Book Title: Tattvartha Parishishta
Author(s): Sagaranandsuri, Mansagar
Publisher: Dahyabhai Pitambardas
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004693/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUbhya nama: TenuM mela ane nI tasvAtha parijha bhASAnta2. sadA sadupadezAya jitmaaraantraarye| mUlakatta:Agama dvAraka AcArya zrI sAgarAnandasarIzvarajI. - bhApAta karo :temanA caraNAraviMda sevaka. munI mAnasAgarajI. prakAzaka : ane chapAvI prasiddha karanAra, - amadAvAda nivAsI, zA. DAhyAbhAI pItAMbaradAsa taraphathI mAstara umedacaMda rAyacade, | mu. amadAvAde. ke pAMjarA poLa, namastasmai munIzAya sAgarAnandasaraye // 1 // sana 19re che saMvata 19 6 bI) mu. 24 4 6 prathamavRtti. prata 1 0 0 - maya' jJAnAbhyAsa. sureka saMsthA lAibrerI pAThazALA ane sAdhu sAthIone bheTa, www.jainelibrary Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAntivijaya prInTI'ga presamAM IzvaralAla kezavalAla vakIla tathA mANekalAla bhAdhavajIe chApyuM, DhIMkavI cokI-amadAvA, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. sujJa mahAzaye? AjakAla dunIyAnI havAne lIdhe jainakAmanI aMdara dravyAnuyogasaMbaMdhi jJAna ghaNuM ja ochuM jovAmAM Ave che. uparyukta jJAna melavavAnA sAdhano pUrvAcAryoe prAkRta bhASAmAM ane saMskRta bhASAmAM saMgraha karI ghaNA grantha banAvelA che, te grantha ghaNA lAMbA ane guhya arthavALA hovAthI alpa buddhivALA manuSyo kaMThastha karavAne azakitamAna thayA. tethI jo A badhA grathane sArAMza Ave ane grantha nAno thAya, to alpabuddhivALAne kaMThastha karavAne sugamatA paDe. evo vicAra karIne Aja kAraNathI teonA upakAranI khAtara graMtharUpI samudrane maLIne temAMthI tasvArthasUtra rUpI ratna zrImAnuM umAsvAtivAcakajIe zodhI kADhyuM. te sUtrarUpI ratane jena kema kaMThastha karavA lAgI. jema jema tene prakAza hadayanI aMdara paDate go tema tema ghaNA divasathI ekaThuM thayeluM ajJAnarUpI aMdhArU nAza thatuM gayuM. sUtrarUpI ratnane kaMThastha karIne paNa jyAre samajavAnI zakti rahI nahi tyAre te pachInA pUrvAcAryoe te sUtrano vistArathI artha karavA mATe saMgrahaNI, kSetrasamAsa, jIvavicAra, daMDaka, navatatva ane karmagrantha Adi prakaraNa banAvyA, jethI te prakaraNe paNa jena leke kaMThastha karIne yathAzakti jJAna meLavatA rahyA. have prakaraNamAMthI kSetra samAsa ane saMgrahaNI moTA pramANanA hevAthI dhIme dhIme leke te kaMThastha karavAne azakta thayA tethI te prakaraNanuM jJAna ghaNuMja ochuM thatuM gayuM. tene pracAra karavA mATe AgAme ddhAraka AcArya zrI Ana sAgara sUrIzvarajIe ghaNe bhAge te banne meTA prakaraNamAMthI TuMka ane nAnA nAnA sutrarUpe saMskRta bhASAmAM tavAInI aMdara je je viSani avazeSatArahI hatI tenuM pariziSTa banAvI jenA kAmanI aMdara Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna upakAra karyAM che. te piriziSTa suratamAM mAnacaMda velaca taraphathI gujarAtI bhASAmAM nityasmaraNanI ceApaDI sAthe chapAyela che. tenI aMdara bhUlA rahI gai hatI, tethI bIjI vakhata amadAvAda nivAsI zA. DAhyAbhAI pItAMbaradAsa taraphathI je nityasmaraNastaMtra apAyela tetI aMdara sudhArIne pAchaLanA bhAgamAM nAkhela che. A pustakanuM kada moTu thaI javAthI pAcheA sUrIdharane vicAra utpanna thayoke jo haMmezA abhyAsa athavA ka...stha karanArane pekeTa sAijhanA nAnA pustakanI aMdara tattvAya, nyAyAvatAra ane pariziSTa e traNe prakarA sAthe chapAya tA lakAne stha karavAnI sugamatA paDaze. evA vicAra karIne punaH trIjI vakhata teja udAra zrAvaka taraphathI nyAyAvatAra havA ane pariziSTa e traNe ekaThA karIne chapAyela che te traNe natanA pustakane avAra te avAraM upaye thatA lokAnI aMdara tene pracAra te thayA, paNa sUtra TuMkamAM banAvelA heAvAthI te sUtramAMthI joie tevA bhAvArtha melavavAne leAkeA azakta thayA, tethI jo tenuM bhASAntara kAMika vistArathI thAya tA leAkeAne te sUtra samajavAnI sugamatA paDe. AvA vicAra karIne 1974 nI sAlanA mukhenA cAmAsAnI dara meM mArI buddhi pramANe je je granthAnI aMdara je je sUtranA adhikAra AvatA hatA te te graMcAmAMthI te te sUtranA adhikAra avalAkana karIne, athavA te! jyAM jyAM zaMkA paDatI tyAM tyAM gurUmAhArAja zrIAcArya AnandrasAgarajI mAhArAjane pUchI pUchI samAdhAna melavIte bhASAntara karyuM, punaHbhASAntaranuM avalAkana karatAM jyAre zaMkA paDatI tyAre amArA laghubaMdhu trinayavAna dravyAnuyoga sadhi jJAnavALA munI mANekasA garajIne pUchIne samAdhAna melavatA rahyo ane zaMkAne khulAzA karatA gayA. pachI pUrU thayA pachI te chapAvavAnA vicAra thayA tethI amadAvAda vAsI zA. DAhyA pItAMbarane vAta karI tethI teNe hA pADI ane tethI madhu meTara me' 'temane ApI dIdhuM. teNe amadAvAda umeddacaMda rAyacaMdra mAstara upara melI ApeluM tethI teNe khapAvavA zarU karyuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelethI me karamA tathA sAtamA ane Ame krame te mAstare sudhArI chApavAnI rajA Apela che. bAkInA pharamA anukramaNikA zuddhipatra vigere me mArI yathAzakita pramANe mahenata karI sudhArI Apela che. chatAM paNu jo dRSTi dveSathI athavA ajJAnatAthI athavA yuganI aMdara Aipa meALavAtI khAmIthI je koM azuddhi rahI gaI che, tenuM zuddhipatraka paNa kareluM che, chatA paNu te zivAya vizeSa jo azuddhi rahI gai hoya ! huM sabanI samakSatrividha trivadha karIne kSamA cAhu chuM. je azuddhi rahI gai hoya te azuddhi je mahAtmAe athaSA sujJajane batAvaze, te hu temane upAra mAnIne pharI bIjI avRtinI aMdara sudhArIne chapAvIzuM. bhASAntaranI aMdara je je dekANe trimAnenA, narakAvAsanA, caudarAjaloka vigerenA kaSNa viSaya Ave che, te te ThekANe yaMtrA mukIne samajavAnI goThavaNa karelI che. A kAyanA ArAthI eka thayelA paise sanmArge vyaya karavAmATe amadAvAda nivAsI dazAzrImALI jJAtinA zA. DAhyAbhAI pItAMbaradAse jJAnanA pracAra karavAnA rastA zodhI kADhaye. tethI temaNeja A pustakanA jJAnanA phelAvA karAvavA mATe tamAma qharca ApI paisA uparate mamatva eche! karIne leAkAnI upara mahuAna upakAra karIne vinA mUlye dareka ceAgya sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA sasthA lAbrerI bhaMDAra vigerete bheTa ApavAnuM rAkhela che. temanA taraphathI bIjA paNa e traNa pustake chUpAyela che te paNa bheTa tarIkeja rAkhela che. bhASAntaranI buka hAla nAM 1000 chapAvI che te jo vadhAre upayAgatI aMdara Avaze teA punaH tene bIjI ArthAta kAvya tatpara thaIzuM. eja, sujJeSu ki` bahunA ? prathama zrAvaNa suda 6 maMgaLa saMvat 1976 mu. pAlItANA, lI.-agameMDhAra AyA AsAra tema surAdhanA laghuziSya jItA mAnasAgara. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMkaH saptamyAM paJca dhanuHzatamAnaM vapuH 2 avagamAdyA dipastaDhe hastatrayam A tattvA pariziSTa mUla. ' zrI tattvArtha pariziSTa mUlasUtrANi ' 3 virahazcatuvaiizatimuhUrta saptapaJcadaza dinaika dvicatuH SaNmAsAH 4 dvayAdiSu sevArtAyaiH dd 5 udhRtAzva krihariyugalAIjjinayatidezasamyaktvavantaH 6 catvAryardha catvAri gavyUtAnyavadhirAye parAparaH 7 parato'rdhArdhagavyUtahInam " 8 viMzati dazASTazatacaturdazASTa vaturdazASTazatadvicaturaSTazata caturdvAtriMzatyaSTazatadazaviMzatyaSTadazacatuH SadazadazaviMzatidazapaJcadazaviMzatyaSTazataviMzatisiddhiH strInapuMsaka purUSa gRhyanyasva liMgaguru laghu madhyAvagAhordhvAdhastiryanarakatiryadvaya narAmaratripRthvI bhUdakadvaya vanaspatitiryak tiryakastrI nArIH vyantarAntata devajyotiSkata devIvaimAnikata devIbhyaH yathAkramam " 57 " 9 dvAtriMzadaSTacatvAriMzatpaSTidvAsaptaticaturazItiSaNNavati" dvayaSTAdikasiddhiH aSTAdiSu samayeSu 10 dvAviMzatisaptatridazavarSasahasratrinidvAdaza varSe konapaJcAzadinapanAsatripalyAyuSaH yathAkramam pRthvya" bvAyuvanaspatyamidvitricatuSpaJcendriyAnAm / 11 paramANavo'nantAH trasareNurathare NuvAlAgralikSAyUkA:: yatrAGgulA aSTa guNAH / " pRSTAMka: 1 1 4 6 12 13 14 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa mUta. 12 dvAdaza saptasaptASTAviMzatisaptASTanavArdha trayodazadvAdazadazadazanavadvAdazaSaDviMzatipaMcaviMzatilakSAH kulakoTayaH pRthvyaptejovAyuvanaspatidvitricaturindriyajalacarakhecaracatuSpadorobhujaparisarpanarAmaranirayeSu yathAkramam 16 13 aSToccA] dvAdaza caturmUlopari pRthulajagatyaH 19 19 tatvArthapariziSTa sUtra 8 no sudhArA. puruSasvaliGgamadhyAvagAhAmaravaimAnikatiryag loke'STazatam // 1 // strI naragatinArIjyotiSkadevIvaimAnikadevIbhyo viMzatiH // 2 // napuMsakAnyaliGganarakatiryak tripRthvI tiryakpuruSa stri trinikAya devebhyo daza // 3 // utkuSTAvagAhane'ghola vanaspatibhyo vyantarAntadevIbhyaH kramAd dvau dvAviMzatiH SaTpaJca // 4 // gRhiliMgajaghanyAvagAhordhvaloka pRthvIjalebhyazvatvAraH // 5 // 23 SaDantarAH / 24 catustriMzatvaitADhyavidyutprabha niSadhanI umAlyavatsuragiriSu nava nava kUTAH / 25 saumanasagandhamAdanayoH sapta / 26 rukmimahAhimavatoraSTa / " 27 28 29 30. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa mUla . . 'W - WWW 27 zikharihimavatorekAdaza / 28 SoDazasu vakSaskAreSu catvAraH / 29 zatadvayaM kanakagirINAm / 30 catvAro vRttavaitAdayAH / 31 dvau citrvicitrau| 32 dvau ymksmko| 33 suSamasuSama suSama suSamaduSSama duSSamasuSama duSSepa duSpamaduSpArAzcatusvidvidvicatvAriMzat sahasro naikasAgarakoTI koTayekaviMzAMte ekaviMzati shsrvrssmaanaaH| 32 34 devakurUttarakuLa ramyakaharivarSayoH hairaNya batahaimavaMtovideheSu prathamapratibhAgAdhAH / 35 tridvayekapalyajIvitAH tridvayephakozaH tridvayekadinabuvarIbadarAmalakAhArAH SaTpazcAzadadhikazatadvaNadhi pRSThakaraMDakAH ekonapazcAzat paMcadazAdhikApatyapAlanA yugminH| 35 36 pUrvakoTItriMzadadhikazataviMzativarSajIvitAH kozapAdasA dvihastocchrayA ryaadissu| 37 bharatarAvatayoH SaT / .. 38 paDuttarazatacatuSkAdhikapazcatriMzat sahasrA yAmA vijayAH SoDaza / 39 catuzcatvAriMzadadhikASTapazcAzacchatAni vanamukhadvayam 40 paJcAzadadhikazatasaptakaM nadyaH / 41 vkssskaaraashctuHshsii| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvArthaM pariziSTa mUla 42 ekato dvAviMzatiH sahasrANi vanam / 43 daza sahasrANi meruH / 44 uttaradakSiNato'rdhatRtIyazate / S 52 svayambhUdvIpe poDaza 53 navAgAtyAM puSpAvakIrNAH / 45 vazviturantaH paJcazatoccA gajagirayaH / 46 SaT catuzcaturaSTa kramAt devyaH / 47 pacAsurayoH / 48 UrdhvaM parigRhItetarANAM palyamadhikaM saptapaJcAzat nava paMcapaMcAzat dvayoH / 49 trayodaza dvayordvAdaza paT paJca vatvArazvatvAro dvayavatvAri dvayozcatvAri dazopari prastaTAH / 50 ( 1 ) Adyadvaye utkRSTa nijapratarabhakteSTamataraguNA / 51 (1) zeSeSu vizleSasya sAdhastanA punaH / 45 46 50 (2) tryatracaturasravRttA dikSu dvASaSThi upaye kekahInA vimAnAH // 49 51 (2) tamindrakaM madhye | V 39 39 40 40 41 42 42 43 54 pada sahasrANi sAmAnikAH / 55 catuHSaSTiH SaSThivAsurayoH / 56 caturguNA AtmarakSAH / 57 vyantarANAM catvAri / 58 catuzicatuzcatvAriMzadaSTatriMzat paJcakRtvazcatvAriMzat paJcAzaccatvariMzallakSA uttaratazcaturlakSahInAH bhavanAH / 58 50 53 56 56 56 56 57 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amwam zrI svArthapariziSTa mUla 59 cUDAmaNiphaNigaruDavajakalazasiMhAzca (abhiSeka) - gjmkrvrdhmaanaangkH| 60 samabhuvo dshonaassttaashtyaastaarkaaH| 61 tato dazAzIticatuzcatusvitritritriSu AdhikeSu ravicandranakSatrabudhazukrajIvamaGgalazanaizcarAH / 62 ekaSaSTayazAH SaTpaJcAzadapTacatvArizacandra suuryyorvimaanaaH| 63 zeSA dvyekaardhgvyutaaH| 64 yathottaraM zIghrAH / 65 tArAntaraM paraM dvAdazasahasrANi zate dvicatvAriMzaca / 66 candrasUryAH dvicatudaza jambAdiSu / 67 tatatriguNAH puurvyutaaH| 68 paJcadaza caturazItisataM maNDalAni / 69 jambvAH zate'zIte paJca paJcaSaSTiH / 70 samayazatavarSapradezaiH vAlAH palyamuddhArAddhAkSetrAkhyam / 68 71 panakAsakhyeyaguNavaNDaiH sUkSmam / yayaguNakhaNDaH sUkSmam / / 72 daza koTAkoTayaH sAgaraH / 73 sArddhadvayoddhArasAgarasamayamAnAH dvIpAbdhayaH / 74 dvAtriMzadaSTAviMzatidvAdazASTacaturlakSa paJcAza zvakhAriMzatSaTsahasracatustyekAdazasaptAdhi kaikazata paJca vimAnA urvaloke / 75 ekadvArapAkArAtA vRttAH / 76 catudvArAH sarvato vedikaashctursraaH| 9 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa bhUla 77 tridvArA vRttacaturasrA''sannavedikAprAkAza''tRtAH vysraaH| 73 78 mRgamahiSavarAhasiMhAjadaraMgajabhujagakhaniSabhaviDimAGkA:77 79 caturazItyazItidvAsaptatisaptatiSaSThipaJcAzacatvAriM zatriMzadizatidaza sahasrAH saamaanikaaH| 80 dvitritrishessaa-ghnoddhivaataabhyaakaashprtisstthaaH| 81 dvayoAtriMzacchata yojanAni pRthvIvimAnabAhalyaM / 82 dvidvidvicaturnavapaJcasvekaikazataparAvRttiH / 83 dvidvidvidvizeSu paJca catusvidvizvetavarNAH / 84 saudharmamAhendralAntakasahasrArAcyutoveyakalokAntA ekAdirajjvAH / 85 A izAnAt saptahastaM vapuH / 86 dvidvidvicatug2aveyakAnuttarekaikahInam / 87 madhye pratyataraM jaghanyA'dekAdazaikabhAgAdhikaM / 88 dvAdaza muhUrtA upapAtavirahaH / 89 A izAMnAccaturvizatiH / 90 tribhAgonadaza satribhAga dvAdaza sArdhadvAviMzati paJcacatvAriMzadazItizatadinAH Urdhvam / 91 dvayordvayostriSu triSu triSu vijayAdiSu sarvArthe ca saGkhyAtamAsavarSazatasahasralakSavarSa palyA skhysngkhybhaagaaH| 92 tApasaparivrAjakatiryazrAddhamithyASTiyatisaMyatAnAM . jyotiSkabrahmalokasahasrArAcyutapraiveyakasarvArtheSu / | Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yodazasAgaramA bapikAnAm saptatitriMzata, 100 zrI tatvArtha pariziSTa mUla 93 tApasachamasthazrAddhacaturdazapUrviNAM vyantarasaudharmasau dhrmlaantkessvprH| 94 sevArtakIlikArdhanArAcarSabhanArAcavarSabhanArAcaiH ___ catuHSaDaSTadazadvAdaza siddhayaH / 95 tripalyatritrayodazasAgaramAyuH Adhadvaya-.. santakumAralAntakAdhaH kilbiSikAnAm / 96 prANastokalamuhUrttadinamAsAH sapta sapta saptasaptatitriMzat trizad ___dvAdazaguNAH stokalavamuhUrttadinamAsavarSAH / 101 97 jaghanyAzcaturthastokasaptakAbhyAmAhArocchAsa 98 A sAgarAd divasamuhUrtapRthaktvAbhyAm / . 99 parato'tarasamapakSavarSasahasrAbhyAm / 100 dvidvidvidvi catuHSatigreveyakavAsino'dhaH prathamAyA vissyaaH| 101 paJcAnAM saMbhinna loknaaliH| .. 102 navatisahasralakSapUrvakoTIvarSasAgaradaza navabhAgAdhA AdhanarakamastaTeSvAyuH / 103 azItidvAtriMzadaSTAviMzativiMzatyaSTAdazaMSoDa. shaassttshsraadhiklksspinnddaaH| 111 104 viMzatiH sahastrANi ghnoddhiH| 116 105 SaDardhapazcamasAIyojanaghanAmbughanatanuyAtairvalayaM / 117 106 yojanavibhAgaitribhAgagavyUtaddhaM kramAt / 107 triMzatpaJcaviMzatipaJcadaza dshtripshcniklksspnycaavaasaaH|119 108 dvivihInAlayodaza prstttaaH| 104 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvArthaM pariziSTamula 109 divekonapa yazadaSTacatvAriMzadvadiSu / 110 viSkambhavargadazaguNamUlaM paridhiH / 111 viSkambhapAdaguNo'sau gaNitapadam / 112 vI pRthaktvacaturguNeSuguNamUlaM jIvA / 113 iSuvargaSaDguNajIvAvargayutamUlaM dhanuH / 114 antyepujIvAguNacaturbhaktavargadazaguNamUlaM prataraH / 115 himavackhariNoH zatavRddhAvizatAdiviSkambhA antaradvIpA vRttAH pani koNaM sapta / 119 yAmyottarAyatau dazavatatva paJcazatocca karAyoH / iSugirI 120 svaparAbhAsi jJAnaM mamANaM / 121 anAkSetra ekadharmako baktrAbhiprAyo namaH 122 upazamo mohe mizro ghAtiSu kSayaH sarveSu audayika pariNAmako gha 123 jananyAyasyApavyAnantaguNA'NukA vargaNA 124 sarvAH svAnantabhAgamudrAH 125 siddhAnantAMzAdhikA agraiNAH iti sUtrANi samAptAni. 131 116 palyA saMkhyAMzU / yuyajanadazamAMza tanucaturthabhojicatuHSaSThi pRSTheonAzItidinA'patyapAlanA yugminaH / 133 117 lavaNa ApavanavatisahasrebhyaH sahasrAvagADhaH saptazatoH 135 118 madhye zikhA saptadaza sahasrANi 136 13 122 127 128 129 130 130 136 137 138 138 150 140 141 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvArtha pariziSTanA nASAMtaranI anukramaNikA. che. - * * * * * 5 - 2 viSaya. maMgalAcaraNa. nArakInA jIvonuM zarIra pramANa tathA yaMtra vigere; nArakInI aMdara virahano kAla; kayA kayA saMdhayaNavALA jevo kaI kaI nArakImAM jAya; nArakIthI nIkaLelA jIvone kaI kaI padavI male; pahelI narakInA jenuM avadhijJAnanuM kSetra bajIthI mAMDIne sAta nArakInA jIvonuM avadhi kSetra yaMtra sahIta; traNe vedamAMthI AvelA jIvonI eka samaya siddhi. gRhathelIMga, anyalIMga, utkRSTa avagAhanAvALA madhyama ane jaghanya avagAhanAvALA eka samayamAM keTalA mokSe jAya. 9rva adho ane ticcha lokamAM keTalA le jAya; naraka tiryaMca manuSya ane devalokanI gatimAMthI AvelA keTalA mokSe jAya pahelI traNa nArakAthI AvelA keTalA siddhi pada pAme; pRthvIkAya apAya ane vanaspatikAyamAMthI keTalA siddhi pada pAme; tiryaMca paMcendri purUSada ane strivedamAMthI keTalA siddhi pada pAme; strInA jIvanamAMthI keTalA me se jAya; bhUvanapati jayotiSa ane vaimAnika deva ane devImAMthI samaya siddhi eka samaye utkRSTa keTalA mekSe jAya ane pachI keTaluM aMtara paDe, tiryacanA bhede ane tenI sthiti; vyavahArI paramANuthI mAMDIne aMgulanuM svarUpa (yaMtra) cAre gatinA jIvonI kulakATI ane yonInuM svarUpa (yaMtra) samudranI jagatInuM varNana; jagatInI uparanI vedikAnuM varNana; - - - - ra ja ja ra ra che WWW.jainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 22 27 27 27. D viSaya. jaMbudvIpanA parvatonuM varNana; (yaMtra) jabudvIpanA kSetra ane parvatanI laMbAI; (yaMtra) parvata uparanA kahenuM varNana; (yaMtra) moTI cauda nadIone nIkaLavAnA sthAna mahAvideha zivAya anya kSetronI nadIone parivAra; mahAvideha kSetranA vijayanI nadIone parivAra, yugalIAnA kSetranI nadIonuM svarUpa; antara nadIonuM svarUpa; (yaMtra) nava nava kuTone rahevAnA sthAnanuM varNana; somanasa ane gaMdhamAdananA kuTo; rUkima mahAhimavaMta zikharI ane himavaMtanA kuTa; sola vakSaskAranA kuTonI saMkhyA (yaMtra) kaMcanagirI parvatonuM svarUpa vaitADhaya parvatonuM svarUpa devakare ane uttarakure kSetranA parvanuM svarUpa cha ArAnA nAma tathA svarUpa kayA kSetramAM kayA ArAnA jevo kAle tenuM svarUpa pahelA bIjA ane trIjA ArAmAM thayelA yugalIAnuM svarUpa cothA pAMcamA ane chaThThA ArAmAM thayelA javAnuM svarUpa cha ArA kyA kSetramAM hoya tenuM svarUpa vijanI laMbAInuM varNana banne taraphanA vanenuM varNana aMtara nadIonI laMbAI vakSaskAranI laMbAinuM svarUpa merU parvata ana bhadrazAla vananI laMbAinuM svarUpa (yaMtra) cAra gajadatA parvatonuM svarUpa ne 35 38 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 viya. cAre nikAyanI devIonuM svarUpa parigRhIta ane aparigrahIta devIonuM svarUpa tathA teonI sthiti vaimAnika devAnA pADAnuM varNana pahelA e devalAkanA pATaDAnI sthiti jANavAnuM kASTaka ( yaMtra) AchInA devalenA pATaDAnI sthiti jANavAnuM kATaka ( yaMtra ) prataranI cAre dizAmAM rahelA vimAnenu varNana (yaMtra) cAre dizAmAM rahelA vimAnA ( yaMtra ) dareka devalAkanA vimAnA ( yaMtra ) dizAnA vimAne DhAnI upara rahelA che tenuM varNana caMda rAjaleAkamAM keTalI vastu sarakhA pramANanI che trIkhuNI cattubhrANu ane gALa vimAnAnI sthApanA puSpAvakI vimAna ane sAmAnika devatAonA parivAra jIvanapatinA jIvanAnI sakhyA ane yaMtra jIvanapatine oLakhavAnA cinho deva sakhathI adhikAra. nyutiSa devatAnuM svarUpa nyAtiSa devatAnA vimAnAnu` varNana ( yaMtra ) vimAnAnI gati ane aMtara jaMbudrIpa Adi kSetrA ane samudranI aMdara caMdra sUryanI sakhyA caMdra ane sUryanA mAMDalAnuM varNana samudrAdinI saMkhyA lAvavA mATe uddhAra Adi paththopamanuM svarUpa sUkSmasAgarApamanuM pramANa dIpa ane samudranI saMkhyA pramANa vaimAnika devAnA vimAnAnI saMkhyA paktigata rahelA vinAnA daravAjAnuM svarUpa pRSTha. sara 42 44 45 46 4 51 53 54 54 55 para para 61 ane te lAvavAnI yukti. kRSa }} 63 }r 70 71 1 2. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oo 81 86 viSaya. goLa triIkeNuM ane catuSkoNa vimAnI sthApanA dareka pATaDe dareka paMktimAM keTalA keTalA gaLatrikoNa Adi vimAne rahelA che tenI saMkhyA ane sthApane 75 vaimAnika devatAonA cihanA nAma ane sthApanA vaimAnika devatAnA sAmAnika ane AtmarakSakanI saMkhyA ane sthApanA 78 bAre devaloka kenA kenA AdhAre che tenuM varNana kAtika devanuM svarUpa ane tamaskAyanI sthApanA (yaMtra) vaimAnika devalokanA varNa ane vimAnanI jADAI urva sAta rAjalakanI aMdara devalokanA nAma cauda rAjalekanI saMkSepa sthApanA (yaMtra) vaimAnika devalokanA zarIranuM pramANa zarIranA pramANanA yaMtro cAre gatinI aMdara upapAta viraha (yaMtra) dareka jIvanA virahanuM yaMtra devakanI aMdara virahAkAla ane sthApanA sarvArthasiddha suddhi kayA kayA cho jaI zake kayA saMdhayaNuvALA kayA devaleka sudhI jAya kibiSiA denA sthAnenuM varNana stakathI mAMDIne varSa sudhInuM svarUpa ane koSTaka 101 devatAonA AhAra ane zvAsocchavAsanuM pramANa ane sthApanA devatAone avadhijJAnano viSaya 104 dareka devanA urdhva adho ane ticchamAM avadhi jJAnanA viSayanuM yaMtra) 107 nArakInA dareka pATaDe AyuSyanI sthiti ane (yaMtra) 108 nArakInA dareka pATaDe AyuSyanI sthiti ane yaMtra) nArakInI nIce rahelA ghanodadhI ghanavAta tanavAtanuM pramANa (yaMtra) 117 nArakIne pharatA ghanAdadhI AdinuM pramANa (yaMtra) 117 00 11 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. pRSTha. nArakInI aMdara narakAvAsanI saMkhyA (yaMtra) 119 ghanAdadhI vigere ane narakAvAsanuM (yaMtra) 121 nArakInI aMdara pATaDAnuM svarUpa 122 dareka pATaDe dizA ane vidizAmAM rahelA narakAvAsanI saMkhyA (yaMtra 123 pAMcamI chaThThI ane sAtamI nArakInA narakAvAsanI sthApanA 126 paridhinI rIta 127 gaNita padanI rIta 128 chaThAnI rIta 129 dhanu pRSTa kADhavAnI rIta 130. pratara kADhavAnI rIta aMtara dvIpanuM varNana (yaMtra) 131 aMtara dvIpamAM rahenArA yugalIAnuM varNana 133 lavaNa samudra zikhAnuM varNana 135 ikSukAra parvatanuM varNana (yaMtra) 136 pramANanuM svarUpa 138 nayanuM svarUpa 138 pAMca bhAvanuM svarUpa dareka karmane keTalA keTalA bhAva che tenuM yaMtra 140. jaghanya vargaNAnuM svarUpa 140 agrahaNuM vargaNonI saMkhyA 141 che samApta Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namaH zrI sarvajJAya zrI tattvArtha pariziSTa mUlanu bhASA ntara vivecana sahita. 3 nama: natvA zrI goDipArzvezaM, sUriMcAnandasAgaraM / tattvArthapariziSTasya, bAlabodhaM karomyahaM // 1 // zrI geDI pAzvanAtha mahArAjane tathA AcArya zrI AnandasAgara sUrIzvarajIne namaskAra karIne temaNe banAvelA) tattvArthapariziSTanI bAlAvabodhavyAkhyA huM (mAnasAgara) karuM chuM. 1, saptamyAM paJcadhanuHzatamAnaM vapuH 1 bhAda-sAtamI mahAtamA nAmanI nArakInI aMdara utkRSTa 500 dhanuSa zarIranuM pramANa che ane jaghanya utpanna thatI vakhate aMgulanA asaMkhyAtamebhagezarIrahAya che. arvAgardhArdhamAdyAdiprastaTe hastatrayam 2 bhA-sAtamI nArakIthI upara cAlatAM dareka nArakIne viSe aDadhuM aDadhuM ochuM karatAM pahelI nArakInA pahelA pratarane viSe traNa hAthanuM zarIra pramANa che. vi-sAtamI nArakImAM 500) dhanuSa pramANa che ane tenuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa. aDadhuM karatA ra5) dhanuSya chaThThI nArakInA viSe tenuM aDadhuM 125 dhanuSya pAMcamI nArakInA viSe, tenuM ardha dara-2 hAtha, cethI nArakInA viSe, tenuM ardha 31-1 hAtha trIjI nArakInA viSe 15Ane bAra aMgula, bIjI nAskIne viSe, ane tenuM ardha zA-6 aMgula pahelI nArakanA 13 mAM pratarane viSe heya che. have dareka prastarane viSe zarIra mAna kADhavAne mATe dareka pratara 2 hAtha ane 8 aMgula e cha karatA javAthI pahele pratare traNa hAtha Avaze, te yaMtra sthApanA jevAthI mAluma paDaze. pra. dha hAM, aM. bAda, pra. dha. hA.a. bAda, - hA. aM. hA. aM 13-7-3-6- 2-8 6i-3-2-18 2-8Na 12-7-0-21aaaa 2-8 5-3-0-10-2-8 11-6-2-13- 2-8 4-2-2-1-2-8mA 10-6-0-jA- 2-8aaaa 3-1-3-17-2-8 9-5-1-20- 2-8 2-1-1-8-2-8 8-4-3-11 2-8 1-0--0 7-4-1-3- 2-aa pahelI nArakInA pATaDAnuM yaMtra evI rIte bIjI nArakInA dareka pratane viSe traNa hAthane traNa aMgula vadhAratA javAthI 11 mAM pratarane viSe 1pA dhanuSa. ne Ara aMgula Avaze, evI rIte dareka nArakInA khataranuM dehamAna samajI levuM tene yaMtra nIce pramANe, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa, 2 zarkarA prabhA pratara 11 pra. ya. hA. a: vizeSa. hA. a. ~3~2 3---3 29 3-3 39 1-12 3--3 3 3 3--3 3--3 4-10-0-15 5-10-3-18 6-11-2-21 3 do 7-12-2-7 8-131 3 3-3 9-14-036 3-3 10-14-3-9 3. 11-15-2-12 4 paka prabhA pratara 7 yA. dha. hA. . vizeSa dha. hA. A. 5020 1-31-10 236-1-20 p020 3-4121} 4-0-20 4-463-12 50-20 552-0-8 5-7-20 }-57-14 50=20 9=}22-0 5-0-20 3 vAlukA prabhA pratara pra. ya. hA, a. vizeSa 115-2-12 7-19lA 2017-2NA 7-1lA 3-19-2-3 7=19aa 4-21-1-rA 7-1aa 5-23-1-18 7-19aa 625-1-13gA 6--19lA 27--1-9 7-191 7-191 7-19aa -- 829-1 jAA 9-31-1 -0 31-3-0 $1. 24. 5 dhuma prabhA pratara pa . vizeSa dha hA. A 15-2-12 pA. dha. hA. 1-622 0 278-0-12 152-12 393-30 4-10-111 5-125-0 15-2-12 152-12 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 4 zrI tatvArtha pariziSTa. 6 tamaH prabhA atara 3 vizeSa 7. mahAtama prabhA atara 1 pA. dha. hA. A. dha. hA. pA. dha. hA. A 1-12 -0-0 62-2-0 1-58 0-8-0 2-187-2-0 kara-- 3-250---- virahazcaturviMzatimuhUrttasaptapaJcadazadinaka divaSavmArA re 1ii che. zabdArtha-sAte nArakInI aMdara anukrame ra4) muhUrta sAta ane paMdara divasa tathA eka, be, cAra ane cha mahinAne upajavAne athavA cyavavAno viraha kALa che. viva-nArakanI aMdara upapAta ane avananA aMtarano kALa anukrame pahelI nArakImAM 24) muhUrtana, bIja nArakImAM sAta divasa, trIjI nArakamAM paMdara divasa, cethI nArakImAM eka mAsa, pAMcamI nArakImAM be mAsa, chaThThI nArakImAM cAra mAsa, ane sAtamI nArakImAM cha mAsane aMtara che. ahiMA je aMtarano kALa batAvela che teTale kALa pure thaI gayA pachI avazya te nArakInI aMdara jIva utpanna thAya tyAMthI cyavana pAme. dAripu sevArtAH . zabdArtha-sevA Adi saMghayaNavALA che. bIjI nArakI vigerenI aMdara jAya che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa, vidaivajju ( sevA ) saMghayajIvALA jIva paDelI be nAra kImAM, kIlIkA sa ghayaNavALA jIve trIjI nArakImAM, anArAcaM saMghayaNavALA cAthI nArakomAM, nArAca saMghayaNavALA jIve pAMcamI nArakImAM, RSabhanArAca saMghayaNuvALA jIvA chaThThI nArakImAM, ane vajra RSabha nArAca saMghayaNavALA jIvA marIne sAtamI nArakImAM jAya che. udhRtAzcakririyugalAI jjinayati dezasamyaktvavantaH // 5 // zabdArtha -anukrame pehelI nArakI AdIthI nIkaLelA cakravatI, maLadeva ane vAsudeva, arihaMta, kevalI, sarva virati, deza virati ane samyakatvavALA thAya che. vi--pehelI nArakIthI nIkaLelA cakravartI thAya bIjI nArakIthI nIkaLelA jIva vAsudeva athavA baLadeva thAya, trIjI vAlukA prabhAthI nIkaLelA jIva tIrthaMkara thAya, cAthI pakaprabhA nArakIthI nIkaLelA jIva sAmAnya kevaLI thAya, pAMcamI nArakIthI nIkaLelA jIva sarvavirati thAya, chaThThI tamaprabhA nArakIthI nIkaLelA jIva dezavirati thAya, ane sAtamI mahAtama nArakIthI nIkaLelA jIva samyakatva pAme che. catvAryacatvAri manyUtAnyavadhirAdye parAparaH // 6 // zabdA pahelI nArakI ratna prabhAne viSe avidha jJAnanu kSetra utkRSTa ane jadhanya 4 gAu ane sADA traNa gAu anukrame che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa. viva-pahelI nArakInA ja pitAnA rahevAnA sthAnathI urva adha ane tichI lekanI aMdara vadhAremAM vadhAre 4 gAu sudhI avadhi jJAnathI dekhI zake ane ochAmAM ochuM cAre dizAnI aMdara rA gAu sudhI dekhI zake che. parato'rdhArdhahInam // 7 // zadArtha-bIjI nArakI vigerenI aMdara ardha adha ochuM karavuM. viDa-bIjI zarkarA prabhA vigere nArakIonI aMdara pahelI nArakImAM jeTaluM kSetra avadhi jJAnanuM che temAMthI aDadho aDadho gAu ochA karatA javuM te sAtamI nArakI sudhI e karatAM chevaTe utkRSTa eka gAu, ane jaghanya aDadhe gAu sAtamI nArakImAM Avaze. jemake pahelI nArakImAM utkRSTa 4 gAu ane jaghanya vA gAu che. temAMthI aDadhe aDadhe gAu bAda karatA bIjI nArakImAM utkRSTa kA gAu, jaghanya 3 gAu evI rIte trIjI nArakImAM paNa bIjImAMthI aDadhe aDadhe bAda karatAM utkRSTa 3 gAu, jaghanya rA gAu evI rIte thI nArakI paMkaprabhAmAM utkRSTa rA gAu jaghanya 2 gAu pAMcamI nArakI dhumaprabhAmAM utkRSTa 2 gAu, jaghanya 1 gAu, chaThI nArakI tamabhAmAM utkRSTa sA Au, jaghanya 1 gAu ane sAtamI tamatamA tArakInI aMdara utkRSTa 1 gAu ane jaghanya gAu sudhI avadhi jJAnathI cAre dizAonI aMdara joI zake che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa, yaMtra sthApanA. nArakInA nAma. avadhi. utkRSTha jJAnanu kSetra jaghanya 1. ratnaprabhA 4 gAu 35 gAu 2. zarkarAprabhA zA gAuM 3. vAlukAprabhA 3 gAu 4. 1kaprabhA rA gAu 2 gAu zA gA 5. dhumaprabhA 6. tamaprabhA 7. tamatamAmrabhA 3 gAu ra 3 10 11 12 13 14 15 da 17 18 19 viMzati dazASTazata caturdazASTazatadvicaturaSTazatacaturdvAviMzatyaSTazatadazaviMzatyaSTazatadazacatuH SaTdazadazaviMzatidazapaJcadazaviMzatyaSTazataviMzatisiddhiH ra 22 23 34 25 26 1 3 5 strInapuMsaka puruSagRhyanyasvaliMgagurulaghu madhyAvagAhordhvA xx 12 13 14 15 16 17 dhas tiryaGGgaraka tiryagddhayanarAmara tripRthvI sUdakadvaya vanaspatitirthatiryak zrInArIvyantarAntatadevI jyotiSka 23 24 madI 20. 3 gAu rA gAM 2 gAu 15 gAu 1 gAu nA gAu 6 27 35 37 taca vaimAnika taddevIbhyaH yathAkramam 7 10 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa, zabdA--strI napu saka ane purUSa vedavALA, gRhastheliMga anyaliMga, svaliMga ( sAdhuliMga ) utkRSTa, jaghanya ane madhyama avagAhanA vALA, urdhva lAkathI, adheAleAkathI ane tioleAkathI, naraka ane tiryaM canI gatithI AvelA, manuSyagatithI, devalAkathI, traNa pRthvI ( ratnaprabhA. zarkarA prabhA. vAlukA prabhA ) thI, pRthvIkAya, aplAya ane vanaspatikAyathI, tiryaMca pacendriya ane tiryaM ca sauthI, asurakumArathI mAMDIne antara sudhInA devatAomAMthI ane teenI devIomAMthI, jyAtiSkamAMthI ane tenI devIomAMthI, vaimAnika devatAmAMthI ane temanI devIemAMthI tathA manuSyagatimAMthI AvIne anukrame 20-10-108-4-10-18-2-4-108 -4-22-108-10-20-108-10-4-6-10-10-20-10-2 -10-20-108-20 nI eka samayamAM siddhi thAya che. vi--1 strI vedavALA jIvAmAMthI AvelA jIvA eka samayanI aMdara 20) melle jAya che, tethI vadhAre jaI zakatA nathI, te jIveAmAMthI strI vedamAMthI marIne manuSya thayelA hoya athavA tA srI thayela hAya athavA napuMsaka thayela hoya to paNa badhAmAMthI malIne 20 mekSe jAya. 2 napu Msaka vedamAMthI AvelA jIvA manuSya thAya athavA tA napuMsaka pA| phrIne thAya te paNa eka samayanI aMdara 10) mAkSe jAya che.. 3 kAIpaNa jAtanA ( tiryaMca, manuSya ke devatA ) purUSa vedamAMthI AvelA jIvA manuSya, strI, ke, napuMsaka thAya te paNa purUSavedathI marIne purUSaja thayelA hAya teA eka samayanI aMdara Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTaH ekI vakhane 108) mekSe jAya che. bAkI strI ke napu Msaka thayA hAya tA 108 na jAya. 4 gRhasthaliMga eTale sAdhupaNu lIdhA zivAya zrAvaka paNAnI aMdara eka samayanI aMdara utkRSTA ekI vakhate 4 mAkSe jAya. 5 anyaliga eTale tApasAdika, sanyAzI vigerenA vezavALA jIvA eka samayanI aMdara ekI vakhate 10) siddhi pAme che. 6 svaliMga eTale sAdhu paNa laIne sAdhunA veSa rAkhele hAya te te eka samayanI aMdara ekIvakhate utkRSTa 108) mAkSe jAya che. 7 utkRSTa avagAhanAvALA eTale 500) dhanuSanu zarIra hAya tevA eka samayanI aMdara 2) meAkSe jAya. ahIMyA koI ne zaMkA thaze ke mAdevImAtA 525) dhanuSa uMcA hatA teA pachI te kema mekSe gayA ? tenuM kAraNa eche ke Aje utkRSTa avagahanA 500) dhanuSyanI kIdhI che te tIrthaMkarane AzrIneja kIdhI che para'tu sAmAnya kevalIne AzrIne kIdhI nathI. 8 jaghanya avagAhanAvALA eTale me hAtha uMcI kAyAvALA eka samayanI aMdara utkRSTA cAra mAkSe jAya, ahIMyA koIne zakA thaze ke jaghanya sAta hAthavAlu zarIra cAgya che, teA pachI kurmAputra je e hAthanAzarIravAlA hatA te kema mekSe gayA tenu kAraNu e je jadhanya sAta hAtha zarIra kahyuM che te tIrthaMkarane zrIne kahyuM che paNa sAmAnya kelIne AzrIne kahyuM nathI, tethI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArtha pariziSTa, sAta hAthavALA tIrthakaraja mekSe jAya paNa kuma putra Adi te jaghanya be hAtha zarIravALA paNa mekSe jAya.' 9 madhyama avagAhanA vALA eka samayanI aMdara ekI vakhate 108) mekSe jAya. 10 tathA urvaleke eTale merUparvatanI culIkA ane nadanavanane viSe eka samayanI aMdara utkRSTA 4) mele jAya. 11 tathA aleke eTale mahAvideha kSetranI aMdara je kubaDI nAmanI vijaya che. tenI aMdara mekSe jAya te eka samacanI aMdara utkRSTa ra2) jAya. 12 tilaka je lekaprasiddha che temAMthI eka samayanI aMdara utkRSTa 108 male jAya, vizeSa-samudramAMthI 2) me jAya, sAmAnya nadI, taLAva, kuMDa, vigerenI aMdara kAussaga karI mele jAya to 3) jAya. siddha pAhaDAmAM adholekamAM ane jalamAM taphAvata che te adhale ke 20 pRthaktatva ane sAmAnya pANImAM 4 mekSe jAya, yataH cattAri uThThaloe, jale caukaM duve samuddami / anusayaM viriyaloe vIsapuhattaM aholoe // 1 // uttarAdhyayananA avAjIvavibhakti nAmanA adhyayananI aMdara che vIsa tara" alakamAM 2) kahelA che. eka vijayane viSe eka samayamAM utkRSTa ) mokSe jAya, eka akarma bhUmine viSe karma bhUmimAMthI saMharaNa karIne lAvelA hiya te paNa eka samayanI aMdara uda 10) mele jAya evI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa. rIte badhI akarmabhUmimAMthI javAnI sattA kharI pAMDukavanane vize eka samayanI aMdara be, paMdara karmabhumine viSe eka samaye ekI vakhate 18 mekSe jAya, 13 naraka ane tiryaMcanI gatimAMthI AvelA hoya te eka samayanI aMdara 10 mokSe jAya. 14 manuSyanI gatImAMthI AvelA che eka samayanI aMdara utkRSTa 20) mele jAya. 15 devalokanI gatimAMthI AvelA che. eka samayanI aMdara 108 mokSe jAya. 16 traNa pRthvI kahetA ratnaprabhA, zarkarA prabhA ane vAlukA prabhAmAMthI AvelA cheeka samayanI aMdara utkRSTha daza meze jAya ane paMka prabhAthI AvelA 4 mekSe jAya dhumaprabhA AdithI AvelA mekSe jatA nathI. 17 pRthvIkAya ane aplAyamAMthI AvelA jIva eka samayamAM 4) mokSe jAya. 18 vanaspatikAyamAMthI AvelA che. eka samayanI aMdara utkRSTa 6) mele jAya. 19 tiryaMca paMcendriyamAMthI AvelA cha eka samayanI aMdara utkRSTa 10) mele jAya che. 20 gatiyaca paMcendriyastrIthI AvelA cha eka samayanI aMdara utkRSTa 10 maNe jAya che. anizcaya, vAukAya, beIzrI, teDhI ane caurIddhivALA mAMthI AvelA prekSe jatA nathI, 23 strInA chamAMthI Ave che. eka samayanI aMdara Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI tattvArtha pariziSTa. utkRSTa 20 jAya che ane manuSyagatinA manuSyamAMthI AvelA ja 10 mekSa jAya che. - rara bhUvanapatinA dazanikAyanA deva thI ane vyantara devamAMthI AvelA eka samayanI aMdara 10 me jAya. 23 bhuvanapatinA dezanikAyanI devI mAMthI ane vyantaranI devImAMthI AvelA je hoya te eka samayanI aMdara utkRSTa 5 mese jAya. 24 tiSi devamAMthI AvelA heya te 10 me jAya. 25 jyotiSa devIomAMthI AvelA cheeka samayamAM 20 mokSe jAya, 26 vaimAnika deva thakI AvelA hoya te eka samayanI aMdara 108 mekSe jAya.. 27 vaimAnika devImAMthI AvelA eka samayanI aMdara 20 mekSe jAya. evI rIte dareka veda, gati, ane liMganI apekSAe jInI eka samayamAM siddha thavAnI saMkhyA batAvI. have sidhdhanA - tarA keTalA keTalA hoya te batAve che, dvAtiMzadaSTacatvAriMzat SaSTidvAsaptaticaturazItiSapaNavatidvayaSTAdikasidiH aSTAdiSu samayeSU ||e|| zabdArtha---ekathI mAMDIne 3ra sudhI mokSe jAya te A samaya sudhI jAya pachI navame samaye AMtarU paDe evI rIte 33-48, 7 samaya sudhI, 4-40, 6 samaya sudhI, 1-72, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa. 5 samaya, 73-84-4 samaya, 85-96 3 samaya, 97-102, 2. samaya, ane 103 thI 108, 1 samayamAM jAya che pachI AMtare paDe che, vivecana-caude rAjakamAMthI je ekathI mAMDIne batrIsa sudhImAM mese jAya te AThasamaya sudhI niraMtara jAya pachI name samaye AMtarU paDe eTale kaI paNa kSe jaI zake nADu, evI rIte 33 thI 48 sudhInA sAta samaya sudhI mokSe jAya, pachI AMtarU paDe 49 thI 60 sudhInA cha samaya sudhI mele jAya pachI sAtame samaye AMtarUM paDe, 61 thI 72 sudhI AMtarAvinA pAMca samaya sudhI mokSe jAya pachI cha samaye AMtarU paDe 72 thI 84 sudhI AMtarAvinA cAra samaya sudhI mekSe jAya pachI AMtarU paDe, 85 thI 9 sudhI je niraMtara meNe jAya te traNa samaya sudhI jAya pachI AMtarU paDe 9 thI 102 sudhI niraMtara lagolaga be samaya sudhI mele jAya pachI AMtarU paDe, 103 thI 108 sudhI eka samayanI aMdara mokSe jAya pachI bIje samaye AMtarU paDe, pachI kaI mele jAya nahi, jaghanyamAM jaghanya eka samayane AMtare che ane utkRSTa cha mAMsane AMtarA che, A AMtare thayA pachI jarUra mele jAya. dvAviMzatisaptatridazavarSasahasratridinadAdazavarSekonapaJcAzadinaSaNmAsatripaDyAyuSaH yathAkramam pRthvbvaayuvnsptygniditrictusspnycenddriyaanaa||10|| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI taravArtha pariziSTa zabdArtha-pRthavIkAya, aSkAya, vAyukAya, vanaspatikAya, agnikAya, beIdri, idri, cariddhi ane pacendriya jIvanI utkRSTa AyuSanI sthiti anukrame 22000) varasa, sAta hajAra varSa, traNa hajAra varSa, daza hajAra varSa, traNa divasa, bAra varSa, 49) divasa, che mahinA, traNa pAmanI che. - viTa-pRthvI kAyanI utkRSTa bAvIsa hajAra varSanI sthiti hoya che, aSkAyanI sthIti sAtahajAra varSanI, vAyukAyanI sthIti traNahajAravarSa, vanaspatikAyanI sthIti dazahajAra varSa, agnikAyanI sthIti zudivasa, beidrivALA nI sthIti bAra varSa, traNa iMdrivALA (sparza-rasa-prANa) nI 49 divasa, cAra iMdrivALA (sparza-rasa-ghANa cakSu) nI sthIti che mahinA, ane paMcendriyagarbhajatiryaMca ane garbhaja manuSyanI sthIti traNa palyopamanI hoya che, ane badhAnI jaghanya sthIti aMtarmuhUrtanI hoya che. vizeSathI batAvatA kamaLa mATInI AyuSanI sthIti eka hajAra varSanI, kumAra jAtinI mATInI sthIti bAra hajAra varSanI, veLunI sthIti cAra hajAra varSanI, manazIlanI sthIti selahajAra varSanI, nAnA nAnA pattharanI utkRSTa sthiti aDhAra hajAra varSanI ane moTA moTA patharAnI bAvIsa hajAra varSanI che. paramANavo'nantAH trasareNu rathareNuvAlApratikSA yUkAyavAGgalA aSTaguNAH // 19 // zabdArtha-anantA paramANane eka trasaraNa thAya, ATha Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI, tavA pariziSTa 15 trasarenA eka rathareNuM thAya, ATha rathareNunA eka vAlanA agra bhAga thAya, ATha vAlAgranI eka lIMkha thAya, ADha lIkhanI eka jI thAya, ATha junA eka yava thAya ane ATha tranA eka AMgala thAya che. vilAkaprakAzamAM sukSma ane vyavahArI be jAtanA paramANu che, temAM anantA sukSmaparamANuonA eka vyavahArika paramANu thAya che ane anantA vyavAhArikaparamANuenI eka uzrlaSNu lakSNakA thAya che ane ATha uzrlaSNu lakSi kAnA eka lakSya lakSikA thAya, ATha lakSyakjhuikAnA eka ureNu thAya, A uranA eka trasareNu thAya, ATha eka rathareNu, ATha rathareNue eka vAlAgra, ADa vAlAge eka lIMkha, ATha lIkhe ekajI, ATha jue eka java, ATha jave eka AMgula, A AMgala utsedha kahevAya che, AvA 400 utsedha AMgala lAMkhAne aDhI AMgule vyAsa je paheALAi e guNavAthI pramANuAMzula Ave che. kASTaka. vasare anantA vyavahArIka praramANunI 8 ulaGgalaNuikAnI 8 lakS lalguinI 8 urdhvareNunI 8 trasareNunI 8 rathanI 8 vAlAgranI 1 ulaGgalaNuikA 1 lakSya lakSNikA 1 urdU reNu 1 trasareNu 1 rathareNu 1 vAlASra (vAlanA agrabhAga) 1 lI kha Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI tavArtha pariziSTa. 8 lIMkhanI 1 yUkA (mAthAnI juM) 8 yUma (ju) nI 1 javane madhya bhAga 8 javAno 6 utsadha AMgula 400 utsadha AMgula lAMbA 1 pramANa AMgula 24 AMgulano 1 hAtha 4 hAthano 1 dhanuSya 2000 dhanuSyane 1 gAu 4 gAu 1 jejana" chAdaza spttrisptaassttaaviNshtisptaassttnvaardhtryodsh10 11 12 13 14 15 dAvAdazakazanavAvAditi raviNatila kulakoTayaH pRthvyaptejovAyuvanaspatiritricaturindriyajalacarakhecara catuSpadoronujaparisarpanarAmara nirayepU yathAkramam 15 6 o zabdArtha-bAra, sAta, traNa, sAta, aThAvIsa, sAta, AThavIsa, sAta, ATha, nava, sADA bAra, bAra, daza, daza, nava, bAra, chavIsa, ane pacIsalAkha kula keTI anukrame pRthvIkAya, aSkAya, agnikAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beIdri, teIdri, caherI di jalacara, i.cara, cAra pagavALA, uraparisarpa, bhuja parisarpa, nara, devatA ane nArakIonA viSe heya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavAI pariziSTa. vi-kulakeTI eTale dareka penIomAMthI jeTalI jeTalI jAtanA cha utpanna thAya te kalakeTI kahevAya. jemake chANamAMthI vIMchI kIDA kamiA Adi utpanna thAya che, te badhA kula kahevAya, evI kula koTI pRthvI kAyanI bAra lAkha, aplAyanI sAtalAkha, agnikAyanI traNa lAkha; vAyukAyanI sAtalAkha, vanaspatikAyanI aDAvIsalAkha, be ki jIvanI sAta lAkha, teIki jInI AThalAkha, caurIndriyajIvonI navalAkha, jalacara: pacendriyanI sADAbAralAkha, becara paMcendriya (pakSI Adi)nI bAralAkha, cArapagavALA pacendriya (gAya bheMsa Adi) nI dazalAkha, uraparisarpa (chAtIthI cAlanArA pacendriya jInI dazalAkha, hAthathI cAlanArA paMcendriya (naLIA vigere ) - nI navalAkha, manuSyanI bAralAkha, devatAnI chavIsa lAkha ane nArakInA jIvonI pacIsa lAkha kula keTI hoya che. ane utpanna thavAnA sthAna hoya te nI kahevAya, evI enI 84) lAkha che ne kula keTI ekaMdara 19LA lAkha che, tenuM yaMtra pratyeka gati ane dareka prakAranA jIva pratyenuM nIce batAvela che. kulakeTI yenI tiryaMcagati 134 . lAkha 62 lAkha manuSpagati 12 ( 14 lAkha devagati 26. . lAkha 4 lAkha narakagati 25 4 lAkha kula 1971 lAkha 84 lAkha ma lAkha ! Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 wwwww zrI taravArtha pariziSTa. dareka prakAranA jIva pratyenI enI ane kula keTInuM yaMtra nAma. kulakaTI enI. nAma. kulakaTa. nI. 1 pRthvIkAya 12 lAkha 7 lAkha 9 jalacara 12aaaa lA. 4 lAkha paMcaeNkriya | | tirya ca 2 aplAya ! cha lAkha 7 lAkha 10 khecara 12 lAkha 4 - paMcedriya . tiryaca 3 agnikAya ! 3 lAkha 7 lAkha 11 catuSpa 10 lAkha I ! datiryaMca 14 sAdhA. lAkha 4 vAukAya | 7 lAkha 7 lAkha 1ra urapari10 lAkha ja sarpatiIMcasAya vigere | 5 vanaspatikA28lAkha 10 pratyeka ha13 bhujapUri 9 lAkha che sape ti IMca ne bIA uMdara vi. 6 beIdriya [ 7 lAkha 2 lAkha 14 manuSya 12 lAkha 14 lAkha 7 Idriya ! 8 lAkha 2 lAkha 15 devatA 26 lAkha 4 lAkha 8 caurakriya 9 lAkha 2 lAkha 16. nArakI rapa lAkha 4 lAkha sarva maLIne kula keTI 1chA lAkha ane cenI 84 lAkha Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa. aSTocA dvAdazacaturmUloparipRthulAjagatyaH // 13 // | zabdArtha--dareka samudranI jagatIo eTale killAo ADa jana ucI bAra jajana mulanI aMdara pahoLI ane DeDa Teca upare cAra je jana pahoLI hoya che. vistArArtha-jema taLAvane athavA keI nagarane pharate ki bAMdhe che tevI rIte dareka samudrane pharatA gaDhanI mAphaka zAzvatI jagatIo hoya che, te pANInI sapATIthI ATha jana za cI hoya che. mUlamAM bAra ejana pahoLI hoya che pachI jeTalA jeTalA jana upara caDatA jAya teTalI teTalI ochI jADI heya che ema karatA TheDa Teca upara jatA cAra ejana pahelI heya che, te jagatIo vAya che ane jAta jAtanI maNI nA kamADa, uMbarA ane bhugalavALA daravAjAe karIne zobhI rahI che, badhA dvipa ane samudrane vIMTAI rahelI che. 13 dipAdagavyutoccAyAmAvedikA UnadvayayojanavanaziraskA // 14 // na zabdArtha-be gAu uMcI ane pAMcase dhanuSya pahoLIzIkhara upara baMne bAjue be ejananI aMdara ochA vana vALI vedika che. vistArArtha-te jagatinI upara bIjA nAnA dilAnI mAphaka be gAu uMcI ane pAMcaso dhanuSya pahoLI vedikA che. ane te vedikAnI banne bAjue jagatinI Toca upara deDhadhanuSa ochA evA che jemanA vistAravALA vana che, vaLI te jagatine phara Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa tAcArebAju hAla jema killAnI upara kuMDALAnA AkAranA geAkha mukelA hoya che tema tene paNa gekhA kahetA mArIe mukelI che. teja gatine cAre dizAnI aMdara 8 ojana uMcA 4 tejana paheALA 1 kAMsanA bAraNA vALA evA cAra meTA daravAjA che. tema pUrva dizAnA daravAnInuM nAma vijaya pazcima dizAtaraphanAnuM vaijayanta, uttara dizA taraph nAnuM jayanna ane dakSiNa dizA taraphanAnu aparAjIta evA nAmeA che. eka dvicatuHzatayojanoccA himavan mahAhimavanniSadhA zikharirukminIlAH // 5 // zayadA:-maheranA hImavata ane zikharI seA ceAjana uMcA che, vacalA mahAhimavaMta ane rUmi khase ceAjana uMcA che, mAMhenA niSadha ane nIla parvata cAraso cArasA yeAjana uMcA che. vistarA :-bharata ane himavata kSetrane judo pADanAra je himavaMta ' paryaMta, airaNyavata ane airAvatane judo pADanAra * ' : je zIkhI' parvata e manne sAcejana uccA che, hiMmata ane hariva kSetrane judApADanAra je mahA himavaMta parvata, airapavata ane ramyakUne judA pADanAra 'kima' parvata e manne khasa khasA ceAjana uMcA che, harivaSa ane mahAvidehane judA pADanAra ' niSadha '- parvata tathA ramyak ane mahA videhune judA pADanAranI lata paryaMta e khanne cAse cArase yAjana uMcA che, ha Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 mAheranA. 2 madhyanA. 2. aMtaranA. zrI tavA pariziSTa yaMtra sthApanA 3 hImavata, ane mahAhimavata, ane niSadha, ane teAnI lakhAI amaNI khamaNI che. ucA. 100 zikharI. kima, 200 nIla. 400 AvidehebhyodviguNaujjayato varSavarSadharANAMvyAyAmaH // 16 // zabdA :-mahAvideha sudhI ane mAjInA kSetra ane pa 21 vistarAH--bharata kSetra para6 ceAjana 6 kalA; tenAMthI khamaNuM hiMmata parvata 1052 rAjana 12 kalA, himana takSetra 2105 ceojana 5 kalA, mahAhImaMta parvata 4210 ceAjana 10 kalA, harivarSa kSetra tenAthI bamaNuM 8421-1 kalA, tenAthI bamaNuM niSadha parvata 1684-2 klA, mahAvideha kSetra 33684-4 kalA, A badhA mahAvidehanI dakSiNa khAjunA kSetra ane parvatAnu pramANu, jANavuM evIja rIte uttaradizAnA kSetra ane parvatAnuM pramANu khamaNuM amaNuM jANavuM jema ke airavata kSetra para6 ceAjana 6 lA, tenAthI amaNU` zikharI parvata 10para ceAjana 12 kalA, airaNyavata kSetra 6105-5 kalA, rUpI parvata 4210-10 kalA, ramyakSetra 8421 ceAjana 1. kalA, nIlavaMta parvata 1684rara kalA pramANa, che tenu" yaMtra nIce pramANe jANavuM. sthApanA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tasvAtha pariziSTa nAma kalA, ejana aravata kSetra * para6 zikharI parvata . * 102 eraNyavata kSetra . 2105 rUpI parvata * 4ra10 ramya kSetra - * 8421 nIlavaMta parvata 16842 mahAvideha kSetra 33684 nISadha parvata - 16842 harIvarSa kSetra - 8421 mahAhImavaMta parvata 210 hamavaMta kSetra 2105 hamavaMta parvata . * 105ra bharata kSetra ... pa26 kula 10000 ejana drahAH sadevyAvAsakamalAH giryuccatvadazaguNa daiArdha vistIrNa daza yojanAMddedhAH 17 zabdArtha-devIone rahevAnA sthAna ane kamalee karIne sahita evA draho (moTA saravare) parvajonI 'uMcAIthI daza guNA lAMbA, laMbaIthI aDadhA pahelA ane daza jana uMDA che. ' vizeSArtha-baheranA madhyanA ane aMdaranA parvata uparanA maLIne cha moTA kahe che dareka drahe je parvatAnI upara rahelA che te te parvatanI uMcAIthI dazaguNa lAMbA che, ane laMbA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa. 23, ithI aDadhA pahoLA che ane daza ejana uMDA che. jema ke bAharanA parvata himavata ane zikharI che tenI uMcAI 100 jana che tenAthI daza guNA 1000) jana te bane parvatanI upara rahelA drA lAMbA che, labAIthI aDadhA 500) jana pahoLA che ane bane kahe 10 daza jana UMDA che evI rIte dareka kahe pitA potAnA parvanI upara rahelA che, bAheranA, madhyanA, ane aMtanA kayA kayA parvate kahevAya tenuM yaMtra. dranA nAma tathA uMcAi laMbAIne uMDAInuM yaMtra 1 hImata bAheranAkayA parvatanI upara kahanAma parvata u. kaha, u. kaha pahoLAI ra yahAhImavaMta madha. bAharanA 2 padma puMDarIka 100 100 3 nISada aMtanA madhyanAra mahApadma mahApuMDarIkara00 2000 1000 ja nIla aMtanA aMtanAra gi7 kesarI 400 4000 2000 kepa rUkti madhyanA | | badhA kahenI uMDAI eka sarakhI daza daza ejana } zIkharIbAhiranA 15 che. dareka kahenI upara anukrame zrI devI lakSmI devI, hAdevI ane buddhi devI, aMtaranA draho upara dhI devI ane kIti devInA rahevAnA AvAsa che, dareka devIonA A vAsa kamalanI aMdara che, te kamala pANInI sapATI upara be gAu uMcA ane drone jeTalA vistAra hoya tene pAMcase me bhAga melane vistAra ane kamalanA vistArathI aDadhI jADAI hoya che eTale padaka ane puMDarIka draha 500)ejana vistAravALA che tene pAMcaso e bhAga 1 jana te sarovara upara rahelA kamalone vistAra thAya ane vistArathI aDadhuM eTale mA ejana Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa. te kamalabI jADAI thAya evI rIte dareka sarovara uparanA kamalonuM pramANa jANavuM tenuM yaMtra. yaMtra sthApanA. . drane viratAra kahanuM nAma devInuM nAma kamalanI uMcAI vistAra jADAI gAu jana jana pa00 patraka zrI devI 2 1 o puMDarIka lakSmI devI J1000 mahApa hadevI 2 2 1 1000 mahApuMDarIka buddhidevI 2 2 1 2000 tegisTa dhI devI 2 4 2 2000 kesarI kIrti devI 2 4 2 gaGgAsindhU rohitAMzArohite harikAntAha risavile sItodAsite narakAntAnArIkAnte suvarNarUpyakUle raktAraktavatyau bharatAdiSu pUrvapazcimodadhige // 17 // na zabdArtha-bharata Adi sAta kSetramAM purva taraphanA ane pazcima taraphanA samudramAM janArI anukrame gaMgA ane siMdhu nadI, rehatAMza ane rehitA, harIkAntA ane harisalIlA sItAdA ane sItA, narakAntA ane nArIkAntA, suvarNakulA ane rUpya kulA, rakatA ane raktavatI e pramANe dareka kSetramAM babe nadI maLIne ja nahIe che Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRAHMANnnnabiinnnnnnnnnnnn zrI taravArtha pariziSTa. ra5 . . vizeSArtha-bharatakSetramAM gaMgA ane sIMdhu nadI che, temAM pa drahamAMthI nIkaLIne pUrva tarapha thaIne lavaNa samudrane maLe che te gaMgA nadI che, bIjI sIMdhu nadI pazcima dizA tarapha thaIne lavaNa samudrane maLe che. himavaMta kSetranI aMdara rehitA ane rehitAMzA nadI che. temAMthI reDitA nadI paghahamAMthI nIkaLIne pazcima dizA tarapha thaIne lavaNa samudramAM male che, hitAzA nadI mahApadma kahamAMthI nIkaLI pUrva dizA tarapha thaIne lavaNa samudrane maLe che. harivarSa kSetramAM harikAMtA ane harilIlA nadI che, mahAparva kahamAMthI nIkaLIne pazcima dizA tarapha thaine lavaNa samudrane maLe che te harikAMtA, tegi kahamAMthI nIkaLI purva tarapha thaIne samudrane male che te harisalilA, mahAvideha kSetranI aMdara satedA ane sItA nadI che, tezika kahamAMthI nIkaLI pazcima dizA tarapha thaIne samudrane maLe che te sidA, kesarI vahamAMthI nIkaLI purva dizA tarapha thaIne samudrane male che te sItA nadI che, ramyaka kSetramAM nara kAMtA ane nArI kAMtA nadI che, kesarI, - kaDamAMthI nIkaLIne pazcima dizA tarapha thaIne samudrane je male che te nArIkAMtA, mahApuMDarIkamAMthI nIkaLIne pUrva dizA tarapha thaIne samudrane maLe che te narakAMtA nadI che. - airaNyavrata kSetramAM suvarNatulA ane rUkulA nadI che, mahApuMDarIka drahamAMthI nIkaLIne pazcimadizA tarapha thaIne samudrane jaI male che te rUkulAnadI, puMDarIka drahamAMthI nIkaLIne purva dizA tarapha thaIne samudrane jaI male che te suvarNa kulA nadI che. erAvata kSetramAM raktA ane rAvatI be nadIo che te Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArtha pariziSTa, bane nadIo puMDarIka dahamAMthI nIkaLIne eka purva tarapha thaIne ane bIjI pazcima dizA tarapha jaIne samudramAM male che. caturdazasahasrANi Adau // 19 // zabdArtha-pahelA bharata kSetranI najIono parivAra 14000 cauda hajAra nadIone che. ' vizeSArtha-bane bAjunA pahelA kSetranI nadIo gaMgA ane siMdhu, raktA ane raktavatI e cAra nadIe jyAre drahamAMthI nIkaLIne vaitADhayaparvata sudhI jatA tene sAta sAta hajAra nadIo nAnI male che ane jaitAvya parvata bhedIne samudra sudhI jatAM bIjI sAta sAta hajAra nadIo male che eTale darekane cauda cauda hajAra nadIo parIvAra che. apavidehenyo dviguNaparivArA unnayataH // 20 // | zabdArtha-mahAvideha kSetra varajIne baMne bAjunI nadIeno parivAra bamaNe bamaNe che. vizeSArtha --bharata kSetranI nadIone parIvAra 1400 caudahajAra nadIone che te vIrate asavata kSetranI nadIone paNa parIvAra 14 hajAra nadIone che. tenAthI bamaNe aThAvIsa aThAvIsa hajAra nadIone parivAra hImavaMta kSetra ane araNyavata kSetranI nadIo rehatAMza, rehatA suvarNakulA, anerUdhyakulAne che tenAthI bamaNA 50 hajAra 56 hajAra nadIe no parIvAra harISa kSetra ane ramyaka kSetramAMnI harIkAMntA, harIsalIlA, narakAMntA ane nArIkAMtA nadIone che, pazcimavideha ane pUrva videhamAM je sIterA ane sItA nadI rahelI che te darekane parIvAra khAMca lAkha batrIsa hajAra nadIone che, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAthe pariziSTa. 7 videheSu catudarzasahasraparivArA rAtrirASiA dinarI ! . | zabdArtha -mahAvidehane viSe batrIsa vijaya bane nadIjaLA che. vizeSArtha -pUrva mahAvideha ane pazcima mahAvidehanA alI batrIsa vijaya che ane darekamAM babe nadIo che te paNa vaitADhaya parvata sudhI jatA sAta hajAra ane moTI nadIne malatA sudhImAM bIjI sAta hajAra nadIonA parIvAra vALI che eTale dareka nadIo 14 cauda hajAra nadIonA parIvAra vALI che. yugmikSetre caturazItisahasra nadIke // 25 // | zabdArtha-be yugalIAnA kSetra (devapurU-uttarakurU) corAsI corAsI hajAra nadIonA parIvAra vALA che. vizeSArtha-mahAvidehanI aMdara rahelA je yugalIAnA devakurU ane uttamurU kSetra temAM darekamAM 84 corAsI hajAra nadIo che eTale bannenI malIne 168000) nadIo thAya che, te sItedA ane sItAne male che. - ra3 . zabdArtha -mahAvidehanI aMdara 6 antara nadIo che. vizeSArtha-pazcimavideha ane pUrva videhanI aMdara bane bAjue je ATha ATha vijaya che temAM AMtare AMtare nadI che te kula nadIo bAra thAya che. pUrva videhamAM che ane pazcimavidehamAM che e pramANe che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI vArtha pariziSTajaMbudvipanI ekaMdara nadIonI saMkhyAnuM kezvaka. - ----- - - - - - aMtara nadI 12 | nAma. moTI nadI. parIvAranadI. meTI nadI 78 | gaMgA 14 100 rIkara naMdI 1456000 | siMdhu 14000 kula nadI 1456090 | rohItAMzA 28000 rohIta 28000 soMdA ane sItAno parIvAra harikAMtA 56000 devakupha 84000 | harisalilA 1 56000 uttarakura 84000 ] sItadA paka2000 vijayakara ) sItA 1 532000 darekanI be . 32 narakAMtA 1 56000 nadIdarekanI (448000 cauda hajAra 4380 nArIkAMtA aMtara nadI suvarNa kula 1 28000 pazcimavideha rayakulA 1 28000 pUrva videha raktA 1 140 0 0. kula 1064076 raktavatI 1 14000 pUrva vijaya kare sItAmAM pazcimavijaya 32 sItAdAmAM, sItAmAM uttarakura , sItAmAM aMtara nadI 12 90 14pa6000 532038 sItAmAM maLe che. ? 532038 sodAmAM maLe che. devakura catunizat vaitADhaya vidyutpannAniSadhanilamAtyavatsuragiriSu navanavakUTAH // 24 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa zabdArtha -cetrIsa vatAya, vidyutaprabha niSadha, nIlaparvata, mAlyavaMta ane merU parvatane viSe navanava kuTe che. vizeSArtha -eka vaitADhaya parvata bharatakSetramAM, eka vaitADhaya parvata rAvata kSetramAM, dareka vijayanI aMdara eka eka vaitADhaya eTale batrisa, badhA malIne 34 lAMbA vaitADhaya parvatanI upara nava nava kuTe che ekaMdara kuTa 306 vidhutaprabha parvata je ardhacaMdramAne AkAre devakuphu yugalIAnuM kSetra che tenI pazcima bAjue hAthIdAMtanA jevA AkAravALo lAlaparvata che tenI upara nava kuTa che. niSedhaparvata je lAla sonAnA raMga je che ane te mahAvideha ane hari varSa kSetranI vacamAM Avela che tenI upara nava kuTe che 9 nIla parvata je lIlA raMgane mahA videha kSetra ane ramyaka kSetranI vacamAM Avela che tenI upara nava kuTe che. 9 uttarakurUkSetra je ardha caMdramA akAre che tenI pazcima dizAe hAthI dAMtanA AkArane lIlA raMgane mAlyavaMta parvata che tenI upara nava kuTe che ane merU parvatanI upara nava kuTa che ekadara kuTo 351, vaitADhaya parvata 34 zivAya paNa bIjA geLa4) vaitADhaya che temAMthI 1 hImavaMta kSetramAM, 1 harIvarSa kSetramAM, 1 ramyaka kSetramAM, 1 eraNyavata kSetramAM che temanI upara karyo nathI. tamanasiMdhamArano tA. ratha che zabdArtha-somanasa ane gaMdhamAdana parvata vize sAta sAta kuTe che. vizeSArtha deva kurUkSetranI pUrvabAjumAM ardhacaMdramAne AkAre rahelA hAthIdAMtanA AkAranAsarakhe saphedavane samanasukha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAthe pariziSTa. parvata che tenI upara sAta kuTe che uttara kurUkSetranI purva bAjumAM ardha caMdra AkAre hAthIdAMtanA sarakhe pILa varNane gaMdha mAdana. parvata che tenI upara sAta kuTe che. rukmimahAhimavatoraSTa // 26 // zabdArtha-kima ane mahA himavaMta parvatane viSe ATha ATha kuTA che. vizeSArtha-airaNyavata kSetra ane ramyaka kSetranI vacamAM sapheda varNane je rUmi parvata che. tenI upara ATha kuTe che. hemavata kSetra ane harivarSa kSetranI vacamAM pILo senAne mahAhamavata parvata chetenI upara ATha kuTe che. kula 16) zikharihimavatorekAdaza // 27 // - zabdArtha-zikharI ane himavata parvata upara agIAra agIAra kuTe che. - vizeSArtha -airAvata ane araNyavata kSetranI vacamAM paLe senAne je zIkharI parvata che tenI upara agIAra kuTe che. bharatakSetra ane himavaMta kSetranI vacamAM pILe sonAne hImavaMtA parvata che. tenI upara 11) kuTe che. kula 22) .. SoDazaSu vakSaskAreSu ctvaarH|| 27 // zabdArtha-seLa vakSaskAra parvatane viSe cAra cAra kuTa heya che kula 64) vizeSArtha-purva videhamAM ane pazcima videDamAM je sela sela vijaya che temAM baMne bAjue uttara ane dakSiNamAM cAra cAra ubhA chAtInA AkAranA parvato che badhA malIne 16 vakSaskAra che te darekanI upara rara cAra kuTe che, kula 64 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIsa vijayanuM yaMtra ane te upara vakSaskAra tathA aMtara naMdIonI sthApanA uttara, utta 2 ku. yamarAma vakSa, aM. na vakSa, a. na. vikSasa, vakSa, vakSasa aMtaranadI aMtara nadI vakSaskAra vakSaskAra vakAra pazcima valasa. vakSasa. aM. na aMtara ndI aMtarandI vakSaskA. vakSaskA, aM. nadI vakkI, vakSaskA. aM. nadI purva vakSasa, a. nadI - vakSasa. vakSa dakSiNa zrI tavortha pariziSTa. zataghyaM kanakagirINAM // 29 // zabdArtha-kaMcanagari parvate badhA malIne 200 che. ' vizeSArtha mahAvideha kSetranI aMdara je uttara ane dakSiNa dizAmAM devakurU ane huM uttara kurU che temAM darekamAM so se parvata che badhA maLI 200 parvata che. varavAro vRttavaitADhayA | 30 | zabdArtha:-cAra goLa vaitADhaya parvate jaMbudvipamAM che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tevA pariziSTa, vizeSA:-hImavata kSetramAM e, harIvarSa kSetramAM eka airaNyavata kSetramAM eka ane ramyaka kSetramAM eka gALa vaitADhayapata che eka dara 4 gALa che. pura citravivicitrau // 31 // zabdA:-e citra ane vicItra parvata che. vizeSA:-devakurU kSetranI aMdara dakSiNa bhAganI aMdara citra ane vicitra e parvatA che dvau yamakasamakau // 32 // zayadA -e yamaka ane samaka nAmanA parvata che. vizeSA:-uttara kSetranA uttara bhAganI aMdara ekadama nIcANamAM yamaka ane samaka nAmanA patA che. 3 ra suSamasuSama suSama suSamaduSma duSSamasuSama 1 3 duSSama duSSama duSpamArAzcatu trihiM dvicatvA 4 riMzat sahasro naika sAgara koTI koTayaikaviMzati eka viMzatisahasravarSamAnAH // OMr // zabdAH -suSamA suSama, suSamaduSma, duSama suSama, duSmama ane iTA duSpramaduSyama nAmano Aza e darekanI sthiti 4-3-2 ane 1 kADAkeADI sAgaropamamAM 42 hajAra varSe echA pAMcamAnI ane chaDAnI ekavIsa ekavIsa hajAra varSanI che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArthapariziSTamUla ane bhASAntara. 33 vizeSArtha:-bharata ane airAvatamAM je kAlanI caDatI paDatI thAya che tene ArA kahe che evA ArA 6, che pahelo Are suSamAsuSamA eTale te ariAnI aMdara utkRSTamAM utkRSTa sukha heya che; ane tenuM pramANa cAra keDIkeDa sAgaropamanuM che. bIje Are sukhamAM nAmane che temAM sAmAnya pahelA AvA karatA ochuM sukha hoya che tenI sthIti 3 kaDAkoDI sAgarepanI che. trIje Are suSamaduSama nAmane che. temAM sukha vadhAre hoya, ane dukha ochuM hoya tenI sthiti be keDA kaDI sAgaripamanI che. . ' cethA Are duSamasuSamA eTale vadhAre duHkha hoya ane sukha ochuM hoya tenI sthiti 42 hajAra varSa ochA evI eka keDAkoDI sAgaropamanI che, - pAMcame Are duSama nAmane te ArAmAM zarU thAya tyArathI mAMDIne utaratA sudhImAM duHkhaja hoya che. paNa te duHkha chaThThA ArAnI apekSAe ochuM; tenI sthiti 21 hajAra varSanI che. cho A duSama duSama nAmane eTale te ArAmAM loko atyaMta duHkhI hoya, te ArAnI aMdara lavaNa agni ane viSa A di rasavALA pANInI atyaMta vRSTi thaze lokenI aMdara nirdayatA, nirlajatA, viveka rahitapaNuM vigere thaze te ArAnI sthiti 21 hajAra varSanI che. A cha ArAnI eka avasarpiNI kahevAya che. eTale divase divase varNa baMdha sparza rasa AdinI ochAza thatI jAya che. AvI rIte avasarpiNa pUrI thayA pachI utsapi Ave che, temAM divase divase varNa gaMdha risa sparza AdinI vRddhi Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI taravArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara thatI jAya che, mATe utsapiNa kahe che, tenA ArA paNa che che. evI rIte bAra ArAnuM ghaDIALanI peThe caka thAya che. te 33 a devakurUttarakurvo ramyakha rivarSayoH hairaeyavatahaimavatovideheSu prathamapratinAgAdyAH // 34 // zabdArtha devakupha ane uttarakurane viSe pahelA ArAnA jevo, ramyaka ane harivarSa kSetramAM bIjA ArAnA jeva, hairAgyavata ane himatakSetramAM trIjA ArAnA je ane mahAvidehamAM cothA ArAnA je kAla ane sukha hoya che. vizeSArtha -devakupha ane uttarakurUmAM haMmezA avasarpiNanA pahelA ArA je kAla hoya che, tyAM kaI divasa bIje ke trIje Are thatuM nathI, tethI tyAM AyuSa AhAra karaDakA vigerena phemphAra thatuM nathI, mATe jevuM pahelA ArAnuM (suSama suSama ) svarUpa che tevuM ne tevuM ja sadAya kAla rahyA kare che, tyAM yugalIyA utpanna thAya che.. . - * - ramyaka ane harivarSa kSetramAM sadAya. avasarpiNane bIjo A suSamanA sarakho ja tyAM kAla che, tethI te kSetramAM ArAnI gaNatarI karavAmAM AvatI nathI, kAraNa ke jyAM pahelo are hAya, tyAM bIje trIje vigere ArAnI gaNatarI thaI zake che, mATe haMmezAM avasarpINInA bIjA ArAnA jeja vakhata tyAM hoya che. hairayavata ane himavaMta kSetramAM bharatakSetranA avasarpiNInA trIjA ArAnA je vakhata haMmezA che, te kSetramAM paNa ArAnI gaNatarI karavAmAM AvatI nathI. bharatakSetranI peThe tyAM AyuSa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvu -~~ ~ zrI tavArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 35 AhAra vigerenI vadhaghaTa thatI nathI. trIjA ArA suSama duSamanA jevuM ja tyAM svarUpa che. mahAvideha kSetrane viSe hamezAM cethA duSama suSama nAmanA ArAnA sarakhuja svarUpa che, tyAM paNa koI divasa AyuSa AhAra vigerenI bharatakhaMDanI mAphaka vadhaghaTa thatI nathI tethI tyAM paNa ArAnI gaNatarI karavAmAM AvatI nathI. e 34 che tridvayakapatyajIvitAH triyekakozAH vighyekadinatuvarIbadarAmalakAhArAH SaTpaJcAzada dhikazataghyAdhipRSThakaraMDakAH ekonapaMcAzat paMcadazAdhikA'patyapAlanA yugminaH // 35 // | zabdArtha pahelA bIjA ane trIjA ArAnA yugalIAnuM AyuSa vigere anukrame traNa pApama, be pApama, ane eka pa pama, zarIranI uMcAI 3 gAu, 2 gAu, ane 1 gAu, AhAra traNa traNa divase tuvara eTale, babe divase beranA jeTale ane eka eka dIvasane AMtare AmaLAnA jeTale, vAMsAnA karaMDakA 256, 128, ane 64, bALa pAlana anukrame 49 divasa, 64 divasa ane 79 divasa sudhI che. vizeSArtha-pahelA ArAmAM bIjA ArAmAM ane trIjA ArAmAM je yugathIyA utpanna thAya che, teonuM AyuSa, zarIrapramANa, AhAra, chokarAonuM pAlana vigere batAvatA thakA kahe che. pahelA ArAmAM yugalIyAonI sthIti traNa pApanI hoya che, zarIranI uMcAI traNa gAunI che, ane AhAra traNa traNa divase 79 pAI-pahalagAya , teo kahe che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI tattvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. phakta tuveranA dANA jeTalo le che, teonI AyuSyanI sthiti 49 divasa bAkI rahe tyAre eka yugalIka utpanna thAya ane tene 49 divasa sudhI pALI pachI phakta bagAsu AvatAM marIne devalokanI gati zivAya bIjI gatimAM jatA ja nathI. pahelA ArAnA yugalIAonA pITha karaDakA 256 hAya. pachI bIjA ane trIjAmAM aDadhA aDadhA ochA hoya che. bIjA ArAnA yugalIAonI sthiti be palyopamanI che ane tenA zarIranI uMcAI be gAUnI che, teo AhAra be divase beranA jeTalo le che, vadhAre levAnI icchA thatI nathI, pitAne ghera jyAre yugalIu utpanna thAya tyArapachI pahelA A rAnA yugalI karatA paMdara divasa vadhAre eTale cosaTha divasa sudhI rakSaNa karIne maraNa pAmI devalekamAM jAya che. teonA pIThakaraMDakA pahelA ArAnA manuSya karatAM aDadhA eTale pahelA ArAnA 256 kaDakA che (pAsalI) tyAre A bIjA ArAnA yugalIAnA 128 heya che. - trIjA ArAnA yugalIAonI sthiti 1 palyopamanI hoya che, zarIranI uMcAI eka gAunI hoya che, ane AhAra eka eka divasane aMtare AmaLAnA jeTale le che, teo pitAnA baccAne - 79 divasa sudhI rakSaNa karIne mArI devalekamAM jAya che. teonA pITha karaMDakA (pAMsalI) bIjA ArAnA yugalIA karatA aDadhI eTale 64 hoya che. A traNe ArAnA yugalIAo pitAnI aMtadazA jANI zake; kemake jyAre pitAne tyAM yugalIu utpanna thAya te pachI anukrama 4964-79 divasa sudhI pAlana karyAbAda mRtyu thavAnuM AthI karIne Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 37 pitAnI maraNa avasthA jANI zake che. teonA dezanI aMdara koI paNa vakhate vastI (prajA) ghaTatI nathI temaja vadhatI nathI. lekenI aMdara nirdayatA kapaTa ke kruratA kAMI paNa hotuM nathI. 3pa che pUrvakoTItriMzadadhikazataviMzativarSajIvitAH kozapAdasapta dvi hastovUyAH turyAdiSu // 36 // zabdArtha-thA ArAmAM pUrva koTI varSanuM AyuSa, 500 dhanuSa zarIranI UMcAI hoya che. pAMcamAM ArAmAM 130 varasanuM AyuSa ane sAta hAthanuM zarIra, chaThThA ArAmAM 20 varasanuM AyuSa ane be hAthanuM zarIra hoya che. vizeSArthapUrvakaTI varSanI AyuSa sthiti ane pa00 dhanuSanI zarIranI UMcAI pethA ArAmAM bharata airAvata ane mahAvideha kSetramAM hoya che, 130 varSanI sthiti ane sAta hAthanuM zarIra pAMcamAM ArAmAM bharatakSetra ane arAvata kSetramAM hoya che, chaThThA ArAmAM 20 varasanuM AyuSa ane be hAthanuM zarIra bharata ane airAvatakSetramAM hoya che. pAMcamAM ArAne aMte jina dharmane tathA AcAra vyavahAra nitI jAtI agni rAjA vigere badhAne nAza thaze, pachI cho Ara besaze temAM lokonI aMdara bhAI pitA bena strI mAtA vigerene vyavahAra ghaNA ochA raheze, cha varSanI strI garbha dhAraNa karaze, bahu duHkhe prasava karaze, bahu bALakavALI strIo thaze ane loke guphAnI aMdara rahenArA thaze. 36 che naratairAvatayoH SaT // 37 // zabdArtha -bharata ane airAvatane viSe chae ArA heya che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwwwwwwwww 38 zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara, - vizeSArtha -bharatakSetra ane airAvatakSetrane vize suSama suSama, suSama, suSamapama, duSamasuSama, duSama, ane duSaduSamAe nAmanA 6 e Ara heya che bAkInA kSetramAM ArA hotA nathI paNuM niyamita ArAnA jevo kAla te tyAM sadAya rahyA kare che.achA SamuttarazatacatuSkAdhikapaJcatriMzat sahasrAyAmA vijayAH pomaza zabdArtha -seLa vijyanI laMbAI 35406 jana che. vizeSAtha-mahAvideha kSetranI aMdara je 32 vijya che temAMthI uttaradizAnI je 16 vijya lAMbI che, te badhAnI lakhAI 35406 jana che, dareka vijayanI laMbAI rara12 9, jana che ekaMdara 16 vijyanI laMbAI 35406 jana che. 38 che catuzcatvAriMzadadhikASTapazcAzacchatAni vanamukhaghyaM che rUpa zabdArtha -baMne taraphanAM vananA mukha te 5844 jana lAMbA che. vizeSArtha-mahAvideha kSetranI aMdara jyAM sItedAnadI lavaNa samudrane maLe che, tyAM je vanane bhAga che te rarara ejana lAMbo che. sItAnadI jyAM lavaNa samudrane maLe che, tyAM je vanane bhAga che te paNa 222 jana lAMbe che. baMne taraphanA vana thaIne kula jaMbudvIpa je eka lAkha jana pUrva pazcima lAMbe che temAMthI 5844 jana jamIna rekI che. A 39 che pazcAzadadhikazatasaptakaM navaH // 40 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa bhUla ane bhASAntara: 39 zabdA-aMtara nadIoe sAtaseAne pacAsa ceAjana jamIna rAkI che. vizeSA batrIsa vijayanI aMdara je vakSaskAra ane vijayane AMtare AMtare nadIo che tene tara nadIo kahe che. te ja budvIpanA pUrvathI mAMDIne pazcima sudhImAM cha nadIe Ave, tenI darekanI lakhAI 125 ceAjana che. badhI naddIenI lakhAi 750 cAjana che. ! 40 3 vaskArAzcatuHsahasrI // sar // zabdA :-vakSaskAra parvatAe cAra hajAra cAjana jamIna zakelI che. vizeSAtha vijyenI adara je uttara ane dakSiNa ema e vibhAga che temAMthI eka bhAganA vakSaskAra parvate 8 Ave te pUrvathI pazcima sudhImAM te darekanI paheALAI 500 cenjana che aSAnI paheALAI 4000, 5 41 5 ekato dvAviMzatiH sahasrANi vanaM // 6 // zabdA--bAvIsa hajAra ceAjana lAMbu eka taraphanu vana che. vizeSA:-merUpavatanI ane khAjue je e bhadrazAla vana AvelA che, te dareka vana khAvIsa hajAra cAna lAMkhA che, eka dara cumAlIsa hajAra ceTajana che. 5 42 1 daza sahasrANi meruH // ik // zabdAH-daza hajAra cAjana vistRta merUpata che. vizeSA-jaMbudrIpanI aMdara je merUparvata che, teNe 10 hajAra yojana jeTalI jamIna AkelI che. 5 43 tA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara tenI yaMtra sthApanA jana jamIna rekanAranA nAma 35406 16 vijayane vistAra che 4000 vakSaskAra parvatane vistAra 750 aMtara nadIne vistAra 10000 meru parvatano vistAra 44000 be bhadrazAlavanane vistAra 5844 baMne taraphanA vanamukhane vi. kula 100000 jana jaMbudvIpanavistAra che uttarakSitoSetRttIrAte id I zabdArtha-uttara ane dakSiNa dizAmAM ra50 ejana lAMbA be bhadrazAla vana che. vizeSArtha -merU parvatanI baMne bAjue je be bhadrazAla vana che te uttara ane dakSiNa dizAmAM darekanI aDhIse aDhIse jina laMbAI che. te ja che bahizcaturantaH paJcazatoccA gajagirayaH // 45 // zabdArtha - hAthIdAMtanA AkAre cAra gajadaMtA parvata che te 400 ejana bahAra ane pa00 ejana aMdara merUparvata pAse uMcA che. vizeSArtha-devakara ane uttarakurUmAM je hAthIdAMtanA AkAra Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwww ---- zrI tavAIpariziSTa mUla ane bhASAntara. 41 ranA babe parvata che tene gajadaMtA parvatA kahe che. te kyAMthI zarU thAya che tyAM mUlamAM jADA ane pachI dhIme dhIme pAtalA thatA merUpavata sudhI jatA aMgulanA asaMkhyayamA bhAga jeTalA pAtaLA che, te parvate niSadha ane nIlaparvatanI najIkamAM 500 jana pahelA ane 400 ejana uMcA bahAranA bhAgamAM che, ane aMdaranA bhAgamAM jatA 100 ejana uMcA ane aMgulanA asaM. kheyamA bhAga jeTalA TeMca upara paheALA che. te parvata ghoDAnI DekanA sarakhAM pahelA zarUAtamAM jADA ane pachI AgaLa AgaLa pAtaLA che. A cAre parvate merUparvatanI cAre vidizAmAM rahelA che. agni khuNAmAM rUpAne sAta kuTavALe sAmanasa, nitya khuNAmAM tapelA sonAne navakuTavALo vidyutaprama, vAyavya khuNAmAM paLe sonAne sAta kuTavALe gaMdhamAdana, IzAna khuNAmAM vaidurya ratnane lIle navakuTavALe mAhyavAna che. e pramANe cAra gajadaMta che, te darekanI laMbAI trIsa hajAra baseM ne nava jana ne cha kalA che. (30296 ) gaMdhamAdana mAlyavaMta merUparvata ane nIlaparvatanI vacamAM uttarakurUkSetra che, tenI pahoLAI 1184ra ceDajana ane 2 kalA che. evI rIte merUparvata, samAsa, niSadha ane vidyutaprabha parvatanI vacamAM devakurUkSetra che, tenI pahelAI agIAra hajAra AThaso betAlIsa ejana ane be kalA che. (1184-2) che 45 | have devatAone adhikAra kahe che. SaT catuzcaturaSTa kramAt devyaH // 46 // . Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara ' zabdArtha --cAre nikAyanI anukrame che, cAra cAra ane ATha ATha devIo hoya che. vizeSArtha -bhuvanapatinA asurakumAra choDIne bAkI nava bhedamAM dareka IdranI cha cha devIo eTale aMtaHpuramAM paTarANuM tarIke hoya che, vyaMtaranA iMdranI cAra cAra agramahISIo hoya, tiSanA Idri caMdra ane sUryane darekane cAra cAra paTarANuM hoya che, vaimAnikadevalokamAMthI phakta sodhama ane IzAnadevalokanA iMdrane ja ATha ATha agramahISIo hoya che. bAkInA uparanA deva. lekanI aMdara devIo utpanna thatI nathI. che 46 che - pannArayo | re - zabdArtha asurakumAranA be iMdrane pAMca pAMca devIje hoya che. vizeSArtha-asurakumAranA amarendra ane balIndra e bhuvanapatinI pahelI nakAyanA uttara ane dakSiNa dizAnA be iMdra che te darekane pAMca pAMca paTarANIo che. 47 Urdhva parigRhItetarANAM pakSyamadhikaM sapta paMcAzat nava paMcapaMcAzat dvayoH 40 // zabdArtha -uparanA devalokanI parigrahatA ane aparigrahItA devIonI jaghanya sthiti pahelA devalokamAM eka palyopama, ane bIjA devalekamAM papama karatA vadhAre, sAdhamanI paragrahItA ane aparigrahItAnI utkRSTa sthiti anukrame sAta ane pacAsa 5cepamanI IzAna devalokanI parigrahatA ane aparigrahItAnI anukrame nava ane paMcAvana pApamanI hoya che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI tanhAIpariziSTa pUla ane bhASAntara. 43 - vizeSArtha -dharma ane IzAnadevakanI aMdara parigrahItA ane aparigrahItA ema be prakAranI devIo che. teomAM sedharmadevalokanI parigrahItA ane aparigrahItA devInI jaghanya AyuSyanI sthIti eka popama ane IzAna devakanI parigrahItA ane aparigrahItA devInI eka popama karatA adhIka che. - sAdhama devalokanI parigrahItA devInI utkRSTa sthIti 7 papama ane aparigrahItA devInI 50 popama che. IzAna devakanI parigrahItA devInI 8 papama ane aparigrahItA devInI paMcAvana pa9pamanI utkRSTa sthiti che. devatAonI je kulIna jevI bhogya devI hoya te parigrahItA kahevAya, ane je vezyAnA sarakhI devIe heAya te aparigrahItA kahevAya, evI vezyAnA sarakhI devIonA vimAna cha lAkha sadharma devalekamAM che. te vezyA jevI hovAthI temane devasthA kahevAmAM Ave che. IzAna devalokanI aMdara aparigrahIta vezyAnA sarakhI devIonA cAra lAkha vimAna che, AnI uparanA devalokamAM strIo thatI nathI paNa jyAre uparanA devatAne vAMchA thAya tyAre pahelA bIjA devalekamAMnI aparigrahItA devIomAMthI upara jAya che, kArya pUruM thayA pachI pAchI pitAne sthAne Ave che, dvayostrayodaza dvayordAdaza SaT paJca catvArazcatvAro dvayozcatvAri dayozcatvAri dazopari prastaTAH // 4 // | zabdArtha-pahelA bene viSe 13 bIjA bene viSe 12 pachI pAMcamA chaThThA sAtamA ane AThamAne viSe anukrame che, pAMca, cAra ane sAra, navamAM ane dazame cAra, agIArame ane bA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. rame cAra, ane nava raiveyake nava ane anutara vimAne eka maLI 10 evI rIte dUra pratara uparanA devakanI aMdara che. vizeSArtha-jevI rIte koI pAMca mALane kaI cha mALane ane kaI sAta mALane mALe hoya che, tevI rIte vaimAnika devalokanI aMdara paNa mALAnA AkAranA ekanI upara eka evA pratara hoya che. pahelAM ane bIjA devaloka 13 pratara valayAkAre che. te pUrva mahAvideha ane pazcima mahAvidehanI barobara upara che, te gaLa valayAkAranA aDadho aDadha barAbara bhAga karIe tyAre dakSiNa dizAmAM aDadhA bhAganA pratare saidharmaIdranA che, uttara dizAmAM IzAna IndranA jANavA, trIjA ane cothA devalokane viSe 12 pratara valayAkAre che tenA paNa upara pramANe ardhoardha bhAga karI dakSiNa dizAmAM sanakumAra ane uttara dizAmAM mahendra rahe che. pAMcamA brahmadevalekane viSe cha pratara valayAkAre che. cha3 lAMtaka devalekamAM pAMca pratara valayAkAre che. sAtamA zukadevalokamAM cAra pratara valayAkAre che. AThamA sahastrAra devalekamAM cAra pratara valayAkAre che. navamA ane dazamA Anata ane prAkRta nAmanA devalokamAM cAra pratara valayAkAre che. agIAramA ane bAramAM AraNa tathA azruta nAmanA devalokamAM cAra pratara valayAkAre che. dareka raiveyake eka eka evI rIte nava grevake malI nava pratara che. anuttara vimAne eka pratara valayAkAre che evI rIte badhA maLIne 62 pratara vaimAnika devalokanA aMdara che. dareka pratare keTalI keTalI sthiti che, te batAve che. chellA WWW.jainelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tarUpariziSa mUla ane bhASA:ra. 45 Adyadvaye utkRSTa nijapratarabhakteSTaprataraguNA // 50 // zabdArtha pahelA be devalokanI utkRSTa sthitine te prataranI saMkhyAe bhAMgIne Icchita pratara sAthe guNavAthI darekanI sthiti Avaze. ' vizeSArtha -pahelA be devakanA dareka prataranI sthiti jANavA mATe jeTalI utkRSTa sthiti hoya tene te devaloktA prataranI saMkhyAmAM bhAMgI nAMkhIne je rahe tene je prataranI sthiti kADhavI hoya te pratare guNavAthI AvI jaze. jemake pahelA be devalokanI aMdara be sAgaropamanI sthiti che tene tera prataranI saMkhyAe bhAgavAthI Avaze ane eka guNavAthI paNa sAgarepama pahelA prataranI sthiti evI rIte 2 e guNavAthI bIjA prataranI evI rIte dareka pATaDAnI sthiti kADhavI. tenuM yaMtra nice pramANe che- 50 dharma ane IzAna devalokamAM tera pratara che. - - pratara 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13. sAgara bhAga 1 2 4 6 810 12 1 3 5 7 11 cheda 1313317131313131313131313 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t zrI tattvA pariziSTa bhUla ane bhASAntara zeSeSu vizleSasya sAdhastanA punaH // 51 // zabdArthaH-khAkInA daivaleAkanA pratarane vize vizleSa karIne nIcenI sthiti sahita karIne icchita pratara sAthe guNavAthI Avaze, vizeSA-nIcenA devaleAkanI sthiti uparanA taileAkanI sthitimAMthI khAdya karatA je rahe tene te devalAkanA prataranI saMkhyAe bhAgI nAMkhI je rahe tene peAtAnI icchA pramANe je prataranI sthiti kADhavI hAya te prataranI sAthe guNIne nIcenA devalAkanI sthiti sAthe melavatA javI. jemake saiAdhame ndranI sthiti 2 sAgapama ane uparanA sanatkumAranI cha sAgaropamanI sthiti che. temAMthI nIcenI sthiti 2 sAgaropama bAda karatAM pa vizleSa (bAkI) rahe, tene sanatkumAranA khAra pratara sAthe bhAgatA pa rahe tenI sAthe nIcenA devaleAkanI 2 sAgaropamanI sthiti bheLavatA ra` A pahelA prataranI sthiti AvI, khIjA prataranI DhavI hAya tA ne 2 guNIne pahelAnI sthiti umeravI ane trIjA prataranI kADhI hAya. te 3 guNavA. AvI rIte karavAthI dareka prataranI AvI jaze. AgaLanA daivaleAkanA prataranI sthiti paNa AvI ja rIte nIcenI sthiti uparanI sthitimAMthI khAda karI prataranI sakhyAe bhAMgI nAMkhI icchita prataranI sakhyAe guNIne nIcenI sthiti mevaLavI, jethI devalAkanA dareka prataranI sthiti samajAI jaze, tenA yaMtra nice pramANe che. pA nA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^^^^^^, zrI tavArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 47 sanakumAra ane mahendranI sthiti 7 sAgarepama che ane bAra pratara che. vizeSa 5. | khatara 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1113 sAgara0 2 2 1 3 4 5 a pa pa ka nuM | 12/12 1212 12,1212 13 12 13 12,12 e brahmadevalokamAM sthiti 10 sAgaropamanI. pratara 6 vilesa 3 pratara sAgara bhAga * jyAM AvI rIte AMkaDA lakhelA 45 0 pratare 7 samajavA. 83 6 lAMtakadevaleka sthiti 14 viSesa 4, pratara pa. s [ pratara | 1 sAgara | P = m bhAga sh = Ike ym = Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI svArtha pariziSTa mala ane bhASAntara. " zukadevaloka sthiti 17. pratara 4. || 8 sahastrAra sthiti 18 pra. 4 pratara 1 pratara 1 | sAgara, 14 | 15 16 | sAgara 17 | 17 17 18 bhAga 3 : 2 | 1 || bhAga 1 2 | 3 | 0 | vilesa 3 vizleSa. 1 . 9 Anadevaloka sthiti 19 sA 1. pATaDA 4 vileSa 1 11 AraNa sthiti 21 sAru pATaDA 4 vileSa 1 ! pratara [ 1 2 3 4 | sAgara0 18181819 bhAga 1 2 3 0 pratara sAgara0 20 20 20 21 bhAga T cheda vizleSa 1 0 1 0 | vizleSa 1 - | 10 prANuta sthiti 20 sA | pratara 4 vileSa 1 12 ayuta sthi. 22 sA. pratara 4 vi. 1 pratara 1-2-3-4 sAgara0 19-19-1920 bhAga ' --2-3--0 cheda 4---- --0 pratara 1-2-3-4 sAgara0 21-21-21-22 bhAga 1-2--3-0 cheda 46-4----- ] | | --- - - - - ----- --- Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ~-- zrI taravArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara 49 | bAkInA nava raiveyake nava ane pAMca anuttaravimAne eka pratara che, mATe te saghaLe sthAne AyuSanI sthitimAM taphAvata nathI. teonuM yatra nIce pramANe che. 49 navaaizke 9 pratara anuttara vimAne eka pratara pratara : 1 -- pratara 1 3 4 5 6 7 8 9 sAgara 23 121228213 sAgara | bhAga 0 0 0 0 0 0 0 0 - bhAga 1 - - - - - yatracaturasravRttA diktu dvASaSTi uparyekaika hInA vimAnAH // 50 // zabdArtha -cAre dizAnI aMdara traNa khuNAvALA cAra khuNAvALA ane geLa evA 62-62 vimAne che pachI upara upara dareka prare eka eka vimAna ochuM che. vizeSArtha vaimAnika devalokanA je dara) pratara che, te dareka prataranI cAre dizAmAM cAra paMktio vimAnanI che, ane vacamAM dareka pratare IMdrakavimAna che, dareka dizAmAM pahele pratare bAsaTha Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara, vimAna che. vacamA je iMdraka vimAna che te geLa che. iMdraka vimAnanI cAre dizAmAM eka eka traNa khuNAvALuM, te pachI eka eka cAra khuNAvALuM ane te pachI eka eka geLa vATalAkAre vimAna che; pAchuM eka eka traNa khuNAvALuM, eka eka cAra khuNAvALu, ane eka eka geLa evI rIte cAre dizAmAM bAsaTha bAsaTha vimAna che, te dareka dizAmAM ekavIsa trikeNa, 21 khuNa ane Indraka vimAna sahita 21 goLa che. bIje pratare eka eka vimAna paMktinI aMdara ochuM che, eTale bIje pratare darekadizAmAM ekasaTha ekasaTha vimAna che, te paNa trikoNa, cekhuNa ane geLa evA anukrame che. e pramANe uparanA dareka pratare eka eka ochA karatA javuM, ane chevaTe pAMca anuttaravimAne eka pratara che tenI cAre dizAmAM paNa eka eka vimAna che. evI rIte dareka pratare vimAnanI saMkhyA ekaDI karatAM dareka devaleke keTalA keTalA vimAna che tenuM yaMtra AgaLa Apela che temAM jevAthI vizeSa khabara paDaze. 50 vRttarmijakaM madhye // 51 // zabdArtha-vaccevaca goLa IMdraka vimAna che. vizeSArtha dareka prataranI aMdara je vacce vacce vimAna hoya, tene IMdraka vimAna kahe che te geLa che. dareka pratare IMdraka vimAnanI cAre dizAmAM bIjA trikoNa cikhuNa ane goLa vimAne kevI rIte rahelA che tenI sthApanA A pramANe che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara 51 A yaMtranI aMdara iMdraka vimAnanI cAre dizAmAM traNa traNa vimAna batAvilA che paNa bAsaTha bAsaTha samajavA, uttara. (gA) puSpAvakIrNa lethak pazcima (c) ja .: sA.va.. cheminuM u94 pupAvakIrNa pupAvakI (ge La : tribuNIA khuNuo ane goLa AvI rIte dareka vimAna idaka vimAnanI cAre dizAmAM rahelA che ane AMtare AMtare pUrvadIzA zivAya pupAvakIrNa vimAne che temaja vidizAmAM paNa puSpAvakIrNa che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. " iMdraka vimAnanI traNa dizAnA trikoNa khuNa ane goLanA AMtarAnI aMdara ane vidizAmAM (agni, nairUtya, vAyavya ane IzAna keNamAM) puSpanI peThe chuTA chuTA vimAne rahelA che. sAdhama devakane viSe vikhuNa khuNa, goLa ane puSpAvakIrNa vimAna sava maLIne batrIsa lAkha che, A bAjumAM coDhelA yaMtranI aMdara iMdrakavimAnanI cAre dizAmAM sAta sAta vimAne samajavA mATe ApelA che, paNa pahelA pATaDA karatA eka ochuM eTale 61 ekasaTha vimAna samajavA. bIjA prataranA iMdraka vimAnanI paNa cAre dizAmAM AvI rIte vimAne rahelA che, paraMtu dareka prata dareka dizAmAM eka eka vimAna ochA jANavA. eTale pahelA pratare 62 bIje 61 trIje 60 zAthe 59 pAMcame 58 e pramANe pAMca anuttara vimAne jatA dareka dizAmAM eka eka vimAna Avaze. dareka devaloke Avaligata vimAnI gaNatarI karavAnI rIta A pramANe che. ' pahele pratare je vimAnI saMkhyA te "mukha" ane chellA prataranA je vimAnI saMkhyA te "bhUmI" e baMne ekaThI karI pachI tenuM adha karIne je devalekanA jeTalA pratara heya teTalAe guNavAthI je Ave, te cAre dizAnA AvalI gata vimAnenI saMkhyA jANavI. jemake sadharma devaloke cAre AvalInI aMdara pahele pratare 249 vimAna te "mukha ane 13 mA pratare 201 vimAna te "bhUmI te baMnene samAsa kahetA saravALe 450 thAya tenuM ardha 225 tene ekaMdara 13 pratare guNatA 2925 thAya, eTalA vimAne AvalIgata che. AvI rIte dareka devalokanA prataranI Avavigata vimAnonI gaNatarI karI levI. WWW.jainelibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa mUla ane bhASAntara. 53 dareka devalAkanA vimAnAnI saMkhyA jANavAnuM yaMtra, sAma trikALu cAmuNa, gALa, puSpAvakIrNa. eka dara 494 486 727 3198293 3200000 1 sAdhama 2 IzAna 494 2718782 2800000 3 sanakumAra 356 4 mAhendra 356 5 brahmaleAka 284 6 lAMtaka 200 7 zukradevalAka 136 8 sahasrAra 116 } hara 9 Anata 10 prANata 36 35 11 AraNya 12 azruta heDalItrika madhyamatrika uparanItrika ? 16 12 anuttavimAna 4 28 24 1 eka dara 2688 2604 2582 svayambhUdvIpe Somaza graMveyaka } 42 } 486 238 348 para2 348 170 276 204 192 193 132 128 108 108 88 18 } } 88 64 23 11 11987741200000 799126 399166 49415 39604 5668 } 132 132 } 32 61 20000,0 400000 10000 40000 6000 400 8488149 8497023 // para // zabdA -svayaM bhUramaNa dvIpa upara sALa vimAnA che. vizeSA dareka prataranI paktinA vimAnA kayA samudra ane kayA dvIpanI upara ane keTalA keTalA che, te batAve che. 300 111 107 100 chellAmAM chele svayaMbhUramaNa samudra che, tenI upara cAre dizAmAM dareka patimAnA chellethI 31-31 vimAnA AvelA che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. - zrI tavArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 5 6 -- --- ----&-- -- 1 - A uparathI eka dizAnI paMkitanA chelethI 31 vimAnanI jeTalI laMbAI teTalI svayaMbhuramaNa samudranI eka dizAnI laMbAI siddha thaI. tenAthI aDadhA pramANane ravayabharamaNa dvIpa che, tenI upara sama dizAmAM dviIpanI cAre dizA upara dareka patinA rola sela vimAne AvelA che, te eka paMkitanA sola vimA nenI jeTalI laMbAI teTalI dvIpanI eka dizA che. ATha ATha vimAno bhutasamudranI upara, eka dizAnA ATha vimAnanI jeTalI laMbAI teTalI ja bhutasamudranI eka dizAnI laMbAI jANavI tenAthI aDadhe yakSa dvIpa che tenI upara cAra cAra vimAne eka dizAmAM AvelA che, e cAre vimAnanI laMbAI paNa te dvIpanI eka dizA jeTalI che. dareka dizAnA babe vimAne nAgasamudranI upara cAre dizAmAM AvelA che, nAgasamudranI eka dizAnI laMbAI eka dizAnA be vimAna jeTalI che. dareka prataranI cAre paMktimAMnuM pahehuM vimAna devadviIpa upara che, devadvIpanI eka dizAnI jeTalI laMbAI teTalI ja dareka paMktimAnA eka dizAnA iMdraka vimAna pachInA pahelA vimAnanI laMbAI jANavI. je iMdrakavimAna pahelA prataranuM che, te 45 lAkha ejananuM che. te aDhI dvIpanA DhAMkaNa tarIke raheluM che. anuttaravimAnanI aMdara je IMdraka vimAna raheluM che, te eka lAkha jana pramANunuM che. - vaidarAja lekanI aMdara pIsatAlIsa lAkha ejananA vistAra vALI cAra ane eka lAkhanA vistAravALI traNa vastuo che. pahelI nArakIne sImataka narakAvAsa, aDhIdvIpa pramANunu manuSyakSetra, sadharmadevalokanuM pahelA prataranuM uDu nAme iMdraka vimAna ane siddhazilA e dareka pIsatAlIsa lAkha janavistAravALA che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 15 sAtamInArakIne apratiSThAna narakAvAsa, jabudvIpa, ane sarvArthasiddha IMdrakavimAna e traNe eka lAkha jananA che. - dareka prata zreNitavimAne trikoNanI upara triNa catukaNanI upara catuSkoNa goLanI upara geLa ane IMdraka vimAnanI upara iMdrika vimAna ema anukrame cAre dizAmAM rahelA che. te samajaNa pADavA mATe eka dizAnI zreNIgata rahelA vimAnanI sthApanA samajavAthI cAre dizAnI samajAze. te A pramANe- sAtamA prataranuM idraka vimAna chaThThA prataranuM IMdraka vimAna pAMcamA prataranuM IMdraka vimAna cothA prataranuM iMdraka vimAna trIjA prataranuM iMdraka vimAna bIjA prataranuM IMdraka vimAna pahelA prataranuM Idraka vimAna A sthApanAmAM eka dizAnI zreNInI aMdara je ke pahele prare sAta vimAna lakhelA che paNa tyAM bAsaTha samajavA, pachI pratare pratare eka eka ochuM samajavuM AvI rIte bIjI traNa dizAnA paNa jANI levA. para. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zrI tattvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara na prAgAlyAM puSpAvakIrNAH // 53 // zabdArtha -pUrva dizAnI zreNinI aMdara puSpAvakIrNa (chuTA chuTA) vimAne nathI. vizeSArtha -iMdraka vimAnanI cAra dizAmAMthI pUrvadizAnA AMtarAnI aMdara chuTA chuTA vimAne nathI, bAkInI pazcima uttara ane dakSiNa dizAnI zreNinI aMdara vacamAM vacamAM chuTA chuTA puSpanI peThe vimA rahelA che. have devatAne parIvAra batAve che. pa sAtti sAmanivAra paNa zabdArtha - cha hajAra sAmAnika devatAo che. vizeSArtha-bhuvanapatinI aDhAra nikAyane viSe cha cha hajAra sAmAnaka devatA che. 54. ratuNadiH pazciAtura che thai che zabdArtha-asurakumAranA be IndranA sAmAnika devatAo 64000 ane 60000 che. vizeSArtha-asurakumAranikAyanA camarendranA 64000 sAmA nIka devatA ane balindranA 60000 sAmAnaka devatA che. papa. - caturthaM tamAro ya che zabdArtha-sAmAnaka devatAthI cAragaNuM AtmarakSaka de dareka nikAyamAM hoya che. WWW.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTamUla ane bhASAntara. pArva vizeSA:-bhuvanapati nikayanA je sAmAnIka devA che, (iMdra nahI paNa iMdranA jevA sarakhA rUpa ane RddhivALA) tenAthI cAra gaNI sa MkhyAvALA AtmarakSaka davA che eTale rAjAnA aMgarakSaka jevA indranA AtmAnI rakSA karanAra devA che. tenuM yaMtra nIce pramANe, pa6, dakSiNa ta. uttara taraphanA ni. nAma 1 camerandra 6000 2 dharaNendra 3 veNudeva 4 harikata sAmAnIka AtmarakSaka nAma sAmAnIka Atmaraka 64000 256000 alIndra 60009 24000 24003 bhutAnendra 600 *4000 24000 veDDAlI 6000 24000 24000 risahu 6000 24000 agnimANuva 6000 24000 24000 vazISTa 6000 24000 6000 6000 24000 5 agnizikha 6000 6000 6 pUrNa 7 jalakAMta 6000 24000 24000 8 amitagati 6000 24 00 24000 6000 24003 24000 huM vela ba 10 TvAsa prabhajana 6000 mahAzve.sa 6000 24000 ekadara114000 456000 6000 24000 18000 472080 eka dara jalaprabha 6000 mitavAhana 6000 antarAAM navAri // 56 // zabdA :-cantaradevatAne viSe iMdranA sAmAnika devatAe cAra hajAra che. vizeSA:-nya taranA 32 iMdra che, te darekanA sAmAnIka devatA cAra cAra hajAra che ane AtmarakSaka tethI cAra gaNA eTale sAla sAla hajAra devatA che; evIja rIte sUrya ane caMdranA paNa sAmAnIka ane AtmarakSaka devatAo vyatara jeTalA che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. - sAmA0 Atma vyantara0 sAmA sUrya 4000 16000 [ 16 Indra 4000 candra 4000 16000 / 16 Indra 64000 ekaMdara 8000 32000] ekaMdara 128000 Atmara0 256000 256010 512000 A pramANe dareka Indrane devatAne parivAra che. catustriMzacatuzcatvAriMzadaSTatriMzat paJcakRtvazcatvAriMzat paJcAzaJcatvAriMzadvakA uttaratazcaturlakSahInAH bhavanAH57 zabdArtha bhuvanapatinI dakSiNa dizAnI dezanikAyanI aMdara anukrame 34 lAkha, 44 lAkha, 38 lAkha, 40-40 lAkha pAMca nikAyanI aMdara, pachI 50 lAkha ane 40 lAkha e pramANe bhuvane che, ane uttara taraphanA daza nikAyanI aMdara cAra cAra lAkha tethI ochA che. vizeSArthabhuvanapatinI dakSiNa dizA taraphanI daza niyAmAM anukrame pahelI nikAyanA 34 lAkha, bIjI nikAyanA 44 lAkha, trIjI nikAyanA 38 lAkha, cethI pAMcamI chaThThI sAtamI ane AThamI e pAMca nikAyanA cAlIsa cAlIsa lAkha, navamI nikAyanA 50 lAkha ane dazamI nikAyanA 40 lAkha devatAnA bhuvane che. uttara dizAnA iMdranA bhuvane dakSiNa nikAyanA bhuvane karatA cAra cAra lAkha ochA samajavA, eTale jema ke pahelI nikAyanA dakSiNa taraphanA 34 lAkha che te tenI pahelI nikAyanA uttara tarapha 30 lAkha samajavA e pramANe zeSa nikAyamAM paNa samajavuM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa bhUla ane bhASAntara. 29 dareka nikAyanI ane dizAnAM keTalA bhuvanA che tenuM yatra nikAya dakSiNa dizAnA bhuvanAnI uttara dizAnA bhuvanAnI saMkhyA. sakhyA. 3400000 3000000 4400000 4000000 3800000 3407000 4000000 3600000 400000 3600000 4000000 3600000 4000000 360.000 4000000 3600000 5000000 4000000 AAAAA a r V 10 kula saMkhyA 40600000 3600000 anne dizAnA badhA maLIne 77200000 sAta karoDane mAtera lAkha bhuvanA che. 58, 4 1 + 6 cuDAmaNiNi garuDa vajrakalazasiMhAzva- (abhiSeka) 10 E 460000 36000:0 7 gajamakaravardhamAnAGkAH // 58 // aa zabdAH-mukuTane viSe maNI, sarpa, garUDa, vajra, kalaza, siMha, gheADA ( athavA mALA ) hAthI, magaramaccha ane sarAva saMpUTanA cinha anukrame 10 nikAyanA devAne che. vizeSArca: dareka nikAyanA devatA oLakhavA mATe tenA mukuTanI aMdara ane paheravAnA dAgInAnI aMdara nizAnI hAya che ke jethI te jovAthI A devatA amuka nikAyanA che ema nizcaya karI zakAya che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. asura kumAranA devatAne mukuTane viSe maNinuM cinha hoya che, nAga kumArane sapanuM cinha hoya che, suvarNa kumAranA A raNamAM garUDanuM cinha, vighukumAranA AbharaNamAM vajanA cinha, ani kumAranA mukuTanI aMdara kalasonA cinha, dvIpakumAranA dAgInAmAM siMhanA cinha, udadhikumAranA dAgInAmAM ghoDAnA cinha, dizIkumAranA dAgInAmAM hAthInA cinha, vAyukumAranA dAgInAmAM magaramacchanA cinha, stanatakumAranA dAgInAmAM sarAvasaMpuTanA cihe che. jema dezanI aMdara hajAre lAkho ane karaDe manuSya hoya che temAMthI teonA deza jAti ane rItabhAta teonA mAthAnI pAghaDI veSa athavA pI javAthI mAluma paDe che, tema te devatAonA cinha jevAthI tenI nikAya vigere mAluma paDe che. 59 - ' samajuvo dazonA'STazatyAstArakA // 60 // zabdArtha -saMbhUtala pRthvIthI 70 ejana uMcA tArA rahelA che. vizeSArtha -merU parvatanA madhyabhAganI aMdara je ATha rUcaka pradeza che, te samabhutalA pRthvI kahevAya che, tenAthI sAtase nevuM jana uMcA tArA che. pachI tenAthI bIjA badhA tiSI devatA anukrame uce uMce rahelA che te nIcenAM sUtrathI jaNAze. tato dazA'zIti catuzcatustritritritriSu adhikeSu ravicanchanatrabudhazukrajIvamaGgalazanaizvarAH // 61 // zabdArtha -tyArapachI daza, eMzI, cAra, cAra, traNa, traNa, traNa, ane traNa jana vadhAre anukrame sUrya, caMdra, nakSatra, budha, zuka, gurU, maMgala ane zanIzcara uMcA rahelA che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavAthapariziSTa mUla ane bhASA. vizeSArtha -saMbhUtala pRthvIthI tArA 790 jana uMcA rahelA che, tenA karatA daza ejana vadhAre eTale 800 jana sUrya, tyAMthI 80 ejana vadhAre eTale 880 jana caMdramA, tyAMthI cAra ejana vadhAre eTale 884 cAjana nakSatra, tenAthI cAra vadhAre eTale 888 budha uMce, tenAthI traNa vadhAre eTale 891 jana zuka UMco, tenAthI traNa vadhAre eTale 84 jana gurU uMce, tenAthI traNa vadhAre eTale 897 jana maMgala UI ca ane tenAthI traNa vadhAre eTale 900 jana sarvathI uce zanIzcaranuM vimAna che. evI rIte saMbhutalA pUthvIthI 79 jana uMcA tyAMthI mAMDIne 110 ejananI aMdara cara tiSInA vimAna rahelA che, te vimAne merUparvatathI 1121 jana cAre taraphathI dUra che ane 1111 jana alakAkAzathI mAMhenI tarapha che eTale 1111 jana cara jyotiSa cakathI akAkAza dUra che. 1. have vimAnanuM pramANa kahe che. ekaSaSTyaMzAH SaTpaJcAzadaSTacatvAriMzacanDa. sUryavimAnA zabdArtha -eka jananA 61 bhAga karIe evAM pada bhAga caMdranuM vimAna lAMbu pahoLuM tathA 48 bhAga sUryanuM vimAna lAMbu paheluM che. vizeSArtha - eka ejananA 61 bhAga karIe tevA pada bhAga jeTaluM caMdranuM vimAna lAMbu ane pahoLuM che, tathA uMcuM liMbaIthI aDadhuM eTale 28 bhAga jeTaluM che. sUryanuM vimAna aDatAlIsa bhAga lAMbu ane paheluM che tathA tenAthI aDadhu 24 bhAga jeTaluM UMcuM che. AvI rIte jeTalA sUrya ane caMdra che te badhAnA vimAnanuM pramANa sarakhuM jANavuM; paraMtu manuSyakSetranI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krUra zrI tavA pariziSTa mUtra ane bhASAntara. Ahera cetiSa devatAnA vimAnA je sthIra che, tenuM pramANu manuSya kSetranA karatA ardhuM jANavu eTale caMdranA vimAnanuM prama mANu manuSya kSetramAM 56 bhAga cheteA bahAranA vimAnanuM 28 bhAga pramANa che. evI rIte darekanuM samajavuM. 62 ronA vejArSanavRttAH || 63 // zabdArtha:--bAkInA graha nakSatra ane tArAnA e eka ne ardha gAu lAMkhA paheALAM che. vimAna vizeSA--grahanA vimAnA 2 gAu lAMbA ane paheALA - che, tathA tenAthI aDadhA eTale eka gAu uMcA che. nakSatranA vimAnA eka gAu lAMkhA paheALA ane tenAthI aDadhA eTale 100 dhanuSa uMcA che, tArAnA vimAnA 1000 dhanuSa lAMkhA paheALA ane tenAthI aDadhA eTale 500 dhanuSa uMcA che. utkRSTa sthitivALA tArAnA vimAnAnuM pramANa che; paNa jaghanya sthitivALA tArAnA vimAnanAnI laMbAi paheALAi 500 dhanuSya ane uMcAi 250 dhanuSya pramANu che. 63 jyAtiSanA vimAnAnI sthApanA, manuSya kSetranI aMdaranA manuSya kSetranI bahAranA laMbAi paheALA uMcAI.. eka yAnA 61 28 bhAga. bhAgathI pa bhA. nAma keMdra eka yeAjanA 61 bhA- 24 bhAga gamAMthI 48 bhAga graha 2 gAu nakSatra 1 gAu tArA 1980 dhanuSa sU 1 gAu 1000 1. 500 nAma lakhai paheALAi uMcAI esaDIA 28 14 caMdra bhAga sU graha nakSatra tArA ekasaDIA 24 bhAMga 2000 dhanuSya 1000 dhanuSya 500 dhanuSya 1000 6. 500 6. ra50 1. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArthapaMriziSTa mUla ane bhASAntara. 6 zabdArtha -anukame eka ekanI gati utAvaLI che. vizeSArtha -caMdra, sUrya, graha, nakSatra-ane tArAonI gati anukrame ekekathI vadhAre che. caMdra badhA karatA dhIme cAle che, tenA karatAM sUrya utAvaLe, tenA karatA graha utAvaLA tenA karatA nakSatra utAvaLa, ane badhA karatAM zIdhra gativALA tArA che. 64 tArAntaraM paraM dvAdaza sahasrANizate dvictvaariNshNnyc||65|| zabdArtha -eka tArAthI bIjA tArAnuM utkRSTa aMtara 1rara4ra jana che. vizeSArtha-jabuddhIpanI aMdara eka tArAnA vimAnathI bIjA tArAnA vimAnane utkRSTa aMtara jyAre merU parvata ADe Ave tyAre 1224ra yejana thAya, ane jaghanya 26H jana thAya. jemake merU parvatanI pahoLAI 10000 ejana pRthvI upara che ane tyAMthI 1121 ye jana tArAnuM vimAna dUra cAle che. evI rIte bIjI tarapha paNa 1121 cAjana dUra rahe che, baMne malIne 2242 yeAjana thAya, ane merU parvatanI pahoLAInA 10000 ejana meLavatA 1224ra thAya. A utkRSTa aMtara vyAghAta hoya te thAya che. jaghanya antara nila ane niSadha parvata cAra ejana pRthvIthI uMcA ane tenI upara rahelA kuTe pAMcaso jana uMcA, ane aDhIse jana paheLA che, tyAMthI ATha jana cheTA ane ATha jana bIjI tarapha cheTA eTale 16 jana ane 250 ejana pahoLAInA maLI ra6 jana jaghanya vyAghAta thavAthI aMtara hoya che. vyAghAta rahita eTale kAMI paNa ADuM na Ave tyAre, eka tArA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. thI bIjA tArAnA vimAnanuM utkRSTa antara be gAunuM, ane jaghanya 500 dhanuSyanuM che. surya se jana uce tape che, nIce aDhArase yojana tape che, ne tio 47263 ejana ane sAThIA ekavI sabhAgatape che. upara pramANe sUryanuM tApakSetra che. tArAnuM vimAna tArAnuM vimAna yo. ( ) - (mera)--0 tArAnuM vimAna - 1121 tArAnuM vimAna utkRSTa tArAnA vibhAganuM -- - 0 vimAna 8 | cAjane che 0 vimAna 8 yojana cheTu 0 vimAna 8 | jana cheTuM ! 0 vimAna 8 yojana che, 0 vimAna 8 gAjana che 2 pa ka cA vAjane nahALA pahoLA pahoLA hALA. | - - - - niSadha parvata. canchasUryAH dvicaturdAdaza jambvAdiSu // 66 // | zabdArtha caMdra ane sUrya anukame jaMbudvipAdi kSetramAM be cAra ane bAra che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 6pa vizeSArtha-jaMbudvIpanI aMdara be caMdra ane be sUrya che, lavaNasamudranI aMdara tenAthI bamaNuM cAra caMdra ane cAra sUya che, dhAtakIkhaMDanI aMdara bAra caMdra ane bAra sUrya che, da6. tatastriguNAH pUrvayutAH // 6 // zabdArtha-te vAra pachI traNa guNa karIne pUrvanI saMkhyA bheLavavI, vizeSArtha dhAtakIkhaMDa pachInA dvIpa ane samudranI aMdara saMkhyA lAvavA mATe batAve che ke uparanA dvIpa ke samudranA aMdaranI je saMkhyA kahI hoya tene traNa gaNA karIne pUrvanI saMkhyA meLavavI eTale jemake dhAtakI khaMDamAM bAra caMdra ane bAra sUrya che tene traNa gaNA karatA chatrIsa caMdra ane chatrIsa sUrya thAya, temAM pUrvanA jaMbudvIpa ane lavaNasamudranI saMkhyA je 2 ane 4 nI che te ekaMdara 6 bheLavIe tyAre 42 caMdra ane ra sUrya kAledadhisamudrane viSe heya che. evI rIte AgaLanA dvIpa ane samudrane viSe paNa eja rIte traNa gaNA karI pUrvanI saMkhyA meLavatA 144 caMdra ane 144 sUrya puSkaravaradvIpane viSe Ave, paNa ahiMA aDadhuM manuSya kSetra che mATe 72 caMdra ane 72 sUrya manuSyakSetramAM gaNavA ane 72 manuSyalakanI bahAra sthira jANavA evI rIte puSkaravara dvIpane viSe 144 caMdra ane 144 sUrya che tene traNa gaNA karatA 43ra thAya, pachI tenI aMdara pUrvanI saMkhyA 2jaMbudvIpanA, 4 lavaNasamudranA 12 dhAtakIkhaMDanA, 42 kAledadhinA evI rIte ekaMdara 60 meLavatA 492 caMdra ane 492 sUrya puSkaravarasamudranI aMdara che. evI rIte dareka dvIpa Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara zrI tattvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. ane samudranI aMdara traNa guNa karIne pUrvanI saMkhyA umeratA javuM eTale darekanI saMkhyA AvI jaze. manuSyalekanI bahAra je ghaMTAkAre caMdra ane sUI sthira rahyA che tenuM eka ekane keTaluM aMtara che te kahe che. sUrya thakI pacAsa hajAra jana caMdramA ane caMdramAthI 50 hajAra yejanA sUryanuM aMtara che. sUryathI bIjA sUryanuM 1 lAkha jana ne kAMI adhika aMtara che, caMdramAthI bIjA caMdramAnuM paNa eka lAkha janane kAMI adhika aMtara che, kemake caMdra pachI sUrya che ane sUrya pachI cadra che. eka caMdramAne parIvAra aThAsI graha, aThAvIsa nakSatra ane chAsaTha hajAra, navase ne paMcotera kaDAkoDI tArAne che. evI rIte dareka caMdramAne parIvAra samajI le. caMdra ane sUryanA vimAnavAhaka sela sola hajAra devatA che, graDanA vimAnavAhaka ATha hajAra, nakSatranA vimAnavAhaka cAra hajAra, ane tArAnA vimAnavAhaka de babe hajAra che. paJcadaza caturazItizataM maNDalAni // 67 // zabdArtha -caMdramAnA paMdara ane sUryanA ekaso corAsI mAMDalA che. vizeSArtha-jaMbudvIpanI aMdara dakSiNathI uttara dizAmAM AvatA sudhI potAnA biMbanA jeTalA pahoLA caMdranA paMdara ane sUryanA 184 mAMDalA che. te badhA mAMDalAo 510 ejana kSetranI aMdara phare che. cadranA mAMDalA 15 che tenA AMtarA 14 thAya te dare. kanuM aMtara 35 jana ane ekasaThIAnA sAta bhAga karIe evA cAra bhAga che, tene 14 guNu karatA 497 - Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatttA pariziSTa bhUla ane bhASAntare. 67 jana thAya, dareka maMDala prlR ce:jana jADuM che. paMdare mAMDalAnI jADAI 134 caiAjana thAya te bheLavatA 5106 ceAjana thAya che. sUryAMnA mAMDalA 184 che ane AMtarA 183 che dareka AMtarAnA atre yojana pramANe 366 yAjana AMtarAnA thAya, sUnA eka ma`DaLanI jADAI 4 ceAjana che. tene 184 e gugutA 8832 thAya, ene 61 bhAgatA 144 Ave tenI sAthe AMtarAnA yAjana 366 meLavatA 51046 yeAjana kSetra thAya che. sUrya eka divasanI aMdara 246 ceAjana kSetra cAle che. tene 183 ahA rAtrIe guNatA 510 yeAjana sUryanu kSetra thAyache. caMdramA eka aheArAtrInI aMdara 36 4 ceAjana cAle che tene 14 ahe rAtrIe guNutA 509 yeAjana cAlavAnu kSetra che. tenI adara paMdaramAM maMDalanI jADAI : nAMkhatA 5104 cAjana thAya che. have jabudvIpanA keTalA yejananI a Mdara caMdranA ane su ryanA keTalA mAMDalA che te matAve che. jambvAH zate'zIte paJca paJcaSaSTiH // 60 // zabdAH--ja buDhIpanA 180 ceAjananI aMdara caMdramAnA pAMca ane sUryanA pAMsaTha mAMDalA che. vizeSA:jaMbudrIpanA niSadhaparvatanI upara caMdramAnA pAMca mAMDalA ane 10 mAMDalA lavaNusamudramAM che. sUryanA 65 mAMDalAmAMthI 2 mAMDalA niSadhapatanI aDAra harivanI nhAnA agra ane bhAge che, 63 maMDalA niSadhapatanI Toca upara che bAkInA 119 mAMDalA lavaNusamudranI aMdara che. caMdramAnA pAMca ane sUryanA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI tavAIpariziSTa mUla ane bhASAntara. pAMsaTha mAMDalA jaMbudvIpanA 180 ejananI aMdara che pachI tyAMthI nIkaLIne 330 ejana sudhI lavaNasamudramAM phare che ane maLIne caMdra ane sUryanuM cArakSetra 510 ejana che. AvI rIte caMdramA ane sUrya dareka dvIpa tathA samudranI aMdara rahelA che mATe dvIpa ane samudranI saMkhyA lAvavA mATe batAve che. samayazatavarSapradezaiH vAlAH palyamuddhArAkSetrAkhyaM | zabdArtha --samaye samaye vALanA agrabhAga kADhavAthI udvArapApama, sa se varSe kADhavAthI aApatye pama, ane AkAzanA pradeza kADhavAthI kSetrapAma thAya che. ' vizeSArtha -palyopama traNa prakAre che. uddhArapapama, aApalyopama, ane kSetrapalyopama te pAchA darekanA bAdara ane sUphamathI cha prakAre che. temAM badarauddhAra pama kone kahe che te batAve che. ulledhaAMgulathI utpanna thayelo eka ejana laMbe, eka jana paheLe ane eka jana uDe e gALa khAo hoya tenI aMdara eka divasathI mAMDIne sAta divasa sudhInA janmelA bALakanA vALa laIne temAMthI eka aMgulapramANe vALanA sAtavAra ATha ATha TukaDA karIne khADo evI rIte bhara ke jenI uparathI cakavatanI senA cAlI jAya, agni muke, sakhata pavana vAya, athavA atyaMta varasAda varSe te paNa te khADAnI aMdaranA vALane jarA paNa IjA thAya nahi. pachI te khADAmAMthI eka eka samaye eka eka vALa kADhatAM kADhatAM jyAre e ke khAlI thAya tyAre saMkhyAnA samaya pramANune bAdara uddharapalyopama thAya, ane 10 kalAkeDI bAdara uddhArapa9pamanuM eka bAra Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 69 uddhArasAgarepama thAya. zAstranI aMdara bAdaranuM kAma paDatuM nathI paNa sUkSmanuM ja kAma paDe che. bAdaranuM vivaraNa te sUkama sukhe karIne samajAya mATe kareluM che. te eka eka vALanA jyAre asaMkhyAtA TukaDA karIne pahelAnI piThe khADe bharIne samaye samaye kADhe tyAre saMkhyAtA keTavarSa pramANu sUphamauddhArapadyApama thAya tenA daza keDAcheDInuM eka sUkSmauddhArasAgarepama thAya che. A sUmauddhArapapama ane sAgarepamathI dvIpa ane samudronI gaNatarI karI zakAya che. - jyAre te kuvAmAMthI so se varSe vALa kADhatAM kuve khAlI thAya tyAre pAdaraaddhApalyopama, ane eka vALanA asaMkhyAtA kaTakA karIne bharelA kuvAmAMthI se se varSe vALa kADhatA khAlI thAya tyAre sUkSma addhApalyopama thAya che. te asaMkhyAtA kaTIva pramANa thAya che. A philma addhApApamathI ane addhAsAgarepamathI devatA, nArakI manuSya, ane tiryaMnA AyuSyanI sthiti kAyasthiti tathA kamanI sthiti gaNAya che. te vALanA agrabhAgathI bharelA kuvAnI aMdara te vALanA agrabhAgane jeTalA AkAza pradeza pharaselA hoya te pradezamAMthI eka eka samaye eka eka pradeza kADhatA jyAre kuvo khAlI thAya tyAre eka bAdakSetrapAma thAya. vALanA asaMkhyAtA kaTakA karIne bharelA kuvAmAMthI vALane pharaselA ane nahi pharaselA AkAzanA pradeze dareka samaye eka eka kADhavAthI badhA praze jyAre nIkaLI rahe tyAre eka sUphamakSetrapa pama thAya. A sUkSmakSetrapalyopama ane sUphamakSetra sAgaropamathI prAce karIne dRSTivAdagata dravyanA pramANunI vicAraNA thAya che. temAM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrI tavA pariziSTa mUla ane bhASAntara. keTalAka dravyeA selAcI ane keTalAka byA nahi kaselA AkA zanA pradezathI gaNAya che. 71 have sUkSmanu keTaluM pramANa thAya te batAve che. panADaAvyeyajI vaTe sUkSmam // Dar // zabdArtha-sUkSmapanakanA karatA asaMkhyAtaguNA kaTakA karIne udguravAthI eka sUkSma thAya che. vizeSA:-vALanA agrabhAganA je asaMkhyAtA TukaDA karelA hAya, te sUkSmapanakanA jIva jeTalI jagyAmAM rahe teTalI jagyAmAM teno karatA asakhyAta guNA vadhAre samAi jAya evA vALanA TukaDA uddharavAthI sama pama thAya che. mAdaraparyApRthvIkAyanA zarIrajeTalA te asakhyAtA vALanA samudAya thAya ema vRddhA kahe che. daza koTAkoTayaH sAgaraH // 72 // zabdAH-daza kADAkeADI paDyeApamanA eka sAgaropama thAya che. vizeSA--samaye, samaye, sA se vadhe ane samaye samaye vALanA kaTakAone ane kruselA ane nahi kaselA AkAzanA pradeze| kADhavAthI je uddhAra, addhA, ane kSetrapAma thAya tevA daza DhAkeADI paTcApame eka sAgarApama thAyache. daza kADAkeADI sAgaropamanI eka utsapI`NI thAya evI rIte khIjI daza kADAkoDI sAgaropamanI eka avasaNI thAya 20 kADAkADI sAgarApamanuM eka kAlacaka thAya che. evA anantA kAlacakre eka pudra laparAvartana thAya che. 72 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa mUla ane bhASAntara 71 tiAMlAkanI aMdara jeTalA dvIpa ane samudro che. tenI sakhyA atAve che. sAIdrayo hArasAgarasamayamAnAH dvIpAndhayaH // 73 // zabdArtha:--aDhI uddhArasAgare pamanI aMdara jeTalA samaya thAya teTalA dvIpa ane samudra che. vizeSA: ekavALanA agrabhAganA asaMkhyAtA kaTakA karIne pachI samaye samaye kADhatA je sAgarApama Ave evA aDhI sAgarA pamanI aMdara jeTalA samaye thAya teTalA dvIpa ane samudrA che. 73. 9lAke devalAkanI aMdara vimAnAnI saMkhyA batAve che. - dvAtriMzadaSTAviMzatidvAdazASTavaturlakSa paJcAzaJcatvAriMzat SaTsahasra catustryekAdazasaptAdhikaikazata paJca vimAnA Urdhvaloke // 4 // zabdA :-uparanA devalAkanI aMdara anukrame 32 lAkha, 28 lAkha, 12 lAkha, 8 lAMkha, 4 lAkha, 50 hajAra, 40 hejAra, 6 hajAra, 400-300-161,-107-103-5 vimAnA che. vizeSA:-sAdharma devalAkanI aMdara batrIsa lAkha, izAna devalAkanI aMdara 28 lAkha, sanakumAranI aMdara 12 lAkha, ceAthA mahendra devaleAkamAM 8 lAkha, pAMcamAM brahmadevalAkanI aMdara cAra lAkha, chaThThA lAMtakanI aMdara pacAsa hajAra, sAtamA zukra devalAkanI aMdara cAlIsa hajAra, AThamA sahasrara devalAkanI adara cha haijAra, navamA ANuta ane dezamAM prANata e e devalAka joDA joDa che tyAM bannenA iMdra pazu eka che tenA vimAnA cA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara zrI taravArtha pariziSTa skUla ane bhASAtara, - - raso che, agIAramAM AraNa ane bAramA ayyata e be devaleka joDAjoDa che ane bannene IMdra paNa eka che tenI aMdara 300 vimAno che, navagreveyakanI aMdara pahelI trIke 111 bIjI rIke 107 ane trIjI trIke 100 ane anuttaravimAne pAMca vimAne che. ekaMdara urvalakanA 84 lAkha 97 hajAra ne trevIsa vimAne che. te vimAnanI aMdara zAsvatI pratimAo che. 74 ekadvAraprAkArA''vRtA vRttAH // 15 // zabdArtha -gaLa vimAno eka daravAjAvALA ane killAe karIne viMTAelA che. vizeSArtha -paMktinI aMdara je je geLa vATalAkAre vimAna che te darekane eka eka daravAjo ane eka eka pharate kAMgarAvAle kille hoya che. 75 gALa vimAnanI sthApanA. "sapha NIellel 0000000 pharate kAMgarAvALe koTa, goLa vimAna 00000000 pTake , Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~~~~~-~~-~ zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 73 caturdArAH sarvato vedikAzcaturasrAH // 6 // zabdArtha -cAra khuNa A vimAna cAra daravAjAvALA ane cAre bAju vedikAvALA che. vizeSArtha:-cAra khuNAvALA vimAne che tene cAre bAjue eka eka daravAjo ane cAra bAjue pharatI vedikAe che, kAMgamA vinAnA killA hoya tene vedika kahe che. 76 cekhaMDA vimAnanI sthApanA. daravAje pharatI ve pharatI ve cokhaMDa vimAna. daravAje - pharatI veTha daravAje - - pharatI ve - - daravAjo tridvArA vRttacaturastrA''sannavedikAprAkArA''tAH trAH | ss - zabdArtha -traNa khuNaA vimAne traNa daravAja vALA, geLa vimAnanI pAsenA vedikAvALA, ane catuSkoNavimAnanI pAsenA prAkAravALA che. vizeSArtha -je traNa khuNAvALA vimAne che tene traNe bAju daravAjA che. je geLa vimAnanI najIka che te tarapha vedikA he. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. che, je cAra khuNAvALA vimAnanI najIka bhAga che te tarapha prAkArathI vIMTAelA che. tAtparya e ke geLa vimAnanI tarapha je trikhuNIyA vimAnane bhAga hoya te vedikAvALe hoya che, ane bIjI be bAjue sAmAnya kile hoya che, vedikA jyAM jyAM hoya tyAM tyAM prAkAre sahita vedikA samajavI, ane jyAM sAmAnya prAkAra kahe che, tyAM mAtra vedikA vinAne kAMgarAvALe kile samaja. 77 vikhuNaA vimAnananI sthApanA. gl gL) be bAju kAMgarAvALA keTa daravAje eka bAju vedika daravAje zreNInI aMdara rahelA bAsaTha vimAnane darekane asaMkhyAtA asaMkhyAtA ejananuM aMtara che, eTale gALavimAnanI pachI asaMkhyAtA e jane tribuNIuM vimAna, tribuNIAthI asaMkhyAtA cejane zekhaDu vimAna ane pAchuM tyAMthI asakhyAtA jane gaLa vimAna che. puSpAvakIrNanA vimAnathI bIju puSpAvakIrNavimAnanuM aMtara sa khyAtA athavA asaMkhyAtA ejananuM che. dareka pATaDe dareka paMktimAM keTalA vIkhuNA keTalA khuNa te ane keTalA geLa vimAne che tenuM yaMtra Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavAIpariziSTamUla ane bhASAntara, kapa ( pratara paktigata paktigata paMktigata ekaMdara zALa | vikhaNa cokhaNa 84 84 248 nuM 84 0 240 A 2 IzAna devaloka ) 1 sAdhama devaloka 232 228 224 220 216 212 208 204 200 196 192 188 4 mAhendra pratara 13 | 3 sanakumAra devaloka ' pratara12 che ! 184 180 176 172 168 164 156 15ra ---- 148 144 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI tasvArtha pariziSTa mUle ane bhASAntara. pratara paMktigata paMktigata paMktigata ekaMdara geLa | tripuNa 1 ce khuNe 48 140 48 136 132 44 pra. 6 5 brahmaleka. 44 4 0 44 . 44 128 124 I - 40 40 120 ka. 5 6 lAtaka. 0 116 112 108 104 0 ' 0 ' 0 ' 0 28 28 22 28 . ka. 4 pra 4 7 zukra. 8 sahastrAra 9 Anata 11 AraNa pra. 4 18 prANata 12 ayuta pra. 4 - 12 12 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTa bhUla ane bhASAntara. pratara 5ktigata 5ktigata pAktigata ekadara gALa triguNa | cAkhuNu 12 12 12 Ta trika nI pahelI navagaiveyaka khI.trI. trI.tro.! wihaeyo 56 58 anuttara 61 vi. 62 mRgamahiSavarAhasiMhAjadardurahayagajanujagakhaGgivRSabha viDimAGkAH // 78 // 33 28 24 20 12 zabdAharaNa, pADA, bhuMDa, siddha, bakarA, deDakA, ghoDA, hAthI, sarpa, ge, khaLada ane viDima jAtanuM haraNa vizeSa e pramANe anukrame mukuTanI aMdara cinhavALA devatA che. SE vizeSA:-khAre devalAkanA devatAne oLakhavA mATe teonA muguTane viSe cinha che, ke jethI kayA devalAkanA devatA che te ALakhI zakAya. saudharmendradevaleAkanA devAne mRganu cinha, bIjA IzAna devaleAkane pADAnu cinha, trIjA sanatkumAra devalAke bhuMDanuM cinha, ceAthA mAhendradevalAkane siMhanu cinha, pAMcamAM brAleke bakarAnu cinha, chaThThA lAMtakadevalAke deDakAnu cinha sAtamA zudevalAke gheADAnu cinha, AThamA sahasrAre hAthInu cinha, navamA ANute sa`nu, dazamA prANate geMDAnu agIAramAM AraNudevalAke baLadanu, ane khAramA acyute eka viDima Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwvvwvv M uruvvwvvwwwwwwwwwwwwwwwwwwwvvv 78 zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. jAtinA haraNanuM cinha che. A badhA cihe teonA muguTane viSe hoya che. 78 - dareka devalekanA cinhanI sthApanA. naMbara nAma | saudharma IzAna | sanaku. | mAhendra | brahmaloka lAMtaka cinha | mRga mahi! bhuMDa | siMha | bakare deDako naMbara 10 11 nAma | zukra | sahastrAra | Anata | prANata | AraNa | ayuta cinha | zeDo hAthI | sarpa | geDe ! baLada caturazI tyazItidvAsaptati saptati SaSTi paJcAzaJcatvAriMzatriMzadizatidaza sahasrAH saamaanikaaH|| e|| zabdArtha -84 hajAra, 80 hajAra, 70 hajAra, 70 hajAra, 60 hajAra, 50 hajAra, 40 hajAra, 30 hajAra, 20 hajAra ane 10 hajAra sAdharma Adi 10 IndranA sAmAnika devatA che. vizeSArtha -bAre devalokane vize daze indranA sAmAnika devatAo anukrame pelA devalokanA 84 hajAra bIjA devalokanA 80 hajAra, trIjAnA 72 hajAra, cothAnA 70 hajAra, pAMcamAnA 60 hajAra, chaThThAnA 50 hajAra, sAtamAnA 40 hajAra, AThamAnA 30 hajAra,navamA dazamAnA 20 hajAra, agIAramAM ane bAramAnA 10 hajAra che, darekanA AtmarakSaka devatA dareka devakanA sAmAnikathI cAraguNA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *~~-~ ~-~ zrI. tatvArthapariziSTa mUla ane bhASA-2. 39 hoya che eTale jemake pelA saidhamanA 84 hajAra sAmAnika devatA che tenAthI cAraguNA 336000 AtmarakSaka che. evI rIte badhAnA samajI levA. 79 sthApanA. 5 | 6 | 7 | devaloka 2 | 3 | 4 | hajAra hajAra sAmAnika 80 [ 72 1 70 AtmarakSaka | 336 320 288| 280]. - - - eka dara | 420 400 49 350 30 420 400 25 200 ha-10 1 11-12 hajA devaloka hajAra sAmAnika 30 | 20 | AtmarakSaka | 120 80 | ekaMdara ! 150 100 | 516000 hajAra 10 40 5 40. 2064000 | 2580000 dvitritrizeSA ghnoddhivaatobhyaakaashprtisstthaaH|| 70 // zabdArtha -be devaleka ghane dadhinA AdhAre, traNa devaloka ghanavAtanA AdhAre, traNa devaleka ghodadhi ane ghanavAtanA AdhAre Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8, zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. na ane bAkInA cAra, navaveka ane anuttaravimAna e AkAzanA AdhAre rahelA che. vizeSArtha -saidharma ane IzAna e be devaleka ghodadhi eTale ziyALAmAM jAmI gayeluM pANI hoya tevA sthIra pANInI upara rahelA che. jyotiSanA vimAnethI asaMkhyAtAkeDAcheDI ejana athavA AThamA rAjakanA cheDA sudhI ghadadhI rahela che. sadharma ane IzAnadevalokanA vimAnathI asaMkhyAtA jana athavA navamA ane dazamA rAjalokanI aMdara ghanavAta (jAmele) vAyu che. tenI upara sanakumAra mahendra ane brahmalekanA vimAne che, tyAMthI ane saMkhyAtA pejane dazamA rAjakanA cheDA sudhI lAMtakanA vimAne ghanedadhi ane ghanavAtanA AdhAre rahelA che. tyAMthI asaMkhyAtAjana sudhI agIAramAM rAjalokanI aMdara ghodadhi ane ghanavAtanA A dhAre sAtamAM zuka devalenA vimAne rahelA che. tyAMthI asaMkhyAtA cejane agIAramAM rAjakanI cheDe ghodadhi ane ghanavAtanA AdhAre AThamAM sahastrAradevalekanA vimAno che. tyAMthI asaMkhyAtA - jane bAramA rAjakanI aMdara AkAzanA AdhAre navamA ane dazamA devalokanA vimAne che, tyAMthI asaMkhyAtA ane bAramA rAjalokanA cheDe AkAzanA AdhAre 11 mA ane 12 mA devalakanAM vimAne che tyAMthI asaMkhyAtA pejane teramA rAjalokanA cheDe trIjIvika eTale naveyaka AkAzanA AdhAre che. tyAMthI asaMkhyAtA cejane cAdamAM rAjakanA cheDe pAMca anuttaravimAna AkAzanA AdhAre rahelA che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 81 have cAlatA prastAvathI kAtika devatA kyA kalapane viSe ane kayA vimAnonI aMdara rahe che te batAve che. A jaMbudvIpathI tichamAM asaMkhyAtA dvIpa ane samudro olaMgI gayA pachI arUNavara nAmano dvIpa Ave che. tenI vedikAnA heDAthI arUravara nAmanA samudramAM jyAre 42 hajAra ejana dUra jaIe tyAre tyAMnA pANInI sapATI uparathI banne dizAmAM uddhava aSkAyamaya mahadhakArarUpa tamaskAya 1721 jana sudhI sarakhI bhI tanA AkAre sidhe jAya che. tyArapachI ticchamAM phelAte phelAto dharma IzAna sanakumAra ane mahendra e cAre devalokane AvaraNa karIne uMce pAMcamA brahmalokanA trIjA varISTa nAmanA pratane vize rahyo che. A tamaskAya nIce pANInA taLIo upara goLa bhIMtanA AkAre ane zarAvalAnA sarakho che. upara kukaDAnA pAMjarAnA sarakhe che. zarUAtathI mAMDIne saMkhyAtA jana uMce ane saMkhyAnA jana vistAravALe che. A tamaskAya asaMkhyAtA samudra utpanna thaye mATe tenI paridhI paNa asaMkhyAtA jana jANavI. tamaskAyanI sthApanA. le beLa pharate tamaskAya. kara000 co. dUra. co. 1721 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI tavAIpariziSTa mUva ane bhASAntara. have rijhamatare rijhavimAnanI cAre dizAmAM sacitta ane citta mizra pRthvirUpa babe kRSNarAja (kALI rekhAo che) pUrva dizAmAM dakSiNa uttara lAMbI, dakSiNarmA pUrva pazcima lAMbI, 5 zcimamAM dakSiNa uttara lAMbI ane uttaramAM pUrva pazcima lAMbI babe rekhAo che. pUrvadIzAnI aMdaranI rekhA dakSiNanI bAharanI rekhAne maLe che, dakSiNanI aMdaranI rekhA pazcimanI baheranI rekhAne male che, pazcimanI atyaMtararekhA uttaranI bAharane male che, uttaranI abhyatara rekhA pUrvanI bAharane maLe che evI rIte nATakanA akhADAnI piThe AThe rekhAo rahelI che. - pUrva ane pazcima taraphanI bAharanI rekhAo cha khuNAvALI ane dakSiNa ane uttara taraphanI bAharanI rekhAo vikhuNa thAya che. aMdaranI cAra dIzAnI rekhAo catuSkoNI thAya che. thata-puvAvarA dhaMtA, taNA purANirAvaMI/ agniMtaracauraMsA savAvi a knhraaiiyo||1|| A pahoLAImAM saMkhyAtA ane laMbAImAM asaMkhyAtA - jana sahastra hoya che. kRSNarAjInI eTalI badhI mahattA che ke eka dvivALe meTA deva traNa capaTImAM je gatIthI ekavIsa vakhata AkhA jaMbudvIpane pharIne pAcho Ave, teja gatIthI teja deva paMdaradivasanI aMdara kRSNarAjInA saMkhyAtA ejana sudhI jaI zake. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavvvvvvvvv ~~~ ~~~ wwwww zrI taravArthapariziSTa mRla ane bhASAntara. 83 kRSNarAjInA ATha AMtarAnI aMdara anukrame api , agniSamAlI, verocana, prazaMkara, caMdvAbha, sUryAbha, zubha ane supratiSThAbha nAmanA ATha lekAMtika vimAne rahelAM che. pUrva ane uttaranI aMdaranI rekhAnI vacamAM 1 agni, pUrvanI bAhara ane aMdaranI vacce 2 arciSamAlI, pUrva ane dakSiNanI atyaMtara rekhA vacce 3 vecana, dakSiNanI bAhera ane ane aMdaranI vacce 4 prazaMkara, dakSiNa ane pazcimanI atyaMtara rekhA vacce 5 caMdrAbha, pazcimanI bahera ane atyaMtara vacce 6 sUryabha, pazcima ane uttaranI atyaMtara rekhA race 7 zukAbha ane uttaranI bAhera ane atyaMtara A varase 8 supratiSThAbha nAmanA vimAne rahelA che. badhAnI vacce vacce navamuM riSTha nAmanuM vimAna che. A devatAo prAlekanI najIka rahelA che mATe lokAntika kahevAya che, A nava vimAnanI aMdara anukrame sArasvata Adi nava prakAranA devatAo rahe che. yadyuktam yathA-sArassayamAiccA, vaNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avAbAhA, agicA cevarigha ya // 1 // lakAntikavimAnanA devatAonI AyuSasthiti A sAmasAma che. A vimAnethI aAMkhyAtA hajAra cena Te Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 - zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. kRSNarAjanI sthApanA. . uttara 7 8 - ' * * * pazcima dakSiNa dvayordvAtriMzacchatayojanAni pRthvIvimAnabAhavyaM // 1 // zabdArtha-sAdhama ane IzAnadevakane viSe pRI ane vimAnanI jADAI 3200 ejana che. vizeSArtha-pahelA be devakanA vimAnone rahevAne A dhArarUpa je pRthvI che tenuM paDapramANa AMgulathI uttapanna thayelA ra700 ejana ane tenI upara rahelA vimAnanI uMcAI 500 cejana ekaMdara maLI 3ra00 jana jADAI che. 81 dvididvicaturnavapaJcasvekaikazataparAvRttiH // 7 // zabdArtha-be be be cAra navaveka ane pAMca anuttaravimAnanI aMdara pRthvInI jADAI so so janaochI ane vimAna nanI uMccAInI aMdara se se ye jana vadhAre karatA javuM. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTamUla ane bhASAntara. 85 vizeSArtha-trIjA ane cothA devalokanI pRthvInI jADAI pahelA bIjA devalekanA karatA sau jana ochI eTale 2600 ejana che. ane upara rahelA vimAnonI uMcAI pehe. lAnA karatA se yajana vadhAre eTale 600 ejana che evI rIte dareka devalokanI aMdara pakvInI jADAI so so jana ochI ane vimAnonI uMcAI so se jana vadhAre karavAthI pAMcamA ane chaThThA devalokanI aMdara ra500 ejana pUthvInI jADAI ane 700 ejana vimAnonI uMcAI, sAtamA ane AThamA devalokanI aMdara 2400 ejana pRthvInI jADAI ane 800 ejana vimAnenI UMcAI che. 9-10-11-12 mA devalokanI aMdara 2300 jana pRthvInI jADAI ane 900 jana vimAnanI UMcAI che. navakanI aMdara pRthvInI jADAI 2200 ejana ane 1000 jana vimAnanI UMcAI che. anuttaravimAnanI aMdara 2100 jana pRthvI jADI ane te uparanA vimAnonI UMcAI 1100 ejana che. AvI rIte dareka devakanA vimAnanI UMcAI ane pRthvInI jADAI ekaThI karIe te badhAnI 3200 jananI jADAI thAya. 82 dvididvidizeSeSu paJcacatustridvizvetavarNAH // 3 // zabdArtha-sahastrAra sudhI anukrame babe devakanI aMdara pAMca, cAra, traNa, be raMgavALA vimAne ane bAkInA AnatathI mAMDIne anuttara sudhInA vimAne zvetavarNavALA hoya che. vizeSArthapelA ane bIjA devalekanI aMdara pAMca raMganA vimAne ( dheLA, pILA, rAtA, lIlA, kALA ) che. trIjA ane cothAnI aMdara cAra raMganA (kALA zivAya) pAMcamA chaThThAnI aMdara traNa raMganA ( dheLA pILA ne lAla ), sAtamA AThamAnI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 zrI tIrthapariziSTa mUla ane bhASAntaraaMdara beraMganA (dhaLA ane pILA bAkInA Anata, prAkRta, AraNa, acuta, navagreveyaka, ane anuttaravimAne phakta sapheda varNanA hoya che, devaloka pRthvI jADAI vimAnanI UMcAI vaNa. 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10-11-12 navaveka anusara 2700 26 20 2500 2400 2300 220 2100 500 600 700 800 900 1000 1100 pati - 4(zyA-3(zveta 2 (ta 1 zvata 1 zvata 1 zveta Adi) mahinA) paLo piLe) ALL) saudharmamAhensalAntakasahasrArAcyutovaiyakalokAntA ekAdirajjvAH // 7 // zabdArtha -dharma sudhI eka, mahendra sudhI eka, lAMtaka sudhI eka, sahastrAra sudhI eka, acuta sudhI eka, navathaka sudhI eka, ane kAna sudhI eka ema sAta rAja leka uddhakamAM che. vizeSArtha-merU parvatanI madhyamAM gAyanA AMcaLanI mAphaka racaka pradeza che, tyAMthI sAta rAjaleka nIce aleka ane sAta rAjalaka UMce Uleka che. ratnaprabhAnA uparanA taLIAthI mAMDIne sidhadevaleka sudhI eka rAjalaka che, saidharmathI mAMDIne cothA mahendra devaleka sudhI bIje rAjalaka, mahendrathI mAMDIne chaThThA lAMkadevaloka sudhI trIje rAjaka, lAMtakathI mAMDIne AThamA sahastrArasudhI cotho rAjaloka, sahastrArathI bArame acuta sudhI pAMcame rAjalaka che, acutathI navaraiveyaka sudhI chaThTho rAjalaka che. navaveyakathI lokanA aMta sudhI sAtame rAjalaka che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vArtha pariziSTa mUla ane bhASAtara. 87 tathA nIcenA bhAgamAM ratnaprabhAnA taLIAthI mAMDIne zarkarA prabhAnA uparanA taLIo sudhI eka jalaka, ane tyAMthI mAMDIne vAlukAprabhAnA taLIA sudhI bIjo rAjalaka, tyAMthI dhumaprabhAnA taLIo sudhI trIje rAjaloka, paMkaprabhAnA taLIA sudhI ethe rAjaka, tamaprabhAnA taLIo sudhI pAMcame rAjalaka, tamatamAmalAnA taLIA sudhI cha rAjaloka, ane adhobhAganA lokAna sudhI sAta jale che evI rIte sAta rAjaleka alokanA ane sAta rAjaka urvalakanA maLI cauda rAjalaka thAya che. cida rAjalokanI sakSepa sthApanA. de che rAja rAja 5 rAja 6 rAja 4 rAja 3 rAja saMbhUtelA pRthvI 2 rAja - 1 rAjalaka rAja rAja office rAja rAjalaka rAja [ VI [11-12 alAka. - aleka. 7 hajAro v] 0+ K ce aes nArakI 1 3 / - nA0 2 - 4 nA nA kara nA nA0 5 6 nA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrI tavA pariziSTa mUla ane bhASAntara. mann...namunnannnnnnnnnmhiamatiniainanananananananananana A zAnAt saptahastaM vapuH // 5 // zabdArtha-IzAnadevaloka sudhI sAta hAthanuM zarIra che. vizeSArtha -bhuvanapatinA 10 nikAya, vyaMtara, tiSa dharmadevaleka ane IzAnadevaloka sudhI devatAonA utkRSTa zarIra ulledha aMgulapramANathI sAta hAtha che. svAbhAvika jaghanya zarIra aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM utpatti vakhate hoya che. bhuvanapathiI mAMDIne azrutasudhInA devatAo uttarakriyazarIra utkRSTa lAkha janaparyata karI zake che. navaraiveyaka ane anuttaravimAnavALA devatAone uttarakiyazarIra karavAnI zakti che chatAM paNa prayajananA abhAve karatA nathI. 85 vididvicaturgaveyakAnuttareSvekaikahInaM // 6 // zabdArtha-be, be, be, cAra nava vecaka ane anuttaravimAnanA viSe anukrame eka eka hAthanuM zarIra ochuM hoya che. vizeSArtha-trIjA cothA devakamAM eka hAtha ochuM eTale cha hAthanuM zarIra hoya che. pAMcamA chaThThAnI aMdara pAMca hAthanuM zarIra, sAtamA AThamAnI aMdara cAra hAthanuM zarIra, nava daza agIAra ane bAramA devalokanI aMdara traNa hAthanuM zarIra nava saiveyakanI aMdara be hAthanuM zarIra ane anuttaravimAnanA devatAnuM eka hAthanuM zarIra hoya che. 86 madhye pratyataraM jaghanyAdekAdazaikannAgAdhikaM // 7 // zabdArtha -vacalA dareka sAgarepame jaghanya zarIrathI agIAra bhoga adhIka zarIra jANavuM. vizeSArtha -sAdhama ane IzAnane viSe, pachI be-be-bene Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 zrI tavA pariziSTa bhUla ane bhASantara. viSe, cArane viSe navatraiveyake ane anuttara viSe anukrame e sAgarApama, sAta sAgaropama, cattu sAgaropama, aDhAra, khavIsa, ekatrIsa ane pAMca anuttara viSe 33 sAgaropamanI utkRSTa sthati che. ethI mAMDIne 33 sAgaropamanI aMdara dareka sAgare - pame devatAonu zarIra keTalA hAthanuM hoya te jANuvA mATe jaghanya sthIti ane utkRSTa sthitinA vizleSa karavA eTale dhruvatAnI je utkRSTa sthIti hAya temAMthI teja devatAnI janya sthiti bAda karIne je rahe temAMthI eka Ache karI bAkI jeTalA rahe eTalA sthAnanA saGgarApame eka hAthanA agIAra bhAga karI jaghanyathI eTale e sAgarApamavALAne sAta hAthanuM zarIra ane sAta sAgaropamavALAne 6 hAthanu zarIra je hoya che te sAta hAtha karatA 6 hAtha janma kahevAya tyAMthI uttarAttara eka eka bhAga vizleSa karIne jeTalA rahyA heya tyAM sudhI vadhAratA dareka sAgaropamavALAnA devatAnA zarIranu pramANa AvI jaze. jemake saudharmendre e sAgaropamanI sthiti che, ane sanakumAre sAta sAgaropamanI sthiti che, tenA vizleSa karatA pAMca ane temAMthI eka khAda karatA cAra rahe che. sedhama devalAke zarIra sAta hAthanu che ane sanatkumAre ? hAthanuM zarIra che vacalA traNa-cAra-pAMca-cha sAgaropamavALA devatAnuM zIra eka sAgaropamanA agIAra bhAga karIe temAMthI pazca nupUrvI - e karIne anukrame 6 sAgarApamavALAne Ave pachI uttake.ttara eka eka bhAga vadhAratA jyAM traNa sAgarApama che, tyAM Avaze evI rIte dareka ThekANe vacalA sAgaropamavALa.nA zarIra jANI levA tenu catra { i Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa skUla ane bhASAntara. vacalA sAgaropamavALA devatAonA zarIranuM yaMtra. sAga20 10 11 12 13 14 15161718 hasta bhAga 3 2 1 0 6 5 4 3 2 1 0 3 2 1 | 1111111 0 11111111 devaloka sAgara0 19 20 21 22 23 24 25 26 27282031 3ra : 33 1 harata. | 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 bhAga - - 111111 0 1111111111111111 0 11 | 0 devaloka | 9 10 11 12 na va gra va ya ka nIratha tianutta ravi. | [ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 4 | 5 'daka devalenA AyuSyanI sthiti ane dehamAnanuM yaMtra." devaloka ) bhuvanapatI | vyaMtara ! jyotiSa |-3-4 5-6 sA samA balA 2 | ha ! 14 rithati A devakanI sthitInuM sAgaropamAM kAma paDela nathI mATe lakhI nathI vilepanI ! saMkhyA * Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. devaloka chaTa ! = 95 | vizleSa eTale nAnI sa . prA. A greva anu hAtha [4 a. 3 ] 2! 1 ane moTI rakamanI vacamAM | sthiti [ 18 22 ,1 33 nA AMkaDA jemake 3-4-5 vizleSa saMkhya 1 e2 ane 7 no vizleSa dvAdaza muhurtI upapAtavirahaH // 7 // zabdArtha -sAmAnya cAra prakAranI gatinI aMdara utkRSTa bAra muhutanuM upapata aMtara hoya che. vizeSArtha-narakagatinI aMdara je samaye jIva utpana thaye heya te samaya pachI vadhAremAM vadhAre bAra muData pachI te jarUra sAte nArakamAMthI koI paNa nArakanI aMdara ke paNa bIje jIva utpanna thavo joIe. evI rIte tiryaMca gatinI aMdara paNa jIva utpanna thayA pachI bAmuhane aMtara kAla gayA pachI keI paNa jIva je tiryacanA 48 prakAranA jIve che temAMthI kai paNa prakAranA jenI aMdara utpanna thAya che. manuSya gatinI aMdara je samaye jIva utpanna thaze hoya te samayathI bAra muhurta kAla gayA pachI manuSyanA je 303 bheda che temAMthI koI paNa bhedanI aMdara jarUra jIva utpanna thAya che, devagatImAM jIva utpanna thayA pachI bAra muhartanI aMdara je devagatinA 198 bheda che temAMthI ke Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI tattvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. paNa bhedanI aMdara jIva utpanna thAya che. A hetuthI cAre gatimAM samudAyanI apekSAe 12 muhatta utpanna thavAne viraha che. 88 cAre gatinA junA bhedanuM yaMtra gata jIvabheda 14 naraka tipaMca manuSya - 48 aMtarakola aMtarakAla jadhanya. ukaSTa 1 samaya | 12 muhurta | 1 samaya | 12 muhurta 1 samaya 12 muhurta 1 samaya 12 muhurta 198 ekaMdara pa63 A jJAnAcatutiH | gNa che. | zabdArtha - IzAnadevala sudhI cAvIsamuhurtane aMtara kAla che. vizeSArtha -- uparanA sUtramAM sAmAnya gativiSe virahakAla kahyAM have vizeSa vyAkhyAna karatA dareka paMkita bhede aMtarakAla batAvatA kahe che. devagatinI apekSaye bhuvanapatI nikAcanI aMdara je samaye devatA utpanna thaye hoya tyAra pachI utkRSTa covIsa muhurta pachI bIje devatA te nikAcanI aMdara utpanna thAya, evI rIte vyaMta Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 93 ranI aMdara paNa vIsa muhurtane antarakAla che. jene tira saidharma ane IzAna devakanA paNa vIsa muhurta che. caMdra ane ane je grahaNa Azraya viraha paDe te caMdrano ane sUryane jaghanya 6 mAsa, caMdrane utkRSTa 42 mAsa ane sUryane utkRSTa 48 varSa viraha paDe. 89 dareka nArakInI aMdara virahakAla pAchala sutra 3 pRSTha 8nI aMdara batAvela che tyAMthI samajI le. nArakInA jIvane jaghanya eka samayane viraha che. tiryaMcagatinI apekSA pRthvIkAya apakAya teukAya, vAukAya ane vanaspatikAya, e ja dareka samaye viraDavinA utpanna thAya che. be Idriya traNa IdriyavALA cAra Idriya vALA samucchima tiryaMca paMcendriya jIvane jaghanya eka samayane viraha ane utkRSTa aMtarmuhutane viraha kALa kahe che, garbha ja tiryacapacedriyane utkRSTa 12 muDuttane virahakAla ane jaghanya eka samayano che. manuSyagatimAM saMmumi manuSyane utkRSTa 24 muhune virahakAla che. garbhaja manuSyane utkRSTa 12 muhurtane virahakAla che. jaghanya badhA manuSyane eka samayane virahakAla che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha4 zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. bharatakSetramAM sAdhu sadhavI zrAvaka zrAvikAne je viraha paDe te jaghanya3000 varSa ane utkRSTa aDhAra koDA kroDa sAgaropamamAM kAMIka e che eTale virahakAla paDe. tIrthakara cakravartI baladeva ane vAsudevane je viraha paDe te jadhanya 4000 varSa, utkRSTa kAMIka bhAga ochI evI aDhAra koDAdroDa sAgaropama viraha paDe. mahAvidehakSetramAM viraha paDatuM nathI, avasarpiNIne 21000 varSa kahe Aro utsarpiNIne pahelA ane bI Ara 21 ekavisa hajAra varSane, e traNe AmAM sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA bharatakSetramAM utpanna thatA nathI mATe 63000 varSa jaghanya viraha che. tIrthakara Adi avasarpiNInA 210 varSanA pAMcamA ArAthI mAMDIne utsapiNInA ra1000 - panA bIjA ArA sudhI utpanna thatA nathI mATe jaghanya 840 0 varSa virahakAla che, avasarpiNInI aMdara sAdhu sAdhvI tIrthakara vAti je spanna thAya te utkRSTa virahakAla, ane utsarpannInA aMdara utpanna thAya te jaghanya virahakAla samaja. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrItatvArtha pariziSTa skUla ane bhASAntara, dareka jIvanA virahanuM yaMtra nAma. { u. vi. 1 ratnaprabhA 24 muhura 2 zarkarA prabhA 7 divasa 3 vAlukapriya 15 dina 4 paMkaprabhA 30 dina 5 dhumaprabhA 2 mahinA 6 tama....' 4 mahinA 7 tamatamAM 6 mahinA pRthvIkAya aviraha akAya aviraha teukAya aviraha vAyukAya aviraha vanaspatikAya aviraha beIdriya aMtamuhU0 | Idriya aMtarmuharta caureMdriya aMtame sa. padri aMtamuM hatuM gaja. paMceTrika 12 muhurta sa. pace. manu. 24 muhurta garbha0 paMce. mana. | 12 muhurta * 1 - - -- - --- Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 zratasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. trinAgonadaza satrinAgadvAdaza sArdhadvAviMzati paJcacatvAriMzadazItizatadinAH urddha // eka // zabdArtha-nava divasane visa muhurta, bAra divasa daza muharta, sADI bAvIsa divasa, pistAlIsa divasa, eMsI divasa ane so divasa anukrame uce sahastrAra sudhI viraha kAla hoya che. vizeSArtha-eka divasanAM 30 muhurta tene trIjo bhAga 10 muharta ochA evA daza divasa eTale 9-20 muhurta sanakumAre, bAra divasa ane trIjo bhAga 10 muhurta vadhAre mAhendra, sADI bAvIsa divasa brahmaleke, pIsatAlIza divasa lAMtaka, eMsI divasa zuke ane so divasa sahastrAre utpanna thavAne viraha kALa che. dvayordvayotriSu triSu triSu vijayAdiSu sarvArthe ca saMGkhyAtamAsavarSazatasahastralavarSa padayAsaMGkhyasaMkhyannAgAH zabdArtha bene viSe bene viSe, traNa traNa ane traNane viSe vijayAdikane viSe ane sarvArtha siddhane viSe anukrame saMkhyAtA mahinA saMkhyAtA varSa, saMkhyAtA so varSa saMkhyAtA hajAra varSa saMkhyAtA lAkha varSa palyopamane asaMkhyAtame bhAga ane papamane saMkhyAmA bhAgane viraha kAla che. vizeSArtha-tyAra pachI Anata ane prAkRta viSe dare kamAM saMkhyAtA mahinAne viraha kAla che paraMtu AnatanA karatA prANatane viSe vadhAre mahinA samajavA paNa te mahinA varSanI aMdara hovA joIe. AraNa ane azrutane viSe saMkhyAtA varSane utpanna thavAne viraha kALa che, AraNa karatA acutanA vadhAre Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - zrI svArtha pariziSTa bhUla ane bhASAntara. varasa paNa se varSanI aMdara. navagrevekamAMthI pahelIvika saMkhyAtA se varSa, bIjIvika saMkhyAtA hajAra varasa, trIjIvika saMkhyAtA lAkha varasane aMtara kAla che, dareka trikanI aMdara eka bIjA yikA vadhAre vadhAre viraha kAla samaja. vijayAdika cArane viSe addhApalyopamane asaMkhyAtamo bhAga ane sarvArtha siddha palyopamane saMkhyAtame bhAga viraha kAla che. badhAne jaghanya eka samayane upapAta virahu kAla che. devatAonuM upapAta ane cyavananA virahanA kALanuM yaMtra.. | nAma | jaghanya utkRSTa | nAma janya utkRSTa muvanapati samaya 1| 24 muhurta | 8 sahaa.sa 1-sa 10 divasa vyaMtara samaya 1 24 mu. | 9 Anata -sa. saMkhyAtA mahinA (1 varSanI aMdara) tiSa samaya 1 24 mutra 10 prANata -sa, saMkhyAtA mahinA [ AnatakaratAM vadhAre 1. sadharmasamaya 1 24 mu11 AraNa 1-sI saMkhyAtA varSa (sanI aMdara) | ra IzAna samaya 1 24 mu. 1ra acuta 1-sI saMkhyAnA varSa (AraNathI vadhAra) ke sanatyu samaya 1 di-9-20mu 1-trika 1-sasaMkhyAtA so varSa 1-1-3 ( hajAranI aMdara) keka mAhendra samaya 11ra-di.10mu. 2-trika 1-sI saMkhyAtA hajAro | 4-5-6 | va (lAkhanI aMdara pabrahmalokamaya 1 22 di.15mu 3-trika -sa saMkhyAtA lAkha varSa 7-8-9 ] ( karoDanI aMdara) 6 lAMka samaya 1 45 divasa vijyAdika-sa addhApalyopamane asaMkhyAtamo bhAga 7 zukra samaya 180 divasa pa sarvArthasiddha-sa, a. pApamano | siMkhyAtamo bhAga | - - Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrI tattvA pariziSTa mUla ane bhASAntara dareka IMdra ane siddhanA sthAne utpanna thavAnA utkRSTa cha mahinAnA viraDa kAla che. 91 tApasaparivrAjaka tiryaka zrAddhamidhyAdRSTi yati saMyatAno jyotiSka brahmaloka sahakhArAcyuta graiveyaka sarvArtheSu ||e2 zabdA :-tApase jyetiSamAM parivrAjaka brahmavAka sudhI, tiryaMca paMcendriya sahasrAra sudhI, zrAvaka acyuta sudhI, mithyA dRSTi sAdhue nava greveka sudhI ane samidhArI sAdhue sarvA siddha sudhI jai zake che. vizeSAvanavAsi jaMgalamAM rahenArA, kaMdamUla khAnArA, Ala tapasyA karanArAone jo aMta samaye sArI bhAvanA Ave te kAla pAmIne utkRSTa yetiSa devalAka sudhI jAya. paritrAjaka eTale kapilanA matane anusaranArA tathA cAra cAra pAMca pAMca jaNanA TALA thaIne bhIkSA mAMganArA te vadhAremAM vadhAre kAla pAmIne brahmaaAka sudhI jAya. tiyak paMcendriya hAthI-baLada-ghe DA vigere payAMmA samyakatva sahita hAyatA vadhAremAM vadhAre AThamA sahastrAra sudhI jaI zake che. AjIvikA sAdhue je geAzAlAnA matane anusaranAra, A bhe!gI-A sAdhu je jaMtra maMtra taMtra karanArA ane deza vati ArAdhaka zrAvaka samatidhArI kha.ramA acyuta devalAka sudhI jAya che. sAdhunA raste raNu Adi veSane dhAraNa karanArA te kriyAnA baLe karI davidha cakravAlasamA cArInA prabhAve marIne mithyAda che asabhyanI peThe navatraiveyaka sudho jAya che, kAracuke te sAdhuone cakravartI baladeva vAsudeva vigere meTA aa ane bhakato taraphathI pUjA Adara satkAra mAta dAna Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa mUva ane bhASAntara. 9 karAte dekhIne dIkSAnI tamAma kriyA prati zraddhA rAkhe, zuddha cAri tranI IcchA rAkhe nahi, phakta AdarasatkArane mATe kriyA kare paNa aMdarathI muddala zraddhA hatI nathI tathA samakitadhAri sAdhuo ukRSTa cAritra pALanArA ArAdhaka ane chastha hoyate vadhAremAM vadhAre sarvArthasiddha vimAna sudhI jAya che. 2 tApasacchadmasya zrAdha caturdazapUrviNAM vyaMtara sodharma saudhanavAntakeSTa paraH // 3 // zabdArtha -tApasa chadmastha sAdhu, zrAvaka caudapUrvIe jaghanyamAM jaghanya anukrame vyaMtara, siMdhama dharma ane lAMtamAM utpanna thAya che vizeSArtha -tApasa parivrAjaka, vigere jaghanyamAM jaghanya kSetranI apekSAye bhuvanapati RddhinI apekSA vyaMtaranI aMdara utpanna thAya chadmastha avirAdhaka sAdhuo tathA dezavirati avirAdhaka zrAvake jaghanyathI sAdhama devaveka ane virAdhaka hoya te bhuvanapati sudhI utpanna thAya che. ane cadapUIe jaghanyathI lAMka sudhI utpanna thAya che. utkRSTa sarvArthasiddha athavA mekSe paNa jAya. sevArtakIlikA'rdhanArAca nArAcarSajanArAcavacapana nA catu.vaTAdarA siddhacchA zabdArtha-serAta, kAlikA, ardhanArAca, nAca navA nArA, ane vaja RSabhanArAMca saghaNuvALA anukrame re , chA, AThamA, dazama, bAramA devala sudhI ane vadhu pannArAcavALA navavecaka, ane siddhimAM paNa jAya che, Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. vizeSArtha --devalokanI aMdara saMghayaNa vizeSavALA hoya te jaI zake che mATe saMghayaNa banAvavA kahe che. mULa cha sAyaNa vajaRSabhanArA, haSabhanArA, nArAca, adhanArAca, kAlikA ane sevArya chevara, saMghayaNa pazcAnavathI sevA saMghayaNavALA utkRSTathI thA mahendra devaloka sudhI jaI zake che, kIlikA saMghayaNavALA chaThThA lAMtaka devaloka sudhI jAya che, ardhanArIca saMghayaNavALA AThamA sahastrAra devaloka sudhI jAya che, nArAga sa ghayaNavALA dazamA prANuta devaloka sudhI ane kaSabhanArA saMghayaNavALA bAramA ayyata devaloka sudhI jAya che, vaja bhAraga saMdhANavALA utkRSTa navavecaka ane mokSamAM paNa jAya che; ane ochA adhya. vasAyavALA hoya te devalokamAM paNa jAya che. 94 tripalyannitrokara sAgaramAyuH cAcatArasaantkiidhH kiviSikAnAM // 5 // zabdArtha -traNa 585manI rItivALA, traNa sAgarepamanI sthitivALA ane tera sAgaropamanI sthitivALA kibIvidenA sthAno anukrame pahelA be devaloka, sanaskumAra ane lAntatakanI nIce che. ' vizeSArtha --azubha karma karanArA prAye karIne caMDAlanA jevA traNa pa5manI sthitivALA, kilibathIA deva pahelA be devakanI nIce rahe che. traNa sAgaropamanI sthitivALA trIjA sanakumAra devakanI nIce rahe che, tera sAgaropamanI sthitivALA kibIvIA chaThThA lAMtakanI nIce rahe che, tenI upara utpanna thatA nathI. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 101 ayuta devalokathI mAMDIne pAMca anuttara vimAna sudhImAM Abhigika ane sAmAnika devatAo paNa utpanna thatA nathI. 5 prANastokalavamuhartadinamAsAH sapta sapta sapta saptati triMza triMzadvAdazaguNAH stokalavamuhUrta dina mAsa varSAH // e6 // zabdArtha -rAta, sAta, satetera, trIsa, trIsa, ane bAra guNa, prANa, stoka, lava; muhUrta divasa ane mahinAna karavAthI, anukrame rUMka, lava, muhurtA, divasa mahinA ane varSa Ave che. vizeSArtha-sAta prANane eka staka, sAta stakane eka lava, sotera lava eka muhurta. trIsa muhUrtane eka divasa, trIsa divasane eka mahine ane bAra mahinAnuM eka varSa thAya che. 96 tenuM yaMtra. 9 prANe 1 staka | 2 | 7 stoke 1 lava 77 lave 1 muhUrta | 4 | 30 muhUrta 1 divasa 30 divase 1 mahine 6 | 12 mahine 1 varSa | 7 8400000varSa pUrvaga 8 400000pa jaghanyAzcaturthastokasaptakAbhyAmAhArocchavAsaugae dAthe--jaghanya sthitivALA devatAno eka bahatri WWW.jainelibrary.org Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI tattvA pariziSTa mUtra ane bhASAntara.. pachI AhAra ane sAta snAka pachI eka ucchavAsa hoya che. vizeSA:--bhuvanapatine antaramAM je jadhanya dazatujAra varSanI sthitivALA devatA che te AhAranI abhilASA eka eka divasane AMtare manathIja tRpta kare che kalAhAra nathI ane sAta stAke eka ucchavAsa thAya che. zarI, nI aMdara prANurUpa patrana te jyAre sAta stAka pUrA thAya tyAre khAhera nIkaLe tene uccha vAsa kahe che. 97 yAsAgarAd divasa muhUrtta pRthak vAyAM // 8 // zabdA :--eka sAgaropama sudhI sthitivALA devatAnA divasa pRthakatve AhAra ane muhUtta pRthakatve ucchavAsa hoya che. vizeSA:-dazahantara varSa sthitinI upara samaya, AvalI, muhUrta, divasa, mAsa, va, eka-be padhyeApama vigere vadhAre hAya tyAMthI mAMDIne eka sAgaropamanI aMdara kAMIka AchI evI sthitivALA devatAonA AhAra divasa prathAve hAya che ane ucchavAsa muhUrta prayatne hoya che. 98 parato'narasama pakSa varSa sahasrAcyAM |||| pA zabdArtha:- AgaLa sAgare pama jeTalA pakSa ane teTalA hentara varSe AhAra ane ucchavAsa hoya che. ---- vizeSA:-pUrepUrA eka sAgarApamathI mAMDIne 63 sAgaropama sudhi sthitivALA devatAonA AhAra jeTalA sArApamanuM AyuSya hoya teTalA pakhavADIA pachI ane teTalAja hajAra varSa pachI ucchavAsa hoya che. www.jainelibrary:org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAthe pariziSTa mUla ane bhASAntara. 103 tenuM yaMtra. kuM AvA ucchavAsa- 1 sthitiAkAra chavAsa. 1 saundra | 2 | 25kSara jAra varSa sarvatobhadra 24 kapa kanara varSa 2 Idevale 2 | pAra hajAra va. vizAla ! ra7 rachaparacha hajAra varSa 3 sanakumAra sumanasa 28 pasAra hajAra varSa 4 mahendra | 7 | 7pakSa hajAra va. saumasyA 29 ra9pakSa hajAra varSa 5 babalaka | 1 | pahajAra va. pratikara | 20 |3 pakSaka hajAra varSa ke Aditya | 1 kapakSa 1hajAra varSa 17 17pakSaliAra va. 1 vijaya vi. 33 pakSakahajAra varSa 8 sahastrAra 18 18pakSa8khara vAra vijayavaMta 33 33 pakSaka hajAra varSa 9 Anata . 19 195kSakahajAra va. 3 jayaMta | 30 |33 pakSa kahajAra varSa 10 prANata ] 20 ra05sAra hajAra va aparAjita 33 33pakSaka hajAra varSa 11 A | pasAra 18nAra va pa sarvArthasiddha 3 kapala hAra varSa 12 amRta | 22 25ArahajAra va.[ AvI rIte jeTalA sAgaropamanI sudarzana - 23 vaTa paDadajAra va. sthiti teTalA pakhavADIyA pachI 2zubhee ai| 24 245kSara jAra va. AhAra ane teTalA ja hajAra varSa manorama zreol 25 ke apakSapAra va. pachI ucchavAsa le che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI tasvArtha pariziSTa mUtra ane bhASAntara. vidvididvi catuH SaTa trigaiveyakavAsino'dhaH prathamAdyAH viSayAH // 10 // zabdArtha -be be be be ane cAra devaloka, cha ane traNa vekanA devatAne viSaya ratnaprabhA Adi nArakIonI aMdara che. vizeSArtha --pahelA sadharma ane IzAna develekanA sA. mAnika Adi utkRSTa AyuSyavALA avadhi jJAnathI pahelI nArakI ratnaprabhAnA chevaTanA talI A sudhI jaI zake che, urva pitAnA vimAnanI vajA sudhI ane tichamAM asaMkhyAtA dvIpa samudra sudhI joI zake che. sanakumAra ane mahendranA utkRSTa AyuSyanI sthitivALA devatA bIjI nAkI zarkarA pramAnA chevaTanA bhAga sudhI ane urva pitAnA vimAnanI vajA sudhI tichamAM asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI avadhijJAnathI joI zake che. paraMtu pahelA be devalokanA je asaMkhyAtA dvIpa ane samudrano viSaya che tenI apekSAe A develekanA asaMkhyatA vadhAre kAraNake jema jema upara jatA jaIe tema tema avadhi jJAna viSaya vadhAre Ave che. evI rIte AgaLa paNa asaMkhyAtAnI aMdara samajI levuM. brahmaka ane lAMtakanA devatAo avadhijJAnathI alakamAM trIjI vAlukAprabhAnA talIA sudhI, urva potAnA vimAnanI vajA sudhI, ane ticchI asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI joI zake che. paraMtu brahmalokanA devatA karatAM lAMtakanA devatAne avadhijJAnane viSaya vadhAre samaja. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASA:ra. 105 zukra ane sahaAra devakanA devatA utkRSTa avadhijJAnathI adhe thI nArakI paMkaprabhAnA chevaTanA talIA sudhI, uddha pitAnA vimAnanI vajA sudhI ane ti asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI jaI zake che. Anata prANata, AraNa ane ayyata e cAre devale nA devatAo adhe pAMcamI nArakI dhamaprabhAnA chevaTanA tavI A sudhI, udhdha pitAnA vimAnanI vajA sudhI ane ticchamAM asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI avadhijJAnathI joi zake che. paraMtu Anata ane prANata karatAM AraNa ane azrutavALAnuM avadhijJAna tenA karatAM vizuddha heya che mATe vizeSa dekhe che. nava greveyakamAMthI pahelI ane bIjI trIka malIne cha greveyakavALA devatAo utkRSTa avadhijJAnathI chaThThI tama.prabhA nArakanA chevaTanA talI A sudhI, urdhva pitAnAM vimAnanI dhvajA sudhI, ticha asaMkhayAtA dvIpa samudra sudhI jaI zake che. trIjI trIkAnA devatA utkRSTa sAtamI tamastamaprabhA nArakI sudhI, urva pitAnA vimAnanI vajA sudhI ane vicchamAM asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI joI zake che. A badhA devatA ne utkRSTa avadhi jJAnano viSaya he paNa jaghanya badhAne AMgalane asaMkhyAtamA bhAga jeTale viSaya avadhijJAna che. paJcAnAM saMninna lokanAliH // 11 // zabdArtha --pAMca anuttara vimAnanA devatAo kiMcit e kI lekanAlI sudhI dekhI zake che. vizeSArtha:pAMca anusAra vimAnanA detAe pitAnI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI taravAthe pariziSTa mUva ane bhASAntara. vajathI uce joI zake nahi mATe kicita ochI evI hekanAlIkA sudhI urva joI zake che, ane adha pUrepUrI chevaTe lekanAlI sudhI, ticha asaMkhyAtA dvIpa ane samudra sudhI joI zake che. bAkInA bhuvanapati vyaMtara ane tiSa devatA je ardhasAgaropamanI aMdara kAMI ochI sthitivALA heya teo niSTha lakanI aMdara saMkhyAtA jana sudhI avadhi jJAnathI dekhe che. tenA karatAM vizeSa sthinivAlA heya to asaMkhyAtA jana sudhI dekhe che jema jema AyuSyanI vRddhi thAya tema tema asaMkhyAtAnI paNa vRddhi samajavI. dazahajAranI jaghanya sthitivALA devatAo avadhijJAnathI paMcavIsa jana sudhI dekhI zake. bhuvanapati vyaMtara vigerenA avadhijJAnanI je mayAdA batAvelI che te cAre dizAnI aMdara teTalI ja samajavI. bhuvanapati ane aMtara uMce vadhAre dekhI zake che mATe se.dharma devaloka sudhI dekhe che, vimAnika de nIce vadhAre dekhe, nArakI ane tiSa ti vadhAre dekhI zake, manuSya ane tiryaMcane aneka rItie avadhijJAna heAya che. 101 sthApanA:-5570 mAM 6 ThI lITI pachI sthApanAnI nIce. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravAthapariziSTamUla ane bhASAntara. 17 (dareka devanA u adha ane tiaulekamAM avadhi jJAnanA ) viSayanuM yatra. nAma. urva avadha | | utkRSTa viSaya. | adhe avadhi. utkRSTa viSaya. ti avadhi viSaya. bhuvanapati sAdhama devalokasudhI trIjI nArakI sudhI | saMkhyAtA jana sudhI vyatara | 25 jana 25 yojana ( paMkhyAtA yojana asaM khAtA ja 25yojana jotiSa | rakhAtA jana saMkhyAtA jana | saMkhyAtAyojana janya sthitivALA 25 jana 1 saudharma | svakIya vimAna pahelI ratnaprabhA asaMkhyAtApisamudra su0 dhvaja sudhI nArakInA takIya sudhI. 2 dazAna svakIya vimAna pahelI ratnapraW kheja sudhI nArakInA tAlIA sudhI 3 sanamAra bIjI nArakInA 1, bIjA devala karatAM talIyA sudho | vizeSa ja mAhendra 5 brahmaleka ka lataka 7 zukra trIjI nArInA , trIjA ane cothA talIyA sudhI . karatAM vizeSa asaMkhyAtA cethI nArakIne , pAMcamA ane chaThThAdeva, talIyA sudhI karatAMvikAsa pAMcamI nArakInA 1 , sAtamA ane bAdamAM talIyA sudhI | 8 sahastrAra ke Anata Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntare devaloka karatAM vizeSa 10 prANata 11 AraNa che navamA ane dazamAM devaloka karatAM vadhAre asaMkhyAtA. 12 AraNa 1 trIka | chaThThI nArakInA ke agIyAramAM ane talIyA sudhI. bAramA devaloka 2 trIka karatAM vadhAre ane saMkhyAtA 3 trIka sAtamI nArakInA pahelI bIjI trIka talIyA sudhI ! karatAM vadhAre pAMca anuttara , nyuna | adholejanI loka-1, trIjI trIka karatAM " vimAna. | lokanAlIkA sudhI nAlIkA sudhI de che. (* vadhAre navati sahasralakSapUrvakoTIvarSa sAgara dazanava nAgAdyA Ayanaraka pratastaTeSvAyuH // 10 // zabdArtha -vu hajAra nevu lAkha ane pUrvakeTavarSa ane sA re mane dazame bhAga navama bhAga vigere anukrame pahelI "AkInA pahelA bIjA trIja cethA pAMcamA chaThThA vigere pATA vize utkRSTa sthiti hoya che. vizeSArtha - pahelI nArakInA pahelA pATaDAnevize utkRSTa sthiti 90 hajAra varSa hoya che ane jaghanya daza hajAra varSanI sithati hoya che. bIje pATaDe utkRSTa sthiti 90 lAkha varSanI heya che ane janya 10 lAkha varSanI sthiti che. trIje pATaDe utkRSTa pUrva koTI varSa ane jaghanya 90 lAkha varSanI cothe pATaDe eka sAgarepamano daza bhAga karIe temAMthI 1 sAgaropamanI utakRSTa sthiti ane jaghanya pUrvaka varSanI sthiti che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tana:rtha pariziSTabhUla ane bhASAntara, 109 pAMcame pATaDe utkRSTa hai sAgaropama ane jadhanya che sAgaropama che. hUM mAMDe utkRSTa 3 sAgaropama jaghanya sAgare pamache. sAtame pATa utkRSTa ane jaghanya 3 sAgarApamanI sthiIiche, Ame navame dazame 11 me. 12 me "" 79 "" 13mepArDa utkRSTa 1 sAgaropama ane jaghanya sAgare pamanI sthiti che. sArAMza e ke je uparanA pADhaDAnI aMdara utkRSTasthiti hoya teja nIcenA pATaDAmAM jaghanya sthiti samajavI. tenuM yaMtra nice pramANe. ratnaprabhA pATaDA 13. '. utkR "" ', r pratara 1 90 hajAra 90 varSa 10 hajAra 10 va "" ,, 99 :> EUR Go 3 lAkha 1 pUrve kA vaTI va "" 19 99 29 4 paTha lAkha80 lAkha` varSa varSa sA 4 to 6 7 sA.sA. " ', 79 " pUrve kA 3 4 ph TI varSa sA.10 10 10 10 10 . 19 19 ,, 10 11 12 13 10 3'_4 9 1 sA 10 10 10 10 10101 sA. dr evI rIte mAkInI nArakInA pATaDAnI aMdara sthiti lAvavAne mATe vizleSa eTale utkRSTa sthitimAMyI jaghanya sthiti khAda karIne je Ave tene pADAnI sakhyAe bhAMgI nAMkhIne icchita pATaDAe suNIne jadhanya sthiti tenI sAthe jelavavAthI dareka pATaDAnI sthiti AvI jaze. te dareka nArakInA pATaDAnI sthiti nice pramANe batAve che. 910 vo A Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. zrI tavA pariziSTamUla ane bhASAntara. - - - - - - - - - - 2 zakerA prabhA pATA 11 vizleva je sthiti 3. sA. jabUnya 3 vAlukA prabhA pATaDA 9 vikSepa 4 sthiti sAru - - 4 paMkaprabhA pATaDA 7 sthiti 10 sAgA vizleSa; dareka khaTaDAnI sthiti - - - - - - - - - - - - - - - - che ! u-kaTa vhemA ja sA. nuM huM haTha ha4 10nA. 83 | 9 | sA. | akSara 1 sA. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa ane bhASAnara. 111 5 pramaprabhA pATA 5 sthiti 17 sAvi . pratara sthiti che " utkRSTasthiti 11 re sA 12 sA14 sAru 1paNe sAru jadhanyasthiti 10 sAga. 11re sA | 12 sA. 14 mAtra 15 sAru 6 tamaprabhA pATaDA 3 sthiti 22 sAme vileNa ; tamatamA pRthvI pATaDA sthiti sAvizleSa pratara prata 1 2 | pratara ! utkRSTa | 18 3 | 20 | | 22 sA... | utkRSTa ! 33 sAru jaghanya | 17 sAru ! 18 20 | jadhanya | 22 sA. AvI rIte nArakInA dareka pATaDAnI utkRSTa ane jaghanya sthiti jANavI have dareka nArakInI aMdara pRthvInuM paDa keTaluM keTaluM che te batAve che. azItihItriMzadaSTAviMzativiMzatyaSTAdazaSomazASTasahastrAdhikaladapiemAH // 103 // | zabdArtha -sAtenArakInA pRthvInA pIDA anukrame ekalAkhane 80 hajAra, batrIsa hajAra, aThThAvIsa hajAra, vIsa hajAra, aDhAra hajAra, sela hajAra ane ATha hajAra yojana vadhAre che, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tanAtha pariziSTamuha ane bhASAntara. vizeSA:-1 pehevI nArakImAM pRthvIpIMDa eTale pRthvInI jADAI 18000 (eka lAkha ne esI hajAra) ceojana che temAMthI pahelA 10 ceAjana mATInuM pIDa che ne pachI 80 yAMjananI dara aNupannI pramukha ATha nyantaranA 16 iMdrA rahe che. tenI nIce 10 ceAjana pAchu mATInuM pIMDa Aveche evI rIte 100 ye;jana pachI 800 ce.jananI aMdara pIzAca Adi ADa vyaMtaranA 6 IMdrA rahe che tyAra pachI 100 ce:jananI aMdara mATInuM pIDa che eDI rIte eka hajAra ceAjana uparanA thAya tyAra pachI 3000 ( traNa hajAra) ceAjananA pahelA pATaDe che tyAM nArakInA jIvA rahe che, byAra pachI 11583 yeAjana pahelA ane bIjA pATaDAnu aMtara che ne te khAlI rahe che. evI rIte dareka pATaDA 3000 (trajhuhajAra) ceAjananA che ane tenI aMdara nArInA jIvA rahe che, AthI karIne 39000 ( egaNacAlIsa) hajAra ce!jananI aMDhara pahelI nArakInA jIveA rahe che. ne teraprataranA aMtara 1ra che te dareka 11583- yojananA che temAMthI paheluM ane Aramu aMtara cheDIne khAkInA vacalA je daza aMtara rahyA temAM anukrame bhuvanapatinA deza nikAyanA devatA rahe che. AthI karIne mAre aMtaranA (139000 ) eka lAkhane ogaNacAlIsa hajAra yeAjananI aMdara bhuvanapatinA devatA hAya che tyAra pachI 1000 ceAjana sudhI nArakInA jIve! rahIta pRthvI che. 112 evI rIte 1000 yeAjana uparanA, 39000 ceAjana nArakInA, 139000 yojana aMtara bhuvanapati vigerenA; 1000 cejana nIcenA nArakIrahita, e badhA malIne 180000 ekalAkhane esI hajAra pRthvInI jADAI paDelI nArakImAM che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tattvA pariziSTamUla ane bhASAntara. 113 2. bIjI zarkarAprabhA nArakInI pRthvI ekalAkha ne batrIsa hajAra ceAjana jADI che. tenA pATaDA 11 te dareka 3000 traNa hajAranA ane aMtara 10 te dareka 700 sattANusA ceAjananA che eTale 33000 agIyAra pATaDAnI jADAI, 97000 daza aMtaranI pRthvI uparanuM 1000 yAjana mATInuM pI'Da ane nIcenu 1000 mATInuM pIDa evI rIte badhA malIne 132000 ( ekalAkha ne khatrIsa hajAra ) thAya. 3. vAlukA prabhA pRthvI pIDa ekadara 128000 ceAjana che. tenA pATaDA 9 te dareka traNa traNa hajAranA che. AMtarA 8 te dareka 12375 ceAjananA che. uparanA 1000 ceAjana ane nIcenA 1000 khAlI che. evI rIte badhA malIne 27000 pATaDAnI 99000 AMtarAnI pRthvI ane upara nIcenA 2000 malI 128000 ceAjana pRthvI jADI che. 4. 5kaprabhA nArakInA pATaDA cha te dareka 3000 ceAjana che. e badhA malIne 21000 yAjana ane tenA AMtarA 6 te dareka 161663 ceAjana che e badhA malIne 97000 ceAjana aMtaranI pRthvI che ane uparanA 1000 ceAjana ane nIcenA 1000 ceAjana malI khadhu eka lAkha ne vIsahajAra ceAjana pRthvI pIDa che, (120000.) 5. dhumaprabhA nArakInuM pRthvI pI'Da 118000 eka lAkha ne aDhAra hajAra Ajanache tenA pATaDA 5 te dareka 3000 ceAjananA che ane AMtarA 4 te dareka 25250 jojana che eTalA pATaDAnA 15000 ceAjana, AMtarAnA 101000 ceAjana, uparanu pRthvIpI Da Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wim 114 zrI tattvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. mowni 1000 ane nIcenuM pRthvI pIMDa 1000 ejana badhA maLIne 118000 jana thAya. 6. tamaprabhA nArakInuM pRthvI pIMDa 116000 eka lAkha ne solaDajAra jana che tenA pATaDA 3 te dareka 3000 ejananA che. badhA malI navahajAra yojana pATaDAnA che. AMtarA 2 te dareka pa2500 ejananA che. banne malI 105000 (ekalAkhane pAMca hajAra) jana AMtarAnI pRthvI, uparanI 1000 ejana ane nIcenI 1000 ejana badhA malIne 116000 ejana vI pIMDa thAya che, 7. tamatamAM nArInuM pRthvI pIMDa 108000 eka lAkha ne ATha hajAra jana che tene pATaDe 1 te 3000 ejanane ne upara paDa para500 ejana ane nIce paNa para500 jana pRthvIpaMDa che te badhA malIne 108000 ejana thAya che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 nArakInu" pRthvInA piMDanI gaNatarInu yatra. nAma uparanA ce.jana dd pratara dareka prAra darekanArakI keTalA eka'dara nA AMtarA kula AMta- nIcenI ekadara ekaMdara yojana keTalA jh keTalA keTarAnI pRthvI pRthvI pRthvIpIDa, cena ceAjana lA cenjana 1-ratnaprabhA 1008 13300030 0 12 11583 139000 ra-zarkarAprabhA 1000 11 3000 3300010 970 3-vAlukA , 1900 93000 27000 812305 r 4-5 kaprabhA 1000 73000 21000 6121663 97000 (5-dhuma prabhA 1000 53000 150-00 45250 101000 dantamaprasA 1000 33000 9000 25500 105000 2500) 1 7-mahAtama,, pa250 ra000 3020 . O 00069 9000 O 1000 12000092000 132000 1000132000 1000 128000 1000 120000 118000 1000 116000 52500 108000 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI tavA pariziSTa mUla ane bhASAntara. viMzatiH sahasrANi ghanodadhiH // 104 // zabdArtha-dhanAdhI vIsa hajAra yeAjana sudhI nArakInI nIce che. vizeSA--dareka nArakInI pRthvI nIce je ghaNeAdhi dhana vAta, tanuvAta ane AkAza rahelA che. temAMthI pahelI nArakInI nIce je dhaneAdhI che te vIsa hajAra ceAjana sudhI rahelA che tenI nIce asaMkhyAtA ceAjana sudhI dhanavAta rahelA che tenI nIce asaMkhyAtA yAjana pramANu sudhI tanuvAta rahelA che. tenI pachI asaMkhyAtA yAjananA pramANu sudhI AkAza raheache ane tenI pachI mIjI nArakInI pRthvI AvelI che, evI rIte bIjI nArakInI nIce paNa dhanedhi dhanavAta, tanavAta ane AkAza rahelA che temAM dareka nArakInI nIcenA dhanADhadhInuM pramANa 20 hajAra ceAjanajache ane khIjAonu pramANa je asaMkhyAtA asa MkhyAtA ceAjana pramANuche, te eka bIjAnI apekSAe asaMkhyAtA vadhAre vadhAre samajavA. evI rIte sAta nArakInI nIce ghanAdI dhanavAta tanuvA ane AkAza rahelA che ane sAtamI nAkImAM AkAzanI nIce alAka rahelA che, 104 tenuM yaMtra nIce pramANe-- Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI nArakI zrI taravArthapariziSTa pUla ane bhASAnAra. 117 pAnA 76 nuM yaMtra sUtra 104 pachI. nArakI ghanodadhi 20 hajAra jana ghanavAta --- asaMkhyAtA jana tanuvAta -------- yojana AkAza --- yojana sAtamI ghanedadhi 20 hajAra yojana ghanavAta - asaMkhyAtA jana tanuvAta ------- cha cAjana AkAza------ A yAjana alekAkAza... ... ... A chaThThI ane sAtamI nArakInA ghanadadhI AdinuM yaMtra Apela che evI rIte ja dareka nArakInA samajI levA. SaDardhapazcamasArdhayojaneMrdhanAmbudhanatanuvAtaivalayaM // 10 // zabdArtha-7, sADAcAra ane deDha jana sudhI valayAkAre ghane dadhI ghanavAta ane tanuvAta pahelI nArakIne che. vizeSArtha-pahelI nArakIne cAre bAju pharatA keTanI peThe. cha jana sudhI ghadadhI che, sADA cAra jana sudhI ghanavAta ane deDha jana sudhI tanuvAta che pachI aleka Ave che. arthAta pehelI nArakInA pRthvI pIMDathI 12 yeAjana cheTe alAka che. 15 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118. zrI tatvArthapariziSTamUla ane bhASAntara ghanodadhi vigere kevI rIte rahyA che tenuM yaMtra-joDe Takela pAnuM jue. - A pramANe dareka nArakInA pRthvI pIMDanI cAre bAju valayAkAre ghane dadhI Adi samajI levA samajavA mATeja phakta pahelI nArakInuM yaMtra Apela che. yojanabinAgaikatrinAgagavyUtavRddhaMkramAt // 106 // zabdArtha_ejanane trIjo bhAga ghane dadhI, eka eka gAu ghanavAta, gAune trIjo bhAga tanuvAta vadhAre vadhAre anukrame bIjI nArakI AdinI aMdara che. * vizeSArtha_eka ejananA traNa bhAga karIne temAMthI eka eka bhAga bIjI nArakI AdinI aMdara ghanadadhI goLa valayAkAre vadhAre che eTale bIjI nArakImAM 6 cena ne 3 bhAga upara eTalo ghanodadhi ane trIjI nArakamAM 6 jana ne 3 bhAga upara, cothI nArakImAM 7 ejana, pAMcamI nArakImAM 7 janane 3 bhAga, vadhAre, chaThThI nArakImAM 1 bhAga vadhAre karatAM 7 janA ne 3 bhAga vadhAre che, emAM paNa traNa bhAgamAMthI 1 bhAga vadhAre karatAM 8 ejana sAtamI nArakImAM ghadadhi che. dhanavAta paNa bIjI nArakI vigerenI aMdara eka eka gAu vadhAre karatAM javuM. pahelI nArakImAM sADAcAra ejana che temAM eka gAu vadhAratAM 4 jana ne 3 gAu bIjI nArakImAM ghanavAta che. temAM paNa eka gAu pakSepa karatAM 5 jana trIjI nArakImAM, temAM eka gAu nAMkhatAM 5 pejana eka gAu cothI nArakImAM, temAM 1 gAu Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTamUla ane bhASAntara. 119 vadhAre karatAM pa ce jana ne 2 gAu pAMcamI nArakImAM che. temAM 1 gAu nAMkhatAM 5 jana ne 3 gAu chaThThI nArImAM ane sAtamI nArakImAM 1 gAu vadhAratAM 6 jana ghanavAta thAya. eka gAunA traNa bhAga karIne bIjI nArakI vigerenI aMdara eka eka bhAga vadhAratAM javuM jema ke pahelI nArakImAM 1 yojana tanuvAta che temAM eka gAunA traNa bhAga e eka bhAga nAMkhatAM jana 1-2 gAu bIjI nArakImAM tanuvAta che. trIjI nArakImAM gAuno eka bhAga nAkhatAM 1-2 tanuvAta che. cothI nArakImAM gAunA traNa bhAgamAMthI eka bhAga vadhAratAM 1 jana ne 3 gAu tanuvAta che. pAMcamI nArakImAM eka bhAga nAMkhatA jana 1-3 gAu thAya che. chaThI nArakImAM eka bhAga nAMkhatA jana 1-3 Aje che ane sAtamI nArakImAM eka bhAga nAMkhatA pUrepUre 2 cajana tanuvAta che. AvI rIte ghodadhi ghanavAna ane tanuvAtanuM je pramANa batAveluM che tyAM sudhI kAkAza che ane tyArapachI alakAkAza che. ' have dareka nArakInI aMdara nArakIone rahevAnA keTalA keTalA narakAvAsa (eraDA) che te batAve che. triMzat paJcaviMzati pazcadaza daza tri paMcone kalakSa paMcAvAsAH // 10 // zabdArtha dareka nArakInI aMdara anukrame 3025,15,10,3, lAkha pAMca ochA evA lAkha ane pAMca nArakAvAsa che. vizeSArtha- pahelI nArakInI aMdara 30 lAkha narakAvAsa Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. bIjI nArakInI aMdara 25 lAkha, trIjI nArakInI aMdara paMdara lAkha, jethI nArakInI aMdara daza lAkha, pAMcamI nArakInI aMdara traNalAkha, chaThThI nArakInI aMdara 95 ane sAtamI nArakInI aMdara ekadama nIce rahenArA pUrva tarapha kAla, pazcima dizAmAM mahAkAla, dakSiNa dizAmAM rUka, uttara dizAmAM mahAreraka ane vacce vacce apratiSThAna malI pAMca narakAvAsa che. rasUtra 107 nuM yaMtra. /ma.rA. uttara ' pazcima sAtamI nArakInA je narakAvAsa pAMca che te A pramANe cAre dizAmAM eka eka ane amati) ki ve S eka vacamAM rahelA che. dakSiNa tenI sthApanA badhA maLIne 8400000 corAsI lAkha nArakIone rahevAnA narakAvAsa che. have dareka nArakIthI aleka sudhImAM pharatA keTanI mAphaka keTalA keTalA ghodadhi vigere ane dareka nArakInA keTalA narakavAsa che, tenuM yaMtra nice Apela che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 121 ghanadhi vigere yatra. narakAvAsa yaMtra ghanavAta tanavAta eko keTalA | nArako ghanodadhi eka eka gAunA traNa prajana che. keTalA yojana gAuvadhAre bhAga evA 1 aloka | yio gAu bhAga vadhAre mAtra gAu 3000000 250 0 0 0 0 150 1 ratnaprabhA 6 cora gAu 1-2 gAu vajana 1 | thayA. gAu 2 zakaraprabhA ! ka-3 / 1-2gAu 12- 2 3 vAlukAprabhA ! pa yojana - 13-17 3 4 paMkaprabhA 7 pa-1 gAu 1-3 H jana 4 0 | 5 dhUmaprabhA cha patra gAu 1-ka 14- 5 6 tamaHprabhA kare 5-7 gAu 1-ka 15-1 6. 0 mAtamaHprabhA 8 6 janya ra yojanA 1 yojana che 38 700 0 gA 98985 ekaMdara 840010. dareka nArakInI aMdara keTalA keTalA pATaDA che te batAve che. didvi_nAstrayodaza prastaTAH // 10 // zabdArtha-pahelI nArakImAM tera pATaDA che ane bIjI - vigeremAM babe ochA che. " vizeSArtha-jema eka mALa upara bIje tenI upara trIjo Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI tasvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. tenI upara caDyo hoya tema sAtamI nArakIthI mAMDIne eka upara eka, eka upara eka ema goLa valayAkAre sthAna hoya che tene pATaDA kahe che. te jema jema uparathI nIcalI nArakInI aMdara jatA jaIe tema tema babe pATA ochA hoya che. pahelI nArakInI aMdara 13 pATaDA, bIjI nArakInI aMdara 11 pATaDA, trIjInI aMdara 9 pATaDA, cothInI aMdara sAta pATaDA, pAMcamInI aMdara pAMca pATaDA, chaThThInI aMdara traNe pATaDA ane chellI sAtamI nArakInI aMdara ekaja pATaDe che paNa te pATaDe uparanA bIjA badhA pATaDA karatAM moTo che evI rIte badhA malIne 49 pATaDA che. 108 ' have dareka pATaDe dizi ane vidizimAM keTalA keTalA narakAvAsa che te batAve che. divekonapazcAzadaSTacatvAriMza dvaditu // 10 // zabdArtha-dareka dizAonI A dare 49 ogaNapacAsa ane vidizImAM 48 aDatAlIsa narakAvAsa hoya che. vizeSArtha-badhI nArakI 49 pATaDA che temAM pahelI nArakInA pahelA pATaDAnA iMka vimAnanI cAre bAjue 49 ogaNapacAsa narakAvAsa che ane cAre vidizAnI aMdara 1 ocho eTale 48 aDatAlIsa narakAvAsa che evI rIte dareka pATaDe dizAnI aMdara ane vidizAnI aMdara eka eka ochA karatA javAthI chevaTe sArtamI nArakInA pATaDAnI cAre dizAmAM eka eka narakAvAsa ane eka iMdraka malI paMca narakAvAsa Avaze. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI taravArtha pariziSTamUla ane bhASAntara, 123 pahelI nArakInA 13 pATaDAnA dizA vidizAnA narakAvAsanuM yaMtra ( pratara che ? 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 darekadizAmAM 49 48 47 46 45 46 47 42 41 40 39 38 37 darekavidizAmAM48 47 46 45 44 43 42 41 40 37 38 37 36 e caturguNa sava saMkhyA 389 38137336pa3pa7349343333254173 9301293 paMktigata 4433 puSpAvakIrNa 29956 ekaMdara 300000) bIjI nArakInA pATaDA 11 uparanA malI 24 prakhara 14 15 16 17 18 19 20 21 dareka dizAmAM 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 darekavidizimAM35 34 33 32 31 30 27 28 27 ra6 sarva saMkhyA 285raha7ra69ra 61253245237229rara1213205 dareka dizAmAM cAragaNA karIne ekaMdara saMkhyA paMktigata 205 puSpAvakI 2497305 ekaMdara 2500000 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. - trIjI nArakInA pATaDA 9 uparanA malI 33 pratara 25 26 27 28 29 32 33 paMktigata 1485 dareka dizAmAM 25 24 23 22 21 20 19 18 17pu.kI.1498515 darekavidizAmAM 24 23 22 21 20 19 18 17 12 ekaMdara1500 cAragaNuM karIne narakAsa khyA 197/189181173165157149141133 vAsa 1485 | cethI nArakanA pATaDA 7 uparanA malI 40 pratara 34 | 35 36 37 38 39 40 paMkti cha7 | dareka dizAmAM 16 15 14 13 12 11 10 pupAvakI 9929 dareka vidizAmAM 15 / 14 13 12 11 10 9 ekaMdara 1008 00 cAraguNAkarI saMkhyA 12511109101 93 85 77 . pAMcamI nArakInA pATaDA: pa uparanA malI 45 pratara 4 42 4344 4 5 paMktigata 265 narakAvAsa dakSiNa dizA 8 8 7 kapa tuSpAvakI 299735 , dakSiNa vi. di. 87 6 5 4 sarva saM0 | 700000 , cAragaNuM karIne A saMkhyA 69 61pa4537 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GR2. OKOLKO TOPLONDO O DDODDOrenyre DODOOx? kSa . jA yatra pAyamI nAraThInAyothA pAne vize ne hirAnI maMhara cha cha bhane vihivAnI jaMdhra pAMpavAya narasApAsache tenuMyaMtra che. apArIle re pAMDAnAH -Pawawe Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zrI tavArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 125 chaThI nArakInA pATaDA 3 uparanA malI 48 tathA sAtamI nAra kInA pATaDe 1 badhA malI 48 = jAte 0 pratara 46 | sAtamI nArakImAM dareka dizA ja paMktigata dareka vidi 3 iMdraka cAragusaM. 29 5 ekaMdara paMktigata dareka narakAvAsa IkanI cAre dizAmAM kevI rIte rahe che tenuM yaMtra sAmAnya nIce batAvela puSpAvakI che tethI dareka pATaDAnI samajaNa paDI jaze. ekaMdara | 99985 | tenuM yaMtra jeDe TAMkela pAnuM jue. (9932 | Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI tIrtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. A yaMtra pAMcamI nArakInA cethA pATaDAne vize je dizAnI aMdara cha cha ane vidizAnI aMdara pAMca pAMca narakAvAsa che tenuM catra che evI rIte dareka pATaDAnA samajI levA. narakAvAsa vimAnanI mAphaka goLa trikhuNa ane khuNa pAchA geLa trikhuNa ane khuNa ekanI upara eka evI rIte rahelA che. sthApanA:O KO KO KI KO VVVVVVV7) OOOOOOOO chaThThI nAkI pATaDA 3 pAMcamI nArakI pATaDA 5 sAta mI nArakI KO pATaDa 1 pAMcamI nArakInA paTAthI mAMDIne sAtamI nArakInA pATaDA sudhI iMdraka narakAvAsanI cAre dizAmAM je narakAvAse rahelA che te samajAvavA mATe phakta ekaja dizAnA narakAvAsa yaMtranI e dara mApelA che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 1181 PAT in ma 1803 1817 ghaDhayojana 517 / pahalA / nAhI. sAgara ghane vAta ra mApramAge re nArasInA TapI pIUnIyAre pyAnnu vaSaH yAsAre ghanopI mAhisamala levA. samanayAmATenayanta pahelInArakInaMyaMtra jApelache. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAnAra. 127 A pramANe bIjI traNa dizAno adara paNa samajI levA. viSkamnavargadazaguNamUlaM paridhiH // 110 // zabdArtha--viSkabhano varga eTale teTalAe guNI je Ave tene daze guNavAthI bhUla thAya pachI mula zodhavAthI paridhi thAya che. vizeSArtha---je goLa thALInA AkAre padArtha heya tenA mane vistAra je daza jana hoya te te padArtha goLAkAre pharate keTalA jana thAya? evI rItanuM je gaNita karavuM. tene paridhi kahe che. tenI rIta batAve che. jeTalI saMkhyA vistAranI hoya teTalI saMkhyAe guNIne je Ave te varga kahevAya tene daze gurUvAthI mula thAya. pachI te mulanI rakamane zodhavAthI paridhi thAya che. vargane daze guNavAthI je mulanI saMkhyA Avela hoya tene chellI rakamathI samaviSama anukrame gaNutA thakA je pahelo AMkaDe viSama Ave te be AMkaDA laIne bhAga calAvo ane sama Ave te eka AMkaDo laI bhAga calAvo pachI bAkInA AMkaDAmAMthI be be AMkaDAnI saMkhyA upara caDAvIne bhAga calAvatA ja paNa eTaluM dhyAna rAkhavAnuM ke bhAjakanI saMkhyAne bhAgAkAnI saMkhyAe gaNavAthI ane zeSa saMkhyA umeravAthI je saMkhyA Ave te bhAjyanI saMkhyA karatAM vadhAre thavI joie nahiM. jema ke draSTAMta tarIke 10 nI saMkhyA laIe tene teTalAe gaNavAthI 100 Ave te varga kahevAya ane tene haze guNavAthI 1000 Ave te mula kahevAya. have tene chelA AMkaDAthI 1sama Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI tattvArtha pariziSTamaya ane bhASAntara. ane raviSama gaNatAM pahele aMDe je eka che tenI upara viSamanI gaNatarI Avaze. mATe be AMkaDA levAthI 10 te bhaya saMkhyA kahevAya. have tene bhAjauM traNanI saMkhyAmAM bhAgavAthI bhAgAkAra paNa 3 Avaze zepa eka raheze tenI upara bAkInA je be mIMDA che te caDAvavAthI 100 bhAjya thayA have pahelA je bhAgAkAra Avela hoya te bhAya rakamanI sAthe umera eTale bhAjya 3 che ane 3 umeratAM 6 thAya have 100 nI saMkhyA karatAM paNa bhAjya ane bhAgAkArane guNAkAra karatA ane zeSa rakama umeratA vadhI javI na joIe mATe eke bhAga cAvaze te eka 6nI upara caDAvavAthI 61 bhAjaka thAya bhAgAkAra 1 A zeSa 39 rahyA AvI rIte karavAthI 33 phu jananI paridhi thAya. e pramANe jeTalA yujananI paridhi kADhavI hoya teTalA jananI A rItie kADhavI. viSakamnapAdaguNo'sau gaNitapadaM // 191 // zabdArtha--viSkanA cethA bhAganI saMkhyAne paridhie guNavAthI gaNita pada thAya che . vizeSArtha---je geLa thALI AkAre kSetra hoya tenA jana janapramANu jeTalA sarakhA khaMDA kaTakA karavA tene gaNitapada je vizkela hoya tene ce bhAga kare jema ke jaMbudvIpa 100000 ejanano che tene ce bhAga 2500 thAya, tene jaMbudvIpanI paridhi 31darara7 jana 3 gAu 128 dhanuSa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrItavA pariziSTa mUla ane bhASAntara. 129 ane 1 AMgale gujIvAthI sAta amaja, nevu karADa, chapana lAkha, ceArANu hAra, ekasA pacAsa ceAjana 1 mAu, 1515 dhanuSya ane 60 AMgala gaNitapada thAya che. 111 vISupRthaktvacaturguNeSu guNa mUlaM jIvA // 112 // zadA---IpunI paheALAI khAda karI zeSane cAjINA karIne kSunI sakhyAe guNIne je saMkhyA Ave tenu mUla zoSatA je sakhyA Ave te jInhA kruhevAya che. vizeSAthaeN --je jaMbudrIpa ekalAkha ceAjananA vistAravALA vATalAkAre che, tene ogaNIsanuNA karIe tyAre egathrIsa lAkha thAya te kaLA thai, kema ke eka ce!jananI kaLA 19 thAya che. have je kSetranI jInhA eTale jema dhanuSyanI a Mdara lAMkhI dorI hoya che, tema kSetra pazu pUrva pazcima lAMbu keTalu hoya ? te jInhA kahevAya. jyAre te kADhavAnI hoya tyAre te kSetranI ISu kahetA mANunA AkAranI paheALAI lAkha ceAjananI kaLAmAMthI bAda karIne bAkI rahe tene cAraguNA karavA, pachI je saMkhyA Avela hAya, tene je kSetranI jInhA kADhavAnI hAya, te kSetranI dhunI paheALAInI sAthe guNAkAra karIne je sakhyA Ave tenuM sama viSama vibhAga pADIne mUla zeAdhavAthI jIvhAnI sakhyA Avaze, dakSiNA bharatakSetranI brunI sakhyA vaitADhayapa tanA 25 yAjana bAda karatA je 238 caiAjana ne 3 kalA che tenI kaLA 452pa thaI, te 1900000 kAmAMthI bAda karatAM 1895475 thayA, tene cAra guNA karatAM 7581900 keLA thaI, tene ISunI kaLA 4525 guNavAthI 34308097500 rAzI AvI, tenA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI tattvArthaM pariziSTamUla ane bhASAntara. sama viSama bhAga pADIne varga mUla kADhatAM je Ave teTalI kaLA jInhA kahevAya, tenA 748-12 ( satta se aDatAlIsa jana ane khAra kyA thAya che. ) e pramANe kAIpaNa kSetranI jIvA kADhavI heAya, tA uparanI rItie kADhI levI. iSuvargaSaDguNajIvAvargayutamUlaM dhanuH // 113 // zabdAH--'zrunI saMkhyAne varga karI te sakhyAne huM guNA karI jIvAnI rAzInA varganI saMkhyA meLavIne saMkhyA Ave tenu mUla zeAdhIne je Ave te dhanu pRSTha kahevAya che. vizeSA:kAIpaNa kSetranA pAchaLanA bhAganuM gaNita kADhavuM tene dhanu: pRSTha kahe che. je kSetranI iSusaMkhyA hoya, tene teTalIja sakhyAe guNIne je Ave te varga kahevAya ane varganI je sa MkhyA AvI hoya tene chae guNIne je saMkhyA Ave te sakhyA ane je jIvAnI rAzIneA varga karI je saMkhyA Ave te banne ekaThI karIne je Ave, te saMkhyAnu mUla zaidhIne je Ave te dhanupRSTha kahevAya. jema ke dakSiNa bharatAnuM dhanuHpRSTha kADhavuM DAya te tenI zuklA 45-5 che. ene 4525 guNavAthI 20475625 varganI sakhyA AvI. tene dae guNavAthI 122853750 sanyA AvI. enI sAthe jIvAtI zazInA varganI je sakhyA 24308097500 te meLavatA 34430951250 ane zazInA saravALAnA AMka AkhyA. pachI te sakhyAne sama viSama bhAga pADIne la zaidhatA 9766 vaijana 1 kalA dakSiNubharatAhanu anupRSTha Avaze. evI rIte dareka kSetranuM samajI levuM. 113 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI tasvArtha pariziSTamUla ane bhASAntara, 131 antyeSujIvAguNacaturlaktavargadazaguNamUlaM prtrH||114|| zabdArtha - chellA kSetranI InI sAthe jIvAe guNI tenA cAra bhAga karI cothA bhAgane varga karI tene daze guNe je Ave tenuM mUla zodhatAM pratara thAya che. vizeSArtha -pratara eTale bharatakSetra pramukhane samacaturasa karavAM tene pratara kahe che. have chellA dakSiNa arthe bharatakhaMDanI pratara kADhI batAve che. bharatakSetra ardhA nI ISa45ra 5 kalA che, javAnI kalA 182225 guNatAM 838143125 sa khyA AvI. tene cAre bhAgatAM 20lpa3pa781 saMkhayA AvI. tene teTalIja saMkhyAe guNatAM 3905ra43512791 AvyA. tene daze guNatAM 43905ra43519ra799610 AvyA. tene samaviSama bhAga pADIne sUla zodhavAthI 662610319 prataranI pratikalA AvI, tene 1 se bhAgatA 3487rara9 kalA ne 6 pratikSA thaI, tene 19 bhagatA 1835485 pejana 12 kalA 6 pratikalA pratara thAya 114 himavacchiAraNoH zatavaddhAstrizatAdiviSkamnA antaradvIpAH vRttAH pratikoNaM sapta // 115 // zabdArtha---himavat ane zikharInA dareka khuNe so so jana vadhAre evA 300 jana vistAravALA LAkAra sAta sAta attaradvIpa che, vizeSArtha - himavat parvatanA bane che. hAthI dAMtanA AkAranI banne dADhA nIkaLelI che. te dareka dAtAnI upara mAta sAta antaradvIpa che, te goLAkAra che. dareka dADha upara pahele antapa ja tIthI 300 pejana dUra che ane te to ni:.2 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI tattvA pariziSTa mUtra ane bhASAntara. paNa 300 ceAjananA che. pachInA dvIpanI laMbAImAM ane paheALAimAM seA se yAjana vadhAre samajavA eTale dareka dADhA uparanA bIjo antaradvIpa 400 ceAjana dUra ane 400 jana vistAra, trIjo antaradvIpa 500 jana krUra ane 500 yejananA vistAra, cethA 600 ceAjana dUra ane 600 ceAjana vistAra, pAMcamA 700 yAjana dUra ane 700 ceAjana vistAra, chaThThuM 800 ceAjana dUra ane 800 yajana vistAra ane sAtamA 900 yAjana dUra ane 900 yAjana vistAra che. evI rIte seA se yeAjananI vRddhi karatAM sAtamA antaradvIpa jagatIthI 900 ceAjana dUra jANavA vistAra paNa teTaleAja che. AthI karIne dareka dADhAnI lakhAI paNa jagatIthI 900 ceAjananI che. evI rIte zikharI parvatanI banne bAjue paNa atre dADhA che ane dareka dADhA upara sAta sAta antaradvIpa pahelAnA jeTalI ja lakhAI ane vistAravALA che. AvI rIte badhA malIne 56 antaradvIpa che. te badhA vedikA ane vanakhaMDe karI zAlita che. tyAM yugaliA manuSyA rahe che. dareka dADhA uparanA pahelA pahelA antaradvIpanI paridhi 949 ceAjananI che pachInA khIjA cAra trIjA cAra evI rIte dareke 316 yAjananI vRddhi karatA javI. antaradvIpa yatra-joDe TAMkela pAnu jue. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - -- - - zrI tatvArthapariziSTa mUla ane bhASAntara. 13 himavatanA antarIpanI paridhinuM yaMtra. 1 luM catuSka 949 1 ejana 2? ju catuSka 1265 ejana. 3. zuM tuka 1pa81 jana, 4 zuM catuSka 1897 ejana. 5 muM catuSka 2213 ejana, 6 huM catuSka 2529 jana, 7 muM catuSka 2845 jana, AvI rIte zikharInA antaradvIpanI paNa paridhei samajI levI. paTyAsaMkhyAzAyuryojanadazamAMzatanucaturthanojicatuHSaSTipRSThaukonnAzItidinA'patyapAlanA yugminaH zabdArtha -pa9pamA asaMkhyAtamA bhAge AyuSavAlA, 800 dhanuSa zarIra uMcA ekAMtare AhAra karanArA, cosaTha pAMsalIvALA ane 79 divasa sudhI bALakane pALanArA yugalIyAo antaradvIpane viSe heAya che, vizeSArtha -je pa6 aMtaradvIpa che, tene viSe asi (hathIyAra saMbaMdhI) masi (lakhavuM lakhAvavA saMbadhI) kasI (khetIvADI saMbaMdhI) karma hotA nathI. tethI tyAM je loko raheche tene yugalIyA kahe che, ane te marIne devakane viSeja jAya che. teo vizeSa pUjya prakRtivALA hoya che mATe teonA AyuSya zarIra, AhAra, pAMsalI ane bALakane pALavAnuM pramANa, ahinA eTale bharatakhaMDanA pAMcamA ArAnA manuSya karatAM vizeSa hoya che. jema ke teonA (aMtara dvIpanA) AyuSya popamanA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI tattvA pariziSTa bhUla ane bhASAntara. asakhyAtamA bhAge hoya che, ane ahiM vadhAremAM vadhAre 120 varSanI sthiti hAya che. tyAM yugalIyAonA zarIra eka ce!jananA dazamA bhAga eTale 800 dhanuSya UMcA haiAya che, ane ahiM zaratakhaMDamAM pAMcamA ArAmAM vadhAremAM vadhAre sAta hAthanuM zarIra hAya che. tyAM yugalIyAe eka eka divasane AMtare AhAra - malakanA pramANu jeTalA lIe che tyAre atre dararAja ane pramANu vinA AhAra lIe che. tyAM yugalIyAonA vAMsAnI aMdara 64 pAMsalI DhAya che tyAre atre bharatakhaMDanA pAMcamA ArAnA manuSyanA vAMsAnI A dura prAye karIne 56 hAya che. tyAM yugalIyA peAtAnA bALakane cha divasasudhI bharaNapASaNa karIne pAte mAtA pitA banne jaNA marIne TrevalAke cAmA jAyache, tyAre atre bharatakhaMDamAM pAMcamA khArAnA manuSya peAtAnA bALakAne prAye karIne jIMdagI sudhI pALe che. prAya eTalA mATe ke vakhate bALakanI pahelA mAtApitA mRtyu pAme che, ane vakhate mAtA pitAnI pahelAM bALako mRtyu pAme che. mATe prAya zabda lakhelA che. 116 lavaNa vyApaJcanavatisahasrejyaH sahasrAvagADhaH saptazatocchrayaH // 117 // zabdArtha:- 5 hajAra ceAjanapachI hajAra cAjana thA ane sAtasA yeAjana jalanI vRddhivALA lavaNusarata che. vizeSAH--jema gAya pANI prIte taLAtramAM praza kare tevAre tenA pAchachyA bhAga uMcA ya ane AgayA bhA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tasvArtha pariziSTamUla ane bhASAntara. 135 nIce haya, tene getIrtha kahe che. tema lavaNasamudramAMhe paNa eka jaMbudvIpanI jagatIthakI ane bIje pahelI taraphathI lavaNasamudranI jagatathakI ema be bAjuthI nIkaLIne vacamAM 5 cANuM paMcANuM hajAra jana sudhI pAchalI bhUmI uMcI ane AgalI bhUmI nIcI che, jyAM banne bAjunI jagatIthI 95 hajAra ejana pUrA thAya che, te sthAne 1000 yajana pANI uMDuM che. jagatIthI 5 hajAra jana sudhImAM 700 ejana pANInI uMcI vRddhi che. lavaNasamudrane vize vacamAM pANInA mekhalAe cAradizAe vajaya cAra pAtAlakalaze che, te kalazanI ThIkarI eka hajAra cajana jADI che, tathA nIce ane upara dazahajAra jana pahoLA che ane vacamAM eka lAkha ejananuM peTa paheluM che. tathA te kalaze eka lAkha jana bhUmI mAhe uMDA che. te cAre pUrva dizithI dakSi vartI gaNatA eka vaDavAsukha, bIje kepa, trIjo yUpa ane caze izvara e nAmo che. 117. madhye zikhA saptadaza sahastrANi // 11 // zabdArtha: -vacce vacce sarahajAra ejananI pANInI zIkhA che. vizeSa :-nIce tathA upara daza hajAra yojana pahoLI ane mUlathI sattara hajAra jana uMcI, evI lavaNasamudranI madhyamAM pANInI zikhA che, tenI upara be gADha UMcI pANInI veila che. te eka ahorAtramAM be vakhata vadhe che. 118 yAmyottAyatau dazazatapRthutvau paJcazatoccau SugirI dhAtakIpuSkarArddhayoH // 11 // zabada --dakSiNa ane uttara lAMbA, eka hajAra ejana paheLA, pA jana UMcA evA babe IsukAranAmanA parvata dhAtakIbaDa ane puSparAdhane vize che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI tasvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. vizeSArtha-ikAra nAme be pavatee karIne dhAtakIkhaMDa be bhAge vaheMcAyeluM che, eTale pUrva dhAtakIkhaka ane pazcima dhAtakIkhaMDa e be bhAga jANavA. te IkSakAraparvata satkRtalApRthvIupara mUlamAM ane zikhara upara sarakhA 1000 jana uMcA 500 ejana che. puSkarAddhakSetranI aMdara paNa be IsukAra parvata che. te eka hajAra jana pahelA ane pAMcase jana uMcA che. teNe paNa puSkarAne be bhAgamAM hepe che, eTale pUrva puSkarAddha ane pazcima puSkarAddha khaMDa kahevAya che. have puSkarAddha ardha kahevAnuM kAraNa e che ke je puSkaravAradvIpa 16 lAkha jana vistAravALo gaLAkAra valayAkAre che, te kAledadhI samudranI jagatIthI mAMDIne ti7mAM jyAM 8 lAkha jana pUrA thAya che, tyAMthI mAMDIne cAre bAju pharate goLa valayAkAre mAnuSattara parvata che. te parvatanI uttaradizAmAM ja manuSya rahe che. pahelI tarapha manuSya utpanna thatA nathI, mATe tene mAnattiraparvata kahe che. te mUvane vize ekahajAra ne bAvIsa pejana paheLe ane zikharane vize cArane ce.vIsa ejana paheLe che, ane sattarase ekavIsa pejana UMce che. Aja kAraNathI mukavara dviIpa ardha gaNavAmAM Ave che. IkSakAra parvate tathA mAnuSettara parvata kevI rIte rahelA che tene yatra nIce jevAthI mAluma paDaze. dhAtakI khaMDamAM IkSakAra parvatanI sthApanAnuM yaMtra. joDe TAMkela pAnuM jue. puSkaravara dvIpamAM mAnuSattara parvata tathA IkSakAra parvatanI sthApanAnuM yaMtra joDe Takela pAnuM juo, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ro ghAtakI maMDamAM suAra parvatanI sthApanA. mera hiMduparvata lavaNa samudra, mura ( ghAtakIkhaMDa Isu parvana pazcima ghAtakI khaMDa menuM yo puSkarAvara dvIpamA mAnuSe tara deta tathA zuAra parvatanI sthApanA. puSkarArdha. ttara puSkarA4 ta me (kAlodhI me 2.1933 mA kUdatI valayAkAra pazcimanubarASTra mAnuSottara parvata makaradhdha Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 137 svaparAnnAsi jJAnaM pramANaM // 120 // zabdArtha --pitAne ane bIjAne oLakhAvanAra je jJAna te pramANu kahevAya che. vizeSArtha -jenA vaDe padArtha jANI zakAya tenuM nAma pramANu athavA te potAne jaNAvanAra ane pitAthI bhinna bIjI vastune paNa oLakhAvanAra evuM je jJAna tene pra paNa kahe che. jema ke dhUmADe te pitAmAM raheluM dhUmatvapaNuM ane pitAthI bhinna padArtha je agni te bannene oLakhAve che enuM nAma pramANa 120 anA igdharma variTAyo nA zabdArtha -AkSepa vinA eka dharma saMbaMdhI kahenArane je abhiprAya te naya kahevAya che. SizeSArtha:--kaI paNa padArthane nizcayapUka kIdhA vinA eTale A ghaDe ja che, ema nahi kahetAM sAmAnya A ghaDe che, ema je kahevuM, padArthanI aMdara je anatA dharma rahelA che temAMthI eka dharma saMbaMdhI kahevuM ane kahenAro je abhiprAya vizeSa te naya kahevAya che. te na dravyApaka ane paryArthika ema be bhede che. dravyamAtrane grahaNa karanAra drArthika naya kahevAya ane paryAya (dhama ) mAtrane grahaNa karanAra pAyArthika naya kahevAya dvavyAthika nayanI aMdara naigama, sa graha ane vyavahAra e traNa nayane samAveza thAya che, ane paryAya vika nAnI aMdara maju Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI tavA pariziSTamUla ane bhASAntara. sUtra, zabda, samali ane evabhUta e cAra naceAnA samAveza thAya che, evI rIte sAta naya che. 121 upazamo mode mizro ghAtiSu yaH sarveSu strotanidhimitro va // 2 // zabdAH--mAhane viSe upazama, ghAtIkamane viSe kSayA pazama, badhA karmane viSe kSAyika audacika ane pAAimika bhAva hAya che. -- vizeSA:- upazama mAhane viSeja hAyache, kAraNake khIjA karmana vize upazama hAtA nathI. kSayApazama jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mAhanIya ane atarAya e cAra ghAtIkamane viSe hAya che, khIjA karmIne viSe hAtA nathI, kSaya jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mAhanIya, AyuSa, nAma, geAtra ane atarAyakama e AThe kama'ne viSe hAya che, kAraNake dareka karmonA kSaya eTale nAza thaI zake che. auyika eTale utkraya thavAnI sattA che jenI aMdara evA karmInA puddagalA, pAriAmika eTale svabhAvika je vastunI adara bhavyatva abhavyatva ke bhabhyAlabyatva rahelA hoya te. AThe kRrmanI aMdara te ane bhAvA hoya che. : dhAritAyAdi pAMca ajIva dravya pAtta potAnAM bhAveja pariNamyAM che. pazu parabhAve pariNAmatA nathI, te mATe te pAriNAmika bhAve che, pudagalanA dvipradezI tripradezI yAvat anaMta pradezanA dhA ane krama vargasAdika e sarva vadhe ghaTe che mATe mayika bhAve hoya che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI svArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 139 evI rIte dareka kamane vize keTalA keTalA bhAva hoya te nIce batAve che. karmanA nAma bhAva. 1 2 3 4 5 kula 1 jJAnAvaraNIya- kSAyika-audayika-pAriNAmika-kSapazama-0-4 2 darzanAvaraNIya-sAyika-cika-pariNAmika- pazama-0-4 3 vedanIya -kSAyika-audayika-pAriNAmika- 0 -0-3 4 mehanIya kSAyika-audayika-pAriNAmika- upa0 pa AyuSa -zrAvikaaudayika-pariNAmika- 0 -0-3 6 nAma -kSAyika-audayika-pAriNamika- 0 --3 7 gotra -kSAyika-audayika-pAriNAmika- 0 -0-2 8 aMtarAya -kSayika-audayika-pariNAmika-pazama-0-4 jaghanyAdyasyAnavyAnantaguNANukA vargaNA // 13 // zabdArtha-pahelA hArika zarIranI jaghanya grahaNa varga abhavyathI anantaguNa paramANunA skaMdha jeTalI che. vizeSArtha-dArika, vaikiya, AhAra, tejasa, zvAsezvAsa, bhASA, mana ane kAmaNa e ATha prakAranI vaNA che. tenA be bheda grahaNa vargaNa ane agraNa vagaNa che. jAtiya pugalane samUha tene vargaNa kahe che. eka nathI mAMDIne anaMtAanaMta pradezanA skaMdhanI anaMtAanaMta vargaNA samajavI. e thoDA ANa hevAthI grahaNa na karI zakIe mATe ahaNa vargaNA kahevAya che. e sarva olaghIne avyathI anaMtakuNA para mA ekaThA thAya tyAre eka AhArika jadhanya grahaNa vargaNa thAya, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI tatvArtha pariziSTa pUla ane bhASAntara. jema ke asat kalpanA karIne abhavyanI saMkhyA 200 nI laIe tene ananta bhAga paNa asat kalpanAe 10 laie tyAre eTalA guNa karIe tyAre 2000 nI saMkhyA audyArika zarIranI jaghanya grahaNa vargaNa thAya AvI rIte samajI levuM. zarIranI guNA karIe tyAre asaMtu kalpanAe 1 sarvAH sthAnantanAgavRddhAH // 14 // zabdArtha -badhI vagaNa pitAnA anantame bhAge vadhAre vadhAre grahaNa karavA egya samajavI. vizeSArtha -jaghanya dArika vargaNa zivAya bAkInI pitAnA aname bhAge vadhAre jhaDaNa karavA yogya vagereNuM che athata AdArika zarIranI je jaghanya varga che tene anantame bhAga vadhAre tyAre utkRSTa grahaNa vaNa thAya evI rIte vaikiyanI je jaghanya vargaNa temAM paNa anantama bhAga vadhAre tyAre vaikriyanI utkRSTa graDaNa varganuM thAya. AvI rIte dareka zarIranI tathA bhASA zvAse zvAsa ane mananI paNa vargaNa samajI levI. siddhAnantAMzAdhikA agrahaNAH // 15 // zabdArtha -siddhanI saMkhyA karatAM ananta bhAga vadhAre eTalI nahi grahaNa karavA egya vargaNA che. vizeSArtha -gayA sUtranI aMdara je agrahaNa vargaNA batAvelI che te badhI malIne agrahaNA vargaNa keTalI thAya che te kahe che ke siddhamAM jeTalAM jIva gayA hoya, tene anantama bhAga Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tatvArtha pariziSTa mUla ane bhASAntara. 141 vadhArI je saMkhyA Ave te badhI agrahaNa vagaNA samajavI agrahaNa eTale grahaNa nahi karavA gya je vargaNa te agrahaNa qf sabhApI. ___ OM zAMntim. tapAgacchaviyaJcanyAH, smudhdhRtjinaagmaaH| jayanti niHspRhA dhiiraaH,shriiaanndaabdhisuuryH||1|| ziSyasteSAM guNAnveSI, saMyamo mAnasAgaraH / samuSamuninandendupramite vikramAt same // 5 // mumbApuryA caturmAsIsthitaH prasAdataH guroH| tattvArthapariziSTIyaM, bAlabodhaM vyadhAt mudA // 3 // // yugmam // M||iti tattvArthapariziSTasya bAlabodhaM smaaptm|| S8282X25828258252XXTa . . . - Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tavA pariziSTa bhASAntaranu zuddhipatra. pRSTha lIdhI 5 7 13 r 1 12 18 13 11 13 13 13 21 15 pha 15 12 16 10 7 suSutAtha. 16 13 16 14 x 4 "" .. 12 11 12 14 20 1 20 20 20 20 2162 } D azuddha parato'rdhahInam laghumadhyAvagA0 napusaka dvAtiMza 30 re } pRthvab ulaGgalaGgikAnA mhaNInI SaDvizatiM nirayeSU aThThAvIsa, sAta orDa vIsa sAta jAta jAtanI gayyuto * daravAnInuM dizA taraphanAnuM tarAnAnuM jayanta taratAnu 12942 udUtAca * .. parodhagamyUtahInam zuddha laghumabhyAvagA napuMsaka dvAtrizat na pa3 27 pRthvyavvA0 uzrlaSNu laGgikAno RRNikAnI ziti nirayeSu aDAvIsa sAta ArTa nava khata jAtanA gavyUto * daravAjAnu dizA taraphanA daravAjAnuM taraphanA daravAjAnuM P** taraphanA daravAjAnuM 1624202 lo Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 pRSTa lITI azuddha 21 14 pramANa bamaNuM 22 4 araNyavata 22 16 cArjazazunA 23 10 100-100-100 23 14 dareka kahAnI 23 15 hIdevI ane 24 14 purva taraphanA ane pazcima 25 20 eraNyavrata 26 4 pahelA bharata kSetranI pramANa paNa bamaNuM hairaNyavata caturdazaguNAH 10-1000-500 bAheranA konI madhyanA kahenI upara hIdevI ane pUrva taraphanA ane pazcima hairavata pahelA bhArata ane arAvata kSetranI 26 18 araNyavata hairaNyavata 27 2 dvAtrizadvijayA dinakSIkA dvAtriMzadijayA dvinadIkAH 27 1 catumarza caturdaza 27 3 batrIza vija babe cauda cauda hajAra nadInA pari vAra vALI babe nadIovALA 32 vija che. 28 9 vijayakara vijaya 32 28. 12 438000 448000 20 catustrizat0 vidyutprabhA0 nila. catustriMzat0 vidyutprabha0 nIla. vidhutaprabha vidyutaprabha sonAnA raMga jevo. senAno che araNyavata haracavata saumanasaMgadha0 saumanasagaMdha. cha airaNyavata haraNyavata 13 che Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTa lITI azuddha ,, 17 varapu ) vakSaskA vA zuddha SoDazasu vakSaskAra vakSaskAra ) aMtara nadI vakSaskAra vakSaskAra ( jabudvIpa 3 vikSaskA vakSI, ) purva 31 chelI lITI jaMbudvipa 72 4 dvaucida vivicitrI che 12 suSamahuw. koTIkoTayaika0 suSamA suSama 381 vijayAH poDaza 38 22 saptavaM nathaH 41 1 gajaMtA parvatA 42 16 sarve 43 16 jyAre uparanA devatAne 43 23 navamAM ane dazame 46 19 meLavI tenA 49 2 taphAvata nathI teonuM Tra citravininne rUpa suSamaduSSama0 koTikoTyeka0 suSamA suSama suSama vijayAH SoDaza saptakaM nadyaH gajadaMtA pavato u jyAre uparanA ATha mAsa sudhI devatAne navamAM ane dazamAmAM meLavavI tenAM taphAvata nathI, kAraNa ke darekamAM pratara eka eka che mATe taMtra pramANe samajI levA 23-24-25 vimAnanI paMkita che. vacamAM dizAmAMthI sthApanA 118000 >> 20 49 6 23-2-25 50 1 vimAna che vacamAM paka chellI dizAmAM 55 6 sthApanI 57 18 108000 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha lITI 5 15 60 12 1 "" 61 e "" .. 62 pa 14 29 19 63 19 "" 64 9 10 65 2 17 "" ,, 14 26 "" "" .. 21 ra 22 23 67 8 azuddha cuDAmaNi0 zatyA stArakA samabhutalA UMcA 1111 ceAjanacara badhAnA vimAnAnuM TUyA vimAnaneAnI bhAgathI 56 bhA. tArA che.. utkRSTa tArAnA vibhAganuM niSadha pata nA, nA, nA, nA, cakra aMdara kare che eka divasanI aMdara 145 cUDAmaNi0 zatyAstArakAH samrutalA UMcA zuddha 1111 cAjana sthira adhA vimAneAnuM rA vimAnAnI bhAgamAMthI 56 bhAga tArA che paraMtu riddhie karIne viparIta che, jema ke tArA karatA nakSatranI vadhAre yAvat caMdramAM sudhI samajavI. utkRSTa tArAnA vimAnanuM yaMtra niSadha parvatanI uparanA kuTa sU caMdra nI, nI, tI, nI caMdra aMdara che caMdra eka divasanI aMdara eka maMDalathI bIjA maMDalamAM jatA aMtara 26 yAjana paDe che Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asakhyAtA pRSTa lITI azuddha 67 10 eka aherAtrInI dara eka malathI bIjA maMDalamAM jatAM 36 ! jana aMtara paDe che. 68 15 uDo GiDe [, 16 sudhInA janmelA sudhInA cethA ArAnA jamelA yugalika 69 5 saMkhyAtA asaMkhyAtA 70 7 vALanAM vALanA kaTAone ane kaTakAone pharaselA ane asaMkhyAtA ka 14 sakhyAtA saMkhyAtA 76 7 6 lAtaka 6 lAMtaka 81 7 bhItanA bhIMtanA - , 8 sidhe jAya che sidhdho uMcyo jAya che + 10 varISTa ariSTa dakSiNamAM dakSiNamAM ka 14 puSyA rAIsa puvAvarAchasaMsA i 17 sahastro sahastro praivaiyaka praiveyaka 1 muhurta mukta 2 4 virAtiH caturvizati. 2 devalokanA devalokana 9 apakAya , 12 paMcekiya paMcendriya ka 14 paceDiyana paMcaeNkiyane 94 1 sakhI sALI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTa lITI azuddha 96 2 karka * 5 sahasnAra sahastrAre yodvagotriSu sahana saMkhyasaMhaya. saMyattAno 4 brahmaloke paryamAM 22 sAdhuone karAto 100 13 annavIdhaH siddhi 17 lAMtatakanI 102 5 thAya che. che 18 varSa - 21 pachI ane 104 1 trive. - 18 brahmalaka 16 19 550 mAM 6 ThThI lITI sthApanAnI nIce 107 6 2 saMkhyAnA jana 108 10 nI pratiSkAra 111 6 vizleSa ! * 17 ratilIcaMdra ka 14 rto avaM sahastrAra sahastrAre dvayordayoniSu / sarasa ) satyasaisyabhAgAH saMyatAnAM brahmaloka paryAptA sAdhue karAtA narSa: kiSiAnat lAMtanI lIe che pachI AhAra ane Saniveya. bahmaloka pR 106 mAM sUtra 101 sthApanA , saMkhyAtA ejana narakaprastaTeSvAyuH // 1.2 // vizlekha 11 rahyA WWW.jainelibrary.org Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 . pRSTa lITI azuddha 12 3 pIDa e ja pyAra 15 1 * aka 4 2 92 000 116 1 sahasrANi dhanavAta dhanodadhI ja 7 dhanavAta dhanodadhI dhanavAtuM : 11 dhano dadhInuM 117 1 pAnA 76 nuM pAchuM tyAra AMtarA , 602000 sahasrANi ghanavAna ghanedadhI dhanavAta ghanadadhI ghavAta ghanodadhInuM pR-Tha 116 yAjanairdhanAmbudhanaH pRthvI pIMDathI cAre dizAmAM 12 jina alakAkAza aMdara che te pRthvIpIMthI 12 alaka adara 122 14 pupAvakI * ke, 13 125 6 ra7 1 tuSpAvako 22 aMdara 11 aMdara sama * 127 23 1 sabhA 28 1 2 viSama 128 15 viSama vizvamAM viSkambha