं॥
सञ्जहर्ज अष्टादशं अध्ययनम. कम्पिल्ले नगरे राया जदिण्णबलवाहणे । नामेणं सञ्जए नामं मिग, उवाणिग्गए हयाणीए गयाणीए रहाणीए तहेव य । पायत्ताणीए ‘महता 'सवतो परिवारिए मिए च्छनित्ताहयगयो कम्पिल्खुजाण केसरे। नीए सन्ते मिए तत्थ वहेइ रसमुछिए ३. अह केसरम्मि उजाणे अणगारे तवोधणे । सज्जायज्माणसंजुत्ते धम्मज्काणं झियायइ ४. अप्फोवमण्डवम्मिझायति क्खवियासवे । तस्सागए मिगे पासं वहेई से नराहिवे ५. अह आसगो राया सिग्र्घमागम्म सो तहिं।। हए मिए उ पासित्ता अणगारं तत्थ पासई ६. अह राया तत्थ संजन्तो अणगारो मणा हओ। मए उ मन्दपुण्णेणं रसगिद्धेण घण्णुणा . ७.
१ Ch. (चा.) एए. २. Ch. (चा.) सया. ३ Ch. (चा.) परं. ४ Ch. (वा.) महया. ५ Ch. (चा.) सव्वउं. ६ Ch. (चा.) छुहित्ता. ७ Ch. (चा.) झायइ. ८ Ch, (चा.) खिप्पमा - ९ Ch. (चा.) धन्नुणा.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
८.
९.
१०.
११.
सङजइ ज्जं. आसं विसताएं अणगारस्त सो निवो । विणण वन्दए पाए भगवं एत्थ मे खमे अह मोणेण सो भगवं अणगारे झाणमस्सिए । रायाणं न पडिमन्तेइ तओ राया जयद्दुओ सोहमम्मीति जगवं वाराहि मे । कुद्धे ते अणगारे डहेऊ नरकोमिओ भओ पत्थिवा तुब्जं अजयदाया भवाहि य । पिचे जीवलोगम्मि किं हिंसाए पसकसी जया सवं परिचत गन्तवमवसस्त ते । अणिचे जीवलोगम्मि किं रजम्मि पसकसी जीवियं चैव रूवं च विकुसंपायचञ्चलं । जत्थ तं मुज्कसी रायं पेच्चत्थं नावबुज्जसे दाराणि य सुया चेव मित्ता य तह बन्धवा | जीवन्तमणुजीवन्ति मयं नावयन्ति य नीहरन्ति मयं पुत्ता पितरं परमक्खिया । पितरो वि तहा पुत्ते बन्धू रायं तवं चरे तो तेजिए वे दारे य परिरक्खिए । कीलन्तिन्ने नरा रायं हट्ठतुट्ठमलङ्किया तेणावि जं कयं कम्मं सुहं वा जइ वा दुहं । कम्मुला ते संजुत्तो गती उ परं जवं सोऊण तस्स सो धम्मं अणगारस्स अन्तिए । महयासंवेग निवेदं समावन्नो नराहिवो सञ्जयो इउं र निक्खन्तो जिएसासणे । गद्दभालिस्त जगव अणगारस्स अन्तिए १५.
१३.
१४.
१८.
१ Ch. (चा.) गच्छई.
६९.
१२.
१५.
१६.
१७.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. १८.
२२.
२३.
चिच्चा र पचइए खत्तिए परिजासइ । जहा ते दासई रूवं पसन्नं ते तहा मणो किंनामे किंगोते कस्सट्ठाए व माहणे । कहं परियरसी बुद्धे कहं विणीए त्ति वुच्चसी २१. सञ्जयो नाम नामेणं तदा गोत्तेण गोतमो | गद्दभाली ममायरिया विज्ञाचरणपारगा किरियं अकिरियं विषयं अन्नाणं च महामुखी । एएहिं चउहिं गणेहिं मेयने किं पजासई इइ ss पाउकरे बुद्धे नायए परिविन्दुए । विज्ञाचरणसंपन्ने सच्चे सच्चपरकमे पडन्ति नरए घोरे जे नरा पावकारिणो । दिवं च गई गलन्ति चरिता धम्ममारियं मायावुइयमेयं तु मुसाजासा निरत्थिया । संजयमाणो वि अहं वसामि इरियामि य संव्वेते विइया मज्जं मिलादिट्ठी अपारिया । विक्रमाणे परे लोए सम्मं जाणामि अप्पगं अहमासि महापाणे जुइमं वरिससओ मे । जा सा पालीमहापाली दिवा वरिससवमा २८. से चुए बम्लोगाओ माणुस जवमागए । अप्पणो य परेसिं च खाउँ जाणे जहा तहा २९. नाणारुई च छन्ं च परिवओ संजए । अट्ठा जे य सवत्था इई विज्ञामणुसंचरे परिकमामि परिणाणं परमन्तेहि' वा पुणो ।
२६.
२७.
३०
२०.
२४.
२५.
१ Ch. (चा. ) य.. २ Ch. (चा.) सव्वेए. ३ Ch. ( चा . ) - ईथ. ४ Ch. (चा. ) हि.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
. . सजइज्जं. श्रहो उट्ठिए अहोरायं इइ विजा तवं चरे ३१. जं च मे पुलसी काले सम्म सुद्धेण चेयसा। ताई पाउकरे बुद्धे तं नाणं जिणसासणे किरियं च रोयई धीरे अकिरियं परिवाए। दिट्ठीए दिट्ठीसंपन्ने धम्म चरसु पुच्चरं एयं पुण्णपयं सोचा अत्थधम्मोवसोहियं । भरहो वि नारहं वासं चेचा कामाइ पचए सगरो वि सागरन्तं जरहवासं नराहियो। इस्सरियं केवलं हिच्चा दया परिनिव्वुमे चइत्ता नारहं वासं चकवट्टी महडिओ। पवमन्नुवगतो मघवं नाम महाजसो सणङ्कमारो मणुस्सिन्दो चकवट्टी महडिओ। पुत्तं रजो ग्वेऊणं सो वि राया तवं चरे चइत्ता नारहं वासं चकवट्टी महडिओ। सन्ती सन्तिकरे लोए पत्तो गइमणुत्तरं । इक्खागरायवसनो कुन्थू नाम नरीसरो । विक्खायकित्ती भगवं पत्तो गइमणुत्तरं सागरन्तं चइताणं भरहं नरवरीसरो। अरो य अरयं पत्तो पत्तो गइमणुत्तरं चश्ता विजलं रज चइत्ता बलवाहणं । चइत्ता उत्तमे नोए महापउमे तवं चरे एगबत्तं पसाहिता महिं माणनिसूरणो। हरिसेणो मणुस्लिन्दो पत्तो गइमणुत्तरं
१ Ch. ( चा. ) ग. २ Ch. (चा.) भारदं वासं, for विउलंरज ( ने बदले ). ३ A (आ.) चक्वट्टी महिडिओ...----
४२.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨
उत्तरायणं. १८.
४३.
अन्नो रायसहस्सेहिं सुपरिच्चाई दमं घरे । जयनामो जिक्खायं पत्तो गइमणुत्तरं दसण्णरजं मुदियं चइत्ताणं मुणी चरे । दस जद्दो, निक्खन्तो सक्खं सक्केण चोइओ ४४. नमी नमेइ अप्पाणं सक्खं सक्केण चोइओ । 'चइऊण गेहं वश्देही सामणे पसुवट्ठिओ करकण्डू कलिङ्गेसु पञ्चालेसु य दुम्मुहो । नमी राया विदेहेसु गन्धारेसु य नगई एए नरिन्दवसना निक्खन्ता जिएसासणे । पुत्र ववेक सामण्णे पकुवट्ठिया सोवीररायवसभो चत्ताण मुणी चरे । उदायो पद्दश्यो पत्तो गइमणुत्तरं तहेव कासीराया सेओसच्चपरक्कमे । कामजोगे परिचय पहले कम्ममदावणं तव विजओ राया अट्ठाकित्ति पइए । रजां तु गुणसमिद्धं पयहितु महायसो तहेवुग्गं तवं किच्चा अवक्खित्तेण चेयसा । महब्बलो रायरिसी आदाय सिरसा सिरिं कहं धीरो अहेऊहिं उम्मत्तो व महिं चरे । एते' विसेसमादाय सूरा दढपरक्कमा अच्चन्तनियाणखमा सच्चा मे जासिया वई । अतरिंसु तरन्तेगे तरिस्सन्ति लागया कहिं धीरे ऊहिं यत्ताणं परियावसे । सङ्घसङ्गविनिम्मुक्के सिद्धे नवनीरए ५४ ॥ त्ति बेमि ॥
५३.
१ Ch. (चा. ) एए.
४५.
४६.
89.
४८.
४९.
५.
५१.
५२.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
AmAAN
मियालाय.
॥ सञ्जइज्जं ॥ ॥ मियापुत्तीयं एकोनविंशतितमं अध्ययनम् ॥ सुग्गीवे नयरे रम्मे काणणुकाणसोहिए । राया बलभदि त्ति मिया तस्सग्गमाहिसी तेसिं पुत्ते बलसिरी मियापुत्ते त्ति विस्सुए। अम्मापिऊण दए जुवराया दमीसरे नन्दणे सो उ पासाए कीलए सह स्थिहिं । देवे दोगुन्दगे चेव निचं मुश्यमाणसो मणिरयणकोहिमतले पासायालोयणढिओ। आलोएइ नगरस्त चउक्कत्तियचच्चरे अह तत्थ अश्वन्तं पासई समणसंजयं । तवनियमसंजमधरं सीलहूं गुणागरं तं देहई मियापुत्ते दिट्ठीए अणिमिसाए उ। कहिं मन्नेरिसं रूवं दिट्ठपुवं मए पुरा साहुस्स दरिसणे तस्त अज्जवसाणम्मि सोहणे । मोहंगयस्स सन्तस्स जाईसरणं समुप्पन्नं ७. जाईसरणे समुप्पन्ने मियापुत्ते महिहिए। सरई पोराणियं जाई सामएणं च पुरा कयं ८. विसएहिं अरजन्तो रजन्तो संजमम्मि य । अम्मापियरमुवागम्म इमं वयणमब्बवी सुयाणि मे पञ्चमहत्वयाणि नरएसुदुक्खं चतिरिक्ख.
जोणिसु । .. ? A (आमां ७-८ सूत्रो बच्चे नीचेनो नबो सूत्र छे ) Thera is the following additional . utta. (देवलोग चुउसंतो माणुसंभवमागओ । संनिनाणसाप्पन्ने जाई सरणं पुराणयं ॥)
१
.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. १९.
निविएणकामो मि महण्णवान अणुजापह पवस्सामि
अम्मो १०.
अम्म ताय मए भोगा भुत्ता विसफलोवमा । पहा कडुयविवागा अणुबन्धदुहावहा इमं सरीरं णिचं असे असुन । असासयावास मिणं दुक्खं केसाथ जायणं सासए सरीरम्मि रई नोवलभामहं । पला पुरा व चइ फेणबुब्बुयसन्निने माणुस असारम्मि वाहीरोगाण आलए । जरामरणवत्थम्मि खणं पि न रमामहं जम्मं दुक्खं जरा दुक्खं रोगाणि मरणाणि य । अहो दुक्खो हु संसारो जत्थ कीसन्ति जन्तवो १५. खेत्तं वत्युं हिरण्णं च पुत्तदारं च बन्धवा । इमं देहं गन्तवमवसस्स मे
१४.
७४
११.
१२.
१३.
१६.
पवई ।
जह कि पागफला परिणामो न सुन्दरो । एवं भुत्ता जोगाएं परिणामो न सुन्दरो श्रद्धा जो महन्तं तु अप्पा गच्छन्तो सो दुही होइ छुहात हाए पीडिओ १८. एवं धम्मं अकाऊणं जो गइ परं जवं । गच्छन्तो सो दुही होइ वाहीरोगेहि पीमियो १९. श्रद्धाएं जो महन्तं तु सपाओ पवई । यच्छन्तो सो सुही होइ छुहातन्हाविवडिओ २०.
१७.
१ Ch. (चा. ) असुईं. २ Ch. ( चा. ) चइताणं. ३ Ch. (चा. ) रोगेहि.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
मियापुत्तीयं. :
mmmmmmmmmmmmmmingnani एवं धम्म पि काऊणं जो गबइ परं भवं । महन्तो सो मुही होइ अप्पकम्मे अवेयणे २१. जहा गेहे पलित्तम्मि तस्स गेहस्स जो पह। सारनएमाणि नीणेश् असारं अवइज्जर एवं लोए पलित्तम्मि जराए मरणेण य । श्रप्पाणं तारइस्सामि तुब्नेहि अणुमन्निओ २३. तं बेन्ति' अम्मापियरो सामएण पुत्त उच्चरं । गुणाणं तु सहस्साइ धारेयवाई निक्खुणों समया सबभूएसु सत्तुमित्तेसु वा जगे। पाणाइपायविरई जावजीवाए उक्कर निच्चकालप्पमत्तेणं मुसावायविवझणं । नासियत्वं हियं सच्चं निच्चाउत्तेण उकरं। दन्तसोहणमाश्स्स अदत्तस्स विवाणं । अणवोसणिजास्स गिण्हणा अवि मुक्कर विरई अबम्भचेरस्त कामनोगरसन्नुणा। उग्गं महव्वयं बम्नं धारेयव्वं सुक्करं धणधन्नपेसवग्गेसु परिग्गहविवजाणं । सव्वारम्नपरिचाओ निम्ममत्तं सुदुक्करं चउठिवहे वि आहारे राईलोयणवणा । सन्निहीसंघओ चेव वोयम्वो सुजुक्करं छहा तण्हा य सीमण्डं दंसमसगवेयणा । अकोसा दुक्खसेजा य तणफासा जल्लमेव य ३१. तालणा ताणा चेव वहबन्धपरीसहा । १ Ch. (चा.) विन्ति. A. (आ.) बित. २ Cb.(वा.) भिक्खुणा, ३ Ch. (पा.) बाप
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायः १९. दुक्खं निक्खायरिया जायणा य असाभयाः .. ३२. कावोया जा इमा वित्ती केसलोओ य दारुणो। मुक्खं बम्नवयं घोरं धारेड य महप्पणो ३३. सुहोइयो तुम पुत्ता सुकुमालो सुमङियो। न हु सी पनू तुमं पुत्ता सामण्णमणुपालिया ३४. जावजीवमविस्सामो गुणाणं तु महब्भरो। गुरू उ लोहभारु व जो पुत्ता हो। दुवहो श्रागासे गङ्गसोज व पडिसोयो व दुत्तरो। बाहाहिं सागरो चेत्र तरियवो गुणोदही बाबुयाकवलो चेव निरस्साए उ संजमे ।
सिधारागमणं व दुक्करं चरिउ तवो अही वेगन्तदिट्ठीए चरित्ते पुत्त पुक्करे । जवा लोहमया चेव चावयवा सुमुक्कर जहा अग्गिसिहा दित्ता पाउं होइ सुदुक्करा । तह पुकरं करेउं जे तारुएणे समणत्तणं जहा दुक्खं नरेउं जे होइ वायरस कोत्थलो। तहा दुक्खं करेलं जे कीवेणं समणत्तणं जहा तुलाए तोलेडं दुक्करो मन्दरो गिरी। तहा निहुयनीसङ्कं दुक्करं समणत्तणं जहा भुयाहिं तरिउं पुक्करं रयणायरो। तहा अणुवसन्तेणं दुकरं दमसागरो शुञ्ज माणुस्सए भोगे पञ्चलक्खणए तुमं । भुत्तनोगी तयो जाया पडा धम्मं चरिस्ससि. ४३. सो बेइ अम्मापियरो एवमेवं जड़ा फुडं। १Ch. (चा.) उ.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
मियामुत्तीयं.
७७
इहलोए निष्पिवासस्त नत्थि किंचिवि दुक्करं ४४. सारीरमाणसा चैव वेयणाय अणन्तसो । मए सोढाओ जीमात्र असई दुक्खनयाणि य ४५. जरामरणकन्तारे चाजरन्ते जयागरे ।
४७.
४८.
४९.
मए सोढाणि नीमाणि जम्माई मरणाणि य ४६. जहा इहं अगणी उहो इतो पन्तगुणे तहिं । नरएस वेयणा उहा अस्साया वेड्या मए जहा इहं इमं सीयं इत्तो पन्तगुणे तहिं । नरऐसु वेयणा सीया अस्साया वेइया मए कन्दन्तो कुन्दुकुम्भीसु उपाय होसिरो । हुयासणे जलन्तम्मि पक्कपुव्वो अन्तसो महादवग्गिसंकासे मरुम्मि वइवालुए । कलम्बवालुयाए य पुव्वो णन्तसो रसन्तो कुन्डुकुम्नीसु उरुं बद्धो बन्धवो । करवत्तकरकयाईहिं छिन्नपुव्वो णन्तसो इतिखगाइएणे तुङ्गे सिम्बलपायत्रे | खेवियं पासबद्धे कढोकाहिं दुक्करं महाजन्तेसु उच्छू वा वारसन्तो सुभेर वं । पीमितो मि सम्मेहिं पावकम्मो अन्तसो ५३. कूवन्तो कोलसुणएहिं सामेहिं सबलेहि य । पामिओ फालिओ बिन्नो विष्फुरन्तो अणेगसो ५४. सीहि सिपाहिं भल्लीहिं पट्टिसेहि य ।
५१.
५२.
५०.
०
१ Ch. (चा) जम्माणि २ Ch. (चा.) एत्तो. ३ Ch. (चा.) इमं इहं. ४ Ch. (चा.) एतो. ५ Ch. (चा.) कंदु ६ Ch. (चा.) पीडिओ. ७ Ch. (चा.) फाडिओ. ८ Oh (चा.) भलेहि.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
७८
उत्तरझयण. १९.
५७.
छिन्नो जिन्नो विजिन्नो य इण्णो पावकम्मुणा ५५. वसो लोहरहे जुत्तो जलन्ते समिलाजुए । चोइस्रो चोइ तुत्तंजुत्तेहिं रोज्यो वा जह पामिओ ९६. हुयासणे जलन्तम्मि चियासु महिसो विव । दको पक्को य अवसो पावकम्मेहि पावियो बला संडास तुमेहिं लोहतु एकेहि पक्खिहिं । विलुतो विलयन्तो हं ढङ्गगिद्धेहि पन्तसो तरहा किलन्तो धावन्तो पत्तो वेयरणिं नदिं । जलं पाहिं ति चिन्तन्तो खुरधाराहिं विवाइओ ५९. उहानितत्तो संपत्तो असिपत्तं महावणं । असिपत्तेहिं पमन्तेहिं छिन्नपुवो अगसो मुग्गरेहिं मुसुंढीहिं सूलेहिं मुसलेहि य । गयासं जगगगत्तेहिं पत्तं दुक्खं णन्तसो खुरेहिं तिक्खधारेहिं छुरियाहिं कप्पणीहि य । कपिओ फालिओ छिन्नो उक्कित्तो य अरोगसो ६२. पासेहिं कूड जालेहिं मित्रो वा अवसो अहं । वाहियो बद्धरुद्रो वा बहुसो चेव विवाइओ गलेहिं मगरजालेहिं महो वा वसो अहं । उलिओ फालिओ गहिओ मारिओ य अणन्तसो ६४. वीदंसएहि जालेहिं लिपाहिं सउणो विव । गहिओ लग्गो बद्वो य मारिओ य अपन्तसो ६५. कुहाम फरमाईहिं वहिं ुमो विव ।
६१.
६३.
५८.
६०
१ A. (आ.) उवनो. २ Ch. (चा.) तोच. ३ Ch. (चा.) मुसंडी, ४ Ch. (चा.) बहू. ५ Ch. (चा.) विवादओ.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
मियापुत्तीयं.
७९
कुहिओ फालिओ छिन्नो तहिओ य णन्तसो ६६. चवेममुट्टिमाईहिं कुमारेहिं यं पिव ।
तामिओ कुट्टिओ निन्नो चुरिओ य अणन्तसो ६७. तत्ताईं तम्बलोहाई तउयाई सीसयाणि य । पाइयो कलकलन्ताइं श्रारसन्तो सुभेरवं तुहं पियाई मंसाई खण्डाईं सोलगाणि य । खावियो विमंसाई अग्विण्णा पेगसो तुहं पिया सुरा सीहू मेरओ य महूणि य । पाइयो मि जलन्ती वसाओ रुहिराणि च ७०. निचं भीएण तत्थेण दुहिए वहिए य । परमा दुहसंबद्धा वेयणा वेदिता मए 'तिद्वंचएफप्पगाढाओ घोराओ अइदुस्सहा । महब्जयाओ भीमाओ नरएसु वेदिता मए जारिसा माणुसे लोए ताया दीसन्ति वेयणा । एतो अणन्तगुणिया नरएस दुक्खवेयणा सबजवेसु असाया वेयणा वेदिता मए । निमेसन्तरमित्तं पिजं साता नत्थि वेयणा तं बिन्तम्मापियरो छन्देणं पुत्त पवया । मवरं पुण सामपणे दुक्खं निष्पडिकम्मया सो बेइ मापियरो एवमेवं जहा फुरुं । पमिकम्मं को कुणई रणे मियपक्खिणं एगन्नू अरणे व जहा उ चरई मिगे ।
७२.
७३.
६८.
६ए.
७१.
७४.
७५.
७६.
१ Ch. (चा. ) मिसमं. २ Ch (चा. ) तिव्व. ३ Ch. (चा) अस्साया ४ Ch. (चा.) कुणई.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
८०
उत्तरज्झयणं. १९. एवं धम्म चरिस्सामि संजमेण तवेण य ७७. जया मिगस्स आयको महारण्णम्मि जायई। बच्चन्तं रुक्खमूलम्मि को णं ताहे तिगिबई द. को वा से ओसहं देइ को वा से पुबई सुहं । को से जत्तं च पाणं वा आहरित्तु पणामए १९. जया य से सुही होश तया गबइ गोयरं । जत्तपाणस्स अट्ठाए वबराणि सराणि य . खाइत्ता पाणियं पाखं वल्लरेहिं सरेहि य । मिगचारियं चरित्ताणं गढई मिगचारियं एवं समुढिओ निक्खू एवमेव अणेगए। मिगचारियं चरित्ताणं उई पक्कमई दिसं जहा मिगे एग अणेगचारी अणेगवासे धुवगोयरे य । एवंमुणी गोयरियं पविढे नोहीलए नो वियखिंसएका मिगचारियं चरिस्सामि एवं पुत्ता जहा सुहं । अम्मापिईहि गुन्नाओ जहाइ उवहिं तहा ८४. मियचारियं चरिस्सामि सबक्खविमोक्खणिं। तुब्भेहिं अभैणुनाओ गह पुत्त जहासुहं ८५. एवं सो अम्मापियरो अणुमाणित्ताण बहुविहं ।। ममत्तं छिन्दई ताहे महानागो व कचुकं ६. इही वित्तं च मित्ते य पुत्तदारं च नायओ। रेणुयं व पमे लग्गं निद्धणित्ताण निग्गयो ८७. पञ्चमहत्वयजुत्तो पञ्चहि समिओ तियुत्तिगुत्तो य ।
१ Ch. (चा.) एगे. २ Ch. (चा.) अम्बणु.A. (आ.) अणु'. ३ Ch. (चा.) कंचुयं.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
मियानीसं.... सब्जिन्तरबाहिरो तवोकम्मम्मि उडत्तो . निम्ममो निरहंकारो निस्संङ्गो चत्तगारवो। समो य. सबभूएसु तसेसु थावरेसु थ लानालाले सुहे दुक्खे जीविए मरणे तहा। समो निन्दापसंसासु तहा माणावमाणो . गारवेसुं कसाएसुं दएमसल्लभएसु य । नियत्तो हाससोगायो अनियाणो अबन्धणो ९१. थपिस्सियो हं लोए परलोए अणिस्सियो। वासीचन्दणकप्पो य असणे अणसणे तहा ९२. अप्पसत्थेहिं दारेहिं सवयो पिहियासवे । अज्जप्पज्काणजोगेहिं पसत्थदमसासणे एवं नाणेण चरणेण दसणेण तवेण य । जावणाहि य सुद्धाहिं सम्मं नावेत्तु अप्पयं ९४. बहुयाणि उ वासाणि सामण्णमणुपालिया। मासिएण उ नत्तेण सिद्धिं पत्तो अणुत्तरं ९५ एवं करन्ति संबुझा पण्डिया पवियक्खणा। . विणियन्ति नोगेसु मियापुत्ते जहामिसी ९६. महापनावस्स महाजसस्स मियाइ पुत्तस्स निसम्म
नासियं । तवप्पहाणंचरियं च उत्तमंगैतिष्पहाणं च तिलोगविस्सुतं वियाणिया दुक्खविवद्धणं धणं ममत्तबन्धंच महानयावह महावहं धम्मधुरं अणुत्तरंधारेजा निवाणगुणावहं महं ९८
॥त्ति बेमि ॥ . १Ch. (चा.) निसंगो. २ Ch. (वा.) इ.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. २०.
॥ मियापुत्तीयं ॥
॥ मदानियण्विकं विंशतितमं अध्ययनम् ॥ सिद्धाण नमो किच्चा संजयाणं व जावळा । अत्थधम्मगईं त असट्ठि सुह मे पनूयरयणो राया सेपियो मगहाहिवो । विहारजत्तं निजाओ मण्डिकुच्छिसि चेइए माणादुमलताइएणं नाणापक्खिनि सेवियं । नाणा कुसुमसंबन्नं उगाणं नन्दणोत्रमं तत्थ सो पासई साहुं संजयं सुसमाहियं । निसिन्नं रुक्खमूलम्मि सुकुमालं सुहोइयं तस्स रूवं तु पासिता राइणो तम्मि संजए । अच्चन्तपरमो यासी अनलो रूवविन्दयो हो वो अहो रुवं अहो अस्स सोमया । हो खन्ती हो मुत्ती हो जोगे असङ्गता ६. तस्स पाए उ वन्दित्ता काऊ य पयाहिणं । नाइदूरमणासन्ने पञ्जली पडिपुच्छई तरुणो सिइओ जोगकालम्मि संजया । वट्ठियो सिसामा एयम सुमि ता होम महाराय नाहो मज्ऊ न विजई । अनुकम्प सुहं वावि कंचि नाजिसमे महं तो सो पहसि राया सेपिओ मगहाहिवो ।
५.
७.
८.
एवं ते इष्टिमन्तस्स कहं नाहो न विजई
१०.
८२
१.
४.
१ Ch. ( चा. ) 'लया. २ Ch. ( चा. ) असंगया. ३, Ch. (वा.) सु...
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
महानिरि जं. होमि नाही जयन्ताणं भोगे जुआहि संजया। मित्तनाईपरिवुडो माणुस्सं खु सुसहं ११. अप्पणा वि अणाहो सि सेणिया मगहाहिवा।। अप्पणा अणाहो सन्तो कस्स नाहो नविस्ससि १२. एवं वुत्तो नरिन्दो सो सुसंनन्तो सुविम्हिओ। वयणं अस्सुयपुवं साहुणा विम्हयन्नियो १३. अस्सा हत्थी मणुस्सा मे पुरं अन्तेउरं च मे।। भुञ्जामि माणुसे नोगे आणा इस्सरियं च मे १४. एरीसे सम्पयग्गम्मि सबकामसमप्पिए । कहं अणाहो नवइ मा हु भन्ते मुसं वए १५. न तुमं जाणे अणाहस्स अत्थं पुत्थं च पत्थिवा। जहा अणाहो नवई सणाहो वा नराहिवा १६. सुणेह मे महाराय अवक्खित्तेण चेयसा । जहा अणाहो नवई जहा मेयं पवत्तियं १७. कोसम्बी नाम नयरी पुराण पुरभेयणी। तत्थ आसी पिया मज्ज पभूयधणसंचओ . पढमे वए महाराय अतुला मे अविवेयणा । अहोत्था विउलो दाहो सबङ्गेसु य पत्थिवा सत्थं जहा परमतिक्खं सरीरविवरन्तरे । यावीलिङ अरी कुद्धो एवं मे अबिवेयणा तियं मे अन्तरिखं च उत्तमङ्गं च पीमई। इन्दासाणिसमा घोरा वेयणा परमदारुणा
२ Ch. ( चा.) एरिसे. २. Ch. (चा.) पोत्यं. ३ Ch... (चा.) अउला. ४ Ch. (चा.) सच्च गत्तेसु. ५ Ch. (चा.) परसति'.
उ
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरमायण. २०. उवद्विया मे आयरिया विजामन्ततिगिलया। अधीया सत्थकुसला मन्तमूलविसारया २२, ते मे तिगिडं कुम्वन्ति चाउपाय जहाहियं । न य दुक्खा विमोयन्ति एसा मज्ज अणाहया २३. पिया मे सव्वसारं पि दिजा हि मम कारणा। न य दुक्खा विमोएइ एसा मज्ज अणाहया २४. माया य मे महाराय पुत्तसोगदुहट्टिया। न य दुक्खा विमोएइ एसा मज्ज अणाहया २५. जायरो मे महाराय सगा जेट्टकणि?गा। न य दुक्खा विमोयन्ति एसा मज्ज अणाहया २६. जइणीओ मे महाराय सगा जेट्टकणिट्टगा। न य उक्खा विमोयन्ति एसा मज्ज अणाहया . नारिया मे महाराय अणुरत्ता अणुव्वया। अंसुपुण्णेहिं नयणेहिं उरं मे परिसिञ्चई २८. अन्नं पाणं च एहाणं च गन्धमल्लविलेवणं । मए नायमनायं वा सा बाला नेव जुआई २९. खणं पि मे महाराय पासायो मे न फिट्टई। न य दुक्खा विमोएइ एसा मज्ज अणाहया ३०.. ततो हं एवमाहंसु दुक्खमा हु पुणो पुणो। वेयणा अणुनविडं जे संसारम्मि अणन्तए ३१. सई च जइ मुच्चेजा वेयणा विउला श्यो। खन्तो दन्तो निरारम्नो पव्वए अणगारियं ३२. .१ Ch. (चा. ) °मणायं. २ Cb. ( चा.) तओ.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
महानियण्ठिज्ज
एवं च चिन्तश्त्ताणं पसुत्तो मि नराहिवा। परियत्तन्तीए राईए वेयणा मे खयं गया ३३. तो कल्ले पनायम्मि आपुच्छित्ताण बन्धवे ।। खन्तो दन्तो निरारम्नो पबइयो णगारियं ३५. तो हं नाहो जायो अप्पणो य परस्त य । सवेसिं चेव नूयाणं तसाण थावराण य ३५. अप्पा नंदी वेयरणी अप्पा मे कूडसामली। अप्पा कामदुहा घेणू अप्पा मे नन्दणं वणं ३६. अप्पा कत्ता विकत्ता य दुक्खाण य सुहाण य । .. अप्पा मित्तममित्तं च दुप्पट्ठिय सुपट्ठियो ३७. इमा हु अन्ना वि अणाहया निवा
तमेगचित्तो निहुयो सुणेहि । नियण्ठधम्म लहियाण वी जहा
सीयन्ति एगे बहुकायरा नरा जो पवइत्ताण महबयाई
सम्मं च नो फासयई पमाया । अनिग्गप्पा य रसेसु गिले
न मूलयो बिन्नइ बन्धणं से आउत्तया जस्त य नेत्थि का - इरियाए नासाए तहेस गाए । आयाणनिकखेवदुगुञ्छणाए ___ न धीरजायं अणुजाइ मग्गं
१ Ch. (चा. ) नई. २ Ch. (चा.) omib य audi pat न अत्थि. ("य" काढवो ने "न अन्थि " मूकवू. )
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. २०. चिरं पि से मुण्डाई भवित्ता
अथिरव्वए तवनियमेहि नढे । चिरं पि अप्पाण किलेसइत्ता
न पारए होइ हु संपराए पुल्लेवे मुट्ठी जह से असारे
अयन्तिए कूडकहावणे वा । राढामणी वेरुलियप्पगासे ___ अमहग्घए होइ यं जाणएसु कुसीललिङ्गं इह धारश्त्ता
सिज्झयं जीविय ब्रहइत्ता । असंजए संजयलप्पमाणे
विणिग्यायमागच्छर से चिरं पि विसं तु पीयं जह कालकूम
हणाइ सत्थं जह कुग्गहीयं । एसो वि धम्मो विसोववन्नो ___ हणाइ वेयाल इवाविवन्नो जे लक्खणं सुविण पतञ्जमाणे
निमित्तकोऊहलसंपगाढे । कुहेडविकासवदारजीवी __न गच्छई सरणं तम्मि काले तमं तमेणेव उ से असीले ___सया ही विपरियामुवेति ।
१ ( चा.) पोल्लेव. ६ Ch. (चा,) हु. ३ Ch. (चा.) 'मुवे.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
महा नियण्ठिज्जं.
संधावई नरगतिरिक्खजोगिं मोणं विराहेतु साहुरूवे
उद्देसियं कीयगमं नियागं
न मुञ्चई किंचि णेसपिकं । अग्गी विवा सव्वजक्खी नवित्ता इत्तो चुए गच्छइ कट्टु पात्रं
न तं ारी कण्ठबेत्ता करेइ
जं से करे अप्पणिया दुरप्पया । से नाहई मच्चुमुहं तु पत्ते पच्छाणुतावेण दयाविहूणो
निरट्टिया नग्गरुई उ तस्स जे उत्तम विवकासमेइ । इमे वि से नत्थि परे वि लोए
वि से झिइ तत्थ लोए
एमेव हा छन्दकुसीलरूवे
मग्गं विराहेतु जिणुत्तमाणं । कुररी विवा जोगरसाएगिद्धा
निरट्ठसोया परियावमेइ
सोच्चाण मेहावि सुजासिथं इमं सासणं नाणगुणोववेयं ।
मग्गं कुसीला जहाय सव्वं महानियण्ठाण व पहे
४६.
४७.
४८.
४९.
yo.
५१. -
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
CH
उत्तरज्झयणं. २०. चरित्तमायारगुणन्निए तो
अणुत्तरं संजम पालियाण । निरासवे संखवियाण कम्म .. उवेइ गणं विउवुत्तमं धुवं एवुग्गदन्ते वि महातवोधणे __ महामुणी महापश्न्ने महायसे । महानियएिग्जामिणं महासुयं
से कहेई महया वित्थरेणं तुट्ठो य सेणियो राया इणमुदाहु कयञ्जली। अणाहत्तं जहाभूयं सुट्ठ मे उवदंसियं ५४. तुझं सुलद्धं खु मणुस्सजम्म
लाना सुलद्धा य तुमे महेसी । तुबजे सणाहा य सबन्धवा य
जं ने छिया मग्गे जिणुत्तमाणं तं सि नाहो अणाहाणं सव्वभूयाण संजया। खामेमि ते महानाग इच्छामि अणुसासिङ ५६. पुच्छिऊण मए तुब्नं झाणविग्घाओ जो को। निमन्तिया य जोगोहं तं सव्वं मरिसहि मे ५७. एवं थुणित्ताण स रायसीहो ___अणगारसीहं परमाइ नत्तीए । सोरोहो सपरियणो सबन्धवो
धम्माणुरत्तो विमलेण चेयसा १ Ch. ( चा.) माण. २ A. (आ.) सिरसेहमे.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
समुदपालीयं.
ऊससियरोमकूवो काऊ य पयाहिणं । विन्दिऊण सिरसा श्रइया नराहिवो ५७. इरो विगुणसमिद्धो तिगुत्तिगुत्तो तिदण्डविरोय । विहग इव विप्पमुको विहरइ वसुहं विगयमोहो ६०.
॥ त्ति बेमि ॥
=
॥ महानियण्ठिज्जं ॥
॥ समुद्दपालीयं एकविंशं अध्ययनम् ॥ चम्पाए पालिए नाम सावए सि वाणिए । महावीरस्स भगवो सीसे सो उ महत्पणो निग्गन्थे पावयणे सावए से वि कोविए । पोएण ववहरन्ते पिहुण्डं नगर मागए पिहुण्डे ववहरन्तस्स वाणि देह धूरं । तं ससत्तं इगिज्झ सदेसमह पत्थियो यह पालियस्स घरणी समुद्दमि पसुवती । यह बालए तहिं जाए समुद्दपालि त्ति नामए खेमेण आगए चम्पं सावए वाणिए घरं । संई तस्स घरे दारए से सुहोइए बावत्तरी कलाओ य सिक्खई नीइकोविए । जोवणेण य संपन्ने सुरुवे पियदंसणे तस्स रूववई भऊं पिया थाइ रुविणिं । पासाए कीलए रम्मे देवो दोगुन्दा जहा
१ Ch. ( चा. ) 'सबई . २ A. ( आ ) दारए.
८९
३.
४.
६.
७.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. २१: यह अन्नया कयाई पासायालोयणहियो। वज्झमण्डणसोजागं वज्झं पास वज्झगं तं पासिऊण संवेगं समुदपालो इणमब्बवी । अहो ऽसुभाण कम्माणं निजाणं पावगं इमं संबुद्धो सो तहिं जगवं परमसंवेगमागयो। आपुच्छम्मापियरो पन्चए अणगारियं जहित्तु सग्गन्थमहाकिलेसं
महन्तमोहं कसिणं जयावहं । परियायधम्मं च ऽनिरोयएजा
वयाणि सीलाणि परीसहे य अहिंस सच्चं च अतेणयं च
तत्तो अंबम्नं अपरिगाहं च । पमिवजिया पञ्च महत्वयाणि .
चरिज धम्मं जिणदेसियं विद्र सवेहि नूएहि दयाणुकम्पे'
खन्तिक्खमे संजय बम्नयारी । सावजाजोगं परिवयन्तो ___चरिङ जिक्खू सुसमाहिइन्दिए कालेण कालं विहरेज रहे
बलाबलं जाणिय अप्पणो य । सीहो व सद्देण न संतसेजा वयजोग सुच्चा न असच्चमाहु
१४. १ Ch. (चा.) ई. २ Ch (चा.) लोयणेठिमो. ३Ch. (चा.) अतेणगं ४ Cn. (चा.) य बम्भं. ५ Ch. (चा.) 'हिं." ६ Ch. (चा.) कम्पी.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
समुप्रालीयं.
उवेहमाणो उ परिवएडा पियमप्पियं सङ्घ तितिक्खएका ।
न सव्व सव्वत्थ निरोयएका न यांवि पूयं गरहं च संजए अगछन्दा ईद माणवेहिं जे भाव संपगरेइ जिक्खू | जयनेरवा तत्त्थ उइन्ति जीमा
वा तिरिच्छा
दिव्वा मणुस्सा परी सहा डुविसहा अगे
सीयन्ति जत्था बहुकायरा नरा । से तत्थ पत्ते न वहि निक्खू संगामसीसे इव नागराया
सोसिणा दंसमसा य फासा न्यायङ्का विविहा फुसन्ति देहं । तत्थहिया सएका या खेवे पुरे कयाई
कुक्कु
पहाय रागं च तहेव दोसं
मोहं च भिक्खू सततं वियक्खणो ।
मेरु व वाण अकम्पमापो परीस हे खायते सहेजा
अणुन्नए नावणए महेसी
न यावि पूयं गरहं च संजए । १ Ch. (चा. ) दामिह.
१५.
१६.
१७.
१८.
१९.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. २२.
२०
स उभावं पडिवज संजए.
निबाणमग्गं विरए उवेइ अरइरइसहे पहीणसंथवे विरए आयहिए पहाणवं । परमट्ठपंएहिं चिट्ठई छिन्नसोए अममे अकिंचणे २१. विवित्तलयणाइ लएऊ ताई
निरोवलेवाइ असंथमाई। इसीहि चिएणाइ महायसेहिं ___काएण फासेज परीसहाई
२१. सन्नाणनाणोवगए महेसी अणुत्तरं चरिखं धम्मसंचयं । अणुत्तरे नाणधरे जसंसी अोभासई सूरिए वन्तलि
क्खे २३. दुविहं खवेऊण य पुण्णपावं निरङ्गणे सवओ विष्पमुक्के। तरित्ता समुदं व महाजवोघं समुदपाले अपुणागमं गए२४
॥त्ति बेमि॥ ॥ समुद्दपालीयं ॥
रहनेमिङ द्वाविंशं अध्ययनम्. सोरियपुरंमि नयरे शासि राया महिलिए । वसुदेवो त्ति नामेणं रायलक्खणसंजुते तस्स जजा वे बासी रोहिणी देवई तहा। तासिं दोण्हं वे पुत्ता इट्ठा रामकेसवा सोरियपुरंमि नयरे आसी राया महिट्ठिए। समुद्दविजए नामं रायलक्खणसंजुए
१ Ch. (चा.) "देवु. २ Ch. (चा.) जुए.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
रहने मिज्जं. तस्स जगा सिवा नाम तीसे पुत्तो महायसो । जगवं अरिट्टनेमित्ति लोगनाहे दमीसरे सो sरिनेमिनामो उ लक्खणस्सरसंजुओ |
९३
सहस्सल क्खणधरो गोयमो कालगच्छवी वारिसह संघयणो समचरंसो झसोयरो | तस्स रायमई कन्नं भज जायइ केसवो यह सा रायवरकन्ना सुसीला चारुपेहणी । सवलक्खणसंपन्ना विज्जुसोयामणिष्पना अहाह जो तीसे वासुदेवं महिष्टियं । इहागच्छऊ कुमेरो जा से कन्नं दला महं सङ्घोसहीहिं हवियो कयकोजयमङ्गलो | विजुयलपरिहियो जरणेहिं विभूसियो मत्तं च गन्धहत्थिं वासुदेवस्स जेट्ठगं ।
रूढो सोहए अहियं सिरे चूमामणी जहा अह ऊसिएण छत्ते चामराहि य सोहिए । दसारचक्रेण य सो सङ्घओ परिवारियो चउरङ्गिणीए सेनाए रइयाए जहकमं । तुरिया सन्निनाएण दिवे गगणंफुसे एयारिसाए इडीए जुतीए उत्तमाइ य । नियगाओ जवणाओ निज्जा वरिहपुङ्गवो १३. यह सो तत्थ निज्जन्तो दिस्स पाणे भयहुए । वामेहिं पञ्जरेहिं च सन्निरुद्धे सुदुक्खिए
६..
3.
3.
१७.
११.
१२.
१४.
१ Ch. ( चा. ) देवं. २ Ch. ( चा. ) कुमारो. ३ Ch.. ( चा. ) ददामि हं. ४ Ch. (चा. ) हत्थि. ५ Ch. (चा.) सेणाए.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. २२. जीवियन्तं तु संपत्ते मंसट्ठा जक्खियव्वए। पासेत्ता से महापन्ने सारहिं इणमब्बवी १५ कस्स अट्ठा श्मे पाणा एते सव्वे सुहेसिपो।। वामेहि पञ्जरेहिं च सन्निरुद्धा य अच्छहिं १६. अह सारही तो नण एए जदा उ पाणिणो । तुझं विवाहकज्जमि जोयावेखं बहुं जणं १५. सोऊण तस्स वयणं बहुपाणिविणासणं ।। चिन्तेइ से महापन्नो साणुकोसो जिए हियो १८, जइ मज्झ कारणा एए हम्मन्ति सुबह जिया। न मे एयं तु निस्सेसं परलोगे जविस्सई १९. सो कुएडलाण जुयलं सुत्तगं च महायसो। आनरणाणि य सव्वाणि सारहिस्त पणामए २०. मणपरिणामे य कए देवा य जहोश्यं समोइएणा । सवही सपरिसा निक्खमणं तस्ल काउं जे १. देवमणुस्सपरिवुमो सीयारयणं तओ समरूढो। निक्खमिय बारगाओ रेवययंमि ढिओ जगवं २२. उज्जाणं संपत्तो ओइएणो उत्तमाउ सीयाओ।। साहस्सी परिवुमो अह निक्खमई उ चित्ताहि २३. अह से सुगन्धगन्धिए तुरियं मउकुञ्चिए। सयमेव बुञ्चई केसे पञ्चमुट्ठीहिं समाहिओ २४. वासुदेवो य णं भणइ लुत्तकेसं जिइन्दियं । इच्छियमणोहरं तुरियं पावसू तं दमीसरा २५.
१ Ch. (चा.) कोसे. २ Ch. ( चा.) हिउ. ३ Ch. (चा.) समा'. ४ Ch. ( चा.) मणोरहे.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
रहमे मज्जे
तहेव य ।
नाणेण दंसणेणं च चरिते खन्तीए मुतीए व माणो भवाहि य एवं ते रामकेसवा दसारा य बहू जणा । द्विमिं वन्दित्ता श्रभिगया बारगापुरिं सोऊण रायकन्ना पव्व सा जिएस्स छ । नीहासा य निरालन्दा सोगेण उ समुत्थिया २८. राईमई विचिन्ते धिरत्थु मम जीवियं । जा ढं तेण परिच्चत्ता सेयं पवइउं मम यह सा जमरसन्निभे कुच्चफणगसाहिए । सयमेव लुञ्चई केसे धिश्मन्ता ववस्सिया वासुदेवो य णं जणइ लुत्तकेसं जिइन्दियं । संसारसागरं घोरं तर कन्ने लहुं लहुं सापइया सन्ती पवावेसी तहिं बहुं । सयणं परियणं चेव सीलवन्ता बहुस्सुया गिरिं रेवतयं जन्ती वासेणुल्ला उ अन्तरा । वासन्ते अन्धयारंमि कान्तो लयणस्स साठिया ३३. चीवराई विसारन्ती जहा जाय ति पासिया । रहनेमी जग्गचित्तो पच्छा दिट्ठो य तीइ वि ३४. या य सा तहिं दठ्ठे एगन्ते संजयं तयं । बाहाहिं काउ संगोष्कं वेवमाणी निसीयई अद सो वि रायपुतो समुहविजयङ्गओ । भीयं पत्रेत्रियं दठ्ठे इमं वक्कं उदाहरे
३२.
९५
२६.
२७.
२९.
३०.
३१.
३५.
३६.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरल्झयणं. २२. रहनेमी अहं जद्दे सुरूवे चारुभासिणि । ममं नयाहि सुयणु न ते पीला जविस्सई ३७. एहि ता जुञ्जिमो भोए माणुस्सं खु सुदुल्लहं ।। पुत्तनोगी पुणो पच्छा जिणमग्गं चरिस्समो ३७. दट्टण रहनेमि तं भग्गुजोयपराजियं । राईमई असम्भन्ता अप्पाणं संवरे तहिं ३९. शाह सा रायवरकन्ना सुठिया नियमबए। जाई कुलं च सीलं च रखमाणी तयं वदे' ४० ज सि रूवेण वेसमणो ललिएण नलकूवरो। तहा वि ते न इच्छामि जइ सि सक्खं पुरन्दरो ४१. पर वन्दे जलियं जोइं धूमकेउं दुरासयं । नेच्छन्ति वन्तयं भुत्तं कुले जाया अगन्धणे ४१. [] धिरत्थु ते जसोकामी जो तं जीवियकारणा । वन्तं इच्छसि आवे सेयं ते मरणं नवे . ४२. अहं च जोगरायस्स तं च सि अन्धगवण्हिणो।। मा कुले गन्धणा होमो संजमं निहुयो चर ४३. जइ तं काहिसि नावं जा जा दच्छसि नारिओ। वायाइद्धो व हढो अद्विअप्पा जविस्ससि ४४. गोवालो भएडवालो वा जहा तव्वणिस्तरो। एवं अणिस्सरो तं पि सामएणस्स भविस्ससि ४५. कोहं माणं निगिरिहत्ता मायं लोनं च सबलो । शन्दियाइं वसे काऊ अप्पाणं जवसंहरे ४५. [अ]
१ Ch. ( चा.) वए. २ Ch. ( चा. ) कुव्वरो. A. (आ.) कूबरो. ३ जुओ दशवकालिक सूत्र अध्ययन २ मूत्रा ६ थी ११ ४ Ch. ( चा.) आवाउ.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
केविगोमिनं.
तीसे सो वयणं सोचा संजताए सुभासियं । अङ्कसेण जहा नागो धम्मे संपडिवाइओ ४६. मणयुत्तो वयगुत्तो कायगुत्तो जिइन्दिओ। साममं निचलं फासे जावजीवं दढवओ ४७. उग्गं तवं चरित्ताणं जाया दोमि वि केवली। सव्वं कम्म खवित्ताणं सिद्धिं पत्ता अणुत्तरं ४८, एवं करन्ति संबुद्धा पणिमया पवियखणा । विणियदृन्ति भोगेसु जहा सो पुरिसोत्तमो ४९.
॥त्ति बेमि ॥ ॥रहनेमिज्जं॥ केशिगोयमिज्जं त्रयोविंशं अध्ययनम् जिणे पासे त्ति नामेण अरहा लोगपूइओ। संबुद्धप्पा य सवन्नू धम्मतित्थयरे जिणे तस्स लोगपईवस्स आसि सीसे महायसे ।। केसी कुमारसमणे विज्जाचरणपारगे
ओहिनाणसुए बुद्धे सीससङ्घसमाउले । गामाणुगामं रीयन्ते सावत्थिं पुरमागए। तिन्दुयं नाम उज्जाणं तम्मी नगरमएडले। फासुए सिज्जसंथारे तत्थ वासमुवागए अह तेणेव कालेणं धम्मतित्थयरे जिणे। भगवं वद्धमाणि त्ति सबलोगम्मि विस्सुए ... १ Ch. (चा.) संजयाए. A. ( आ.) संजयाइ. २ Cb. (चा.) करेन्ति, ३ Ch. ( च'.) पदी.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायण, २३.
तरस लोगपईवेस्स आसि सीसे महायसे । भगवं गोयमे नामं विज्जाचरणपारए बारसङ्गविऊ बुद्धे सीससङ्घ समाजले । गामापुगामं रीयन्ते से विसावत्थमागए कोट्ठगं नाम उज्जाणं तम्मी नगरमएफले । फासुए सिद्धसंथारे तत्थ वासमुवागए केसी कुमारसमणे गोयमे य महायसे । उनओ वितत्थ विहरिंसु अल्लीणा सुसमाहिया ९. उभओ सीससङ्गाणं संजयाएं तत्रस्सियं । तत्थ चिन्ता समुत्पन्ना गुणवन्ताण ताइ रिसो वा इमो धम्मो इमो धम्मो व केरिसो । आयारधम्मपाणिही इमा वा सा व केरिसी चाउज्जामो य जो धम्मो जो इमो पञ्चसिक्खिओ । देसिओ वद्धमाणे पासेण य महामुणी
१०.
११..
१२.
अचेलओ य जो धम्मो जो इमो सन्तरुत्तरो । एगकज्जपत्रन्नाणं विसेसे किं नु कारणं अह ते तत्थ सीसां विन्नाय पक्तिक्कियं । समागमे कयमई उमओ के सिगोयमा गोयमे पडिरुवन्नू सीससङ्घसमाउले । जेट्ठे कुलमवेक्खन्तो तिन्दुयं वणमागओ केसी कुमारसमणे गोयमं दिस्समागयं । पडिरूवं पडिवत्तिं सम्मं संपडिवज्जई १ Ch. (चा. ) पदी.
६.
७.
८.
१३.
१४.
१५.
१६.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
केलियोयमित पलालं फासुयं तत्स्थ पञ्चमं कुसतणाणे य । गोयमस्स निसेज्जाए खिप्पं संपणामए - १ केसी कुमारसमणे गोयमे य महायसे । उनओ निसमा सोहन्ति चन्दसूरसमप्पना १८. समागया बहू तत्थ पासएमा कोजगा मिया। गिहत्थाणं च ऐगायो साहस्तीयो समागया १९. देवदाणवगन्धवा जक्खरक्खसकिन्नरा । अदिस्साणं च भूयाणं आसी तत्थ समागमो २० पुच्छामि ते महानाग केसी गोयममब्बवी। तयो कोसि बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी २१. पुल नन्ते जहिवं ते केसी गोयममब्बवी । तयो केसी अणुन्नाए गोयमं इणमब्बी २२. चाउलामो इमो'धम्मो जो इमो पञ्चसिक्खियो। देसियो वद्धमाणेण पासेण य महामुणी २३. एगकऊपवन्नाणं विसेसे किं नु कारणं । धम्मे दुविहे मेहावि कहं विप्पच्चओ न ते २४. तओ केसि बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवा । पन्ना समिक्खिए धम्मतत्तं तत्तविणिबियं २५. पुरिमा उऊजडा उ वङ्कजडा य पबिमा । मज्जिमा उपना न तेण धम्मे दुहा कए २६. पुरिमाणं दुविसोज्जो उ चरिमाणं दुरणुपालयो। कप्पो मज्झिमगाणं तु सुविसोको सुपालयो २७.
१Ch. (चा.) केसि २ Ch. (चा.) य जो.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
१००
उत्तरायणं. २३.
।
२९.
साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसश्रो इमो । अन्नो वि संसयो मज्जं तं मे कहसु गोयमा २८.. लगो य जो धम्मो जो इमो सन्तरुत्तरो । देसि वमाणे पासेण य महाजसा एगकज्जपवन्नाणं विसेसे किं नु कारणं । लिङ्गे दुविहे मेहावी कहं विष्पञ्चश्रो न ते केसिमेवं बुवाणं तु गोयमो इणमब्बवी । विन्नाणे समागम्म धम्मसाहणमिलियं पच्चयत्थं च लोगस्स नागाविह विगप्पणं । जत्तत्थं गहणत्थं च लोगे लिङ्गपत्रोयणं
अह
ह भ पन्ना न मोक्खसन्भूयसाणा | नाणं च दंसणं चैव चरितं चैव निहए
३३.
साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसओ इमो । अन्नो वि संसयो मज्जं तं मे कहसु गोयमा ३४. गाणं सहस्साणं मज्जे चिट्ठसि गोयमा |
३६..
तेय ते गिन्ति कहं ते निशिया तुमे ३५. एगे जिए जिया पञ्च पञ्च जिए जिया दस । दसहा उ जिपित्ताणं सङ्घसत्तू जिणामहं सत्तू य इइ के कुत्ते केसी गोयममन्त्रवी । केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमन्त्रवी । एप्प अजिए सत्तू कसाया इन्दियाणि य । ते जिपित्ती जहानायं विहरामि श्रहं मुणी
३७..
३०.
३१.
३२.
३८.
१ Ch. (चा. ) तर्सि २ Ch. (चा. ) एगप्पा. ३ Ch (चा) जिणित्.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
कैशिगोयमिजं. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसथो इमो। अन्नो वि संसयो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ३९. दीसन्ति बहवे लोए पासबद्धा सरीरिणो । मुक्कपासो लहुब्लूओ कहं तं विहरसी मुणी ४०. ते पासे सवसो छित्ता निहन्तूण उवायो । मुक्कपासो लहुब्भूयो विहरामि अहं मुणी ४१.. पासा य इइ के वुत्ता केसी गोयममब्बवी । केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी ४२. रागदोसादयो तिवा नेहपासो जयंकरो। ते बिन्दित्ता जहानायं विहरामि जहक्कम्मं ४३. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसयो इमो। अन्नो वि संसयो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ४४. अन्तोहिययसंभूया लया चिट्ठइ गोयमा । फलेइ विसभक्खोणि सा उ उद्धरिया कहं ४५. तं लयं सवसो छित्ता उद्धरित्ता समूलियं । विहरामि जहानायं मुक्को मि विसनक्खणं ४६. लया य इइ का वुत्ता केसी गोयममब्बवी । केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी जवतण्हा लया वुत्ता नीमा भीमफलोदया । तमुद्धिच्चा जहानायं विहरामि जहासुहं ४७. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसयो इमो। अन्नो वि संसयो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ४९. १Ch. (चा.) पासा करा. २ Ch. (चा.) कखीणि.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरज्झयणं. २३. संपङलिया घोरा अग्गी चिट्ठई गोयमा। जे डहन्ति सरीरत्था कहं विज्जाविया तुमे ५०. महामेहप्पसूयाओ गिज्ज वारि जवुत्तमं । सिञ्चामि लययं देहं सित्ता नो य डहन्ति मे ५१. अग्गी य इ के वुत्ता केसी गोयममब्बवी । केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बी ५२. कसाया अग्गिणो वुत्ता सुयसीलतवो जलं । सुयधारानिया सन्ता भिन्ना हु न महन्ति मे ५३. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसओ इमो। अन्नो वि संसयो मज्जं तं मे कहसु गोयमा ५४. अयं साहसिओ जीमो मुट्ठस्सो परिधावई। जंसि गोयम आरूढो कहं तेण न हीरसि ५५. पधावन्तं निगिण्हामि सुयरस्तीसमाहियं । न मे गबर उम्मग्गं मग्गं च पडिवाई ५६. आसे य इइ के वुत्ते केसी गोयममब्बवी। केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी ५७. मणो साहसिओ नीमो पुट्ठस्सो परिधावई। तं सम्मं तु निगिण्हामि धम्मसिक्खाइ कन्थगं ५८. साहु गोयम पन्ना ते बिन्नो मे संसश्रो इमो। अन्नो वि संसो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ५९. कुप्पहा बहवो लोए जेहिं नासन्ति जन्तुणो । अहाणे कह वट्टन्ते तं न नाससि गोयमा ६०. :... . . .१. Ch. (चा.) त्थे..२ Ch. (चा.) मोयममारू'.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
केशिगार मिज. जे य मग्गेण गडन्ति जे य उम्मगपट्ठिया। ते सवे वेइया मज्जं तं' न नस्सामहं मुणी ६१. मग्गे य इइ के वुत्ते केसी गोयममब्बवी। कसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी ६२. कुप्पवयणपासएमी सबै उम्मग्गपट्ठिया। सम्मग्गं तु जिणकखायं एस मग्गे हि उत्तमे ६३. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसओ श्मो । अन्नो वि संसो मज्जं तं मे कहसु गोयमा ६४. महाउदगवेगेण वुज्जमाणाण पाणिणं । सरणं गई पश्ट्ठा य दीवं कं मन्नसी मुणी ६५. अस्थि एगो महादीवो वारिमज्जे महालो। महाउदगवेगस्स गई तत्थ न विलाई दीवे य इइ के वुत्ते केसी गोयममब्बवी। केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी ६७. जरामरणवेगणं वुज्माणाण पाणिणं । धम्मो दीवो पइट्ठा य गई सरणमुत्तमं ६८. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसओ इमो। अन्नो वि संसयो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ६९. अएणवंसि महोहंसि नावा विपरिधावई । जंसि गोयममारूढो कहं पारं गमिस्तसि ७०. जा उ अस्साविणी नावा न सा पारस्स गामिणी । जा निरस्ताविणी नावा सा उ पारस्स गामिणी ७१. १ C. (चा.) ता. २ Ch. (चा.) सस्साविणी...
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
१०४
उत्तर ऋण २३.
१२.
नावा य इइ का वृत्ता केसी गोयममब्बवी । सिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी सरीरमाहु नाव ति जीवं बुच्चइ नावियो I संसारो अण्णवो वत्तो जं तरन्ति महेसियो ७३. साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संस इमो । अन्नो वि संसयो मज्ऊं तं मे कहसु गोयमा ७४. अन्धयारे तमोघोरे बहूँ चिट्ठन्ति पाणिणो । को करिस्सर उद्घोयं सबलोग पाणिणं उग्गो विमला जाणू सङ्घतोयपजंकरो I सो करिस्सर उद्घोयं सङ्घलोयंमि पाणिणं नाइ के बुत्ते केसी गोयममब्बवी । केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमन्त्रवी उग्ग खीणसंसारो सवन्नू जिभक्खरो | सो करिस्स उोयं सव्वलोयंमि पाणिणं साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसख इमो । अन्नो वि संसओ मज्जं तं मे कहसु गोयमा ७९. सारीरमाणसे दुक्खे बज्ज माणा पाणिं । खेमं सिवमणाबाहं ठाणं किं मन्नसी मुबी अस्थि एगं धुवद्वाणं लोगग्गंमि दुरारुहं । जत्थ नत्थि जरा मच्चू वेर्येणा वाहिणो तहा ठाणे इइ के कुत्ते केसी गोयममब्बवी | केसिमेवं बुवन्तं तु गोयमो इणमब्बवी
७८.
१५.
७६.
99.
८०.
८१.
૯૨.
१ Ch. (चा. ) तमे. २ Ch (चा) चिट्ठन्ति पा° ब ३ Ch, (चा. ) धुवं ४ Ch. (चा. ) वाहिणो वेयणा
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
समिईओ.
निवाणं ति अवाहं ति सिद्धी लोगग्गमेव य । खेमं सिवं णावाहं जं तेरन्ति महेसियो तं ठाणं सासयं वासं लोयग्गंमि दुरारुहं । जं संपत्ता न सोयन्ति भवोहन्तकरा मुणी साहु गोयम पन्ना ते छिन्नो मे संसओ इमो । नमो ते संसयातीत सब सुत्तम होयही एवं तु संसए छिन्ने केसी घोरपरक | अनिवन्दित्ता सिरसा गोयमं तु महायसं पञ्चमहवयधम्मं पडिवकर जावो । पुरिमस्स पतिमंमि मग्गे तत्थ सुहावहे केसी गोयमओ निच्चं तम्मि आसि समागमे । सुयसीलस मुक्करिसो महत्थत्थविडियो तोसिया परिसा सव्वा सम्मग्गं समुवट्टिया | संधुया ते पसीयन्तु जयवं केसिगोयमे
॥ केसिगोयमिज्जं ॥ समिईओ चतुर्विशं अध्ययनम्.
अट्ठ पवयणमायाओ समिई गुत्ती तहेव य । पञ्चैव य समिईयो तओ गुत्ती आहिया इरियानासेसणादाणे उच्चारे समिई इय । मणगुत्ती वयगुती कायगुत्ती य अट्ठमा
ܘܐ
१ Ch. ( चा० ) चरन्ति २ Ch. ( चा. ) कंसो.
•
०३.
८४.
८५.
८६.
८७..
ए.
॥ त्ति बेमि ॥
८८.
१.
२.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
१०६. उत्तरमश..२४. एयाओ अट्ट समिईओ समासेण वियाहिया । दूवालसङ्गैजिएकखायं मायं जत्थ उ पवयणं ३, आलम्बणेण कालेण मग्गेण जयणाय य । चउकारणपरिसुद्धं संजए इरियं रिए तत्थ बालम्बणं नाणं दसणं चरणं तहा। काले य दिवसे वुत्ते मग्गे उप्पहवजिए दबयो खेत्तयो चेव कालो नावथो तहा। जायणा चउविहा वुत्ता तं मे कित्तयो सुण ६. दवो चक्खुसा पेहे जुगमित्तं च खित्तयो । कालओ जाव रीइजा उवउत्ते य भावो ७. इन्दियत्थे विवत्तिा सज्जायं चेव पञ्चहा । तम्मुत्ती तप्पुरकारे उवउने रियं रिए कोहे माणे य मायाए लोने य उवउत्तया। हासे जए मोहरिए विकहासु तहेव च एयाइं अट्ठ ठाणाइं परिवजित्तु संजए। असावज मियं काले नासं नासिक पन्नवं गवेसणाए गहणे य परिजोगेलणाय य । आहारोवहिसेजाए एए तिन्नि वि सोहए ११. उग्गमुप्पायणं पढमे बीए सोहेज एसणं । परिजोयंमि चउकं विसोहेज जयं जई . १२
ओहोवहोवग्गहियं जएंडं तु दुविहं मुणी। गिएहन्तो निक्खिवन्तो वा पउञ्जेज इमं विहिं १३.
१Ch. (चा.) संगं २ Ch. ( चा.) भण्डगं.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
समिईओ.
१५.
१६.
चक्खुसा पडिले हित्ता पमजोऊ जयं जई । आइए निक्खिवेजा वा डुहओ वी समिए सया १४. उच्चारं पासवणं खेलं सिङ्गा जल्लियं । आहारं उबहिं देहं अन्नं वावि तहाविहं अणावायमसंलोए अणोत्राए चेव होइ संलोए । आवायमसंलोए आवाए चेव संलोए अणावायमसंलोए परस्स एवधाइए । समे अज्जुसिरे यावि चिरकालकयंमि य वित्थि से दूरमोगाढे नासन्ने विलवजिए । तसपाणबीयरहिए उच्चाराईणि वोसिरे एयाच पञ्च समिईओ समासेण वियाहिया । एतो तो य गुत्तीओ वोहामि पुसो.
१८.
१९.
१०७
१५.
सच्चा तहेव मोसा य सच्चमोसा तहेव य । चत्थी असच्चामोसा य मणगुत्तीओ चउविहा २०. संरम्भसमारम्ने आरम्ने य तदेव यं । मणं पवत्तमाणं तु नियत्तेक जयं जई सच्चा तहेव मोसा य सच्चमोसा तदेव य । चनत्थी सच्चामोसा य वइगुत्ती चविहा संरम्नसमारम्ने आरम्जे य तहेव य । वयं पवत्तमाणं तु नियतेऊ जयं जई ठाणे निसीपणे चेत्र तहेव य तुयहणे । उल्लङ्घ इन्दियाण य जुञ्जणे
Ch. (चा. ) य तत्ते'. A. ( आ ) इत्तोपत
२१.
२१.
२३..
..२४.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
१०८
उत्तरमायण. २५. संरम्नसमारम्भे बारम्ने ये तहेव य । कार्य पवत्तमाणं तु नियत्तेज जयं जई २५. एयायो पञ्च समिईयो चरणस्त य पवत्तणे । गुत्ती नियत्तणे वुत्ता असुभत्थेसु सबसो २६. एसा पवयणमाया जे सम्म बायरे मुणी। से खिप्पं सव्वसंसारा विप्पमुच्च पएिमए २७.
॥त्ति बेमि ॥ ॥ समिईओ॥
जन्नइ पञ्चविंशं अध्ययनम. माहणकुलसंभूलो आसि विप्पो महायसो। जायाई जमजन्नंमि जयघोले ति नामयो ॥१॥ इन्दियगामनिग्गाही मग्गगामी महामुणी । गामाणुग्गामं रीयन्तो पत्तो वाणारसिं पुरिं ॥२॥ वाणारसीए बहिया उङाणंमि मणोरमे । फासुए सेझासंथारे तत्थ वासमुवागए ॥३॥ अह तेणेव कालेणं पुरीए तत्थ माहणे। विजयघोसे ति नामेण जन्नं जयइ वेयवी ॥४॥ यह से तत्थ अणगारे मासक्खमणपारणे । विजयघोसस्त जन्नंमि निक्खट्ठा उववट्ठिएं ॥५॥ समुवट्टियं तहिं सन्तं जायगो पडिसेहए। न हु दाहामि ते निक्खं भिक्खू जायाहि अन्नो ॥६॥
१ Ch. ( चा.) आरम्भमि. २ Ch. (चा.) पत्ते. ३ . (चा.) 'सि. .
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
जनाज्जं. जे य वेयविऊ विप्पा जन्नट्ठा य जिइन्दिया । लोइसङ्गविऊ जे य जे य धम्मस्सं पारगा जे समत्या समुद्धतुं परमप्पाणमेव य । तेसिं अन्नमिषं देयं भो भिक्खू सङ्घकामियं सो तत्थ एव पडिसिद्धो जायगेण महामुषी । न वि रुट्ठो नवि तुट्ठो उत्तममवेसश्रो नन्न पाणहेडं वा न वि निवारणाय वा । तेसिं विमोक्खनडाए ईषं वयणमब्ब्रवी नबि जापसि वेयमुहं नवि जन्नाण जं मुहं । नक्खत्ताण मुहं जं च जं च धम्माण वा मुहं ११. जे समत्या समुद्धतुं परमप्पाणमेव य ।
१३.
न ते तुमं त्रियाणासि यह जाणासि तो जण १२. तसक्खेवपमोक्खं तु वयन्तो तहिं दियो । सपारसो पञ्जली होउं पुबई तं महामुि वेयाणं च मुहं ब्रूहि ब्रूहि जन्नाण जं मुहं । नक्खत्ताण मुहं ब्रूहि जं च धम्माण वा मुहं १४. जे समत्था समुद्धतुं परमप्पाणमेव य । एयं मे संसयं सर्व्वं साहू कह पुलियो अग्गोत्तमुहा वेया जन्नट्टी वेयसा मुहं । नक्खत्ता मुहं चन्दो धम्माण कासवो मुहं जहा चन्दं गहाईया चिट्ठन्ती पञ्जलीउडा | बन्दमाणा नर्मसन्ता उत्तमं मणहारिणो
१०९
७.
C..
१०.
१५.
१६.
१७.
१ Ch. ( चा. ) जे दिया. २ Ch. ( चा. ) धम्माण. A.. (भा.) धम्माणु. ३ Ch. (चा) न. ४ A (आ.) इमं ५ Ch. (चा.) बूहि for जैच ("जंच" ने बदले ), ६ Ch. (चा. ) हुत्त,
१०
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
११०
उत्तरज्झा गं. २५.
२००
अजाणगा जन्नवाई विजामाहणसंपया। गूढा सज्जायतवसा नासबन्ना वग्गिणो १८. जो लोए बम्नणो वुत्तो अग्गी व महिओ जहा। सया कुसलसंदिटुं तं वयं बूम माहणं १९. जो न सजाइ आगन्तुं पव्वयन्तो न सोयई। रमइ अजावयणमि तं वयं ब्रूम माहणं जायरूवं जहामिटुं निद्धन्तमलपावगं । रागदोसनयाईयं तं वयं ब्रूम माहणं तवस्सियं किसं दन्तं अवधियमंससोणियं । सुवयं पत्तनिवाणं तं वयं ब्रूम माहणं तसपाणे वियाणेत्ता संगहेण य थावरे । जो न हिंसइ तिविहेण तं वयं बूम माहणं २३. कोहा वा जश् वा हासा लोहा वा जश् वा जया। मुसं न वयई जो उ तं वयं ब्रूम माहणं २४. चित्तमन्तमचित्तं वा अप्पं वा जश् वा बहुं । । न गिबहइ अदत्तं जे तं वयं ब्रम माहणं दिवमाणुसतेरिखं जो न सेव मेहुणं । मणसा कायवक्केणं तं वयं बूम माहणं जहा पोमं जले जायं नोवलिप्पइ वारिणा । एवं अलित्तं कामेहिं तं वयं ब्रूम माहणं आलोलुयं मुहाजीवी अणगारं अकिञ्चनं । असंसत्तं गिहत्थेसु तं वयं बूम माहणं .
१ Ch. ( चा.). मटुं. २ Ch. ( चा. ) गिण्हाइ. ३ Ch: (चा.) मु.
२७.
.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
.. अमरज.
.
जहित्ता पुत्वसंजोगं नातिसङ्गे य बन्धवे । जो न सजा जोगेसुं तं वयं ब्रूम माहणं ए. पसुबन्धा सबवेया य जटुं च पावकम्मुणा। न तं तायन्ति दुस्सीलं कम्माणि बलवन्तिहं ३०. न वि मुएिमएण समणो ओंकारेण न बम्नणो। . न मुणी रमवासेणं कुसचीरेण तासो ३१. समयाए समणो होइ बम्नचरेण बम्नणो। नाणेण उ मुणी होइ तवेण होइ ताबलो ३२. कम्मुणा बम्नणो होइ कम्मुणा होइ खत्तियो। वश्सो कम्मुणा होइ मुद्दो हवइ कम्मुणा ३३. एए पंउकरे बुद्धे जेहिं होइ सिणाययो.। सबकम्मविनिम्मुक्कं तं वयं बम माहणं एवं गुणसमाउत्ता जे भवन्ति दिउत्तमा ते समत्था उ उत्तुं परमप्पाणमेव य एवं तु संसए छिन्ने विजयघोसे य माहणे। समुदाय तयं तं तु जयघोसं महामुर्णि तुडे य विजयघोसे इणमुदाहु कयञ्जली। माहणतं जहाभूयं सुट्ठ मे उवदंसियं तुब्ने जइया जन्नाणं तुब्ने वेयविऊविऊ । जोइसङ्गविऊ तुब्ने तुब्ने धम्माण पारगा ३८, तुब्ने समत्था उद्धत्तुं परमप्पाणमेव य । तमणुग्गरं करेह म्हं निक्खेणं भिक्खु उत्तमा ३९.
, १ Ch. (चा.) नाइ. २ A. (आ.) एएसु, ३ Ch. (वा.) 'हि. ४ Ch. (वा.) पाउ.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
११२
उत्तरजायनं. २६. न कर्ज मज्ज जिक्खण खिप्पं निक्खमसू दिया। मा भमिहिसि भयावटे घोरे संसारसागरे ४०. उवलेवो होइ जोगेसु अजोगी नोवलिप्पई। जोगी भमइ संसारे अभोगी विप्पमुच्चई ४१. उलो सुक्को य दो छुढा गोलया मट्टियामया। दो वि आवडिया कुझे जो उसो सो स्थ खग्गई ४२. एवं लग्गन्ति दुम्मेहा जे नरा कामलालसा। विरत्ता उ न लग्गन्ति जहा से सुकंगोलए ४३. एवं से विजयघोसे जयघोसस्स अन्तिए । अणगारस्त निक्खन्तो धम्मं सोचा अणुत्तरं ४४. खवित्ता पुवकम्माइं संजमेण तवेण य । जयघोसविजयघोसा सिद्धिं पत्ता अणुत्तरं ४५.
॥त्ति बेमि॥ ॥ जन्नइजं ॥ सामायारी षड्विंशतितमं अध्ययनम्, सामायारिं पवक्खामि सव्वाक्खविमोक्खणिं ।। जं परित्ताण निग्गन्था तिला संसारसागरं १. पढमा आवस्सिया नाम बिइया य निसीहिया। आपुजणा य तश्या चउत्थी पडिपुजणा २. पञ्चमा छन्दणा नाम इलाकारो य छट्ठयो । सत्तमो मिडकारो उ तहकारो य अट्ठमो
१ Ch. (चा. ) सुकखो. २ Ch. (चा.) मुकख'. ३ Ch. (चा.) पंचमी.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
सामायारी. अब्भुट्ठाणं च नवमं दसमी उवसंपदा । एसा दसङ्गा साहूणं सामायरी पवेड्या गमणे थावस्सियं कुडा ठाणे कुछ निसीहियं । यापुढेणा सयंकरणे परकरणे पडिपुतणों ५. बन्दषा व्वजाएणं इलाकारो य सारणे । मिहाकारो य निन्दाए तहकारो पडिस्सुए अब्भुट्ठाणं गुरुपूया अजणे उवसंपदा । एवं पञ्चसंजुत्ता सामायारी पवेदिता पुग्विवंमि पउब्जाए बाइचंमि समुट्ठिए । जएमयं पडिलेहित्ता वन्दित्ता य गुरुं तो G. पुडिज पञ्चलिउमो किं कायव्वं मए इह । इथं नियोइउं जन्ते वेयावच्चे व सज्जाए वेयावच्चे निउत्तेण कायव्वं अगिलायो। सज्जाए वा निउत्तेण सव्वदुक्खविमोक्खणे १०. दिवसस्स चउरो नागे जिक्खू कुजा वियक्खणो। तओ उत्तरगुणे कुजा दिणभागेसु चउसु वि ११. पढम पोरिसि सज्जायं बीयं जाणं जियायई।। तइयाए जिक्खायरियं पुणो चउत्थी सज्जायं १२. यासाढे मासे दुपया पोसे मासे धनप्पया। चित्तासोएसु मासेसु तिप्पया हवइ पोरिसी १३. अङ्गवं सत्तरत्तेणं पक्खेणं च दुअलं । वहए हायए वावि मासेणं चउरङ्गलं
१Ch. (चा.) गं. २ Ch. (चा.) इया. ३ Ch. (चा.) तो गुरूं. ४ Ch. (चा.) दुरंगुलं. A.(आ.) दुयगुलं.
१४.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. २६. आसाढबहुलपक्खे जद्दवए कत्तिए य पोसे य । फग्गुणवाइसाहेसु य बोद्धच्या योमरत्तायो- १५. जेट्ठामूले आसाढसावणे छहिं अङ्गलोहि पडिलेहा । अद्वहिं बीयतयंमि तइए दस अट्ठहिं चउत्थे १६. रत्तिं पि चनरो नागे निक्खू कुङा वियक्खयो। तो उत्तरगुणे कुजा राइभाएसु चउसु वि १७. पढमं पोरिसि सज्जायं वितियं काणं कियायई। . तइयाए निदमोक्खं तु चउत्थी जुजोवि सज्जायं १८. जं नेइ जया रत्तिं नक्खत्तं तंमि नलचउन्नाए । संपत्ते विरमेजा सज्जाय परोसकालम्मि १९. तम्भव य नक्खत्ते गयणचउब्जागसावसेसंमि । वेत्तियं पि कालं पमिलेहित्ता मुणी कुझा २०. पुबिलमि चनबनाए पमिलोहित्ताण नएमयं । गुरुं वन्दित्तु सज्जायं कुआ मुक्खविमोकावणं २१. पोरिसीए चउब्जाए वन्दित्ताण तो गुरुं । अपमिकमित्ता कालस्स भायणं पमिलेहए २२, मुहपोतिं पमिलेहित्ता पमिलेहिऊ गोडगं । गोबगलश्यङ्गलियो वत्थाई पमिलेहए २३. उद्धं थिरं अतुरियं पुत्वं ता वत्थमेव पमिलेहे। तो बिश्यं पप्फोमे तइयं च पुणो पमङिज २४. अणच्चावियं अवलियं अणाणुबन्धिममोसलिं। उप्पुरिमा नर्व खोमा पाणीपाणिविसोहणं १५.
१ Ch. ( चा.) बीयं. A. ( आ.) विइयं. २ Ch ( चा.) . नह. ३ Ch. ( चा.) यं. ४ Ch. ( चा.) लंमि. ५ Ch (चा) add ( वधारे) चेव. ६ A. आ. न वखोडा.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
सामायारी.
चारजमा सम्मदा वोयचा य मोसली तइया । पप्फोमणा चउत्थी विक्खित्ता वेश्या बट्ठी . २६. पसिढिलपलम्बखोला एगा मोसा अणेगरूवधुणा । कुण पमाणिपमायं सक्रियगणणोवगं कुजा २७. अणूणारित्तपमिलेहा अविवच्चासा तहेव य ।। पढमं पयं पसत्थं सेसाणि य अप्पसत्थाई २८.. पमिलेहणं कुणन्तो मिहोकहं कुणइ जणवयकहं वा । देइ व पञ्चक्खाणं वाएइ सयं पमिबइ वा २९. पुढवी-याउकाए तेक-वाऊ-वणस्तइ-तसाणं । पमिलेहणापमत्तो बण्डं पि विराहयो होइ ३०. पुढवी-आनकाए तेऊ-वाऊ-वणस्लइ-तसाणं । पडिलेहणायउत्तो बण्हं संरक्खो होइ ३१. तइयाए पोरिसीए नत्तं पाणं गवेसए। . बण्हं अन्नयराए कारणमि वहिए वेयण-वेयावच्चे रियट्ठाए य संजमट्ठाए । तह पाणवत्तियाए उ8 पुण धम्मचिन्ताए' ३३. निग्गन्थो धिइमन्तो निग्गन्थी वि न करेऊ बहिं चेव। थाणेहि उ इमेहि अणइक्कमणाइ से होश ३४.
आयङ्के उवसग्गे तितिक्खया बम्लचेरगुत्तीसु।। पाणिदया तवहे सरीरवोलेयणट्ठाए ३५ अवसेसंजएमगं गिज्ज चक्खुसा पमिलेहए । परमद्धजोयणाश्रो विहारं विहरे मुणी ३६.
१ Ch. ( चाः ) समुहिए. २ Ch. ( चा.) विहरए.
-
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
२१६
उत्तरायणं. २६. घनत्थीए पोरिसीए निक्विवित्ताण जायणं । समायं तयो कुजा. सबजावविनावणं- ३७. पोरिसीए चउब्जाए वन्दित्ताण तमो गुरुं। पमिकमित्ता कालस्स सेङ तु पमिलेहए . ३०. पासवणुच्चारभूमिं च पमिलेहिऊ जयं जई। काउस्सग्गं तयो कुता सबदुक्खविमोक्खणं ३९. देवसियं च अईचारं चिन्तिजा अणुपुत्वसो। नाणेमि दसणे घेव चरित्तम्मि तहेव य ४०. पारियकाउस्सग्गो वन्दित्ताण तो गुरुं । देसियं तु अईचारं आलोएऊ जहकम ४१ पमिकमित्तु निस्सहो वन्दित्ताण तो गुरुं। . काउस्सग्गं तयो कुङा सवदुक्खविमोक्खणं ४२. पारियकाउस्सग्गो वन्दित्ताण तो गुरूं । थुइमङ्गलं च काऊण कालं संपमिलेहए पढम पोरिसि सज्जायं वितियं काणं जियायई। तइयाए निदमोक्खं तु सज्जायं तु चथिए ४४. पोरिसीए चउत्थीए कालं तु पमिलेहए । सज्जायं तु तो कुजा अबोहन्तो असंजए ४५. पोरिसीए चउब्जाए वन्दिऊण तो गुरुं । पमिकमित्तु कालस्स कालं तु पमिलेहए ४६. आगए कायवास्सग्गे सबदुक्खविमोक्खणे । काउस्सग्गं तो कुझा सबदुक्खविमोक्खणं ४७. . १ch. (चा.) नाणेय. २ Ch. (चा.) यारं. ३ Ch. (चा.) हिया. ४ On. ( चा.) है.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
vv.
~
४९.
राइयं श्रईयारं चिन्तिऊ अणुपुष्वसो। नामि दंसर्णमि य चरित्तंमि तवमि य । पारियकाउस्सग्गो वन्दित्ताण तमो गुरूं। राइयं तु अईचारं बालोएऊ जहक्कम पमिकमित्तु निस्सहो वन्दित्ताण तमो गुरुं। काउस्सगं तयो कुजा सबक्खविमोक्खणं ५०. किं तवं पडिवामि एवं तत्थ विचिन्तए । काउस्सग्गं तु पारित्ता वन्दई य तथो गुरुं ५१. पारियकाउस्सग्गो वन्तिाण तो गुरूं। तवं तु पमिवङोजा कुजा सिझाण संथवं ५२. एसा सामायारी समासेण वियाहिया। जं चरित्ता बहूं जीवा तिला संसारसागरं ५३.
॥त्ति बेमि॥ ॥सामायारी॥
खलुङ्किङ सप्तविंशतितमं अध्ययनम. मेरे गणहरे गग्गे मुणी आसि विसारए । आइले गणिभावम्मि समाहिं पडिसंधए वहणे वहमाणस्स कन्तारं अइवत्तई। जोगे वहमाणस्स संसारं अश्वत्तई खम जो उ जोएइ विहम्माणो किलिस्सई । असमाहिं च वेएइ तोत्तमओ से य नआई
१ Ch. (चा.) रो.
३.
-
-
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
२
उत्तरायणं. २७. एगं डसइ पुढमि एगं विन्ध निक्खणं ।एगो जञ्जइ समिलं एगो नप्पहपट्टियो एगो पडइ पासेणं निवेसइ निवजाई। उक्कुद जप्फडश सढे बालगवी वए माई मुद्धेण पम कुद्धे गले पमिप्पहं । मयलक्खेण चिट्ठई य वेगेण य पहावई छिन्नाले छिन्दइ सेलिं दन्तो जञ्जए जुगं। से वि ग सुस्सुयाइत्ता रहित्ता पलायए ७. खलुङ्का जारिसा जोजा दुस्सीसा वि हु तारिसा । जोइया धम्मजाणम्मि नजान्ती धिइडुब्बला ८ इसीगारविए एगे एगे स्थ रसगारवे । सायागारविए एगे एगे सुचिरकोहणे. ९. निक्खालसिए एगे एगे ओमाणनीरुए। थद्धे एगे अणुसासम्मी हेऊहिं कारणेहि य १०. सो वि अन्तरजासिलो दोसमेव पकुवई। थायरियाणं तु वयणं पडिकूलेइ निखणं ११. न सा ममं वियाणा न य सा मज्ज दाहिई। निग्गया होहिई मन्ने साहू अन्नो त्थ वच्चन १९. पेसिया पलिउंचन्ति ते परियन्ति समन्तो ।। रायवेटिं च मन्नन्ता कन्ति जिउमि मुहे वाइया संगहिया चेव जत्तपाणेण पोसिया। जायपक्खा जहा हंसा पक्कमन्ति दिसो दिसि १४.
१ Ch. (चा. ) "फि. २ . ( चा.) amit (नधी) य. ३ Ch. (चा.) °ल्लं. ४ Ch. ( चा.) °णुस. ५ Ch, (चा.) मि.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
ramm
पोखमग्गई. अह सारही विचिन्तेइ खलङ्केहिं समागयो। किं मज्ज दुट्ठसीसेहिं अप्पा मे अवसीयई १५. जारिसा मम सीसायो तारिसा गलिगदहा। .. गलिगदहे जहिताणं दढं पगिएहई तवं १६. मिउमद्दवसंपन्नो गम्जीरो सुसमाहियो । विहरइ महिं महप्पा सीलभूएण अप्पणा १७.
॥त्ति बेमि ॥ ॥ खलाङ्कजं ॥
मोक्खमग्गेई अष्टाविंशतितमं अध्ययनम्, मोक्खमग्गगई तच्चं सुणेह जिणनासियं । चउकारणसंजुत्तं नाणदंसणलक्षणं नाणं च दंसणं चेव चरितं च तवो तहा। एस मैग्गो त्ति पन्नत्तो जिणेहिं वरदसिहि नाणं च दंसणं चेव चरित्तं च तवो तहा । एयमग्गमणुप्पत्ता जीवा गडन्ति सोग्गइं तत्थ पञ्चविहं नाणं सुयं आजिनिबोहियं ।
ओहिनाणं तु तश्यं मणनाणं च केवलं एयं पञ्चविहं नाणं दवाण य गुणाण य । पजावाण य सवेसिं नाणं नाणीहि दंसियं गुणाणमासयो दवं एगदवस्सिया गुणा । लक्खणं पजवाणं तु उनयो अस्सिया नवे
१ Ch. (चा.) ई. २ Ch. (चा.) मग्गु.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरजायणं. २८. धम्मो महामो यागासं कालो पुग्गल-जन्तवो। एस लोगो त्ति पन्नत्तो जिणेहिं वरदंसिहि ७. धम्मो अहम्मो आगासं दचं इक्विकमाहियं ।। भान्ताणि य दवाणि कालो पुग्गल-जन्तवो . गश्सक्खणो उ धम्मो अहम्मो गणलक्षणो। जायणं सबदवाणं नहं योगाहलक्खणं ९. वत्तहालक्खणो कालो जीवो उवयोगलक्खयो। नाणेणं दसणेणं च सुहेण य दुहेण य १०. नाणं च दंसणं चेव चरित्तं च तवो तहा। वीरियं उपयोगो य एवं जीवस्स लक्खणं ११. सहन्धयार-उजोयो पहा छाया तवे इ वा। वसरसगन्धफासा पुग्गलाणं तु लक्खणं पगत्तं च पुहत्तं च संखा संगणमेव य । संजोगा य विजागा य पळवाणं तु लक्खणं १३. जीवाजीवा य बन्धो य पुमं पावासवो तहा। संवरो निहरा मोक्खो सन्तेए तहिया नव १४. तहियाणं तु नावाणं सब्जावे उवएसणं । जावणं सदहन्तस्स सम्मत्तं तं वियाहियं १५ निसग्गुवएसई आणरुई सुत्त-बीयरुइमेव । अनिगम-वित्थाररुई किरिया-संखेव-धम्मई १६. भृवत्थेणादिगया जीवाजीवा य पुलपावं च । सहसम्मुइयासव संवरो य रोएर उ निस्तग्गो १७.
? Ch. ( चा.) सवा.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
मोक्खमग्गगई.
१२१ जो जिणदिढे जावे चउबिहे सद्दधाई सयमेव ।। एमेव नन्नह त्तिय स निसग्गरुह त्ति नायवो १८. एए चेव उ जावे उवइटे जो परेण सद्दधई। छउमत्थेण जिणेण व उवएसरुइ त्ति नायबो १९. रागो दोसो मोहो अन्नाणं जस्स अवगयं हो। आणाए रोयन्तो सो खलु बाणाई नामं २०. जो सुत्तमहिन्तो सुएण ओगाहई उ सम्मत्तं । अङ्गेण 'बाहिरेण व सो सुत्तरुइ ति नायबो २१. एगेण अणेगा पयाणि जो पसरई उ सम्मत्तं । उदए व तेल्लबिन्दु सो बीयरुश् त्ति नायवो २२. सो होइ अनिगमरुई सुयनाणं जेण अत्ययो दिट्ठ । एक्कारस अङ्गाइं पइलगं दिट्ठिवायो य २३, दवाण सवनावा सवपमाणेहि जस्स उवलद्धा । सवाहि नयविहीहिं वित्थाररुइ त्ति नायवो २४. दसणनाणचरित्ते तवविणए सव्वसमिइगुनीसु।। जो किरियानावरूई सो खलु किरियाई नाम २५. अणनिग्गहियकुदिट्ठी संखेवरुइ त्ति होइ नायव्यो । अविसारयो पवयणे अणजिग्गहियो य सेसेसु २६. जो अस्थिकायधम्म सुयधम्म खलु चरित्तधम्मं च । सदह जिणानिहियं सो धम्मरुइ त्ति नायव्यो २७. परमत्थसंथवो वा सुदिट्टपरमत्थसेवणं वा वि। वावन्नकुदंसणवळणां य सम्मत्तसदहणा २८.
१Ch. (चा.) हाइ. A. (आ.) हई. २ Ch. (चा.) हई. ३ Ch. (चा.) रोएंतो. ४ Ch. (चा.) बहि. ५ Ch. (चा.) पयाई. ૧૧
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२२
उत्तरायणं. २९.
२९.
नत्थि चरितं सम्मत्तविहूणं दंसणे व जयवं । सम्मत्तचरित्ताइं जुगवं पुव्वं च' सम्मत्तं नादंसणिस्स नाणं नाणेण विषा न हुन्ति चरणगुणा । गुणिस्स नत्थि मोक्खां नत्थि मोक्खस्स निवाणं ३०. निस्सकिय - निक्कङ्क्षिय- निवितिगिता अमूढदिट्ठी य । उववूह - थिरीकरणे वल - पावणे सामाइयत्थ पढमं छेश्रोवट्ठावणं नवे बीयं । परिहारविसुद्धीयं सुमं तह संपरायं च
३१.
३२.
ર
कसाय - हक्खायं छउमत्थस्स जिणस्स वा । एयं चयरितकरं चारित्तं होइ श्राहियं
३३.
वो यदुविहो तो बाहिरब्भन्तरो तहा । बाहिरो छव्विहो वृत्तो एमेवब्जन्तरो तवो ना जाई भावे दंसणेण य सदहे । चरित्तेण य गिरहाइ तवेण परिसुज्जई खवेत्ता पुत्रकम्माई संजमेण तवेण य । सव्वदुक्खपहीणट्ठा पक्कमन्ति महेसियो
३४.
॥ मोक्खमग्गगई ॥
३५.
३६.
॥ त्ति बेमि ॥
i
सम्म रकमे एकोनत्रिंशं अध्ययनम् सुयं मे आउस तेण भगवया एवमक्खायं । इह खलु सम्मत्तपरकमे नाम अज्जयणे समषेण भगवाच
१ Ch. ( चा. ) व. २ Ch. ( चामां. ) सायमह - ३ Ch. ( चा. ) निगि. for य गि. ( ने बदले ).
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्मत्तपरकमे.
१२३
3
महावीरेण कासवेणं पवेइए । जं सम्मं सद्दहित्ता पत्तइ - त्ता रोयइत्ता फासित्ता पालइत्ता तीरित्ता कित्तत्ता सोदइत्ता यारादित्ता आणाए अणुपालइत्ता बढ़वे जीवा सिज्जन्ति बुज्जन्ति मुञ्च्चन्ति परिनिद्दायन्ति सब दुक्खाणमन्तं करेन्ति । तस्स णं अयमट्ठे एकमाहिडाइ, तं जहा, संवेगे १, निवेए २, धम्मसद्धा ३, गुरुसाहम्मिय सुस्सू सणया ४, आलोयणया ५, निन्दया ६, गरहणया ७, सामाइए ८, चउवीसत्थए ९, वन्दणे १०, पडिक्कम ११, काउस्सग्गे १२, पच्चक्खाणे १३, यवथुईमङ्गले १४, कालपडिलेहण्या १५, पायत्तिकरणे १६, खमावयणया १७, सज्जाए १०, वायणया १९, पडिपुणया २०, पनियहण्या २१, अणुप्पेहा २२, धम्मका २३, सुत्तस्स चाराहगया २४, एगग्गमणसंनिवेसणया २५, संजमे २६, तवे २७, वोदाणे २८, सुहसाए २९, अप्पनिबद्धया ३०, विचित्तसयणासण सेवण्या ३१, विणियदृणया ३२, संजोगपञ्चक्खाणे ३३, उवहिपञ्चक्खाणे ३४, श्राहारपच्चक्खाणे ३५, कसायपच्चक्खाणे ३६, जोगपच्चक्खाणे ३७, सरीरपच्चक्खाणे ३०, सहायपच्चक्खाणे ३९, जत्तपञ्चक्खाणे ४०, सब्जावपञ्चकखाणे ४९, पमिरुवण्या ४२, वेयावच्चे ४३, सव्वगुणसंपुलया ४४, वीयरागया ४५, खन्ती ४६, मुत्ती ४७, मदवे ४८, अजवे ४ए, जावसच्चे ५०, करण सच्चे ५१, जोगसच्चे
१ Ch. ( चा. ) त्तियाइ . A. ( आ ) पत्तयइत्ता. २ Ch. (चा. ) गरि ३ Ch. ( चा. ) त्थवे. ४ Ch. (चा. ) सुय
•
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२४
उत्तरायणं. २९. ५२, मणगुत्तया ५३, वयगुत्तया ५४, कायगुत्तया ५५, मणसमाधारणया ५६, वयसमाधारणया ५७, काय. समाधारणया ५८, नाणसंपन्नया ५९, दंसणसंपन्नया ६०, चरित्तसंपन्नया ६१, सोइन्दियनिग्गहे ६२, च. क्खिन्दियनिग्गहे ६३, घाणिन्दियनिग्गहे ६४, जि. दिनन्दियनिग्गहे ६५, फासिन्दियनिग्गहे ६६, विजए ६७, माणविजए ६८, मायाविजए ६९, लोहविजए ७०, पेजदोसमिच्छादसणविजए ७१, सेले. सी ७२, अकम्मया ७३.
१ संवेगेणं भन्ते जीवे किं जणयइ ! संवेगेणं अणुत्तरं धम्मसद्धं जणयइ, अणुत्तराए धम्मसद्धाए संवेगं हवमागाइ, अणन्ताणुबन्धिकोहमाणमाया: लोने खवेइ, कम्मं न बन्धर, तप्पच्चइयं च णं मिबत्तविसोहिं काऊण दंसणाराहए जवइ, दंसणविसोहीए य पं विसुद्धाए अत्यंगई तेणेव नवग्गहगणं सिज्जई, सोहीए य णं विसुद्धाए तच्चं पुणो नवग्गहणं नाश्कम ॥१॥ ____ २ निवेएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? निवेएणं दिव्वमाणुसतेरिबिएसु कामनोगेतु निव्वेयं हव्वमागबर, सबविसएसु विरजाइ, सबविसएसु विरऊमाणे बारम्नपरिचायं करेइ,रम्नपरिचायं करेमाणे संसारमग्गंवोबिन्दइसिद्धिमगपमिवन्ने भवश्र,
१A (आ.) नवं च क.२ Ch. (चा.) गइए. ३Ch. (चा.) 'देणं. ४ A (आ मां वधारे) adds परिग्रहं after आर (पछी). ५ Ch. (चा.) मग्गं. ६ Ch. (चा. मां वधारे) add य.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्मत्तपरकमे.
१२५
३ धम्मसद्धाए णं भन्ते जीवे किं जणयइ ? धम्मसद्धाए णं सायासोक्खेसु रजमाणे विरऊ, आगारधम्मं च णं चयइ, अणगारिए णं जीवे सा. रीरमाणसाणं दुक्खाणं छेयणनेयणसंजोगाईणं वो. बेयं करेइ अवाबाहं च सुहं निवत्तेइ. ॥ ३ ॥
४ गुरुसाहम्मियसुस्सूसणाए णं नन्ते जीवे किं जणयइ ? गुरुसाहम्मियसुस्सूसणाए णं विणयपमिवत्तिं जणयइ. विषयपमिवन्ने य णं जीवे 'अणुच्चासायणसीले नेरइयतिरिक्खजोणियमणुस्सदेवदुग्गईयो निरुम्नइ, वमसंजलणनत्तिबहुमाणयाए मणुस्तदे. वगईओ निबन्ध सिद्धिं सोग्गइं च विसोहेइ, पसस्था च णं विण्यमूलाई सबकजाइं साहेइ, अन्ने य बहवे जीवे विणिइत्ता नव॥४॥ __५ बालोयणाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? आलोयणाए णं मायानियाणमिहादरिसणसवाणं मोक्खमग्गविग्घाणं अणन्तसंसारबन्धणाणं उद्धरणं करेइ, उन्नावं च जणयइ. उअनावपमिवन्ने य णं जीवे अमाई इत्थीवेयनपुंसगवेयं च न बन्धइ, पुत्वबद्धं च णं निजरेइ ॥५॥
६ निन्दणयाए णं नन्ते जीवे किं जणय? नि. न्दणयाए णं पहाणुतावं जणयइ, पहाणुतावणं विरऊ. माणे करणगुणसेढिं पविजाइ.करणगुणसेढीपडिवन्ने यणं अणगारे मोहणिऊं कम्मं उग्घाएइ ॥ ६॥ १ch. (चा.) अण°२A (आमा) सुगईओ. ३Ch. (चा.) 'दसण.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२६
उत्तरायणं. २९. ७ गरहणयाए णं नन्ते जीवे किं जणयइ ? गरहणयाए अपुरेकारं जणयइ, अपुरेकारगए गं जीवे अप्पसत्यहिंतो जोगस्तिो नियत्तेड, पसत्थे य पमिवार, पसत्थजोगपमिवन्ने य णं अणगारे अणन्तघाइपकावे खवे ॥७॥ ___सामाइएणं भन्ते जीवे किं जणयइ ? सामाइएणं सावजाजोगविरई जणयइ ॥ ८॥
९ चउच्चीसत्थएणं जन्ते जीवे किं जणयह ? च. दंसणविसोहिं जणय ॥ ९ ॥ ..
१० वन्दणएणं नन्ते जीवे किं जणयइ ? व° नीयागोयं कम्मं खवेइ, उच्चागोयं कम्मं निबन्धइ, सोहग्गं च णं अपमिहयं आणाफलं निवत्तेइ, दा. हिणजावं च णं जणयइ ॥ १० ॥
११ पमिकमणेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? प° वयरिदाणि पिहेइ, पिहियछिद्दे पुण जीवे निरुद्धासवे असबल चरित्ते अट्ठसु पवयणमायासु उवउत्ते अपुहत्ते सुप्पणिहिए विहरइ ॥ ११ ॥
१२ काउस्सग्गेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? का तीयपमुप्पन्नपायबित्तं विसोहेश, विसुद्धपायबित्ते य जीवे निव्वुयहियए ओहरियभरों व नारवहे पस. स्थज्जाणोवगए सुहं सुदेणं विहरइ ॥ १२ ॥
१३ पञ्चक्खाणेणं नन्ते जीवे किं जणयइ ? प°
१ Ch. (चा.) स्वयछि. २ Ch. (चा.) हिंदीए. ३Ch. (चा.) पन्नं. ४ Ch. ( चा.) भरु. A. (आ.) उहरियभार.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्पत्तपरक मे.
१२७
सबदाराईं निरुम्भइ, पच्चक्खाणं इलानि रोहं जयs, इहा निरोदं गए य णं जीवे सवदवेसु विणीयत सीइए विहइ ॥ १३ ॥
१४ थवथुइमङ्गलेणं जन्ते जीवे किं जणय ? थ' नाणदंसणचरित्तबोहिलानं जणयइ, नापदंसणचरितबोहिलाभ संपन्ने य णं जीवे अन्तकिरियं कप्पविमाणोववत्तिगं राहणं राहेइ ॥ १४ ॥
१५ काल पहियाए गं भन्ते जीव किं जणय ? का नाणावरणिऊं कम्मं खवेइ ॥ १५ ॥
१६ पायत्तिकरणं भन्ते जीवे किं जणयइ ? पा' पावविसोहिं जणयइ, निरश्यारे वावि जव, सम्मं चणं पायवित्तं परिवमाणे मग्गं च मग्गफलं च विसोहेइ, यायारं आयारफलं च राहे ॥ १६ ॥
१७ खमावण्याए णं भन्ते जीवे किं जणय ? ख' पल्हायणनावं जणयइ, पल्हायणभावमुवगए य सब पाणनूयजीवसत्तेसु मेतीमात्रमुप्पाएइ, मेतीभावमुवगए यावि जीवे जावविसोहिं काऊण निव्भए जवइ ।। १७ ।।
१८ सज्जाए जन्ते जीवे किं जणय ? स नाणावरणिऊं कम्मं खवेइ ॥ १८ ॥
१९ वाया पं जन्ते जीवे किं जणयइ ? वा निजरं जणयइ, सुयस्स य अणासायलाए वहए, सुयस्त अणासायणाए वहमाणे तित्थधम्मं वल१ Ch. (चा. मां वधारे ) च.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२८
mmam....
उत्तरज्झयण. २९. म्बर, तित्थधम्म अवलम्बमाणे महानिकारे 'नवमहापऊवसाणे नव ॥ १५ ॥ ____२० पमिपुतणयाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? प॰ सुत्तत्थतऽनयाई विसोहेइ, कङ्खामोहणिङ कम्म वोबिन्दइ ॥ २० ॥ ___ २१ परियट्टणाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? प° वञ्जणाइं जणयर, वञ्जणलद्धिं च नप्पाएइ॥२१॥
२९ अणुप्पहाए पं जन्ते जीवे किं जणय? अ° आउयवायो सत्तकम्मप्पगडीओ धणियबन्धणबद्धाओ सिढिलबन्धणबद्धाशो पकरेइ,दीहकालट्ठिइयाओहस्सकालट्ठिइयाओ पकरे,तिवाणुनावाओमन्दाणुनावाओ पकरेइ, बहुपएसग्गायो अप्पपएसग्गाओ पकरेइ, बाउयं च णं कम्मं सिया बन्धइ, सिया नो बन्धइ, असायावेयणि च णं कम्मं नो भुमो भुजो उवचिणाइ, अणाइयं च णं अणवदग्गं दीहमद्धं चाउरन्तं संसारकन्तारं खिप्पामेव वीइवयइ ॥ २२ ॥ ___ २३ धम्मकहाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? ध° निजारं जणयइ, धम्मकहाए णं पवयणं पजावेश, पवयणपत्नावणं जीवे आगमेसस्स जदत्ताए कम्म निबन्ध ॥ २३॥
२४ सुयस्स बाराहणयाए णं भन्ते जीवे किं जणयइ ? सु° अन्ना खवेइं, न य संकिलिस्सइ॥२४॥
१ Ch. (चा. मां नयी) omits भव'.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्मत्तपरकमे.
१२९
२५ एगग्गमणसंनिवेसणयाए णं जन्ते जीवे किं जणय ? ए चित्तनिरोहं करेइ ॥ २५ ॥
२६ संजमएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? स अणण्हयत्तं जणयइ ॥ २६ ॥
२७ तवेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? तवेणं वोदा जयइ ॥ २७ ॥
२८ वोदाणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? वो किरियं जयइ, अकिरिया भवित्ता तो पहा सिज्जइ बुज्जइ मुच्चइ परिनिव्वायर, सव्वदुक्खामन्तं करेइ || २८ ॥
1
२७ सुहसाएवं जन्ते जीवे किं जणयइ ? सु° अणुस्सुयत्तं जणयइ, अणुस्सुयाए णं जीवे एकम्पए अणुब्भडे विगयसोगे चरित्तमोहणिड कम्मं खवेइ ॥ २९ ॥
३० अप्पडिबद्धयाए णं भन्ते जीवे किं जणयइ ? अ° निस्सङ्गत्तं जणय, निस्सङ्गत्तेणं जीवे एगे एगग्गवित् दिया य राम्रो य असऊमाणे अप्पाड - बद्धे यावि विहर५ ॥ ३० ॥
३१ विवित्तसयणासण्याए णं भन्ते जीवे किं जणयइ ? वि चरितगुत्तिं जणयइ, चरित्तगुत्ते य णं जीवे विवित्ताहारे दढचरिते एगन्तरए मोक्खभावपरिवन्ने विहकम्मगण्ठि निकरेइ ॥ ३१ ॥
३२ विनियट्टयाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? वि पावकम्माणं करण्याए अब्नुट्ठेइ, पुवबद्धाए
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
१३०
उत्तरायणं. २९. य निर्धारणयाए तं नियत्तेश, तो पडा चाउरन्तं संसारकन्तारं वीइवयइ ॥ ३२॥
३३ संजोगपञ्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किं जणय? सं° आलम्बणाई खवेइ, निरालम्बणस्स य आयतट्ठिया योगा जवन्ति, सएणं लानेणं संतुस्सइ, परलानं नो आसादेइ, परलानं नो तकेइ, नो पीहेइ, नो पत्थेश, नो अभिलसइ, परलानं अणस्सायमाणे अतकेमाणे अपीहमाणे अपत्थेमाणे अणजिलसमाणे उच्चं सुदसेज उवसंपत्तिा णं विहरइ ॥ ३३ ॥
३४ उवहिपच्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किंजणय?
अपलिमन्थं जणय, निरुवहिए णं जीवे निकड़ी उवहिमन्तरेण य न संकिलिस्सई ॥ ३४ ॥
३५ आहारपञ्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किं जणय? आ° जीवियासंसप्पयोगं वोबिन्दर, जीवियासंसप्पयोगं वोलिन्दित्ता जीवे आहारमन्तरेणं न संकिलिस्सः ॥ ३५॥
३६ कसायपच्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? क° वीयरागनावं जणयक्ष, वीतरागभावपमिवन्ने वि य णं जीवे समसुहक्खे भव ॥ ३६ ॥
३७ जोगपञ्चक्खाणेणं भन्ते जीवे किं जणय ? जो अजोगत्तं जणयर, अजोगी णं जीवे नवं कम्म न बन्धक्ष, पुवबद्धं निहुरेश ॥३७॥
३८ सरीरपञ्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? ससिद्धाइसयगुणकित्तणं निवत्तेश, सिद्धाश्यगुण.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
भत्तपञ्चक्खा निभाय?
सम्मतपरकमे.
१३१ संपन्ने य णं जीवे लोगग्गमुवगए परमसुही भव॥३८॥
३९ सहायपच्चखाणेण भन्ते जीवे किंजणयस एगीभावं जणयक्ष, एगीभावभूए वि य णं जीवे एगग्गं जावेमाणे अप्पऊंफे अप्पकलहे अप्पकसाए अप्पतुमं. तुमे संजमबहुले संवरबहुले समाहिए याविनव॥३९॥
४० भत्तपच्चक्खाणण भन्ते जीवे किं जणय? न अणेगाई भवसयाई निरुम्भ ॥४०॥
४१ सब्भावपञ्चक्खाणेणं जन्ते जीवे किंजणय? स अनियहि जणयक्ष, अनियहिपमिवन्ने य अणगारे चत्तारि केवलिकम्मंसे खवेक्ष, तं जहा वेयणियाउयं नामं गोयं; तयो पहा सिज्ज बुज्कर मुच्चर परिनिहाय सबदुक्खाणमन्तं करे ॥४१॥
४२ पमिरूवयाए णं भन्ते जीवे किं जणय ? ५० लाघवियं जणयश, लघुभूए णं जीवे अप्पमत्ते पागमलिङ्गे पसस्थलिङ्गे विसुद्धसम्मत्ते सत्तसमिश्समत्ते सबपाणभूयजीवसत्तेसु वीससणिजारूवे अप्पमिलेहे जिशन्दिए विउलतवसमिइसमन्नागए याविभव॥४॥
४३ वेयावच्चेणं भन्ते जीवे किं जणय? वे. तित्थयरनामगोत्तं कम्मं निबन्ध ॥ ४३ ॥ ..
.४४ सवगुणसंपन्नयाएणं भन्ते जीवे किंजणय? स अपुणरावत्तिं जयश्,अपुणरावतिं पत्तए यणं जीवे . १ A (आ. मां ) णं. २ Ch. ( चा.) एगत्तं. ३ A (आ. मां वधारे) समाहिबहुले. ४ Ch. (चा. मां नथी) omits. परिनिव्वायइ.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
१३२
___उत्तरायणं. २९. सारीरमाणसाणं मुक्खाणं नो भागी जवइ ॥४४॥
४५ वीयरागयाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? वी. नेहाणुबन्धणाणि तण्हाणुबन्धणाणि य वोलि. न्दर, 'मनुन्नामणुन्नेसु सद्द-फरिस-रूव-गन्धेसु चेव विरजा॥४५॥
४६ खन्तीए णं भन्ते जीवे किं जणयइ ? ख° परीसहे जिणइ ॥४६॥
४७ मुत्तीए णं भन्ते जीवे किं जणय ? मु. अकिंचणं जणयर, अकिंचणे य जीवे अत्थलोलाणं अपत्थणिजो जवइ ॥४७॥
४८ अजावयाए णं जन्ते जीवे किं जणय? अ° काउअययं भावुझ्ययं भासुययं अविसंवायणं जणयक्ष, अविसंवायणसंपन्नयाए णं जीवे धम्मस्स बाराहए भव ॥४८॥
४९ मद्दवयाए णं जन्ते जीवे किं जणय? म अणुस्सियत्तं जणयइ, अणुस्सियत्तण जीवे मिउमदवसपन्ने अट्ठ भयट्ठाणाई निट्ठावे ॥ ४ ॥
५. भावसच्चेणं जन्ते जीवे किं जणय ? ना. भावविसोहि जणयक्ष, जावविसोहीए वहमाणे जीवे अरहन्तपन्नत्तस्त धम्मस्त आराहणयाए अब्भुटेश, बरहन्तपन्नत्तस्त धम्मस्सयारादणयाए अब्भुट्टित्ता परलोगधम्मस्त बाराहए भव॥ ५० ॥
१ Ch. ( चा.) मणुन्ना.२ Ch: (चा. मां वधारे) रस. ३०. ( आ. मां वधारे) पुरिसाणं.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्मत्तपरकमे. ___५१ करणसच्चेणं जन्ते जीवे किं जणय, ? क° करणसत्तिं जणयइ. करणसच्चे वट्टमाणे जीवे जहा चाई तहा कारी यावि जव॥५१॥
५२ जोगसच्चेणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? जो जोगं विसोहेइ ॥ ५२॥ . ५३ मणगुत्तयाए णं जन्ते जीवे किं जण यइ ? म. जीवे एगग्गं' जणयइ, एगग्गचित्ते णं जीवे मणगुत्ते संजमाराहए नवइ ॥ ५३॥
५४ वयगुत्तयाए णं भन्ते जीवे किं जणय ? व निवियारत्तं जणयक्ष, निश्वियारे एं जीवे वश्गुत्ते अज्ऊप्पजोगसाहणजुत्ते यावि विहरई ॥ ५४ ॥
५५ कायगुत्तयाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ ? का संवरं जणयइ संवरेणं कायगुत्ते पुणो पावासवनिरोहं करेइ ॥ ५५॥
५६ मणसमाहारणयाए णं भन्ते जीवे किं जणय? म° एगग्गं जणयइ, एगग्गं जणश्त्ता नाणप
आवे जणयइ, नाणपजावे जणश्त्ता सम्मत्तं विसोहेइ मिबत्तं च निरे ॥५६॥ . ५७ धयसमाहारणयाए जन्ते जीवे किं जणय?
व वयसाहारणदसणपजावे विसोहेइ, वयसाहारणदसणपङावे विसोहित्ता सुलहबोहियत्तं निवत्तेइ, पु. बहबोहियत्तं निङरेइ ॥ ५७ ॥
१A (आ.) adis (वधारे) चित्तं. २ Ch. (चा.) “यारं. A. (आ.) कारत्तं. ३ A. (आ.) निम्विकारेणं. ४. A. (आ.)भवइ.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
१३४
उत्तरज्झयणं. २९. ५८ कायसमाहारणयाए णं जन्ते जीवे किं जणयइ? का चरित्तपावे विसोहेइ चरित्तपावे विसोहित्ता अहक्खायचरित्तं विसोहेइ, अहक्खायचरित्तं विसोहेत्ता चत्तारि केवलिकम्मंसे खवेइ, तो पछा सिज्जइ बुज्जइ मुच्च परिनिवायइ सबदुक्खाणमन्तं करे३५८
___५९ नाणसंन्नयाए णं भन्ते जीवे किं जणयइ? 'ना जीवे सहभावाहिगमंजणयइ, नाणसंपन्ने णं जीवे चाउरन्ते संसारकन्तारेन विणस्सइ, जहासूई ससुत्ता न विणस्सइ तहा जीवे ससुत्ते संसारे न विणस्सइ, नाणविणयतवचरित्तजोगे संपाउणइ ससमयपरसम. यविसारए य असंघायणिो भवइ ॥ ५९॥
६०दसणसंपन्नयाए णं भन्ते जीवे किं जपयइ! दं भवमित्तयणं करे, परं न विज्काय, अणुत्तरेणं नाणदंसणेणं अप्पाणं संजोएमाणे सम्म भा. वेमाणे विहरइ ॥ ६ ॥
६१ चरित्तसंपन्नयाए णं नन्ते जीवे किं जणय? च सेलेसीनावं जणय, सेलेसि पडिवन्ने य अणगारे चत्तारि केवलिकम्मं से खवेश, तओ पहा सिज्जइबुज्जइ मुच्चइ सव्वदुक्खाणमन्तं करेइ ॥ ६१ ॥
६२ सोइन्दियनिग्गहेणं नन्त जीवे किं जणय? सो मान्नामणुन्नेसु सद्देसु रागदोसनिग्गहं जणयइ, तप्पञ्चइयं कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निझरेइ ॥२॥
A (आ.) adds (वधारे) पजवे. २ A (आ.) सच for सद्द (ने बदले). ३ A (आ.) adds (वधारे) पडियावि. ४ Ch. (चा.) adds (वधारे) पर अविन्झाएमाणे. ५A. (आ.) ada (बधारे) भाव.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
सम्पत्तपरक्कमे..
१३५ ६३ चक्खिन्दियनिग्गहेणं जन्ते जीवे किंजणयइ ? च. मणुनामणुन्नेसु रूवेसु रागदोसनिग्गह जणयइ, तप्पञ्चइयं कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निजारेइ॥६॥
६४ घाणिन्दियनिग्गहेणं जन्ते जीवे किंजणयइ? घामणुनामणुन्नेसुगन्धेसु राग दोसनिग्गहं जणयइ, तप्पच्चश्यं कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निारेइ ॥६॥
'६५ जिब्निन्दियनिग्गहेणं जन्ते जीवे किं जणयइ? जि° मणुन्नामणुन्नेसु रसेसु राग दोसनिग्गहं जणयश, तप्पच्चइयं कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निजारे ॥६५॥ ____६६ फासिन्दियनिग्गहेणं जन्ते जीवे किंजणयइ ? फा मणुन्नामणुन्नेसु फासेसु रागदोसनिग्गहं जणयइ, तप्पञ्चइयं कम्मं न बन्धइ पुवबद्धं च निरेइ ॥६६॥
६७ कोहविजएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? को खन्ति जणयक्ष, कोहवेयणिङ कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निरेइ ॥ ६७ ॥
६८ माणविजएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? मा. मदवं जणय, माणवेयणिज कम्मं न बन्धक्ष पुवबद्धं च निझरेइ ॥ ६॥
६९ मायाविजएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? मा. अजावं जणयइ, मायावेयणि कम्मं न बन्धक्ष पु. बबद्धं च निऊरेइ ॥ ६ ॥ ___७० लोभविजएणं जन्ते जीवे किं जणय ? लो. संतोसं जणयक्ष, लोभवेयणि कम्मं न बन्धइ पुत्वबद्धं च निझरेइ ॥ ७० ॥
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. २९. ___३१ पिङदोसमिहादसणविजएणं जन्ते जीवे किं जणयइ ? पि० नाणदंसणचरित्ताराहणयाए अब्भुदेश अट्टविहस्स कम्मस्स कम्मगएिविमोयणयाए तप्पढमयाए जहाणुपुबीए 'अट्ठवीसविहं मोहणि कम्म उग्घाए, पञ्चविहं नाणावरणि नवविहं दसणावरणिकं पञ्चविहं अन्तराश्यं एए तिन्नि वि कम्मसे जुगवं खवेइ. तओ पन्जा अणुत्तरं कसिणं पमिपुर्ण निरावरणं वितिमिरं विसुद्धं लोगालोगप्पभावं केवलवरनाणदंसणं समुप्पामेइ, जाव सजोगी जवइ, ताव इरियावहियं कम्मं निबन्धसुहफरिसं उसमयठिश्यं, तं पढमसमए बद्धं बिश्यसमए वेश्यं तश्यसमए निझिमं; तं बद्धं पुढे उदीरियं वेश्यं निजिणं सेयाले य अकम्मं चावि नव ॥ ७१ ॥
७२ अह आउयं पालश्त्ता अन्तोमुहुत्तद्धावसेसाउए जोगनिरोहं करेमाणे सुहुमकिरियं अप्पडि. वाइं सुकज्जाणं जायमाणे तप्पढमयाए मणजोगं निरुम्भइ वश्जोगं निरुम्भ', कायजोगं निरुम्नइ',
आणपाणनिरोहं 'करे, ईसि पञ्चरहस्सक्खरुच्चारणट्ठाए य णं अणगारे समुबिन्नकिरियं अनियहिसुकज्जाणं जियायमाणे वेयणिङ आउयं नामं गोतं
१ Ch. (चा.) वीसइ. २ A. ( आ.) अणुत्तर अणंतं. ३ A. (आ.) सेय काले. ४ (h. (चा.) °वसेसाए. ५ A. (आ. मणजोगं निरुम्भइ निरुम्भित्ता. कार्य जोगं निरुम्भइ निरुम्भिसा. वयनोगं निरुम्भइ निरुम्भित्ता ६ Ch. (चा.) पाणु. ७ A. (आ.) add (वधारो) करेइत्ता. ८ A. ( आ.) ज्ञायमाणे.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
१३७
तवमग्गं. च, एए चत्तारि कम्मसे जुगवं खवे ॥७२॥
७३ तथो ओरालियतेयकम्माई सबाहिं विप्प. जहणाहिं विप्पजहिता उअसेढिपत्ते अफुसमाणगई उर्ल एगसमएणं अविग्गहेणं तत्थ गन्ता सागारोवउत्ते सिज्ज बुज्जइ जाव अन्तं करे२ ॥७३॥
एस खलु सम्मत्तपरक्कमस्स अज्जयणस्त अट्ठ समणेणं नगवया महावीरेणं आपविए पन्नविए परूविए दंसिए उवदंसिए ॥त्ति बेमि ॥
॥ सम्मत्तपरक्कमे ॥
तवमग्गं त्रिंशं अध्ययनम् . जहा उ पावगं कम्मं रागदोससमझियं । खवेश तवसा निक्खू तमेगग्गमणो सुण 'पाणवहमुसावायाअदत्तमेहुणपरिग्गहा विरो। राईभोयणविरयो जीवो भवः अणासवो पञ्चसमियो तिगुत्तो अकसायो जिइन्दियो। अगारवो य निस्सल्लो जीवो होइ अणासवो ३. एएसित विवञ्चासे रागदोससमझियं । जहा य खवई भिक्खू तं में एगमणो सुण ४. जहा महातलायस्स सन्निरुद्धे जलागमे । उस्सिश्चणाए तवणाए कमेणं सोसणा भवे ५.
१A (आ.) जुगवं खवित्ता. २ A (आ) पडिवन्ने. ३ A (आ.) ada ( वधारे ) निदेसिए, ४ Ch. (चा.) पाणि. ५ Ch. (चा.) खवेइ उ जहा. A (आ.) खवेइ जं जहा. ६ Ch.. (चा.) तमेगग्गमणो.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
१३८
उत्तरज्झयेणं. ३०,
9.
८.
एवं तु संजयस्सावि पावकम्मनिरासवे । भवकोमी संचियं कम्मं तवसा निऊरिकइ सो तवो विहो तो बाहिरब्भन्तरो तहा । बाहिरो छवि वृत्ती एवमब्भन्तरो तवो अण सण मूणोयरिया भिक्खायरिया य रसपरिच्चायो । कायकिलेसो संलीणया य बज्झो तवो होइ इत्तरिय मरणकाला य असा दुविहा जवे । इतरिय सावकङ्क्षा निरवकङ्क्षा उ बिइडिया जो सो इत्तरियतवो सो समासे बहिो । सेदितवो परतवो घणो य तह होइ वग्गो य १०. तत्तो य वग्गग्गो पञ्चमो छट्टो पइतवो । चित्तत् नायवो होइ इत्तरियो
ए.
११.
१२.
जा सा अपसणा मरणे दुविहा सा त्रियाहिया | सवियारमवियारा कायचिष्टुं पई जवे यहा सपरिकम्मा अपरिकम्मा य आहिया । नीहारिमनीहारी आहारछेओ दोसु वि
१३.
मोरणं पञ्चहा समासेण वियाहियं । air खेत्तकाले जावेणं पजावेहि य जो जस्स उ आहारो तत्तो यमं तु जो करे । जहनेणेगसित्थाई एवं दद्वेण ऊ भवे
१५..
गामे नगरे तह रायहाणिनिगमे य आगरे पल्ली । खेडे कब्बडदोमुहपट्टणमडम्ब संबादे समपए विहारे सन्निवेसे समायघोसे य ।
१६.
६.
१४.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
... तवपगं. थलिसेणाखन्धारे सत्थे संवट्टकोट्टे य ॥१७॥ वामेसु व रबासु व घरेसु वा एवमित्तियं खेतं । कप्पक्ष उ एवमाई एवं खेत्तेण ऊ भवे ॥ १८ ॥ पेमा य अद्धपेमा गोमुत्तिपयङ्गवीदिया चेव । सम्बुकावट्टाययगन्तुंपञ्चागया छट्ठा ॥ १९॥ दिवसस्स पोरुसीणं चउण्हं पिउ जत्तिओ नवे कालो। एवं चरमाणो खलु कालोमाणं मुणेयवं ॥ २० ॥ अहवा तश्याए पोरिसीए ऊणाइ' घासमेसन्तो। चउत्नागूणाए वा एवं कालेण ऊ भवे ॥ २१ ॥ इत्थी वा पुरिसो वा अलंकियोवानलंकियो वा वि। अन्नयरवयत्थो वा अन्नयरेणं व वत्थेणं ॥ २२ ॥ अन्नेण विसेसेणं वमेणं नावमणुमुयन्ते उ । एवं चरमाणो खलु जावोमाणं मुणेयत्वं ॥ २३ ॥ दवे खेत्ते काले जावम्मि य याहिया उजे नावा । एएहि ओमचरयो पवचरओ भवे भिक्खू ॥२४॥ अट्टविहगोयरगं तु तहा सत्तेव एसणा। अभिग्गहा य जे अन्ने जिक्खायरियमाहिया ॥२५॥ खीरदहिसपिमाई पणीयं पाणजोयणं । परिवाणं रसाणं तु नणियं रसविवजणं ।। २६ ।। ठाणा वीरासणाईया जीवस्त उ सुहावहा । उग्गा जहा धरिजन्ति कायकिलेसं तमाहियं ॥२७॥ एगन्तमणावाए इत्थीपसुविवजिए।
१ A. (आ.) ऊणाए. २ A. (आ.) अणालंकिओ. ३ A. (आ.) अन्नत for अनय ( ने बदले ).
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४०
उत्तरज्ययणं. ३०. सयणासणसेवणया विवित्तसयणासणं ॥ २८ ॥ एसो बाहिरगतवो समासेण वियाहियो। - अभिन्तरं तवं एत्तो वुहामि अणुपुवसो ॥ २९ ॥ पायबित्तं विणयो वेयावच्चं तहेव सज्जाओ। काणं च विश्रोसग्गो एसो अब्जिन्तरो तवो ॥३०॥ आलोयणारिहाईयं पायबित्तं तु दसविहं । जं निक्खू वहई सम्मं पायबित्तं तमाहियं ॥ ३१ ॥ अब्लुट्ठाणं अञ्जलिकरणं तहेवासणदायणं । गुरुजत्तिनावसुस्सूसा विणो एस वियाहियो ॥३२॥ आयरियमाईए वेयावञ्चम्मि दसविहे । आसेवणं जहाथामं वेयावच्चं तमाहियं ॥३३॥ वायणा पुजणा चेव तहेव परियट्टना। अणुपेहा धम्मकहा सज्जाओ पञ्चहा नवे ॥ ३४ ॥ थट्टरुदाणि वजित्ता जाएगा सुसमाहिए। धम्मसुकाइं जाणारं जाणं तं तु बुहा वए ॥ ३५॥ सयणासणठाणे वा जे उ निक्खू न वावरे । कायस्स विउस्सग्गो बट्ठो सो परिकित्तिओ ॥३६॥ एवं तवं तु पुविहं जे सम्म आयरे मुणी। सो खिप्पं सवसंसारा विप्पमुच्चइ पएिमओ ॥ ३७॥
॥त्ति बेमि ॥ ॥ तवमग्गं ॥ १ Ch. ( चा.) °णा. २ Ch. (चा.) पे.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४१
चरणविही.. .. चरणविही एकत्रिंशं अध्ययनम्. चरणविहिं पवक्खामि जीवस्स उ सुहावहं। जं चरित्ता बहू जीवा तिला संसारसागरं एगो विरई कुजा एगओ य पवत्तणं । . असंजमे नियत्तिं च संजमे य पवत्तणं रागदोसे य दो पावे पावकम्मपवत्तणे । जे निक्खू रुम्मई निचं से न अबइ मएमले दण्माणं गारवाणं च सल्लाणं च तियं तियं । जे निक्खू चयई निच्चं से न अबइ मएमले ४. दिवे य जे उवसग्गे तहा तेरिहमाणुसे । जे निक्खू सहई सम्मं से न अबइ मामले विगहाकसायसन्नाणं जाणाणं च ऽयं तहा। जे जिक्खू वाई निच्चं से न अब मएमले वएसु इन्दियत्थेसु समिईसु किरियासु य । जे निक्खू जयई निच्चं से न अब मएमले ७. लेसासु छसु काएसु छक्के थाहारकारणे। जे निक्खू जयई निच्चं से न अबइ मएमले पिएमोग्गहपडिमासु नयट्ठाणेसु सत्तसु ।। जे निक्खू जयई निच्चं से न अबइ मएमले मदेसुबम्नगुत्तीसु निक्खुधम्ममि दसविहे । जे जिक्खू जयई निचं से न अबइ मएमले १०. उवासगाणं पमिमासु भिक्खूणं पमिमासु य। जे निक्खू जयई निचं से न अब मएमले ११.
१ Ch. (चा.) जयई. A (आ.) निच्चं. २ A (आ.) मएम.
-
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४२
उत्तरज्झयणं. ३१.
1
किरियासु भूयगामेसु परमाहम्मिएसु य । जे भिक्खू जयई निश्चं से न अलइ मएले गाहासोलसएहिं तहा अस्संजमम्मि य । जे जिक्खू जयई निश्चं से न अनुइ मएमले बम्जम्मि नायज्कयणेसु गणेसु ा समाहिए जे जिक्खू जयई निश्च्चं से न अलइ मएमले एगवीसाए सबले बावीसाए परीसहे । जे निक्खू जयई निच्चं से न अबइ मएफले तेवीसाइ सूयगडे रूवाहिएसु सुरेसु य । जे जिक्खू जयई निश्चं से न अडइ मएले 'पणवीसजावणासु उद्देसेसु दाइ । जे जिक्खू जयई निच्चं से न अडर मएकले अणगारगुणेहिं च पकष्पम्मि तहेव य । जे जिक्खू जयई निश्चं से न अलइ मएले पावसुयपसङ्गेसु मोहठाणेसु चैव य । जे निक्खू जयई निश्चं से न अडर मएले सिद्धाइगुण जोगेसु तेत्तीसासायणासु य । जे भिक्खू जयई निश्चं से न अनुइ मएफले इस ठाणेसु जे भिक्खू जयई सया । खिष्पं सो सङ्घसंसारा विप्पमुच्चइ पलिओ
૫
॥ त्ति बेमि ॥
।
१२.
१३.
१४.
१५.
१६.
१७.
१८.
१.
२०.
२१.
१ Ch. (चा.) असंजमम्मिय. २ Ch. (चा. ) य for अ ( ने बदले), ३ Ch. (चा.) अ for य ( ने बदले ) ४ Ch. (चा. ) पशु . ५A (आ.) नाहि. ६ Ch. (चा.) ईइ. 4 ( आ.) इति.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥२॥
पपाया.
॥ चरणविही ॥ पमायट्ठाणं द्वात्रिंशं अध्ययनम्. बच्चन्तकालस्स समूलगस्त सवस्स दुक्खस्त उ जो पमोक्खो। तं भासओ मे पमिपुलचित्ता
सुणेह एगन्तहियं हियत्थं नाणस्स सवस्त पगासणाए 'अन्नाणमोहस्त विवजाणाए । रागस्त दोसस्स य संखएणं
एगन्तसोक्खं समुवेइ मोक्खं तस्सेस मग्गो गुरुविद्धसेवा विवजाणा बालजणस्स दूरा । सज्जायएगन्तनिसेवणा-य.. सुत्तत्थसंचिन्तणया घिई य आहारमिले मियमेसणि
सहायमिजे निउणत्थबुद्धिं । नियमिजेऊ विवेगजोग्गं
समाहिकामे समणे तवस्ती न वो लजेजा निनणं सहायं गुणाहियं वा गुणओ समं वा। 'एगो वि पावाइ विवजायन्तो विहरेक कामेसु असञ्जमाणो जहा य अएमप्पजवा बलागा १Ch (चा.) य. २ Ch. (चा.) एको.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४४
उत्तरायणं. ३२. अएमं बलागप्पन जहा य । एमेव मोहायतणंखु तण्हा...
मोहं च तण्हायतणं वयन्ति रागो य दोसो वि य कम्मबीयं
कम्मं च मोहप्पजवं धयन्ति । कम्मं च जाइमरणस्स मूलं
दुक्खं च जाईमरणं वयन्ति दुक्खं हयं जस्स न होइ मोहो
मोहो हलो जस्स न होइ तण्हा । तल्हा हया जस्स न होइ लोहो लोहो हओ जस्स न किंचणाई ॥८॥ रागं च दोसं च तहेव मोहं
उद्धत्तुकामेण समूलजालं । जे जे उवाया पडिवलियबा
ते कित्तइस्सामि अहाणुपुविं . ॥९॥ रसा पगामं न निसेवियत्वा ।
पायं रसा दित्तिकरा नराणं । दित्तं च कामा समजिद्दवन्ति ।
दुमं जहा साउफलं व पक्खी ॥१०॥ जहा दवग्गी पउरिन्धणे वणे .
समारुयो नोवसमं जवेइ। एविन्दियग्गी वि पगामजोइणो १C (चा.) ययणं. २ Ch. (चा.) ययणं,
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
पमायागं.
. १४५ न बम्नयारिस्स हियाय कस्सइ ..... ॥ ११ ॥ विवित्तसेजासणजन्तियाणं : ओमासणाणं दमिइन्दियाएं । न रागसत्तू धरिसेइ चित्तं पराइओ वाहिरिवोसहेहिं
. ॥ १२ ॥ जहा बिराखावसहस्स मूले
न मूसगाणं वसही पसत्था । एमेव इत्थीनिलयस्त मज्जे
न बम्नयारिस्स खमो निवासो न रूवलावलविलासहासं . न जंपियं इङियपेहियं वा । इत्थीण चित्तंसि निवेसश्त्ता दहूँ ववस्से समणे तवस्सी
॥ १४॥ अदसणं चैव अपत्थणं च
अचिन्तणं चेव अकित्तणं च । स्थीजणस्सारियकाणजुग्गं । हियं सया बम्नवएं रयाणं कामं तु देवीहि विभूसियाहिं
न घाइया खोनइ तिगुत्ता। तहा वि एगन्तहियं ति. नच्चा विवित्तवासो मुणिणं पसत्यो मोक्खाभिकङ्कस्स उ माणवस्स
१ A. (आ.) जोग. २ A. ( आ.) चेरे. ३ Ch. (च.) कंखिस्स.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४६
उत्तरप्रयणं. ३२. संसारजीरुस्स ठियस्स धम्मे । नेयारिसं दुत्तरमस्थि लोए
जहित्थियो बालमणोहरायो : ... ॥ १७ ॥ एए य सङ्गे समइक्कमित्ता
सुदुत्तरा चेव जवन्ति सेसा । जहा महासागरमुत्तरित्ता
नई नवे अवि गङ्गासमाणा ॥१८॥ कामाणुगिद्धिप्पत्नवं खु सुक्खं
सबस्स लोगस्स सदेवगस्त । जं काश्यं माणसियं च किंचि तस्सन्तगं गबर वीयरागो
॥ १ ॥ जहा य किंपागफला मणोरमा.
रसेण वरमेण य जुजामाया। ते खुमए जीविय पच्चमाणा ___ एओवमा कामगुणा विवागे ॥ २०॥ जे इन्दियाण' विसया मणुन्ना
न तेसु नावं निसिरे कयाइ । न यामणुन्नेसु मणं न कुजा
समाहिकामे समणे तवस्ती चक्खुस्स रूवं गहणं वयन्ति
तं रागहेडं तु मणुन्नमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
१ Ch. (चा.) “याणं. २ Ch. (चा.) पि.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
१५७
पमायट्ठाणं. समो य जो तेसु स वीयरागो ॥२२॥ रूवस्स चक्खं गहणं वयन्ति
चक्खुस्स रूवं गहणं वयन्ति । रागस्स हेउं समणुन्नमाहु दोसस्त हेलं अमणुन्नमाहु
॥ २३ ॥ रूवेसु जो गिद्धिमुवेइ' तिवं
अकालियं पावइ से विणासं । रागाउरे से जह वा पयङ्गे
आलोयलोले समुवेइ मच्चुं ॥२४॥ जे यावि दोसं समुवेइ तिवं
तसि क्खणे से उ उवेश दुक्खं । दुहन्तदोसेण सपण जन्तू
न किंचि रूवं अवरुज्जई से एगन्तरत्ते रुइरंसि रूवे 'श्रतालिसे से कुणई पओसं । दुक्खस्स संपीलमुवे बाले न लिप्पई तेण मुणी विरागो' ॥२६॥ रूवाणुगासाणुगए य जीवे
चराचरे हिंसइ गरूवे। चित्तेहि ते परितावेइ बाले पीले अत्तट्ठगुरू किलिट्टे
॥ २७ ॥ रूवाणुवाएष परिग्गहण
१ Ch. ( चा.) गेहि. A (आ.) गिद्ध. २ ( आ.) अया'. ३ Ch. ( चा. ) रागा. A (मा.) वियरागो.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
Wwwanmaanaamwww
॥२८॥
॥२९॥
१४८
उत्तरायणं. ३२. उपायणे रक्खणसन्निओगे। वए विओगे य कहं सुहं से
संजोगकाले य अतित्तलाने रूवे अतित्ते य परिग्गहमि
सत्तोवसत्तो न उवेइ तुढेि । अतुट्ठिदोसेण दुही परस्स
लोलाविले आययई अदत्तं तहानिभूयस्स अदत्तहारिणो
रूवे अतित्तस्स परिग्गहे य। मायामुसं वर लोभदोसा
तत्थावि दुक्खा न विमुच्चई से मोसस्स पल्ला य पुरत्थओ य.
पओगकाले य दुही पुरन्ते । एवं अदत्ताणि समाययन्तो
रूवे अतित्तो दुहियो अणिस्तो रूवाणुरत्तस्स नरस्स एवं
कत्तो सुहं होऊ कयाइ किंचि । तत्थोवभोगे वि किलेसदुक्खं निवत्तई जस्स करण उक्खं एमेव रूवम्मि गओ पयोसं ..
नवेइ दुक्खोहपरंपरायो। पट्ठचित्तो य चिणा कम्म
॥३०॥
॥३१॥
॥३२॥
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४९
wwmmmmmmmmmimmmmmwww
॥ ३३ ॥
॥३४॥
॥३५॥
पसायदाणं.. जं से पुणो होइ मुहं विवागे रूवे विरत्तो मणुओ विसोगो
एएण मुक्खोदपरंपरेण । न लिप्पए जवमज्के वि सन्तो ।
जलेण वा पोक्खरिणीपलासं सोयस्त सदं गहणं वयन्ति
तं रागहेडं तु मणुन्नमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
समो य जो तेसु स वीयरागो सदस्त सोयं गहणं वयन्ति ।
सोयस्त सदं गहणं वयन्ति । रागस्स हेलं समणुन्नमाहु
दोसस्स हेलं अमणुन्नमाहु सहेसु जो गिद्धिमुवेश तिवं
अकालियं पावइ से विणासं । रागाउरे हरिणमिगे व मुद्धे सद्दे अतित्ते समुवेश् मधु जे यावि दोसं समुवेइ तिवंतंसि क्खणे से उ उवेश दुक्खं । उद्दन्तदोसेण सएण जन्तु न किंचि सदं अवरुज्जई से एगन्तरत्ते रुइरंसि सद्दे
॥३७॥
॥ ३८ ॥
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
AAAAAAAM
॥३९॥
उत्तरजायचं. ३२. अतालिसे से कुणई पथोस । दुक्खस्स संपीलमुवेश् बाले न लिप्पई तेण मुणी विरागो सदाणुगासाणुगए य जीवे
चराचरे हिंसर णेगरूवे । चित्तेहि ते परितावे बाले
पीलेइ अतद्वगुरू किलिटे सदाणुवाएण परिग्गहेण
॥ ४०॥
पणे रक्खणसन्नियोगे।
वए वियोगे य कहं सुहं से
संजोगकाले य अतित्तलाने ॥४१॥ सद्दे अतित्ते य परिग्गहमि
सत्तोवसत्तो न उवेइ तुढेि । .. अतुट्ठिदोसेण दुही परस्स . लोलाविले आययई अदत्तं ॥४२॥ तण्हानिभूयस्स अदत्तहारिणो
सद्दे अतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुसं वश लोभदोसा ।
तत्थावि दुक्खा न विमुच्चई से ॥४३॥ मोसस्स पहा य पुरत्ययो य - __पयोगकाले य ही दुरन्ते । एवं अदत्ताणि समाययन्तो...:
१ A. ( आ.) वियरागो. २ Ch. ( चा. ) रकस्वग' .
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
पपावहार
१५१ सहे अतितो दुहियो अणिस्सो ॥१४॥ सदाणुरत्तस्स नरस्स एवं
कत्तो सुहं होङा कयाइ किंचि । तत्थोवभोगे वि किलेसाक्खं निवत्तई जस्स कएण दुक्खं
॥४५॥ एमेव सदम्मि गयो पओसं
उवेइ मुक्खोहपरंपराओ। पदुट्ठचित्तो य चिणाइ कम्म
जं से पुणो हो। दुई विवागे सद्दे विरत्तो मणुयो विसोगो
एएण दुक्खोहपरंपरेण । . . ... न लिप्पए नवमज्के वि सन्तो
जलेण वा पोक्खरिणीपलासं ॥४७॥ घाणस्स गन्धं गहणं वयन्ति
तं रागहेडं तु मणुन्नमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
समो य जो तेसु स वीयरागो ॥४८॥ गन्धस्स घाणं गहणं वयन्ति .....
घाणस्स गन्धं गहणं वयन्ति । रागस्स हेडं समणुनमाहु ... दोसस्स हेडं अमणुन्नमाहु
......॥४९॥ गन्धेसु जो गिद्धिमुवे तिचं
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
उचर ३२.
कालियं पावर से विषासं । रागाजरे ओसहगन्धगिद्धे सप्पे बिलायो विव निक्खमन्ते
१५२
जे यावि दोसं समुवेइ तिद्वं तंसिक्ख से उ उवेइ दुक्खं । दुद्दन्तदोसे सए जन्तु न किंचि गन्धं अवरुज्जई से
एगन्तरते रुइरंसि गन्धे तालिसे से कुई पश्चसं । क्खस्स संपीलमुवे बाले न लिई ते मुणी विरागो
गन्धाणुगासागर य जीवे .. चराचरे हिंसइ गरूं । चितेहि ते परतावे पीलेइ अत्तट्ठगुरु किलिट्टे
बाले
गन्धाणुवाए परिग्गदेण उपायणे रक्खणसन्नियोगे । चए वियोगे य कदं सुहं से संजोगकाले य अतित्तलाने
गन्धे व्यतित्ते य परिग्गहमि सत्तोवसत्तो न उवेइ तुट्ठि । तुट्ठदोसे दुही परस्स
P
॥ ५० ॥
॥ ५१ ॥
॥ ५२ ॥
॥ ५३ ॥
॥ ५४ ॥
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
पायद्वाणं.
बोजाविले ययई अदत्तं तरहानिभूयस्स दत्तहारिणो गन्धे व्यतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुखं वइ लोनदोसा तत्थावि दुक्खा न विमुञ्चई से मोसस्स पहा य पुरत्थयो य पओगकाले य 5ही पुरन्ते । एवं दत्ताणि समाययन्तो
गन्धे तितो हियो अणिस्तो
गन्धाणुरत्तस्स नरस्स एवं कत्तो सुहं दोऊ कयाइ किंचि । तत्योवनोगे वि किलेसदुक्खं
निवत्तई जस्स करण दुक्खं एमेव गन्धम्मि गयो पत्रोसं उवे दुक्खोहपरंपराओ । पट्टचितोय चिणाइ कम्मं
जं से पुणो होइ डुहं वित्रागे गन्धे विरत्तो मणुओ विसोगो
एएण डुक्खोहपरंपरेण । न लिप्पए जवमज्जे वि सन्तो । जलेण वा पोक्खरिणीपलासं
जीहाए' रसं गहणं वयन्ति
१ Ch. (चा. ) जिब्भाए.
१५३
॥ ५५ ॥
॥ ५६ ॥
॥ ५७ ॥
॥ ५८ ॥
॥ ५९ ॥
॥ ६० ॥
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
१५४
उत्तरायणं. ३२. तं रागहेडं तु मणुन्नमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
समो य जो तेसु स वीयरागो ॥६१॥ रसस्स जीहं' गहणं वयन्ति
जीहाए रसं गहणं वयन्ति । रागस्स हेउं समणुन्नमाहु
दोसस्स हेडं अमान्नमाहु रसेसु जो गिद्धिमुवेश तिवं
अकालियं पावइ से विणासं । रागाउरे वमिसविनिन्नकाए मजे जहा आमिसभोगगिद्धे ... ॥ १३ ॥ जे यावि दोसं समुवेइ तिवं
तंसि क्खणे से उ उवेश मुखं । दुइन्तदासेण सएण जन्तू
न किंचि रसं अवरुज्जई से ॥६४॥ एगन्तरत्ते रुइरंसि रसे
अतालिसे से कुणई पयोसं। मुक्खस्स संपीलमुवेइ बाले
न लिप्पई तेण मुणी विरागो रसाणुगासाणुगए य जीवे
चराचरे हिंसर णेगरूवे । चित्तेहि ते परितावे बाले
१ Ch. (चा.) जिब्भं..
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
१५५
॥६६ ॥
॥६७ ॥
॥६
॥
पमायटाण. पीलेइ अत्तट्ठगुरू किलिडे रसाणुवाएण परिग्गहेण
उपायणे रक्खणसन्निओगे । वए विओगे य कहं सुहं से
संनोगकाले य अतित्तलाने रसे अतित्ते य परिग्गहमि
सत्तोवसत्तो न उवेइ तुढेि । अतुट्ठिदोसेण दुही परस्स
लोभाविले आययई अदत्तं तएहानिभूयस्स अदत्तहारिणो रसे अतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुसं वइ लोनदोसा
तत्थावि मुक्खा न विमुच्चई से मोसस्स पला य पुरत्थयो य.
पयोगकाले य दुही पुरन्ते । । एवं अदत्ताणि समाययन्तो
रसे अतित्तो पुहिओ अणिस्तो रसाणुरत्तस्स नरस्स एवं
कत्तो सुहं होऊ कया किंचि । तत्थोवनोगे वि किलेसदुक्खं . निवत्तई जस्स कएण मुक्खं एमेव रसम्मि गयो पओसं
॥६ए ।
॥७०॥
॥७१।।
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥७२॥
१५६
उत्तरजायण. ३२. उवेश दुक्खोहपरंपराओ। पट्ठचित्तो य चिणा कम्मं --
जं से पुणो होई दुहं विवागे रसे विरत्तो मणुओ विसोगो
एएण उकखोहपरंपेरण। न लिप्पए नवमज्जे वि सन्तो
जलेण वा पोक्खरिणीपलासं कायस्त फासं गहणं वयन्ति
तं रागहेडं तु मणुनमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
समो य जो तेसु स वीयरागो फासस्स कार्य गहणं वयन्ति
कायस्स फासं गहणं वयन्ति । रागस्स हेउं समणुन्नमाहु
दोसस्स हे अमणुनमाहु फासेसु जो गिद्धिमुवे तिवं
अकालियं पावर से विणासं । रागाउरे सीयजलावसन्ने गाहग्गिहीए महिसे विवन्ने जे यावि दोसं समुवेइ तिवं तंसि क्खणे से उ उवे मुक्खं । पुदन्तदोसेण सएणं जन्तू
१ A ( आ.) वरण्णे.
। ७५॥
॥७६ ॥
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
पमायहाणं.
न किंचि फासं अवरुज्झई से
एगन्तरते रुहरंसि फासे अतालिसे से कुपई पोसं । दुक्खस्स संपीलमुवेइ बाले न लिई तेरा मुणी विरागो
फासाणुगासाएगए य जीवे चराचरे हिंसइ गरूवे | चित्तेहि ते परितावेइ बाले पीले अत्तट्ठगुरु किलिट्टे
फासाणुवाएण परिग्गदेण उप्पायणे रक्खणसन्निओगे | ar वियोगे य कहं सुहं से संजोगकाले य अतित्तलाने
फासे तित्ते य परिग्गहंमि सत्तोवसत्तो न उवे तुट्ठि | अतुट्ठिदोसे दुही परस्त लोजाविले आययई दत्तं ताजिनूयस्स अदत्तहारिणो
फासे अतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुखं वढ लोनदोसा
तत्थावि क्खा न विमुच्चई से मोसस्त पहा य पुरत्यओ य
૧૪
१५७
॥ ७७ ॥
॥ ७८ ॥
॥ ७९ ॥
॥ ८० ॥
॥ ८१ ॥
॥ ८२ ॥
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
१५८
॥३॥
॥ ८४॥
उत्तरायणं. ३२. पओगकाले य दुही दुरन्ते । एवं अदत्ताणि समाययन्तो फासे अतित्तो दुहिओ अणिस्सो फासाणुरत्तस्स नरस्स एवं कत्तो सुहं होज कया किंचि । तत्थोवनोगे वि किलेसदुक्खं निवत्तई जस्स कएण दुक्खं एमेव फासम्म गयो पोस
उवेइ दुक्खोहपरंपरायो। पदुट्ठचित्तो य चिणाइ कम्म
जं से पुणो हो। दुहं विवागे फासे विरत्तो मणुओ विसोगो
एएण दुक्खोहपरंपरेण । न लिप्पए नवमज्के वि सन्तो
जलेण वा पोक्खरिणीपलासं मणरस जावं गहणं वयन्ति
तं रागहेडं तु मणुन्नमाहु । तं दोसहेडं अमणुन्नमाहु
समो य जो तेसु स वीयरागो जावस्त मणं गहणं वयन्ति
मणस्त नावं गहणं वयन्ति । रागस्स हेउं समणुन्नमाहु
॥
५॥
॥८६॥
॥८७॥
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
पमा यद्वाणं.
दोसस्स हेजं मणुन्नमाहु जावेसु जो गिद्धमुवेइ' तिद्वं कालियं पावइ से विणासं । रागारे कामगुणेसु गिद्धे करेणुमग्गावहिए व नागे जे यावि दोसं समुवे तिव्बं तंसि क्खणे से उ उवेइ दुक्खं । दुद्दन्तदोसेण सएण जन्तू न किंचि जावं एगन्तरते रुइरंसि जावे तालिसे से कुणई पछोसं । दुक्खस्स संपीलमुवेइ बाले न लिप्पई तेण मुणी विरागो जावाणुगासाणुगए य जीवे
वरुज्जई से
चराचरे हिंसइ गरूवे । चित्तेहि ते परितावेइ बाले
पीलेइ त्तगुरु किलिट्टे भावाणुवाएण परिग्गढेप उपाय रक्खण सन्नियोगे । वए विओगे य कहं सुहं सेसंभोगकाले य तित्तलाने
भावे अतित्ते य परिग्गहंमि
१५९
॥ ८८ ॥
॥ ८९ ॥
॥ ९० ॥
॥ ९१ ॥
॥ ९२ ॥
॥ ९३ ॥
१ Ch. ( चा, ) गेहि ं• A. (आ) गिदु. २ Ch. ( चा
गजे वा.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
१६०
उत्तरायणं. ३२,
सत्तोवसत्तो न उवे तुट्ठि । तुट्ठदोसे दुही परस्स लोनावले ययई अदत्तं
तरहाजिभूयस्स ३ त्तहारिणो जावे अतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुखं वइ लोभदोसा तत्थावि दुक्खा न विमुच्चई से
मोस्स पहा य पुरत्थओ य पओगकाले यदुही दुरन्ते । एवं अदत्ताणि समाययन्तो
भावे तितो हिओ अणिस्सो
भावाणुरत्तस्स नरस्स एवं
कत्तो सुहं होऊ कयाइ किंचि । तत्थोवभोगे वि किलेसदुक्खं
निव्वत्तई जस्स करण दुक्खं एमेव भावम्मि गओ पओसं
उबेइ दुक्खोह परंपराओ । पट्ठचित्तोय चिणाइ कम्मं
जं से पुणो होइ पुहं विवागे जावे विरत मणुओ विसोगो एए दुक्खोहपरंपरेण | न लिप्पए' जवमज्जे वि सन्तो १ Ch. (चा.) लिप्पई.
॥ ए४ ॥
॥ ९५ ॥
॥ ९६ ॥
॥ ९७ ॥
॥ ९८ ॥
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
___. पमायट्ठाणे.
जलेण वा पोक्खरिणीपसासं ॥९९ ॥ एविन्दियत्था य मणस्स अस्था..
दुक्खस्स हेऊ' मणुयस्स रागिणो। ते चेव थोवं पि कयाइ दुक्खं
न वीयरागस्स करेन्ति किंचि ॥१००॥ . न कामनोगा समयं उवेन्ति
न यावि जोगा विगइं उवेन्ति । जे तप्पयोसी य परिग्गही य
सो तेसु मोहा विगई नवे ॥ १०१ ॥ कोहं च माणं च तहेव मायं
लोहं दुगडं अरई र च । हासं जयं सोगपुमिथिवेयं नपुंसवेयं विविहे य नावे थावाई एवमणेगरूवे एवंविहे कामगुणेसु सत्तो । अन्ने य एयप्पनवे विसेसे कारुमदीणे 'हरिमे वइस्से ॥ १०३ ॥ कप्पं न शबिऊ सहायलिबू पहाणुतावेण तवपनावं । एवं वियारे अमियप्पयारे
बावजई इन्दियचोरवस्से ॥ १०४ ॥ तयो से जायन्ति पओयणाई
१ Ch. (चा. ) हेउं. २ Ch. (चा.) हि.ब. A. (आ.) हि. व. ३ Ch. (चा.) °वे न. A. (आ.) "वे य . ..
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥ १०५॥
॥ १०६॥
१६२ निमजिलं मोहमहसवम्मि । सुहेसिपो दुक्खविणोयणट्ठा
तप्पच्चयं उजामए य सगी विरङमाणस्त य इन्दियत्था
सद्दाइया तावइयप्पगारा । न तस्स सवे वि मणुनयं वा निवतयन्ती अमणुन्नयं वा एवं ससंकप्पविकप्पणासु संजायई समयमुवट्ठियस्स । अत्थे असंकप्पयो तयो से पहीयए कामगुणेसु तण्हा स वीयरागो कयसबकिच्चो
खवेइ नाणावरणं खणेणं । तहेव जं दसणमावरेइ
जं चन्तरायं पकरेइ कम्म सवं तओ जाणइ पासए य
अमोहणे होइ निरन्तराए । अणासवे काणसमाहिजुत्ते
थाउक्खए मोक्खमुवेइ सुद्धे सो तस्स सव्वस्स हस्त मुक्को
जं बाहई सययं जन्तुमेयं । दीहामयं विप्पमुक्को पसत्थो
॥ १०७ ॥
॥ १०८॥
॥ १०
॥
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
mmmmmmmm
तो हो प्रबन्तसुही कायस्थो ॥११॥ स्पाइकालप्पजवस्स एसो
सबस्स दुक्खस्स पमोक्खमग्गो। वियाहियो जं समुविच्च सत्ता कमेण अच्चन्तसुही नवन्ति ॥१११॥ त्ति बेमि ॥
॥पमायट्ठाणं ॥
कम्मप्पयडी त्रयस्त्रिंशं अभ्ययनम्, अट्ठ कम्माई वोहामि थाणुपुत्विं जहाकम । जेहिं बद्धो अयं जीवो संसारे परिवद्दई ॥१॥ नाणस्सावरणि दंसणावरणं तहा । वेयणि तहा मोहं बानकम्मं तहेव य ॥२॥ नामकम्मं च गोयं च अन्तरायं तहेव य । एवमेयाइ कम्माइं अटेव उ समासयो ॥३॥ नाणावरणं पञ्चविहं सुयं यानिणिबोहियं । . मोहिनाणं च तइयं मणनाणं च केवलं ॥४॥ निदा तहेव पयला निदानिदा पयलपयला य । तत्तो य थीणगिद्धी उ पञ्चमा होइ नायवा ॥५॥ परवुमचक्खूशोहिस्स दंसणे केवले य आवरणे । एवं तु नवविगप्पं नायव्वं दंसणावरणं ॥६॥ वेयणियं पि य सुविहं सायमसायं च श्राहियं । . सायस्स उ बहू नेया एमेव असायस्स वि ॥७॥
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
१६१
उत्तरायणं. ३३. मोहणिज पि विहं दंसणे धरणे तहा। दंसणे तिविहं वुत्तं चरणे विहं नवे --- ॥८॥ सम्मत्तं चेव मिहत्तं सम्मामिहत्तमेव य । एयायो तिन्नि पयडीओ मोहणिजास्स देसणे ॥९॥ चरित्तमोहणं कम्म विहं तं वियाहियं । कसायमोहणिऊं तु नोकसायं तहेव य ॥१०॥ सोलसविहजेएणं कम्मं तु कसायजं । सत्तविह' नवविहं वा कम्मं च नोकसायजं ॥११॥ नेरइयतिरिक्खाउं मणुस्साउं तहेव य । देवाउयं चउत्थं तु आउं कम्मं चनविहं ॥ १२ ॥ नामकम्मं तु दुविहं सुहमसुहं च आहियं । सुनस्स उ बहू नेया एमेव असुभस्त वि ॥ १३ ॥ गोयं कम्मं विहं उच्चं नीयं च आहियं ।। उच्चं अविहं होइ एवं नीयं पि आहियं ॥ १४ ॥ दाणे लाने य जोगे य उवभोगे वीरिए तहा । पञ्चविहमन्तरायं समासेण वियाहियं ॥१५॥ एयाओ मूल पयडीओ उत्तराओ य आहिया। पएसगं खेत्तकाले य भावं च उत्तरं सुण ॥१६॥ सव्वेसिं चेव कम्माणं पएसग्गमणन्तगं । गएिग्यसत्ताईयं अन्तो सिद्धाण आहियं ॥ १७ ॥ सव्वजीवाण कम्मं तु संगहे छदिसागयं । सव्वेसु वि पएसेसु सव्वं सम्वेण बद्धगं ॥१८॥
१ Ch. ( चा.) विहं. २ Ch. (चा.) नामं.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
- लेसज्झयण. उदहीसरिसनामाण तीसई कोमिकोमीयो। उक्कोसिया विई होइ अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥१९॥ आवरणिजाण दुण्डं पि वेयणि तहेव य । अन्तराए य कम्मम्मि विई एसा वियाहिया ॥२०॥ उदहीसरिसनामाण सत्तर कोमिकोमीओ। मोहनिस्स उक्कोसा अन्तोमुहत्तं जहनिया ॥२१॥ तेत्तीससागरोवमा उक्कोसेण वियाहिया । ठिई उ आउकम्मस्स अन्तोमुहत्तं जहनिया॥२२॥ उदहीसरिसनामाण वीसई कोमिकोमीओ। नामगोत्ताणं उक्कोसा अट्ठ मुहत्ता जहन्निया ॥२३॥ सिद्धाणणन्तभागो य अणुजागा हवन्ति उ। सव्वेसु वि पएसग्गं सव्वजीवे अज्जियं ॥ २४ ॥ तम्हा एएलि कम्माणं अणुनागा वियाणिया। एएसि संवरे चेव खवणे य जए बुहो ॥२५॥
॥त्ति बेमि॥ ॥कम्मप्पयडी॥
लेसज्जयणं चतुस्त्रिंशं अध्ययनम्. लेसज्जयणं पवक्खामि अणुपुर्वि जहक्कम । छण्हं पि कम्मलेसाणं अणुनावे सुणेह मे ॥१॥ नामाइं वमरसगन्धफासपरिणामलक्खणं। ठाणं लिई गई चाचं लेसाणं तु सुणेह मे ॥२॥
१Ch. ( चा.) °च्छि° A. (आ.) सइच्छियं. २ Ch. (चा.) आ'. ३ Ch. (चा.) ठिई गई.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
१६६
उत्तरझयणं. ३४.
॥ ४ ॥
किएहा नीला काऊ य तेऊ पम्हा तदेव य । सुक्कलेसा य छट्ठा य नामाई तु जहकमं जीमूनिकासा गवलरिट्ठगसन्निभा । खञ्जनयनिना किएहलेसा उ वसो नीला सोग संकासा चासपिज्ञसमप्पना । वेरुलियनद्धसंकासा नीललेसा उ वसो ॥ ५ ॥ यसीपुष्पसंकासा कोइल दसन्निभा । पारेवयगीवनिजा 'काओलेसा उ वमो हिङ्गुलधाउ संकासा तरुणाइच्चसन्निना । 'सुगतु एक पईवनिना तेखोलेसा' उ वो ॥ ७ ॥ दरियाल नेद संकासा दलिद्दानेयसमप्पना ।
1
॥ ९॥
सणास कुसुमनिता पम्हलेसा उ वसखो ॥ ८॥ सङ्घङ्ककुन्द संकासा खीरपूरसमप्पभा । रययहारसंकासा सुक्कलेसा उ वसओ जह ककुतुम्बगरसो निम्बरसो कमुगरोहिणिरसो वा । एत्तो वि अपन्तगुणो रसो य किण्हाए नायवो ॥१०॥ जह तिगमुस्स य रसो तिक्खो जह हत्थिपिप्पलीए वा । एत्तो वि अन्तगुणो रसो उ नीलाए नायवो ॥११॥ जह तरुण अम्बगरसो तुवरकविट्ठस्स वावि जारिसओ । एत्तो वि न्तगुणो रसो उ काऊए नायो ॥१२॥ जह परिणियम्बगरसो पक्ककविट्ठस्स वावि जारिसओ । एत्तो वि अन्तगुणो रसो उ तेओए नायो ॥१३॥
॥ ६॥
१ Ch. (चा.) 'ऊ ं. २ Ch. (चा. ) य° ३ Ch. (चा. )
वेऊए.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
लेसम्मपण. चरवारुपीए व रसोविविहाण व आसवाण जारिसओ। महमेरयस्स व रसो एत्तो पम्हाए पर एणं ॥ १४ ॥ खजारमुदियरसो खीररसो खएकसकररसो वा । एत्तो वि अणन्तगुणो रसो उ सुक्काए नायव्वो ॥१५॥ जह गोममस्स गन्धोसुणगममस्स वजहा अहिममस्स। एत्तो वि अणन्तगुणो खेसाणं अप्पसत्थाणं ॥१६॥ जह सुरहिकुसुमगन्धो गन्धवासाण पिस्समाणाणं । एत्तो वि अणन्तगुणो पसत्थलेसाण तिण्हं पि ॥१७॥ जह करगयस्स फासो गोजिब्जाए य सागपत्ताणं । एत्तो वि अणन्तगुणो खेसाणं अप्पसत्थाणं ॥१८॥ जह बरस्स व फासो नवणीयस्स व सरीसकुसुमाएं। एत्तो वि अणन्तगुणो पसत्थलेसाण तिण्हं पि ॥१९॥ तिविहो व नवविहो वा सत्तावीसइविहेक्कसीओ वा । दुसयो तेयालो वा लेसाणं हो परिणामो ॥ २० ॥ पञ्चासवप्पवत्तो तीहिं अगुत्तो छसुं अविरयो य । तिव्वारम्नपरिणो खुड्डो साहसिओ नरो ॥२१॥ निद्धन्धसपरिणामो निस्संसो अजिइन्दिओ। एयजोगसमाउत्तो किएहलेसं तु परिणमे ॥ २२ ॥ ईसा अमरिस अतवो अविङामाया अहीरिया। गेही पओसे य सढे पमत्ते रसलोखुए ॥२३॥ सायगवेसए य आरम्नाओ अविरयो खुड्डो साह
स्सिओनरो। १ Ch. ( चा.) सि. २ Ch. (चा.) इस्सा. ३ A. (आ.) सायगवेसए य pnt after रसलोलुए in 28 (२३ मां " रसलो. लुए" पछी " सायगवेसएय" पाठ मुक्यो छे.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं. ३४. एयजोगसमाउत्तो नीललेसं तु परिणमे ॥ २४ ॥ वके वङ्कसमायारे नियमिद्धे अणुअए। पलिउंचगोवहिए मिडदिट्ठी अणारिए ॥२५॥ उप्फासगदुट्ठवाई य तेण यावि य महरी । एयजोगसमाउत्तो काऊलेसं तु परिणमे ॥ २६ ॥ नीयावत्ती अचवले अमाई अकुतूहले । विणीयविणए दन्ते जोगवं उवहाणवं ॥२७॥ पियधम्मे दढधम्मे वजभीरू हिएसए । एयजोगसमाउत्तो तेयोलेसं तु परिणमे ॥२८॥ पयणुकोहमाणे य मायालोले य पयणुए । परन्तचित्ते दन्तप्पा जोगवं उवहाणवं ॥२९ ॥ तहा पयणुवाई य उवसन्ते जिइन्दिए । एयजोगसमाउत्तो पम्हलेसं तु परिणमे ॥३०॥ अहरुदाणि वजित्ता धम्मसुकाणि कायए । पसन्तचित्ते दन्तप्पा समिए गुत्ते य गुत्तिसु ॥ ३१॥ सरागे वीयरागे वा उवसन्ते जिशन्दिए । एयजोगसमाउत्तो सुकलेसं तु परिणमे ॥३२॥ असंखिजाणोसप्पिणीण उस्सप्पिणीण जे समया। संखाईया लोगा लेसाण हवन्ति ठाणाइं ॥ ३३ ॥ मुद्दत्तद्धं तु जहन्ना तेत्तीला सागरा मुत्तहिया। उकोला होइ ठिई नायव्वा किण्हलेसाए ॥ ३४ ॥ मुहुलदं तु जहन्ना दस उदही, पलियमसंखजागम
नहिया । उक्कोसा होइ ठिई नायव्वा नीललेसाए ॥३५॥
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
लेसष्य णं.
१६९ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना तिमुदही पलियमसंखनागम
____ जहिया उक्कोसा हो विई नायव्वा काउलेसाए ॥३६ ॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना दोमुदही पलियमसंख नागम
भहिया उक्कोसा होश ठिई नायव्वा तेउलेसाए ॥३७॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना दस होन्ति य'सागरा मुहुत्तहिया। उकोसा हो ठिई नायव्वा पम्हलेसाए ॥३८॥ मुहत्तद्धं तु जइन्ना तेत्तीसं सागरा मुहुत्तहिया । उक्कोसा हो विई नायव्वा सुकलेसाए ॥ ३९ ॥ एसा खलु लेसाणं ओदेण विई वलिया हो। चउसु वि गईसु एत्तो लेसाण ठिइं तु वोहामि ॥४०॥ दस वाससहस्साई काऊए लिई जहन्निया होइ । तिमुदही पलिओवम असङ्खभागं च उकोसा ॥४१॥ तिमुदही पलियोवम संखनागो जहन्नेण नीलगिई। दसउदही पलियोवम असङ्खभागं च उक्कोसा॥४२॥ दसउदही पलिओवम असङ्घभागं जहनिया होइ । तेत्तीससागराजं उकोसा होइ किएहाए ॥४३ ॥ एसा नेरइयाणं लेसाण विई उ वलिया होइ। तेण परं वोडामि तिरियमणुस्लाण देवाणं ॥ ४४ ॥ अन्तोमुहत्तमद्धं लेसाण जहिं जहिं जाउ । तिरियाण नराणं वा वत्तिा केवलं लेसं ॥४५॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना नकोसा होइ पुवकोडीयो। नवहि वरिसेहि ऊणा नायबा सुकनेसाए ॥४६ ॥
A ( आ.) दस उदही होम्ति मुहुत्तमभहिया.
૧૫
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
१७०
उत्तरायणं. ३४.
एसा तिरियनराणं ले साए ठिई उ वलिया हो । ते परं वोहामि लेसाप ठिई उ देवाणं ॥ ४७ ॥ दस वाससहस्लाई किए हाए ठिई जहन्निया होइ । पलियमसंखित इमो उक्कोसो होइ किएहाए ॥ ४८ ॥ जा किएहाए लिई खलु उक्कोसा सा उ समयमब्जहिया । जहनेणं नीलाए पलियमसंखं च उक्कोसा ॥ ४९ ॥ जा नीलाए ठिई खलु उक्कोसा साउ समयमब्नहिया । जन्नेणं काऊए पलियमसंखं च उक्कोसा ॥ ५० ॥ ते परं वोहामि तेऊलेसा जहा सुरगाणं । भवणवश्वाणमन्तरजोइसवेमाणियाणं च ॥ ५१ ॥ पलियोवमं जहन्नं उक्कोसा सागराओ पुन्नहिया । पलियमसंखेषं होइ जागेण तेऊए ॥ ५२ ॥ दस वाससहस्साईं तेऊए विई जहन्निया होइ । पुन्नददी पलिओम सङ्घभागं च उक्कोसा ॥५३॥ जा तेऊए ठिई खलु उक्कोसा सा उ समयमब्भहिया । जहनेणं पम्हाए दस उ मुहुत्ताहियाइ उक्कोसा ॥५४॥ जा पहाए ठिई खलु नकोसा साउ समयमन्नहिया । जहन्नेणं सुक्काए तेत्तीस मुहुत्तमब्जहिया ॥ ५५ ॥ किएहा नीला काऊ तिन्नि वि एयाओ मलेसाखो। एयाहि तिहि वि जीवो दुग्गई उवत्रई ॥ ५६ ॥ तेऊ पहा सुक्का तिन्नि वि एया धम्मलेसाखो । एयाहि तिहि वि जीवो सुग्गई उववई' ॥ ५७ ॥
૨
૨
१ Ch ( चा. ) अहम्म. २ Ch. (चा.) ई. 4. ( आ. मां धारे) add बहुसो.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
अणगारायणं.
१७१
लेसाहिं सबाहिं पढमे समयम्मि परिणयाहिं तु । न हु कस्सइ उववा 'परनवे अस्थि जीवस्स ॥५८॥ लेसाहिं सवाहिं चरिमे समयम्मि परिणयाहिं तु । न हु कस्सइ उववो परभवे होइ जीवस्स ॥ ५९ ॥ अन्तमुहुत्तम्मि गए अन्तमुहुत्तम्मि सेस चेत्र । साहि परिणयाहिं जीवा गहन्ति परसीयं ॥ ६० ॥ तम्हा एयासि लेसाणं श्रणुजावे वियाणिया । अप्पसत्याश्रो वजित्ता पसत्थाओ हिट्ठिए मुणि ॥ ६१ ॥ ॥ त्ति बेमि ॥
॥ सज्झयणं ॥
॥ १ ॥
अणगारज्जयणं पञ्चत्रिंशं अध्ययनम्. सुह मे एगग्गमणा मग्गं बुद्धेहि देखियं । जमायरन्तो निक्खू दुक्खायन्तकरे नवे गिहवासं परिच्चा पवा मस्सिए मुणी | इमे सङ्गे वियाणिका जेहिं सन्ति माणवा ॥ २॥ तहेव हिंसं अलियं चों अब्बन सेवणं । इवा कामं च लोनं च संजओ परिवऊए ॥३॥ मोहरं चित्तहरं मल्लधूवेण वासियं ।
11 8 11
सकवारं पण्गुरुल्लोवं मणसा वि न पत्थए इन्दियाणि उ भिक्खुस्स तारिसम्मि उवस्सए । दुक्कराई निवारेउं कामरागविवरुणे
114 11
·
१ Ch. (चा. ) परे • २ Ch. ( चा.) बम्भ ३ Ch. ( चा. ) घरं.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
१७२
उत्तरायणं. ३५. सुसाणे सुन्नगारे वा रुक्खमुले व 'एगयो। पहरिके परको वा वासं तत्थानिरोयए ॥६॥ फासुयम्मि अणाबाहे इत्थीहिं अणजिदुए। तत्थ संकप्पए वासं निक्खू परमसंजए ॥७॥ न सयंगिहाइ कुविज नेव 'अन्नेहि कारए । गिहकम्मसमारम्ने भूयाणं दिस्सए वहो ॥८॥ तसाणं थावराणं च सुहमाणं बादराण य । तम्हा गिहसमारम्नं संजो परिवाए ॥९॥ तहेव जत्तपाणेसु पयणे पयावणेसु य । पाणनूयदयट्ठाए न पये न पयावये ॥१०॥ जल धन्ननिस्सिया जीवा पुढवीकट्ठ निस्सिया । हम्मन्ति भत्तपाणेसु तम्हा भिक्खू न पयावए ॥११॥ विसप्पे सवयों-धारे बहू पाणे विणासणे । नत्थि जोइसमे सत्थे तम्हा जोइं न दीवए ॥ १२॥ हिर जायरूवं च मणसा वि न पत्थए । समले कञ्चणे जिक्खू विरए कयविक्कए ॥ १३ ॥ किणन्तो कश्यो होइ विक्विणन्तो य वाणिओ। कयविक्कयम्मि वहन्तो भिक्खू न नवइ तारिसो ॥१४॥ निक्खियत्वं न केयत्वं निक्खुणा निक्खवत्तिणा। कयविकओ महादोसो निक्खवत्ती सुहावहा ॥१५॥ समुयाणं उछमेसिजा जहासुत्तमणिन्दियं ।
१ Ch. ( चा ) इक्कओ. १-१ Ch. ( चा.) ई. २ Ch. (चा.) कुविजा. ३ (h. ( चा.) णेव. ४ Ch. (चा.) अन्नेहिं. ५ Ch. (चा.) पाण. ६ Ch. (चा.) समलेटु. A. (आ.) समलेथू.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविपत्ती. लाभालाभम्मि संतुढे पिएमवायं चरे मुणी ॥ १६ ॥ अलोले न रसे गिद्धे जिन्नादन्ते अमुखिए । न रसट्ठाए मुञ्जिजा जवणट्ठाए महामुणी ॥ १७ ॥ अञ्चणं रयणं चेव वन्दणं पूयणं तहा। शहीसकारसम्माणं मणसा वि न पत्थए ॥१८॥ सककाणं फियाएका अणियाणे अकिञ्चणे । वोसट्टकाए विहरेजा जाव कालस्स पढ़ाओ ॥१९॥ निहिऊण थाहारं कालधम्मे उवट्ठिए । जहिऊण माणुसं बोन्दि पहू दुक्खे पमुच्चई ॥२०॥ निम्ममे निरहंकारे वीयरागो अणासवो। संपत्तो केवलं नाणं सासयं परिणिव्वुए ॥ २१ ॥
॥त्ति बेमि ॥ ॥ अणगारज्झयणं ॥
जीवाजीवविभत्ती षत्रिशं अध्ययनम्. जीवाजीवविभत्तिं सुणेह मे एगमणा इओ। जं जाणिऊण निक्खू सम्म जयइ संजमे ॥१॥ जीवा चेव अजीवा य एस लोए वियाहिए। अजीवदेसमागासे अलोगे से वियाहिए ॥२॥ दवशो खेत्तयो चे कालो नावथो तहा।। परूवणा तेसि भवे जीवाणमजीवाण य ॥३॥ रूविणो चेवरूवी य अजीवा सुविहा भवे । __ १A ( आ.) चइऊग. २ Ch. (चा.) वि. ३ A. (आ.) 'निचुडे.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
१७४
उत्तरज्झयणं. ३६. अरूवी दसहा वुत्ता रूविणो य चउबिहा ॥ ४ ॥ धम्मत्थिकाए तसे तप्पएसे य थाहिए। अहम्मे तस्स देसे य तप्पएसे य आहिए ॥५॥ यागासे तस्स देसे य तप्पएसे य आहिए। अद्धासमए चेव अरूवी दसहा भवे ॥६॥ धम्माधम्मे य दो चेव लोगमित्ता वियाहिया । लोगालोगे य आगासे समए समयखेत्तिए ॥७॥ धम्माधम्मागासा तिन्नि वि एए अणाश्या । अपजाबसिया चेव सबद्धं तु वियाहिया ॥८॥ समए वि सन्तई पप्प एवमेव वियाहिए। आएसं पप्प साईए सपऊवसिए वि य ॥९॥ खन्धा य खन्धदेसा य तप्पएसा य तहेव य । परमाणुणो य बोद्धव्वा रूविणो य चउबिहा ॥१०॥ एगत्तेण पुहत्तेण खन्धा य परमाणुणो । लोएगदेसे लोए य भश्यव्वा ते उ खेत्तओ ॥ ११ ॥ सुहुमा सबलोगम्मि लोगदेसे य बायरा । श्त्तो कालविभागं तु तेसिं वुद्धं चउविहं ॥१२॥ संतई पप्प ते नाईया अपङवसिया वि य । ठि पडुच्च साध्या सपऊवसिया वि य ॥ १३ ॥ असंखकालमुक्कोसं एको समयो जहन्नयं । अजीवाण य रूवीण ठिई एसा वियाहिया ॥१४॥ अणन्तकालमुकोसमेको समयो जहन्नयं ।
१ Ch. (चा.) ऽणाई.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
NAAMKARANnnnnnn
- जीवाजीवविभत्ती.
१७५ अजीवाण य रूवीण अन्तरेयं वियाहियं ॥१५॥ वमओ गन्धयो चेव रसओ फासयो तहा । संठाणयो य विन्नेओ परिणामो तेसि पञ्चहा ॥१६॥ वलओ परिणया जे उ पञ्चहा ते पकित्तिया । किण्हा नीला य लोहिया हलिदा सुकिला तहा ॥१७॥ गन्धओ परिणया जे उ दुविहा ते वियाहिया । सुब्भिगन्धपरिणामो' दुन्भिगन्धों तहेव य ॥ १८॥ रसओ परिणया जे उ पञ्चहा ते पकित्तिया । तित्तकमुयकसाया अम्बिला महुरा तदा ॥१९॥ फासो परिणया जे उ अट्टहा ते पकित्तिया । कक्खमा मउया चेव गरुया लहुया तहा ॥ २० ॥ सीया उण्हा य निद्धा य तहा लुक्खा य आहिया। इय फासपरिणया एए पुग्गला समुदाहिया ॥ २१ ॥ संगणओ परिणया जे उ पञ्चहा ते पकित्तिया । परिमएमला य वट्टा य तंसा चरंसमायया ॥ २२ ॥ वमयो जे नवे किण्हे नए से उगन्धओ। रसयो फासओ चेव भइए संगणओ वि य ॥२३॥ वमयो जे नवे नीले नए से उ गन्धओ। रसयो फासओ चेव नभए संठाणयो वि य ॥२४॥ वलयो जे नवे लोहिए नए स उ गन्धओं। रसयो फासओ चेव भइए संठाणयो विय ॥२५॥ वलओ जे नवे पीए भए से ज गन्धयो।
१ Ch. (चा.) मा. २ Ch. (चा.) गन्धा. ३ Ch. (चा.) लोहिए जेउ भइ. ४ Ch. (चा.) पीयए जेउ भइ'.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
१७६
उत्तरायणं. ३६. रसओ फासयो चेव नभए संगणओ वि य ॥२६॥ वामओ जे 'भवे सुक्किले भइए से न गन्धओ। रसओ फासओ चेव जइए संठाणओ वि य ॥२७॥ गन्धओ जे नवे सुब्भी नइए से उ वप्लयो । रसयो फासओ चेव नभए संठाणयो वि य ॥२॥ गन्धओ जे नवे मुन्नी जइए से उ वमओ। रसओ फासयो चेव भइए संगणओ वि य ॥२९॥ रसयो तित्तए जे न भए से उ वल यो । गन्धओ फासो चेव नइए संगणओ वि य ॥३०॥ रसओ कमुए जे उ नइए से उ वलओ। गन्धओ फासयो चेव भइए संगणो वि य ॥३१॥ रसो कसाए जे उ जइए से उ वाम यो । गन्धयो फासयो चेव भइए संगणओ वि य॥३॥ रसओ अम्बिले जे उ भइए से उ वमओ। गन्धयो फासओ चेव नइए संठाणओ वि य ॥३३॥ रसओ महुरए जे उ जइए से उ वमओ। गन्धओ फासो चेव भइए संगणओ वि य ॥३४॥ फासओ कक्खमे जे उलइए से उ वमओ । गन्धओ रसओ चेव जइए संगण यो वि य ॥३५॥ फासओ मनए जे उ भए से उ वलओ। गन्धयो रसयो चेव भइए संठाणओ वि य ॥३६॥ फासओ गुरुए जे उ नए से उ वमो।
१cb. (चा.) सुकिले जेउ भ.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविभत्ती. गन्धयो रसओ चेव भए संगणयो वि य ॥३७॥ फासओ लहुए जे उ जश्ए से उ वलयो। गन्धयो रसओ चेव जइए संगणयो वि य ॥३८॥ फासओ सीयए जे उनए से उ वलओ। गन्धओ रसओ चेव जइए संगणयो वि य ॥३९॥ फासओ जहए जे उ नए से उ वमो । गन्धयो रसयो चेव नभए संगणओ वि य ॥४०॥ फासओ निद्धए जे उ नइए से उ वमयो । गन्धयो रसओ चेव नइए संठाणओ वि य ॥४१॥ फासओ सुक्खए जे उ भइए से न वमो। गन्धयो रसओ चेव नइए संगणओ वि य ॥४॥ परिमएमलसंठाणे नइए से उ वलयो।। गन्धयो रसओ चेव भइए से फासो वि य ॥३॥ संगणो जवे वट्टे भए से उ वस्मयो। गन्धओ रसओ चेव जइए से फासओ वि य ॥४॥ संठाणओ नवे तंसे नए से उ वमओ। गन्धयो रसओ चेव भइए से फासो वि य॥४५॥ संगणयो जवे' चउरंसे जइए से उ वामओ। गन्धयो रसयो चेव भइए से फासयो वि य ॥४६॥ जे आययसंगणे नइए से उ वलयो। गन्धओ रसओ चेव भइए से फासओ वि य ॥४७॥ एसा अजीवविजत्ती समासेण वियाहिया ।
.१ Ch. (चा.) जे for भवे ( ने बदले ). A ( आ.) य. for भवे ( ने बदले ).
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
१७८
उत्तरायणं. ३६. श्तो जीवविजत्तिं वुहामि अणुपुत्वसो ॥४८॥ संसारत्था य सिद्धा य दुविहा जीवा वियाहिया । सिद्धा णेगविहा वुत्ता तं मे कित्तययो सुण ॥४९॥ इत्थी पुरिससिद्धा य तहेव य नपुंसगा। सलिङ्गे अन्नलिङ्गे य गिहिलिङ्गे तदेव य ॥ ५० ॥ उकोसोगाहणाए य जहन्नमज्जिमाए'य। उर्ल अहे य तिरियं च समुदम्मि जलम्मि य॥५१॥ दस य नपुंसएसु वीसं इत्थियासु य । पुरिसेसु य अट्ठसयं समएणेगेण सिज्जई ॥ ५२ ॥ चत्तारि य गिहलिङ्गे अन्नलिङ्गे दसेव य । सलिङ्गेण अट्ठसयं समएणेगेण सिज्जई ॥ ५३॥ उक्कोसोगाहणाए य सिफन्ते जुगवं मुवे । चत्तारि जहन्नाए 'मज्के अट्ठत्तरं सयं ॥५४॥ चउरुलोए य छुवे समुद्दे तयो जले वीसमहे तहेवय। सयं च अट्टत्तरं तिरियलोए समएणेगेण सिकई
धुवम् ॥ ५५ ॥ कहिं पमिहया सिद्धा कहिं सिद्धा पइट्ठिया। कहिं बोन्दि चइत्ताणं कत्थ गन्तूण सिज्जई ॥५६॥ आलोए पमिहया सिद्धा लोयग्गे य पट्ठिया। इहं बोन्दि चइत्ताणं तत्थ गन्तृण सिजई ॥ ५७ ॥ बारसहिं जोयणेहिं सबट्ठस्सुवरिं भवे । ईसिपब्जारनामा उ पुढवी छत्तसंठिया ॥५८ ॥
१Ch. (चा.) माइ. २ A. ( आ. मां वधारे) adds जव. ३ Ch. (चा. मां नथी) Omits उ.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजी विभत्ती.
१७९
पणयालसयसहस्सा जोयणाणं तु आयया । तावश्यं चेव वित्थिमातिगुणो'साहियपरिरओ॥५९॥ अट्ठजोयणबाहुबा सा मज्जम्मि वियाहिया । । परिहायन्ती चरिमन्ते मविपत्ताउ तणुयरी ॥ ६० ॥ अङ्गुणसुवमगमई सा पुढवी निम्मला सहावेण । उत्ताणगउत्तगसंठिया य जणिया जिणवरेहिं ॥१॥ सङ्ककुन्दसंकासा पएकुरा निम्मला सुहा । सीयाए जोयणे तत्तो लोयन्तो उ वियाहिओ ॥२॥ जोयणस्स उ जो तत्थ कोसो उवरिमो नवे । तस्स कोसस्स छब्जाए सिद्धाणोगाहणा नवे ॥६३॥ तत्थ सिद्धा महाभागा लोगग्गम्मि पट्टिया । भवपपश्चयो मुक्का सिद्धिं वरगइं गया ॥६४ ॥ उस्सेहो जस्स जो होश जवम्मि चरिमम्मि । तिभागहीणो तत्तो य सिद्धाणोगाहणा भवे ॥६५॥ एगत्तेण साईया अपऊवसिया वि य । पुहुत्तेण अणाश्या अपजावसिया वि य ॥६६॥ अरूविणो जीवघणा नाणदसणसन्निया। अतुलं सुह संपन्ना उवमा जस्स नत्थि उ॥६७ ॥ लोगेगदेसे ते सवे नाणदंसणसन्निया। संसारपारनित्थिमा सिद्धि वरगई गया ॥६८॥ संसारत्था उ जे जीवा दुविहा ते वियाहिया । तसा य थावरा चेव थावरा तिविहा तहिं ॥ ६९ ॥ - १ch. ( चा.) तस्सेव प. २ Ch. (चा.) पण्डरा. A. (आ.) पण्डुर. ३ Cb. (चा.) जेसि. ४ Ch (चा.) अउलं मुहं.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८०
उत्तरायणं, ३६. पुडवी आउजीवा य तहेव य वणस्सई। इच्चेव' थावरा तिविहा तेसिं जेए सुणेह मे ॥७॥ दुविहा उ पुढवीजीवा सुहमा बायरा तहा । पजात्तमपऊत्ता एवमेए दुहा पुणो ॥७१ ॥ बायरा जे उ पत्ता दुविहा ते वियाहिया । सण्हा खरा य बोद्धन्वा साहा सत्तविहा तहिं ॥७२॥ किण्हा नीला य रुहिरा य हलिद्दा सुकिला तहा। पएमुपणगमट्टिया खरा छत्तीसईविहा ॥७३ ॥ पुढवी य सकरा वालुया य उवले सिला य लोणूसे । अय-तउय तम्ब-सीसग-रुप्प-सुवरले य वइरेय ॥४॥ हरियाले हिङ्गलए मणोसिला सासगंजण-पवाले । अब्भपलब्भवालय बायरकाए मणिविहाणे ॥७५॥ गोमेजए य रुयगे अङ्के फलिहे य लोहियक्खे य । मरगय-मसारगल्ले भुयमोयग-इन्दनीले य ॥७६ ॥ चन्दण-गेरुय-हंसगभ पुलए सोगन्धिए य बोद्धव्वे । चन्दप्पहवेरुलिए जलकन्ते सूरकन्ते य ॥ ७ ॥ एए खरपुढवीए भेया छत्तीसमाहिया । एगविहमनाणत्ता सुहमा तत्थ वियाहिया ॥ ७८॥ सुहमा सबलोगम्मि लोगदेसे य बायरा । श्तो कालवितागं तु तेसिं वुडं चउविहं ॥ ७९ ॥ संतई पप्प नाईया अपजावसिया वि य । विज्ञ पमुच्च साईया सपजावसिया वि य ॥८॥
१ Ch. (चा.) इचेए. २ Ch. (चा, ) पुढवी य, ३ Ch. (चा.) तम्ब त उय. ४ Ch. (चा.) हिंगुलुए. A. (आ.) लोए Ch. (चा.) हम मन्मे. ६ Ch. (चा.) वुच्छं तेसि.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवबिभत्ती..
मुञ्चओ
॥८४॥
॥ ८५ ॥
बावीससहस्साई वासाणुक्कोसिया जवे । उठि पुढवीणं अन्तोमुडुतं जहन्नियां ॥८१॥ असंखकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । कायठिई पुढवीणं तं कार्यं तु अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए कार पुढविजीवाण अन्तरं एएसिं वम चैव गन्धओ रसफास । संठास वात्रि विहाणाई सहस्सो दुविहा ऊजीवा उ सुहुमा बायरा तहा | पात्तमपद्मत्ता एवमेए दुदा पुणो बायरा जे उ पत्ता पञ्चद्दा ते पकित्तिया । सुद्धोदय उस्से हरतणू महिया हिमे ॥ ८६ ॥ एगविणाणत्ता सुहुमा तत्थ वियादिया । सुहुमा सबलोगम्मि लोगदेसे य बायरा सन्तई पप्प नाईया अपवासिया वि य । ठिइं पडुच्च साईया सपवसिया विय सत्तेव सहस्साइं वासाणुकोसिया जवे । आउठिई ऊणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥ ८९ ॥ असंखकालमुक्को अन्तोमुहुतं 'जहन्नगं । कायविई आऊणं तं कार्यं तु श्रमुञ्चओ ॥ ९० ॥ अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए काए आऊजीवाण अन्तरं ॥ ९१ ॥
॥ ८७ ॥
॥ ८८ ॥
१ Ch. ( चा. ) जहन्नयं, A. ( अ ) जहनिया.
૧૬
१८१
॥८२॥
॥८३॥
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८२
उत्तरायणं. ३६. एएसिं वमओ चेव गन्धओ रसफासयो। संठाणदेसयो वावि विहाणाई सहस्ससो ॥ ९२ ॥ सुविहा वणस्सईजीवा सुहुमा बायरा तहा । पऊत्तमपऊत्ता एवमेए दुहा पुणो ॥९३ ॥ बायरा जे उ पत्ता दुविहा ते वियाहिया । साहारणसरीरा य पत्तेगा य तहेव य ॥९४ ॥ पत्तेगसरीराओ गहा ते पकित्तिया। रुक्खा गुहा य गुम्मा य लया वल्ली तणा तहा ॥९५॥ वलया पवगा कुहणा जलरुहा ओसही तहा । हरियकाया बोद्धव्वा पत्तेया इश् आहिया ॥ ९६ ॥ साहारणसरीरायो णेगहा ते पकित्तिया ।
आनुए मूलए चेव सिङ्गाबेरे तहेव य ॥९७ ॥ हरिली सिरिली सस्सिरिली जावई केयकन्दली। पलएमुलसणकन्दे य कन्दली य कुमुवए' ॥ ९८ ॥ लोहिणहि य थीहू य तुहगा य तहेव य।. कण्हे य वऊकन्दे य कन्दे सूरणए तहा ॥ ९९ ॥ अस्सकली य बोधवा सीहकली तहेव य ।। मुसुएढी य हलिदा य णेगहा एवमाययो ॥१०॥ एगविहमणाणत्ता सुहुमा तत्थ वियादिया । सुहुमा सबलोगम्मि लोगदेसे य बायरा ॥ १०१ ॥ संतई पप्प नाईया अपजवसिया वि य । ग्इिं पडुच्च साईया सपजवसिया वि य ॥ १०२ ॥
१ Ch. (चा.) पत्तेगाइ वियाहिया. २ Ch. (चा.) "डुंवए. A (आ.) दु. ३ Ch. (चा.) कुहगा. ४ Ch. ( चा.) कन्दे.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविभत्ती.
१८३ दस चेव सहस्साई वासाणुक्कोसिया पणगाणं । वणस्सईणं आउं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥१०३ ॥ अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । कायलिई पणगाणं तं कायं तु अमुञ्चओ ॥ १०४ ॥ असंखकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए काए पणगजीवाण अन्तरं ॥ १०५ ॥ एएसिं वमओ चेव गन्धओ रसफासओ। संगणदेसओ वावि विहाणाइं सहस्ससो ॥ १०६ ॥ इच्चेए थावरा तिविहा समासेण वियाहिया। इत्तो उ तसे तिविहे वुहामि अणुपुत्वसो ॥ १०७ ॥ तेऊ वाऊ य बोधवा ओराला य तसा तहा । श्च्चेए तसा तिविहा तेर्सि नेए सुणेह मे ॥ १०८ ॥ सुविहा तेऊजीवा उ सुहुमा बायरा तहा। पऊत्तमपजत्ता एवमए दुहा पुणो ॥१०९ ॥ बायरा जे उ पऊत्ता णेगहा ते वियाहिया । 'इङ्गले मुम्मुरे अगणी अच्चिजाला तहेव य ॥११०॥ उक्का विजू य बोधव्वा णेगहा एवमायओ। एगविहमणाणत्ता सुहुमा ते वियाहिया ॥ १११ ॥ सुहमा सबलोगम्मि लोगदेसे य बायरा । श्त्तो कालविभागं तु तेसिं वुई चउविहं ॥ ११२ ॥ संतई पप्प नाईया अपवसिया वि य । ठिइं पमुच्च साईया सपजावसिया वि य ॥ ११३ ॥ - १A ( आ.) भवे. २ Ch. (चा.) वणप्फईण. ३ A. (आ.) जहन्नयं. ४ Ch. (चा.) उराला. ५ Ch. (चा.) इंगाले.
म
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८४
उत्तरज्झयणं. ३६. तिमेव अहोरत्ता उक्कोसेण वियाहिया। - आउठिई तेऊणं अन्तोमुहुत्तं जहनिया ॥ ११४ ॥ असंखकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । कायविई तेजणं तं कायं तु अमुञ्चयो ॥ ११५ ॥ अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए काए तेऊजीवाण अन्तरं ॥ ११६ ॥ एएसिं वसयो चेव गन्धओ रसफासओ। संठाणदेसओ वावि विहाणाइं सहस्ससो ॥ ११७॥ दुविहा वानुजीवा उ सुहमा बायरा तहा । पऊत्तमपऊत्ता एवमेए उहा पुणो ॥११८ ।। बायरा जे उ पजात्ता पञ्चहा ते पकित्तिया। नक्कलिया मएमलिया घणगुञ्जा सुद्धवाया य ॥११९॥ संवट्टगवाते वा णेगहा एवमायओ। एगविहमणाणत्ता सुहुमा तत्थ वियाहिया ॥ १२०॥ सुहुमा सबलोगम्मि एगदेसे य बायरा । इत्तो कालविनागं तु तेसिं वुद्धं चउव्विहं ॥ १२१ ॥ संतई पप्प नाश्या अपऊवसिया वि य । विरं पच्च साईया सपअवसिया वि य ॥ १२२ ॥ तिमेव सहस्साइं वासाणुक्कोसिया नवे । आउठिई वाऊणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥ १२३ ॥ असंखकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । कायठिई वाऊणं तं कायं तु अमुञ्चओ ॥ १२४ ॥
१Ch. (चा.) गवाया य. A (आ.) 'वाए य. २ A. ( आ.) लोगदेसे.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविपत्ती.
3
॥ १२८ ॥
अन्तकालमुको अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए काएं वाऊजीवाण अन्तरं ॥ १२५ ॥ एएसिं वसओ चैव गन्धयो रसफासयो । संदेसओ वावि विहाणाहं सहस्ससो ॥ १२६ ॥ खोराला तसा जे उ चउहा ते पकित्तिया । बेइन्दिय - तेइन्दिय - चउरो - पञ्चिन्दिया चेव ॥ १२७ ॥ बेइन्दिया उ जे जीवा दुविहा ते पकित्तिया । पद्मत्तमपद्धत्ता एवमेए' हा पुणो किमिणो सामङ्गला चेव अलसा माश्वाहया । वासीमुहाय सिप्पीया' सङ्घा सङ्घणगा तहा ॥ १२९ ॥ घल्लोयापुल्लया चैव तहेव य वरागा । जलूगा जालगा चेव चन्दणा य तहेव य ॥ १३० ॥ st बेइन्दिया एए ऐगहा एवमायओ । लोगे गदेसे ते सधे न सवत्य वियाहिया ॥ १३१ ॥ संत पप्प नाईया अपवसिया विय । ठि पडुच्च साईया सपतवसिया विय ॥ १३२ ॥ वासाई बारसा' चेव उक्कोसेण वियाहिया । बेइन्दियाउठिई अन्तोमुहुत्तंजहन्निया ॥ १३३ ॥ संखितकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । बेइन्दियकाठि तं कार्यं तु अमुञ्चओ ॥ १३४ ॥ अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । बेइन्दियजीवाणं अन्तरं च वियाहियं
॥ १३५ ॥
१ Ch. ( चा० ) उराला. २ Ch. ( चा. ) तेसि भेए, ३ Ch. (चा.) सुहमे ४ Ch. (चा.) सोमंगला. ५ Ch. (चा. ) सिप्पिया, ६ . ( आ. ) बारसेवड.
१८५
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८६
उत्तरायणं. ३६.
॥ १३७ ॥
॥ १३८ ॥
।
एएसिं वमओ चैव गन्धओ रसफासयो । संठा देसओ वावि विहाणाई सहस्ससो ॥ १३६ ॥ तेइन्दिया उ जे जीवा दुविहा ते पकित्तिया । पऊत्तमपऊत्ता एवमेए 'हा पुणो कुन्थुपिवीलिउसा जक्कलुदेहिया तहा । तणहारकट्ठहाराय मालूगपत्तहारगा कप्पासट्ठिमि जायन्ति डुगा तउसमिञ्जगा । सदावरी य गुम्मी य बोधवा इन्दुगाइया ॥ १३९ ॥ इन्दगोवगमाईया ऐगहा एवमायओ । लोगेगदे से ते सवे न सवत्थ वियाहिया ॥ १४० ॥ संतई पप्पनाईया अपसिया यि । ठि पकुच्च साईया सपवासया विय ॥ १४१ ॥ एगूणवन्नहोरता' उक्कोसेण वियाहिया । तेइन्दियाठिई अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥ १४२ ॥ संखितकालमुक्को अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । तेइन्दियकायति तं कार्यं तु अमुञ्चओ || १४३ ॥
૫
अन्तकालमुक्को अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । तेइन्दियजीवाणं अन्तरं च वियाहिया ॥ १४४ ॥ एएस ओ चैव गन्धओ रसफांसयो । ठाण वा विहाणाई सहस्तसो ॥ १४५ ॥ उरिन्दिया उ जे जीवा दुविहा ते पकित्तिया । पत्तमपत्ता एवमेए हा पुणो
॥ १४६ ॥
१ Ch. (चा.) तेसिं भेए सुणेहमे. २ Ch. (चा) उडुंसा. ३ Ch. (चा.) मालुरा. A (आ.) मालुगा. ४ Ch. (चा.) एगूणपण्ण. ५ Ch. (चा.) अन्तोमुहुत्तं जहन्निया. 4 (आ.) अंतरेय वियाहिया.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८७
www
जीवाजीवविभत्ती. अन्धिया पोत्तिया चेव मडिया मसगा तहा। जमरे कीमपयङ्गे य ढिङ्कणे कङ्कणे तहा ॥ १४७ ॥ कुक्कुडे सिङ्गरीमी य नन्दावत्ते य विल्लिए । मोले जिङ्गारी य विरली अजिवेहए ॥१४८ ॥ अहिले माहए अहिरोमए विचित्ते चित्तपत्तए । उहिंजलिया जलकारी य नीया तन्तवगाइया ॥१४९॥ इय चरिन्दिया एए णेगहा एवमाययो। लोगेगदेसे ते सव्वे न सव्वत्थ वियाहिया ॥१५०॥ संतई पप्प नाश्या अपऊवसिया वि य । छिइं पडुच्च साईया सपऊवसिया वि य ॥ १५१ ॥ बच्चेव मासाऊ नकोसेण वियाहिया। चरिन्दियआउवि अन्तोमुहुत्तं जहनिया ॥१५२॥ संखिजाकालमुकोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । चउरिन्दियकायलिई तं कायं तु अमुञ्चओ ॥१५३॥ अणन्तकालमुकोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । चरिन्दियजीवाणं अन्तरं च वियाहियं ॥१५४॥ एएसिं वमो चेव गन्धो रसफासो। संगणदेसओ वावि विहाणाई सहस्ससो ॥ १५५ ॥ पश्चिन्दिया उ जे जीवा चउविहा ते वियाहिया । नेरश्य तिरिक्खा य मणुया देवा य आहिया ॥१५६॥
१ch. ( चा.) ढंकुणे. २ Ch. (चा.) उकुडो. ३ Ch. (चा.) भिगिरीडी. ४ Ch. ( चा.) विच्छुए. ५ Ch. (चा.) टोले. ६ Ch. (चा.) वियडी. ७ Ch. (चा.) वया. A (आ.) बगा. ८ A. (आ.) लोगस्स एग देसंमि ते सव्वे परिकित्तीया. ९ A. (आ.) विजदं मि सएकाए.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
१८८
उत्तरायणं, ३६. नेरश्या सत्तविहा पुढवीसू सत्तसू भवे । रयणाभ सकराजा वालुयाना य आहिया ॥१५७॥ पकाना धूमाभा तमा तमतमा तहा।। २२ नेरइया एए सत्तहा परिकित्तिया ॥१५८ ॥ लोगस्स एगदेसम्म ते सवे उ वियादिया। एत्तो कालविभागं तु वोहं तेसिं चविहं ॥ १५९ ॥ संतई पप्प नाईया अपऊवसिया वि य । विइं पमुच्च साया सपजावसिया वि य ॥ १६० ॥ सागरोवममेगं तु उक्कोसेण वियादिया । पढमाए जहन्नेणं दसवाससहस्तिया ॥ १६१ ॥ तिमेव सागरा ऊ नकोसेण वियाहिया। दोच्चाए जहन्नेणं एगं तु सागरोवमं ॥१६२ ॥ सत्तेव सागरा ऊ उक्कोसेण वियाहिया । तश्याए जहन्नेणं तिन्नेव सागरोवमा ॥१६३ ॥ दससागरोवमाऊ उक्कोसेण वियादिया। चउत्थीए जहन्नेणं सत्तेव सागरोवमा ॥१६४ ॥ सत्तरससागराऊ उक्कोसेण वियाहिया । पञ्चमाए जहन्नेणं दस चेव सागरोवमा ॥ १६५ ॥ बावीससागराऊ उक्कोसेण वियाहिया। छट्ठीए जहन्नेणं सत्तरस सागरोवमा ॥१६६ ॥ तेत्तीससागराऊ उक्कोसेण वियाहिया ।। सत्तमाए जहन्नणं बावीसं सागरोवमा ॥१६७ ॥ जा चेव य आउठिई नेरइयाणं वियाहिया। सा तेसिं कायरिई जहन्नुक्कोसिया भवे ॥ १६८ ॥ श्रणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं ।
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
जीवाजीवविभची.
१८९. विजढंमि सए काए नेस्इयाणं अन्तरं ॥ १६९ ॥ एएसिं वलयो चेव गन्धयो रसफासयो। संठाणदेसओ वावि विहाणाई सहस्ससो ॥ १७० ॥ पश्चिन्दियतिरिक्खायो दुविहा ते वियाहिया। समुचिमतिरिक्खाओ गब्भवक्कन्तिया तहा ॥१७॥ दुविहा ते नवे तिविहा जलयरा थलयरा तहा। खहयरा' य बोधवा तेसिं नेदे सुणेह मे ॥१७॥ महा य कहना य गाहा य मगरा तहा। सुंसुमारा य बोधवा पञ्चदा जलयराहिया ॥ १७३ ।। लोएगदेसे ते सवे न सवत्थ वियाहिया। एत्तो कालविभागं चउविहा ते वियाहिया ॥१४॥ संतई पप्प नाईया अपऊवसिया वि य । छिइं पडुच्च साईया सपावसिया वि य ॥ १७५॥ “एगायो पुवकोमीयो 'उक्कोसेण वियाहिया।
आउठिई जलयराणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥१६॥ पुत्वकोमिपुहत्तं तु उक्कोसेण वियाहिया । कायट्टिई जलयराणं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं ॥ १७ ॥ अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहत्तं जहन्नगं । विजढंमि सए काए जलयराणं अन्तरं ॥१७८ ॥ घउप्पया य परिसप्पा दुविहा थलयरा नवे । चनप्पया चविहा ते मे कित्तयओ सुण ॥ १७९॥
१b. (चा.) नहयरा. २ Ch. (चा.) भेए. ३ Ch. (चा.)तु वोच्छ तेसि चविहं (जुओ सूत्र १५९). ४ Cb. (चा.) एगा य पुचकोडी. ५A. (आ.)१७८ पछी नीचे मुजब १७०मो सत्र मुक्यो छे.
॥ एएसि वण्णओ चेव गन्धओ रस फासओ। संठाण देसओ वावि विहाणाई सहस्सओ॥
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
anvr.nnnnnnn
१९०
उत्तरज्झयणं. ६६. एगखुरा दुखुरा चेव गएकीपय सणप्पया। हयमा गोणमाइ गयमाश् सोहमाइणो ॥ १८० ॥ भुयोरग परिसप्पा य परिसप्पा दुविहा नवे । गोहाई अहिमाई य एकेका गहा नवे ॥ ११ ॥ लोएगदेसे ते सवे न सवत्थ वियाहिया। एत्तो कालविभागं चउविहा ते वियाहिया ॥१८२॥ संतई पप्प नाईया अपज्जवसिया वि य । विशंपडुच्च साया सपजावसिया वि य ॥ १८३॥ पलिओवमा तिन्नि उ उक्कोसेण वियाहिया।
आउठिई थलयराणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥१८४॥ पुवकोमिपुहुत्तेणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया । कायठिई थलयराणं अन्तरं तेसिमं नवे ॥ १८५॥ कालमणन्तमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं । विजढम्मि सए काए थलयराणं तु अन्तरं ॥ १६ ॥ चम्मे उ लोमपक्खीया तइया समुग्गपक्खिया । विययपक्खी य बोधवा परिखणोय चउबिहा ॥१७॥ लोगेगदेसे ते सवे न सम्वत्थ वियाहिया । इत्तो कालविभागं तु तेसिं वुद्धं चउविहं ॥ १८८ ॥
१ Ch. (चा.) सणहप्पया. २ A. (आ.) & Ch. (चा.) सीह. ३ Ch. (चा.) तु वोच्छ तेसिं चउविहं (१५९-१७४ जुओ). ४ A. (आ.) नवो सूत्र १८४ पछी १८४ नी पहेली लीटीने १८५ नी पण पहेली लींटीनो बनावी मुक्यो छे. ५ A. (आ.) १८५ मो सूत्र १८५ नी बीजी लीटीने १८६ नी पहेली लींटीनो बनाव्यो छे ६ A. (आ.) १८६ मो सूत्र १८६ नी बीजी लीटीने १७० ना आखा सूत्रनो बनावेल छे ने १८६ पछी १७० मो मुक्यो छे. ७ Ch. (चा.) पक्खी य. ८ Ch. (चा.) वोच्छं तेसि.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविभत्ती.
१९१ संतई पप्प नाईया अपज्जवसिया वि य । विज्ञ पडुच्च साईया सपज्जवसिया वि य ॥ १८९ ॥ पलिओवमस्स नागो असंखेज्जश्मो भवे । आउठिई खहयराणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥१९०॥ असंखजाग पलियस्स उकासेण उ साहिया । पुत्वकोडीपुहुत्तेणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥ १९१ ॥ दिई खहयराणं अन्तरे तेसिमे भवे । कालं अणन्तमुक्कोसं अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं ॥ १९२ ॥ एएसिं वाओ चेव गन्धयो रसफासओ। संठाणदेसओ वावि विहाणाझं सहस्ससो ॥ १९३ ।। मणुया दुविहभेया उ ते मे कित्तयो सुण । संमुडिमा य मणुया गब्भवकन्तिया तहा ॥ १९४ ।। गब्भवकन्तिया जे उ तिविहा ते वियाहिया । कम्मअकम्मन्नूमा य अन्तरदीवया तहा ॥ १९५ ॥ पन्नरस तीसविहा जेया अट्ठवीसइं । संखा उ कमसो तेसिं इइ एसा वियाहिया ॥१९६॥ संमुहिमाण एसेव भेओ हो वियाहिओ। लोगस्स एगदेसम्मि ते सव्वे वि वियाहिया ॥१९७॥ संतई पप्प नाश्या अपवसिया वि य । ठिई पमुच्च साईया सपऊवसिया वि य ॥ १९८ ॥ पलियोवमाउ तिन्नि वि असंखेजाइमो' नवे । आनट्टिई मणुयाणं अन्तोमुहत्तं जहन्निया ॥१९९॥ पलियोवमाइं तिन्नि उ उकोसेण उसाहिया। पुवकोडिपुहुत्तेणं अन्तोमुहुत्तं जहन्निया ॥ २० ॥
१ A. ( आ.) काय'. २ A. (आ.) उक्कोंसेण वियाहिया.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
१९२
उत्तरज्झयणं. ३६.
कायलिई मणुयाएं अन्तरं तेसिमं नवे । 'कालमणन्तमुक्को अन्तोमुहुत्तं जहन्नगं ॥ २०९ ॥ एएसिं वसा चैव गन्धओ रसफास । संठादेओ वा विहाणाई सहस्ससो ॥ २०२ ॥ देवा चउद्दिहा वृत्ता ते मे कित्तयओ सु । भोमिक वाणमन्तर जोइस वेमाणिया तहा ॥ २०३ ॥ दसहा उजवणवासी हा वणचारिणो । पञ्च विहा जोइसिया दुविहा वेमाणिया तहा ॥ २०४ ॥ असुरा नागसुवला वि अग्गी वियाहिया । दीवोदहि दिसा वाया यणिया भवणवासिणो ॥२०५॥ पिसाय भूय जक्खा य रक्खसा किन्नरा किंपुरिसा । महोरगा य गन्धव्वा अट्ठविहा वाणमन्तरा ॥ २०६ ॥ चन्दा सूरा य नक्खत्ता गहा तारागणा तहा । ठियाविचारिणो वेव पञ्चहा जोइसालया ॥ २०७ ॥ वेमाणिया उ जे देवा दुविहा ते वियाहिया । कप्पोवगा य बोधव्वा कप्पाईया तहेव य ॥ २०८ ॥ कृप्पोवगा बारसहा सोहम्मीसाएगा तहा । | सङ्कुमार माहिन्द बम्लोगा य लन्तगा ॥ २०९ ॥
मद्दासुक्का सहस्सारा आण्या पाण्या तहा । आरणा अच्चुया चेव इइ कप्पोवगा सुरा ॥ २९० ॥ कप्पाईया उ जे देवा दुविहा ते वियाहिया । गेविका गुत्तरा चेव गेविका नवविहा तहिं ॥ २९९॥ ट्टिमा हेट्टिमा चेव हेट्ठिमा मज्जिमा तहा । हेट्ठिमा उवरिमा चैव मज्जिमा हेट्ठिमा तहा ॥ २१२॥ १ Ch. (चा.) अणन्तकाल . २ Ch. (चा.) धणिया.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवत्रिभत्ती.
१९३
२१७ ॥
मज्जिमा मज्जिमा चेव मज्जिमा उवरिमा तहा । उवरिमा हेद्रिमा चेव उवारमा मज्जिमा तहा ॥ २९३ ॥ उवरिमा उवरिमा वेव इय गेविङगा सुरा । विजया वेजयन्ता य जयन्ता अपराजिया ॥ २९४ ॥ सत्य सिद्धगा चैव पञ्चहा पुत्तरा सुरा । श् वेमाणिया एए ऐगहा एवमायो ॥ २१५ ॥ लोगस्स एगदेसम्म ते सधे वि वियाहिया । इत्तो कालविभागं तु तेसिं वुद्धं उद्दिहं ॥ २१६ ॥ संतई पप्प नाईया अपवसिया विय । वि पडुच्च साईया सपवसिया विय ॥ साहियं सागरं एवं उक्को से विई जवे । नोमेजाणं जहन्नेणं दसवास सहस्सिया * ( पविम दोऊणा उक्कोसेण वियाहिया । असुरेन्दवजेताण जहन्ना दस हिस्सगा ) पलि ओवममेगं तु उक्कोसे ठिई जवे । वन्तराणं जहन्नेणं दसवास सहस्सिया पलिओवममेगं तु वासलक्खेण साहियं । पलि ओवमट्ठभागो जोइसेसु जहन्निया दो वेव सागराई उक्कोसेण वियाहिया । सोहम्मंमि जहन्नेणं एगं च पलिओदेवमं ॥ २२१ ॥ सागरा साहिया दुन्नि उक्कोसेण वियाहिया । ईसापम्मि जहन्नेणं साहियं पलिओवमं ॥ २२२ ॥
॥ २९८ ॥
॥ २१५ ॥
॥ २२० ॥
१ A. (आ.) परिकित्तीया. २ Ch. ( चा० ) पप्पणईया, A. (आ.) गोईया. ३ Ch. (चा. ) मां आ सूत्र नथी. ४4. (आ.) वाससह स्तिया.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
१९४
उत्तरायण, ३६.
सागराणि य सत्तेव उक्कोसेण ठिई जवे ।
सकुमारे जहन्नेणं दुन्नि ऊ सागरोवमा ॥ २२३ ॥ साहिया सागरा सत्त उक्कोसेणं ठिई भवे । माहिन्दम्मि जहन्ने साहिया दुन्नि सागरा ॥ २२४॥ दस व सागराईं उक्कोसेण ठिई जवे । बम्जलोए जहन्नेणं सत्त ऊ सागरोवमा ॥ २२५ ॥ चउदस सागराई उक्कोसेण विई भवे । लन्तगम्मि जहन्नेणं दस उ सागरोवमा ॥ २२६ ॥ सत्तरस सागराई नक्को से विई भवे । महासुके जहनेणं चउदस सागरोवमा अट्ठारस सागराई उक्को से विई भवे । सहस्सारम्मि जन्नेणं सत्तरस सागरोवमा ॥२२८॥ सागरा अडणवीसं तु उक्कोसे ठिई जवे । आयम्मि जहन्नेणं अट्ठारस सागरोवमा ॥ २१९ ॥ वीसं तु सागराई उक्कोसेण विई नवे पाणयम्मि जहन्नेणं सागरा उणवीसई ॥ २३० ॥ सागरा इक्कीसं तु उक्को से ठिई भवे ।
॥ २२७ ॥
आरणम्मि जहनें वीसई सागरोवमा ॥ २३१ ॥ बावीसा' सागराई उक्कोसेण विई जवे । अच्चुम्मि जन्नेणं सागरा इक्कवीसई ॥ २३२ ॥ तेवीस सागराईं उक्को से विई जवे । पढमम्मि जहन्नेण बावीसं सागरोवमा ॥ २३३ ॥ १ Ch. (चा. ) सं.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविभत्ती.
॥ २३६ ॥
चवीस सागराई उक्कोसेण विई जवे । बिश्यम्मि जहन्नेणं तेवीसं सागरोवमा ॥ २३४ ॥ पणवीस सागराई नकोसे विई जवे । तइयम्मि जहन्नेणं चउवीसं सागरोवमा ॥ २३५ ॥ छवीस सागराई उक्को से विई जवे । उत्थम्मि जहन्नेणं सागरा पणुवीसई सागरा सत्तावीसं तु उक्कोसेण ठिई जवे । पञ्चमम्मि जहन्नेणं सागरा उ छवीसई सागरा अट्ठवीसं तु उक्को से विई भवे छट्टम्म जहन्नेणं सागरा सत्तवीसई सागरा उणतीसं तु उक्को से विई भवे । सत्तमम्मि जहन्नेणं सागरा अट्ठवीसई
॥ २३७ ॥
॥ २३८ ॥
॥ २३९ ॥
१९५:
विई भवे ।
उतीसई ॥ २४० ॥
॥ २४९ ॥
तीसं तु सागराई उक्को से अट्ठमम्मि जहन्नेणं सागरा सागरा इकतीसं तु उक्कोसे ठिई भवे । नवमम्मि जहन्नेणं तीसई सागरोवमा तेत्तीसा सागराई उक्कोसे ठिई जवे । वसुं पि विजयाईसु जहनेणेकतीसई अजहन्नमणुकोसा तेत्तीसं सागरोवमा । महाविमा सङ्घट्टे विई एसा वियाहिया ॥ २४३ ॥ “जा व उ आउठिई देवाणं तु वियाहिया ।
॥ २४२ ॥
सा तेसिं कायठिई जहन्नमुकोसिया भवे ॥ २४४ ॥
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
उत्तरायणं: ३६. rwwmviro.mmmmmmwww अणन्तकालमुक्कोसं अन्तोमुहत्तं जहन्नगं । ... विजढंमि सए काए देवाणं तुज अन्तरं ॥ २४५ ॥ 'एएसिं वमथो चेव गन्धओ रसफासओ।। संगणदेसओ वावि विहाणाई सहस्ससो ॥ २४६ ॥ संसारत्था य सिद्धा इय जीवा वियाहिया । रूविणो चेवरूवी य अजीवा सुविहा वि य ॥ २४७॥ (अणन्तकालमुक्कोसं वासपुहुत्तं जहन्नगं । आणयाईण कप्पाण गेविजाणं तु अन्तरं ॥ संखिडसागरुक्कोसं वासपुहृत्तं जहन्नगं। अणुत्तराण य देवाणं अन्तरं तु वियाहिया ॥) श्य जीवमजीवे य सोच्चा सदहिऊण य । सवनयाणमणुमए रमेज संजमे मुणी ॥ २४८ ॥ तओ बहुणि वासाणि सामलमणुपालिय । श्मेण कम्मजोगेण अप्पाणं संलिहे मुणी ॥ २४९ ॥ बारसेव उ वासाई संलेहुक्कोसिया नवे । संवबर मज्जिमिया छम्मासा य जहनिया ॥२५०॥ पढमे वासचउक्कमि विगई-निजहणं करे । विश्ए वासचनकाम्मि विचित्तं तु तवं चरे ॥ २५१ ॥ एगन्तरमायाम कटु संवबरे दुवे। . तयो संवबरद्धं तु नाइविगिटुं तवं चरे ॥ २५२ ॥ तओ संवबरद्धं तु विगिटुं तु तवं चरे। परिमियं चेव आयामं तंमि संवबरे करे ॥ २५३ ॥
१ A ( आ.) २४७-२४८ वचेना बे सूत्रो २४५ पछी मु. क्या छे. २ Cb. (चा.) वापि. ३ Ch. ( चा.) सिद्धा य.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
जीवाजीवविभत्ती. कोमीसहियमायाम कट्ठ संवबरे मुणी। मासद्धमासिएणं तु आहारेण तवं चरे ॥२५४ ।। कन्दप्पमानियोगं च किबिसियं मोहमासुरत्तं च । एयाउ दुग्गईओ मरणम्मि विराहिया होन्ति ॥२५५॥ मिहादसणरत्ता सनियाणा उ हिंसगा। श्य जे मरन्ति जीवा तेसिं पुण फुलहा बोही॥५६॥ सम्मदसणरत्ता अनियाणा सुकलेसमोगाढा । श्य जे मरन्ति जीवा तेसिं सुलहा नवे बोही॥२५७॥ मिछादसणरत्ता सनियाणा कएहलेसमोगाढा । इय जे मरन्ति जीवा तेसिं पुण मुल्लहा बोही ॥२५८॥ जिणवयणे अणुरत्ता जिणवयणं करेन्ति भावेण । अमला असंकिलिट्ठा ते होन्ति परित्तसंसारी॥५५९॥ बालमरणाणि बहुसो अकाममरणाणि चेव य बहुणि। मरिहिन्ति ते वराया जिणवयणं जे न-यापन्ति ॥२६॥ बहुआगमविन्नाणा समाहिडप्पायगा य गुणगाही। एएणं कारणेणं अरिहा आलोयणं सोउं ॥२६१ । कन्दप्पकुक्कुयाइं तह सीलसहावहसणविगहाई। विम्हावेन्तो वि परं कन्दप्पं लावणं कुणइ ॥ २६२ ॥ 'मन्ताजागं कार्ड भूईकम्मं च जे पउञ्जन्ति । साय-रस-हि-हेउं अभिओगं नावणं कुणः ॥२६३॥ नाणस्स केवलीणं धम्मायरियस्स सकसाहणं । - १ Ch. (चा.) °सुरुत्तं. २ Ch. (चा.) जाणन्ति. ३ C. (चा.) मन्ताजोग.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
१९८
उत्तरायणं. ३६.
माई अवसवाई किल्विसियं भावणं कुणइ ॥ २६४ ॥ बद्धरोसपसरो तह य निमित्तंमि होइ पकिलेवी । एएहि कारणेहिं चासुरियं जावणं कुणइ ॥ २६५ ॥ सत्यगणं विसभक्खणं च जलणं च जलपवेसो य । णायारज एक सेवी जम्मण मरणाणि बन्धन्ति ॥ २६६ ॥ इय पाटकरे बुद्धे नायए परिनिव्वुए । छत्तीसं उत्तरज्जाए भवसिद्धीयसम्मए
१
॥ जीवा जीवविजत्ती ॥
Ch. (चा.) संकुडे,
॥ २६७ ॥ ॥ त्ति बेमि ॥
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ जाहेर खबर. अमारा तरफथी जे जे सूत्रो बहार पाडवामां आवे छे। तेमो मुख्य उद्देश लग धर्मना ज्ञाननी फेलावो करवी. अमे पोसतालीसे आगमोनो मूळपाठ जर्मनीमा अमारे खरचे शुद्ध करावचा तजवीज करी छे. जर्मनीना प्रोफेसर डा.हमेन जेकोबी जे मागधी भाषाना अभ्यासी छे तेमनी पासे तथा तेमनी देखरेख नीचे आ काम चाले छे. आगमोनो मूळपाठ एकज जातना घणा आगमो साथे सरखावी शुद्ध मूळ पाठान्तरो साथे लखावी छपाववामां आवे छे. उपरनी हकीकतथी जणाशे के मुळ पाठ मगेरे शुध्ध थशे. जर्मनीमा करावेल शुध्ध मूळपाठ बाळाज सूत्रो बाबत प्रथम खातरी करी ते सूत्री खरीदवा. ध्यानमा राखबानी जरुर छे माटे अमारा तरफथी छपावेल शुध्ध मूळवाळां सूत्रो खरीद करशो. अमारा तरफथीजे सूत्रो छपाववामां आवे छे तेना बेचाणनी उपज तेज काममा अपराय छे, अमारा तरफथी नीचेना सूत्रो देवनागरी लोपीमा छपाइ बहार पडेला छे. 1 उत्तराध्ययन सूत्र शुध्ध मूळ अर्थ भावार्य साथै पाका पुठान ह.६-८-० उपासक दशा सूत्र शुध्ध मूळ अर्थ भावार्थ साथे पाका पुठान के छुटा पाना . रु.३-४-- दशवकालिक सूत्र शुध्ध मूळ अर्थ भावार्थ साथे पाका पुंडानु के छुटा पानाबृहत कल्प सूत्र शुध्ध मूळ अर्थ भावार्थ साथे छुटा पाना, रु. 1--0 दशवकालिक शुध्ध मूळ बांधेला पुंठाचें पाठान्तर साथे. 10-8-0 बहसकल्प शुध्ध मूळ बांधेला पुंठावाळू पाठान्तर साथे. रु. 0-12-0 उत्तराध्ययन शुध्ध मूळ बांधेल पुठानु पाठान्तरला.१-४-० सामायक सूत्र अर्थ सहित गुजराती लापीमां. रु.०-१-६ व्यवहार सूत्र शुध्ध मुळ अर्थ भावार्थ साथे पाका पुंठान के छुटा पानानं. आ सूत्रो अमदावादमां मळयाना ठेकाणां.डा. जीवराज घेळाभाइ दोशी नवेदरवाजे. शा.बालामाइ छगनलाल कीका भटनी पोळ. शा, त्रीभोवन दास रुगनाथदास आकाशेठना कुवानो पोळ डा. जीवराज घेलाभाश् दोशी-नवादस्वाजा मतदत्याद. ह.३-०-०