Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 02  Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006442/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANe namo siddhANaM, namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAJP SHRI Y PART:2 zrI rAjapraznIya sUtra bhAga 2 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA subodhinyAkhyayA vyAkhyayA samalakRta hindI-gurjarabhASA'nuvAdasahitam zrI-rAjapraznIyasUtram SHREE RAAJPRASHNIYA SUTRAM (dvitIyo bhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH "ajItanivAsI zrImAn seTha sA. cimanalAlajI rikhabacandajI jIrAvalA tatpradattadravyasAhAyyena a. bhA. zve. sthA. jainazAstroddhArasamitipramukhaH zreSTizrI-zAntilAla maGgaladAsabhAI-mahodayaH mu0 rAjakoTa IsvIsan prathama AvRtti prati 1200 vIra-saMvat vikrama saMvat 2492 2022 mUlyam rU. 20/ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI. a. bhA. che. sthAnakavAsI jaina zAstroddhAra samiti, The. gareDiyAkUvA reDa, grIna haija pAse rAjakeTa ( saurASTra) Published by: Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT (Saurashtra) W. Ry, India. ye nAma kecidiha naH prathayantyayajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa ytnH| utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlohyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // harigItacchanda karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye / / janamegA mujhasA vyaktiM koI tattva isase pAyagA / hai kAla niravadhi vipula pRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // mUlya rUA. 20-00 prathama AvRtti : prata 1200 vIra saMvat : 2492 vikrama saMvata 2022 IsavIsana 1966 : mudraka : jAdavajI mehanalAla zAha nilakamala prInTarI, ghIkAMTADa amadAvAda, zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA (1) A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAtaHuSAkALa, sandhyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. (3) mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ulkApAta--moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (9) digdAha--koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava--vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta--AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya na thAya. vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. yUpaka--zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene yUpaka kahevAya. A pramANe yUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathamA 1 prahara svAdhyAya na karavo. yakSAdIma--koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa--kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. mahikAzveta--zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddAta--cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgandha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa--jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyudgata--najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana--koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra--upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAre mahotsava ane cAra pratipadA--ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sandhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAt sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) mahikAzveta--zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta--cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya Dha~ka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (9) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya -- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai / (14) (15) (16) mala-mUtra - sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai / I zmazAna -- isa bhUmi ke cAroM tarapha 100 - 100 hAtha taka asvAdhyAya hotA hai / (19) candragrahaNa--jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie | (17) sUryagrahaNa - jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata -- najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / patana -- koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra -- upAzraya ke andara athavA 100 - 100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA - ASAr3hI pUrNimA ( bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA ( skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAta:kAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM ta taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rApraznIya sUtra lAga ThUsare chI viSayAnubhaziSThA anu. viSaya pAnA naM. 1 sUryAbhaTevaDe hevaddhiM De saMyandha meM gautabhasvAbhI lA prazna 2 sUryAbhava The RddhiM The saMndhameM bhagavAn chA uttara3pa thanameM sUryAlaTeva / pUrvamavazva pradezI rASTra hA varzana 3 sUryAbhava hA AgAbhibhava hA varzana 1pa3 ||sbhaat // zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadeva ke devaddhiM ke saMbandha meM gautamasvAmI kAprazna 'tti sUriyAbheNa bharate ! deveNa sA divvA deviDDI sA divvA' ityAdi sUtrA--(sUyiAmeLa mate ! teveLa mArijvADhaviTThImA skvio devajIrUM piLA ddhA ? jiA vattA, jaLA minamanAvavA ?) he bhadraMta ! sUryAbhadeve te divya devaddhi te divya devavruti kevI rIte upArjita karIne tene potAne adhIna banAvI. ane svAdhIna anelI divyadevaddhi vagerene teNe bhAga cAgya kevI rIte banAvI ? (ghughna ane jeAAsI ? ji nAmad vA ? f* nosa~ vA ? gAsa vA nagara sivA nigama si vA rAyahANIe vA kheDasi vA kabbaDa si vAma basi vA paNa sivA doNamuhaMsi vA Agara si vA AsamaM sivA saMvArlRtti vA) ane pUrvabhavamAM te kai jAtinA hatA ? tenuM zu nAma hatuM ? tenu gotra zuM hatuM? te kayA gAmamAM-vRtti veSTita sthAnamAM, kayA nagaramAM--aDhArakara jemAM levAmAM Ave nahi te vastimAM, kayA nigamamAM-Nig loka jemAM vadhAre sakhyAmAM rahetA hoya te navAsasthAnamAM, kai rAjadhAnImAM-rAjA je nagaramAM rahetA hoya ane zAsana calAvatA hoya te sthAnamAM, kayA kheTamAM mATInI dIvAla jene cAmera anelI che tevI vastImA, kayA kadegTamAM-nAnI dIvAlathI parivrutta sthAnamAM, aDhi gAu sudhI dUra dUra bIjI kAi vastI hoya nahI tevA sthAnamAM kayA paTTenamAM-jalamArga yukata sthAnamAM, kayA droNamukhamAM jalasthalamArgopetajana zrI rAjapraznIya sUtraH 02 5 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivAsamAM, kayA karamAM-suvarNa ratna-vagere jyAMthI nIkaLe che tevA sthAnamAM, yA AzramamAM--tApasa nivAsa sthAnamAM, saMvAhamAM-dhAnyanI rakSA mATe kheDUtAe je sthAna vizeSa para du` racanA karI hoya te vastImAM, athavA kyA saMnivezamAM-sA vAho jayAM AvIne rahe te sthAna vizeSomAM, (javA cA. vivA mocA, diyA jillA kiMvA samAparittA kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie emavi AyariyaM dhammiyaM suvayaNaM socA nisamsa mUriyAbheNaM deveNaM sA vindhyA teviTTupa TribbA levA, chandvA, vattA amimamaLAvacA) abhayadAna, supAtradAna, karUNAdAna vageremAMthI kayu' dAna ApIne Amsi vagere tapAmAMthI athavA bIjA kAi vakhate kayA arasavirasa vagere AhArA grahaNa karIne, pauSadha, pratikramaNa, pramAna vagere kaI vidhi karIne athavA zIla vagere kai jAtanA AcarAne karIne kayA tathArUpa zramaNa-nigraMtha sAdhunI athavA kayA dvAdazatadhAri zrAvakanI pAsethI eka paNa tIrthaMkara pratipAdita pApanivRtti-nivadya vacana sAMbhaLIne ane te vacanAne AdaeNyarUpathI svIkArIne hRdayamAM dhAraNa karIne sUryAbhadeve te divya devaddhi divya devavruti meLavI che ? pAtAne AdhIna banAvI che? ane potAnA mATe bhAga cagya anAvI che." TIkAH AnA spaSTa che. aa 98 // sUryAbhadeva ke Rddhi ke saMbandhameM bhagavAn kA uttararUpa kathanameM sUryAbhadeva ke pUrvabhavajIva pradezI rAjA kA varNana 'goyamAi' samaNe bhagavaM mahAvIre bhagava goyama AmatettA' ityAdi / sUtrA:-(goyamArU samaLe maLavuM marAvIne mananuM noma gAmaMtettA maM napANI) he gautama! A pramANe gautamane sa Mbadhita karIne bhagavAne tene A zrI rAjapraznIya sUtraH 02 n Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe kahyuM-(Ave vahu gharamAM te je te samagi rUdeva pUrI mAre vAre maDhe nA navA grothA) he gotama ! A viSe je kaMI huM tamane kahuM te tame sAMbhaLo. vigata A pramANe che ke-A avasarpiNI kALanA cothA ArakarUpa kALamAM ane kezisvAmInA vitaraNanA samayamAM A jaMbUDhIpa nAmanA madhya jaMbudvIpamAM bhAratakSetramAM kekyAddha nAme janapada-deza-ha, tAtparya e che ke kekya dezanA ardhA bhAgamAM Aryajane nivAsa karatAM hatA ane ardhA bhAgamAM anAryajane rahetA hatAM. ethI ja A anAryonA nivAsasthAnarUpa te kekayapradezane ahIM ardhA rUpamAM judA judA janapadanA nAme saMbaMdhita karavAmAM Ave che. (ddhithimikanidrA nAra davA) A keyAddha deza Rddha nabhastalaspazI ghaNAM bhavane vagerethI yukta hato, ane bahujana saMkula ho, svimita-svacakra paracakranI bIkathI rahita hato ane samRddha dhanadhAnya vagerethI paripUrNa ho yAvat pratirUpa hato. (tathar vahe gajavA vizA meM ghara hoya) te keyAddha janapadamAM zvetavika nAme nagarI hatI. (ridhiniparA gAva hivA) A nagarI paNa zraddha stimita ane samRddha hatI ane pratirUpa-sarvottama hatI. (tIre ' vivA, nayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAge ettha Na migavaNe NAma ujjANe rotha) te tanagarInA IzAna koNamAM mRgavana nAme ughAna hatuM. (so purapha,phalasamiddhe ramme, naMdaNavaNarUpagAse subhaMsurabhisIyalAe chAyAe savao je samajuvaDha ghANA nA parive) A udyAna SaDuRtuonAM pupa temaja phaLathI samRddha hatuM. ethI nandanavana jevuM manema hatuM. zubha-sukhAvaha hovA badala sArI, ane surabhi-mane jJa-ane zItasparzavALI chAyAthI te sarvatra samanubaddha-yukata hatuM. prAsAdIya hatuM. thAvat pratirUpa hatuM. (ta A vi se vA karIu ggNI nAmuM nANA ) te dhotavikA nagarImAM pradezI nAme rAjA hate. ( vAva virU) emAM mahAhimAvAna, mahAmalaya, maMdara (meruparvata) ane mahendra jeTaluM baLa hatuM. (gadharma, game, gAmavA, madhakhANu, madhammapatro, adhammapajaNaNe, adhammasIlasamuyAyAre, adhammeNa ceva vitti kappemANe) paNa te dhArmika hatuM nahi adharmAcArI hata, khUba ja adharmAcaraNamAM pravRtta rahenAra zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA. ethI te adharmInA rUpamAM ja jagatamAM prasiddha thaI gayA hatA. te adharmanuyAyI hatA te rAtadivasa adharmanuM ja ciMtana karyAM karatA hatA. prajAnI sAme paNa te adharmAcaraNa tarapha pravRtta thavAnA upadeza ApatA rahetA hatA. te adharmIne ja prAtsAhita karatA rahetA hatA. tenA aNu aNumAM adharma ja vyApaka thaI rahyo hatA. tenA khadhAM kAryo paNa adharmathI prerAIne thatAM hatAM te peAtAnu bharaNa pASaNa paNa adharmanA AdhAre ja karatA hatA. temaja ( chiMd mita varasavuM joAiLI vAve care, hAM, vudde mApti, caLa, caLa, mAyanihiDha-vaTe sAnDsa voya che. nikSIche, nighna, niSNuLe, nimmere. nipadmavALopahocavAne mULa ) mAro, kApA, e kakaDA karI nAkheA vagere vAkayA vaDe te jIveAnA hiMsA vagere kAcanA potAnA AzritAne pravRttizIla rAkhatA hatA. tenA hAtheA sadA rakatathI kharaDAelA rahetA hatA. te sAkSAta pApanA avattAra hatA. kemake te sadA pApa parAyaNu ja rahetA hato. apaha bahuja krodhI hatA, rASTrakararUpa hovAthI bhayAnaka hatA, tuSTabuddhivALA hovAthI kSudra hatA, sahasAka karaNazIla hovAthI eTale ke vagara vicAryuM kAryAM karanAra hovAthI-te sAhasika hatA. utkaca- lAMca, vacana-para pratAraNa, mAyA-paravacana buddhi nikRti-guDha mAyA, kUTa-cUMDhamAyAne chupAvavA mATe khIjI mAcA karavI, kapaTa veSa bhASA vagere badalI nAkhavA, A badhA durguNAnI matA temAM vidyamAna hatI, tathA te nizIla-zIla varjita hatA, nivRtahiMsA vagere kuSkRtyarUpapApA tarapha pravRtti rAkhanAra hovAthI te vrata vagaranA hatA, nirguNa-kSAnti vagere guNA temAM nahotA tethI te nirguNa hatA, niyAda--maryAdA rahita hatA. parastrI vanArUpa maryAdAthI rahita hovA badala nicaMda hatA, te pratyAkhyAta, pauSadha ane upavAsa bagara hatA, ghaNA (Tu carana mayavastuvavRttI sirisavALaSAyA cAlu zraddheyaLayAra, adhamma samudri) dvipada mANasa vagere catuSpada-mRga vagere, pazu--gAya vagere, pakSI-cakalI vagere, sarIsapa- bhujaparisa ane ura:parisa-nakula sarpa vagere A badhAne haNavAmAM, mAravAmAM. ane emane samUla naSTa karavAmAM te adhamanA pratyakSa avatAra ane ketugraha jevA undrita thayA hatA. eTale ketugraha jyAre uti thAya tyAre lokamAM jema ghaNA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 8 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viplave (upa) thAya che, temaja A rAjAnA zAsanakALamAM samasta dezamAM trAsa ane azAMtinuM vAtAvaraNa prasarI rahyuM hatuM. (muviAM no samude, jo vinAM HugarU, va ca pa nAvA no namna jamAvatti parapha) mAtApitA vagere gurujanene AvatA joIne paNa te temano Adara karavA mATe ubhe te na hatuM. temanI sAme te vinayazIla thaIne raheto na hato. temaja pitAnA janapada kekyAddha janapadanI prajA pAsethI Tekasa laIne paNa te sarasa rIte temanuM pAlana ke rakSaNa karato na hato. TakAI -mUlArtha pramANe ja che. tavika nagarInuM varNana opapAtika sUtramAM vaNita caMpAnagarI jevuM ja samajavuM joIe. yAvat padathI eja vAta ahIM spaSTa karavAmAM AvI che. temaja pradeza rAjAnuM varNana paNa papAtika sUtramAM varNita kUNika rAjA jevuM ja samajavuM joIe. sU0 aa 'tarata ja pavitra sro' rUAri ! sUtrArtha -(ta naM paNijJa ) te pradeza rAjAnI (ritA nAma tevI dothA) sUryakAMtA nAme rANI hatI. (huDDAvALAvA dhAriLI vAgo) tenA hAthapaga vagere avaya atIva sukumAra hatA. rANInuM varNana dhAriNI rANI jevuM ja che. papAtika sUtramAM dhAriNInuM varNana karavAmAM AvyuM che. (kuttinA ranno majura varattA re ve nAva vihAru) pradezI rAjAnI sAthe te sAtizaya premayukta vyayavahAra rAkhIne abhilaSita manuSya saMbaMdhi kAma bhege bhagavatI hatI. je kadAca rAjA koI divasa pratikUla thaI jate te te tenI sAme anukUla thaIne ja rahetI hatI. te sadA prasanna vadana ja rahetI hatI. ahIM "zakharUpathI rU5, gaMdha, rasa ane sparza e pAMca prakAranA kAmonuM grahaNa thayuM che. TIkArtha spaSTa che. 100 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ta eNa paesissa raNo' ityaadi| sUtrArtha -(a gl gift or neda re yitA sevI sattA nivAse nAma kumAre dothA) (te pradezI rAjAne putra hato. sUryakAMta nAma hatuM. te sUryakAMtA devInA garbhathI utpanna thaye hate. (mAtrAuLavAi jAva ghahire) tenAM hAtha paga bahuja sukomaLa hatAM. yavata te pratirUpa-sarvottama hate. ahIM yAvat zabdano prayoga eTalA mATe karavAmAM AvyuM che ke aupapAtika sUtranA dhArine varNanamAM je pado AvyAM che temAM puliMganI vibhaktio lagADIne sUryakAMtanuM varNana samajavuM joIe. ( [ sUcite kumAre kuvara viyA ) e sUryakAMta kumAra yuvarAja paNa hatuM ethI (julisa kanno kanna 2 2 balaM ca vAhaNa ca kosaM ca koDAgAra' ca pura' ca aMteuraca sayameva paccu vevanAne 2 vida6) pradeza rAjAnA rASTrAdi samudAyarUpa rAjyanuM, janapadarUpa rASTranuM, sanyarUpa baLanuM, hasti vagere ane zibikA vagere vihananuM, bhAMDAgArarUpa kezanuM, dhAnyagraharUpa koThAgAranuM, nagaranuM ane aMtapuranuM pitAnI meLe ja yathA samaya nirIkSaNa karato hato. eTale ke te rAjya rASTra vagerenI sarva vyavasthAnuM avalokana karatA hatA. TIkArtha spaSTa che. 101 taH ggf no nai mADavaghaNA ItyAdi. sUtrArtha--(ta gufpaNa ratno naiTTa mA 3ya vAMsA) te pradezI rAjAne zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 10 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTAbhAI je umaramAM tenA karatAM vadhAre (tti nA rADhI rahyA) citra nAme sArathi hate. ( rAva radunajaa fmUha sAma-6-kApavA gavya ratha pherA para vilApa) e citra sArathi ADhaya-samRddha-hate. yAvat aneka lekethI aparibhUta hato, ahIM yAvat zabdathI "vi viriyaLavikasAna jANa-vAhaNA-iNNe. bahudhaNa-bahu jAya-rUpa-rayaya, AogasaMpaogasaMpa utte, vicchaDDiyaviulabhattapANe, bAhudAsIdAsagomahisagavelayappabhUe' A pAThanuM grahaNa thayuM che ane artha A pramANe che ke te citra sArathi datatejavI hate, ghaNAM moTA meTa tene makAne hatAM. moTI meTI aneka zayyAo (5) hatI. pIThaka vagere meTA meTA ghaNA Asane hatAM. zakaTa-gADI vagere ghaNuM vAhane hatAM. haya-ghaDAo-vagerethI te sadA pariveSTita rahetuM hatuM, vipula dhana-gaNima vagere dravyane e svAmI hatuM. tenI pAse puSkaLa svarNa hatuM, ane cAMdI paNa hatI. Ayoga prayogathI e saMprayukta ho, bamaNA lAbhanI apekSAe je rUpiyA vagere sikakA bIjane vyAje ApavAmAM Ave tene Aga kahe che ane enA mATe je yukti prayukitaonuM ciMtana karavAmAM Ave che tene prayoga kahe che. athavA te pitAnA dhanane bamaNuM vagere karavAnI IcchAthI adhamaNuMkaja lenArane ApavuM tenuM nAma Aga prayAga saMprayukata che. e citra sArathi adhika drapArjanarUpa kriyAmAM pravRtta hatA. temaja ene tyAM puSkaLa pramANamAM leke bhejana-pAna karatA hatAM chatAMe bhejana sAmagrI khUba paDI rahetI hatI. dAsI, dAsa, gAya mahiSa ane velaka-meSa A badhA ene tyAM pracura saMkhyAmAM hatAM. e citra sArathi sAma, daMDa, bheda ane dAna A cAre cAra rAjanIti-emAM, artha prAptinA sAdhanonuM pratipAdana karanArAM zAstromAM ane Iha pradhAna buddhimAM vizArada-nipuNa hatA. (3mnipAi, veja. vA. rimikA, ravidAi yuddhiA vAgha) otpattikI svAbhAvika, vainavikI, kaja ane pAriNamikI A cAra prakAranI buddhiothI te yukata hate. (3gsissa raNo bahusu kajjesu ya kAraNesuya, kuDubesu ya, maMtemu ya. gujjhesu ya, rahassesu ya, nicchaestu ya, vavahAre ya, ApucchaNijje, paDipucchaNijje) pradezI rAjAnA aneka kAryomAM, kArya saMpAdaka hetuomAM, kuTuMbanI bAbatamAM, kartavya nizcayArtha gupta maMtraNAomAM, guhyomAM zaramane lIdhe gopanIya kAmamAM, rahasyamAM- pracchanna vyavahAramAM ane nizrAmAM pUrNa nirNamAM ane vyavahAromAM bAMdhe vagere vaDe leka viparIta AcaraNa karavA badala temane prAyazcitta karAvavAmAM, vAre ghaDIe zrI rAjapakSIya sUtra: 02 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI sAthe maMtraNA karavAmAM AvatI hatI. ane savizeSa rUpamAM ene pUchavAmAM AvatuM hatuM. (dIpA mahAre mAruM vanyU, navAbadApUmiNApu pau famvivAre kalapurAvAnu jAni horA) meDhinA AdhAre jema baLada phare che tema ene AdhAra mAnIne maMtrimaMDaLa maMtraNA vagere kAryomAM pravRtta thatuM hatuM. ethI te meDhIrUpa hatuM. pratyakSAdika pramANonI jema te he pAdeya padArthomAM pravRtti nivRttizAlI havA badala padArthono te nizaMkapaNe paricachedaka hate. ethI te pramANarUpa hate. AdhArabhUta padArthonI jema te sau koIno AzrayadAtA hate. raju khaMbhAdikanI jema vipattirUpa phUpamAM paDelAonuM rakSaNa karanAra hevAthI te avalaMbanarUpa hato. ahIM AdhAra ane avalaMbananA artha viSe zaMkA utpanna thaI zake che ke eo banemAM zuM taphAvata che? te spaSTIkaraNa A pramANe che ke jenA sahAre-Azraye mANasa unnati kare che ke svarupAvastha hoya che tenuM nAma AdhAra che, temaja jenA avalaMbanathI vipatti dUra thAya che. tenuM nAma avalekhana che. netra jema pitAne viSayabhUta thavA gya padArthone pradarzaka hoya che temaja te paNa sau mATe sakalArdha pradarzaka hate. jemake -" iAnA gAdhAra, zAstrane " e ja vAtane vadhAre spaSTa karavA mATe sUtrakAre upamAvAcaka "bhUta" zabda emane lagADIne pharI A zabdonI A pramANe AvRtti karI che-e meDhibhUta, pramANabhUta AdhArabhUta, ane cakSubhUta hato. ethI badhe-saMdhi, vigraha vagere rUpa badhI jagyAe ane maMtri amAtyAdi sthAnarUpa sarvabhUmikAomAM te sAcI salAha AvanAra gaNAte hato. ethI rAjAe paNa aMtaHpura jevAM sthAnamAM paNa tene pravezavAnI chUTa ApI dIdhI hatI. rAjAno ativizvAsapAtra banelo e citra sArathi Ama samasta rAjyakAryane prekSaka paNa banI gayuM hatuM. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ane TIkArtha mUlAImAM ja spaSTa karavAmAM AvyuM che. chatAM e keTalAMka padane artha mUlArthamAM spaSTa thayuM nathI temane artha spaSTa karavAmAM Ave che. vimarza pradhAnamatinuM nAma IhAmati che. adRSya, ananubhUta, azrata vagere padArthone viSayabhUta banAvanArI ane temAM potAnI meLe ja utpana thanArI svAbhAvika buddhinuM nAma otpattikI buddhi che. Ane hAjira javAbI paNa kahe che. gurUjanI sevA zuzraSA vagerethI prApta thayelI ane zAstrArtha ciMtanathI prApta thayelI buddhi nacikI kahevAya che. kRSi vANijya vagere karmo karatAM karatAM je buddhi prApta thAya che tenuM nAma karma jA buddhi che. AyuSyanI vRddhi sAthe sAthe je buddhi prApta thAya che te pariNAmikI buddhi che. eTale ke vaya pariNAma janita buddhinuM nAma ja pAriNamikI buddhi che. prasU010rA te phAsTe temAM samagr" yAra sUtrArtha(tef wATenuM tenuM samagr') te kALe-avasarpiNInA cothA ArAmAM ane kezisvAmInA vihAranA samaye (MADhA jAmaM baLavA tathA) kuNAlA nAme deza hato. (ribridhiMdhapati) A deza jIddha stimita ane samRddha hate yAvata pratirUpa-sarvottama have tA VTV gaLavA sAvarathI nAma nA rothA) te kuNAladezamAM zrAvastI nAme nagarI hatI. (dvirithamiyata miA kAra DivA) A nagarI paNa addha stimita ane samRddha hatI ane yAvatuM pratirUpa hatI. (tase mAtrathag urg vAi uttarakuriyane risI mANa koi nAma rUpa holyA) te zrAvastI nagarInI bahAra IzAna koNamAM keThaka nAme citya hatuM. (kurAne jAva Flag4) A citya prAcIna hatuM yAvat prAsAdIya hatuM. darzanIya hatuM, abhirUpa hatuM ane pratirUpa hatuM (tathaf EAvasthA nagarIe paesissa ranno aMtevAsI jiyasatta nAma rAyA hotthA, mahayA dikaraMta rAva vida) te zrAvastI nagarImAM pradeza rAjAne atevAsI jitazatru nAme rAjA hate. te mahAhimavAnuM vagere je baLavAna hate. TIkArya-A sUtrane TIkArtha spaSTa ja che. papAtika sUtramAM caMpAnagarInuM je pramANe varNana karavAmAM AvyuM che temaja zrAvastI nagarInuM varNana paNa samajavuM joIe. caityanuM varNana paNa papAtika sUtranA varNananI jema samajavuM joIe. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 13 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atevAsI zabdano artha ziSya che. te antavAsInI jema antavAsI hatuM eTale ke te sarasa rIte tenI AjJAnuM pAlana karate hate. jitazatra rAjAnuM badhuM varNana opapAtika sUtrakata kRNika rAjAnI jemaja samajavuM joIe. sUtra 103 'ta eNa se paesI rAyA' ityAdi / sutrArtha--(ra , te ghaNI rApA nA mAruM mAthuM mA5 5riSika pAri ghA pannA) te pradeza rAjAe eka divase mahAI vipula prajanavALI-sAtizaya projana yukata, mahArdha-bahumUlyavALI, mahAI atizebhAyukata, vipula-puSkaLa pramANamAM rAjAonA mATe yogya evI bheTa (prAkRta) taiyAra karI. (kagAvittA jitta vArdi sAdu) taiyAra karIne teNe citra sArathIne belA (AdAvittA vaM vAva) belAvIne tene A pramANe kahyuM, ( 7 nittA! tuma sAvatthi nayariM jiyasattussa raNo ima mahatthaMjAva pAhuDaM uvaNehi) he citra ! tame zrAvastInagarImAM jAva ane jitazatrune A mahAprayajana sAdhaka thAvat bheTa ApI Ave, tathA (AruM tatha yajJamAM 5 rAyazvizALa ya rAyanIIo ya rAyavavahArA ya tAI jiyasattuNA saddhi sayameva paccuvevakkha. mA viditti 46 vigi ) tyAM rAjAnA rAja saMbaMdhi je kaMI kartavya hoya, rAjanItine lagatI sAma, daMDa, bheda ane upapradAna rUpabAbate heya, rAjakRta nyAya hAya A badhAnuM jitazatru rAjAnI pAse rahIne tame nirIkSaNa karatA rahe, A pramANe kahIne teNe citra sArathine javAnI AjJA karI, A sUtrane TIkArtha spaSTa che, 104 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 14 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrArtha--(taor) tyAra pachI (se jise zArI) te citra sArathine jyAre (Turi sor) pradezI rAjAe (gvaM putte samA) A pramANe AjJA karI tyAre te (hada gAva) atyaMta prasanna thaye yAvat (7gihttA mAthuM nAva pAda ThTha) tenI AjJAnA vacanane savIkArI ne teNe te mahAIsAdhaka yAvat bheTane laI lIdhI, (qvfa sort tirAgo viniyamarU) ane laIne te pradezI rAjAnI pAsethI ubhA thaIne bahAra nIkaLyo, (sevA navarA makaze jenera 8 nide seva vAipha) ane vikAnagarInI vacce thaIne jyAM pitAnuM ghara hatuM tyAM gaye (3vAchittA taM kAra Hig4 karo tyAM jaIne teNe te mahArtha sAdhaka mahAprayajana sAdhaka yAvat bheTane eka tarapha mUkI dIdhI, (krocvirapurine sApha) ane pitAnA kauTuMbika purUSone belAvyA, (sAvittA caM vaghA) bolAvIne temane 4hUM, (khippAmeva bho devANuppiyA ! sacchattaM jAva juddhasajjaM cAugghaMTe AsarahaM kuttAva havA nAva pagiorda) he devAnupriye ! tame ghaDA jotarIne zIvra ratha taiyAra kare, ane ahIM lAve, rathane cAra ghaMTAothI sajita kare thAvata AjJA pramANe kAma pUruM karIne amane khabara Apa, rathanI upara chatra hovuM joIe yAvat badhI rIte yuddhanA mATe yogya hoya tema sajijata karaje, (tay koDaMbiyapurisA taheva paDisuNittA khippAmeva sacchattaM jAva juddhasajja cAracaMdra mAtaraM kuttAva 3vati) ciga sArathinA A pramANe vacana sAMbhaLIne te kauTuMbika puruSoe ekadama tvarAthI chatrayukata yAvat cAra ghaTethI susa zrI rAjapraznIya sUtra: 02 15 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjita karIne adharathane upasthita karyAM. (samAptiya vpiLa`tti) ane ratha taiyAra thaI javAnI khabara citra sArathinI pAse pahoMcADI. (tattaLa ne vize mAhI koDa biyapurisANa aMtie eyamahaM socA jAva hiyae hAe kayabalikamme kayako yamaM galapAyacchate sannaddhabaddhavammiyakadae utpIliya sarAsaNapaTTie, paNaddha vijJjavimalavara ciMdhapaTTe gahiyA uhappaharaNe ta mahattha jAva pAduka ne rU) kauTubika puruSonI kAma pUrNa thai javAnI khabara sAMbhaLIne te citra sArathi khUbaja Anadita ane saMtuSTa citta thayA. teNe tarataja snAna karyuO, khali kama karyuM, kautuka maMgala ane prAyazcitta karyAM. sarasa rIte kasIne kavaca paheryuM, pratyaMcA caDhAvIne dhanuSane namra manAvyuM. gaLAmAM hAra paheryAM, suMdara suMdara citrAthI cindrita nimaLa vastro dhAraNa karyAM. ane khaDUga vagere AyudheA ane praharaNe sAthe lIdhAM.A pramANe sarasa rIte sajjita thaIne teNe te mahA sAdhaka yAvat leTane hAthamAM lIdhI ane ( jeNeva caugghaMTe Asarahe teNeva ubAgacchara, cADaraghaMTa AsarahaM dukha hera) laIne te jayAM cAtu 8 adharatha taiyAra hatA tyAM gayA. tyAM jaIne te ratha upara savAra thayA. (vRdghatti pueikisannadra nAya yAraN ti-saMyuke sakoriMTamalladA meNa chatteNa gharejjamANeNa mahayA - bhaDacaDagara rahapagakaraviMda nidhivane sAmo nidAgo viDrU) jyAre sannaddha yAvatu jemanA hAthAmAM AyudhA che evA aneta puruSAthI parivaSTita thaIne tathA kAra8 puSpamALAthI vibhUSita ane chatradhArI vaDe dhAraNa kareluM chatra tenI upara tANavAmAM AvyuM tyAre tene mahAlaTAnA vizAla samUha vRnde AvIne praSTi karI lIdhA. Ama te potAnA gharathI ravAnA thayA. (vrutlRi cAnuM yAjjaiinA viTi aMtarAvAmAM vanamALe 2 keiyaddhassa jaNavayassa majjha majjheNaM jeNeva kuNAlA jaNavae jeNeva sAvatthI nayarI te kavAmaOD) A pramANe gherathI ravAnA thaIne te sukhakara rAtrinivAse, prAtaH kAlika laghuleAjanA, ati dUra nahi eTale ke najIkanajIkanA antarAvAse (mukAme) madhyAnhakAlika vizrAme| ane sthAna rathAna para mukAma karatA te kekayA janapadanI madhyamAM thaIne jayAM kuNAlA deza hatA ane temAM paNa jayAM zrAvastI nagarI hatI tyAM pahoMcyA. (jJAvathI! nIrmA'maOoLuM banusara, jeNeva jiystturama phaLo nide neLeva cAdiriyA uDhALamAtrA tenevavALapha) tyAM pahocIne te ThIka madhyamAthI pasAra thaIne te zrAvastI nagarImAM praviSTa thaye, ane jayAM jitazatru rAjAnA prAsAda (mahela) hatA, jayAM mAhya upasthAna zALA hatI tyAM gayA. (turae Nigihai rahaM Thavei, rahAo paJccorUhar3a, taM mahatthaM jAva pAhuDa ginhai) zrI rAjapraznIya sUtraH 02 16 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM pahoMcIne teNe ghoDAone rokyA, rathane ubhe rAkhe ane rathamAMthI nIce utarIne teNe te mahArtha sAdhaka bheTa lIdhI. (jene gamatA vALanAkA, keLava jiyasattU rAyA, teNeva uvAgacchai, jiyasattU rAyaM karayalapariggahiyaM jAva * vijhagui dvAru, taM madhuM =Ara para 33) ane laIne te jayAM AtyaMtarikI upasthAnazALA hatI jyAM jitazatre rAjA hatA. tyAM gaye. tyAM jaIne teNe jitaza-rAjAne banne hAthonI aMjali banAvIne ane tene mastake mUkI te vijaya zabdonuM uccAraNa karatAM vadhAmaNI ApI ane tyArapachI te mahAprayajana sAdhaka yAvat bheTane rAjAnI sAme mUkI-rAjAne te bheTa arpita karI. TIkAtha-pradezI rAjAe jyAre pitAnA citra sArathine A pramANe kahyuM tyAre hRSTa, tuSTa, cittamAM AnaMdita ane prItiyukta manavALe thayele tathA paramasomanasthita thayele te harSAtirekathI atIva harSita thaI gayuM. teNe tarata ja karatala parigrahIta dazanakhasaMyukta ane mastaka para aMjali pheravIne kahyuM- he deva! je A5 AjJA kare che te mArA mATe pramANarUpa che. A pramANe kahIne teNe rAjAnI AjJAne svIkArI lIdhI. hada tuSTa vagere padono artha A sUtranI pAMcamAM sUtranI TIkAmAM spaSTa karavAmAM AvyA che. A rIte pitAnA svAmInI AjJAne svIkArI teNe mahAprajana sAdhaka yAvat bheTane hAthamAM lIdhI ane laIne te pradeza rAjA pAsethI Avato rahyo ane vikAnagarInA madhyabhAgamAM thaIne pitAne ghera gaye. tyAM pahoMcIne teNe te mahAprayojana sAdhaka yAvatuM bheTane mUkI dIdhI. mUkIne teNe nokara-cAkara vagere kauTuM bika puruSane bolAvyA. ane bolAvIne temane A pramANe kahyuM- he devAnupriye ! tame sau satvare chatrayukata yAvat dhvajA sahita, ghaMTA sahita vagere 62 mAM sUtrokata vizeSaNothI yukta rathane upasthita kare. 62 mAM sUtrane pATha je ahIM yAvat zabda vaDe gRhIta thayo che te bIjI vibhakitane vyatyaya (vyatikrama) karIne grahaNa karAya che te A pramANe che - "saMdhvaja saghaNTaM, sapatAkaM, satoraNavaraM, sanandighoSaM, sakiGkiNIhema. jAlaparikSipta, haimavatacitratinizakanakaniyuktadArukaM, susaMpiniddhacakramaNDaladhurAkaM, kAlAyasasukRtanemiyantrakarmANam AkIrNa varatura gamusaMprayuktaM, gajhanavarA thayuingI. zarataztrazatAmiMtti, sArA ad, vAvaghaTrAvaLamUtayodhazuddhasannaA pAThano artha A pramANe che- zrI rAjapraznIya sUtraH 02 17. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaja-dhvajA sahita che, saghaMTa-baMne tarapha ghaMTAo che, sapanAka-patAkAsahita che, sateraNavara yukata-pradhAna taraNa sahita che, sanaMdighoSa-Ara prakAranA vAjAothI yukata che. sakikiNI hemajAla parikSita-zudra (nAnI) ghaMTikAvALA hamajAlathI parivekhita che, hamavata citratinizakanakaniyuMkata dAruka-himAlaya parvata para utpanna thayelI, vismaya kAraka tinizavRkSa vizeSanI suvarNa maMDita lAkaDIthI je taiyAra karavAmAM Avyo che. susaMpinacakramaMDala purAka jemAM cakamaMDaLa ane dhurAo susaMbaddha che, kAlAyasa sukRta nemiyaMtrakarmA-uttama jAtinA kRSNa lehathI jenA nemiyatranI racanA karavAmAM AvI che. eTale ke cakrane je bhAga bhUparza kare che tene saMgharSathI rakSavA mATe kRSNa lehanI pATI jenA para lagADavAmAM AvI che. AkIrNavara taragasusaMprayukata-AkIrNa jAtinA uttama ghaDAo jemAM jotarelA che, kuzalanara cheka sArathi susaMparigrahIta-nipuNupuru zimAM paNa atinipuNa sArathi vaDe je sArI rIte hAMkavAmAM AvI rahyo che,-zarazata kAtrizattaNuparimaMDita-se zare ane batrIza jeTalA tUNirethI je parimaMDita che, sacApazarapraharaNAkaraNabhUtayedha yuddha sajaja-dhanuSa sahita zothI, kuMta tomara, parazu vagere zAstrothI, ane kavaca vagere upakaraNathI je paripUrNa che, yuddha kheDanArAo mATe je sajijata che, cAturghaTa-eTale ke cAra ghaMTethI je suzobhita che temaja yukta eTale ke jemAM ghaDAo jotarelA che. tame tyAre mArI AjJA mujaba kAma purUM karI le tyAre mane kAma saMpUrNa thaI javAnI khabara Apo. tyAra pachI kauTuM bika purUSoe citra sArathinI AjJA pramANe ja zIdhra kAma pUruM karI dIdhuM. ane tene khabara ApI ke-he devAnupriya! tamArI AjJA mujaba badhuM kAma pUruM thaI gayuM che. A pramANenI khabara sAMbhaLIne citrasArathi "ggggvattAnarita rItikanA gharamaNamatiH sUvAviddhA ." yAvat padathI gRhIta ukta vizeSaNathI te yukata thaI gaye. A padane artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. teNe snAna karyuM. balikama karya-pazupakSi vagerene annabhAga arpita karyo. duHravapna vagerene naSTa zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 18 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA mATe avazyakaraNIya maMgalarUpa prAyazcitto karyA. aSatilaka vagerene kautuka, siddhAddha-sarSapa, dahIM, akSata durvAkura vagerene maMgala kahe che. tyArapachI teNe sannaddha, baddha, vamita kavaca paheryuM. pahelAM te kavacanuM teNe zarIra para AropaNa karyuM. ethI te kavaca sannaddha thayuM tyArapachI gADhatara baMdhanavaDe karavAmAM AvyuM ethI te baddha thayuM. ane aMgarakSaka mATe tene dhAraNa karavAmAM AvyuM hatuM ethI te vamita thayuM. "rUpavitararAnAdiyA;" ethI A spaSTa karavArmA AvyuM che ke te zarAsanapadikA (dhanuSadaMDA) para jayAre pratyaMcA caDhAvavAmAM AvI te zarAsana paTTikA namI gaI hatI. athavA utpIDita zabdano artha khabhA para mUkavuM paNa thAya che. pratyaMcA caDhAvavAthI jeNe dhanuSadaMDane namAvI dIdhuM che athavA khabhA para jeNe dhanudaMDa dhAraNa karyo che evo te citrasArathi bhavA lAge. matalaba che ke te citra sArathie pitAnA dhanuSa para pratyaMcA caDhAvI lIdhI hatI. athavA te dhanuSane hAthamAMthI khabhA para bheravI dIdhuM hatuM. gaLAmAM teNe AbhUSaNarUpa raiveyaka-hAra paheryo hate ane suMdara citrothI suzobhita suMdara vastro paNa paheryA hatAM. dhanuSa vagerene ahIM Ayudha pada ane talavAra vagerene praharaNa padathI grahaNa samajavAM. A rIte teNe potAnA Ayudhdha ane praharaNone pitAnA hAthamAM lIdhA. A pramANe badhI rIte taiyAra thaIne te bheTane laIne jayAM cAturghaTa azvaratha hatuM tyAM gaye. tyAM jaIne te ratha para savAra thaye. ratha para savAra thatAM ja te sannaddha thayelA yAvat gRhItAyudha praharaNavALA aneka purUSathI te saMparivRtta thaI gaye. chatradhArI purUSae tenA upara keraMTa puSponI mALAthI suzobhita chatra tANI dIdhuM. A pramANe te mahAsubhaTanA vistRta samUhanA vRndathI pariveSTita thaIne te pitAnA gherathI ravAnA thaye ane vevikA nagarInA ThIka madhyabhAgamAM thaIne te keTalAka sukhakaravAse, rAtre mukAma karIne savAre tyAMthI ravAnA thatI vakhate karelA prAtaH zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlika a5bhojano, nAstAo) tathA vadhAre dUra nahi paNa najIka najIka ja madhyAhakAlika vizrAma karato karate sthAna sthAna para paDAva nAkhate te kekyAddha janapadanI najIka poM. ane tyArapachI te janapadanI madhyamAM thaIne jyAM kuNalA deza hatuM ane jyAM zrAvastInagarI hatI tyAM jaIne te ThIka nagarInA madhyamArgathI jyAM jitazatru rAjAno rAjamahela hato ane temAM paNa jayAM bAhya upasthAnazALA hatI tyAM pahoMce ane pahoMcatAM ja teNe ghoDAone ubhA rAkhyA ane rathane AgaLa javAthI ro. tyArapachI te rathamAMthI nIce utaryo ane bheTane laIne atyaMtarikI upasthAna zALAmAM jyAM jitazatru rAjA hatuM tyAM gayo. tyAM pahoMcIne teNe jitazatru rAjAne banne hAtha joDIne praNAma karyA. ane vijaya zabdonuM uccAraNa karIne temaNe vadhAmaNI ApI. tyArapachI teNe mahArtha vagere vizeSaNovALI bheTa rAjAne samarpita karI. 105 'ta eNa se jiyasatta rAyA' ityaadi| sUtrArtha-(7g of se niyatta ttA sArAi saM mathuM gAvuM Tags parijha6) jitaza? rAjAe citrasArathi vaDe arpita karAyelI mahAI vagere vizeSaNovALI bheTane-ke jene pradezI rAjAe mokalI hatI-svIkArI lIdhI. (nitta nArada sAre, razmAne, pavitaka) tyArapachI kuzalatA vize samAcAra pUchIne tene satkAra karyo Asana vagere ApIne tenuM sanmAna karyuM ane tyArapachI tene visarjita karI dIdhuM. eTale ke vizrAma karavA mATe mokalI dIdho. (nAnAmoDha 7 saMani ) tene rAjamArganI pAsenA gharamAM utAra Ape. (tay of se citte sArahI visajjie samANe jiyasatamsa aMtiyAo paDi nikkhamahajeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai) tyArapachI jitazatru rAjA pAsethI visarjita karAyela te citrasArathI tyAMthI ravAnA thaye ane jayAM bAhya upasthAnazALA hatI, jayAM cAturghaTa adharatha hato tyAM Avyo tyAM AvIne te (varaghaMTa gAkara kuru) cAturghaTa ratha para savAra thayA. (zAvaraNa NayarIe majjhamajjheNaM jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchai) ane zrAvastInagarInA madhyamAM thaIne jyAM rAjamArga para sthita AvAsa-gRha-hatuM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM gayo. (traNa nija, sadaM , mAM pohA) tyAM pahoMcIne teja ghaDAone ubhA rAkhyA ratha thaMbhAvyuM. ane tyArapachI te rathamAMthI nIce utaryo- (hAe kayabalikamme, kayako upamaMgalapAyacchito muddhappAvesAI maMgallAI varathA; vAridig) tyArabAda teNe snAna karyuM-balikama karya-kAgaDA vagerene annabhAga Aye duHsvapnane naSTa karavA mATe kautuka--maMgalarUpa prAyazcitta karyA. tyArapachI rAjasabhAmAM zebhe evA svaccha mAMgalika vastro teNe dhAraNa karyA. (agmahagrmaraghApaNa) tyArabAda teNe a5bhAravALA bahumUlya AbhAraNAthI pitAnA zarIrane zaNagAryuM ane (nimiyamujuttarANa vi da pa samAne) jamyA pachI eTale ke bhajana karIne te upavezana sthAna tarapha gaye. (gvAra0A savaMfNa) tyAM divasanA trIjA pahoramAM (dhaf6 5 hadi 2 33rfasmA, 3rAjima karanArUnamaim-2 3yAjJikarAne 2) tyAM gIte vaDe, nATaka vaDe vAraMvAra pitAno viSaya sikhAvele pitAno viSaya saMbhaLAvIne prasanna karAyele, vAraMvAra vilAsayukta banAyela te citra sArathi ( sada-mriNa-kana - paMcavaje mANuNA jAmamo ghaNumAmAne vidara) ISTa-abhi laSita-zabda, sparza, rasa, rU5, gaMdha A pAMca jAtanA manuSyabhava saMbaMdhI kAma bhegene bhegavavA lAge. TIkArya-A sUtrane spaSTa che. 106 taii #g te samag? jyArA sUtrArtha - te jANe te samag) te kALe ane te samaye (ANAaa) pArthApatyaya-bhagavAna pArzvanAthanI ziSya paraMparAmAM sthita rA nAma mANo ) kezI nAmaka kumAra zramaNa ke je kumAra avasthAmAM ja dIkSita thayA hatA-ane je tenA baMnne) jAtisaMpanna hatA. (judo) kula saMpanna hatA. (24#goot) bala saMpanna hatA. (hRvasaMgoot) rUpasapanna hatA. () vinaya saMpanna hatA. (nAiigo) jJAna saMpanna hatA. (TUMkasaMpanne) darzana saMpanna hatA. (rittasaMgor) cAritra saMpanna hatA (stra nAraMvai) lajajA saMpanna hatA. (kAdavanaMgom) lAghava saMpanna hatA. (trakanArA varaMjane) lajA ane lAdhava saMpanna hatA. (caMtI. tejNI, varaNI, naHo) eja svI hatA, tejasvI hatA, varcasvI hatA, yazasvI hatA. (nighore) jita krodhI hatA. (niramAne jitamAna hatA. (niyA) jitamAya hatA. (niyare viniriy) zrI rAjaprazrIya sUtraH 02 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jita lebha hatA, jitanidra hatA, jitendriya hatA. (niro, vIvIghAnamaU- mAghapura) jIvavAnI AzA ane maraNanA bhayathI vipramukata hatA. (tAvALe gunaqdAje) tapa pradhAna hatA, guNa pradhAna hatA. (Frov, hANe, niggahappahANe, niccha yapahANe, ajjavaSpahANe, maddavappahANe, lAyacappahANe, kha tippahANe, muttippahANe, guttippahANe, vijappahANe, matappahANe vevarALa) karaNa pradhAna hatA, caraNa pradhAna hatA, nigraha pradhAna hatA, nizcaya pradhAna hatA, Arjava pradhAna hatA, mArdava pradhAna hatA, lAghava pradhAna hatA, kSAMtipradhAna hatA, mukita pradhAna hatA, gupti pradhAna hatA, vijaya pradhAna hatA, maMtra pradhAna hatA, brahma pradhAna hatA, veda pradhAna hatA. (nacoNA, nijhaLahaLe, kapALe soyappahANe, nANappahANe, daMsaNappahANe, carittappahANe, orAle cauddasapucI vaLAvA ) naya pradhAna hatA, niyama pradhAna hatA, satya pradhAna hatA, zauca pradhAna jJAna pradhAna hatA, darzana pradhAna hatA, cAritra pradhAna hatA, udAra hatA, caudapUrvanA dhArI hatA ane matijJAna vagere cAra jJAnavALA hatA. (paMhiM 34nAraNaf iddha saMgharavuM?) pAMcasA anagArAnI sAthe (puvAluputri ghara mANe gAmANugAma duijjamANe muMha suhaNa viharamANe jeNeva sAvatthI NayarI ms , tene kavara) tIrthaMkara paraMparA mujaba vihAra karatAM karatAM eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM karatAM AnaMdanI sAthe jyAM zrAvastI nagarI hatI ane jyAM keThaka citya (udyAna) hatuM tyAM AvyA. (AvathI nArIvadivA kohae ceie ahApaDirUva uggahaM uggiNhittA saMjameNa tavasA apANa mAnane vida) tyAM jaIne teo zrAvastI nagarInI bahAra-Thaka cityamAM yathApratirUpa avagraha prApta karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM rokAyA. TIkA -te kALe ane te samaye pAzvAtyAya bhagavAna-pArzvanAthanI ziSya paraMparAmAM sthita kezIkumAra zramaNake jemaNe kaumArya avasthAmAM pravajyA dhAraNa karI hatI. tIrthaMkara paraMparA mujaba vihAra karatAM karatAM koThaka catyamAM AvIne rokAyA eo jAti saMpanna hatA. mAtRpakSanuM nAma jAti che enAthI e yukata hatA eTale ke uttamamAtRpakSavALA hatA. paitRvaMzanuM nAma kuLa che, enAthI eo yukta hatA eTale ke eo uttamapitRpakSavALA hatA. viziSTa saMhananathI samRtya zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktinuM nAma baLa che, A baLathI e yukata hatA. sarvotkRSTa zArIrika saundaryanuM nAma rUpa che, A rUpathI eo saMpanna hatA, vinayayukta hatA, mati vagere jJAnathI saMpanna hatA. samyaktvathI yukata hatA, saMyamarUpa cAritrathI yukta hatA. lajajAthI yukata hatA eTale ke-sAvadha kAmamAM lajajA rAkhatA hatA. dravya ane bhAvanI apekSAe lAghavanA be prakAro che. ala5 upadhi rAkhavI e dravyanI apekSAe lAghava che temaja gaurava tyAga e bhAvanI apekSAe lAghava che. lajajA ane lAghava A bannethI eo saMpanna hatA, Amika teja emanAmAM pracura pramANamAM hatuM ethI eo ojasvI hatA. zarIraprabhAnuM nAma teja che. emanuM A zArIrika teja anupama hatuM. ethI ja eo tejasvI hatA, prabhAvAna hatA. ethI ja eo varcasvI hatA. dhane jItanAra hatA ethI eo jita-karodhI hatA, mAnanA vijetA hatA ethI jita hatA. arthAtu mAna apamAna bane emanA mATe sarakhA hatAM. eo saMpUrNataH niSkapaTa hatA ethI jitamAna hatA. lebhane jItanAra hatA ethI jilabhI hatA, emaNe nidrAvaza karI hatI ethI eo jitAnidra hatA, badhI indriyane emaNe vazamAM karI rAkhI hatI. ethI eo jitendriya hatA, parISaha para emaNe viya meLavyuM hatuM ethI eo jita parISaha hatA. jIvavAnI AzAthI ane maraNanA bhayathI eo ekadama vipramukata hatA. ethI jIvana maraNamAM eo samabha vazIla hatA. sakala muniomAM tapanI apekSAe pradhAna hovAthI e tapaHpradhAna hatA, arthAta mahAtapasvI hatA kSAtyAdika zreSTa guNothI yukta havA badala e guNa pradhAna hatA "tapaHpradhAna ane guNapradhAna' A be vizeSaNothI e vAta sUcita karavAmAM AvI che ke tapa pUrvabaddhakarmonI nirjarAne hetu hoya che ane saMyama karmonI anupAdeyatAne hetu hoya che. eTale ke navIna kane rokanAra hoya che. ethI ja eo ane mokSa mATe upAyabhUta kahevAya che. ethI mukSukone mATe e bane avazya AdaraNIya che. - have sAmAnyarUpathI guNapradhAnatAne karIne vizeSarUpathI tenuM pratipAdana karavA mATe kahe che ke-karaNapradhAna ityAdi. piMDa vizuddha vagere rUpa je karaNa che tenA sAta prakAre che. kahyuM che -"viMda vinodI vagere. A kAraNa emanAmAM pradhAnarUpe hatuM ethI eo karaNapradhAna kahevAya che. mahAvratAdipa caraNanA 70 prakAre kahevAya che. jemake vA ItyAdi A caraNa paNa emanAmAM pradhAnarUpe hatuM ethI eo caraNa pradhAna hatA. asadAcAranI pravRttinA niSedhanuM nAma nigraha che. A nigraha emanAmAM pradhAnarUpe hate. ethI ja emane nigraha pradhAna kahevAmAM AvyA che. tenA nirNaya mATe je nizcayAtmaka daDha vRtti athavA vihita anuSThAne ne ravIkAravArUpa je nizcayAtmaka zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 23 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva hoya che e paNa emanAmAM hatuM. ethI enizcaya pradhAna hatA. Ajava trAtA (saralatA)nuM nAma che. ane mAyanigraharUpa pravRtti hoya che. e paNa emanAmAM pradhAnarUpe hatI ethI eo Arjava pradhAna hatA. mArdava pradhAna eo eTalA mATe hatA ke emanAmAM mRdutA-vinamratA-pradhAnarUpe hatI. emanAmAM dravyabhAva laghutA pradhAnarUpe hatI ethI ja eo lAghavapradhAna hatA. krodhane nigraha karavA rUpa pariNati emanAmAM pradhAna hatI ethI eo kSAMti pradhAna hatA. emanAmAM mane guNi, vacanagupti ane kAyamumi e traNe guNio pradhAna hatI ethI eo gupti pradhAna hatA. emanAmAM nirlobhatA pradhAnarUpe hatI ethI eo mukitapradhAna hatA. emanAmAM rohiNI prajJA sthAdika devatAdhiSThita varNAnupUvarUpa vidyAo pradhAna hatI ethI ja eo vidyApradhAna hatA. emanAmAM hariNagameSI vagere devAdhiSThita maMtrapradhAna hatA ethI eo maMtrapradhAna hatA. maithuna viramaNarUpa brahmacaryanuM nAma brahma che athavA sarvakuzaLa anukhAnanuM nAma brahma che. ee A brahma pradhAnatAthI yukata hatA ethI ja eo brahma pradhAna kahevAtA hatA, AgamanuM nAma veda laukika, lekensara ane kumAracanika Ama traNa prakAranuM che, A veda emanAmAM pradhAna hate ethI eo vedapradhAna kahevAtA matalaba A che ke eo svasamayanA ane parasamayanA jJAnathI saMpanna hatA, nagama, saMgraha vagere je sAta naye che te na bheda prabhedanI apekSAe 700 thaI jAya che, e naya paNa emanAmAM pradhAna hatA eTale ke eo khUba ja nayanA sUkSmajJAtA hatA, ethI ja eo nayapradhAna kahevAya che, abhigraha vizeSanuM nAma niyama che, eTale ke eo vicitra abhigrahone dhAraNa karanArA hatA, ekaniSTha thaIne je sakala prANIonA hita mATe vacane kahevAya che te satya che, eo satyapradhAna hatA, eTale ke eo hita, mita ane priya vacana bolanArA hatA dravya ane bhAvanI apekSAe zaucanA be prakAre che, leparahita thavuM e dravyanI apekSAe zAca che, ane niravagha AcaraNa karavuM e bhAvanI ape zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAe zauca che. ee zaucapradhAna hatA, mati vagere jJAnapradhAna hAvAthI ee jJAnapradhAna hatA. samyaktvarUpa pradhAna hAvAthI ee danapradhAna hatA. kriyA rUpa cAritra pradhAna hAvAthI ee cAritrya pradhAna hatA. RjavAzayarUpa udArabhAvapradhAna hAvAthI ee udAra hatA. ahIM dore vagere. sAtizaya dIptithI yukata hAvA badala ee gheAraguNavALA hatA. kAtara leAkeA je tapA AcarI zake nahi te kaThina tapAnu ee AcaraNa karatA hatA. ethI ee ghAra tapasvI hatA. durgaMLa jIvA je jAtanA brahmacarya nuM pAlana karI zake nahi te brahmacayavratane ee dhAraNa karatA hatA. ethI ee ghAra brahmacArI hatA. peAtAnA zarIranA saskAranI khadhI kriyAone emaNe sadatara tyAga karyo hatA ethI ee uchUDha zarIra hatA. cauda pUnA pUrNapAThI hatA. ethI ee caturdAzapUrva dhAraka hatA. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane manaH payajJAna e cArecAra nAnAthI ee yukata hatA ethI caturtAne pagata hatA. emanI sAthe pAMcaseA anagAra hatA. ee ekalA hatA nahi. tIrthaMkara paraMparA mujaba vihAra karavAmAM e rata hatA. Ama ee tI kara paraparA mujaba vihAra karatAM karatAM eka gAmathI bIjA gAma khUba ja niSThAthI dharmopadezanI varSA karatAM karatAM jyAM zrAvastI nagarI hatI ane temAM paNa jyAM te kASThaka caitya hatuM tyAM AvyA. tyAM AvIne te nagarInI bahAranA te kASThaka caityamAM sAdhu kalpa mujabavanapAlanI AjJA meLavIne 17 prakAranA sayamI ane 12 prakAranA tapathI peAtAnA AtmAne vAsita karatA teo tyAM rokAyelA Arjava vagerenA jo ke caraNu ane karaNamAM samAveza thAya che chatAM e ahIM je svataMtrarUpathI emanuM grahaNa karAyu che te temanAmAM pradhAnatA pradarzita karavA mATe ja che tema samajavuM. jitakrodha vageremAM ane Ava vageremA A taphrAvata che ke je jitakrodhI vagere hAya che te uttapayAvasthA prApta krodhAdikAne aphaLa banAvI mUke che. ane je mAna pradhAnAdipaDhAvALA DAya che te krodhArdikAnA udayanA nidha kare che. e vAtane sUcita karavA mATe ja A pado bhinna bhinna rUpamAM grahaNa karAyu che. jene laine te jitadhAdi hoya che, tene laIne ja te kSamApridhAna heAya che. A pramANe hetu hetumadUbhAvane laine emanAmAM vizeSatA jANavI joie temaja "jJAnasaMpanna' vagere pado vaDe phakata jJAnAdi yukatatA sUcita karavAmAM AvI che ane jJajJapradhAna" vagere pado vaDe temanAmAM pradhAnatA prakaTa karavAmAM AvI che. 107nI zrI rAjapraznIya sUtraH 02 25 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tapu La sAthId natharI!' tyAti / sUtrA--ta ghULa) tyArapachI (sasthornayaroNa)zrAvastI nagarInA (si~ghaaddg-tiy- caukka - caccara - caummuha - mahApahapahesu mahayA jaNasaddevA jaNa vRhevA, jaNaboler3avA jaNakalakalei vA jaNummIi vA jaNukkaliyAr3a vA naLasaniyA nA khAva vinA pannuvAsara) zrRMgATakAmAM, trikoNamAM, catuSko mAM, catvarAmAM, caturmu`khAmAM, mahApathAmAM ane patheAmAM ekatra thayelA ane AvujA karanArA lokomAM paraspara pracurarUpamAM AlApa thavA mAMDayA-vArtAlApa prArabha thayAloko vadhAre sakhyAmAM ekatra thavA lAgyA. paraspara asphuTa dhvanimAM paNa leAkeAmAM vAtacIta thavA lAgI. piraNAme dheAMghATa jevu vAtAvaraNa thai gayuM. tyAM apAra bhIDa thavA mAMDI ane tethI eka bIjAthI sa'Sita thaine ja leAkeA avarajavara karIzakatA hatA. evI paristhiti utpanna thai gai. keTalAka sthAne! para thADA mANase ToLAnA AkAramAM ekatra thaI gayA. ane khIjA loko paNa temanI pAse rUkAvavA lAgyA, yAvet pariSadA temanI pa pAsanA karavA lAgI, ( ta eNa tassa cittassa sArahissa taM mahayA jaNasaddaM ca jAtra jaNa sanivArya ca sutAya pAsittA ya imeyArUve ajjhatthie jAva samuppajjitthA ) tyArakhAda te mahAn janazabdane yAvat janasa'nipAtane sAMbhaLIne ane joIne te citrasArathIne A jAtanA AdhyAtmika yAvat maneAgata vicAra utpanna thaye ke khaMdamahe vA evaM ruddamahe vA bhUyamahei vA jakkhamahei vA ) (kiM NaM ajja sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA udamahei vA vesamaNamahei vA nAgamahei vA, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 26 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM Aje zrAvastI nagarImAM IndranA nimitte kaI utsava ujavAI rahyo che, skaMdanA nimitta utsava ujavAI rahyo che, ke rudranA nimitta utsava ujavAI rahyo che, ke mukundanA nimitte koI utsava ujavAI rahyo che, ke vaizravaNanA nimitte kaI utsava ujavAI rahyo che, ke nAga nimitta utsava ujavAI rahyo che, ke bhUtanA nimitto keI utsava ujavAI rahyo che ke yakSanA nimitte utsava ujavAI rahyo che. (jamanahei vA, ceiyamahei vA, rukkhamahei vA, girimahei vA, darimahei vA, agaDa. na vA, nADa vA, sara vA, sAgAma ghA) ke kaI stUpanA nimitte utsava ujavAI rahyo che, ke caityanA nimitta utsava ujavAI rahyo che, vRkSanA nimitte utsava ujavAI rahyo che, ke parvatanA nimittA utsava ujavAI rahyo che ke guphAnA nimitta utsava ujavAI rahyo che, ke kaI-avakRpanA nimitte utsava ujavAI rahyo che, ke kaI nadInA nimite utsava ujavAI rahyo che, ke taLAvanA nimite utsava ujavAI rahyo che, ke koI samudranA nimitte ujavAI rahyo che? (jo jo je rahane uggA uggaputtA. bhogA bhogaputtA, rAinnA, rakkhagA, NAyA, koravvA, jahA karavArUpa tava gAphA yArA) ke jethI ghaNu ugravaMzanA putro, bhegavaMzanA mANaso, bhegavaMzanA putro, rAjanyavaMzanA mANase, IphavAkuvaMzanA mANase, jJAtavaMzanA mANaso. kuruvaMzanA mANase-pahelAM papAtika sUtramAM je pramANe varNana karavAmAM AvyuM che te mujaba keTalAka ghaDAo para savAra thaIne (vAva jenA pAyAvidAdi mAthAra saMvArdi niraIti) yAvatu keTalAka pagapALAM ja judA judA samUhomAM ekatra thaIne jaI rahyA che. (gvaM sapha) A jAtane teNe vicAra karyo. (saMhittA gurUkanagkiM sadApha) A pramANe vicAra karIne teNe kaMcukIya puruSane bolAvyA. (saddAvitta) dayArA) bolAvIne tene kahyuM. kiMNaM devANuppiyA! ajja sAvatthIe nayarIe iMdamahei vA, jAva saagrnavA ne rUpe vada , vAva nirati) he devAnupriya ! zuM Aje zrAvastI nagarImAM Idramahotsava che ke yAvat sAgara mahotsava che ke jethI ugravaMzanA mANase yAvata jaI rahyA che ? zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAna:--tyAre zrAvastI nagarInA zraMgATaka-ziMgoDAnI AkRti jevA trikANuvALA mAmAM, trika-traNa mArgo jyAM ekatra thAya te mAgamAM, catuSpathamAM-cAra rastAe jayAM bhegA maLe te mArgomAM, cattharamAM-ghaNA mArgo jyAM ekatra thAya te sthAnamAM, caturmu kha-jayAMthI cAmera rastAe jatA hAya evA mArgamAM, mahApatharAjamAmAM ane patha-sAmAnya mArgImAM-bhAre janazabda thayA. mANasAnA ghAMghATa thayA. paraspara vArtAlApa karavAthI zAkabakAra thayA. janavyUha-janasamudAya-ekatra thavA lAgyA, janamAla-mANasAnI avyakata dhvani thavA lAgyA, janakalakala-mANasAnA kolAhalarUpa dhvani thavA mAMDayA. elamAM ane kalaravamAM taphAvata ATale ja che ke khelamAM vacana vibhAga avibhAjyamAna hoya che ane kalakalamAM vacanavibhAga vibhAvyamAna hAya che. janasambAdhajanAnA jamaghaTTamAM thanAra pArasparika vimanuM nAma che. temaja mANasAne je laghutara saMghAta che te janAlikA che. bIjA ghaNAM sthAnAthI Avela mANase eka sthAne jayAM ekatra thAya che tenuM nAma janasannipAta che. yAvat ugra, ugraputra vagerenI pariSadAe pa pAsanA karI. ahIM yAvat zabdathI 'vahunaLo ajamaVKY ahIMthI mAMDIne "samu vananavidA' sudhInA opapAtika sUtranA 38 mA sUtra mujaba caMpAnagarI gata zrI mahAvIra svAmInA AgamanapAThamAM je varNana karavAmAM AvyuM che te badhuM ahIM. grahaNa samajavuM. te pAThamAM je chatrAdikake je tIrthaMkara prakRtinA atizayarUpa che temanuM grahaNu ahIM" karavu nahi. temaja 'tamane maLavAM mahAvIra' vagere bhagavAnanA nAmeAnI jagyAe vAsAvRttine jesI nAma kumArasamaNe jAisa' panne " A jAtanA pAThanuM grahaNa samajavuM "jJana rASTra rUti vA" vagere pAThamA Avela ti' zabda vAkayAla kAramAM ane vA'' zabda samuccayanA rUpamAM che. 'tapa La" tasa vittaAE" cAvi, tyArapachI te citra sArathIne te mahAna zrI rAjapraznIya sUtraH 02 28 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janazabdane yAvatu janasaMpAtane sAMbhaLIne ane joIne A jAtane AdhyAtmika yAvata saMkalpa utpanna thaye. ahIM yAvata zabdathI "vittita, pita, pArvata, janajA' saMkalpa mATe A vizeSaNanuM grahaNa samajavuM. A badhAne artha 83 mA sUtramAM spaSTa karavAmAM Ave che. tethI jijJAsujanoe tyAMthI jANI levuM joIe. " i ItyAdi. "ji" zabda vitarka mATe ane "vaSNu" zabda vAkayAlaMkAra mATe prayukata thayela che. citrasArathine je saMkalpa utpanna thaye teja A nimna zabda vaDe prakaTa karavAmAM AvyuM che ke zuM Aje zrAvastI nagarImAM Idramaha che? Indra zukranuM nAma che. A zakanA nimite ujavAyela utsava Indramaha che. "rAma" thI mAMDIne "sAbarama sudhInA badhAM padene artha A pramANe ja jANuM joIe kaMda kArtikeyanuM nAma che. rudra mahAdevanuM nAma che. mukunda nuM nAma che. nArAyaNa vizravaNa kuberanuM nAma che, bhavanapati vizeSanuM nAma nAga che. bhUta ane yakSa eo vyaktavizeSa che. stUpa nAmacetyapa athavA zikharanuM che, citasthita smArakacihnanuM nAma caitya che. pIpaLa vagere jhADanuM nAma vRkSa che. guphAnuM nAma darI che. giri parvatanuM nAma avaTa gatta che, nadI sara-taLAva ane sAgara A badhAnA artho spaSTa ja che, iti zabda ahIM svarupa nidezaparaka che. "vA" zabda samuccaya mATe vaparAya che. A pramANe vicAra karyo ke zuM Aje indra mahAdikamAMthI koI mahatsava che? ke jethI e ghaNuM ugra-bhagavAna AdinAtha vaDe jemane ArakSakapade pratiSThita karavAmAM AvyA che temanA vaMzanA leka jaI rahyA che, eo ghaNA ugraputre-kumArAvasthApeta ugrarU5 ugraputre jaI rahyA che, e bhega-AdinAtha bhagavAne jemane gurupade pratiSThita karyA che temanA vaMzanA loko jaI rahyA che, e bhegaputre temanA kumArAvasthApanna putre jaI rahyA che, e rAja AdinAthe jemane mitrapade pratiSThita karyA che temanA vaMzanA leke jaI rahyA che, IzvAkuvaMzanA loko jaI rahyA che, e jJAtavaMzIya leke jaI rahyA che, e kuruvaMzIya leke jaI rahyA che, "naMdA karavAphag a" ahIMthI AgaLa "tti nAda" thI mADIne " tti zarIra ahI sudhInA samasta pAThanuMke je auyapAtikasUtramAM zrI mahAvIra svAmInI vaMdanA mATe ugra-ugra putrAdi gayA hatA-ahIM grahaNa samajavuM. tenAthI keTalAka azva para savAra thaIne keTalAka hAthI para savAra thaIne ane keTalAka pagapALA ja cAlIne temaja keTalAka pitAno vizALa samudAya banAvIne judA judA AkAramAM tyAM javA nIkaLI rahyA che. A pramANe vicAra karIne pachI teNe kacukIya puruSane bolAvyo ane bolAvIne tene Ama kahyuM ke-he devAnupriya! zuM Aje zrAvastI nagarImAM Indramaha yAvata zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgaramahu che? ke jethI e madhA ugra, ugraputra vagere sau potapotAnA gherathI nIkaLIne jaI rahyA che? !! 108 // "ta evaM se kaMcuIpurise ke sissa kumArasamaNassa" ityAdi. sutrA--ta chuLa) tyAra pachI te kaMcukI puruSe (kreEi mAsamA0) kezIkumAra zramaNanI AgamananI vAta manamAM vicArIne (citte Adityaja jagidiya nAva vadyAvettA yaM vAsI) citra sArathinI sAme vinamratApUrvaka banne hAtheAnI aMjali banAvIne ane tene mastaka para pheravIne ane jayavijaya zabdavaDe temane vadhAmaNI ApIne A pramANe kahyuM-(novajI tevAviyA ! banna saMsthA! rIrmadaMDa cA, nAva naramadevA) he devAnupriya ! Aje zrAvastI nagarImAM na indra utsava che ke yAvat na sAgara utsava che. (te naM ime bahave jAva viMdAvidaehiM nigacchati, evaM khalu bho devANupiyA | pAsAvaJcijja ke sInAma kumArasamaNe jAisaMpanne jAtra duijjamANe ihmALa" nAva vijJarU) paNu je A badhA ugra ugraputrAki ghaNA vizALa samudAyanA AkAramAM ekatra thaine jai rahyA che. tenu' kAraNa e che ke pArzvapatnIya kezI nAme kumAra zramaNu ke je jAtisaMpanna vagere pUrvakata vizeSAvALA che, tIrthaMkara para parA mujaba vihAra karatAM karatAM eka gAmathI bIje gAma dhammapadeza karatA ahI' padhAryAM che. ane yAvatu koSThaka caityamAM teozrI virAje che. (te j trana sAthIrnacarIya bahave jaggA, jAtra appegaiyA vaMdaNavattiyAe jAva mahayA mahayA vaMdAzafi fr'ti) ethI Aje zrAvastI nagarImAMthI ghaNA udma yAvat ibhyaputrA vaMdanA karavA mATe yAvavizALa samudAyanA rUpamAM ekatra thaIne jai rahyA che. 1lA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 30 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ta eNaM se citte sArahI kacuipurisassa aMtie eyama8" ityAdi sUtrArtha -(ta mAM che vire mArA gurupuriyasa aMtig gghamaTTa noDyA ninaba dAda nA diyA zoTTavi karAra) jyAre kaMcukInA mukhathI A badhI vigata sAMbhaLI tyAre teNe manamAM vicAra karyo ane haSTa yAvata hadayavALo thaIne te citrasArathIe kauTuMbika purUSane-AjJAkArI purUSone bolAvyA. (sadavattA ga gha ANI) belAvIne temane A pramANe kahyuM. ( vimeva mA sevAnufeqghA ! vADaghe gAnara guttAva vavadara) he devAnupriya ! Apa sau satvare cAturghaTa (cAra ghaTavALA) adharathane sajijata karIne lAve. (jJAA satta vavadatti) pitAnA svAmInI A pramANe AjJA sAMbhaLIne yAvat temaNe uttama chatrasahita adhiratha lAvIne upasthita karyo. (ta eNa se cite sArahI pahAe kayavalikamme, kykouymNglpAchA ) rathane Avele joIne citrasArathie snAna karyuM, balikarma karyuM ane duHsvapnanA nivAraNArtha kautuka, maMgalarUpa prAyazcittanI vidhio saMpanna karI. yuddha pAvesAi magalAI vatthAI pavaraparihie apamahagdhAbharaNAlaMkiyasarI re cA ghare bAra tera rUvAjI) tyArabAda teNe sArI rIte zuddha, muni pariSadAmAM praveza gya, mAMgalika vastro dhAraNa karyA. tathA bahu kiMmatI ane a5bhAravALA AbhUSaNo paherIne pitAnA zarIrane alaMkRta karyuM. (neva vAgha Asarahe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA cAugghaTa Asaraha duruhai) tyAra bAda jyAM cAra ghaTavALe adharatha hato tyAM gayA. tyAM jaIne te cAturghaTa ratha para savAra thayo. (nijharAnef ' dhannAnen HpA mAM caDagaraviMdaparivikhatte sAvatthIe nayaroe majjhamajjheNa' niggacchai) chatra dhAraNa karanArAo temanA upara koraMTa puponI mALAothI suzobhita chatra tANyuM vizALa bhaTanA samUho AvIne tenI AsapAsa mera viMTaLAI gayA. A pramANe te zrAvastInI nagarInI vacce thaIne nIkaLyo. (nirittA jaLava #g m$ zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 31 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neva samApakSamaLe tene vAcharu) nIkaLIne te jyAM kASThaka patya hatuM. ane temAM paNa jyAM kezIkumAra zramaNa hatA tyAM gaye, (3vArisTara nimAra samakSa caMdurasAvaMte tuja ui) tyAM pahoMcIne teNe kezikumAra zramaNanA sthAnathI thoDA aMtare ghoDAone ubhA rAkhyA. (daMDu) rathane bhAve. ( kavittA go) ubho rAkhIne pachI te ratha parathI nIce utaryo. (1vodittA jene ttinArasanane tenetra upAcha) nIce utarIne te jayAM kezIkumAra zramaNa hatA tyAM gaye. (3vArakA siAra temAM nivRtta bAvANiyayAdivi re) tyAM jaIne teNe kezIkumAra zramaNanI traNavAra pradakSiNA karI. (rinA vaM, namasa6) pradakSiNA karIne teNe temane vadana karyA, namaskAra karyA. (vadvittA naH. sittA NacAsaNNe NAidUre sussusamANe NamasamANe abhimuhe paMjaliuDe viUTUM HigvApara) vaMdanA temaja namaskAra karIne te dUra paNa nahi ane vadhAre najIka paNa nahi evA yogya sthAna para te dharmazravaNanI icchAthI besIne ja teNe temanI sAme vinayapUrvaka hAtha joDIne teozrInI paryuM pAsanA karI. TIkArya-A sUtrane spaSTa ja che. 11 'taeNa se kesikumArasamANe' ityAdi / sutrArtha -( je mAsamane) tyAra pachI kezikumAra zramaNe niraH HdakSa) citra sArathi mATe (tI madadamagy) te ati vizALa (THIS) pariSadAmAM (vADajanAma dhamaM ra) cAturyAma dharmanI (f ) prarUpaNa karI. eTale ke upadeza karyo. (taM nA navA gurUvAyAma veramaNa, sancAo, musAvAyAo veramaNa', savvAo AdinnAdANAo veramaNa, sannAne vadivALI veramA') te cAturyAma dharmanI vizeSa vigata A pramANe che-(1) samasta prANAtipAtathI virakata (nivRtta) thavuM. (2) samasta mRSAvAdathI vira zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 32 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kata thavuM. (3) samasta adattAdAnathI virakata thavuM ane samasta bahirAdAnathI virakata thavuM. (tap G H maphamahASiA parikSA sikSa kumAramAra caMti dhamma socA nisamma haTTa jAmeva disiM paubbhUyA tAmeva disi paDigayA) A pramANe kezikumAra zramaNathI cAturyAma dharmane upadeza sAMbhaLIne ane hRdayamAM tene dhAraNa karIne te ati vizALa pariSadA hRSTatuSTa yAvat hRdayavALI thaIne jyAMthI AvI hatI tyAM pharI jatI rahI. TIkArtha mUlAI pramANe ja che. cAturyAma dharmane upadeza karyo eTale ke cAtu ryAmavALA dharmane upadeza karyo. sakaLa prANIonA prANone viyukata karanAra je vyApAra (kArya) heAya che tenAthI rahita thavuM eTale ke kaI paNa prANIne koI paNa rIte prANa viyukata na karavuM te prANAtipAta viramaNa che. A pramANe ja samasta prakAranA asatyAcaraNathI dUra rahevuM-asatyane sarvathA tyAga kare. te mRSAvAda viramaNa che. samasta prakAranA adattAdAnadhI-cIryakarmathI dUra rahevuM te karmane tyAga kare-te adattAdAna viramaNa che. temaja dharmopakaraNotirikta parigrahane tyAga te bahirAdAna viramaNa che. maithuna viramaNane ahIM svataMtrapaNe vratarUpe nirdeza karyo nathI kemake tene parigrahamAM ja antarbhAva karavAmAM Avyo che. kemake je strI bhega mATe Ave che te aparigrahIta thaIne nahi paNa parigrahItanA rUpamAM ja Ave che. upalakSaNathI teozrIe agAra dharmanuM paNa kathana karyuM che. A pramANe sAmAnyarUpathI kezikumAra zramaNa pAsethI dharmopadeza sAMbhaLIne ane tene savizeSarUpamAM hRdayamAM dhAraNa karIne te ati vizALa pariSadA jayAMthI AvI hatI tyAM pAchI jatI rahI. 111 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 33 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ta eNa se citte sArahI' ityAdi / sUtrArtha--(ta gT) tyAra pachI ( vire sArI) te citra sArathi (kiraNa kumArasamasa nig dha toDyA niraW) kezIkumAra zramaNanI pAsethI dharma sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne (dadagAva zig) harSita thaye. saMtuSTa thaye yAvat (3gp daipha) pitAnI meLe ubhe thaye (dittA uM kumArasamavi viraghutto gAvAyAdi vArU) ane ubhe thaIne teNe kezIkumAra zramaNanI traNa vAra AdakSiNa pradakSiNA karI. (vaMta namaMs) vaMdanA karI namaskAra karyA. (vaMhitA, namaMfsattA vArI) vaMdanAkarIne te A pramANe kahevA lAgya(sdhaami Na bhate ! niggaya pAvayaNa royAmiNa bhaMte ! Niggaya pAvayaNa abbhuTThomi NaM bhaMte ! niragatha pAbayaNa evameyaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM gAddhine mare ! nibaM pAvaLa) he bhadata ! huM nigraMtha pravacanamAM zraddhA rAkhuM chuM. he bhadata ! huM nircatha pravacanamAM pratIti rAkhuM chuM, hebhadata huM nigraMtha pravacanane pitAnI rucine viSaya banI chuM. he bhadaMtahuM A nipravacanane svIkAruM chuM. he bhadaMta ! A nigraMtha pravacananuM Apa zrI je pramANe pratipAdana karI rahyA cho. akSarazaH yathAvat che. he bhadaMta! A nigraMtha pravacana satya che, he bhadaMta! A nigraMtha pravacana saMdeha rahita che. (kuriyuM ! niuthe vAvALo, patirijIne aMte Tag) he bhadaMta ! A nigraMtha pravacana ISTa che, te bhadaMta! A nitha pravacana pratISTa che. (kurijhaLapahirijhathaze te ni che FAvamaLa) he bhadata ! A nirgathe pravacana ISTa ane pratISTa bane che. (if tujane varA, tti vaM namaMg) je pramANe ApazrI kahI rahyA che te pramANe ja che. Ama kahIne teNe vaMdanA temaja namaskAra karyA. (vari namaMpittA ivaghAsI) vaMdanA temaja namaskAra karIne teNe teozrIne A pramANe kahyuM tenA devANuppiyANaM aMtie bahabe uggA, bhogA: jAva inbhA ibbhaputtA ciccA hiraNaM. ciccA suvaNNaM. evaM dhaNaM dhana balaM vAhaNaM kosaM koTThAgAraM puraM tevara) Apa devAnupriyanI pAse jema Uga, bhega yAvat ibhya ane Ibhyaputre zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 34 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiraNyane tyAga karIne ane dhana, dhAnya, baLa, vAhana, koza, koThAgAra, pura ane aMtaHpura-raNavAsa (ni) ne tyAga karIne ( vivadhAravAmAri - saMkhasilappavAlasaMtasArasAvaejja, vicchaDijjA, vigovaittA, dANaM dAittA temaja vipula dhana, kanaka, ratna, mauktika zaMkha zilA pravAla ane satsAra svAyateya ne tyAga karIne tema ja puSkaLa pramANamAM dInadaridra vagere lokone ApIne (1mittA) putrAdikomAM vaheMcIne (kuM khavattA ne jaLanAra rAMti) tyAra bAda muMDita thaIne agAra avasthAmAMthI anagAra avasthAne dhAraNa kare che. (jo ta ga tA saMgrAma, vinnA diur taM jora vAva ) tema huM hiraNya vagerene tyAga karIne dIkSA dhAraNa karavAmAM asamartha chuM. ( devANuppiyANa aMtie pa'cANubvaiya sattasikkhAvaiya duvAlasavihaM gihidhanaM divaME) ApazrI pAsethI huM te phakta pAMca anuvratavALA ane ane sAta zikSAvratavALA Ama 12 prakAranA gRhastha dharmane svIkArI zakuM chuM. (umadada sevAviyA! mA divaMja di) Apa devAnupriyane je kAryamAM sukha thAya te kare. paNa vilaMba na kare. (ta git ni soTTI jenimArasmnnss aMtie paMcANuvvaiya jAva gihidhamma uvasaMpajjittANa ciharai) tyAra pachI te citra sArathie kezikumAra zramaNa pAsethI pAMca aNuvratavALA ane sAta zikSAtravALA gRhastha dharmane svIkArI lIdho. (ta ii se jise nArI kesikumArasamaNaM vadai, namasai, vaMdittA nama sittA jeNeva cAugghaMTe Asa. nTe teNe padArI jamanA, varaghaM mAre kuda6) tyAra bAda te citra sArathIe kezakumAra zramaNane vaMdanA karI, namaskAra karyA, vaMdanA temaja namaskAra karIne teNe jyAM cArlaMghaMTa azvaratha hatuM te tarapha javAno nizcaya karyo. tyAM jaIne te ratha para savAra thaI gayA. (nAra viSi pAunma. tAva vizva hinA) ane je dizA tarapha thaIne te AvyuM hatuM te ja dizA tarapha pAcho jato rahyo. TakAthe-tyAra bAda citrasArathi kezikumAra zramaNanI pAse dharma sAMbhaLIne zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 35 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tene vizeSarUpathI hRdayamAM avadhArita karIne tuSTa thayA ane tenuM citta atIva AnaMdita thayuM. tenA manamAM tIvra prIti utpanna thaI. te paramasaumanasthita thai gayA. tenuM hRdaya apAra harSathI tarALa thai gayu. te tarataja ubhA thayeA ane kezikumAra zramaNanI teNe AdakSiNa pradakSiNApUrvaka vandanA karI namaskAra karyAM va MdanA temaja namaskAra karIne pachI teNe A pramANe kahyuM "hu bhadata ! huM A nigraMtha pravacana para e evuM ja che" A rUpamAM zraddhAzIla thAu chuM. huMbhadaMta ! A nigraMtha pravacana para huM sapUrNapaNe pratIti dharAvuM chuM. he bhada Mta ! A ni"tha prava canane huM peAtAnI ruci tarapha sahaja bhAve AkRSTa karU chu... ane he bhadata ! Ane huM svIkArU' paNa chuM. huM bhadaMta ! ApazrIe je pramANe kahyuM che te pramANe ja A nigrantha pravacana che. A nigraMtha pravacana avitatha-sava thA-satyarUpa che, ethI ja e sadehu rahita che. iSTa che ane pratISTa che. eTale ke bhavya jIvAe Ane peAtAnA jIvanamAM utAryuM che. ethI ja e sathA atizayarUpathI abhilaSita siddha thayuM che." A pramANe kahIne te citra sArathie bhaktivaza thaine kezakumAra zramaNanI zrI vandanA karI temane namaskAra karyo ane pachI teNe teozrIne A pramANe kahyuMhe bhadata ! Apa devAnupriya pAsethI jema ghaNA ugroe, ugraputroe bhAgoe yAvat ibyAe ane Ilyaputroe hiraNya-suvarNane tyajIne, rajata-cAMdIne tyajIne, A pramANe dhana-rUmyA vagerene, dhAnya--zAli vagerene, ala-sonyane, vAhana- anya vagerene kAzane kAThAgAra-dhAnyagrahI, pura-nagarane, antapura-raNuvAsane tyajIne temaja vipula pracura dhana rUpya vagerene kanaka-ghaTita aghaTita banne prakAranA suvaNuM ne, ketana gere ratnane, padmarAga vagere rUpa maNine, mukatAlAne ratna vizeSa za'khane, zilApravAlavidrumI sat-pitA pitAmaha vagerenI para parAthI vidyamAna sAra pradhAna-maNiratna vagere rUpa ravApateyo, bhAvAtaH (antaranI icchAthI ja) tyajIne temaja pratyakSarUpamAM dIna daridra vagerene dAnamAM ApIne ane putrAdikAmAM vibhAjita karIne eTale ke putrAdikAne dhana vagerenA bhAga ApIne suDita thaine-agArAvasthAthI para evI bhAgavatI dIkSA dhAraNa kare che. huM potAnI jAtane AvI paristhitithI yukata thaIne eTale ke suvarNa vagere badhI vastuno tyAga karIne bhagavatI dIkSA dhAraNa karavAmAM huM asamaCtA anubhavI rahyo chu. ethI Apa devAnupriya pAMsethI huM... zrAvaka vratAne dhAraNa karavA IcchuM chuM. hamaNA mArAmAM ATalI ja zakti che. eTale ke jemAM (1) sthUla zrI rAjapraznIya sUtraH 02 36 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANA tapAtathI viramaNa, (2) sthUla mRSAvAdathI viramaNa (3) sthUla adattAdAnathI viramaNa (4) cchiA pararamANu A pAMce aNuvratA temaja (1) vrata, (2) upabhAga pari gaparimANa, (3) sAmAyika (4) dezAvakAzika (5) pauSadheASavAsa, (9) atithisavibhAga ane (7) anatha deMDa viramaNa A sAta zikSAtratA che evA gRhidhane svIkAravA mATe huM taiyAra chuM. AnuM vizeSa varNana aupapAtika sUtranA mAnada zrAvaka prakaraNamAM karavAmAM AvyuM che. A pramANe citrasArathInuM kathana sAMbhaLIne kezakumAra zramaNe tene kahyuM-huM devAnupriya ! tamane jemAM sukha thAya tema karo. paNa A Avazyaka kavyamAM have vAra kare nahi.' A pramANe kezikumAra zramaNanuM hita vidhAyaka vacana sAMbhaLIne citra sArathie teozrI pAsethI pAMca aNuvratAvALA temaja sAtazikSA matavALA gRhidhamanA svIkArI lIdhA. tyAramAda citrasArathie te kezikumAra zramaNanI vaMdanA karI. namaskAra karyAM. vandanA namaskAra karIne pachI te jayAM cAtugha Ta azvaratha hatA tyAM gayA. tyAM pahAMcIne te temAM besI gayA ane A pramANe te jayAMthI AvyA hatA tyAM ja pALe jatA rahyo. sU. 112/ tapa na se citte sAdI sthAdhi sUtrA-- saE S se citte sAhI samovAsanA) have citra sArathi zramaNeApAsaka thai gayA hatA. (mayinIvAnIne, utraRdrapuLAne, brAhmavata'varaniSnarathiriyATrigarava'dhamonAmahe) jIva ane ajIva tatvane te jJAtA thaI gayA. puNya ane pApanA svarUpane te jANavA lAgyA, Asava, savara, nirjarA, kriyA, adhikAraNa. aMdha ane mekSamAM te kuzaLa thaI gayA eTale ke A badhAnA svarUpanuM jJAna tene thai gayu' (gari) kuMtIthikAnA kutarkonA khaMDanamAM tene khIjAnI madadanI apekSA na rahI. (avAghurAjJavayavasarjittarakiri sagarula dhavvamahoragAI hiM devagahehiM nimgaMthAo pAvathaNAo maLikane, niAthe pAyane nighnarip) devAthI, asurAthI, nAgethI, yakSAthI rAkSasothI kinnarothI ki purUSAthI garuDAthI gaMdhaveryAMthI maheArAthI-A badhA devagaNAthI te nigraMtha pravacana para atIva zraddhAne lIdhe anati maNIya thaI gayA eTale ke A badhA devagaNeA paNa tene nigratha pravacana parathI jarAe vicalita karI zrI rAjapraznIya sUtraH 02 37 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakyA nahi. te (ni je pAvAge gharakaMji) A pramANe nigraMtha pravacanamAM niHzaMkita guNayukata thaI gaye. (uLavi7) tenA manamAM bIjA mata mATe lagIre IcchA zeSa na rahI. A pramANe te niSkAMkSita guNayukta thaI gaye. ( jiditiLio laddhaDhe , gahiyaDe, pucchiyaDhe , ahigayaTe, viNicchiyaDhe, aTrimiMjapemA ymgA) phaLa pratye tenA manamAM saMdeha rahyo nahi, A pramANe te nirvicikitsA guNa saMpanna thaI gaye. ethI ja teNe gurU vagere pAsethI yathArtha nigraMtha pravacanane artha jANI lIdhuM hatuM. ethI ja te parAbhiprAyanA grahaNathI avadhArita artha tatvavALa thaI gaye, puSTArtha thaI gaye niSThItArtha thaI gayA. adhigatArtha thaI gaye, vinizcitArtha thaI gaye ane tenA asthi ane majajA bane nigraMtha pravacana viSayaka premarUpI raMjana dravyathI khUbaja raMjita thaI gayA eTale ke tenA zarIranA aNue aNumAM nitha pravacana pratyenI prIti vyAsa thaI gaI. (mAvo! vize pAvayaNe aDhe ayaM parama?, sesa aNaTe, asiyaphalihe, avaguyaduvAre, ttivatta taiDAghause) AyuSyama! A nigraMtha pravacana ja vAstavika artha yukta che kemake e mokSa mATe heturUpa kahevAya che. eja paramArtha che kemake jenuM projana enA vaDe ja siddha thAya che. bAkInA badhAM-anyatIthika kupravacana vagere kugati prApaka hevA badala anartha rUpa che. A pramANe te pitAnA putra vagerene upadeza ApavA lAgya, nirca tha pravacananI pratipattithI tenuM hadaya asadu vicArathI rahita thaI gayuM hatuM eTalA mATe sphaTikanI jema nirmaLa thaI gayuM hatuM. bhikSuka vagere bhikSA mATe Ave tyAre saraLatApUrvaka gharamAM teo praveza meLavI zake te mATe te pitAnA gharanuM bAraNuM khulluM ja rAkhavA lAgyo. rAjAnA rAjamahelamAM paNa tene praveza niHzaMkapaNe thavA lAge eTale ke te atidhArmika thaI gayuM hatuM ethI te parI sahodara banIne rahevA lAge. ( vAusa, digovmALig ispuNNa posaha samma aNupAlemANe samaNe niggaMthe phAsuesANijjeNa asaNapANanAimasAimeNa pIDhaphalagasejjAsaMdhAreNa vatthapariggaha kaMbalapAyapu chaNeNa osahabhesajjaNa paDilAbhemANe) caturdazI aSTamI, udiSTa amAvasyA ane pUrNimA e cArecAra tithionA divase aherAtra sudhI pauSadhanuM pAlana karatA hatA temaja prAsuka eSaNIya acitta ane sAdhujana mATe kalpanIya evA azana, pAna, khAdima, svAdimarUpa caturvidha AhArathI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 38 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pITha phalaka, zamyA saMsmArakathI vama pAtra, kaMbala, pAda pracchanathI ane oSadha bhaiSajayathI zramaNa nigraMthane pratilAbhita karate ( irIkavarapuramAvosaNovaasehiN ya appANaM bhAvemANe jAI tattha rAjakajjANi ya jAva rAjavaca. hArANi ya tAI jiyasattuNA raNA saddhiM sayameva paccuvekkhamANe2 viharai) ane aneka zIlavate, guNavrata, mithyAtvathI nivartana, pratyAkhyAta ane poSavaDe pitAnA AtmAne bhAvita karate te zrAvastI nagarInA sarva rAjakAryonuM saMcAlana karato jitazatru rAjAnI sAthe rahIne vAraMvAra rAjyakAryanuM avalokana karatAM potAnA divaso pasAra karavA lAge. TIkArtha--gRhidharmanA pAlanathI te citrasArathi zramaNe pAsaka thaI gaye. jIva, ajIva tatva viSayaka sakaLa jJAnathI te saMpanna thaI gaye. puNya ane pApanA yathAvAsthita svarUpane te jANavA lAgyuM. temaja prANAtipAta vagere Asrava prANatipAtAdi viramaNarUpa saMvara, karmone ekadezathI kSaya thavA rUpa nirjarA, kAyikI vagere rUpa kriyA khaDUga vagere rUpa adhikaraNa, dugdhajalanI jema karma pudgalenuM ane jIva pradezanuM eka kSetrAvagAhanarUpa baMdha, jIva pradezathI sarvAtmanA karmonuM apagamanarUpa makSa A badhAmAM te catura hatA eTale ke Asava vagerenA svarUpano te jANakAra thaI gayuM hatuM. te e catura thaI gayuM hatuM ke kutIWikenA kutargakhaMDanamAM te koInI paNa madada lete nahatuM. temaja jinapravacana pratye tenA manamAM evI agAdha zraddhA jAmI gaI hatI ke jethI te deva, asura, nAga, yakSa, rAkSasa, kiMmara, ki puruSa vagere vaDe te jarAe vicalita karI zakAya tema nahote. vaimAnika deva ahIM devapadathI, asurakumAra jAtinA bhavanapati asurakumAra padathI, nAgakumAra jAtinA bhavanapatideva nAga zabdathI temaja yakSa, rAkSasa, kinara ane kiMpurUSa A padethI vyaMtara jAtinA devanuM grahaNa thayuM che. garUDa zabdathI garUDezvavALA suvarNakumAra-ke jeo bhavanapati jAtinA deva vizeSa che tenuM grahaNa thayuM che. gaMdharva ane mahAraga e baMne caMtaraNa vizeSa che. te citrasArathinA manamAM ninya pravacanane laIne evI koIpaNa divase zaMkA utpanna thaI nahotI ke A nirgatha pravacana bIjA darzana karatAM zreSTha che ke kema? ethI te te prati niza kita hate. paramata pratye tenA manamAM lagIra kAMkSA utpanna thaI nahatI ethI te niSkAMkSita hatuM phaLa pratye te saMdeha rahita hate. ethI te nirvicikitsa hatuM. teNe guru vagere pAsethI pravacana vagere arthane sArI paTe jANI lIdhAM hatAM. ethI te labdhArtha hatuM. te arthane teNe sArI peThe svIkAra karI lIdhuM hatuM. ethI te gRhItArtha hato. sazayika sthaLa viSe paraspara prazno kara zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAthI te arthane nirNatA banI gayela hato. jethI te pRSTAthe hato. te sarva rIte arthane grahaNa karanAra banI gaye hato. ethI te labdhArtha hato. te vAstavika arthane jJAtA thaI gaye hato. ethI te vinizcatArtha hato. nigraMtha pravacana viSayaka prema tenA aNue aNumAM ramI gaye hato, ethI te asthimajajApremAnurAgI hato. te pitAnA putra pautra vagerene A pramANe ja kaheto hato ke he Ayuzmana ! A nigraMtha pravacana ja mokSanA hetu hovA badala vAstavika arthathI yukta che. bIjA kuvAdienA pravacane AvAM nathI. kAraNake te mugati tarapha deranArA che. nigraMtha pravacananI pratipattithI tenuM hadaya sphaTikamaNi jema nirmaLa thaI gayuM hatuM. rAtri nI chAyA jyAre " vRtta A pramANe karavAmAM Ave che tyAre tene artha A pramANe hoya che ke teNe gRhapravezadvAranA kamADemAM argalA mUkavAnA sthAnanI uparaja rAkhI. trAMsI mUkI na hatI eTale ke pravezadvAranA kamADAmAM teNe sAMkaLa lagADI na hatI paNa tene uMcI ja rAkhI hatI enI pAchaLa A hetu che ke bhikSuka vagere bhikSA mATe Ave tyAre sahelAIthI gharamAM pravezI zake. athavA uriSkRta zabdane artha A pramANe paNa thAya che ke teNe argalA lagADI ja nahotI. te udAra temaja atizaya dAnadAtA hato ethI bhikSuka vagerenA praveza mATe pitAnA gharane teNe argalA vagara ja rAkhyuM hatuM. A pramANe artha karatAM ApaNe ema kahI zakIe ke teNe argalAne tenA sthAna parathI UMcI paNa nahotI karI. eTalA mATe "jhAradA parathI sUtrakAre tene sarvathA samuddaghATitadvAravALe prakaTa karyo che. ane samyaga darzananA lAbha thI have koI paNa pAMkhaDikathI te bhayabhIta nahi thato ethI ane zobhanamArganA parigrahathI te sarvadA samuddaghATita ziravALe thaIne rahetA hatA. te prItikarAntA puragRhapravezavALA hate. eTale ke rAjAnA raNavAsamAM tene praveza pratyutpAdaka hate eTale ke te atidhArmika hatA ethI prItikara ane sarvatra anAzaMkanIya hato. caturdazI vagere cAre cAra parva tithiomAM te ahorAtra pauSadha karate hato prAsuka eSaNIya acitta ane sAdhujana ka5nIya evA azanapAna vagere rUpa cAra prakAranA AhArathI pITha, phalaka, zayyA, ane saMstArakathI vastra, pratigraha-bhakatapAna vagere pAtra, kaMbala ane pAda chanArtha vastrathI eka dravya niSpAdana bheSajayathI te zramaNa nirva ne pratilAbhita karato hato. A pramANe ghaNuM zIlavratothI-sthUla prANAtipAta viramaNa vagerethI, digRvirati vagere guNatrathI, mithyAtva nivartanarUpa viramaNathI, zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 40 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ panA divaseAmAM haritakAya vagerenA parityAgathI, caturdazI vagere tithiomAM AhAra tyAgathI AtmAne vAsita karatA te zrAvastI nagarImAM jeTalA rAjakAryAM hatAM yAvat rAjavyavahAra hatA te sattu jitazatru rAjAnI sAthe pote vAraMvAra nirIkSaNa karatA rahevA lAgyA. ghaslR0 113gA 'te paLa... te niyatta rAyA" sthAti / sUtrArthaH-(ta paLa che)tyAra pachI te (niyana rASA) jitazatrurAjAe (annayA) kathA) kAI eka vakhate (masjI nAva pAduOM saR) mahAprayajana sAdhaka yAvat bheTa (prANata) taiyara karI. (gnijJA citta' sAduM sAve) taiyAra karIne teNe citra sArathIne elAyai. (jJAnattA va vavAnI) khelAvIne teNe A pramANe kahyuM (gacchahiNa tuma cittA ! seyaM viyA nayariM paesissa ranno ima mahattha jAva Adura' lakhetti) huM citra ! tame zvetavikA nagarImAM pradezI rAjAnI pAse A mahAprayAjana sAdhaka yAvat leTa laI jAo.(mana vA35 jahA bhaNiya avi tamasa viSNu vacaLa vinayettiryuM vinni) ane temane mArA praNAma kahezeA ane marAvatI yacAkata atitha asa'digdha vacana kaheze. (ttiku vinni 5) A pramANe kahIne tene tyAMthI javAnI AjJA karI. (taLa te vize sAphI niya saguNA raNNA trisajjie samANe taM mahatthaM jAca ginhai jiyasattussa raNo gatiyAmo dinizvamarU) tyArapachI jitazatru rAjA pAsethI jJApita thaIne te citra sArathIe te mahAprayeAjana sAdhaka yAvat leTane laI lIdhI ane jitazatru rAjA pAsethI AvatA rahyo (lAyasthI! narI" nA mALa' minazcha) ane zrAvastI nagarInA kharAbara madhyamArgathI thaIne (jema yamanamonA AvAre tena unALas) te jayAM rAjamArga para potAnuM nivAsasthAna hatuM tyAM AnyA. (ta' matsya' nAva ive) tyAM AvIne teNe te bheTane eka tarapha mUkI dIdhI. ( hAe jAva sarIre sakoriMTamalladAme NaM chatte NaM dharijjamANe NaM mahayA mahayA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 41 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhaDa caDagaraviMdaparikkhitte pAyacAravihAreNa mahayA purisa vaggurAparikkhite rAyamazamogADhAo AvAsAo niipha) snAna karyuM yAvata bahu kiMmatavALAM ane apabhAravALAM AbhUSA vaDe teNe peAtAnA zarIrane alaMkRta karyuM. tyArapachI kAraTa puSpa vaDe zAlatu chatra chatradhArIe vaDe tenA upara tANuvAmAM AvyuM. A pramANe te citra sArathi vizALa bhaTAnA samudAyathI pariveSTita thaine te rAjamArga para sthita AvAsa sthAnathI pagapALAM ja ravAnA thayA. tenI sAthe vizALa mAnavasamUha paNa hatA. (lAyasthI! narI. mAmo nizcharU) A sa`thI vIMTaLAyelA te sArathi zrAvastI nagarInA madhyamAga para thaIne nIkaLyA. (negeva jo vaNa neneka kesijhamAra maLe teneva vALaipha) nIkaLIne te jyAM koka caitya hatuM ane temAM paNa jayAM kezikumAra zramaNa hatA tyAM pahAMcyA (maeNnijhamAra samaNassa atie dhammaM socA Nisamma haTTatuTTha jAva uTTAe jAva evaM vayAsI) tyAM pahAMcone teNe kezimAra zramaNa pAsethI dharmopadeza sAMbhaLyA ane tene hRdayamAM dhAraNa karyAM. dharmopadeza sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne te Ana MdavibhAra thaI gayA ane saMtuSTa cittavALA thai gayA. yAvat tenuM hRdaya prasannatAthI ubharAi gayu yAvat te jAte ubhA thayA ane ubhA thaIne yAvata teNe A pramANe kahyuM (hava va bhate ! jiyasaNA paesissa ranno ima mahattha jAba ubaNehi tti kaTTu nisakhriNa sAnchAmiLa aDha' mante ! ne'niya'naA) 'he bhadata ! mane jitazatru zajAe pradezI rAjAnI pAse Ama kahIne javA AjJA karI che ke huM citra tame A mahAprayeAjana sAdhaka yAvat prAbhUtane pradezIrAjA pAse laI jAvA' tA huM bhaIMta ! huM zvetAMkhikA nagarI tarapha joi rahyo chuM. (pAsAyA La' mate leyaniyA nathI evaM darisaNijjA Na bhaMte ! seyaM viyA nayarI, abhirUvANa' bhate ! seyaviyA nagarI, divALI, maze! seviyA carI, samosara mane ! tumme seviya nAra) he bhadata ! zvetAMkhikA nagarI abhirupA che, he bhadata ! zvetAkhikA nagarI pratirUpA che. mATe huM bhaIta ! tame zvetAMbikA nagarImAM padhAro. zrI rAjapraznIya sUtraH 02 42 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAI--A sUtrane TIkArtha pramANe ja che. "navaraM bAra jAduI mAM je yAvata pada che. tethI "gha " "padAI, viduraM nA A padane saMgraha thayuM che. A padane artha yathAsthAne spaSTa karavAmAM AvyuM che. "Big jAva tIre mAM je yAvata pada tethI "taSThiA , mautuwwArAyazcitta garapA mAruM A padane saMgraha thayela che. A padone artha pahelAnI jema ja samajavo joIe. "da nAva mAM je yAvat pada che tethI "agvattAnati : kItimattA, manakArito, vA viSAda A padane saMgraha thayA che. A padane artha pahelAMnI jemaja samajavo joIe. " g gAva" mAM je yAvatuM pada AveluM che tethI rikRti, uthAya ri kumAra vizva gAdita prati tivate nAra, ravivA, namakSiA' A pAThane saMgraha thaye che. darzako mATe je pramAdajanaka che-e prAsAdIya zabdano artha thAya che. darzanIya zabdano artha che. jovA gya. abhirUpa zabdano artha thAya che je sarva kALa ramaNIya che te pratirUpa zabdano artha sarvottama thAya che. sU0 114 "ta se vepArane suthAra sUtrArtha -(a gr') tyAra pachI (ze je nAraNo ) te kezikumAra zramaNane jyAre citrasArathI e A pramANe kahyuM tyAre (virasa nAdina citra sArathinA (TyamaTTa La vAdArU, jo ghaunALAru, tamiLIy ) A arthane Adara Ape nahi. tenA kathana para kaI paNa jAtane vicAra karyo nahi, teo A badhuM sAMbhaLIne mauna ja rahyA. (agri se jise hI simAjamAM tonna itacaMui gvaM vaghAnat) tyAra bAda citra sArathie bIjI vakhata ane trIjI vakhata paNa kezikumAra zramaNane A pramANe ja kahyuM ke (ga vahu gamate ! jiyasattuNA raNNA paesissa raNo ima mahatthaM jAva visajjie ta ceva nAva samosara ja mare! 7 sevAM nariM) he bhadaMta ! jitazatru rAjAe mane A pramANe kahyuM che ke he citra! tame A mahAryAdi vizeSaNovALI bheTane laIne pradeza rAjAnI pAse jA. jethI huM tyAM jaI rahyo chuM. te dhotAMbikA nagarI darzanIya vagere vizeSaNovALI che tethI tame paNa tyAM padhAre. (ta gf se kesikumArasamaNe citte Na sArahiNA doccApi taccapi evaM vutte samANe zrI rAjapraznIya sUtra: 02 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitta vAra ipvaM vavANI) tyAre te pramANe bIjI vakhata ane trIjI vakhata kahelI citrasArathinI vAta sAMbhaLIne tene A pramANe kahyuM (vijJA! te nAnAnag vAraMer fNavA B viThTho mAre gAva dive) he citra! jema koI vanakhaMDa hoya ane te kRSNavarNavALa hoya, temaja kRSaNa je lAgatuM hoya te ghar" cittA se raNasaMDe bahaNa dupayacauppayamiyapasuparavIsarIsivANa abhikamaLaR) te he citra ! kaho te vana ghaNAM dvipado, catuSapade, mRga, pazuo pakSIo ane sarIsRpa A badhAnA mATe gamana karavA gya hoya ke nahi? (tA. mizana hAM bhadaMta ! te temanA mATe gamana egya gaNAya che. (taMtti 2 vittA vasaMffNa vaha minnA pAvanakaLA parivayaMti) ane te vanakhaMDamAM he citra ! je ghaNuM pApiSTa zikArI bhIle rahetA hoya ( [ seliM varUiAM supa cauppayamiyapassupakkhisarIsivANa ThiyANa' ceva maMsoNiyaM AhAreMti) ane teo tyAM rahenArA te ghaNuM dvipada catuSpade, mRga pazuo ane sarIsRpanA mAMsa ane zANitane AhAra karatA hoya te zuM evI paristhitimAM ( cittA ! se vaNasoDe tesi bahUNa dupaya jAva sarisivANaM abhigamaNijje ?) he citra ! te vanakhaMDa te ghaNAM dvipade yAvat sarisRpo mATe abhigamanIya arthAta vicaraNa karavA gya-kahI zakAya ? (1 zuLa re Rs ) he bhadaMta ! evI sthitimAM te temanA mATe abhigamanIya thaI zake tema nathI. (jaThThA) he citra ! te temanA mATe abhigamanIya-vicaraNa karavA yogya-kema nathI ? (HovAje) kemake he bhadata ! te vanakhaMDa viM sahita che. (vAva vattA ! seviyAghArI paesInAma rAyA parivasai, ahammie jAva No samma karabharavitti pavattA taM huM i huM cittA sevAI nAraNa morapicchAmi) A pramANe ja he citra ! tamAre mATe zvetAMbikA nagarImAM pradeza rAjA rahe che. te adhArmika che yAvatuM prajA pAsethI kara-Tekasa laIne paNa temanuM pAlana-rakSaNa sArI rIte karate nathI. te evI sthitimAM huM dha tAMbikA nagarImAM kevI rIte jaI zakuM chuM. ? zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 44 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TA:-mAnA bhUkhA prabhArI 4 che. 'navaraM' 'kiNhobhAse jAva paDirUve, mAM 2 yAvat 54 mAve cha. tethI mI "nIlo, nIlAvabhAso, harito, haritAvabhAsaH, zIta: zItAvabhAsaH, snigdhaH, snigdhAvabhAsaH, tIvraH, tIvrAvabhAsaH, kRSNaH, kRSNacchAyo, nIlo, nIlacchAyo, harito, haritacchAyaH, zItaH. zItacchAyaH snigdhaH snigdhacchAyaH, tIvraH tIvracchAyaH, dhanakaTitakaTacchAyo, ramyo, mahAmedhani kurambabhUtaH prAsAdIyo, darzanIyaH, abhirUpa:"PAL saya thayo che. A pAThane artha ame "papAtika sUtranI pIyUSavarSiNI rIkAmAM karyo che. methI jijJAsumAge tyAMthI artha kI sevo naye. "ahammie jAva" bhare yAvat 56 cha tethI "udhArmiSThaH, adharmAnugaH' vagere pahAnA sa thayo che. A padane artha 101mAM sUtramAM spaSTa karavAmAM Ave che. 115 'tae Na se citte sArahI' ityAdi. sUtrArtha-(tae Na) tyAra pachI (se citto sArahI kesi kumArasamaNa evaM vayAsI) te yi sAthiye zizubhAra zramAne yA prabhArI dhu (kiM Na bhate ! tumbhaM paesiNA rannA kAyava) : ME ! mA5zrIna azI santa sAthai zI nismata cha ? (seya viyAe nayarIe anne bahave IsaratalavarajAva sasthavA happabhiIo je Na devANuppiya vAdissati Namasissati jAva pajjuvAsiM sati viulaM asaNa pANa khAima sAima paDilAmissati) Adilist nagarImAM bIjA ghaNA Izvara, talavara yAvata sArthavAha vagere che ke je Apa devAnupriyane vaMdana karaze namaskAra karaze yAvata paryuM pAsanA karaze. ane vipula azanathI, pAnathI, mAhImathA bhane svAbhidhI mApazrIna pratimalita 32 . (paDihAreNaM pIDhaphalagarojjAsaMthAraeNaM uvanimaMtissaMti) bhane samaya pI8 564 zayyA zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 45 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMstAraka grahaNa karavA Apane vinaMtI karaze (jJa La' te tenIkumArasamane citta' kArDi vuM vapAlI) tyAre kezikumAra zramaNe citra sArathine A pramANe kahyuM ke (vimArU pittA nALiCAmo) huM citra ! vicAra karIza ! " TIkA :-- :--spaSTa ja che. navara tajIyara nAma mA' mAM je yAvata pada Avelu che, tethI ahIM mAviyADuviryamaMthrisenApati' pAThanA saMgra thayeA che. 'ma simbaMti nAva pannuvACi'ti' mAM AvelA yAvata padathI 'sar vipatti, sammAnavi pati, ghALa' manaja haivataM caityamu" A pAThanA saMgraha thayA che. abhimukha gamana-vagere vaDe je sanmAna ApavAmAM Ave che tenu nAma satkAra che. nivAsa mATe sthAna vagere ApIne je bhakti pradarzita karavAmAM Ave che tenu nAma sanmAna che. zvetAMkhikA nagarInA loko ApazrI te klyANa svarUpa, maMgaLaravarUpa temaja caityaviziSTa jJAnavAt mAnIne ApanI sevA karaze. AsU. 116/ ta chu ke citte! sArI rUsthAti / sUtrA ( In) tyAra pachI (se vinne sAraddaI) te citrasArathIe (simAlamaLa taMtra navasar) kezIkumAra zramaNane vaMdana temaja namaskAra karyAM. (helipta jhumAramaLasa atiyAo-joDhavAmo nairUpAtro Diniya(mA) tyAra pachI te kezIkumAra zramaNa pAsethI ane te kASThaka zaityamAMthI bahAra AvI go. ( jeNeva sAvatthI NayarI jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgajchai ) AvIne te jyAM zrAvastI nagarI hatI ane temAM paNa jyAM rAjamArga para sthita nivAsasthAna hatuM tyAM Ape. (joDu vidyuttei sAve) tyAM pahAMcIne teNe kauTuMbika purUSone AjJAkArI purUSane khelAvyA (sAvittA va vAsI) khelAvIne temane A pramANe kahyuM (viLAmeya mo tevALiyA ! cAraghaMTa Asar nuttAmeya lavaDhave) he devAnupriye ! tame loko satvare cAra ghaTAethI yukata zrI rAjapraznIya sUtraH 02 46 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aratha taiyAra karIne lAvo. (Gha revaMvidhA raNa ninche, tava vAra vasamANe kuNAlA jaNavayassa majjhamajhaNaM jeNeva keiya ahe jeNeva vidA karI ne niravane unALe te havAna) ahIMthI te citrasArathI pahelAM jema te zvetAMbikAnagarIthI nIkaLIne kuNAlA janapadamAM sthita zrAvatI nagarImAM AvyuM hatuM, temaja te zrAvastI nagarIthI bahAra nIkaLIne kejyA janapadamAM sthita zvetAMbikA nagarImAM pahoMce. ahIM te pramANe ja varNana samajI levuM joIe. e vAtane banAvavA mATe ja ' viyANa ba g from jIrU vagere pAThane ullekha karavAmAM AvyuM cheeTale ke te citra sArathi jema tAMbikA nagarIthI nIkaLe che, te pramANe ja yAvatuM mukAma karatA te kuNAla janapadanA ekadama madhyamAM pasAra thaIne jayAM keryAddhamAM zvetAMbikA nagarI hatI ane temAM paNa jayAM mRgavana nAme udyAna hatuM tyAM AvyuM. (vajJApA sadA) tyAM AvIne teNe udyAna pAlane bolAve. (kravattA [ vAlI) bolAvIne A pramANe kahyuM, navA revANagighA! pAlAvattine rokI rAka vAraso pubvANupunvicaramANe, gAmANugAma dUijjamANe ihamAgacchijjA, tayANa tubbhe devANuppiyA ! simAjasamai vaMrija) he devAnupriyo ! pArzvanAtha bhagavAnanI paraMparAmAM vicaraNa karanArA kezI nAme zramaNa pUrvasAdhu paraMparA mujaba vicaraNa karatAM karatAM temaja eka gAmathI bIje gAmamAM vihAra karatAM karatAM ahIM padhAre tyAre he devAnapriye ! tame sau kezikumAra zramaNane vaMdana karaje. (namalikjhara) namaskAra karaje. (vaMvittA namaMpitta sahAparivuM 36 bukALajJA) vaMdana temaja namaskAra karIne tame temane sAdhu kalpAnusAra vasatImAM nivAsa karavAnI AjJA Apaze. (rigio vaDhA nava vavanimaMtijJA ) ane samarpaNIya pIThaphalaka vagere je vastunI teozrI mAgaNI kare te vastu tame temane namrapaNe samarpita karo. (AcamariyaM vimeva paHiLamg) ane jyAre A badhuM thaI jAya tyAre tame mane kezikumAra zramaNanI ahIM padhAravAnI khabara Apaje. (ta mAM te vanannpaalg citteNaM sArahiNA evaMbuttA samANA hadvatuTTha jAva hiyayA karayalapariggahiyaM jAva zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gvaM vANI-tti bANa vALa vaya vahikuti) citrasArathIvaDe A pramANe AjJApita thayelA te udyAna pAlake hRSTa-tuSTa yAvat hadayavALA thayA ane bane hAtha joDIne vinamratApUrvaka A pramANe kahevA lAgyA ke he svAmin ! ApazrInI AjJA mArA mATe pramANarUpa che. eTale ke ApazrIe je pramANe AjJA karI che ame yathA samaya temaja AcarIzuM. A pramANe potAnA taraphathI svIkRtinAM vacane kahIne temaNe citrasArathinI AjJAne svIkArI lIdhI. TIkArtha -A sUtrane mUlArtha pramANe ja che. "nA" "hadrata vAva divA" mAM je yAvat para AveluM che. tethI "raMtuSTanittAnazvitA, prItimanasaH gharamAnacitA, sUrNavaviiddhAH " A pAThane saMgraha thayo che. temaja tastrapariNIta" nA yAvat padathI "rAnAM zira rAva masta aMDhi kRar" A pAThanuM grahaNa thayuM che. A pAThanA padone artha pahelA je pramANe spaSTa karavAmAM Avyo che te pramANe ja ahIM samajavuM joIe. e sUtra 117 | a gr' te vire sArahI rUA . sUtrArtha-() tyAra pachI je vire sArI levA jevA vAcharu) te citra sArathi jyAM zvetAMbikAnagarI hatI tyAM gayo. (revaMviAM nAri - He Tbaggvana) te te nagarInAM madhyamArgathI thaIne praviSTa thaye. (jeNeva paesissa raNo gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANa sAlA teNeva uvAgacchada) praviSTa thaIne te tyAM gaye. jyAM pradeza rAjAnuM ghara hatuM ane jyAM pradeza rAjAnI bAhya zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 ja 8 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasthAna zALA hatI. (tune nivijjara) tyAM pahAMcIne teNe gheADAone ubhA rAkhyA. (F vepha) ane rathane thAbhAge. (rAo vorar) tyAra pachI te rathamAM nIce utaryAM. (sa`matha. nAvanera) nIce utarIne teNe te mahA vagere vizeSAvALI leTa potAnA hAthamAM lIdhI. (neneva rAyA teneya suvALaAE66) ane jayAM pradezI rAjA hatA tyAM gayA. (pusa+ rAya thai nAya vAvettA tuM matha nAva vagerU) tyAM jaIne teNe pradezI rAjAne banne hAtheAnI aMjali anAvIne tene mastaka para pheravIne namaskAra karyo ane jayavijaya zabdAnu uccAraNa karIne tene vadhAmaNI ApI. tyAra pachI teNe potAnI sAthe lAvelI bheTane rAjAne arpita karI. (tara ' se vI rIyA pattana nAsi ta mahaE nAr pattijIrU) pradezI rAjAe citrasArathinI te mahA vagere vizeSaNAvALI leTane svIkArI lIdhI. (citta' sAhaiiM mAreDa, samALepha Divisattera) ane citrasArathInA satkAra temaja sanmAna karIne pachI tene tyAMthI visarjita karyAM. (ta eNa' se cite sArahI paesiNA raNNA visajjie samAne haTTha jAva hie pae sissa ranno atiyAo paDinivakhamA, jeNeva cAumghaTe Asarahe teSa vALajIrU) A pramANe pradezI rAjA vaDe visarjita karAyelA te citrasArathi hRSTa yAvat hRdayavALA thaIne pradezI rAjAnI pAsethI AvatA rahyo ane jyAM cAturthI, azvaratha hatA tyAM AvyA. (cALaMTAsara6 dudara, reca viyANa natharINa mA'no ' neLe sad gadde teneya vALa) tyA AvIne te cAtuTavALA adharatha para savAra thaye| ane zvetAkhikA nagarInA DhIMka madhya mArgomAMthI pasAra thaine peAtAnA bhavana tarapha ravAnA thayA. (gainirU, 26 ve, rAo cora jjAi nAva kavi rAsAyaC ) tyAM AvIne teNe gheADAone ubhA rAkhyA, stha thAbhAvyA ane tyArapachI rathamAMthI nIce utaryAM. snAna karyu. thAvat uttama prAsAdanA uparabhAgamAM jaIne besI gayA.(udanAnetamurUganatya vastImadraSTimAnad varataraNI saMpattahiM utraNacijjamANe2 uvagAijamANe2 ubalA lijjamANe2 iTThe saha zrI rAjapraznIya sUtraH 02 49 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ japti nAva vijJarapha) tyAM rahIne teNe mRdaMgAnI dhvani sAthe 32 pAtrA dvArA abhinIta karAyelA nATakane vAravAra joIne ane gItA sAMbhaLIne ane lalitAvaDe harSita thaine abhilaSita zabda, sparza, rUpa rasagadha A pAMca prakAranA kAmaleAgAne bhAgatA peAtAnA samayane pasAra karavA lAgyA. TIkA -- --A sUtrane mUlA pramANe ja che. paNa jyAM vizeSatA che te A pramANe che Asana vagere ApIne pradezI rAjAe te citrasArathinA satkAra karyAM ane vajraAbhUSaNa ApIne tenu sanmAna yu visarjita zabdanA artha che javA mATe AjJA ApI hRdabhAva yiNa' mAM AvelA yAvata padathI 'aetucittAnati mItimanA paramasaumarasthita, visapa Dtha" A padonuM grahaNa karavAmAM AvyuM che. "nApu nApa 'i mAM AvelA yAvata padathI "kRtavRSTimAM, kUta nautuma gahamA cattA saiTrAvibhUSita:' A padonA sa Mgraha thayA che. kRtalikarmAddhi padonA artha che kAgaDA vagerene anna bhAga arpavA temaja duHsvapna vagere ne nivAraNu karavA mATe maSI tilaka vagere rUpa kautuka temaja maMgaLakara dahI akSata vagere rUpa prAyazcitta-avazyakaraNIya hAvAthI karyA. enA pachInAM padonA artho mUlA mAM ja lakhavAmAM AvyA che. slR0 118nA 'taLa jelImArasamaLe 'rUcAli sutrA :-(taLa cesIjhumArasamaLe baLayA pArpAhiddAyinI cha sejJAsaMthArAM vari ) tyAra pachI kezIkumAra zramaNe koI vakhate apaNIya pIDalaka zayyA saMstArakane pAchA ApI dIdhAM eTale ke teozrIe je koSTaka caityamAM mukAma karyAM hatA. tyAMnA rakhevALane te vastue ApI dIdhI. (sAvathIno nacarItro jozo caDyo DhinizrvamarU ) tyArapachI te kezIkumAra zramaNa te zrAvastI nagarIthI ane kASThaka caityamAMthI nIkaLyA. eTale ke vihAra karyA. ( vahiM aLazAsaenAya vimALe eLeya yADhe naLavaC neLeva sucaMviyA nacarI netra micayane unnAne teLavavAAjIrU) pAMcase anagAra teozrInI sAthe hatA. Ama teozrI A badhAnI sAthe tIrthaMkara paraMparA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 50 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mujaba vicaraNa karatAM eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM anukrame jyAM kauyAddha janapada-deza vizeSa hatuM ane temAM paNa jyAM hotAM. bikA nagarI hatI ane temAM paNa jayAM mRgavana nAme ughAna hatuM. tyAM pahoMcyA. (ahApaDivaM uggahaM uggiNittA sajameNa tavasA appANa bhAvemANe vidara) tyAM pahoMcIne teozrIe tathA pratirUpa avagraha prApta karIne saMyama ane tapathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA vicaraNa karavA lAgyA. A sUtrane TIkArtha spaSTa che. "nAra kezIkumAra zramaNa bhUgavana udyAna pAlakanI pAsethI rahevAnI AjJA meLavIne tyAM rokAI gayA. vanapAla ane avagraha vagerenI bAbatamAM sUtrakAra have pachI kaheze ke sUTa 119 'ta eNaM' seyaMviyAe nayarIe' ityAdi / sUtrArtha-(tai sevaMvivAra nathI leMghAmacA vaLavA varasA niracha) tyArapachI tAMbikA nagarImAM zRMgATaka vagere mArgo para ekatra thayelA mAnavasamAjamAM paraspara vAtacIta vagerene prAraMbha thaya pariSadA nIkaLI. (ta |La te ujjANapAlagA imIse kahAe laTThA samANA hadvatuTTha jAva hiyayA neva samAjanama tera uvAraIti) tyAra pachI te udyAnavAle jyAre A bAbatamAM nizcita mativALA thayA tyAre teo hRSTa-tuSTa yAvat hRdayavALA thaIne jayAM kezIkumAra zramaNa hatA tyAM AvyA harSi kumArama vaMti, namaMti gAparivuM gajunAviti) tyAM AvIne temaNe kezIkumAra zramaNane vaMdanA karI namaskAra karyA ane yathA kalpanIya vastuo teozrIne ApI. (GifkadA gi HdhAraNa kanavaMtaMti) temaja samarpaNIya yAvata saMstAraka vagere apIne teozrIne upanimaMtrita karyA. (ITHo purati lopAti, gri avarati , manana pvuM vaghAsI) nAma-tra pUchyAM ane tene hRdayamAM dhAraNa karyA. tyArapachI te sarve ekAMtamAM gayA tyAM jaIne temaNe paraspara A pramANe vAtacIta karI ke (gassa vevANuvighA ! jire rAhI haMsa ve, raMar uthe, vIpha, hRaI gama) he devAnupriye ! citrasArathI jeozrInA darzananI icchA dharAve che, jeozrInA darzana mATe teo prArthanA kare che, jeozrInA darzanenI te pRhA dharAve che, jeozrInA darzananI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 51 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te abhilASA rAkhe che. (karamAM jAmanagara ji sattAvArU datadRnA vidyA aay) temaja jeozrInA nAma getranA zravaNathI ja je hRSTa-tuSTa yAvatu hRdayavALe thaI jAya che. (se pheNImANamane udayALuputri namAje nAnAnujAmaM TUMkajhamALe rUAjau) teozrI kezIkumAra zramaNa tIrthaMkara paraMparA mujaba vicaraNa karatA ane eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM ahIM padhAryA che. ( saMpatta) ahIM prApta thayA che. (phuda sanora) ahIM samavasRta thayA che. (iheba seyaviyAe NayarIe bahiyA ujjANe ahApaDirUba jAba vihara i) A vetAMbikA nagarInI bahAranA udyAnamAM yathApratirUpa avagraha prApta karIne yAvat virAje che. (te chAno T vANiyAvitta sAhi4 payagaMduM paDyuM nivema vicaM mAra) tyAre he devAnupriye ! ApaNe citra sArathinI pAse jaIne A priya samAcAra viSe temane khabara ApIe. amArI A khabara temane khUbaja gamaze. (gAmaM# aMtig khaTTa hiti ) A pramANe teo badhA paraspara eka bIjAnI vAtane ekamata thaIne svIkArI le che. tyAra pachI tene seyabiyA NayarI, jeNeva cittassa sArahissa gihe jeNeva cina sArahI teNeva vAti ) teo jayAM tAMbikA nagarI hatI ane temAM paNa jayAM citrasArathI hate tyAM gayA. (niraMvArdiwAtha nAva vadhrAti, java vavANI) tyAM pahoMcIne temaNe citrasArathine bahuja namrapaNe banne hAthanI aMjali banAvIne ane tene marataka para pheravIne namaskAra karyA temaja jayavijya zabdonuM uccAraNa karIne tene vadhAmaNI ApI. ane pachI tene A pramANe kahyuM. (vasa vALugivA ! TUMka kakhati. jAva abhilasati, jassa Na NAmagoyassa vi savaNayAe haTa jAva bhavati, se Na aya' kesIkumArasamaNe punvANupundhi caramANe gAmAnugAma TUDannanA phara mAvo unALe moDhe nAva va) he devAnupriya ! tame jeozrInA darzanenI icchA dharAvatA hatA, yAvat abhilASA rAkhatA hatA. temaja jeozrInA nAmazetranA zravaNa mAtrathI ja tame hag-tuSTa yAvata hadayavALA zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 52 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thai jAe che. teozrI kezIkumArazramaNa pUrvAnupUrvIOthI vicaraNa karatAM eka gAmathI khIje gAma vihAra karatAM ahIM mRgavana nAmanA udyAnamAM padhArelA che. yAvatu tapa ane sayamathI peAtAnA AtmAne bhAvita karatA virAje che. A sUtranI vyAkhyA mUlA pramANe ja che. 5120nA 'taLa' se citte sAho'yAti / sUtrA--(7 La)ne citta mArI temi GaGajJALavALALa aMtit thamaDha) tyAra pachI te citrasArathi te udyAnapAlakonA mukhathI A ane vRttAMtane (socA nimatu nAva trAsaLAo amu} 6) sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne khUbaja haSTa ane saMtuSTa cittavALA thayA yAvata te peAtAnA Asana parathI ubhA thayA. (vAyanIDhAgo voFT)ane pAdapITha(paga mUkavAnuM Asana vizeSa)para paga mUkIne nIce utaryA' (13yAmo omurU) ane pagamAM paherelI pAvaDI utArI dIdhI. (sAhitya uttarAmana reD) eka zATika uttarAsaMga karyAM. (anAmika jayantathai vennittumAra samaLAmimudde sattaDhavA. zu cheOM) tyAra pachI teNe potAnA banne hAthe joDIne ajali anAvI ane kezIkumArazramaNanI sAme mukha karIne eTale ke je dizA tarapha kezIkumAra zramaNa virAjamAna hatA te tarapha sAta ATha paga sudhI sAme gayA. (hradyuriTviya' sirasAneM mathavuM ahiM rdu para vAsI) tyAM jaIne teNe peAtAnA banne hAtheAnI khUba namrapaNe aMjali banAvI ane tene mastaka para traNa vakhata pheravIne A pramANe te pAnu uccAraNa karavA lAgyA ( namo'tthUNaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, namotthugaM ke sissa kumArasamaNassa mama dhammAfort dhammIvadesagamsa vaMdAmi NaM bhagavaMta tasthagayaM ihagae) a`ta bhagavAne mArA namaskAra che ke jeAzrIe yAvat siddhigati nAmakasthAnane prApta karyuM che. mArA dharmAcArya dharmopadezaka kezIkumArazramaNune namaskAra che. ahIMthI ja huM tyAM mRgavaneAyadyAmAM virAjamAna ApazrIne namaskAra karUM chuM. (THS meM tasthaLa rUpa viTTu caMpha namaMttapha) tyAM virAjamAna te bhagavAna ahIM vidyamAna mane jue A pramANe kahIne teNe vaMdanA karI namaskAra karyA. (te 33nAnavAraNa DiTena thataMtramAyALuM mAreg) A pramANe parokSa vinaya karIne teNe te udyAnapAlakAnA vipula vastra, gaMdha, mALAe ane alaMkAro vaDe satkAra karyAM. (sammAiTTa) sanmAna karyuM. (hija vividha zALa TUtha6) ane chevaTe temane vipula mAtrAmAM jIvikA ceAgya prItidAna ApyuM. (vinanepha) zrI rAjapraznIya sUtra : 02 53 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra pachI temane visarjita karyA. (jo viyavRtti sadAcepha) tyAra bAda teNe potAnA AjJAkArI sevakAne khAlAvyA. (saddAvittA ta thavI) lAvIne temane A pramANe kahyuM. (vaLAmeya o tetrALuviyA ! cAlaghaMTa Ama, jIjJAnaiya Tavera nAma pafq7) hai devAnupriyA ! tame loko satvare cAra ghaTAvALA azrvazrvane gheADAethI sajaja karIne ahIM upasthita karI, yAvatu pachI amane khakhara Ape. (taLu chUM te hoTa viSapurimA nAtra vaLAmeya sudhdhAM sAthe nAva pravittA sAmAjJiyaM vinaMti) tyAra pachI te kauTubika purUSoe yAvata zIghra chatra ane dhvajAthI susajjita karIne te cAra ghaMTAvALA azvarathane gheADAothI yukata karIne upasthita karyAM. ane tenI khabara paNa tenI pAse paheAMcADI dIdhI. (taeNa se citte sArahI koDa biyapurimANa aMtie eyamahaM socA nisamma haTTa jAva hijae hAe kayabalikamme jAva sarIre cAuTe Asarahe jAtra duruhittA sakoraMTa0 mahayA bhaDa caDagara0 taM cetra jAtra pajjubAsai yA) te citra sArathie kauTuMbika purUSonA mukhathI adharatha taiyAra thai javAnI vAta sAMbhaLIne ane hradayamAM dhAraNa karIne haTatuSTa yAvatu hRdayavALA thaine snAna karyuM". balikama eTale ke kAgaDA vagere pakSIone mATe anna bhAga arpita karyAM. yAvat bahumUlya apabhAravALA AbhUSaNeAthI peAtAnA zarIrane alaMkRta karyuM ane tyAra pachI te jyAM cAraghaMTAvALA aghdharatha hatA tyAM AvyA. yAvat temAM besI gaye. te beThA tyAre chatradhArIoe kAraTa puSponI mALAthI yukata chatra tenI upara tANyuM. te vakhate vizALa cAddhAenI bhIDa tenI AsapAsa AvIne ekaThI thai gai. ahIM pahelAMnI jemaja badhuM kathana samajavu joIe yAvat tene kezikumArazramaNunI papAsanA karI, kezikumArazramaNe dharmopadeza ApyA. . TIkA--A sUtrano spaSTa ja navaracitrasArathInu gamananu varNana 111 mA sUtra pramANe samajavuM joIe| 121 5 zrI rAjapraznIya sUtraH 02 54 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sattu La che citta. mArano'dRsyAti sUtrA--ta! ) tyAra pachI (me vitto sAddI) te citra sArathIe (sima mAsamaH) kezIkumAra zramaNanI (tix) pAsethI (lam' sonA nisamma tuTTa taheva va vAsI) dharma viSe upadeza sAMbhaLIne ane tene hradayamAM dhAmaNu karIne hRSTa-tuSTa cittavALA thayA ane AnaMdita thaIne prItiyukatamanavALe thayeA. A pramANe paramasaumanAsthita thaIne te khelyA. ( ravajI mate ! advai mI rAyA ahammie jAva sayassa vi Na jaNavayassa no samma kara bhrvinavattopha) huM bhaIta ! amArA pradezI rAjA adhArmika che yAvat te potAnA dezanA leAkeA pAsethI kara meLavIne paNa prajAnu bharaNu-pASaNa--temaja rakSaNa karatA nathI. (ta' ja Na devANupiyA ! para sissa raNNo dhammamAitrakhejjA bahuguNataraM hojjA, paesiksa raNNo tesiMca bahUNaM dupayacauppayamiyapasupakkhisarIsavANa) jo Apa devAnupriya te pradezI rAjAne jina prarUpita dharmanA upadeza Ape te te pradezI rAjAne A leAka ane paraleAka atIva guNakArI thAya ane ghaNAM dvipada, catu pada, mRga, pazu, pakSI ane sarIsRpa eTale ke sApa vagerenA mATe paNa hitAvaha thAya. (tene ca cadULa, maLamAdaLamitrajIyALa ane te ghaNA zramaNa mAhaNu bhikSukonA mATe paNa atIva hitAvaha kArya thAya. (ta nairU na levAnubiyA ! pattima vaduJLatara nainA, sayama va ya Anacacama) jo ApanA dharmopadeza pradezI rAjA peAtAnA jIvanamAM utAre te tenu peAtAnu ane tenA janapada dezanu paNa tenAthI ghaNu kalyANa thAya tema che. A sUtraneA TIkA spaSTa ja che. "TTa TTa sayAnI mAM'caitra" padathI 'tujIvinati prItimanA maumasthita, vipattI' ApAThanA saMgraha thayA che. A sarvAM padonA artha pahelAM spaSTa karavAmA AvyA che. amipu nA" mAM Avela yAvat padathI 'dharmiSTha:' jJa || zrI rAjapraznIya sUtraH 02 55 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere vizeSaNAnuM grahaNu samajavu joie. A badhA vizeSaNA 101 mA sUtramAM AvelA che. eno artha paNa te sUtramAM ja spaSTa karavAmAM Avye che. 'duguLataram' no artha A pramANe che ke te dharmopadeza te pradezI rAjAnA mATe A lAkane temaja paralokane saphaLa banAvavA rUpa bahuguNuvALA thaze athavA te dayA dAna vagere rUpa atyaMta guNavALA thaze. dvipadathI dAsI dAsa vagere catuSpadmathI mRga vagere, pazupadathI grAmya gAmahiSa vagere, sarisRpa padathI bhujaparasapara godhAdika ane u:parisasarpAdikanu 'sarIsRpA padmathI grahaNa thayuM che. A dvipada vagerenA mATe pAlana rakSaNurUpa bahutara guNuvALe te dharmopadeza thaze. zramaNu zabdathI zAkaya vagere, mAhana zabdathI brAhmaNu temaja bhikSupaDhathI bhikSAjIvInu grahaNa karavAmAM Avyu che. A sanA mATe saMrakSaNa temaja bhikSA lAbha vagerethI adharmopadeza atizaya guNavALA thaze. sU0 1225 "tara La se zailIjhanArasamaLe'tyAdi sUtrArtha:--(ta chuLa) tyAra pachI (sImAlamane) kezIkumArazramaNe visa' sAhaiiM) citrasArathine (tra vayAnI) A pramANe kahyuM. ( vastu ca DhALedi cittA ! nIce je himatta dhamma no chamenA saLayA) huM citra ! jIva cAra kAraNeAne lIdhe kevalI prajJama dharmanu zramaNa karI zakatA nathI. (7` nA- ArAmagaya' vA ujjANamayaM vA, samaNaM vA mAhaNaM vA No abhigacchaha, go vaMdai, No NamaMsai, No sakkArei, go sammANei, No kallANaM maMgala devayaM ceiya va vAsarU) jemake ArAmamAM padhArelA ke udyAnamAM padhArelA zramaNu ke mahANunI zrI rAjapraznIya sUtraH 02 56 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme je satkAra vagere karavA mATe jato nathI, madhura vacanothI sukhazAtAdi praznapUrvaka temanI stuti karato nathI, temanI sAme pitAnuM mastaka namra bhAve namAvata nathI, abhyathAna vagere vaDe je temane satkArato nathI, vasati vagere ApIne temanuM sanmAna karatA nathI temaja kalyANa svarUpa, maMgaLasvarUpa, dharmadevasvarUpa mAnIne ane viziSTajJAna sapana mAnIne je temanI payuM pAsanA karato nathI. ( gADuM, karuM, pari oriz, #ALaz vAgarADuM, pura) arthone-jIva ajIva vagere padArthone, hetu ene anyathAnupapattirUpa sAdhanene praznone kAraNene, vyakaraNane pUchata nathI,(pg TANe vattA ! nIve chevastriAvanAtta ino jamarU navaUTF) he citra ! A kAraNane lIdhe ja jIva kevali prajJapta dharmanuM zravaNa karI zakatuM nathI. A paheluM kAraNa che. (1) (ubassayagayaM samaNaM vA taM ceva, jAva ee NaM vi ThANeNa cittA ! jIve kevlipna ghaM no jIma kaarg) upAzrayamAM padhArelA zramaNa ke mAhaNane satkAra vagere karavA mATe je temanI sAme jato nathI. yAvatu temane vyAkaraNa viSe prazna karato nathI. A jAtane jIva A bIjA kAraNathI paNa kevaliprajJapta dharmanuM zravaNa karI zakatA nathI. (2) (navAnAM sama vA maLa vA no vAra guvAsi, no viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhai0 no aTThAI jAva pucchai ee Na ThANeNa cittA ! jIve keli pannatta dhamma labhai navajApu) gecarI mATe-bhikSA mATe gAmamAM AvelA zramaNa ke mAhaNa vagerene satkAra vagere karavA mATe je temanI sAme jato nathI, yAvat temanI paryuM pAsanA karate nathI, temaja vipula azana, pAna, khAdya, svAdyarUpa cAra prakAranA AhAravaDe je temane pratilAbhita karatuM nathI ane je arthathI mAMDIne vyAkaraNa sudhInA badhA viSayanA bAbatamAM temane prazno pUchato nathI. citra! te jIva A trIjA kAraNavaDe paNa kevali prajJasa dharmanuM zravaNa karI zakatA nathI (3) ( fa | soLa vA mAhaNeNaM vA saddhiM amisamAgacchai, tattha vi Na hattheNa vA vattheNa vA chatteMNa vA, appANAvarittA ciTThai, no aTThAi jAva pucchai, eeNa vi ThANeNa cittA ! jIvaH kevalipannatta dhamma No labhai savaNayAe eehiM ca Na cittA ! a3 TALe bIje no mapha, afka ghara savaLA5) A pramANe zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 57. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je zramaNa ke mAhaNunI sAme AvI jatAM te zramaNu ke mAhuNa tene oLakhI le nahi te mATe je potAnI jAtane hAthavaDe, ke vajra vaDe ke chatravaDe chUpAvI le che ane temane prazna vagere kai pUchatA nathI huM citra ! A ceAthA kAraNathI paNa jIva kaeNtrali prApta dharmanu zravaNu karI zakatA nathI.(4) A pramANe De citra! A cAra kAraNeAne lIdhe ja jIva kevalIbhagavAna vaDe kahelA dharmanuM zravaNu karI zakatA nathI. ( 23xi kALedivattA ! nIce levinnatta' paccha thamapha saLayA!) haeNcitra! cAra kAraNeAthI jIva kevali-prajJatA dharmanuM zravaNa karI zake che. (ta' naDA--Amatha' A ujjANamayaM vA samaNaM vA mAhaNaM vA baMda, namasai jAtra pajjuvAsai) te cAra kAraNe| A pramANe che.-ArAmamAM padhArelA ke udyAnamAM padhArelA zramaNane ke mAhaNune je vaMdana kare che. namaskAra kare che, yAvatu temanI paryuM`pAsanA kare che. (baTTAr nAma puSkara) arthAne yAvat pUche che. (vaLa DhALeLa vistA! nIce taitti vAta paLa mak sacANa) A kAraNane lIdhe he citra ! te jIva kevali prajJapta dharma'nu' zravaNu karI zake che.(1) eja pramANe (31CAya0) A pramANe je jIva upAzrayAmAM AvelA zramaNAne ke mAhanAne vandana karatA, namaskAra karatA, pa - pAsanA karatA, arthAne yAvat pUche che, evA jIva kevaliprajJapta dharmanuM zravaNu karI zake che (2)moyaraya mamaLa vA nAva pannuvAna, viheLa' nIya hitjhAmerU, baTTApha nAva puSTha, vi.) A pramANe je jIva geAcarI mATe nIkaLelA zramaNanI ke mAhaNunI yAvat pratyupAsanA kare che. vipula AhArathI temane pratilAbhita kare che,temane arthA viSe yAvatA pUche che. te jIva kevaliprajJaptAdhama'nuM zravaNa kare che. (rU) (naiH ni ya UM samaNeNa vA abhisamAgacchai tattha vi ya NaM No hattheNa vA jAva AvarettA videhaiM) zramaNa ke mahANu game tyAM maLe je jIva teozrIne joine peAtAnI jAtane pAtAnA hAtho vaDe yAvat AvRta karatA nathI evA te jIva A cAthA kAraNane lIdhe kevali prajJapta jinadhanuM zravaNu karI zake che. (4) (turlR v n vittA ! pakSI rAyA ArAmayaM vA taM caiva satra bhANiyantra AillaeNa gamaeNa jAva zrI rAjapraznIya sUtraH 02 58 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ appA AvaretA cihna ta kahaM NaM cittA ! paesissa ranno dhmmmaaivisAmo) he citra ! tamAre pradezI rAjA ArAma ke udyAnamAM AvelA zramaNa ke mAhaNunI sAme satkAravA jatA nathI yAvatu temanI pa pAsanA paNa karatA nathI ane A pramANe te prathama gamathI mAMDIne ceAthA gamathI yukata manelA che teA pachI huM tene kevaliprajJaptadharmano upadeza kevI rIte ApuM ? TIkA"---kaizIkumAra zramaNe citrasArathIne je kaI kahyu che te A sUtra vaDe spaSTa karavAmAM Avyu che. A stravaDa A pramANe samajAvavAmAM Avyu che ke kace jIva zA zA kAraNeAne lIdhe kevaliprajJapta dharmanu zravaNu karI zake che ane kayA jIva zA zA kAraNeAthI tenu zravaNu karI zakatA nathI. kevaliprajJapta dharmanI aprAptimAM pahela kAraNu e batAvavAmAM Avyu che ke zramaNa ke mAhaNu-12 tenu pAlana karanAra gRhastha-jayAre game te udyAnamAM-vividha puSpAthI ke phaLothI yukata vRkSothI zAlita cAnaka janasevya bagIcAmAM ke ArAmamAM--aneka jAtanI puSpa jAtiothI yukta sthAnamAM AvelA hAya, tyAre te samaye je jIva temanA satkAra mATe temanI sAme jatA nathI, madhura vacanA vaDe temanI sukha zAtA pUchatA nathI, temanI stuti karatA nathI, temanI sAme namrabhAve mastaka namAvatA nathI abhyutthAna vagere kriyAthI temanA satkAra karatA nathI, vasati vagere ApIne temane kalyANu svarUpa, maMgalasvarUpa, dharmadevasvarUpa, ane viziSTa jJAnayukata mAnIne je temanI sevA karatA nathI, temane ao ne jIvAjIvAdi padArthAne, anyathAnupapattirUpa hetune, jemake jIva daivAdi gati kevI rIte meLave che ke AtmAnI sAthe karmAMnA sauMbaMdha hAya che evA hetune, praznane--sa'zaya- vagerene dUra karavA mATe jIva ajIva vagerenA svarUpane jANavA khAkhatanA praznAne jJAnAditraya jIvane kevI rIte prApta thAya che vagere rUpa kAraNAne, athavA teA catuti zrI rAjapraznIya sUtraH 02 59 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa saMsArabhramaNa zA kAraNathI hoya che vagere rUpa kAraNene, pRSTha jIvAdikanA svarUpa viSe je uttara ApavAmAM Ave te viSe pharI sAme praznottara karavA rUpa vyAkaraNone pUchata nathI, A kAraNathI jIva kevali prajJasa dharmanuM zravaNa karI zakato nathI. A pramANe A prathamasthAnanuM nirU5Na che. dvitIyasthAnanA kAraNanuM nirUpaNa A pramANe che. upAzrayamAM jaIne zramaNane ke mAhaNane prApta karIne je jIva yAvat vyAkaraNane pUchatuM nathI. he citra! A kAraNathI paNa jIva kevaliprajJapta dhamanuM zravaNa karI zakatA nathI. ahIM "i a aaa) padathI "pAdana' nA' ahIMthI mAMDIne yathAzani vRti" ahIM sudhI saMpUrNa pATha grahaNa karavAmAM AvyuM che. eja arthane "a Ra nA padathI sUcita karavAmAM AvyuM che. tRtIya sthAna A pramANe che.-zramaNa ke mAhaNa gecarI mATe-bhikSA mATe-gAmamAM AvelA hoya evI parUi sthitimAM je java temanI sAme jatuM nathI, temane vaMdana karatuM nathI temane namaskAra karatuM nathI, temanuM sanmAna ane satkAra karato nathI temaja temanuM kalyANarUpa maMgaLarUpa, dharmadeva svarUpa mAnIne tathA viziSTa jJAnayukta mAnIne temanI sevA karato nathI temaja vipula pracura azana, pAna, khAdya, svAdyarUpa caturvidha AhAra vaDe temane pratilAbhita karatuM nathI eTale ke zramaNane ke mAhaNane je caturvidha AhAra ApatuM nathI tathA arthone, hetuone praznone kAraNone tathA vyAkaraNane temane pUchata nathI A ukata kAraNathI he citra ! jIva kevaliprajJata dharmanuM zravaNa karI zakatuM nathI caturtha sthAna A pramANe che- game te sthAne sAdhu ke mAhana-12 vratadhArI zrAvaka maLe tyAre je jIva pitAnI vAtane mahArAja amane oLakhI le nahi tevA vicArathI hAthavaDe, ke vastravaDa, ke chatravaDe saMtADI de che ane temane arthadika viSe paNa pUchate nathI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te A jAtano jIva paNa A kAraNathI kevaliprajJapta dharmanuM zravaNa karI zako nathI. have kezIkumAra zramaNa upasaMhAra karatAM kahe che ke he citra! jIvane dharmalAbhanI prAptimAM A cAra kAraNo vinarUpe naDe che. A sarvathI jIvane kevaliprajJapta dharmanI prApti thatI nathI. A pramANe kevaliprajJapta dharmanA alAbha saMbaMdhI cAra kAraNonuM vivecana karIne have kazIkumAra zramaNa kevaliprajJapti dharmanA lAbha mATe je cAra kAraNe che temanuM kathana karatAM kahe che-"1 rAjeTiM? he citra ! cAra kAraNethI jIva kevaliprajJasta dharmanuM zravaNa kare che. eTale ke kevaliprajJapta dharmanA alAbhamAM je cAra kAraNe batAvavAmAM AvyAM che, teja cArecAra kAraNe viparIta rUpamAM AcaravAmAM Ave te teja cAra kAraNe dharmalAbha mATe upayogI thai jAya che. eja vAta "? vA vALAza vA" vagere cAra sUtro vaDe pragaTa karavAmAM AvI che. A rIte dharma aprApti ane dharma prAptinA kAraNuMnuM spaSTIkaraNa karIne have kezIkumAra zramaNa citrasArathInI sAme A vAta kahe che ke pradeza rAjA kevali prajJapta dharmanA aprAptinA kAraNothI yukta che. ethI huM tene kevI rIte dharmano upadeza karuM. eja vAta kezikumArazramaNa citrasArathIne A pramANe kahe che-"1 ra vinA! uparI rANA" vagere mUlAImAMja TIkArya pramANe ja A badhAnuM vizleSaNa karavAmAM AvyuM che. ethI ahIM pharI artha lakhavAmAM AvyuM nathI. . 123 a um se vire sAdI rUAtriA sUtrArtha--(a gi) tyAra pachI ( uttare kArI) te citra sArathie simAjamAM vaM vAva) kezIkumAra zramaNane A pramANe vinaMtI karatAM kahyuM- vastu mA ! jhaLavA javA vof cattAra rANA 34 sam) he bhadUta! koI eka vakhate kaMboja dezavAsIoe cAra ghoDAo pradezI rAjAne bheTa mokalyA hatA. te mag ggg guLe mArA jevA uttarA) te ghaDAone meM pradeza rAjA sAme bheTarUpamAM arpita karI dIdhA che. (ta ggT a bhaMte ! kAraNeNa ahaM parasiM rAyaM devANupiyANa atie habvamANessAmi) ethI che bharaMta ! pradezI rAjAne Apa devAnupriyanI pAse jaladI ja upasthita karIza. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ta mANaM devAliyA ! tubbhe paesissa ranno dhanmamAikkhamANA gilAe nArI) tA hai devAnupriya ! ApazrI te pradezI rAjAne jineAkata dharmane upadeza karatAM glAni anubhavaze nahi. (zraniTApu meM te !tum patti'' jo dharmaAyarlennAi) paraMtu bhadata ! ApazrI te pradezI rAjAne aglAnibhAvathI ja dhapadeza karaze. (rR aa mate! sukSma varSAtarama raLo dhamamAcavavuMjJA) temaja he bhadata ! ApazrI pAtAnI icchA mujaba ja pradezI rAjAne dharmopadeza karaze. tenI IcchA pramANe nahi. (taLa se maukumArasamane citta sAi vayasI) tyAre te kezIkumAra zramaNe te citrasArathine A pramANe kahyuM. (vicApha vijJA nApillAmAM) he citra ! ucita avasara Avaze tyAre joI laIzu tamA kaheA che. te mujaba mArI paNa temane upadeza karavAnI bhAvanA che ja. (ta paLa me citte sArahI kesiM kumAramamaNa baMdara, namasai, jeNeva cAugdhaTe Asarahe teLeSa vAipha) tyAra pachI citrasArathie kezikumArazramaNane vaMdanA karI namaskAra karyAM ane pachI te cAra ghaTAthI yukata azvaratha hatA. tyAM AvyA. (vAinpaTa gAsada sudara nAme vitti pAmUk sAmetra nirvAhana) tyAM paheAMcIne te pAtAnA cAra ghaTAvALA azvaratha para savAra thai gayA ane je dizA taraphathI te Avela hatA teja dizA tarapha pAchA jatA rahyo. TIkA :--citrasArathie kezIkumArazramaNane A pramANe kahyuM-he bha ta ! kAi eka vakhate mArI pAse meAja dezavAsIoe rAjAne bheTamAM ApavA mATe gheADAo mekalyA hatA. teja divase te gheADAne pradezI rAjAne me arpita karI dIdhA. Ama temanI amArI sAthe mitratA che. ethI ja hu' Icchu chu ke ApazrI temane jina pratipAdita dharmanA upadeza kare. temane huM ApazrInI pAse jaladI lAvIza. upadeza ApavAmAM ApazrI pAtAnI icchA mujakha dharmAMnI vAteA pradezI rAjAne sabhaLAvajo. zrI rAjapraznIya sUtraH 02 62 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrasArathinuM A pramANe kathana sAMbhaLIne kezIkumAra zramaNe tene Ama kahyuM ke he citra! ucita avasara Avaze tyAre joI laIzu. mArI evI icchA che ke huM tene jineMdra pratipAdita dharmane upadeza karUM. kezIkumAra zramaNanI A jAtanI bhAvanA jANIne citrasArathie temane vandana karyA ane tyArapachI pitAnA ratha para savAra thaIne pitAnA nivAsasthAne pAcho Avate rahyo. mAsu. 124 'tap se vitta mApadIrUlyAri sUtrArtha -(ta gr') tyAra pachI (se vitta sArI) te ! sarasTa pAkamAi javI) bIjA divase jyAre rAtrI prAtaHkAlanA rUpamAM pariNata thaI gaI ane (huvmobalmijiyadina bahArvare mA navamAtra#g) kamaLe vikAsa pAmyAM temaja niyama ane Avazyaka kRtye jemAM leke varu pUrA karavAmAM AvyA. evuM pItadhavela prabhAta jyAre thayuM (lagvariSTha nAre tela =4te nAmo nigro jIrU) ane sahaja kiraNavALe sUrya jayAre pitAnA tejathI prakAzita thavA lAgyA. pitAnA gharethI nIkaLe. (ma ivfH naLa de nege pANI rAjA, teva vAipha) nIkaLIne te jyAM pradezI rAjAnuM gRha hatuM ane temAM paNa jyAM te pradeza rAjA hato tyAM gayo. (gp4 rAzaM jagaDha gAva du nagi aagi dvANa) tyAM jaIne teNe pradeza rAjAne bane hAtha joDIne namratApUrvaka praNAma karyA ane jayavijayanA zabdonuM uccAraNa karIne tene vadhAmaNI ApI. (ga vaghAsI) vadhAmaNI ApI. teNe tene A pramANe 4hyu. (evaM khalu devANuppiyANa kaboehiM cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA) kaja dezanA nAgarike Apa devAnupriya mATe cAra ghaDAo bheTa rUpamAM mokalyA che. 5 nA vALagari 20AvA jevA viSa) te ghaDAone me teja divase ApazrInA mATe yogya zikSita banAvI dIdhA che. (ta pa ja sAmI mAre cAi pAnag) ethI Apa padhAro ane svakIya prazasta gati vagere zakitao zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 63 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI yukata thayelA te gheADAonuM nirIkSaNa kare. (taLa se pI rAya citta saduda (cAmI) tyAre te pradezI rAjAe citrasArathIne A pramANe kahyuM, ( gacchahiNa tuma cittA! tehi ceva cauhi~ AsehiM Asaraha juttAmeva vadhruve nAva caqLAdi) he citra ! tame jAo ane te khAjadezanA nAgarikeAthI prApta thayelA cArecAra gheDAone rathamAM joDIne te andharatha ahI' upasthita karo. ane te pachI mane A vAtanI khabara Ape. (ta ina sevitta nArI pakSiNA ratnA evaM vRtte samANe haTTatuTTa jAva hiyae ubaDavei eymaannziya' padmappiA) A pramANe pradezI rAjA vaDe AjJApita thayelA te citrasArathi khUbaja hatuSTha hRdayavALA thayo ane teNe cArecAra gheADAothI sajaja karIne azvaratha tyAM rAjAnI sevAmAM upasthita karyo. ane tyAra pachI tenI khabara rAjAnI pAse pahAMcADI. (RF T... e patnI rAyA vittana sAdima atidu dharmanuM socA nisamma haTTha jAva appamahagdhAbharaNAla kiyamarIre sAo gihAo viSNaipha) tyArapachI pradezI rAjA citra sArathinI azvattha upasthita thai javAnI vAta sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne khUbaja harSita ane tuSTa cittavALA thaye teNe teja kSaNe peAtAnA zarIra para bahumUlya temaja a5bhAravALAM AbhUSaNA dhAraNa karyAM ane jaldI te pAtAnA mahelathI bahAra nIkaLye. (neLAmeva cA3CTe bAsa rahe teLeva vALA) ahAra nIkaLIne te tyAM Avye ke jyAM cAra ghaTavALe azvaratha susajja thaIne ubhA hatA. (srA'ghaMTa gAma' TurU, seviyANa nayarIC makakSa mALa' fLana(r)TTa) tyAM pahAMcIne te cAra ghaTAvALA te azvaratha para besI gayA ane tyArapachI te zvetAMbikA nagarInA DIka madhyavALA rAjamArga para thaine nIkaLyo. (ta chuLa' ne cittI sAradI tara' enApha nothaLA' umAmerU) tyArapachI te citrasArathie te rathane ghaNA cAjanA sudhI bahuja tIvravegathI calAnyA. (tae NaM' se paesI rAyA unheNa ya tavhAe ya rahavAeNaya parikilaM te samANe citta' mAai yavathAmI) tethI te pradezI rAjA tApathI, tarasathI ane rathanI tIvragatine lIdhe. sAmethI athaDAtA pavanathI khinna thai gayA. ethI teNe citra sArathine A pramANe kahyuM. cittA ! vaSTite me karIne parAvadi (7) zrI rAjapraznIya sUtraH 02 64 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he citra ! mAruM zarIra zramayukata thaI gayuM che, ethI tame rathane pAcho vALI le. (ta eNa se citta sArahI raha parAvatta i; jeNeva miyavaNe ujjANe teNeva 3vAna ) tyAre te citra sArathie rathane pAcho vALI lIdhe ane jyAM mRgavana nAme udyAna hatuM te tarapha rathane hAMka. (vvfe rAya gaM vavANI) tyAM pahoMcIne teNe pradezI rAjAne Ama kahyuM. (gar RArI nigan-GjJAne " vAta samaM vidyAmaM sanna gavo ) he svAmina ! A mRgavana nAme ughAna che. ahIM rokAIne huM ghoDAonA thAkane ane khinnatAne sArI rIte maTADI lauM chuM. (ta jI re papNI rANA jinna pArdi dUrvA vayANI) tyAre pradezI rAjAe citra sArathine A pramANe kahyuM. ( 3 nirA) he citra ! sArUM tame bhale Ama kare. TIkAryuM-tyArapachI bIjA divase rAtrI pUrI thatAM temaja savAra thatAM ja citra sArathi pitAnA gherathI nIkaLe. e artha ahIM kara ghaTe che. te jayAre pitAnA gherathI nIkaLe te vakhate kamaLa vikasita thaI cUkyAM hatAM. athavA kamala hariNa (mRga) vizeSanA netra nidrA rahita thaI javAthI ughaDI cUkayAM hatAM. prabhAtano varNa pItadhavala thaI cUkyuM hatuM. lokee-dhArmika mANase e-14 niyamane dhAraNa karI lIdhA hatA ane rAtrika pratikramaNa paNa karI lIdhuM hatuM. te 14 niyame A pramANe che. "jitta vatra sthApti. temaja sahastrakiraNa saMpanna sUrya paNa pitAnA tejathI dedIpyamAna thaI cUka hate gharathI nIkaLIne sArathi pradezI rAjAnI pAse gayA. tyAM pahoMcIne teNe pradezI rAjAne baMne hAtha joDIne namaskAra karyA temane vadhAmaNI ApI ane pachI A pramANe kahyuM. ke Apa devAnupriya mATe kebeja dezanA nAgarike e je cAra ghoDAo bheTarUpamAM mekalyA hatA temane te ja divase ApazrI mATe suzikSita karI dIdhA che. ethI Apa padhArIne temanuM nirIkSaNa karI le A pramANe citrasArathinuM kathana sAMbhaLIne pradezI rAjAe tene kahyuM ke tame satvare te ghoDAone rathamAM jotarIne ahIM upasthita karo. citra sArathie te pramANe ja kAma pUruM karyuM jyAre ratha taiyAra thaI javAnI khabara rAjAnI pAse pahoMcADavAmAM AvI tyAre te rAjA te rathamAM besI gaLe. rAjA jayAre savAra thaI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 65 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA tyAre citra sArathie te rathane tAMbikA nagarInI madhyamArgamAMthI thaIne hAMkaye. A pramANe te ratha jyAre tAMbikA nagarIthI bahAra nIkaLI gayo tyAre ghaNA jana sudhI te rathane tIvra vegathI calAvyuM ke jethI te pradeza rAjA parikalAMta thaI ga, tApathI tapI gayo ane tarasanI vedanAthI vyAkuLa thaI gayuM. rAjAe sArathine tarata ja ratha pAcho vALavAno Adeza ApyuM. sArathie rAjAnI AjJA pramANe rathane pAcho vALI lIdhuM ane mRgavana udyAnanI tarapha te rathane laI gaye. tyAM pahoMcIne sArathie ghoDAono vizrAMti ApavA mATe ratha ne ubhe rAkhyo ane pradezI rAjAne tyAM rokAIne ghoDAonA rastAnA thAkane dUra karavAnI vAta karI. pradezI rAjAe paNa tenI vAta mAnI lIdhI, sU. 1rapA 'ta eNa se citta sArahI' ityaadi| sUtrArtha -(ta goi uttare nAhI ne mAvane gALa, kiraNa kumAranArasa gaNAvaMte tene pharALajIpu) tyAra pachI te citra sArathi te mRgavana udyAnamAM sthita kezikumArazravaNanI pAse rathane laI gaye. taraNa nizig6) tyAM pahoMcatAM ja teNe ghoDAone ubhA rAkhyA. (duM re) ane rathane bhA. (rAgo paDyo) ratha jayAre ubhuM rahI gayA tyAre te rathamAMthI nIce utaryo. (taraNa nagg) nIce utarIne ghaDAone rathamAMthI mukta karyo. (vwi j gvaM vAnI) tyAra pachI teNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM(v sAmI ! Aja mana vihAna sanna gavaLo) he svAmin ! ratha u thaI cUkyuM che. Apa nIce utare. huM ahIM ghoDAonA zramane ane temanI mAnasika glAni ne sArI rIte dUra karI dauM. (tapiggNI pAradAmo pattoDa) sArathinA A kathanathI te pradezI rAjA rathamAthI nIce utaryo. (nittA sALA saddhi mANA ramaM vidyA saE monAne pANa) nIce utarIne teNe citrasArathinI sAthe tyAM ghoDAonAM zrema ane kalama sArI rIte dUra karatAM temaja vizrAma karatAM te tarapha joyuM (vimAsamAM damadArayANa variNA mA. gaya mahayA saNa' dhammamAikkhamANa pAsittA imeyArUve ajJathie jAva zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrudhnisthA) ke je tarapha eka vizAMLa pariSadAnI vacce beThelA kezIkumArazramaNa ahu moTA svare dharmonuM vyAkhyAna karI rahyA hatA. A pramANe temane joIne tene A jAtanA AdhyAtmika cAvatA maneAgata saMkalpa utpanna thayA ke (jJA vajI mo! narlR pannurAtatti, murA vahu mo mu'' va vAsatti). are ! je loko jaDa hAya che, teo jaDane seve che ane je leAkeA muDa hoya che. teo muMDanI sevA kare che. (mUDhA vastu mo mUtra vastuvAsa tti) temaja je leke mUDha hoya che te mUhanI sevA kare che. (mahiyA hu mo 'di' vaGajIvAsa ti) jeo apa Dita hoya che te apaMDitAne seve che. (viLALAvajI mo! nirviALa pannuvAna ti) jee viziSTa jJAnathI rahita che, te viziSTa jJAna rahitane seve che. (se enna no A yurine no, mujhe, sUTa, zravatti, niyiAne sittej dviIpa vacatta uttaravasarIne) paNa A ke purUSa che ke je jaDa, muMDa, sUMDha, apaDita, nivijJAna hovA chatAM zrI temaja hI thI yukta che. (utsavsarIne) zarIranI kAMtithI sa'panna che. ( sa La' vRttine vimAAmAyika) A purUSa ka i jAtanA AhAra kare che ? (fk vaLAme) kevIrIte khAdhelA bhAjanane pariNamAve che? (ji. vAyarU, hriviyara, rUi, GithairU) kai jAtanI rUcinI vastune A AhAra kare che ? kaI jAtanI rUcinI vastunuM A pAna kare che? leAkAne A zu' Ape che ? vizeSarUpathI A zu' leAkAnA mATe vitarita kare che? (naLa' PR i mAhiyA manularitrAt makAt mA naLa vRdhAra) jo ke A purUSa ATalI moTI leAka pariSadonI vacce besIne ahu meTA sAde khele che ? ( sapehera ) A pramANe teNe vicAra karyAM (vitta cAraddei va vAsI) Ama vicAra karIne pachI teNe citra sArathine A pramANe kahyuM-(cittA ! nagi vahu mo jaDu pajjuvAsa Mti, jAva bUyAi, sAe vi yaNaM ujjANabhUmIe no sNcaami samma vAma vipatti!) he citra! jaDajaDane seve che yAvat bahu moTA sAde khelI rahyo che. huM pote paNa A udyAnabhUmimAM svasthatApUrvaka sArI rIte harI pharI zakatA nathI, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 67 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha -tyArapachI te citra sArathi mRgavana nAme udyAnamAM pahoMcIne kezIkumAra zramaNa jyAM virAjamAna hatA tenI pAse pahoMce. te sthAna kezIkumAra zrama thI vadhAre dUra paNa nahi temaja vadhAre najIka paNa nahi hatuM tyAM pahoMcIne teNe ghoDAone ubhA rAkhyA ane rathane thobhAvyuM. temaja pradeza rAjAne A pramANe kahyuM ke he svAmin ! padhAre, ahIM ApaNe thoDA samaya sudhI rokAIne ghoDAonA mArga janya zArIrika khedane ane mAnasika glAnine sArI rIte dUra karavA yatna karIe A pramANe vicAra karIne te pradeza rAjA ratha parathI nIce utaryo ane citra sArathinI sAthe tyAM ghaDAonA ane pitAnA thAkane temaja kalama-mAnasika glAni-ne sArI rIte dUra karatAM tathA vizrAma karatAM Amatema jevA lAge. jatAM jatAM temanI najara ati vizALa pariSadAnI vacce besIne meTA sAde te pariSadone jinapradhita dharmanI prarUpaNa karatA te kezikumArazramaNa para paDI. temane joIne temanA manamAM A jAtane saMkalpa-vicAra-ubha. ahIM yAvat padathI saMkalpanA AdhyAtmika, ciMtita, kalpita, prArthita, mane gata A badhA vizeSaNa grahaNa karavAmAM AvyAM che. A badhA vizeSaNa nI sArthakatA A pramANe samajavI. A vicAra tenA AtmAmAM pahelAM aMkuranA rUpamAM janme. tethI te AdhyAtmika thaye. tyArapachI te vAraMvAra smaraNarUpa hovA badala ciMtita rUpa thaI gaye. eTale ke A muMDa che, A mUDha che A pramANe vAraMvAra smRtimAM AvavAthI A vicAra dvipatrita aMkuranI jema ciMtitarUpa thaI gayA. pachI teja vicAra A muMDita ja che anya nahi, A pramANe nizcayApana hovA badala pallavita thayelA aMkuranI jema prArthita thaI gayo. "gAmati ia nizcana" tyAra pachI A jAtane nizcaya thai javAthI A niyamataH apaMDita ja che A vicAra puSpita aMkuranI jema ISTa rUpathI svIkRta thaI javA badala puSita thaI gaye. tyAra bAda "A vijJAna rahita che. A pramANe manamAM daDharUpamAM nizcita thaI javAthI A zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 68 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane gata thaI gaye. tAtparya e che ke ahIM vicAranA A vizeSaNothI anukrame te pachInA vicAronI puSTi ja thAya che. jema aMkura pahelAM jAme che. tyArapachI te patrita thAya che, pachI puSita thAya che ane chevaTe phalita thAya che temaja ahIM paNa tene vicAra anukrame adhikAdhika puSTa ja thatuM jAya che. A vAtane "" vagere pade vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. udyoga rahita levA badala je jaDa-ALasuhoya che athavA to je kartavyAkartavyarUpa vivekathI rahita hovA badala viveka vikala che, te ja A jaDa puruSanI upAsanA-sevA kare che. temaja jeo enA jevA ja muMDa-anAvRta mastakavALA-nirlajaja che te ja A muMDita mastaravALAonI sevA kare che temaja jeo pAdeyanA jJAnathI rahita mUDha jana che te ja A vivekarahita puruSane seve che. tattvajJAnarahita hovAthI je vyAvahArika buddhithI vikala che, te ja A tattvajJAna zUnya apaMDitane seve che. temaja buddhihIna hovAthI je viziSTajJAnathI rahita che teo ja A sabadha rahita puruSanI sevA kare che. A kaMI jAtanI vyakita che ke je jaDa, muMDa, mUDha, apaMDita ane nirvijJAna hovA chatAM paNa mahatimahAlaya pariSadA eTale ke vizALa sabhAmAM zebhAthI ane kuceSTA varjanarUpa lajAthI yukata thayela che temaja zarIrakAMtithI dIpyamAna thaI rahyo che. AnuM zuM kAraNa che? zuM te A jAtane AhAra kare che ke je enA zarIramAM evI kAMti utpanna kare che eja vAta te " mAruM gAdArayati vagere pade paDe batAve che. A kaI jAtano AhAra grahaNa kare che? temaja kaI jAtanA bhuta bhejanane A pariNamAve che? A kaI jAtanI rucira vastune AhAra kare che? kevA rucira pAnapadArthane A pIve che ? A puruSa A badhAne zuM ApI rahyo che.? vizeSarUpathI A badhA ekatra thayelA lekene A zuM ApI rahyo che ke je A bahu moTI vizALa pariSadAnI vacce besIne bahu moTA svarathI bolI rahyo che A pramANe teNe vicAra karyo tyAra pachI te prakaTarUpamAM citra sArathine A pramANe kahevA lAgyuM. ke he citrajaDajaDanI upAsanA kare che vagere. ahIM yAvat zabdathI pUrvokata badhuM kathana-ke je A moTA sAde manuSya pariSadAnI vacce bolI rahyuM che. ahIM sudhInuM grahaNa karavuM joIe. ethI ja huM A mArI ja udyAna bhUmimAM sArI rIte harIpharI zakatuM nathI. sU. 12dA 'tae Na se citte sArahI' ityAdi / sUtrArtha--(tA ja je citte sArI ghafsAyaM pUrva vavANI) tyAre zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra sArathie pradezI rAjAne A pramANe kahyu` (6 saLa' mAmI! sAvattine zailI nAma' mAttamane nAsane nAva calanALova(C) he svAmin ! A ApaNI sAme kezIkumAra zramaNa che. ke jeo pArzvanAthanI ziSyapara parAmAM utpanna thayA che. emaNe kumArAvasthAmAM ja sayama grahaNa karyAM che. ethI ja emane kumArazramaNa kahevAmAM AvyA che. ee jAtisaMpanna che, yAvat kulasaMpanna che, vagere pahelA kahevAyelAM vizeSaNAthI yukta che. A badhA vizeSaNAnA artha pahelAM spaSTa karavAmAM Avyo che. tethI ahIM kI kahevAmAM AvyA nathI, ee matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane manaH pavajJAnanA adhipati che, cAra jJAnadhArI che. (zreSo'hi gAnIvila) emanuM je adhijJAna che te paramAdhithI thoDuM ja kama che. emanu jIvana prAsuka eSaNIya annapAnathI che. eTale ke e e prAsuka eSaNIya AhAra grahaNa kare che. ugama vagere doSothI dUSita AhAra ee grahaNa karatA nathI ta! La se mIrA citte sAduM va vAsI) tyAre pradezI rAjAe citra sArathine A pramANe kahyuM. (gArIoya yArI cittA! baLanIvi pattaLa thavAthI vijJA?) huM citra! jo tame A pramANe kaheA che ke emanuM avadhijJAna paramAvadhi karatAM thoDuM ja alpa temaja ee prAsuka eSaNIza AhAra ja grahaNa kare che to zuM A vAta sAcI che? ('tA sAmI! modiya` na mi gaLanIvipattaLa sayAmI) hAM svAmina ! huM sAcI vAta kahuM chuM. emanu avadhijJAna paramAdhi karatAM gheADuM kama che ane e prAruka eSaNIya AhAra grahaNa kare che. (minikane cittA!nna pusei) te he citra ! A puruSa abhigamanIya che eTale ke ALakhANa karavA cAgya che. ('tA sAmI ! zramigaLikane) hAM svAmin ! ee ApanA mATe abhigamanIya che eTale ke eLakhANa karavA ceAgya che. (aminaSkAmo 5'cittA! mar ya purasa)te haeNcitra! huM' emanI sAthe oLakhANuka ruM? (ItA kSAnI abhigacchAmI) hA svAminlR tame emanI sAthe eLakhANa karI le. A sUtrane TIkA mUlA pramANe ja che. vizeSatA phakata anIvijJa" padamAM che. AnA eka artha te mUlAmAM ja lakhavAmAM Avye che. ane bIje zrI rAjapraznIya sUtraH 02 70 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha anyanIvita' A 'chAyApakSa'mAM A pramANe thAya che. ke sa`viratiyukata hovAthI athavA jIvanamaraNanI azaMsAthI rahita hAvAthI emanu jIvana bIjAenA mATe ja che peAtAnA mATe nahi. ! sa. 127 'tae NaM' se paesI rAyA citteNa sArahiNA saddhiM' ityAdi / sUtrA -(sad La) tyArapachI te pachI rAyAcitte sarvAdaLA fg) te pradezI rAjA citra sArathInI sAthe (neva aitti kumArasamaLe teneya vALa) jyAM kezikumAra zramaNa hatA tyAM gayA. (nainimna jumAsanaLasa dUranAma te unnA v yAsI) tyAM jaIne te kezakumAra zramaNathI evA sthAne ubhA rahyA ke je sthAna temanAthI vadhAre dUra paNa nahi hatuM ane vadhAre najIka paNa nahi hatuM tyAM ubhA ubhA ja teNe temane A pramANe kahyuM. (tume namate ! baudrivA baLanIviyA) huM bhaIta! Apatu jJAnaparamAdhi karatAM thoDuM kama che ? ane Apa prAsuka eSaNIya AhAra ja grahaNa karI che? (tapu LasIkumAramaLe parNasa rAya have thayAsI) tyAre kezIkumAra zramaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM" (parI! te narAnAma! javALiyArlR cA, saMvALiyA nA, vRMtavALivAr thA, mukhya maniAmALo samaM paMtha puraSkRti) he pradezin ! jema a karatnanA vahepArI, ke zu kharatnanA vahepArI ke intanA vahepArI (za Mkha zubha paNa gaNAya che tethI ahIM tene ratnarUpe ullekhavAmAM AvyA che) rAjakara ApavAnI icchA na dharAvatA tyAMthI javAnA sArA mArga mATe pUchaparacha karatA nathI (vameva vasI tukrame vivi caLa` ma`merAno no sam putttatti) A pramANe huM pradezina ! vinayarUpa pratipattine na AcaratAM tamAe paNa A vAta ziSTabhAvathI--namratAthIpUchI nathI. (se mULa tattva patnI mamattattA athameyAhave gAyit nAya samuLannityA) hai pradezana mane joine tamane A pramANenA AdhyAtmika thAvata maneAgata saMkalpa utpanna thayA che ke (naOM vahu mo! naOM vastunA tti nAra vicatti!) jaDa puruSo jaDane seve che yAvat' A mArI potAnI udyAna bhUmimAM paNa sArI rIte ArAmathI pharI zakatA nathI. (se jULa vasI ! aThTho samatve ?) he pradezina! belA huM kharAkhara kahuM chuM ne ? (Cat, fq)hAM, Apa ThIka kaho cho, zrI rAjapraznIya sUtra : 02 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 TIkALuM--A sUtrane TIkArtha spaSTa ja che. ahIM "phati' zabda vAkyAM laMkAramAM ane "vA' zabda samuccaya arthamAM vaparAyela che. temaja "taH pathA' pada dRSTAntamAM Avela che. upalakSaNa thI ahIM badhA rananA vepArIonuM grahaNa samajavuM joIe. yAvata padathI saMka95nA kalpita, prArthita, citita ane mane gata e vizeSaNa grahaNa karavA. joIe "vakagvAnaMti nAva nA yAvat padathI pUrvagata samasta pAThanuM grahaNa samajavuM joIe. A pATha 126mAM sUtramAM Apela che. sU, 128 g pavNI vA rUA. sUtrArtha--(ta paNa rAghA siM kumArasamai ga vavANI) pharI te pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM ke ( [ maMte ! tuka vANe vA dasaNe vA jeNa tujjJa mama eyArUvaM ajjhasthiya jAva saMkappa aggri gADha pAsa) he bhadata ! ApanI pAse evuM kaI jAtanuM jJAna ke darzana che ke jenA vaDe Apa mArAmAM utpanna thayela AdhyAtmika yAvatuM mane gata saMkalpane jANI gayA che. ane jeI gayA che. (tay re mArajhane paufi zAM pUrva vavANI) tyAre kezIkumAra zramaNe te pradeza rAjAne A pramANe kahyuM(evN khalu paesI! amha samaNANa Nigga thANa paMcavihe nANe paNNate ta jahA-AbhiNibohiyanaNe, suyanANe, ohinANe, maNapajjavanANe, kevalaNANe) he pradezina ! amArA zramaNa nigraMthanA matamAM pAMca prakAranA jJAna kahevAmAM AvyAM zrI rAjapraznIya sUtra: 02 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jemake AbhinibAdhikajJAna,-matijJAna zruttajJAna, avadhijJAna,manaH5vajJAna ane kevalajJAna. (levita....gAmiLiyothinAne) he bhadata ! AbhinibeAdhika jJAnanuM svarUpa kevu che ? (bAmiLiyodiyanAne iSi, vaLaze) hai pradezin ! AbhiniSeAdhikajJAna cAra prakAranu` kahevAya che. (ta navA--Lade dAra gavAra rU dhALA 4) jemake avagraha 1, ihA 2, avAya 3, ane dhAraNA 4,. (se TMi ta`35de) he bhadata ! avagraha jJAnanuM svarUpa kevuM che ? (maDhe tucitte paLanne) ho pradezin avagraha jJAna be prakAra nuM kahevAya che. (nAnaTrIk dvAya che te dhAraLa, se ta. miLiyocine) avagrahathI mAMDIne dhAraNA sudhInu samasta vivecana naMdIsUtramAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. A pramANe A AbhinibeAdhikAnanuM svarUpa che ? (se te muyanAne) he bhada'ta ! zrutajJAnanuM svarUpa kevuM che ? (dhruvanALe tuvidne vaLatte) he pradezanlR ! zrutajJAna e prakAranu` che. (te bahA aniSTa 2 trAhiriyana) jemake aMga praviSTa aMgabAhya. (sava' mALiyarthI bhAna phiTTiyAgo) A banne zrutajJAnAnu varNana paNa nantisUtramAM karavAmAM AvyuM che. tethI dRSTivAda sudhI zrutajJAnanuM badhuM varNana tyAMthI ja jANI levu joIe, (codinALamanazcaya vomiya' naTTA naphI) avadhijJAna bhavapratyayika ane kSAye pazamikanA bhedathI e prakAranu` kahevAya che. Anu varNana paNa nandIsUtramAM karavAmAM AvyuM che. (maLavaJavanAne, tuvidde vatte) manaH pavajJAna e prakAranu` kahevAya che. (tA' nA unnumar3e ya visarpha 5) jemake Rjumati ane vipulamati (tadeva je2janALa satmya mALiyantra) A pramANe ja kevalajJAnanuM varNana paNa karavu joie. (tattva " ne se..AmiLiyodiyanAne se ' mama asthi) A pAMca jJAneAmAMthI mane matijJAnarUpa AbhinikhAdhikajJAna che. (tasthaLa che te sucanAne seviya mama ayi) zrutajJAna paNa che. (govi nAne se vipa mamAM stha) avadhijJAna paNa che. (tattva ' ne se maLavaJava nAne se viSa mamaM Si) ane mana:paryAvajJAna paNa che. (tattva ' ne re jInAne se 5' mama' sandhi) para`tu mane kevalajJAna nathI. (maiM ratALa manayaMtALuM, A kevaLajJAna anta bhagavantAne hAya che. (rUce vasI ! ahaM tava ca ubviNa chaumatthieNa NANeNa imeyArUvaM ajjhatthiya jAva saMkalpa zrI rAjapraznIya sUtraH 02 73 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuvA jJAnAmi pAsAmi) A pramANe hai pradezin ! me' A chAdyasthika cAra prakAranA jJAnA vaDe tamArAmAM samutpanna thayela saMkalpa jANI lIdhe che ane joilIdheA che. TIkA"--tyArapachI pradezI rAjAe kezIkumArazramane A pramANe kahyuM ke he bhadraMta ! ApanuM jJAnadarzIna kai jAtanu che. ke jethI Ape mArAmAM utpanna thayela AdhyAtmika, ciMtita, kalpita, prArthita ane maneAgata A saMkalpa jANI gayA che. ane joi gayA che ? A pramANe pradezI rAjAnA praznane sAMbhaLIne kezIkumAra zramaNe temane A rIte kahyuM ke huM pradezina ! zramaNa nigrAnu` jJAna pAMca prakAranu` kahevAya che. AbhinibAdhikajJAna 1, zrutajJAna, avadhijJAna 3, manaH vajJAna 4, ane kevalajJAna 5, AmAM AbhiniSeAdhikajJAna avagraha, ihA, avAya ane dhAraNAnA bhedothI cAra prakAranuM kahevAya che avagrahanuM svarUpa kevuM che ? A jAtanA praznanA uttaramAM kezi kumAra zramaNe kahyuM ke arthAvagraha ane vyaMjanAvagrahanA bheDhathI avagrahanA e prakAza kahevAya che; nadIsUtramAM avagrahathI mAMDIne dhAraNa sudhInI saMpUrNa vigata AbhinimAdhikajJAnanA vivaraNa prakaraNamAM khUbaja sArI rIte rajU karavAmAM AvI che. nadIsUtranI amee 'jJAnacandrikA' nAme TIkA lakhI che temAM A badhI bAbatenu savistAra spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. tethI vizeSa jijJAsu sajjane tyAMthI ja vAMcavA yatna kare, zrutajJAna paNa aMga praSTi ane aMga khAdyanA bhedathI e prakAranuM kahevAya che. A khAkhatanuM spaSTIkaraNa paNa naMdIsUtramAM karavAmAM Avyu che. bhatra pratyamika avadhi ane kSAyeApazamida avadhi A pramANe avadhijJAna e prakAranuM kahevAya che. A viSenu varNana paNa tyAMja karavAmAM AvyuM che. Rjumati ane vipulamatino bhedathI mana: pavajJAna e prakAranu` kahevAya che. A viSenu samasta vivaraNa naMdIsUtramAMthI jANI levu joIe. A pramANe kevalajJAna viSayaka samasta kathana paNa tyAMthI ja jANI levu joie. upara jaNAvela pAMca jJAnAmAMthI mane cAra jJAna prApta thayela che. abhini AdhikajJAna, (matijJAna) zrutajJAna, avadhijJAna ane mana:paryaMyajJAna mane kevalajJAna prApta thayela nathI. A jJAna aMMta bhagavaMtAne ja hoya che. ethI huM pradezina ! huM A cAra chAusthika jJAnathI utpanna thayela tamArA A antaHkaraNastha AdhyAtmika cAvatA maneAgata sa'kalpane jANI gayA chuM ane joi gayA cheM. // sU. 129 5 zrI rAjapraznIya sUtraH 02 74 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'te ja se vasI rAya' kahyAdi| va sUtrA--(ta La se pasI rAvaNamAsamaLa' tya cayArI) tyArapachI kezIkumArazramaNane te pradezI rAjAe A pramANe kahyuM-(anAmate ! rUda cittAmi) he bhadata huM. A sthAne besu ? (sI ! sANa hajjAna mINa sumatti jeva jJALa) tyAre kezIkumArazramaNe te rAjAne A pramANe kahyuM ke he pradezina ! A udyAnabhUminA tame ja jJApaka che eTale ke upavezana mATe ke anupavezana mATe mAre tamane kahevuM te amArA sAdhukalpathI bahAra che jethI te mATe tame pAteja vicArI leA. (tar se pachI rAyA cittaLa sArAi saddhi dezita jhumArasamaLaAEgadUttAmaMte vittara) tyAra pachI te pradezI rAjA citrasArathinI sAthe kezikumArazramaNanI pAse-vadhAre dUra paNa nahi-- temaja vadhAre najIka paNa nahi-evA sthAne besI gayA. (tti mAmaLa chupAkSI) ane kezikumAra zramaNane A pramANe kahyuM-(tumeLa mate ! samagALa niggaMthA esA saNNA esA paiNNA esA diTThI, esA ruI, esa heU ) he bhadata ! Apa zramaNa nithenI A saMjJA che, A pratijJA che, A dRSTi che, A rUci che, A hetu che, (sa vase, datta maLe pattA tujA, sa mALe, isa vamALe, vRkSa samosarane) A upadeza che, A sakalpa che, A tulA che, A mANu che, A pramANa che, A samavasaraNa che. (naMdA aLo nIco, aLa sarIra', jo te lIyo, te marI') ke jIva ane zarIra judAMjudAM che. na jIva zarIra rUpa che ane na zarIra jIvarUpa che. (tar LIkumArasamane varNana rAya (cAmI) tyAre kezIkumAra zramaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM ke (pattI ! amada samaNANaM niggaMthANaM esA saNNA jAva esa samavasaraNe jahA aNNo jIvo gaLa sarIra, mota nIo te sarIra) & pradezin ! zramaNa nigra caiAnI A * zrI rAjapraznIya sUtraH 02 75 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJA che, yAvatu A samavasaraNa che ke jIva ane zarIra judAMjudAM che. jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI. TIkArtha-mUlArtha pramANe ja che paNa bhAvArtha A mujaba che. kezIkumAra zramaNuM ane pradeza rAjAnA vArtAlApamAM jayAre pradeza rAjAe kezIkumAra zramaNane tyAM besavAnI vAta pUchI tyAre rIte kahevuM te amArA sAdhuka95thI bahAra che. jethI te bAbatamAM tame svayaM nirNaya kare tema kahI. temanI IcchA para ja choDI tyAra pachI pradeza rAjA pitAnA ucita sthAna para citrasArathinI pAse besI gaye. ane tyAM besIne kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM ke he bhadaMta! ApanI je A jAtanI samyagajJAnarUpa saMjJA che, tattva-nizcayarUpa je pratijJA , darzanarUpa daSTi svatatva che, zraddhApUrvaka abhilASa ruci che, darzanapratipAgha samasta arthanuM ApanuM darzana kAraNarUpa hetu che, zikSA vAcanarUpa upadeza che, saMkalpa che, sarvadA tAtvika adhyavasAya che, tulAnI jema meyapadArthanI paricachedaka hevAthI evIja ApanI mAnyatA che, prasthAdimAna jevI ApanI daDhadhAraNA che, dRSTapratyakSa ane ISTa anumAnathI avireAdhI hevA badala pratyakSa vagere pramANarUpa ApanuM maMtavya che, ApanI evI je kathanI samavasaraNarUpa che (eTale ke samavasaraNamAM jema ghaNA loko AvIne ekatra thAya che temaja tamArA svIkArarUpa siddhAntamAM badhA to aMtahita thaI jAya che. ethI A samavasaraNa che.) ke upayoga lakSaNavALo jIva anya che. zarIra karatAM jude che, judA svarUpa vALe che ane zarIra tenAthI juduM che. (A anvayamukhathI kathana che) zarIra jIvarUpa nathI. jIva zarIrarUpa nathI. (A vyatireka mukhathI kathana che.) to A badhuM satya che? A jAtanA pradeza rAjAnA praznane sAMbhaLIne kezIkumAra zramaNe tene kahyuM ke hAM pradezina ! amArA jevA zramaNa nirca thenI evI ja saMjJA yAvatu samavasaraNa che ke jIva jude che ane zarIra juduM che. jIva zarIrarUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI. A pramANe banne sAva judA judA che. te sUi 130 che zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "a gf se pANI pAyA' rUAAti sUtrArtha--(7 mi ? pANI rApA siMdhunArasamA iva vayA) tyAre te pradeza rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM ke (GrU i mate ! tu samajALa niyAmAM ghaNA saT nAra ghAsane) he bhadata ! je Apa jevA zramaNa nirca zenI evI saMjJA yAvatu samavasaraNa che ke (gaor nI sIra) jIva anya che ane zarIra anya che. ( taM bIvI naM sarI) jIva zarIrarUpa nathI. zarIra chavarUpa nathI. (rja vastu mana bakinag vIthA rUra vaMtUrI rIte seya viyAe NayarIe adhammie jAva sayarasa viyaNaM jaNavayassa no samma rAmavitti paTTa) te A vAta je mArA pitAmaha AvIne mane kahe te huM ApanA kathana para vizvAsa mUkI zakuM tema chuM. e saMbaMdha ahIM lagAvavo joIe. eja vAtane te A sUtrapAThavaDe pradazita karatAM kahe che ke Aja jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM sthita zvetAMbikA nagarImAM mArA pitAmaha hatA. teo adhArmika hatA yAvata pitAnA prajAjano pAsethI kara vasUla karIne paNa temanuM sarasa rIte bharaNa poSaNa temaja rakSaNa karatA na hatA. ( i tumuM vattA suvaDuM pAcaM varSA rASTriklsN samajjiNittA kAlamAse kAlaM kicA aNNayaresu naraesuNeraiyattAe kavavo) ApazrInA kathana mujaba teo bahu moTA pApI hatA. atimilana ghaNAM pApakarmonuM upArjana karIne teo kAlamAsamAM kola karIne keI eka narakamAM nairayikanI paryAyamAM janma pAmyAM che. (ta mAraNa ga LarU thA, ru zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pie maNuNNe maNAme, thejje vesAsie saMmae bahumae rayaNakara DagasamANe novipakSavig) te Aryakano huM pautra chuM. huM temanA mATe abhilaSita hatuM, kAMta hate, priya hate, mane hato, mane gamya hate, dhairyarUpa hate, vizvAsapAtra hatuM, sanmAnapAtra hatuM, pracura mAnapAtra hatuM, hRdayapriya hate, ratna karaMDaka jevo hato, jIvananA utsavarUpa hatA. (ziivinAne kavarapura viva dure kaarat miMga pu0 viNAvAI) temanA hRdayane AnaMda ApanAro hate umarAnA puSanI jema huM temanA mATe jovAnI vAta te dUra rahI. sAMbhaLavA mATe paNa durlabha hato (naM gaDu i re mana baM mai rigvakanA) te have je te AyaMka AvIne mane Ama kahe ke (Urva rava nagghA ! marda holyA, hera sevaMvidhA nag pagi nAva no sanna ramavatti gharama) he pautra ! huM tamAre Aryaka-pitAmaha hate. Aja zvetAMbikA nagarImAM adhArmika thaIne prajAjane pAsethI kara vasUla karIne paNa temanuM rakSaNa-piSaNa vagere karate na hate. (tap ahaM. gva vAraM me krasTivasutaM nittA nare 3ghaom) ethI meM ghaNA atikaluza pApane saMcaya karyo che ane ethI ja narakomAMthI koI eka narakamAM nArakanA paryAyamAM utpanna thaye chuM. (ta mA je na suvA ! tugaMdhi mAhi mig bAva Lo zaramafafjaeN gae) mATe he patra! tame adhArmika thaze nahi ane prajAjano pAsethI kara vasUla karIne temanA piSaNanA kAmamAM asAvadhAna raheze nahi paNa temanuM sarasa rIte piSaNa karaze. (mA | tuk f g jeva gva6 gvavAmAM gAva vavaviMdasa) nahitara tame paNa mArI jema ja ghaNA vadhAre pApakarmanuM yAvat upArjana karazo. A pramANe A jAtanAM pApakarmonuM upArjana mArA vaDe thAya nahi tema (vaM zarU re ga ga ma mAnatuM vAkanA) tethI te AyaMka AvIne mane samajAve. ( ga rakattA utta , gsLA, nA ane jIvo anna karI jo tuM vIvo te karIzuM) te huM ApanA A kathana para vizvAsa karI zakuM ane tene mArI pratIti temaja rucine viSaya banAvI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 78 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakuM tema chuM. (nA ane vIvI, 3naM sarI, ne taM ii, marI) ke jIva anya che ane zarIra anya che, jIva zarIrarUpa nathI. (vA ja gaphaLag mama AgataM no eva vayAsI, tamhA supaiTThiyA mama painnA samaNAuso ! =aa tannI tai karI paraMtu je kAraNane lIdhe Ayake AvIne mane A pramANe kahyuM nathI tethI ja he zramaNa ! AyuSmana mArI A pratijJA supratiSThita-susthira-che ke je jIva che teja zarIra che ane je zarIra che te ja jIva che. TIkArtha-mUlArtha pramANe ja che. paraMtu vizeSatA ATalI ja che ke pradezI rAjAe je pitAne ISTa vagere vizeSaNovALe batAvyuM che. te tenuM kAraNa e che ke te Aryakane abhilaSita hata-ethI ISTa hatuM, kamanIya hevAthI kAnta hite, premapAtra hovAthI priya hate. mane tene sArI rIte apekSyarUpathI jANI lIdho hato ethI te mana hatuM, atipriya hovAthI te manamAM avasthita hate ethI te manema hatamanagamya hato. sthiratAnA guNathI saMpanna hate. ethI dhairyarUpa hate, vizvAsapAtra hovAthI vaisika hatuM, sanmAnapAtra hovAthI saMmata hatuM, pracurarUpamAM mAnapAtra hovAthI pracuramAnapAtra rUpa hatA. tenI AjJAne mAnanAra hovAthI anumata-hadayapriya hate, atyaMta apekSya hovAthI ratnakaraMDakanI jema hate. navanavIna harSajanaka hovAthI utsavika-utsavarUpa ane ethI ja te hRdayAhUlAdaka hatA, mUlamAM "va " evo je vartamAnarUpamAM nirdeza thayela che te ArSa hovAthI bhUta arthamAM ja thayela che. Ama samajavuM. 'ta mA nA ! tukaMpa vagere sUtramAM AvelAM be niSedhArthakapade prakRta arthane ja piSe che. eTale ke tame avazyameva dhArmika vagere vizeSaNathI saMpanna thaIne pitAnA janapadanI karabharavRttine sArI rIte calAva-A artha puSTa thAya che. e sU. 131 'tae Na kesIkumArasamaNe paesiM rAya evaM vayAsI' ityAdi / sUtrArtha--( tap f samArako ) tyAra pachI kezIkumAra zramaNa (Tg pAuM vaghAsat) pradeza rAjAne A pramANe kahyuM. (garika ! tAM riyata nA tevI? ) he pradezana ! tamArI sUryakAntA nAme devI che? (6 tA, arica) hAM bhadata! che. (varUi tuma pArI! tuM sUcitta vuiM hAya kayabalikamma kayakouyamaMgalapAyacchittaM savAlaM kArabhUsiya keNai puriseNa hAeNa, jAva savvAlaMkAra bhUsieNa' saddhiM i8 saddapharisa. rasarUvagaMdhaM paMcavihe mANussae kAmabhoge pacaNubbhavamANi pAsijjAsi) to cha zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 79 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezin ! tame jeNe snAta, kRta khalikamAM-kAgaDA vagerene anna bhAga ApyA che. evI te devIne ke jeNe kautuka moMgalarUpa prAyazcitto karI lIdhA che. ane samasta ala. kArAthI je vibhUSita thaI gayelI che ane game te snAna yAvat sarvAla kAravibhUSita parapurUSanI sAthe iSTa zabda, sparza, rasa, rUpa, gaMdha A pAMca prakAranA manuSyabhava saMbaMdhI kAmabhogo bhogavatI joi leA te (taNe na tuma pallo ! pujJikSa 34. nivrutta jJApti ?) te he pradezin ! tame te purUSane kaI jAtanI zikSA karaze ? (ahaM NaM bhaMte! taM purisaM hatthaviSNagaM vA mUlAigaM vA mUlabhinnagaM vA pAyacchi namavA mAcaDArce...nautriyAgo vavarovengA) tyAre pradezI rAjAe kahyuM he bhadatta ! huM te purUSane A jAtanI zikSA karIza ke jethI tenA banne hAthe kApI levAmAM Ave ke tene zULI para caDhAvavAmAM Ave ke tenA banne pA kApI nAkhavAmAM Ave ke eka ja ghAmAM tene mArI nAkhavAmAM Ave. agara parvatazikhara para laI jaI tene tyAMthI nIce pheMkI devAmAM Ave ke jethI piraNAme te mRtyu pAme ( aha NaM paesI ! se purise tumaM vadejjAmA tAva me sAmI ! muhuttarga hattha cchiNagaM vA jAva jIviyAo vavarovehi jAva tAva ahaM mittnnaainniyjsapanamayaMdhiyA rUMvAmi) A pramANe pradezI rAjAnuM kathana sAMbhaLIne kezIkumAra zramaNe temane kahyuM ke he pradezana! je tamane A pramANe kahe ke svAmina ! Apa gheADI vakhata thAlI jAva. mArA hAthapaga kApA nahi yAvatu mane jIvana rahita paNa banAvA nahi. huM mitra, mAtA, pitA vagere jJAti, svaputrAdika nijaka pitRvyAdi svajana, zvazura vagere sa'badhIjana, dAsadAsI vagere parijana A badhAne A pramANe kahI dau ke (avajI devAyA ! vAvArU` mAArUM samAyattA rUmevArUM AvaD' pAvi mi) he devAnupriye ! huM pApakarmAnuM AcaraNa karIne A jAtanI zikSA bhAgavI rahyo chuM. (la' mALa revAjIviyA ! tume vi jheDa vAvAra janmArUM samAyara) ethI hai devAnupriyA tame koipaNa jAtanuM pApakama" AcaratA nahi. (mA tame va va cena varSAvejJAi ca naMdA La' aTTa) jethI tamane A jAtanI zikSA bhAgavavI paDe ke jevI huM bhAgavI rahyo chuM zrI rAjapraznIya sUtraH 02 80 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tassa gaM tumaM paesI ! purisassa vaNamavi eyama paDisuNejjAsi 1 ) te hai pradezina! zu tame te puruSanI vAtane thoDA vakhata mATe paNa svIkArI leze? (no phaLada samaDha) he bhada Mta! A artha samatha nathI eTale ke tenI A vAta svIkAravAmAM Avaze nahi. (nanhA) kemake (Lane mate ! gavAdI na sevusei) he bhada Mta ! te puruSa aparAdhI che. (meva pamI ! teva vighna!TrosthA) tA A pramANe ja he pradezin tamArA mATe paNa AMka thayA che. (meya Dhela seviyA, rIjmma no sammaTMmati vattepha ) temaNe pAMtAnu jIvana zvetAMbikA nagarImAM adhAmi`ka rIte pasAra karyuM che temaja prajAjanA pAsethI kara vasUla karIne paNa temanu' sArI peThe pASaNa karyuM" nathI. (se na gamda vasavAC jIru nAra prazno) A pramANe mArA kathana mujaba temaNe ghaNAM pApakarmonu arjana karIne yAvat koi eka narakamAM nArakanI paryAyathI janma pAmyAM che. ( tassa NaM ajjagassa tumaM tue hotthA, ihe kaMte jAva pAsaNayAe ) teja AryaMkanA tame iSTa kAMta vagere vizeSAvALA pautra che. (te La 166 mAnusaM hoLa' vyamALachittarLo caiva "mArU, havamAnatti!) tamArA te AyaMka jo ke manuSyalAkamAM tyAMthI jaladImAM jaladI AvavA icche che, paraMtu teo tyAMthI AvavAmAM asamartha che. (canheM TALea pattI! aduLonaLa narasuM neraie icchA, mANusaM loga havamAgacchittae No ceva NaM saMcAei) kemake he pradezana ! adhunApapannaka nAraka cAra kAraNeAne lIdhe manuSyalAkamAM jala AvavAnI IcchA dharAve che chatAMe te tyAMthI jaladI AvI zakatA nathI. (o gaLovvnne, naraesa neraie se NaM tattha mahanbhUyaM veyaNa vedemANe icchejjA mANusta srona vamAiittaCo cetra saMcA) te cAra kAraNeA A pramANe che. adhunApapannakane rayika narakAmAM tIvra vedanAne anubhave che ethI te icche che ke huM manuSyaleAkamAM janma pAmu` paraMtu te tyAMthI nIkaLavAmAM sarvathA asamartha hAya che, ahIM te AvI zakatA nathI 1 (2 movavannara narasuM ne'' naraypaalehiN bhujjo bhujjo samahiTTijjamANe iccha, mANusa loga habvamAga zrI rAjapraznIya sUtraH 02 81 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cchinna no cepa La saMcAllR) adhuneApanaka nAka nAkAmAM paramAdhArmi karUpa narakapAlA vaDe vAraMvAra AkaMmyamANa thaine te ema icche che ke huM manuSyaleAkamAM jaladI utpanna thAuM paraMtu te manuSyalAkamAM jaldI utpanna thai zakatA nathI, 2. (346Lo- vavannae naraesa neraie nirayabeyaNijjaM si kamma si akkhINaMsi aveiyaMsi annijjinnaMsi icchai mANusa logaM havvamAgacchittae jo ceva NaM saMcAei du=mAddhitta) AneApapannaka nAraka narakamAM bhAgya azAta vedanIya ka akSINa hAvAthI ananubhUta hAvAthI ane anijINu hovAthI manuSyalAkamAM AvavAnI abhilASA rAkhe che chatAMe te tyAMthI mukata thaI zakatA nathI. ane (4 hava nepAlamAM avakhINe aveie aNijjiNNe icchejjA mANussaM logaM havvamAgacchittae no ceka huM saMcAra) A pramANe ja ceAthuM kAraNa A pramANe che ke narakasaMbaMdhI tenu Ayu kSINa thayu' nathI, tenu' vedana thayu nathI temaja nAraka AyunI nirjarApaNa thai nathI ethI ja te manuSyaleAkamAM AvavAnI IcchA dharAve che chatAMe AvI zakatA nathI. (yuneda caDhAne ivAmI! aduLoSavane narasuM naira iesa neraie icchai mANuse logaM habvamAgacchittae no ceva NaM saMcAei) A pramANe A cAre cAra kAraNeAthI he pradezin! adhunApapannaka nAraka manuSyalekamAM jaladI AvavAnI icchA rAkhatA hoya chatAM e tyAMthI jaladI manuSyalAkamAM AvI zakatA nathI (ta sadAde na pattI ! nA ano nAyo anna sarIra', nota nIi 7 sattara) ethI huM pradezina! tame A vAta para avazya vizvAsa kare ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che. TIkA kezIkumArazramaNe pradezI rAjAne je kaI kahyu che te badhuM A sUtra vaDe prakaTa karavAmAM Avyu che. AmAM jIva bhinna che ane zarIra bhinna che e vAtane tenA ArthIka (pitAmaha-dAdA) narakamAMthI AvIne kema samajAvatA nathI e vAta A pramANe tene samajAvavAmAM AvI che. kezIkumArazramaNe kahyuM ke hai pradezin ! tamArI je sUryakAMtAdevI che tenI sAthe jo koi mANasa tenA jevA vizeSaNAthI yukata thaIne zrI rAjapraznIya sUtraH 02 82 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNa kare manenuM zabda sparza rasa rUpa gaMdha vagere pAMca prakAranA manuSyasaMbaMdhI kAmaga bhegave ane tame A badhuM karatAM joI le te te vakhate tame te puruSane zI zikSA kare tyAre pradeza rAjAe kahyuM ke he bhadaMtA evA durAcArI puruSane huM aMgabhaMganI yAvat nigmANa karI mUkavAnI zikSA ApuM te yaMgya kahevAya. enA pachI te pharI tamane evI rIte vinaMtI kare ke he svAmina ! thoDA vakhata mATe mane rajA Ape ke jethI huM mitra vagere svajanene Ama kahyuM ke he devAnupriye tamArAmAMthI kaI paNa evuM pApakarma karaze nahi nahitara mArA jevI zikSA bhegavavI paDaze te zuM. he pradezina tame tenI A vAta svIkArI lezo ? have jo tame Ama kaho ke nahi, te enA para pharI tamane pUchavAmAM Ave ke kema nahi? enA uttaramAM tame kaheze ke te aparAdhI che. te A pramANe he pradezina tamArA je Aryaka che teo paNa ghaNAM pApakanuM arjanakarIne ahI thI narakamAM nArakanI paryAyathI janma pAmyA che ethI jayAM sudhI teo tyAMnI saMpUrNa prApta sthitine bhogavI leze nahi tyAM sudhI teo pitAnI icchA mujaba ahIM AvI zakaze nahi kemake nArakajIne ahIM AvavA mATe cAra kAraNe bAdhaka che. je mUlAImAM batAvavAmAM AvyA che. ethI he pradezin ! tame mArA A vacana para-ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che, jIva zarIrarUpa nathI, ane zarIra javarUpa nathI, vizvAsa rAkhe. je jIva ane zarIramAM bhinnatA na hota to pUrvokta kAraNa catuSTayamAM narakaga kare keNa? kemake zarIra te manuSya lekamAM ja naSTa thaI jAya che, tenA nAza pachI tabhinna jIva paNa naSTa thaI ja jaze ja. paraMtu jyAre zarIra karatAM bhinna jIvane mAnavAmAM Ave che te zarIranA vinAza pachI paNa jIvane saddabhAva raheja che. ukata hetu catuSTayathI narakaga mATe jIva samartha hoya che. A pramANe A TIkA ne bhAva lakhavAmAM Avyo che. sU. 13rA 'ta eNaM se paesI rAyA' ityAdi / sUtrArtha--(tALa) tyAra pachI (se ghag iaa zera mArAmAM vaM vANI) te pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM-adhir mate! ghaNA vALo kAna rUi gr #mor no kavAda) he bhadaMta! jIva ane zarIrane bhinna prakaTa karavAmAM "mArA Aryaka (pitAmaha) A kAraNane lIdhe AvatA nathI" ahIM sudhInA saMdarbha lagI je kaMI paNa tame upamA rUpamAM kahyuM che te te upamA prajJAta-daSTAnta che, A vAstavikI upamA nathI, chatAM e huM tamArI A vAta svIkArI lauM ke mArA pitAmaha AyaMka tamArA vaDe pradarzita kAraNone lIdhe ja ahIM AvI zakatA nathI. te teo bhale na Ave. paraMtu(gvaM rava8 mate zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mama ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nayarIe dhammiyA jAva vitti kappemANI samaNovAsiyA abhigayajIvA0 savao vaNNI jAva appANa mAremALo vidApha) he bhadaMta ! mArA je ArthikA (dAdI) thayA che te te A vetAMbikA nagarImAM dhArmika hatA yAvat dharmanuM AcaraNa karIne pitAnuM jIvana pasAra karyuM hatuM. teo zramaNopAsikA hatA, jIva ajIva tattvanA svarUpane jANatA hatA. vagere badhuM varNana ahIM samajI levuM joIe. teo pitAnA AtmAne bhAvita karatA pitAne samaya pasAra karatA hatA. (tuka vattavacA suvahuM kuonvcyN samajjiNittA kAla kiccA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavannA) teo ApanA kathana mujaba khUbaja puNya saMcaya karIne kAla mAsamAM kola karIne devalokamAMthI koI eka devalemAM devanI paryAyamAM janma pAmyA che. (ttI vi ganiyA ga yg aoyA) temane huM pautra thaye chuM. (hu re jAva pAsa thAI) huM temanA mATe ISTa, abhilaSita, kAMta ho yAvat darzana mATe paNa durlabha hato. (saM sA gannipA mama gAtu parva vaNajhA) te Arthika (dAdI) je mane AvIne Ama kahe ke (gvaM nA ! tava sannighA hotthA, iheva seyAviyAe nayaroe dhammiyA jAva vittiM kappemANI samajavAniyA nAva vidaifma) he pautra ! huM tamArI pitAmahI hatI. eja tAMbikA nagarImAM dhArmika jIvana pasAra karatI yAvat pitAnI jIvana yAtrA kheDatI hatI. huM zramaNe pAsikA hatI, jIva ajIva tattvanA svarUpane jANatI hatI temaja tapa ane saMyamathI potAnA AtmAne bhAvita karatI pitAne samaya pasAra karatI hatI. (tae Na ahaM subaha puNNovacayaM samajjiNittA kAlamAse kAla kiccA, sevA karavA ) A rIte meM ghaNA puNyane saMcaya karyo ane saMyama karIne jayAre huM maraNa kALe marI tyAre devalokamAMthI keI eka devalekamAM devanI paryAyathI janma pAmI che. (raM tabaMdhi nIkA! mAri ghanig nA vidavida) ethI ja he pautra! tame paNa dhArmika jIvana pasAra kare ane dharmAnuga vagere vizeSaNathI saMpanna bane. temaja dharmathI ja pitAnI jIvanayAtrA AgaLa dhapAvatAM yAvata zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 84 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNopAsaka thAo. (te ja tuSi ga gha yuvatuM puorovAM magnajittA nA 3ghaafkari) A pramANe tame paNa mArI jemaja puNepacaya devanI paryAyathI janma pAmaze. (ta nAM kinnA mana mAnatuM ga ausnA te ahaM saddahejjA. pattiejjA, jahA aNNo jIvo, aNNa sarIra No ta nIva ArI) A pramANe he bhadaMta ! te AyikA AvIne mane Ama kahe te huM tamArA A kathana para ke jIva anya che ane zarIra anya che temaja jIva zarIrarUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI-vizvAsa karI zakuM chuM. pratIti karI zakuM chuM. ane tene pitAnI rucine gamato viSaya banAvI zakuM chuM. (nA niyA mama AgatuM No evaM vayAsI-tamhA supaiTTiyA me paDaNA-jahA ta jIvo taM zarIruM no garano jIva ganaM sarI') paraMtu je kAraNane lIdhe te ArthikA mane AvIne A pramANe kahetA nathI te kAraNathI ja mAruM A jAtanuM mantavya che ke je jIva che te ja zarIra che jIva zarIrathI bhinna nathI ane zarIra jIvathI bhinna nathI. A vAta susthira che- satya che TIkArtha-tyArapachI pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM ke he bhadaMta ! jIva ane zarIranI bhinnatA pradarzita karatA je tame upamA ApI che te te phakata tamArI buddhithI kalpita karela eka daSTAMta mAtra ja che. ethI tamArI A upamA duSTAnta-satyArtha ke TimAM AvI zake tema nathI. chatAM e tamArA kahyA mujaba A vAta mAnI lauM chuM ke mArA Aryaka tame kahelA cAra kAraNone lIdhe ahIM AvI zakatA nathI te bhale te na Ave paraMtu mArA je dAdI hatA-ke jeo A zvetAMbikA nagarImAM rahetA hatA, ane dhArmika-dharmAcaraNazIla hatA yAvat je dharmanugA-dharmane anusaranArA hatA, dharmiSThA-dharmapriya hatA, dharmAkhyAyinI-dharmane upa zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 85 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deza karanArA hatA, dharmapralekinI-dhamaMdazinI hatA, dharmapraraMjanA-dharmAnurAgavALA hatA, dharmasamudAcArA-dhArmika sadAcAra saMpanna hatA ane jinakti dharma pramANe ja pitAnuM jIvana pasAra karatA hatA. temaja jIva ane ajIva tattvanA svarUpane jANanArA hatA 'jhamira nIvAnIyA jIva ane ane ajIva vagere rUpamAM varNana karanAra pada samUha ane ahIM yAvatpadathI gRhIta pada samUha 114 sUtramAM varNita thayela che. ahIM tene strIliMganI vibhakita lagADIne artha kara joIe temaja A padene artha paNa tyAMthI ja jANI levuM joIe. evI te Arthika dAdI tamArA mantavya mujaba atipracura puNyane saMcaya karIne kAlamAsamAM jayAre maraNa pAmyA tyAre te ghaNA devalokamAM devanI paryAyathI janma pAmyA che. te AyikAne huM pautra chuM temane dharma khUbaja ISTa yAvat kAnta hite yAvata padathI ahIM 13ramAM sUtramAM preta A viSayanA vizeSaNe gRhIta thayAM A vizeSaNe tyAM tenA dAdAnA prakaraNamAM AvelAM che tethI jijJAsuoe tyAMthI ja jANI levA joIe, evA mArA ArthikA dAdI AvIne mane je A pramANe kahe ke he pautra! huM A tAMbikA nagarImAM tArI dAdI hatI ane dhArmika yAvata dharmAcaraNathI ja pitAnI jIvanayAtrA pasAra karatI hatI. huM zramaNopAsikA-zrAvikA hatI vagere pracuratA puNyanuM upArjana karIne kAla mAsamAM jyAre mRtyu pAmI tyAre devalekamAMthI kaI eka devalokamAM devanI paryAyathI janma pAmI chuM. tethI te pautra! tame paNa dhArmika yAvat dharmAnuga vagere vizeSaNa vALA temaja dharmathI ja potAnuM jIvana pasAra karatA jIva ane ajIva tattvanA svarUpane jANanArA thAo, ane sAcA artha mAM zrAvaka thaIne pitAnA jIvanane saphaLa banAvo jo tame A pramANe dhArmika AcaraNayukata antaHkaraNavALA thAo te tame paNa mArI jema ja pracuratara puNyanuM upArjana karIne yAvata kAlamAsamAM kola karIne anekavidha devaleke mAMthI kaI paNa eka devalokamAM devanA paryAyathI janma pAmaze, A pramANe je mArA ArthikA-dAdI mArI pAse AvIne Ama kahe te huM tamArI para vizvAsa karuM, pratIti-vizeSarUpathI vizvAsa karuM, temAM ruci utpanna karuM ke jIva bhinna che, zarIra bhinna che, ane zarIra chavarUpa nathI ane jIva zarIrarUpa nathI, paraMtu je kAraNane lIdhe hajI sudhI teo mArI pAse AvIne mane kahetA nathI te kAraNane lIdhe he bhadaMta! mArA A vicAra para ke jIva ane zarIra ekaja che jIva bhinna nathI, ane zarIra bhinna nathI. daDha chuM, tene ja satya mAnIne vaLagI rahuM chuM ke sU. 133 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 86 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukta thaIne (maMgAvavujju sthAya.) ane bhaMgAra temaja kaTucchuka hAthamAM laIne (Teva hamajIvittamALa) yakSAyatana (vyatarAyatana)mAM pravezatA hoya te samaye (phaLapurise) tamane koi mANasa (ghara) vizvA vaeN vajJA) jAjarUmAM rahIne A pramANe kahe (dU tAva sAmI! phara muduttaLa mAnava vA ciTThadvA nizIyada nA, tumrud aa) he svAmina ! tame AveA ane phakata eka murhuta jeTalA samaya sudhI ahIM bese ke ubhA raheA, sukhethI raheA ke ArAma karA, (TH " tuma* pachI ! putina vaLAva thamaDha dimubhekajJApti) tA hai pradezan! tame te mANasanI te vAtane thADA vakhata mATe paNa svIkAraze ? (jo rRTa saTTo) he bhadaMta! te vakhate te mANasanI A vAta svIkAravAmAM Avaze nahi. (FAE1) huM pradezin ! zA kAraNathI te mANasanI te vAta tamArAmAM svIkAya thaze nahi ? (maite! are aghurU sAmaMte) huM bha ta ! kemake te sthAna apavitra che ane badhe te apavitra vastuethI yukta che. (vAmela paNDI! sava viniyA hosthA, rUdeva sevaM viyANa yarIt miA nAva vijJarU) A pramANe ja huM pradezina A zvetAMmukta thaIne (minAragujjuya thAya.) ane bhaMgAra temaja kaTucchuka hAthamAM laIne (TrevakurumanurvAvattamALa) yakSAyatana (vyaMtarAyatana)mAM pravezatA heAya te samaye (phaLapurise) tamane koi mANasa (cara' didhA vaeN vakanA) jAjarUmAM rahIne A pramANe kahe (dU tAva sAmI! phaeNrU muduttana Amad vA ciTThadavA nizIyada vA, turRda vA) he svAmina ! tame AveA ane phakata eka murhuta jeTalA samaya sudhI ahIM bese ke ubhA raheA, sukhethI raheA ke ArAma karo. (TH [" tuma' varNI! pulipta vaLAMva thamaDha dimunekArpAsa) to he pradezin! tame te mANasanI te vAtane thADA vakhata mATe paNa svIkArazeA ? (no phaTTa samaTTu) he bhadaMta! te vakhate te mANasanI A vAta svIkAravAmAM Avaze nahi. (AE1) Ge pradezin ! zA kAraNathI te mANasanI te vAta tamArAmAM svIkArya thaze nahi ? (maite ! are aghurU sAmaMte) he bhadaMta ! kemake te sthAna apavitra che ane badhe te apavitra vastuothI yukta che. (jyAmeya pappI! tavavi aniyA hosthA, rUdeva sevaM ciyAraLarIt miMyA nAva vijJarU) A pramANe ja huM pradezina A zvetAM zrI rAjapraznIya sUtraH 02 87 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bikA nagarImAM tamArA Arthika dAdI paNa dhArmikI vAva dharmAnurAga vagere vizeSaNe vALA thayA che. ( [ jharuM vatta vadhAg vAva vavavatrA, tAre je kinnA taY= Tag dothA 3 gAya mArUTHkaLavAI) te amArI vaktavyatA mujaba-mAnyatA mujaba atizaya puNyanuM upArjana karIne kAlamAsamAM kAla karIne devalokomAMthI keI paNa eka devalekamAM devanI paryAyathI janma pAmyAM che. te AyikA-dAdInA tame pautra che, tame tenA mATe ISTa kAnta vagere vizeSaNovALA hatA ane urdubara puSpanI jema tame tenA mATe zravaNadurlabha hatA, te pachI tamArI jovAnI te vAta ja zI karavI. (nA phurajI bAju mAM vArikA Lo vera je bhaMgAru mAchattiU)te ArthikA dAdI manuSyalakamAM AvavAnI IcchA te rAkhe che, paNa AvI zakatA nathI. AnAM cAra kAraNa che te A pramANe che. (hiM TALahiM paNa egovAnA heve sevAnuM pharajJA mAgu roja dAvamArajItta, je reva paMcA) he pradezina ! te cAra kAraNe A pramANe che ke jene lIdhe adhune papannakadeva devalokamAMthI tatkAlatpanna deva manuSyalokamAM jaladI AvavA Icche che paraMtu te AvI zakatA nathI tenuM paheluM kAraNa A pramANe che- (yaduvAranA tevoNa TrihiM mAnamordi mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe se mANuse loge jo ADhAi no pari. zALA adhune papannaka deva devalekamAM divyakAmagomAM mUcchita thaI jAya che, mRddha-viSayabhoganI abhilASAthI AkAMta thaI jAya che, grathita-viSayamAM AsakatA thaI jAya che. ane azrupanna ane temAM atIva Asakita yukata thaI jAya che. ethI manuSyalakanA zabda vagere viSayane sanmAnanI daSTie jotuM nathI, tenI te apekSA rAkhatuM nathI ane tenA saMbaMdhamAM te kaMipaNa jANavAnI paNa IcchA dharAvate nathI. ( TuranA nANAM no je baM paMcAus) e te deva je kadAca manuSyalekamAM AvavAnI icchA rAkhatuM hoya to paNa devabhegonI Asakita ne lIdhe te ahIM AvavA IcchatA nathI. (agvaadors agg viSe hiM jAnamohaM chig nA govaghaom) adhune55nna deva devalekamAM divya zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmalAgAmAM mUti thai jAya che yAvatu azrupapanna thai jAya che te! (tajJa 'mAnuA temne voSThine mavaDa, rjyoi teme saMte avarU) tenA manuSya sabadhI prema byucchinna thai jAya che ane svaga leAkamAM saMbadhI prema tenA hRdayamAM saMkrAMta praviSTa-thai jAya che. (se " ttenA mAjIruM hoya vamAcchinna nau ceva saMjJA) ethI te manuSyalAkamAM AvavAnI abhilASA rAkhatA hAya chatAM paNa te ahIM AvavA icchatA nathI. (zraduLovavante tene veidi gAmamAneti muvi jAva ajjhovavaNe, tassa NaM evaM bhavai, iyANi gacchaM, muhutteNaM gacchaMteNa kAleNa iTTha appAuyA NarA kAladhampuNA saMjuttA bhavati, se Na icchejjA maannupaNa chonuM 8AjIittad no cevaLa saMjJApha) ane papanna deva devalAkamAM dvivya kAmabhAgo vaDe mUrchita thai jAya che yAvata adhyupapanna thai jAya che, ane evI paristhitimAM tenA manamAM A pramANe thAya ke have jaiza, thADA vakhata pachI jaIza, te samaye malAkamAM mAsa mAtA, pitA, putra kalatra vagere badhA mRtyu prApta karI cUke che ane Ama te deva manuSya lAmAM AvavAnI abhilASA rAkhatA hAya chatAe ahIM' AvI zakatA nathI. (attuLoyalane phene via nAya ajjhovavaNNe, tassa mANussae urAle duggaMdhe paDikUle paDilome yAvi bhavai) ahIM na AvavAnuM cAthuM kAraNa A pramANe che ke aneApapannaka deva divya kAma bhAgeAmAM cAvatu adhyupapanna thai jAya che, teA tenA mATe audArika zarIra saMbadhI gAmRtaka kalevarA di samutpanna durgaMdha prANendriyanA mATe anukUla kahI zakAya nahi. paNa enA viruddha te tene pratikUla aniSTakara lAge che. (3TM ci MnAva canAri paMca joyaNasae asubhe mANussara gaMdhe abhisamAgacchara, se ekalA mAjIsa hoi da<Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauhi ThANehiM paesI ! ahuNovavaNNe deve devaloesu icchejjA mANusa logaM havamAgacchittae No ceva Na saMcAei havvamAgacchittae, taM sadahAhi NaM tuma paesI / jahA anno jIvoM annasarIraM no ta jIyo sarIra) he pradezin ! A cAra kAraNa che ke jethI adhune papanna deva manuSya lekamAM AvavAnI IcchA rAkhatA hoya chatAMe te ahIM AvI zakatuM nathI. eTalA mATe che pradezina! tame mArI vAta para zraddhA rAkhe ke jIva anya che ane zarIra anya che, jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIva rUpa nathI. TIkArtha:-A sUtrano TIkAthe mUlAI pramANe ja che. bha134 sUtrArtha:-(as ) tyAra pachI (ggNI rathApti mAlamaof g vAnI) pradezI rAjAe kezI kumAra zramaNane A pramANe kahyuM - (gathi ii mate ! gat goviaa kAnA, mevi gr #AroLa no lavAcharu) he bhadata ! tame devane ahIM na AvavA mATe je kaMI kahayuM che tenA vaDe te jIva ane zarIramAM bhedarUpa buddhi phakata upamAmAtra ja che Ama spaSTapaNe bhASita thAya che. (gva ravaSNu mate ! yaduM yathA vAyA vAraMvA vavadAsArApu) he bhadaMta! kaI eka vakhate bAhya upasthAnazALAmAM huM (jAnA vaMgoria-phA-tavara-mArkabiy koMDubiya-inbha-sehi-seNAvai-satyavAha-mati-mahAmati-gaNaga-do vArika-ma-je-dhIma-nAra-nina--saMdhi-vArdi-rdUi saMgharasuDe ) ghaNA gaNanAyake, daMDanAyaka, rAjA, Izvara, adharya, saMpanna, talavara mAMDabika, kauTuMbika, Izva, zreSThI, senApati, sArthavAha, maMtrI, mahAmaMtrI, gaNaka, dovArika, amAtya, ceTa, pAThama, nagaranivAsIjana, vahepArIe, da te, saMdhi pAle, A badhAnI sAthe beThe hate, (tA ja mama bApupurA sarva pado, sane , JvahemacaMdhaLavaddha no lavara) eTalAmAM nagararakSaka mArI sAme saheDha -corAelI vastuonI sAthe, saraiveyaka-jenI DekamAM cerAelI vastuo bAMdhavAmAM AvI che evA corane avakeTaka-bane hAtha bhegA bAMdhIne lAvyA. (tay i garuM i gNa gIvaMta reva maghumag iujavavAma) meM te puruSane jIvate ja lokhaMDanA naLAmAM baMda karAvI dIdhe, ane (3magi favour fjarAmi) te naLAne lekhaMDanA DhAMkaNathI baMdha karAvI dIdho. (gA ya tAi i cApAna) tyAra pachI meM tene dravIbhUta lekhaMDa temaja dravita rAMgathI aMkita karAvI dIdhA. (mAyaauf grihiM vAvefma) A badhuM karAvane pachI meM tenA rakSA zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe vizvAsapAtra purUSonI niyukita karI dIdhI. (tat gaDha baLavA yAr' neLAmena sAmagaruM mIteLAmeya lavALAmi) eka divasanI vAta che ke huM te lekha'DanA naLA pAse gayA, (unnuittA teM AmiM kahAvemi) tyAM jaIne me te lAkha'DanA naLAne ughaDAvyA. (3nsasTantha vittA taM pusiM savameya pAsAmi, no va tI aku bhIe kei chiDDa ei vA vivarei vA. aMtare vA, raaiivA, go se nIne gohito diyA niSNa) ughaDAvIne meM pote te cArane joyA. te te temAM mRtAvasthAmAM paDelA hatA, jyAre te lekhaDanA naLAmAM na chidra hatuM ke na vivara hatuM ke na avakAza hatA ke na rekhA hatI ke jethI te cArane jIva te lokhaDanA naLAmAMthI bahAra nIkaLI jatA rahe. (naphA mate ! tose maGaLa bhIe hojjA kei chiDDe vA jAva rAi vA jayaga se jIve atohito sadiyA viga6) 3 bhadata ! jo te leAkhaMDanA naLAmAM kAi chidra ke yAvat rekhA hota tA temAMthI thaIne te cAra purUSanA jIva aMdarathI bahAra nIkaLI zakata. (to na aha sadahejjA pattiejjA roejjA jahA- anno jIvo zranna sarIra no te lIyo ta sIra) te huM tamArI A vAta para vizvAsa karI leta, pratIti karI leta ane tene mArI rUcinA viSaya banAvI leta ke jIva anya che ane zarIra anya che, jIva zarIrarUpa nadI ane zarIra jIvarUpa nathI. (nanhA mate ! sIme aku bhIe gatthi ke chiDDe vA jAva niggae, tamhA supaiDiyA me pahaNA nahA--ta nIyo ta parI', no banno nIvo ane mIra) jene lIdhe hai bhadata ! te lokhaDanA naLAmAM koI chidra ke yAvat rekhA nathI ke jethI tenA jIva ahAra nIkaLI jatA. rahe mATe chidra vagerenA abhAvamAM bahAra nIkaLavAmAM azakta hovA badala mArI ja A jAtanI mAnyatA ucita lAge che ke je jIva che, teja zarIra che, jIva zarIrathI bhinna nathI ane zarIra jIvathI bhinna nathI. zrI rAjapraznIya sUtraH 02 91 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha-TIkAthI spaSTa ja che. paraMtu A sUtramAM gaNanAyaka vagere je pade Avela che temanI vyAkhyA A pramANe che. gaNanA je svAmI hoya che te gaNanAyaka che. daMDanuM je vidhAna kare che. te daMDanAyaka che. rAjA prasiddha che. ezvaryathI je saMpanna hoya che te Izvara che. saMtuSTa thayelA rAjA vaDe jemane paheravAnA vastro ApavAmAM Ave che evI rAja tulya vyakitae talavara kahevAya che. pAMca grAmanA je adhipati hoya che. te mADaMbika che athavA te aDhI aDhI kosanA aMtare vaselA grAmanA je adhipati hoya che te mADaMbika che. ghaNA kuTuMbanuM pAlana-poyaNa karanAra je hoya che te kauTuMbika che. hastipramANu dravya-maNimukatA-pravAla-suvarNa-rajata vagere dravyarAzinA je svAmI hoya che te jaghanya Ibhya che temaja hastiparimita vamaNi, mANikya rAzinA je svAmI hoya che te madhyama ulya che, phakata hastiparimita vArAzinA je svAmI hoya che te utkRSTa Ibhya che. jenI upara lakSamInI pUrNa kRpA che ane ethI ja jemanI pAse lAkhonA bhaMDAra bharelA che temaja jemanA mastaka para temane ja sUcavate cAMdIne vilakSaNa pada zobhAyamAna thaI rahyo hoya evA nagaranA pradhAna vyApArI zreSThI kahevAya che je caturaMga senAnA nAyaka hoya che te senApati che je gaNima-gaNIne vepAra karavA yogya nAriyela, sepArI keLA vagere vastuone gaNima kahe che meya-zarAvA vagere nAne vAsaNa vagerethI mApIne vepAra karavA yegya dUdha, ghI, tela vagere vastuone beya kahe che temaja paricchedya kasoTI vagere para parIkSaNa karIne vepAra karavA gya maNi, metI pravAla, AbhUSaNe vagere vastuone sAthe laIne lAbha mATe dezAMtaramAM janAra sAIne laI jAya che temaja yoga-navI vastunI prApti ane kSema prApta vastunI rakSA vaDe temanuM pAlana kare che garIba mANasenA bhalA mATe temane dravya ApIne vepAravaDe temane dhanavAna banAve che te sArthavAha kahevAya che. rAjAne je yogya maMtrasalAha Ape che te maMtrI che. A maMtrionI upara je maMtrI hoya che te mahAmaMtrI che. jotiSazAstrane jANanAra gaNuka kahevAya che. dvAra para rakSA mATe niyukata karela mANasane dvArapAla kahe che. rAjyanA adhiSThApaka sahavAsi rAjapurUSa vizeSanuM nAma amAtya che. caraNa sevakanuM nAma ceTa che. rAjAnI umaranI ja je vyakita rAjAnI pAse rahe che evI sevaka vizeSa vyaktinuM nAma pIThama che. nagara nivAsI janatA nAgarika kahevAya che. vepArI gaNanuM nAma nigama che. che saMdezaheranuM nAma dUta che. rAjyasaMdhinA rakSakanuM nAma saMdhipAla che. grIvAne pAchaLanI tarapha vALavAthI te grIvAnI sAthe banne hAtho je baMdhanathI bAMdhavAmAM Ave che te baMdhananuM nAma avakATaka baMdhana che. pradezI rAjAnuM kahevuM A pramANe che zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre cArane pUrNAMkata rIte bAMdhIne lekhaDanA naLAmAM baMdha karavAmAM AvyA ane lAkhaDane pIgaLAvIne temaja rAMgane pIgALIne te DhAMkaNA sahita mukhane evA prakAre baMdha karavAmAM AvyuM ke temAM jarAe chidra vagere rahyuM nahi. tyAre evI paristhitimAM te cAra temAM maraNa pAmyA. ene laIne te pradezI rAjAne A jAtane vicAra thaye ke jo jIva anezarIra judAM judAM te hAya teA naLAmAM chidra vagere na hovAthI tenA jIva temAMthI kayAM thaIne nIkaLye ? nIkaLI na zakavAne lIdhe A vAta spaSTa rIte jaNAya che ke jIva zarIrathI bhinna nathI. je jIva che teja zarIra che ane je zarIra che teja jIva che. !! sU. 135 // tALa zailImArasamane' phaeNmpati / sUtrA--(tar zailInA samage) tyAra pachI kezI kumAra zramaNe (patti rAyaM NaM vavAnI) pradezI rAjAne A pramANe kahyuM (tenA nAma! kUDAgArasAlA siyA duhao litA guttA-guttadubArA zivAya gaMbhIrA) he pradezin ! jema koi eka kUTAkArazALA hoya parvatanA AkAra jevuM bhavana hoya ane te khahAra ane aMdaranA bhAgamAM AcchAdita dvAra pradezayukata hoya, nivAta gaMbhIra hoya--pavana rahita temaja gabhIra aMtaH pradeza yukata hoya, (44 khaMbherU purise maizvikapa gAya kAgarasAhAr to jIvittara) have koi puruSa bherI ane daDAne laIne te phUTAkAra zALAmAM pesI jAya che. (tame sUkA gArasAlA savao samaMtA ghaNaniciyaniraMtara NicchiAI duvAravayaNAI uddes) ane pesIne te badhA dvArAne A pramANe badha karI le che ke jethI temanA bAraNAnA kamADo ekadama aDIne khaMdha thai jAya che. temanI vacce thoDuM paNa enA rahetI nathI. temanAM adhA chindro khada thaI jAya che. (tIse kAranochANa vadhu majjhasabhAe ThicA taM bherIM daMDaNaM masayA mahayA sadeNaM tAlejjA) A pramANe karIne te kUTAkArazALAnA ekadama madhyabhAgamAM te ubhA thaine te bherIne te daDAthI A A pramANe vagADe che ke temAMthI bahu ja bhayaMkara zabda nIkaLe. (ne teLa vaNI se sadde baMto hato vA nirantara%0rU ?) have pradezina! tame mane kaho huM te bherImAMthI utpanna thatA zabda te phUTAkAra zALAnA madhyapradezamAMthI bahAra nIkaLe che. (daMtAni543)ha bhadata bahAra nIkaLe che.(asthiLe vasI| tIne kaLArasAgata je iituM.vA khArDa vA no " are to vahiyA vijJaC) te he pradezana ! tame vicAra zrI rAjapraznIya sUtra : 02 93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI ke bharata ! pasI karI ke te phUTAgAra zALAmAM koi chidra nathI yAvat kAi rekhA (tarADa) paNa jemanAthI te zabda temAMthI bahAra nIkaLatA hoya ? (Lo phaLake samaTTu) he A artha samatha nathI eTale ke temAM kaIM chidra vagere nathI. (Ameya 1 jIve vi appaDihayagaI, puDhabiMbhiccA, silaM bhicA, aMtohito bahiyA ni nAyajIrU) A pramANe Du pradezina ! jIva paNa apratihata gati yukata che. ethI te pRthivInu bhedana karIne, zilAnuM bhedana karIne, tenI aMdara thaIne ahAra nIkaLI jAya che. (tuM sattAhi neM tuma pravRttI ! baLo nIyoLa sarIrano tenovo teM sau) ethI huM pradezina! tame vizvAsa kare ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che. jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIva rUpa nathI. TIkA --te lakSyamAM rAkhIne ja A mUlAtha lakhavAmAM Avyo che. AnA bhAvArtha A pramANe che ke jema zabda apratihata gati yukta hoya che. ethI te game te sthitimAM paNa pratihata gatiyukata thaI zake nahi. // sU. 136 // jJa pAMpaNIyA 'cArika sUtrA--(7 La) tyAra pachI (vatI yA) kezI kumAra zramaNane A pramANe kahyuM-(asthiLa mate ! kA vaLavo savamA) he bhadata ! A tamArA vaDa prayukata upamA (dRSTAMta) buddhi vizeSa rUpa che. (rUmeLa ghuLa kALenuM ` 30) enAthI mArA manamAM jIva ane zarIranI bhinnatAnA vicAra utpanna thaye| nathI mane A vAta yuktimatta paNa lAgI nahiM. eja vAta have pradezI rAjA A pramANe prakaTa kare che (vaM stutyu mate ! adde annayA yAdvAtiyAj TaTTAna sAjANnAvavidAmi) 3 bhadaMta ! huM eka divasa bahuAranI upasthAna zALAmAM beThA hatA. (taLa ame LadyuttiyA pakSanuM nAva ne ti) nagara rakSakA eka sAkSita sahita yAvat eka cArane mArI sAme upasthita karyAM (ta chUM ahaiM te putti nIviSAo paroveni) me* te cArane mArI nAkhyuM, (babarovettA akuMbhIe pakkhivAvemi aumarANaM pihANaeNaM pihAvemi ) mArIne tene me lekhaDanA naLAmAM peAtAnA mANaso nakhAvI dIdheA (khAva gAyacaSi oitlRi vAvani) yAvatu pachI meM tyAM AtmarakSaka puruSane mANa zrI rAjapraznIya sUtraH 02 94 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goThavI dIdhA. (tae of mahuM navA jIvANuM neva nA mamI teva yuvA chAni) thaDA divaso bAda huM pharI te lekhaMDanA naLAnI pAse gaye (a 3 3rabiM ) te lekhaMDanA naLane ughADa (taM ayakubhi kimikubhi piva pAsAmi, No ceva NaM tIse aukuMbhIe kei chiDDai vA, jAva rAIi vA jao NaM te jIvA bahiyAhitI aNuppavihA) udaghATita karatAnI sAthe ja meM te lekhaMDanA naLAmAM kRmikune joyA-te naLa kITayukata thaI gaye hate. have A vAta vicAra karavA yogya che ke jyAre naLAmAM kaI paNa chindra yAvat kaI paNa rekhA (tarADa) nahotI ke jethI te jIvo bahArathI temAM praviSTa thaI zake (ii tIre mADamIronA zepha che vA kAva 4grgvirA) jo temAM chidra vagere hota te AvI vAta mAnavAmAM paNa AvI zake temAM thaIne te naLAmAM kRmio praviSTa thayAM che. (to ja maraM rahe-nA -anno jIvo taM ceva, jahANaM tIse aukuMbhIe gathi kei chiDDe vA jAva aNuppaviThThA tamhA supaiDiyA me paiNNA jahA taM jIvo taM sarIraM jeva) ane ethI ja mane paNa A vAtamAM pharI zraddhA che ke jIva anya che ane zarIra anya che. je kAraNathI te lokhaMDanA naLAmAM chidra vagere nahotA chatAMe temAM jIve praveza pAmyA te kAraNathI mane te e ja lAge che ke jIva zarIra rUpa che. ane zarIra jIvarUpa che. e kathana para mAro saMpUrNapaNe vizvAsa supratiSThita che. A sUtrane TIkArtha mUlArtha pramANe ja che. ahIM vALanAsANa gAjara nA A "kAvat padathI pUrvokata aneka gaNanAyaka vagerenuM grahaNa thayuM che. tathA varajavuM gAva'nA A yAvatpadathI soDhAdi vizeSaNonuM grahaNa thayuM che. jillAsemi vAva" mAM Avela yAvata padathI dravita lekhaMDathI ane dravita rAMgAthI meM tene aMkita karAvI dIdhA A pAThanuM grahaNa thayuM che. A sUtrano bhAvArtha A pramANe che ke jyAre te lokhaMDanA naLAmAM kaIpaNa chidra vagere na hatA chatAMe temAM bahArathI Ave kevI rIte praveza pAmyA. tyAM te phakata cAranuM mRta zarIra paDayuM hatuM ethI jIva ane zarIra bhinna nathI, A vAta samucita che. sU.137 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 95 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ta eNaM kesIkumArasamaNe ityaadi| sUtrArtha--(tapor) tyAra pachI (vikAsane ja vaM vavANI) kezIkumAra zramaNe pradeza rAjAne A pramANe kahyuM--(gathi if mati ! ghaNI ! jayArU vaMtapurA dhamAvA kudare vA) he pradezin ! tamArI pAse evuM paNa lekhaMDa che. jene pahelAM game tyAre agnimAM UnuM kayuM karAvyuM hoya? (daMtA mathi) hAi bhadaMta che. (jUi vyii vAte sanA sarave zALA pariNA mavara) te he pradezina ! huM tamane Ama prazna karuM chuM ke te lekhaMDa jyAre agni para tapAvavAmAM Ave che. tyAre te saMpUrNapaNe agni rUpamAM pariNutA thaI jAya che. (daMtA mavaDu) pradezIe uttaramAM kahyuM hA, bhadaMta thaI jAya che (atthiNaM paesI ! tassa ayassa keI chiGkei vA jeNaM se joI bahiyAhito saMto gagmvi ?) te zuM che pradezina ! te lokhaMDamAM chidra hoya che ke jethI te agni bahArathI temAM praviSTa thaI jAya che? pradezI e kahyuM. (je kuLade rama). he bhadanta ! A artha samartha nathI eTale ke te lekhaMDamAM kaI paNa chindra vagere nathI. (evAmeva paesI! jIvo'vi appaDihayagaI puDhaviM bhiccA bahiyAhito bagvavirapha, te sadA ja tame paNa tahevuM )A pramANe pradezina jIva paNa apratihata gatiyukata hoya che ethI te pRthivIne, zilAne chedIne bahAranA pradezathI aMdaranA pradezamAM pesI jAya che. A kAraNathI he pradezina ! tame mArI vAta para vizvAsa karo ke jIva bhInna che. ane zarIra bhinna che. e sU. 4 TIkAtha-spaSTa ja A sUtra bhAvArtha A pramANe che ke jema chidra vagerethI sahita lekhaMDamAM agni bahArathI tenA dareke dareka pradezamAM praviSTa thaI jAya che ane AthI te agnimaya thaI jAya che. temaja te lokhaMDanAM naLA (kAThI) mAM chidra vagere na hovAM chatAMe bahArathI che praviSTa thaI jAya che. kemake jIna apratihala gativALe che. eTale ke jIvanI gati keI paNa jagyAe rekI zakAtI nathI. tenI gati aMkuThita che. e sU0 138 'tae NaM paesI rAyA' ityaadi| sUtrArtha--(ta mAM ghaNI rAjA simANamai gyaM vANI) tyAre zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva pradezI rAjAe kezIkumArazramaNane A pramANe kahyuM (asthiLa mate ! panA vaLago jIvamA) hai bhata ! A pramANe je tameAe upamA ApI che. te mAtra buddhivizeSa janya hAvAthI vAstavika nathI. (rUme zuLa me vALaLa no vAcharU) kemake je kAraNa huM khatAvI rahyo chuM tethI mArA hRdayamAM jIva ane zarIranI bhinnatAnI vAta jAma hI nathI. (asthiLe mate ! te naphAnAma herise tane nikaLattittvovanapapU veMca karna nimitti te kAraNa A pramANe che. huM bhadata ! jema koi yuvaka hAya yAvat te nipuNazilpApagata hAya, te te pAMca khANAne ekI sAthe pAMca lakSyAnu vedhana karavAmAM samatha thai zakeche?(daMtA vamU) kezIkumAra zramaNe kahyuM hAjI, thaI zake che. (jJarU La maMte ! te ceva putte vAle jAva maMtrinALe vasUDhonA paMca kanuM niiitta) have jo te yuvaka khALa, cAvatu mavijJAnavALA potAnI avasthApanna thayela pAMcamAMDakAne-pAMca bANAne cheADavAmAM samartha thaI jAya te huM tamArA vacanAne zraddhA yAgya mAnI zakuM tema chuM... ane A vAta para vizvAsa karI lauM' ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che. jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIva rUpa nathI. ethI hu bhaTThata ! je kAraNane lIdhe te taruNa vagere vizeSaNeAthI yukata yuvaka jayAre khALa yAvat mavijJAnavALA hAya che, tyAre te pAMca ANNAne choDavAmAM samatha hoto nathI. AthI ja mArI jIva ane zarIra eka che. je jIva che teja zarIra che ane je zarIra che te ja jIva che A pratijJA supratiSThita che. TIkA"--tyAra pachI pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyu che daMta ! tamAe jai hamaNA upamA vaDe jIva zarIranI pRthakatA prakaTa karI che te viSe huM jyAre mArA manamAM vicAra karuM chuM tyAre A vAta mArA manamAM barAbara jAmatI nathI. kemake jema kei eka taruNa puruSa thAya ane yAvata te nipuNa zilpAgata thAya ahI' yAvata' padmathI 'yuvAna, cavAna, pravAta, sthirasananaH, sthirA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 97 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahastaH, pratipUrNapANipAdapRSThAntarorUriNataH, dhananicitavRttavalitaskandhaH, cameSTakadrudhaNamupTikasamAhatagAtra, urasyabalasamanvAgataH talayamala yugalabAhuH, lakhanaplavanajavanamamaI nasamarthaH, chekaH, dakSaH pRSThaH kuzala: dhAvI" A pAThane saMgraha thaye che. A badhA padenI vyAkhyA sAtamA sUtramAM karavAmAM AvI che. ethI jijJAsuo tyAMthI jANI levA prayatna kare. evA te yuvaka ne pAMca bANone ekI sAthe ekaja lakSya para choDIne he bhadaMta zuM te lakSyavedhanamAM saphaLa thaze ? kezIkumAra zramaNe A sAMbhaLIne kahyuM ke rAjana e te pUrvokata vizeSaNothI yukta te yuvaka ekI sAthe pAMca bANene choDavAmAM samartha thaI zakaze. paNa he bhadaMta ! jyAre te yuvaka bALa yAvat maMda vijJAna saMpanna hoya che. tyAre te pAMca bANe vaDe ekI sAthe pAMca lakSyanuM vedhana karavAmAM saphaLa thaze nahi. je te evuM karI zakatuM hoya te huM tamArI jIva bhinna che ane zarIra bhina che temaja jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI, A vAta para vizvAsa karI leta. "vAra vAva mAM "vAvata' padathI "mapurAvAna, avalavAna, sAtaGkaH, asthirasaMhananaH, asthirAgrahastaH, apratipUrNapANipAdapRSThAntarorupariNataH, adhananicitavRttavalitaskandhaH acameMSTakadrudhaNamuSTikasamanbAgatagAtraH, urasyabalAsamanbAgataH, atalayamalayugalabAhu, ladhanaplavanajavanapramaInAsamarthaH, acchekaH adakSaH, amaSTha: akuzalaH, amedhAvI "A padene saMgraha thayela che. A padanI vyAkhyA sAtamA sUtramAMthI niSedhArthaka rUpe karavI joIe. matalaba A pramANe che ke te yuvA purUSane temaja bAla purUSane teja jIva che. temAM kaI bhinnatA nathI. bhinatA te che phakata upakaraNomAM che, kemake bAla purUSa hatuM teja yuvA thayA che. ethI te jIvamAM ane tenA zarIramAM bhinatA kema karIne mAnI zakAya sU0 13lA 'ta gvi nIkumArasamane' rUDhiA sUtrArtha - tALa kumArasama pUrNa gha gva vavANI) tyAra pachI keza kumAra zramaNa (5ufe i gvaM vAsIpradeza rAjAne A pramANe kahyuM. (je ahAnAmA je rite 7 nA niJANigvAi he bhadata! jema keI yuvA purUSa hoya ane te yAvat nipuNa zipagata haya,(Magi dhayLA vizA nIvA navaUi gori " vs nirittA) evo te zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purUSa zuM navIna dhanuSa vaDe, navIna bANa vaDe pAMca bANone ekI sAthe pAMca lo. nA vedhana mATe choDavAmAM samartha hoya che ? (daMtA khU) tyAre pradezin rAjAe kahyuM-hAMjI, samartha hoya che. ( jevAM rise taje nAva unALaviNa korillieNaM dhaNuNA korillayAe jIvAe, korilli eNaM isuNA pabhU paMca vasa niiiradg) pharI kezIe prazna karyo ke he pradezina! je te yuvA puruSa thAvat nipuNazigata thaIne jIrNa dhanuSathI, jINa" pratyaMcAthI, jIIbANathI pAMca bANane choDavAmAM samartha thaI zake tema che? pradezIe kahyuM. ( phude sama) he bhadaMta ! A artha samartha nathI. (maMte ! tana puNarasa mavjharANuM 3sAruM hRvaMti) pradezI rAjAe kahyuM he bhadaMta ! te purUSanA upakaraNe paryApta nathI. (evAmeva paesI ! so ceva puri se bAle jAva maMdavinnANe apajjattoSagaraNe, No pabhU paMca kaMDaya nisirittae, taM saddahAhi NaM tumaM paesI ! jahA-anno gIvo te vi 1) tyAre kezIe kahyuM ke A pramANe ja he pradezin ! te purUSa jyAre bALa yathAvata maMda vijJAnavALA hoya che tyAre te aparyApta upakaraNavALa hoya che. ethI ja te pAMca bANane prakSipta karavAmAM samartha hotuM nathI. AthI te pradezina! tame mArI vAta para vizvAsa kare ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che. jIva zarIrarUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI. paNa TIkArtha -tyAre kezIkumAra zramaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM ke jema keI aniitanAmA kei eka purUSa hoya, je tarUNa hoya yAva-yugavAna hoya, baLavAna hoya, alapaAtaMkavALo, sthira agrahastavALo hoya, pANi (hAtha) pAda (paga) pRSThAntara ane urU A badhA jenA pratipUrNa hoya ane pariNata-viveka yukata ane vayaska hoya, ane khabhAo jenA puSTa hoya, goLa hoya, jenuM zarIra caTaka vagerethI samAhata hovAthI vizeSarUpathI puSTa hoya, jenuM zarIra temaja mananI zakita vadhAre paripuSTa thayelI hoya. tADavRkSa jevA jenA bane hAthe lAMbA hoya, oLaMgavAmAM uchaLavAmAM, kUdakAo zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravAmAM, deDavAmAM vagere kriyAomAM je barAbara samartha hoya, cheka hoya, dakSa hoya praSTha hoya, kuzaLa hoya, medhAvI hoya ane nipuNa zipagata-samyakajJAnayukata hoya A yugavAna vagere padenI vyAkhyA sAtamA sUtramAM karavAmAM AvI che. jijJAsuoe tyAMthI jANavA prayatna karavo joIe. e te puruSa navIna dhanuSathI, navIna pratyecothI, dhanuSanI derIthI ane navIna bANathI he pradezin ! zuM bANa paMcakane yugapata pAMca lanA vedhana mATe choDI zakaze ! tyAre pradezIe kahyuM-hAM bhadaMta! cheDI zakaze. pharI kezIe tene prazna karatA kahyuM-je teja purUSa-ke je tarUNa vagere pUrve kata vizeSaNovALe che, "jorisa'-jIrNa-udheI vaDe khavAyela dhanuSathI "gItA"-pratye cothI temaja jIrNa bANathI bANa paMcakone choDavAmAM samartha thaI zake tema che? tyAre pradezIe kahyuM- he bhadaMta ! evI paristhitimAM te A pramANe karavAmAM samartha thaI zakaze nahi. A pramANe tenA asAmarthyanuM kAraNa zuM hoI zake ! tyAre pradezIe javAba ApatAM kahyuM- he bhadaMta ! te pUrvokta vizeSaNa yukata purUSanA upakaraNa-dhanuSa vagere sAghane-jIrNa hovAthI lakSyavedhanamAM asamartha che. have pharI kezIzramaNa tene prazna kare che ke he pradezina! je te tarUNa purUSa yugavAna vagere vizeSaNathI rahita eTale ke bALa, ayugavAna vagere vizeSaNethI yukta hoya ane zarIra, Indriya, baLa, buddhi vagere rUpa sAdhane tenI pAse aparyApta hoya te zuM te pAMca bANe cheDIne lakSyavedhana karI zakaze? tyAre pradezIe kahyuM-ke nahi, te he pradezina ! ethI tamAre A vAta mAnI levI joIe ke zarIra bhinna che ane jIva bhinna che. zarIra jIvarUpa nathI ane jIva zarIrarUpa nathI. che sU0 140 'tae NaM paesI rAyA' ityAdi / sUtrArtha--(tay i guii jAyaT) tyAre pradezI rAjAe (himArA gve vAra) kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM.-(garika i mare! 8 Too cho 3 surena kuLa mA no rUvAra) he bhadaMta ! A upamA prajJAthI janya che ethI vAstavika nathI. kemake je kAraNa huM batAvI rahyo chuM tethI mArA hRdayamAM jIva ane zarIranI bhinnatA jAmatI nathI. (gathi ane kahA nAmae kei purise taruNe jAya niuNasippovagae pabhU ega ma ayabhAragaM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 100 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ll vA tathamAnuM vA sausamamAAM yA yihinna) te kAraNa A pramANe che. jema koi eka purUSa hAya ane te yuvA yAvat nipuNa zilpApagata haiAya eTale ke samyak jJAna yukta hoya teA evA te purUSa vizALa leAkhaMDanA bhArane trapukanA bhArane zIzAnA bhArane vahana karavAmAM zu' sama thaI zake che ? tyAre kezIkumAra zramaNe tene (daMtA namU) hAjI, pradezina evA te purUSa te lAkha Da vagerenA vizALa bhArane vahana karavAmAM samatha thaI zake che. te ceva La mate ! puttei jIne nAna'Sitetre siddhipattitratAviLaTanane TreDadiyanAthe ) have kezI kumAra"maNe pradezI rAjAne A pramANe prazna karyo ke he bhada'ta! te ja purUSa jyAre gharaDo thai jAya che ane vRddhAvasthAne lIdhe jarita zarIravALA hAvAthI azakata thaI jAya che, cAmaDI jenI karacalIothI yukata thai jAya che ane ethI jenI zArIrika zakita pratihata thaI jAya che temaja jamaNA hAthamAM je lAkaDI jhAlIne cAlavA lAge che. (vipakSirivartazeDhI, ADI, vijJIk, vivAmi, Tubbake duhA parindriRsteno 1* ga ma bathamALavA jJAna cittA) jenI daMta pati virala thaI jAya che, zazaTita thaI jAya che, temaja kAsa, zvAsa vagerethI je haMmezA pIDita rahe che ane ethI je kRza ane dula thaI jAya che, ubhA thaIne pANI pIvAnI paNa jenAmAM tAkAta hAtI nathI je sAva azakata thaI jAya che, bhUkhathI je pIDita thaI jAya che evA te purUSa eka meATA leAkhaMDanA bhArane ke zizAnA bhArane vahana karavAmAM samatha thaI zakatA nathI. (jJaLa mate ! sajjaina puse junne jarAjajjariyadehe jAva parikilate pabhU ega maha ayabhAra vA nAva vijJapto La sahenA taheva) teA he bhadata ! jo te purUSa gharA hAvA chatAM e ghaDapaNathI jarita zarIravALA heAvA chatAM e yAvata bhUkhathI parikalAMta hAvAM chatAMe eka bhAre lAkhaDanA bhArane yAvat vahana karavAmAM samartha thaI zakata te| huM tamArA jIva zarIrathI bhinna che ane zarIra jIvathI bhinna che, jIva zarIra rUpa nathI ane zarIra jIva rUpa nathI A kathara para vizvAsa karI leta, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 101 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jamhA NaM bhaMte ! se caiva purise junne jAva kilate nopabhU evaM maha athamAravA jJAna tti!, tannA -divA mepaphaLA tatreya) je kAra NathI huM bhaTTa'ta! teja puruSa jINu (gharaDo) yAvat thaI javAthI eka vizALa lekha DanA bhArane yAvat vahana karavAmAM samartha thaI zakatA nathI te kAraNathI ja ane zarIra ekaja che evI mArI dhAraNA supratiSThita ja che. eTale ke jIva ane zarIra ane ekaja che. jIva bhinna nathI ane zarIra bhinna nathI A mArI mAnyatA ceAgyaja che. jIva TIkA-A sUtrane TIkA mUlA jevA ja che. ta; thAvat nipunazilpo vAta:'mAM je yAvat pada Avela che tethI khIjI kAi jagyAe sagRhIta yugavAna, baLavAna vagere pado ahIM saMgRhIta thayAM che. A padonA artha sAtamA sUtranI TIkAmAM spaSTa karavAmAM AnyA che. ethI tyAMthI ja jANavA prayatna karavA joIe. avamAranuM vA nAna parivatti' mAM Avela yAvata padathI ta'mAranuM vA bhItaramAranuM vA A padAnA saMgraha thayA che. A sUtrane bhAvArtha A pramANe che ke yuvA vagerethI yukata vizeSaNavALA je jIva che teja jIva apuvA vagere vize SaNAthI paNa saMpanna che. ethI te teja jIva che ane tenuM zarIra paNa teja che ee banne judAM judAM nathI pradezI rAjAe eja vAta A sUtrathI pramANita karI che. sU. 1415 taLuM jherI kumArasamane' svAti sUtrA(tar zailI mAlamane vasa rAya jIvo pAsI) tyAra pachI kezIkumArazrama pradezI rAjAne A pramANe kahyuM-(menaTTAnAma! pha purise taruNe jAva sippocagae NaviyAe vihaMgiyAe Navaehi sikkae hiM, navani chipaniMf dUnuM madaM gayamAra nAva vavadattak ?) jema game te-kAI puruSa hAya ane te taruNa yAvat ziSpApagata hAya, evA te purUSa zrI rAjapraznIya sUtraH 02 102 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navIna vihaMgikAthI bhAyaSTikAthI (kAvaDathI) navIna sikayakAthI navIna pakSitapiTakAothI eka vizALa lekhaMDanA bhArane yAvat trapubhArane athavA zIzaka bhArane vahana karavAmAM zuM samartha thaI zake che ? tyAre pradeza rAjAe kahyuM- haMtA, ) hA jI, bhadaMta ! e te purUSa tene vahana karavAmAM samartha thaI zake che. (paNI ! se jeva NaM purise taruNe jAva sippovagae. junniyAe, dubaliyAe ghuNakkhaiyAe vihaMgiyAe, juNNa ehiM, dubbalie hi ghuNakkhaiehi, siDhilatayA piNaddhaehi, sikkaehiM juNNehiM dubyaliehiM ghuNakkhaiehiM pacchiyapiMDa ehiM pabhU egaM maruM apamAravA =Ava parivadittA) he pradezin ! have tamane huM Ama prazna karuM chuM ke te ja tarUNa purUSa je yAvat nipuNa zipagata che. jIrNa durbaLa, udhaI khAdhelI bhArayaSTithI (kAvaDathI) temaja jIrNa, durbaLa ugheITa khAdhela temaja zithila tvacAothI pinaddha thayela evI zikayakAothI ane durbalika, udhaI khAdhela evI pakSitapiTakAothI eka meTA lokhaMDanA bhArane athavA trapubhArane ke zIzakabhArane vahana karavAmAM zuM samartha thaI zake che? pradezIe kahyuM to phUdde samara) he bhadaMta ! A artha samartha nathI. eTale ke teja yuvA vagere vizeSaNothI yukata purUSa jIrNa vagere vizeSaNathI yukata vihaMgika (kAvaDa) vagere vaTa vizALa lokhaMDanA bhArane vahana na karI zake tema che. kezIkumAra zramaNe kahyuM. (Ha) te Ama zA kAraNathI nahi karI zake ? tyAre pradezIe kahyuM. (ma! tAsa kurinag goLADuM lavArapADuM avaMti) he bhadaMta! lokhaMDanA bhAra vagerene vahana karavAnA je sAdhane che te jIrNa che. (paesI se ceva purise junne jAca chuhAparikilate junnovagaraNe no pabhU egaM mahaM ayabhAraM vA jAva parivahittae-taM saddahAhi NaM tumaM paesI anno vIvo naM jIruM) pharI kezIe pradezIne A pramANe prazna karyo ke he pradezin ! je te ja purUSa jIrNa vRddha yAvat 141 mAM sUtramAM Avela vizeSaNothI saMpanna hAya kSudhA parikalAMta thaI jAya che te te jIrNopakaraNavALo hevAthI-zarIra baLa buddhi vagere upakaraNo jIrNa hovAthI eka vizALa lokhaMDanA bhArane yAvat zIzakabhArane vahana karavAmAM samartha thaI zake tema nathI. yuvAvasthAmAM ane vRddhAvasthAmAM jIvanI samAnatA hovA chatAM e upakaraNanA abhAve vRddha bhAra vahana karavAmAM samartha thaI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakta nathI. ethI he pradezin ! tame mArI vAta para vizvAsa karo ke jIva anya che, ane zarIra anya che, zarIra jIvarUpa nathI ane jIva zarIra rUpa nathI. TIkArtha - spaSTa ja che. ('viraMnighANa, viramag, rijhaghabiMduufee zabda Avela che. te bhAra vahana karavA mATenA vizeSa sAdhanonA arthamAM prayukata karavAmAM AvyA che. vaMza, vetra vagerethI nirmitapAtra vizeSaNanuM nAma pakSitapiTaka che. A sUtrane saMkSepamAM bhAvArtha A pramANe che ke samartha purUSa je upakaraNe sazakata hoya te lekhaMDa vagerenA bhArane vahana karI zake che. tathA teja samartha purUva je upakaraNo azakata asamIcIna-hoya te lekhaMDa vagere rUpa bhArane vahana kari zake tema nathI. temaja teja purUSa vRddhAvasthApanna hovAthI lokhaMDanA bhArane vahana karI zake tema nathI. ethI A vAta spaSTa thAya che ke jIvanI samAnatA hovA chatAM e upakaraNa (sAdhana)nI asamAnatAne lIdhe bhAranuM vahana karI zakAya tema nathI ethI A vAta mAnI levI joIe ke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che dA14rA "ta te ghagI ' phuTapATa | sUtrArtha-re ghaNaNI vimAsamAM pUrva rANI) tyAra pachI te pradezI rAjAe kezI kumAra zramaNane A pramANe kahyuM. (gari mate sAva no havAcharu) he bhadaMta ! A upamA buddhi janya che ethI vAstavika nathI. valyamANa kAraNathI jIva ane zarIranI bhinnatA mArA manamAM jAmatI nathI. (rva vahu mane ! vAva vidaifma) te kAraNa A pramANe che-eka divasanI vAta che ke huM gaNanAyaka vagere nI sAthe bAhya upasthAnazALA (bahAranI kacerI)mAM beThe hate. (ta mana jana tti nAva cora utti ) te vakhate mArA nagararakSake sANiyukata vagere vizeSaNathI saMpanna kaI eka corane pakaDI lAvyA. (ta mAM taM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 104 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nItritama caiva tuchemi) me' avitAvasthAmAM ja tenu vajana karyuM.. (tuGennAi vichaiya manamALe nIviyAo volemi, mayaM tuemi) tAlIne pachI meM tene aMga bhaMga kyAM vagara ja jIvana rahita banAvI dIdhe| ane maryA pachI pharI tenuM meM vajana karAvyu: (Lo caiva La tatta pusannanIya saCyA tuddhiyss mayassa vA tuliyassa kei nANate v| ummattatto vA tucchata vA gurucaro vA kuvara vA) tyAre jIvatAM vajana karAyelA temAM ane mRtyu pAmyA pachI vajana karAyelA temAM mane koI paNa jAtanI nyUnAdhikatA lAgI nahIM, temAM bhAra vadhAre paNa thayA nahI, ane temAMthI bhAra meche| paNa thaye| nahIM temAM gurUtA AvI nathI tema temAM laghutA paNa AvI nathI. (jaiNaM bhaMte ! tassa purisasta jIvaMtassa vA tuliyassa mayassa vA tuliyassa vA ronA zerDa nAsavA nAva haduttare vA) hai bhadata ! jIvItAvasthAmAM karelA vajanamAM ane mRtAvasthAvAmAM karelA te cAranA vajanamAM jo koI paNa jAtanI nyUnAdhikatA thaI jAta yAvat laghutA thai jAta. (to huM maruM sahekanA te ceva) te huM A vAta para zraddhA karI zakata ke jIva anya che ane zarIra anya che. te jIva zarIra nathI ane zarIra jIva nathI. (jjA LamAMte ! tamapusimsa nIva tassa vA tuliyassa mayassa vA tuliyassa natthi kei nannatthe vA jAva hadutte vA, taddA sudiyA me vaphaLA badA, ta' nIyo ta ceya) jethI he bha ta ! jIvItAvasthAmAM vajana karAyela te purUSamAM ane mRtAvarathAmAM vajana karAyela teja purUSamAM jyAre koI paNa jAtanI bhinnatA-nyUnatAdhikatA yAvat laghutA mArA dhyAnamAM AvatI nathI tethI mArI evI mAnyatA che ke je jIva che teja zarIra che. jIva anya nathI temaja zarIra paNa anya nathI. TIkA"--kezI kumArazramaNanuM jIva zarIra bhinnatA saMkha`dhI kathana pradezI rAjAe temane A pramANe kahyuM ke he bhinnatA spaSTa karavA mATe je upamA ApI che zrI rAjapraznIya sUtraH 02 sAMbhaLIne bhava! tame jIva ane zarIranI te mAtra upamA ja che. te buddhi. 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te janya hAvAthI avAstavika ja che, ethI je vAta huM kahuM chuM tethI e bannenI abhinnatA ja prakaTa thAya che. e vAta A pramANe che. hu' eka divasa gaNanAyaka vagerenI sAthe mArI khAhya upasthAnazALAmAM beThA hatA tyAM nagararakSakA eka cArane pakaDIne mArI sAme lAgyA. me pahelAM tenuM vatAM ja vajana karyuM tyAra pachI tene mArIne pachI tenuM vajana karyuM. te tenA vajanamAM koI paNa jAtanI nyUnAdhikatA jaNAI nahi. ethI huM A niSka para Avye chuM ke cAranA jIva che zarIra che. ane zarIra che teja jIva che jIva anya nathI ane zarIra anya nathI ahI 'nAva no lavAipha' mAM je yAvat pada Avela che tethI (5 prajJAtavamAM, anena punaH vakSyamANakAra Nena" A pAThanA sa`graha thayA che. Anu spaSTIkaraNa 138 mA sUtra karavAmAM AvyuM che. (vAghAvAnuvasthAno jAyo nAyajJa-3nAya, rAjezvara, tayara mAtri,kauTumbimpa, senApati-sAvA, maMtri-mAma tri-gaLA-- dauvArikAmAtya - ceTa pITha marda -nava-nigama dyUtasaMdhivATe sA" saMvRtta' A pAThanA sagraha A padonI vyAkhyA 135 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. 'nAya cora mAM sasAkSI-saheAtAdi vizeSaNAnuM yAvata padathI grahaNa thayu' che. prasU. 143zA 'te phaLa jemIpramANamaLe' rUcArika anekagaNa zreSThi thayA che. vaLe ti sUtrAH--ta "zailIjhanAthamanetti rAva va cAlI) tyAra pachI te kezIkumAramaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyu (sthaLa pattI ! tume jyArU nathI gAtaputve vA dhamAliyapustre vA !) he pradezin ! tame koI paNa divase bhastrikA (dhamaNa) mAM havA bharI che. ke koinI pAsethI bharAvaDAvI che ? ('tA asthi) tyAre pradezI rAjAe kahyuM, hAM bhadaMta ! havA bharI che ane bharAvaDAvI che. (sthi La vAsI ! taddana spikSa guma vA tuliyana bajuni vAtujiyaC Apha nALaje vA nAya hatha vA) karI kezIkumArazramaNe tene kahyuM-he pradezin ! jyAre tame te dhamaNunuM havA bharIne vajana karyuM' ane pachI havA bahAra kADhIne tenu vajana karyuM" tyAre tamane temAM kaMika nyUnAdhikatA yAvat laghutA jaNAi ? pradezIe kahyuM (no phaLaTTa samaTTu) he bhadata ! A artha samatha nathIeTale ke nyUnAdhikatA yAvat laghutA kaMI paNa jaNAi nahi (meya sI zrI rAjapraznIya sUtraH 02 106 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvassa agurulahuyattaM pahuca jIvaMtassa vA tuliyassa mayassa vA tuliyassa natthi ke nAta e vA jAva lahuyatte vA taM saddahAhi gaM tuma paesIta seva 7) teA A pramANe hai pradezin ! jIvanI agurUlaghutva guNaeNna-gurUtvalaghutva rahitAMvasthAne sAme rAkhIne jIvitAvasthAmAM karAyelA te cAranA vajanamAM ane mRttAvasthAmAM karAyelA te cAranA vajanamAM kAi paNa jAtanuM nAnAtva ke laghutva nathI. ethI hai pradezin ! tame mArI A vAta para vizvAsa karI leA ke jIva anya che ane zarIra anya che. A sUtranA TIkA spaSTa ja che. 5144nA jAva tALAM vasI gayA' sthAti / sUtrArtha-(taDu LuM vasI rAyA kesi kumArasamaNa evaM vayAsI) tyAra pachI pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM. (Si naMmate ! sA nAtha no kALajjI) he bhadata ! A upamA buddhi prerita hAvAthI vAstavika nathI. A nimna kAraNathI mArA manamAM jIva ane zarIranI bhinnatAnI vAta jAmatI nathI. ( mate) hai bhadata ! te A pramANe che. (zradde annayA caura iyaLe ti) hu eka divase 135 mA sUtramAM kathita ghaNA gaNu nAyakovagerenI sAthe bAhya upasthAna zALAmAM beThA hatA. tyAM mArA nagararakSaka eka cArane muzkeTATa khAMdhIne mArI sAme lAvyA. (7 PI a`ta' pusa~saththo samatA samajhaumi) meM' te purUSane mastakathI mAMDIne paga sudhI sArI rIte joye. (no caitra naM. sanIya sAmi) paNa mane temAM jIva dekhAyA nahIM. (taLa ahaiM te puttine judA jATiyuM temi) tyAra pachI meM te cAra purUSanA ekakaDA karI nAkhyA. (nniA sabhyo ramatA Amiraumi) e kakaDA karIne pachI meM tenuM sArI rIte nirIkSaNa karyuM. to vavaLataratha nIrva pAsAmi) paNa mane tyAM jIva dekhAya nahIM. (a tA. 23aa, saMvaijJAAyimi-no cen O sattva nIva pAsAmi) tyAra pachI me tenA traNa kakaDA karyAM, cAra kakaDA karyA yAvat saMkhyAta (seMkaDA) kakaDA karyA paNa chatAM e tyAM mane jIva dekhAyA nahIM. zrI rAjapraznIya sUtraH 02 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jaiNaM bhaMte ! ahaM taMsi purisaMsi duhA vA tihAvA cauhA vA saMkhejjahA vA jAhiyaMti nIva pAsenA to huM ahIM saddakanA te ceva) ethI jo bhadata ! mane te purUSanA be traNa cAra athavA saMkhyAta kakaDA karavAthI te nA jIva jovAmAM AvyAhata te huM tamArA A kathana para vizvAsa karI leta ke jIva anya che. ane zarIra anya che. jIva zarIrarUpa nathI ane zarIra jIvarUpa nathI. (nALuM mate ! gaDha toRi uddA vA tihAvA cauhA vA saMkhijjahA vA, phAliyaMsi jIvaM na pAsAmi- tamhA supara kriyA e paphaLA gAta nIyo te sarIra te leva) je kAraNathI hai bhadata ! me tenA be traNa cAra athavA saMkhyAta kaDAe karyA pachI paNa jIva joye nahi te te kAraNathI mArI jIva zarIrarUpa che ane zarIra jIvarUpa che, jIva bhinna nathI ane zarIra bhinna nathI evI mAnyatA susthira che. TIkA spaSTa ja che. prasU0 14pappA sapana kesimarasa' sthAphi sUtra--(ta kemijhamArasamaLAM varSa rAye vaM yAsI) tyAra bAda kezIkumArazramaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM (dhRtarANa jaM tuma vasI! tA. dArAo) he pradezin ! tame mane pelA kASThahara karatAM paNa vadhAre mUrkha lAge che. (aaaN maMte ! dAra) he bhadata te kASThahara kevA hatA ? A pramANe jyAre pradezI rAjAe kahyuM-tyAre (valbhI !) kezIkumArAmaNe kahyuM ke huM pradezina! sAMbhaLo (me naTTAnAmaC Ar puSThiA vaLathI vaLonInI caLa nemaLavAno na normA A gAya dALa zrava anuvidyA): keTalAka vanAthI ane vanaupajIvI kASThAhAraka purUSo hatA. teo vanamAM zeAdhanAM zeAdhatAM koi eka aTavImAM praviSTa thai gayA. temaNe pAtAnI sAthe agni temaja agnine mUkavAmAM mATe AdhArabhUta pAtra lai rAkhyAM hatA. te aTavImAM lAkaDAe puSkaLa pramANamAM hatA. (talu te parivA tIre anamiyANa aTavIla vicitta anuttA samALA) jyAre te badhAte grAmarahita nirjana aTavImAM gheADI dUragayA tyAre (pan puai vaM yAsI) temaNe eka puruSane A pramANe kahyu. (mant na levAnuLiyA ! dALa gartane visAmo) hai devAnupriya ! ame badhA kASTha pradhAna aTavImAM vadhu AgaLa pravezIe chIe. (vRtto nuM tema nomayaLo nor zrI rAjapraznIya sUtraH 02 108 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narAza vada graHi RAre nAsi) tyAM sudhI tame ahIM rahIne agninA A pAtramAMthI agnine laI amArA mATe bhejana taiyAra karo. (gA te gokumAra virA ) je A pAtramAM agni oLavAI jAya. (to jaM turaM vAda zro joI gahAya amha asaNa sAhejjAsi tti kaTu kaThThANa aDaviM gAda) te juo, A lAkaDuM paDayuM che, temAMthI agni utpanna karI leje ane amArA mATe bhojana taiyAra karaje. A pramANe badhI vigata samajAvIne teo te puSkaLa lAkaDAvALI aTavImAM AgaLa praviSTa thaI gayA. (tay i re ?i taoM muhuttatarAo tesi purisANaM sAhemitti kaTu jeNeva joimAyaNe tene yuvAvara) teo badhA jyAre tyAMthI jatA rahyA tyAre teNe A pramANe vicAra karyo ke-sArUM jaladI teo badhA mATe jamavAnuM taiyAra karI lauM. Ama vicAra karIne te jyAM agni pAtra hatuM tyAM gaye. (mAro no vikakSA chea mapha) tyAM jaIne teNe te agnipAtramAM agnine eLavAI gayela ja je. a pi se rire veva se tene lavAcharu) tyAra pachI te purUSa tyAM gaye jayAM peluM kASTha (lAkaDuM) paDeluM hatuM. (upAchinnA ta TuM saro anaMta samig3) tyAM jaIne teNe te lAkaDAne cAre bAjuthI sArI rIte joyuM (Lo je jaM no veg) paNa temAM tene agni dekhAye nahi. (tapr 2 gf oftha raMdharu) tyAre te puruSe potAnI keDabAMdhI. (FRhuM niha) kuhADI hAthamAM lIdhI ane (4 ra dA 4i phu) te lAkaDAnA be kakaDA karI nAkhyA. (dago satA sAmir) pachI teNe cAre taraphathI tene joyuM. to reva if taratha bIDuM pANa3) paNa temAM tene agni jovAmAM AvyuM nahi. (gvaM vAva saMkara trizuM ?) A pramANe pachI teNe tenA yAvatuM seMkaDe kakaDAo karI nAkhyA. (sadavo sabaMsA kamamitrorg) paNa temane cAre tarapha sArI rIte jevA chatAMe taLo jeva tatva goDuM ) tene temanAmAM agni dekhAya nahi. (taeNa se purise tasiM vahasi duhA phAliyaM vA jAva sakhejja hA phAlie zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA joi apAsamANe saMte taMte niviSNe samANe parasu egate eDei) tyAra pachI jayAre te purUSane te kASThanA be kakaDAo yAvata saMkhyAta kakaDAo karyA pachI paNa jyAre agni jovAmAM AvyuM nahi, tyAre te thAkIne, kalAnta thaIne, paritAnata thaIne vizeSa dukhita thayo ane teNe te kuhADIne koI ekAMta sthAne mUkI dIdhI (variyara' gura) kamaranuM baMdhana paNa kholI nAkhyuM (gvaM vAsI) pachI te A pramANe kahevA lAge. (gaNo I te rikSA kAje no sAgi tti kaTu ohayamaNasa kappe ciMtAsogasAgarasa paviTa karatalapallatthamuhe adRzALavA mUminI kriyAzag) are ! haM te mANaso mATe bhojana banAvI zakaze nahi. have zuM karuM ? A pramANe vicAra karIne te khUba ja du:khI thaye. tenI badhI mAnasika IcchAo naSTa thaI gaI, ane te ciMtA ane zekarUpI samudramAM nimagna thaI gaye. kapALa para hatheLI mUkIne te ArtadhyAna karavA lAgyo. tenI najara jamIna tarapha nIce thaI gaI, Ama te ciMtAmAM DUbI gaye. (tadgi te rUrinA dhrA ti) have te mANasoo lAkaDA kApI lIdhA tyAre teo (neva kurise tevA savAlaf) jayAM te purUSa hatuM, tyAM gayA. (tuM gi dazamariq jAva pAyamAIi viifa) tyAM jaIne temaNe te purUSane mAnasika IcchAo jenI naSTa pAmI che e ane zeka temaja ciMtA rUpI samudramAM nimagna thayela kapila para hatheLI mUkIne ArtadhyAna karate ane nIcI dRSTi karela che. jeIne pachI temaNe ( vaghAna) tene A pramANe kahyuM(fk it tuma sevAsuvicA! dAmaLasaMve nA zikSaNApaNa) he devAnupriya! tame zA kAraNathI apahata manaHsaMkalpa vALA thaI gayA cho ane yAvata ciMtA karI rahyA che. (tA te puSei ivaM vAlI) tyAre te purUSe temane A pramANe kahyuM. (tunn devANuppiyA! kaTThANaM aDaviM aNupavisamANA mama evaM vayAsI) he devAnupriye! tame sau jyAre lAkaDA kApavA mATe aTavImA praviSTa thavA taiyAra thayA hatA tyAre mane A pramANe kahyuM hatuM- hevAgiyA! zALa garva kAra agmvidA) he devAnupriya ! ame badhA lAkaDA kApavA mATe A aTavImAM AgaLa jaIe chIe. te tame tyAM sudhI agni pAtramAMthI avina laIne zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 110 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA mATe bhojana taiyAra kare. te pAtramAM agni oLavAI jAya te tame te kASThamAMthI agni utpanna karI lejo. ane amArA mATe bhejana taiyAra karaje. Ama kahIne tame badhA aTavImAM praviSTa thaI gayA hatA. (ta to khudanaM. tarAo tujhe asaNa sAhemi tti kaTu jeNeva joibhAyaNe jAva jhiyAmi) tyAra pachI meM A jAtano vicAra karyo ke cAlo, bahu ja jaladI tamArA mATe bhejana taiyAra karI lau. Ama vicAra karIne huM jyAre agnipAtra jayAM rAkhyuM hatuM tyAM gaye te temAM mane agni oLavaI gayela dekhAye. tyAra pachI huM jyAM lAkaDuM hatuM tyAM gayo. tyAM jaIne meM te kASThane sArI rIte joyuM, cAre tarapha joyuM paNa mane temAM agni dekhAya nahi. pachI meM kammara bAMdhI ane kuhADI laIne te kASTha (lAkaDA)nA be kakaDA karyA. pachI te kakaDAone cAre taraphathI sArI rIte joyA mane temAM paNa agni dekhAya nahi. Ama meM tenA traNa cAra vakhat saMkhyAta kakaDA karI nAkhyA badhA kakaDAone cAre taraphathI sArI rIte joyA paNa tyAM mane jarA paNa agni dekhAya nahi. tyAre huM thAkIne, tAnta, paritAnta thaIne ane kheda khinna thaIne kuhADIne eka tarapha mUkI dIdhI ane bAMdhelI keDa khelI nAkhI pachI meM A jAtano vicAra karyo. huM te mANaso mATe bhejana banAvI zake nahi. A kevI du:kha ane AzcaryanI vAta che. A pramANe vicAra karIne huM apahata manaH saMka9pavALa thaIne zoka ane ciMtArUpI samudramAM magna thaIne, kapila para hathelI mUkIne beThe chuM, ane ArtadhyAna karI rahyo chuM. zarmathI mArI najara nIcI jamIna tarapha vaLI gaI che. (agri seei je kurise che ke, uttare vAva save kahe te purine pUrva vavANI) tyAra pachI te mANasamAM eka mANasa e paNa hatuM ke je cheka gya samayane pichANanAra, dakSa-kAryakuzaLa prAsArthapitAnI kuzaLatAthI-jeNe sAdhyArthI prApta kari lIdho che, e yAvat gurupadeza jeNe prApta karyo che e hato. teNe kAhAraka mANasone A pramANe kahyuM. (dara i tuja devANuppiyA ! hAyA, kayabalikammA jAva havvamAgaccheha, jANa' aha mAM sAni du ghara' raMdhara) he devAnupriye (tame ke snAna kare, balikama-kAgaDA vagere anna vagerene bhAga ApIne nizcitta thaI jAva. yAvata zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 111 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kautuka maMgaLarUpa prAyazcitta karI le. ane pachI jaladI ahIM upasthita thaI jAva, ATalAmAM huM tamArA mATe bhojana taiyAra karUM chuM. Ama kahIne teNe pitAnI keDa bAMdhI ane (ANuM ziog) kuhADI hAthamAM lIdhI. (saraLa mArji kara) teNe sau pahelAM lAkaDAne evI rIte chelyuM ke jethI te bANa jevI zalAkA jevuM thayuM pachI tenAthI teNe araNi kASTanuM maMthana karyuM (vADuM ) maMthana karavAthI temAMthI agni prakaTa thaI gaye. (vo ) prakaTa thayela te agnine pavana vagara sAdhanathI tene savizeSa prajavalita karyo. (tti purasALa gara sAru) agni jyAre prajavalita thaI gayo tyAre teNe te badhA leke mATe bhejana taiyAra karyuM. (ta gNa te puratA ghaNAvA vaDhivaEA jJAva pArijItta beva se purate tene havAnajI) ATalAmAM te badhA mANase snAna karIne, balikama- kAgaDA vagerene anna vagereno bhAga ApIne yAvatu kautuka maMgaLarUpa prAyazcitta karIne te jagyAe AvI gayA. jayAM te purUSa hato. tai se kurise tea gNA suhAsaNavaragayANaM taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAima uvaNei taeNaM te purisA taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA visAemANA jAva virAti) tyAM jaIne teo badhA purUSe pitApitAnA sthAne sukhAsana para besI gayA. teo jyAre besI gayA tyAre te purUSe te pracura khAdya vagere sAmagrIne lAvIne temanI sAme mUkI dIdhI ane pIrasI dIdhI. teo badhAe te bhejana sAmagrIne cAre prakAranA AhAranetenA svAdane jANavA mATe pahelAM te tene cAkhe pachI khUba rUcipUrvaka tene jamyA. (nimiSa su9ttarAja vi AcaMtA govA vAsumUyA te kusaM gd vArtA) khAI-pIne jyAre teo nizcaMta thaI gayA tyAre teo tyAMthI ubhA thayA ane ubhA thaIne Acamana-kogaLA-karIne pachI temaNe pitAnA hAtha meM vagerene sArI rIte dhoIne svaccha karyA. A pramANe parama zuciyukata thaIne pachI temaNe te pahelA puruSane A pramANe kahyuM. (garo I tumaM devaannuppiyaa| jaDDe ! mUDhe apaMDie niviNNANe, aNuvaesaladdhe, je gaM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 112 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaM chata phaeNri duhA dhaMti vA gAya goDuM pArittA) he devAnupriya ! tame jaDa che, agni utpanna karavAnA sAdhanathI anabhijJa che, mUrkha che, viveka rahita cho, apaMDita cho, pratibhA rahita che, nirvijJAna-kuzaLatA rahita che, anupadezalabdha-tamee A bAbatamAM gurUno upadeza prAdhdha karyo nathI, eTale ke tame AzikSita che, ethI ja lAkaDImAMthI agni meLavavA mATe tame tenA kakaDA karI nAkhyA che. be phakaThA karI nAkhyA che. traNa kakaDA karI nAkhyA che, cAra kakaDA karI nAkhyA che yAvat saMkhyAta kakaDA karI nAkhyA che. chatAM e tamane temAM agni dekhAze nahi. ethI tame kharekhara mUhatva vagere pUrvokata vizeSaNothI rahita nathI. (se eeNa?NaM paesI! evaM vuccai mUDhatarAe Na tumaM paeso! tAo ktttthhAga) A pramANe mahatara sAdhaka daSTAMta kahIne upasaMhAra karatAM kezI pradezane kahevA lAgyA ke he pradezina ! tame A daSTAtamAM Avela purUSa karatAM paNa vadhAre mUrkha che. kemake tame mANasanA zarIranA kakaDA karIne temanA jIvane jevA tatpara thayA hatA, TIkAthe A sUtrano spaSTa ja che. A sUtrano bhAvArtha A pramANe che ke jema pahelA mANasane kASThamAM agninA darzana thayA nathI ane bIjA mANasane thayA temaja te cera purUSanA zarIranA kakaDe kakaDA karavA chatAM tenA jIvanA darzana tamane thayA nathI. enAthI A kevI rIte kahI zakAya ke jIva dekhAtuM nathI. tethI jIva nAmane kaI svataMtra padArtha ja nathI. ethI jIva ane zarIra eka ja che. evI tamArI je mAnyatA che tene tame choDI de ane A vAta svIkArI leke jIva bhinna che ane zarIra bhinna che eo ane eka nathI. ahIM sUtramAM je "jhAtara karghadattAva A jAtanuM pada che temAM mukha zabda mukhanA avayavabhUta kapila arthamAM Avela che "mAtamanA saMrapaM vAva" mAM je yAvat para Avela che, tethI pittAzoNAraviNa tAratanuNA AthAnopAta urva zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 113 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUbira daza" A padonuM grahaNa thayuM che. "dAdAnAmAthI gAvA mAM Avela yAvat padathI "vizAma rUta va vaM ghotirmAnanAr kAlidIvAismAmshn sAdhayeH, atha tajjyoti bhajane jyotirvidhyAyet-itaH khalu tva kASThAt jyoti hItvA asmAkamazana sAdhayeriti kRtvA kASTAnAmaTavoM A pAThano saMgraha thaye che. " vAvata saMgha mAM Avela yAvat padathI tridhA divaM caturAdita' A padane saMgraha thayo che. "tti A zabda dezIya che. AmAM "ge thAta "ko= arthamAM che. "a" zabda viramayArthaka che. 'patta vAva" mAM je yAvata para Avela che. tethI ahIM kuda, rAjA, mahAmatiH vinIta, vijJAna prApta:' A padane saMgraha thaye che. A padanI vyAkhyA pahelI karavAmAM AvI che. " stramAM kAra mAM Avela yAvat padathI "zatautamapAyazcitta A padane saMgraha thaye che. "hA jAjhitti vA nAa mAM Avela yAvat padathI "triA, vA, saMghadhA vA dine mATe A padone saMgraha thaye che. sUtra 146 'tae NaM paesI rAyA' ityAdi / sUtrArtha--agi ugvatI rAva simAjasamai gvaM vANI) tyAra pachI pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM-(kuttA maM? ! arUravkhaannN buddhANaM kusalANaM mahAmaINaM biNIyANaM, viNNANa pattANaM, uvaesaladdhANaM) he bhadaMta ! aticheka-avasarajJa, dakSa-catura, buddha-tattvajJa, kuzaLa-kartavyAkartavya nirNayaka, mahAmati-autpattikI vagere buddhIothI yukata, vinIta-ziSTa, vijJAna prApta sata asatanA vivekathI yukata ane upadezalabdha-gurUnA upadezane prApta karanAra evA tamArA vaDe (garuM rUpaINa maphamADhivANa risAI ) mArI sAthe A ativizALa pariSadAnI vacce (vAdi vAhe gAyatta, uttAvAraM uddhavA ivadgaNittap) uccAvaya-aneka jAtanA kaThora vacanarUpa A-kezothI saMlApa karavuM-aneka prakAranA apamAna sUyaka vacanarUpa udUgharSaNAothI udUdharSita karavuM zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 114 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (evaM uccAvayAhi nibhaMchaNAhiM nibhaMchittae, uccAvayAhiM nicchoDaNAhiM nicchopittA) aneka prakAranA avahelanArUpa nirbhatsanAo vaDe mArI bhatsanA karavI temaja aneka prakAranI nIrasavacanarUpa nikoTanAo vaDe mane game tema belavuM zuM gya che? eTale tamArA jevA mahApurUSone sabhAnI vacce A jAtanA vacananuM uccAraNa ucita nahi kahevAya. TIkArtha spaSTa ja che. e sUtra 147 che taeNaM kesIkumArasamaNe' ityaadi| sUtrArtha(tapi) tyAra pachI tenI mAtAne) kezI kumAra pramANe (guuM jAuM vaM pANI) pradezI rAjAne A pramANe kahyuM. (gALar i guii ! huM pariNAmo 10Amo?) he pradezin ! tame jANe che ke pariSadAe keTalI kahevAya che? pradezIe kahyuMH (kALA rattara parisa jaLarAmo) hA jI, bhadaMta! huM jANuM chuM ke cAra jAtanI pariSadAo kahevAmAM AvI che. (taM jahA, khattiyaparisA 1, gAhAvaiparisA 2, mAhaNaparisA 3, isi. hari nA che) je A pramANe che-kSatriya pariSadA, 1 gAthA5tti pariSada 2, brAhmaNa pariSadA 3, ane RSi pariSadA 4, (jJAAri le turaM pUrI ! giri a3juM rilA jA jA saM ruM goLA ) he pradezina ! tame jANe che ke A cAra pariSadAomAM kaI jAtanI daMDanIti kahevAmAM AvI che? (haMtA, nAmajenn khAttiyaparisAe avarajjai seNa hatthacchiNNae vA pAyacchiNNae vA sIsacchiNNae vA mUlAivA, egAharace kUDAhacce jIviyAo vavarovijjai) hA, jANuM chuM. kSatriya pariSadAmAM kSatriyavargamAM je kaI kSatriya pitAnI jAtimAM ke parajAtimAM game tene aparAdha (gunA) kare che te tene kAM te hAtha kApI nAkhavA mAM Ave che, athavA paga kApI nAkhavAmAM Ave che, ke mAthuM kApI nAkhavAmAM Ave che ke tene eka ja ghAmAM mArI nAkhavAmAM Ave che ke parvata parathI tene dhakelIne prANarahita karI nAkhavAmAM Ave che. (je dAva rilA -se ja taer vA, revA, vAjaM vA reDittA mAnavA bAnika 2) zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 115 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthApati pariSadAmAM-gRhapati vargamAM je kaMI gAthApati game tene aparAdha kare te te vRkSa vagerenI chAlathI athavA tRNa vagerethI nirmita derI ke palAlathI pari vendrita karAIne agnivaDe saLagAvavAmAM Ave che. (mALanAjI avarajji, se NaM aNiThyAhi akaMtAhiMjAva amaNA mAhiM vaggUrhi uvAlaMbhittA kuDiyA charg a grocha vA krI nivina vA vALavikAra) brAhmaNa pari SadAmAM je brAhmaNa game tene aparAdha kare che te te aniSTa-sAmAnya rUpathI anabhilASita, ekAMta-vizeSarUpathI analiSita, yAvat apriyapremavajita, amaneasuMdara ane amana Ama mana:pratikUla evI vANIothI upAlaMbhayukata karavAmAM Ave che temaja tapta thayela lekhaMDanA saLiyA vaDe kamaMDaluM jevA AkArathI yukata cidathI lalATamAM cinhita karavAmAM Ave che. athavA kUtarAnA paga jevA AkAravALA cinhathI lAMchita karavAmAM Ave che. athavA deza bahAra karavAmAM Ave che. tame amArA dezathI jatA rahe. evI AjJA tene ApavAmAM Ave che. 3, (lAM' siriNA zavALa se f bAda anida vAva amArA kADhavAmA ) temaja je RSi pariSadAmAM-SivargamAM kaI paNa RSi aparAdha kare che te na ati aniSTa thAvat na ati ekAMta na ati amaneza ane na ati amana Ama evI vANIo vaDe upAlaMbhayukata karavAmAM Ave che. (pUrva tAva vANI ! tuAM nAnA -tahA viNa tuma mama vAma pAmeNa daMDa daDeNa paDikUla, paDikUleNa, vaNiInuM parimeLa, vijJAnaM vijJALuM ghara. he pradezin tame A pUrvokata nItine-daMDanItine-sArI rIte jANe che, chatAM e tame mArA prati vAma vAmarUpathI-ati virUddha vyavahArathI, daDha daDarUpathI-daNDavat stabdharUpa vyavahArathI ati ahaMkArayukata vyavahArathI, pratikULa, pratikULarUpathI ati vipakSi vyavahArathI pratima pratimathI-ati viparItarUpa vyavahArathI ane viparyAsathI sarvathA virUddharUpa vyavahArathI pravRtta thaI rahyA che. TIkArtha spaSTa ja che. je . 148 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 116 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tag vgNI yA' mAri ! sUtrArtha--(tap ) tyAra pachI (gp rAjA) pradeza rAjAe (si gumAra samar gve vaghart) kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM-(pvuM 37 mahuM sevAnucipe vaDhamitkag vera vAra saMcajo) he bhadaMta! Apa devAnupriya vaDe huM sAthI pahelAM bolAye chuM eTale ke Apa devAnupriya! mArI sAthe sauthI pahelAM belyA che, ApanI sAthe A mArI pahelI mulAkAta che. enA pahelAM ApanI mArI sAthe bheTa nahotI thaI. (tag rUAre annasthig vAva saMnna kaasfijhathA) ethI jyAre tame mArI sAthe sarva prathama A pramANe belyA te mArA manamAM A jAtano yAvata saMkalpa utpanna thaye ke (1dA ra viv4 purisamma vAmaM vAmeNa jAva viccAsa vivaccAseNaM vahissAmi, tahA 2 gaM ahaM nANaM ca nANovalaMbhaM ca caraNaM ca caraNovalaMbha ca, daMsaNaM ca daMsaNo. varcama naM 2. gIrajhama ra hamirakSAba) huM jema jema A purUSanI sAthe vAma vAma rUpathI yAvata-daMDadaMDarUpathI, pratikULa pratikULa rUpathI, pratima pratilemarUpathI ane viparyAsa viparyAsarUpathI vyavahAra karIza-AcaraNa karIza tema tema ha jJAnane, padArtha jJAnane, jJAne palaMbhane jJAnaprAptine cAritrane, cAritra lAbhane, tatvArtha zraddhAnarUpa samyakatvane, darzanalAbhane, jIvanA svarUpane ane jIvanA svarUpanI prAptine meLavIza. ( gu a jAva revAjugiyA rAma vALa vAva vidyAraM vicAre vadiv) eTalA mATe Apa devAnupriyanI sAthe meM ati virUddharUpa vyavahArathI yAvat sarvathA virUddharUpa vyavahArathI pravartita thaye chuM. TIkAthe spaSTa ja che. A sUtrane bhAvArtha pramANe che ke pradezI rAjAe kezIkumAra zramaNane pitAnA vaDe Acarela pratikUla vyavahArane laIne A pramANe kahyuM che ke he bhadaMta! ApanI ane mArI A pahelI bheTa che. AmAM je ApazrIe mArI sAthe saMbhASaNa karyuM tethI mane niSkarSarUpe A jAtanI pratIti thaI ke huM tamArA prati jema jema virUddha belIza tema tema mane tamArAthI jJAna vagerenI prApti thaze. A kAraNathI ja meM ApanI sAthe A jAtanuM AcaraNa karyuM che. je sU0 149 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 117 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tALa zreNImArasamaLe' rAphi sUtrA--(RT T) tyAra pachI (dezI mAlamane) kezI kumAra zramaNe (pravRtti rAya va vayAnI) pradezI rAjAne A pramANe kahyuM-(bALatti chUM tum prasI ! jaDa vavAranA vattA ?) hai pradezin ! zuM tame jANA che ke vyavahAra keTalI jAtanA hAya che ? (daMtA, nALAmi) hAM, bhadata! jANuM chuM. (cattari vanadvArA vRttA) vyavahAra cAra kahevAya che. (ta' nA te, nAmeze, to sA 1, saNNave nAmege jo dei 2, ege dei vi, saNNave vi 3, ege no te no saLave 4) je A pramANe che. eka mANasa kAi paNa vastu koIne Ape te che paNa tenI sAthe te miSTa saMbhASaNavaDe acche sattASaprada vyavahAra karatA nathI ? eka mANusa miSTa bhASaNavaDa mIjAnI sAthe saMtASaprada vyavahAra tA kare che paNa ApatA kaMi nathI 2, eka mANusa Ape paNa che ane lenAra mANusane miSTa vacano vaDe sa MteASa paNa Ape che. 3, eka mANusa evA paNa hoya che ke je kaMI paNa ApatA nathI ane miSTa vacanothI satASajanaka vyavahAra paNa karatA nathI ( jANAsi tumaM paesI ! eesiM caunheM purisANa ke vabahArI ke je avavadArI ?) kezIe pradezIne prazna karyAM ke he pradezin ! tame jANeA che ke A cAra vyavahArI che? tyAre pradezIe kahyuM. (krRtA, nALAmi, tattvaLa ne te ghuse leka Lo saLaveda se " puse cavadArI ?) hAM, jANu chuM. AmAM je mANasa Ape che ane sArA vacanothI sASa ApatA nathI te purUSa vyavahArI kahevAya che. (tastha La ne se ne no phepha sAverse khaM puse vArI 2) zrI rAjapraznIya sUtraH 02 118 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja je purUSa Avato nathI paNa sArA saMbhASaNathI saMtoSa utpanna kare che te vyavahArI che. (ratha baMne re kurine re, vi, or , te pure ghavArIrU) temaja je purUSa Ape paNa che ane samyaka AlApavaDe saMtoSa paNa utpanna kare che te purUSa vyavahArI che. (tarabaLa rise jo Lo sApha re ?i if javAhAra) temaja je puraSa ApatuM nathI temaja samyaka AlApa paNa karatA nathI eTale ke sArA saMbhASaNathI saMtoSa utpanna karato nathI te puruSa avyavahArI che. (gvAra 1 vi vavahArI chart a tamaM pANI ! bhavavahArI) A pramANe he pradezin tame paNa vyavahArI che. caturtha bhaMgamAM kahyA mujaba tame avyavahArI nathI. tAtparya A pramANe che ke he pradezin ! tamee samyak AlAparUpa sAro vyavahAra mArI sAthe karyo nathI chatAMe mArA viSayamAM bhakti ane bahumAna te tame karyA che. ethI tame Adarbhokta purUSanI jema vyavahArI ja che. avyavahArI nathI. TIkAryuM-jyAre kezI kumAra zramaNe pradezI rAjAne A pramANe prazna karyo ke pradezin ! tame jANo cho ke vyavahAra keTalA prakAra hoya che? A pramANe je prazna karavAmAM Ave che tenuM kAraNa e che ke pradezI rAjAe 149 mA sUtramAM je jAtanuM AcaraNa karyuM che tenA saMbaMdhamAM sapaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. kezI kumAra zramaNanA praznane sAMbhaLIne teNe kahyuM hAM bhadaMta ! jANuM chuM. vyavahAra cAra prakAranA hoya che. prathama vyavahAramAM dAnakartA puruSa koInA mATe kaI vastu Ape che, paNa pitAnA samyapha AlApathI-sArI mIThI vAtacItathI te sAmenA mANasane saMteSa Apate nathI dvitIya vyavahAramAM dAnakartA purUSa potAnI mIThI vANIthI bIjAne zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satASa ApI de che paNa pAtAnI vastu sAmevALA mANasane ApatA nathI. tRtIya vyavahAramAM dAnakartA peAtAnI vastu ApI paNa de che ane potAnI madhura bhASaNarUpa pravRttithI te sAmenA mANasane saMtuSTa paNa karI de che. caturthAM vyavahAramAM te koi paNa vastu yAcakane ApatA paNa nathI ane madhura saMlApathI sAmenA mANasane sa MtuSTa paNa karatA nathI. A pramANe A cAra bhaMga che. enA saMbaMdhamAM kezI kumArazramaNa pradezI rAjAne prazna kare che ke huM pradezik| tame jANA che ke A cAra-dAna taHsa'jJApana, sa'jJApana, dAne saMjJApana ubhaya ane tadubhava rahitarUpa vRtti sauMpanna purUSAmAM kANu vyavahArI che ? tyAre pradezIe kahyuM-hAM bhadata ! jANu chuM. A bhaga catuSTayamAM je prathama bhaMga/kata purUSa che te Ape te che paNa miSTa bhASaNavaDe sASa utpanna karatA nathI te dAna tadasaMjJApana sampanna purUSa yavahArI kahevAya che, eTale ke je Ati no saMjJApati' A bhAMgavALA che te vyavahArI che A pramANe je dvitIya bhaMga kahela che 'saMjJAti, nau vAti' te saMjJApanA adAna saMpanna puruSa vyavahArI che. A pramANe je tatIya bhaMgamAM kahela che--Api saMjJAnacarcA' evA te dAna tatsa'jJApanA sampanna purUSa vyavahArI che. paNa je caturtha bhaMgAkata purUSa che. o Ati no saMjJAti' te AdAna asa'jJApanA rUpa ubhayavRtti sa panna purUSa ubhayavidha vyavahAra rahita hovAthI avyavahArI che. A pramANe hai pradezina ! A traNa bhageAmAM kahela purUSomAM prathama bha MgAta purUSa vizeSanI jema tame paNa che. caturthAM bhaMgAkata puruSanI jema tame avyahArI nathI. tame samyaka AlApadvArA mane sASa ApIne pravRttirUpa vyavahAra karyo nathI chatAMe mArA viSayamAM bhakita ane bahumAna te tumAe karyA ja che. ethI tame Adya bhaMgAkata purUSanI jema vyavahArI ja che, avyavahArI nathI. AslR0 150nA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 120 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tae NaM paesI rAyA' ityAdi / (sUtrArtha--(tat ii) tyAra pachI (ggNI rAyA) pradezI rAjAe (NikumAra samaf gvaM vAd) kezI kumAra zramaNa ne A pramANe kahyuM tame if maM?! aiccheyA dakkhA jAya uvaesaladdhA samatthA NaM bhaMte ! mamaM karayalaMsi vA gAnAM nI zarIrane caminivadittA uM vanittA) he bhadaMta! Apa avasarane sarasa rIte jANavAmAM ati nipuNa che, kAryanA saMpAdanamAM kuzaLa cho, thAvat upadeza labdha cho, gurUnA upadezane basa karela che. ethI ja he bhadanta ! zarIramAMthI jIvane bahAra kahADIne zuM tane hastAmalakata mane batAvI zake che? (te NaM kAleNaM teNaM samaeNaM paesissa raNo adRrasAmaMte vAuyAe saMvutte) te kALe ane te samaye pradezI rAjAnI pAse na ati dUra ane na ati pAsenA sthAna para vAyukAya pravRtta thayo. (tawvArasAI , varU, varu, , ghada, 3ii, saM saM mAtaM vaLAma) enAthI tRNavanaspatikAya sAmAnyataH ane vizeSata: kaMpita thavA mAMDe. AmathI tema namavA mAMDe, paraspara saMgharSita thavA mAMDe, ane keIka jamIna para ja namI gaye. A pramANe te tRNa vanaspati kAya ejanAdirUpa bhinna bhinna jAtanA vyApAra mAM pariNata thaI gaye. (taNa kesI kumArasamaNe paesiM rAyaM evaM kyAsI-pAsasi Na tumaM paesi raayaa| aarHDuM jIvaMtaM nAva saM saM mAvaM pariNamaMtti) tyAre kezI kumAra zremaNe pradezI rAjAne A pramANe kahyuM ke he pradezina ! tame A tRNavanaspatikAyane sAmAnya nya vizeSarUpathI kaMpita thatAM yAvat ejanAdirUpa bhinna prakAranA vyApAramAM pariputa juo cho ? tyAre pradeza rAjAe kahyuM haMtA pAsAbi) hAM bhadaMta! joI rahyo chuM (jANAsi Na tuma paesI! eyaM taNavaNassaikAyaM kiM devo cAlei, asuro vA cAlei, NAgo cA cAlei, kinnaro vA cAlei, kipuriso vA cAlei, mahorano vA vADa, dhavo vA vAre) tyAre kezIkumAra zramaNe tene kahyuM ke he pradezina ! tame jANo cho ke A tRNavanaspatikAyane koNa calAve che? zuM deva calAve che? ke asura calAve che? ke nAga calAve che? ke kinara calAve che? ke kiM purUSa calAve che, ke gaMdharva calAve che? pradezI rAjAe kahyuM-(daMtA, vAra) hAM bhadaMta ! jANuM chuM. ( va vAru, nAva no dhaMdho rApha, vAyaly zrI rAjapraznIya sUtra: 02 121 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA) Ane na deva calAve che, yAvat na gaMdharva calAve che. vAyukAya calAve che. (pAsasi Na tuma paesi! eyarasa vAukAyassa sarUvissa sakammassa samaraNa paNa sAkSa zArIrarasa ) kezIkumAra zramaNe tyAre tene kahyuM- he pradezina! tame A sarUpI, sakarmA, sarAga, samoha, sada, salezya sazarIra, vAyukAyanA rUpane juo cho? (mo zuLade rana) tyAre pradezIe kahyuM- he bhadaMta ! A artha samartha nathI. eTale ke vAyukAyanA rUpane huM joto nathI. tyAra pachI pharI kezI kumAra zramaNe tene kahyuM. (varu tu para jAva ! - ssa vAukAyassa sarUvissa jAva sasarIrassa rUvana pAsasi ta kaha Na paesI! tava karayalaMsi vA AmalagaM jIvaM uvada sissAmi) prazi rAjan ! jyAre tame A sarUpI yAvatuM sazarIra vAyukAyanArUpane joI zaktA nathI te pachI te pradezina huM kevI rIte tamane karatala sthita AmaLAnI jema jIvane dekhADI zakuM chuM. (6 vastu ghaNI! tAruM jIvana madhure savamAre gALa pAsa) kemake he pradezina ! chaghastha jIva A daza sthAne sarvabhAvathI jANatA nathI ane jete nathI. (taM nA) te dazasthAne A pramANe che (dhammasthikAyaM 1, adhammasthikAyaM 2, AgAsatthikAyaM 3, jIva asarIrabaddhaM 4, paramANupoggala 5. sadda6 gaMdhaM 7. vAya8. aya jiNe bhavisrAi vALo maridArU 1, gAM savakuvA saMto vArisa 0.) dharmAstikAya 1, adharmAstikAya 2, AkAzAstikAya 3, azarIra baddha jIva 4, paramANu pudgala 5, zabda 6, gaMdha 7, vAta 8. A jina thaze ke nahi thaze. 9. ane A samasta du:khane anta karaze ke nahi karaze. 10. (ghaNA va yuvAnAphUMsA yAda ni jevI davamAja vALa vAnara) emane te utpanna jJAna darzanadhArI ahaMta jina kevalI sarvabhAvathI jANe che ane juve che. (taM vaha dhammasthikAyaM jAva no vA karissai ta saddahAhi NaM tumaM paesI! jahA anno nI taM va) ethI jyAre ahata jina kevalI dharmAstikAya vagere 10 sthAne ne jANe che juve che ane chagharatha emane jANatA nathI temaja jetA paNa nathI. te he pradezina ! tame zraddhA kare ke jIva anya che ane zarIra anya che. ItyAdi. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 122 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArtha spaSTa ja che. "suvaravA jAva tapAdrA mAM je yAvatuM pada Avela che tethI ahIM "jAnArthI yuddhA, zA. mahAmatA, vinotA. vijJAnamANa, A padano saMgraha thayela che. A padenI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. te kALe ane te samaye je kahevAmAM AvyuM che tenI spaSTatA A pramANe che ke jyAre prade zI rAjAe kezI kumAra zramaNane zarIramAMthI bahAra kADhIne jIvane hastAmalakata batAvavAnI vAta kahI tyAre (taM jAva ta taM) mAM je yAvat para che tethI ahIM "vanAnaM. vAta, ghanAna', ghaTTanAnaE" A padone saMgraha thayo che. A padanI vyAkhyA A ja sUtramAM pahelAM karavAmAM AvI che. A padomAM pratyayakRta ja vizeSatA che. dhAtvartha kRta vizeSatA nathI vAyukAya ekendriya jIva che. ethI te rUpayukata jIva che. karma sahita che, rAgasahita che, mehasahita che, napuMsaka veda sahita che, dArika, vaikriya, tejasa ane kArma A cAra zarIravALo che. kRSNa nIla ane kApata A traNa lezyAovALo che. e ja vAta sarUpI vagere vizeSaNo vaDe vAyukAmAM prakaTa karavAmAM AvI che. bAkI rahelA padone artha spaSTaja che 15nA 'tA paNa jIva rUlyAA sUtrArtha-(as i) tyAra pachI te pANI pAvA jeu gumANamai ga vANI) te pradeza rAjAe kezI kumAra zramaNane A pramANe kahyuM. teNe maMre ! ricaya puH ra ra nI) he bhadaMta ! hAthIne jIva kuMthune jIva zu tulya pariNAma vALe che ke nyUnAdhika parimANavALe che? tyAre kezI kumAra zramaNe tene kahyuM-(daMtA, pANI ! rUriyaa , zurasa sare re vIve) hAM pradezina ! hAthane ane kuMthune jIva tulya pariNAmavALe che. jUnA vika pariNAmavALe nathI. (je chUi maMte ! thara thardU asumtarANa re, gagnirivatarAI jeva, 3ciAvatA jeva) he bhadata ! hAthInI apekSAe zuM kuMthu alpakarmavALuM ja hoya che? atya5kAyika vagere kriyAvALuM hoya che? atpalpa Avayukata hoya che ! ( gvuM gagiAranIhArakAmanI sAsavitaraNa, apakutara19 va) alpatara AhAravALuM ja hoya che alpa. tara nihAravALuM ja hoya che ke apatara ucchavAsa nizvAsa yukata hoya che ! (g kuthuo hatthI mahAkammatarAeceva, mahAkiriyatarAe ceva jAva mahajju rAtarANa jeva) A pramANe kuMthunI apekSAe zuM hAthI mahAkamatara hoya che. zrI rAjapraznIya sUtra: 02 123 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAphiyAtara hoya che ? yAvat mahAtitara ja hoya che? pradezanA A praznanA uttaramAM keza kumAra zramaNe kahyuM- (daMtA ggNI ! thIbo jU kag - tarAe ceva, kuMthuo vA hatthI mahAkammatarAe ceva mahAkiriyatarAe ceva tara) hAM, pradezina ! vAta evI ja che. hAthI karatAM kuMthu alpatara karmakartA hoya che. vagere. A pramANe kuntha karatAM hAthI mahAkarma kartA hoya che, mahAkiyA yukta hoya che. vagere. (karALaM mane ! daridhara i luMgura ja sa nI) have pradezI A pramANe prazna kare che ke he bhadaMta! tame je hAthI ane kuMthunA jIvane samAna pariNAmavALo kahyo che te enuM zuM kAraNa che? kezI kumAra zramaNe tene kahyuM- (paesI ! se jahAnAmae kUDAgArasAlA siyA jAva nivAyagaMbhIrA) he pradezina ! jema ke koI eka kUTakAravALI-parvatanA zikharanI AkRti jevI- zALA hoya ane yAvat te nirvAta-vAyu praveza rahita hovAthI gaMbhIra hoya, (ma NaM kei purise joIca paiva ca gahAya taM kaDAgArasAlaM aMto 2 annuvisara) have kaI purUSa agni temaja dIpaka laIne te kUTakArazALAnI aMdara praviNa thaIne ekadama tenA madhyabhAgamAM jaIne ubho thaI jAya che. (tIre kRriAjAd savvao samatA ghaNaniciyaniraMtarAI NicchiDDAi duvAravayaNAI pihei) pachI te mANasa te kuTAkAra zALAnA cAre taraphanA badhA dvArene evI rIte baMdha karI de che tenA paraspara ekadama baMdha thayelA kamADemAMthI nAnuM sarakhuM paNa kANu rahetuM nathI. (tIre haraNAtrA, varama samag taM pakvaM pachI ) pachI te mANasa te kUTakArazALAnA bahumadhya dezabhAgamAM te dIpakane peTAve che. (tae in gve taM vAraNAruM saMto 2 momAsaru) A pramANe te dIpaka te kUTAkAra zALAnA aMdaranA bhAgane ja prakAzita kare che, (, tAva; jamAvavuM) udyotita kare che, tApita kare che, ane ghaTapaTa vagere padArthone batAvIne temane pratibhAsita kare che haLa jhera [ vArdi) te kuTAkAra zALAnA bahAranA bhAgane te prakAzita karatuM nathI, udyotita karato nathI, saMtApita karatuM nathI ane zrI rAjaprazrIya sUtraH 02 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTapaTa vagere padArthIne khatAvIne temane pratibhASita paNa karatA nathI. (ar na che purise taM patraM iDaraeNaM pijjA, tae NaM se parvata iDDaraya aMto 2 omAsepha ) have jo te purUSa te dIpakane mATA DhAMkaNAthI DhAMkI de te te dIpaka te mATA DhAMkaNAnA aMdaranA bhAgane ja prakAzita kare che, yAvat tene pratibhAsita kare che. (jo seva nuM phaTTurasa vAra no cevanuM kUDAgArasAlAe bAhi) te moTA DhAMkaNAnA bahAranA bhAgane temaja te phaeNTAkAra zALAnA bAhya pradezane prakAzita yAvata tene pratibhAsita karatA nathI. (a govihineLa paddhiviraLa, [s* maLiyAra, bADhaDuLa, advAdaLa, vasthA, adrupapaLa, ruvena, cAkumADyA, akramADyApu, sohamiyANa) A pramANe te mANasa te dIpakane gAki liMjathI--gAyane jemAM khANa mUkavAmAM Ave che. evI kuMDIthI, temaja pakSInA AkAravALA vaza zalAkAnirmita pAtra vizeSathI, gaMDa maNikAthI-dhAnya mApanikAthI, ADhakathI, aAMDhakathI, prasthakathI, aprasthakathI, kuDavathI, akuDavathI, A badhA deza videzamAM prasiddha dhAnyamApaka pAtra vizeSothI tene DhAMkI de che temaja caturbhAgIkAthI, aSTa bhAgIkAthI, SoDaza bhAgIkAthI (vattIniyANa, 23DhiyApa, TIvasa vaLa) khattIsikAthI, catuSTikAthI, A badhI caturthAMgikAthI catuSTikA pantanA madha deza prasiddha rasamApaka pAtra vazeSAthI DhAMkI de che temaja dIpacaMpakathI--dIpakanA DhAMkaNAthI DhAMkI de che, (ta La'ne phene TrIya vanaC to romAnsepha) tA te pradIpa je je vastuthI DhAMkavAmAM AnyA che te te vastunA aMdaranA bhAgane ja prakAzita kare che. temanA bahAranA bhAgane prakAzita karatA nathI. A pramANe te dIpaca'pakanA a MdaranA bhAgane ja prakAzita kare che. (Lo caiva phIvara vanasa bAhiM, no ceva Na' causadviya, no cevaNaM causaTTiyAe vAhiM No va Na' kUDAgArasAla, No veva NaM kUDAgArasAlAe bAhiM ) dIpaca'pakanA khahAranA bhAgane nahIM, ke dIpaka ca MpakanA bahAranA pradezane nahIM, catuSTikAne nahIM', catuSTikAnA mahAranA pradezane nahIM, phUTAkAra zALAne nahIM, ane phUTAkArazALAnA bahAranA pradezane prakAzita karatA nathI. Ameva-pakSI! nIvevane nA sa' zunyamnaniSaddha. kauddei nivRtte) A pramANe he pradezin jIva paNa pUrva zrI rAjapraznIya sUtraH 02 125 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhopArjita karma dvArA nibaddha zarIrane utpanna-prApta kare che. (raM cahejo vIvApareTiM Nanitta vAre gf vA mahAAiM vA) pachI bhale te pachI nAnuM hoya ke moTuM-laghu hoya ke mahAna tene pitAnA asaMkhyAta pradezathI sacitta jIvayukata karI le che. (taM sAhii tane igNI ! = yaoLonI saM jora ii 20) eTalA mATe he prade zina ! tame mArI A vAta para vizvAsa karo ke jIva anya che ane zarIra anya che. vagere ! TIkAI--A sUtrane TIkArtha mUlArtha pramANe ja che. paNa savizeSa spaSTatA A pramANe che--kuMthu-e traNa InidrA yukata-te Indriya jIva che. ane hAthI pAMca indriye yukata paMcendriya jIva che. jyAre kezI kumAra zramaNe 151 mA sUtramAM prade. zIne A pramANe kahyuM ke vAyukAyika jIvamAM ane tamArA jIvamAM samAnatA che te pradezane cittamAM evI AzaMkA udbhave ke kuMthunA jIvamAM ane hAthInA jIvamAM samAnatA che ke asamAnatA? e vAta svAbhAvika che. eTalA mATe ja teNe A jAtane prazna karyo che, enA samAdhAnamAM kezIe tene A pramANe kahyuM ke he pradezin ! jIvamAM-pachI bhale te kuLyuM na hoya ke hAthIne samAnatA che. eka jIvamAM asaM. khyAta pradeza hoya che. A pradezanI apekSAe ApaNe vicAra karIe te badhA ja samAna ja che. koI paNa A nathI ke jemAM A pradezonI samAnatA hoya nahi pUrvopArjita zarIra nAmakarma vagere vaDe je jIvane jevuM zarIra prApta thAya che te jIva temAM potAnA pradezone saMkeca vistArayukata batAvI le che, dAkhalA tarIke dIpakane eka gharamAM mUkavAmAM Ave che te saMpUrNa gharane jyAM sudhI tene prakAza jaI zake tyAM sudhI prakAzita kare che ane teja dIpakane je mATInA nAnA vAsaNanI aMdara mUkavAmAM Ave che te tenA aMdaranA bhAgane ja prakAzita kare che. vagere vagere, zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 126 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te. jema dIpakanA prakAzamAM saMkoca vistAra karavAne svabhAva che temaja jIvamAM paNa pitAnA pradezane saMkucita ke vistRta karavAne svabhAva che. A badhI vAte A sUtramAM spaSTa karavAmAM AvI che. " rathI kuM" ene artha "hAthInI apekSAe eve che. trAddhi zabdathI ahIM parivArAdirUpa baddhinuM grahaNa thayuM che. sUtra 15rA tay i pANI pI rahyAdri sUtrArtha -(ta ) tyArabAda (quii rANA) pradezI rAjAe (hiM mIsama vAlI) kezIkumAra kSamaNane A pramANe kahyuM-(vaM rahu mane ! mama ajjagassa esA sannA jAva samosaraNaM jahA tajjIvo taM sarIraM, no banno lava barna karI) he bhadaMta ! mArA Aryaka-pitAmahanI A saMjJA hatI yAvat samavaraNa hatuM ke teja jIva che, teja zarIra che, jIva zarIra karatAM bhinna nathI. (tayAAMtare ja mama piso va AsA saT nAva samosarapa) tyAra pachI mArA pitAnI paNa evI ja saMjJA yAvatu evuM ja samavasANa rahyuM. (tayANaMtaraM ca NaM mama vi esA saNNA jAva samosaraNaM taM no khalu bhupurisparaMpAyaM sunisiyaM tiruM sAma) tyAra pachI mArI paNa evI ja saMjJA thAvat samavasaraNa che. eTalA mATe aneka purUSa paraMparAthI cAlI AvatI A kulAdhIna mAnyatA ne huM tyajIzanahIM ethI jIva ane zarIra ekaja che bhinnabhinna nathI. TIkAtha-spaSTa ja che. "sanA nava sasaraLa mAM je yAvatuM pada che tethI ahIM "pg tijJA dara 4 35za : saMvAda / tuA, tita mAnad di pramANa" A padone saMgraha thayo che. A sarva padanI vyAkhyA 130 mA sUtramAM karavAmAM AvI che. ethI huM jIva temaja zarIranI abhinnatAne ja svIkArIza bhinnatAne nahi. mAsU 153 zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ta sIrAmAsama' rUtyArA sUtrArtha- (ta ) tyAra pachI (samArasama) kezI kumArazramaNe (qvf{ rAjaM vaM vAsI) pradezI rAjAne A pramANe kahyuM. temAM je tamaM pUsI! jANutAvida mannAninadhItra se puSei vayamAI) he pradezin ! tame pelA aAhAraka-leha vaNikanI jema, pazcAttApa na kare. have pradezI tenA saMbaMdhamAM badhI vigata jANavA mATe A pramANe pUche che-(viMda i mate ! je zayadA) he bharaMta te ahAraka lekhaMDane vepArI koNa hato? tenA javAbamAM kezI kumAra zramaNa kahe che-(qusI! se nahAma pe rikSA vAsthatviyA kalyagvesiyaa atthaladdhayA, asthakaMkhiyA, atthapivAsayA, atthagavesaNayAe viulaM paNiyabhaMDamAyAe subahuM bhattapANapatthayaNaM gahAya egaM mahaM aggAmiyaM chinnAvAyaM dama lAva laypavi) he pradezin ! anirdiSTa nAmavALA keTalAka purUSa ke jeo dhanAthI hatA, dhananA gaveSaka hatA, dhananAM lelupa hatA dhananI kAMkSAthI yukta hatA, dhananI tarasavALA hatA, dhananI gaveSaNa mATe vipula kriyANaka vastu samUhane laIne temaja sAthe paryApta azanapAnarUpa pAtheya laIne eka vizALa aTavImAM-ke je ekadama nirjana hatI, hiMsaka jaMtuonA bhayathI mANasonI avarajavara jemAM sadaMtara baMdha hatI ane dIrgha mArga yukata hatI jaI pahoMcyA. (mi te purakSA tame zamiyA dha hiM kapuparA samAja viaaN mAM kayA pakSatti) tyAra pachI te mANasane agrAmikA, chinnApAta yukata ane dIryAdhyAvALI aTavInI aMdara khUba AgaLa jatA rahyA tyAM temaNe lekhaMDanI mATI khANa joI. ( samaMta cArUnor visthiur acha4 32chAM huM ghaNuHdra ti) A khANa comera lokhaMDathI AkIrNa hatI. bahu ja vistAra yukta hatI. samIcIna chuTA eTale ke cAkacikya vALI hatI, jaTAyukata hatI. spaSTarUpathI dekhAtI hatI ane eka puMja rUpamAM hatI. chinnabhinna rUpamAM na hatI. (zirA datadA nava dizA annamana sArvatti) te lekhaMDanI khANane joIne bahuja vadhAre hatuSTa yAvat hRdayavALA thayA ane pachI temaNe paraspara ekabIjAne bolAvyA. (rNa vAlI) bolAvIne A pramANe kahyuM. (esa Na devANuppiyA ! ayAgare iTe, kaMte, jAva maNAme) zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 128 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te lekha DanI khANa ISTa che, kAMta yAvatuM mane che. (saM seva ravaju vALuppiyaa ! amhaM ayabhAragaM baMdhittae tti kaTu annamannassa eyamaI paDisuNe ti) ethI amArA mATe A vAta barAbara che ke ame badhA A lekhaMDanA bhArane ahIMthI laI jaIe A pramANe vicAra karIne temaNe paraspara karela A vicArane nizcayAbhakarUpa ApyuM. (zayama varSAti) ane lekhaMDane tyAMthI laI lIdhuM. (hAipUrthiT amsthi) ane laIne tyAMthI kramazaH AgaLa cAlatA thayA. (taY che purisA agAmiyAe jAva aDavIe kaMcidesa aNupattA samANA ega maha taDavAraM vAra ti) tyAra pachI teo jatAM jatAM jyAre khUba dUra nIkaLI gayA tyAre temaNe agrAmikA vagere vizeSaNothI yukta aTavImAM eka bahu vizALa trapu rAMgA (kathIranI khANane joI. (ta [ satro sabaMtA lAphaugi tU jevavAra sadArA vuiM vAva) te rAMgAnI khANa mera rAMgAthI AkaNa rahI, yAvatu eka puMja rUpamAM hatI. A khANane joIne teo sarve khUbaja hRSTa ane saMtuSTa yAvat hadayavALA thayA. tyAra pachI temaNe eka bIjAne lAvyA ane bolAvIne A pramANe kahyuM- 4 levAnupiyA! taDakAmA che vAva maLIne) he devAnupriye ! A rAMgAnI khANa ISTa yAvat mana Ama-atihara hovA badala managamya che. ( va tALa suvarda kA dama) DA rAMgAthI amane ghaNuM lokhaMDa maLI zake che. (taM sarSa vahu vahUM tevANuviyA ! mAra, chattA tIyabhaargN baMdhittae tti kaTTa annamannarasa aMtie eyamadvaM paDisuNeti) mevI amArA mATe e ja sAruM che ke ame lekhaMDanA bhArane tyajIne A rAMgAne ahI thI bAMdhI laIe. A pramANe vicAra karIne temaNe paraspara kRta A vicArane nizcayatmaka rUpa ApI dIdhuM. (zayamAM iti, tamAre vaMyaMti) ane lokhaMDanA bhArane mUkIne tAMbAnA bhArane sAthe laI lIdhe. (tastha ni gm grile saMg, gapamA ittA, taDa mA pittA) paNa te badhAmAM eka mANasa evo paNa hatuM ke je lekhaMDanA bhArane tyajIne rAMgane grahaNa karavAnI vAtane ucita mAnato na hate. (tai te purakSA taM purisa ) tyAre te purUSoe tene A pramANe kahyuM(ga T tevANapiyA! ta3 vAva vada zag hamaNa) he devAnupriya ! A rAMgAnI khANa che, iSTa kAMta vagere vizeSaNothI yukata che. thoDA rAMgAthI paNa ApaNe ghaNuM lekhaMDa meLavI zakIe tema chIe. (jIje di sevAji! zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 129 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAma, taDaghama vaMdhAdi) eTalA mATe tame he devAnupriye ! A lekhaMDanA bhArane mUkI de ane rAMgAnA bhArane bAMdhI le. (a gf se puri parva vaghAsI) tyAre te purUSe A pramANe kahyuM--( mA vALufupA! gag, vira mag, devANuppiyA ae gADhavaMdhaNabaddhe mae devANuppiyA! ae, dhaNiabaMdhaNabaddhe mae deyANuppiyA ! ae, No saMcAemi ayabhAraga chaDetA tuymArAM vaghattag) he devAnupriye ! A lekhaMDanA bhArane huM bahu ja dUrathI lAvyo chuM, ghaNA samayathI meM Ane upADI rAkhe che he devAnupriye ! Ane meM sakhata gADha baM dhana bAMdhyuM che eTale ke meM Ane kasIne bAMdhyuM che. have kholI zakAya evA baMdhanathI bAMdhe nathI paNa he devAnupriye ! meM A lekhaMDanA bhArane pracura baMdhanathI bAMdhyo che. eTalA mATe have huM A lekhaMDanA bhArane tyajIne trapukabhArane grahaNa karavAmAM samartha nathI. eTale ke lekhaMDanA bhArane mUkIne rAMgAnA bhArane have huM upADIza nahIM. (tag te puSiA taM rie nAde Lane saMvAti vadhu Adha NAhi ya paNNavaNAhi ya, paru NAhi ya Adhavittae vA paNNavittae vA pavittA vA, tathA bahApupuSya sthiya) tyAra pachI te purUSoe ghaNAM daSTAMta rUpa AkhyA5nAo dvArA, he pAdeya pratibaMdhaka prajJApanAo dvArA, temaja yathArtha svarUpa nirUpaka prarUpaNuo dvArA samajAvyo, paNa te mAnyo nahi, tyAMthI badhAe kramazaH cAlavA mAMDayuM. (yaM tavAra, pA, suvauAra, rathAra, vAgara) jema jema teo AgaLa vadhatA gayA tema tema temaNe tAMbAnI khANAne, cAMdInI khANone, suvarNanI khANane, ratnanI khANone ane hIrAonI khANone joI. (tae Na te purisA jeNeva sayA jaNavayA jeNeva sAI sAI nagarAI teNeva lavAjIMta) tyAMthI alepamUlyanI te tAmrAdi vastuone mUkIne ane lehabhAra grahaNa karavAmAM ja pravRtta thayelA te mANasane teoe mUlyavAna vastuone levA mATe Agraha karyo chatAMe tenA haThAgrAhitAne choDAvavAmAM aMte niSphaLa gayA. ane Ama teo badhA jyAM pitapitAne janapada-deza hato ane temAM paNa jayAM pitapatAnuM nagara hatuM tyAM dhajAmaNio vagere laI pahoMcI gayA, ( va viIT ti) zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 130 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM pahoMcIne temaNe vANionuM vecANa karyuM (vAsIdAsa mahilaverAM hRtti) ane je dravya maLyuM tenAthI ghaNA dAsI dAsa, ge, mahiSa temaja gavelakenI kharIdI karI. eTale ke emane saMgraha karyo. (latasamRti - pANIthaafIM ti) ane ATha mALAothI suzobhita UMcA UMcA zreSTha prAsAdanuM nirmANa karAvyuM. (chUpA simmA, umAparichattA) snAna karIne, balikama-kAgaDA vagerene anna vagereno bhAga ApIne ane kautuka maMgala rUpa prAyazcitta karIne teo te (3fja pAsavAya) prAsAdenI upara ja rahevA lAgyA. (mArdi, zu malyag, vAsadaraM nANagf, vara taLA sapha) ane tyAMja rahIne teo ativegathI pratADita karelA mRdaMgenA ninAdothI temaja suMdara suMdara tarUNa strIo dvArA abhinIta karAyela batrIsa prakAranA nATakathI (3vapattimAT) upanRtyamAna (uvajhimALA, havAmI ) upagIyamAna ane upalAvyamAna thatA ( sa risara-va-pe ghajavide mANu vAmamone pUrANumamA vi7i) ISTa zabda, sparza, rasa, rUpa, baMdha A pAMca prakAranA manuSya saMbaMdhI kAmabhegene upabhega karatA AnaMdapUrvaka pitAne samaya pasAra karavA lAgyA. tay purise vayamarepa para saMg nare tevA savAchara)have te pele lokhaMDanA bhAravALe mANasa ke jeNe bIjA lekenA hita vacana sAMbhaLyA nahi ane lekhaMDanA bhArane uttama mAnya hato--- nagaramAM AvyuM. (ghamAraH TdAya vayavidhi che) tyAM AvIne teNe te lakhaMDanA bhArane laIne vecANa prAraMbha karyuM hataMri kaLamorTAsi nidiyasi hINaparivyae te purise Uppi pAsAyavaragae jAba viharamANe pAsai) jyAre te lokhaMDane bhAra vecAI gaye tyAre tenAthI je dravya maLyuM hatuM te atya5 hatuM kemake te lokhaMDa a5 mUlyamAM ja vecAyu hatuM. tenAthI je alpadhana prApta thayuM hatuM. te te AhAra vastra vagerenI kharIdImAM ja pUruM thaI gayuM hatuM. A pramANe te kSINa paritApavALA te purUSo te vajI vikramI purUSone ke jeo pitapitAnA ramya prAsAdamAM rahIne yAvat ativegathI pratADita thayela mRdaMganA ninAdathI ane 3ra prakAranA suMdara suMdara tarUNa strIo dvArA abhinIta karAyelA nATakathI upamaDhyamAna hatA, upagIyamAna hatA, ane upalAvyamAna hatA ane ISTa, zabda, sparza rasa, rUpa, gaMdha, A pAMca jAtane manuSya bhava saMbaMdhI kAma bhogonI upabhoga karatA AnaMdapUrvaka pitAne samaya pasAra karI rahyA hatA joyA. (sittA vAlI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 131 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho Na ahaM adhanno, apunno akayattho, akayalakkhaNo hirisirivnnizo puchavA surata tAva) temane joIne A pramANe vicAra karyo ke are ! huM keTale abhAgiyo chuM. adhanya chuM. puNyahIna chuM, akRtArtha chuM zubhalakSaNa rAhita chuM, lajajA lakSamI banethI varjita chu hinapuNyacAturdaza chuM, eTale ke hIna puNyavALa chuM. ethI ja kRSNa pakSanI caturdazInA divase janma pAmya , duraMta prAnta lakSaNavALo chu, duSTAvasAvavALA amanejha lakSaNothI yukata chuM. (jaiNa aha mittANa vA NAINa vA NiyagANa vA vayaNa suNe tao to Na aha' ni ga veva 3fja vasiAyavara nAra vidato) je huM sAthavALA mitrenA ke SivyAdi jJAtijanonA ke pitAnA hitecchuonA vacane mAnI le te huM huM paNa mArI sAthe Avela vajAviketA purUSanI jema ja prAsAdAmAM rahIne vividha sukha saMpanna banIne pitAnA samayane AnaMda pUrvaka pasAra karata. (se zekha jo paesI ! evaM buccai, mA tumaM paesI ! pacchANutAvie bhavijjAsi, jahAva se grise bathamAT) ethI ja he pradezin ! meM A praNamAkahyuM che ke jema ahorika purUSa pazcAttApa-yukata thaye che-tema tamArI paNa sthiti thAya nahi, ethI tame mArI vAta para zraddhA rAkhe ane mArI vAta mAnI le ke jIva ane zarIra bhinna bhinna che. ItyAdi. TIkALuM--A mUlArtha che. paNa jayAM vizeSatA che te A pramANe che. dada vAva kriyA pada che tethI "vijJAnati , paramanazvita zivisarSa' A padone saMgraha thayo che. A padonI vyAkhyA pahelAM mujaba ja che. "de, te nava" mAM je yAvat pada che tethI ahIM "fast, manojJA, manaH sAma" A padanuM grahaNa thayuM che. ISTa zabdano artha manoratha ne pUranAra che. kAMta zabdane artha sahAyakArI hovAthI abhilaSaNIya che, priya zabdane artha-hitakArI hovAthI premane utpAdaka che, tathA mane jJa zabdane artha-hitakArI havAthI manahara e thAya che. mana: Ama zabdano artha Ahira hevAthI mane gamya e thAya che. jAmiyA, nAva mAM Avela A yAvat padathI chinAparAvAdIvAlA, A padene saMgraha thaye che. "saMva' A pAThathI "vistI sacchaTam , upacchaTam, sphuTaM, gADhaM pazyanti, dRSTA hRSTatuSTAH, cittAnanditAH, paramasImanasvitA, vivisaIdayA anyonya zabdayatti" A pATha grahaNa zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 132 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaye che. "de nAva maM mAM Avela yAvatu padathI 'vattA, biyA, manojJaH A padone saMgraha thayo che. uttarabhAre vAva' padathI paNa "puSTa, anna, viya, manojJa, mana zAna" A padonuM grahaNa thayuM che. paNa A zabda dezIya che ane pracura arthane vAcaka che. sU. 154 'tae NaM se paesI rAyA' ityaadi| sUtrArtha--(tamAM pAsI rAyA saMpu) A pramANe bahu ja samajAvavAthI te pradeza rAjAne bodha prApta thaye ! (ri mAsamAM nava vaMs gvaM vArSi) pachI teNe kesI kumArazramaNane vaMdanAkarIyAvatuM kezikumAra zramaNane A pramANe kahyuM-( vahu mate ! pachANutAvi virasAmi, la va ze rise yahAW) he bhadaMta ! te ahAraka lehavaNika purUSanI jema pazcAdanutASika thaIza nahi. (taM rUchAmi if sevAthiyA caMtig vanitta dharma nimittA) ethI huM Apa devAnupriya pAsethI kevali prajJA dharmane sAMbhaLavAnI abhilASA rAkhuM chuM. (bahAnuM sevAnuSiA ! mA vahive vAre) tyAre kezIkumAra zramaNe tene kahyuM he devAnupriya! tamane jemAM AnaMda thAya tema karo. paNa A viSayamAM vilaMba ucita nathI. (dhaHda) pradeza rAjAne tyAre kezI kumAra zramaNe munidharma ane gRhastha dharmane upadeza Apyo. (kahA visi taka nidhinna pavitrapha) ahIM te dharmakathA 11 mA sUtra pramANe kahevAmAM AvI che. tyAre pradezI rAjAe dvAdaza vidharUpa gahIdharmane svIkAra karyo. (neva seviyA re teva pAlya maLaT) A pramANe gRhIdharma dhAraNa karIne te pradezI rAjA jyAM tAMbikA nagarI hatI te tarapha ravAnA thaI gayA. TIkArtha-spaSTaja che. caMdra vAva juvaM vAsI' mAM je yAvatuM pada Avela che. tethI "namati-saMpati samAnapatti jyA- -vataM--thavAte A padone saMgraha thayela che. tAtparya Ama che ke jyAre pradezI rAjAne bodha prApta thaI gaye. tyAre teNe keza kumAra zramaNanI stuti karI. temane namaskAra karyA, temane satkAra karyo, sanmAna karyuM ane kalyANarUpa, maMgalarUpa ane devasvarUpa te rItyajJAna pradAtA gurUdevanI temaNe paryuM pAsanA karI. tyAra pachI temaNe bhavasAgaramAM DUbatA prANIonA uddhAramAM samartha evA zrata cAritrarUpa dharmane sAMbhaLavAnI pitAnI icchA prakaTa karI. sU, 15pA zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 133 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tai slemarasama' rUkSyaddhiA sUtrArtha- ra" tyAra pachI sI mAsama' kezI kumAra zramaNe " nA vaghArI' pradeza rAjAne A pramANe kahyuM vAri tu paNI ! ! vAghariyA Yog/ttA" he pradezinuM tame jANe che ke AcAryo keTalA prakAranA kahevAya che? pradezIe kahyuM-"daMtA? gAmi- AriNA puWttA hAM bhadata jANuM chuM-traNa AcAryo kahevAya che. "tuM vada- gi fsapAri dharmAgi te A pramANe che-kalAcArya 1 zilpAcArya 2 ane dharmAcAya 3, " Timsi | tumaM paesI tesiM tiNhaM AyariyANa kassa kA viNayapaDivatto pauMjiyavyA" he pradezinuM tame jANo cho ke A traNa AcAryomAM kayA AcAryane kaI jAtane vinaya prakAra karavA kahevAmAM AvyuM che. 1, pradezIe kahyuM -"1 ? nAnAmi" hAM, bhadanta ? jANuM chuM. "nAriyasa siriyasa vaccevA samam vA karejjA purao puSpANi vA ANavejA bhaMDAvejA bhoyAvejA vA viulaM jIviyArihaM pIidANa dalaejjA puttANu puttiyaM vitti pennA' kalAcArya ane zilpAcAryanA zarIramAM telanI mAlIza karavI, temane snAna karAvavuM temaja temanI sAme pupanI bheTa mUkavI, puSpamALA vagerethI temane alaMkRta karavA bhejana karAvavuM, temanI AjIvikA mATe egya saharSa prItidAna ApavuM ane putra-pautra vagerenA bharaNa-piSaNa gya AjIvikAnI vyavasthA zrI rAjapraznIya sUtra: 02 134 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI. A pramANe A kalAcArya ke je 72 prakAranI kalAonuM zikSaNa Ape che ane zilpAcArya vijJAnanuM zikSaNa ApanAranI vinayaprati patti "jhaghera dhamAyariyN pAsijjA, tattheva vadejjA, NamaMsejjA sakkArejjA, sammANejjA, kallANa maMga tevAM rephAM paDjhavAnA temaja dharmAcAryanI vinayapratipatti A pramANe che-jyAM dharmAcArya dekhAya ke tarataja tyAM temane vandana karavA, namaskAra karavA satkAra karavo, sanmAna karavuM, kalyANa-maMgaLa devasvarUpa te jJAnadAyakanI pAyuM pAsanA karavI temaja "HULane vadhAravAmAphameLa parimenna, vihAra sinna saMthArA nitijJA prAsuka eSaNIya azanapAna khAdima svAdiya rU5 cAra prakAranA AhArathI temane pratilAbhita karavA, samapaNIya pIThaphalaka, zayyAsaMstAra ne grahaNa karavA mATe temane vinaMtI karavI 3, A jAtanI A dharmAcAryanI vinaya pratipatti che. ""pve tAva tame gusI? [a HTNAsi tahAvi Na tumaM mama vAmaM vAmeNa jAva vaTTittA mama eyama akvAmittA jeNeva sevikA javI teva svAstha maMIT" he pradezin ! jyAre tame A pramANe vinaya pratipatti ne jANe che chatAM e tame e mArA pratye pratikula rUpa vyavahArathI yAvat pravRtti karIne pratikUla vyavahAra janita aparAdhane kSamA karAvyA vagara jyAM ve tAMbikA nagarI che tyAM javAne tame nizcaya karyo. e sU. 156 che TIkAtha-spaSTa che. "zALa maMgAruM pha gyvAjJA" A padanI vyAkhyA cethA sUtramAM AvI che. "vAmaM vA"i mAM Avela yAvat padathI "e na takRtina roma itioomena vivAM vipasana A padane saMgraha thayo che. A padanI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. 156 !! zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 135 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'taeNaM se paesI gayA' ityaadi| sUtrArtha--'tapi se vAsI ayA rsi mAsamavi gve vathANI ukaLA tyAra pachI pradeza rAjAe kezIkumAra zramaNane A pramANe kahyuM "va mate ! mama yA asthi vAva samuofsthA " he bhadaMta ! e AdhyAtmika yAvatu saMka9pa utpanna thayA. "vALuviyApa vA vApi vAva vaTTie taM sethaM khalu me kanala pAuppabhAyA e rayaNIe phulluppalakamalakomalummiliyammi ahApAMDure pabhAe ratAsoAkiMsuyasuyamuhagujaddharAgasarise makAra najisiMho !" meM ApI devAnupriyanI sAthe pratikULarUpathI yAvatuM vyavahAra karyo che. tethI mArA mATe eja vAta zreyaskara che ke huM AvatI kAle jayAre rAtri prabhAta yukata thaI jaze, eTale ke rAtri pUrI thaI jaze, ane kamaLa tathA hariNa vizeSanA netre vikasita thaI jaze, eTale ke kamaLa jayAre vikasita thaI jaze ane hariNa vizeSanI Akhe nidrA tyAga karyA bAda ughaDI, jaze temaja prabhAtane raMga jayAre pIta dhavala (pILe ane sapheda) thaI jaze, rakatAzaka, kiMzuka palAza, zukamukha ane guMjAnA nIcenA ardhA bhAga jevo lAla temaja sarovaramAM kamalInI kulano vInAzaka 'krimi re sadakSi iAire tenA gaDha evA sahastra kIraNavALe ane dInakta sUrya jyAre pitAnA tejathI prajavalIta thato AkAzamAM udaya pAmaze, tyAre vAte pariNAsaddhi saMrivu hevAnuSyiA drittA nabaM sittae eyamaTTha bhujjo 2 samma viNaeNa' khAmittae tti kaTu jAmeva disiM pADa tAva kisiM paring" tyAre aMtaHpura parivAranI sAthe A5 devAnupriyane vaMdana ane namaskAra karavA mATe ane pUrvokata aparAdharUpa arthane savinaya prazasta namra bhAvathI vAraMvAra kSamApanA mATe AvIza. A pramANe kezIkumArane vinaMtI karIne te je dizA taraphathI AvyuM hatuM teja dizA tarapha jato rahyo. "taeNa se paesI rAyA kalla pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalate" tyAra pachI bIjA divase jyAre rAtri pUrI thaI ane prabhAta thayuM yAvatu sUrya pitAnA tejathI prakAzita thaI gayA. tyAre te "kAda vAva dig gava ThThA taheva niccha" huI tuSTa yAvat hadayavALo thaIne kuNika rAjAnI jema potAnA sthAnathI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 136 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLyA. a Mte yAtAddha sIvuDhe vaLagaminameLa hoya ta namasa'' nIkaLatAM ja te pAtAnA aMta:pura parivArathI vIMTaLAi gaye. A pramANe taiyAra thayelA pradezI rAjAe kezI kumArazramaNanI pAse jaine pAMca prakAranA abhigamathI kezI kumArazramaNanI vandanA karI temanI stuti karI, namaskAra karyAM. ''yamada munno r sameM viLa vAme" stuti temaja namaskAra karIne pachI teNe pAtAnA pratikULa AcaraNathI thayela aparAdhanI vAraMvAra sArI rIte vinamra bhAvathI yukata thaIne kSamA mAMgI. TIkA pradezI rAjAe kezIkumArazramaNane A pramANe kahyu he bhadata! have mane A jAtanA AdhyAtmika vicAra utpanna thayA che ke huM mArA pratikULa AcaraNathI thayela aparAdha badala ApazrI pAsethI vAravAra kSamA mAMguM. A vicAra Atmagata hAMvAthI pahelAM tA aMkuranI jema utpanna thayA. ethI tene AdhyAtmika rUpe prakaTa karavAmAM AnyA che. tyAra pachI yAvatu padmathI "vintitaH, spitaH, mArjitaH manogata', A vizeSoAthI yukata thayA che, vicArane je ci Mtita padathI vizeSita karavAmAM AvyA che. tenu kAraNa A che ke te vicAra maraNurUpa thai gayA hatA. eTale ke mane mArA aparAdhanI ApazrInA pAsethI kSamA karAvavI che, evI smRti vAraMvAra AvavA lAgI, ethI A vicAra dvi patrita aMkuranI jema prathama avasthA karatAM kaMika vizeSa puSTa hevAthI ciMtita rUpamAM prakaTa karavAmAM AvyA che. tathA teja vicAra jayAre vyavasthAyukata thaI gayA-ke mAre cAkkasa Avine kSamA yAcanA karI che te dvitIya avasthA karatAM vadhAre te vicAra puSTa thaI javAthI e pallavita thayelA akuranI jema kalpita padathI vizeSita karavAmAM AvyA che. temaja jyAre te ja vicAra ISTa rUpathI svIkRta thai gayA te te puSpita thayela akuranI jema thai gayA ane jyAre te vicAra manamAM rUpathI nizcayanI sthitimAM pariNata thai gayA ke evu ja mAre karavu che tA phalita thayela aMkuranI jema te thai gayA. ze vicAra utpanna thayA ? eja vAtane have spaSTa karatAM kahe che ke-ha bhadata ! meM Apa devAnupriyanI sAthe bahuja pratIkULa rUpathI yAvat daMDa daMDa rUpathI-atizaya pratIkULarUpathI atizaya pratilAmarUpathI ane atizaya viparIta rUpathI vyavahAra karyAM che, ethI mArA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 137 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe have eja che yaskara che ke huM AvatI kAle jyAre rAtre prabhAtamAM pariNata thaI jAya eTale ke savAra thaI jAya, kamaLa utpala ane hariNa vizeSenI AMkhe nidrA rahita thaIne prakuTilata thaI jAya. kamaLo vikasita thaI jAya ane hariNInA ne sArI rIte ughaDI jAya tathA prabhAta samaMtAtU pItadhavala prakAzayukata thaI jAya ane sahastra kiraNethI saMpanna temaja divasa vidhAyaka sUrya ke je kamalAkara sarovara mAM nalinI kulane vikasita karanAra che. rakatAzaka, kiMTha, zuka mukha ane muMjAInI sadaza te udita thaI jAya temaja tene prakAza sArI rIte prasarI jAya, tyAre huM aMtaHpura parijanothI parIvRtta thaIne Apa devAnupriyane vaMdana temaja namaskAra karavA mATe ahIM AvuM. ane pUrvokata aparAdha badala ApazrI pAsethI vinamra thaIne vAraMvAra kSamA yAcanA karUM. A pramANe te pradeza rAjA kezIkumArazramaNane vinaMtI karIne svasthAne go. bIjA divase jayAre pUrvokatarUpathI prabhAta pUrNarUpe vikasita thaI gayuM tyAre te hRSTa tuTu yAvat cittAnaMdita thayA, paramasImanAsmita thayA, harSa visati hadayavALe thaye. aupapAtikasUtramAM varNita zreNika rAjaputra kRNika narezanI jema potAnA bhavanathI te nIkaLe. kRNika narezanA nIkaLavAnuM varNana aupapAtika satramAM karavAmAM AvyuM che. bahAra nIkaLatAM ja te antaHpura parivAra janothI vIMTaLAI gaye-gherAI gaye ane pAMca prakAranA abhigamathI yukata thaIne te pradeza rAjA kezI kumArazramaNanI vaMdanA vagere karavAmAM mATe nIkaLI paDayo. tyAM pahoMcIne teNe temane vaMdana ane namaskAra karyA ane ravakRta pratikULa AcaraNaja janita aparAdhe badala teNe vinamrabhAva yukata thaIne kSamA mAMgI. pAMca prakAranA abhigama A pramANe che 1, saMcitta dravyane parityAga karavo, 2, acitta dravyane parityAga nahi kare, 3 eka zATikA uttarAsaLa kara, 4 vagara sIvelA vacce thI uttarAsaDaga kara. jetAnI sAthe ja hAtha joDI levA ane 5, mananI ekAgratA karavI che sU. 157 sUtrArtha--"taU sIkumArasama rUAti" mUlAI-"a gr" tyAra pachI "zI mArama" keza kumAra zramaNe "paesissa raNo sUrikappa muhANa devINa tIseya mahai mahAkayAe parisAe" pradeza rAjAnI sAme temaja tenI sUryakAntA vagere pramukha rANIonI sAme te vizALa pariSadAmAM "vAkajhAnuM inaM? ahiMsA, satya, asteya ane aparigraharUpa cAturyAma dharmane upadeza ApyuM. "tAM te ghaNI rANA dharma sauracA nisa zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 138 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TrAI kare tyAra pachI pradeza rAjA dharma sAMbhaLIne ane tene hadayamAM dhAraNa karIne pitAnI meLe ja tyAMthI ubhe the. "sIvAratamar vaM nasaruM ubhA thaIne teNe kezI kumArazramaNanI vaMdanA karI temane namaskAra karyA. "seva sevA nArI tetreva pAtha jaLA" vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI te pitAnI nagarI tarapha ravAnA thaI gaye. TakArtha-spaSTa chekezakumArazramaNe cAturyAma dharmane upadeza ane tenI sAthe sAthe 12 prakArarUpa gRhidharmane paNa upadeza Aje hate, evuM kathana upalakSaNathI jANI levuM joIe. sU. 158 che sUtrArtha-"taNa je sImarasa' rUTyAri II . 1 che. mUlAI-"taUT" tyAra pachI risImANa" keza kumAra zramaNe "ghANI vAyaM " pradezI rAjAne A pramANe kahyuM-"1 ju tu' qvphA ! ramI mavittA pachI ramaNa mavajJAsa" he pradezin ! tame pahelAM ramaNIya thaIne pachI aramaNIya banaze nahi, eTale ke dhArmika thaIne adhArmika banaze nahi, "re vAsa Depha vALarAvA rajuvAhavgvA vastra vAhaar" jema pahelAM ramaNIya thaIne vanakhaMDa pachI aramaNIya thaI jAya che. athavA nATayazALA ke IkSupaDanasthAna ke IkSanATaka pahelA ramaNIya thaIne pachI aramaNIya thaI jAya che. have pradezI prazna kare che. mane ! vaLasiMhe gva ramaNi maNi chI zAmaLane mag" he bhadaMta! vanapaMDa pahelA ramaNIya thaIne pachI aramaNIya kaI rIte thaI jAya che 3, uttaramAM kahe che "pakSI nALuM vAsaM vatti pujA phalie harie hariyagarerijjamANe sirIe aIva ucasomemANe tayANa vnnsiMhe maNine mA' he pradezin vanakhaMDa jyAre pothI yukata hoya che, puSpa saMpanna hoya che, phaLa yukta hoya che. harItimAthI yukata hoya che temaja lIlA pAMdaDAo vagerethI A atizaya sahAmaNA hoya che, tyAre te vanakhaMDa pitAnI zobhAthI suzobhita thate ramaNIya hoya che. eTale ke A pramANe vanakhaMDa ramaNIya kahevAya che. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jayANaM vaNasaMDe no pattie-na' puSphie-no phalie no harie-no hariyagarerijjamANe, No sirIe aIva uvasobhamANe ciTTaI" paNa teja vanakhaMDa jyAre patrita rahetuM nathI, puSpita rahetuM nathI, phalita rahetuM nathI, lIluM rahetuM nathI ane lIlA lIlA pAMdaDAo vagerethI atizaya zobhAyamAna rahetuM nathI tyAre te pitAnI zobhAthI rahita thaI jAya che tathA "jayA NaM junne jhaDe paDisaDiyapaMDupatte sukkarukkhe ica milAyamANe ciTTaI" jyAre te vana jIrNapatrAdikathI yukata thaI jAya che, pAMdaDAo vagere badhA kharI paDe paDe che, temAM pAMdaDAo vikRta temaja pAMDuvarNavALA thaI jAya che temaja zuSka vRkSanI jema jyAre te plAna thaI jAya che "zALa vasaMhe zambhaLi ne mArU" tyAre te vanakhaMDa amaraNIya thaI jAya che. "jJAna kilAjA vibhinna vanas nagninna niru mina tathA dakSAiM ramajijJA mag' A pramANe che pradezina jayAM nATayazALAmAM saMgIta cAlatuM rahe che, temAM vAjiMtre vAgatA rahe che, temAM nAca thatuM rahe che, pAtronA hAsyathA jayAM sudhI te mukharita thatI rahe che ane vividha prakAranI kIDAonI te krIDA sthalI rahe che. tyAM sudhI te nATayazALA sahAmaNI lAge che "jayANaM NasAlA No gijjai, jAva No ramijjA tayANaM NasAlA aramaNi nnA mavaDuM ra" ane jyAre nATayazALa gItarahIta thaI jAya che, vAji nI tumula tumula dhvani rahita thaI jAya che yAvata vividha prakAranI krIDAothI zUnya thaI jAya che, tyAre te ja nATayazALA aramaNIka thaI jAya che. 2 "nayA rukuvADe che jai bhijai, pIlijai khannai pijai, dijjai, tayANa ikkhuvADe ramaNijje bhavai, navA vADe jo chinna jAva tA luvA karaNabinne mavaDuM rU" A pramANe he pradezin ! ja tyAM sudhI ikSu zeraDInA khetaramAM zeraDI kapAtI rahe che, pAMdaDAo vagerenI sAphasUphI thatI rahe che, yaMtramAM nAkhIne temAMthI rasa nIkaLato rahe che, taiyAra thayela goLa tyAM leke vaDe cakhAte rahe che, tyAMthI pasAra thatA leke zeraDImAMthI nIkaLela rasa pItA rahe che, tathA maLavA mATe AvanArAone zeraDI apAtI rahe che tyAMsudhI to te IkSavATa ramaNIya rahe che ane jayAre te IkSavATamAM pUrvokata zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 140 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhI kriyAo baMdha thaI jAya che tyAre te IkSuvATa aramaNIya lAgavA mAMDe che. nathALa ravastravADe saMskRtama-jhirU, uttirU, varU, girU, tathA navavaadde ramaNijje bhavai, jayANa khalavADe No ucchabbhai, jAva-aramaNijje bhavai 4' A pramANe che pradezin khaLAmAM jyAM sudhI dhAnyanA DhagalAo rahe che, kaNasalAM gUMdIne anAja kaDhAtuM rahe che, anAja upaNAtuM rahe che, tyAMnA rakhevALa mATe tyAM pahoMcADeluM bhejana jamAtuM rahe che, bIjAone tyAM jyAM lagI anAja vagere apAtAM rahe che tyAM sudhI te khaLuM ramaNIya lAge che. ane jyAre A badhuM kAma baMdha thaI jAya che, tyAre te aramaNIya lAgavA mAMDe che. 4 ane teja pUrI ! vuiM buccai-mA Na tuma paesI ! puAvya ramaNijje bhavittA pacchA-aramaNijje bhavijAsi na vAsavA gAra vadhAre vA" eTalA mATe pradezin ! meM Ama kahyuM che ke tame pahelAM ramaNIya thaIne pachI aramaNIya banaze nahi. jevI rIte vanakhaMDa yAvata khaLuM thai jAya che. TIkArtha-spaSTa che. ahIM " nA sthAne " Adeza thaye che. saMskRta mAM enI chAyA "zanna hoya che. kezIe A sUtra vaDe pradezI rAjAne pahelAM ramaNIya thaIne pachI aramaNIya thaI janArA vanakhaMDa vagerene daSTAMta rUpamAM ApIne A samajAvavAmAM Avyu che ke tame evA thaze nahi. sU. 15lA zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "tay i sI uM" rUsthati bhAraddabA. sUtrArtha- an r" tyAra pachI "UpradezI rAjAe kiM umAmai vaM vAsa" keza kumAra zramaNane A pramANe kahyuM. "Lo rava mate ! rahuM puci ramaNijja bhavittA pacchA aramaNijje bhavissAmi jahA vaNasaMDei vA jAva vivAre vA' he bhadaMta ! huM pahelAM ramaNIya thaIne have vanakhaMDa ke yAvat khaLAnI jema aramaNIya thaIza nahi. "bae seviyA nathI paraMvADuM saMkSisAruM vattAra mAne risAmi" huM vevikA nagarI pramukha sAta hajAra gAmane cAra bhAgamAM vibhAjita karIza, " mA vANasa hastraphasAma" AmAMthI eka bhAga bela (senA) ane vAhana mATe ApIza. "je majedAre miksama" bIjo bhAga koThAgAramAM prajA pAlana mATe jude rAkhIza. " mA viterasa pujJAmitrIjA eka bhAgane huM antaHpuranI rakSA mATe ApIza. "mi mAge mamIyaM mArA varasAmi" cothA eka bhAgathI huM eka vizALa phaTAgAra zALA banAvaDAvIza. "tatye vardi purdi nimarUmaveynnehiN viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvettA bahUNaM smnnmaahnnmipuyA vaMthithariyA paramANamA" temAM ghaNA purUSone huM pagAra ApIne nImIza. teo tyAMja jamaze. te mANasa pAsethI huM vipula mAtrAmAM azana-pAnakhAdima-svAdImarUpa cAre prakAranA AhAre taiyAra karAvaDAvIza. pachI ghaNu zramaNa mAhaNa bhikSuka mATe temaja pathikarUpa prANikane te AhAra Apate ghauM huM sIlavvayaguNavvayaveramaNavvayapaccakravANaposahoMvavAsehiM appANaM bhAvemANe virAma tti va nAmeva vilaM pampa tAmeva visaM ghaNu zIlavatethI guNavratAthI, pratyAkhyAna ane pauSadhapavAthI AtmAne huM vAsita karatA rahIza. A pramANe kahIne pradezI rAjA je dizA taraphathI AvyA hatA te dizAethI ja ja rahyo. 1 TIkArtha-spaSTa ja che. pradeza rAjAe A sUtravaDe je pitAne abhiprAya prakaTa karyo che te vanakhaMDa jema pahelAM ramaNIya thaIne pachI aramaNIya thaI jAya che tema te thaze nahi e vAtane spaSTa karavAmAM AvI che. pitAnA sAta hajAra gAmone cAra bhAgomAM je rAjAe vibhAjita karyA che te paNa e vAtane ja puSTa kare che emAM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 142 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareke dareka vibhAgamAM piNA be-be hajAra gAma che. sainyanuM nAma bala ane hAthI dhaDA vagerenuM nAma vAhana che. prajAnuM sArI rIte pAlana thaI zake teTalA mATe teNe eka bhAga keza-bhaMDAramAM mUkI che. "misaji" nI saMskRta chAyA kSeryAmi' che. kSipa ne prAkRtamAM chubhAdeza thaye che bhUti zabdano artha jIvikA bhakata zabdane artha AhAra ane vetana zabdano artha pagAra che. pathika prAthUrNa(atithirUpa mahemAna)thI pathikarUpathI prApUrNa (mahemAna) levAmAM AvyAM che. saMbaMdhane Azrita karIne prApUrNa levAmAM AvyAM nathI. su. 16 "taeNaM paesI rAyA' ityAdi sUtrArtha-'tapu' tyAra bAda (pUrI rakSA karI pradeza rAjAe bIjA divase gAva tevA garuM te yAvatu tejathI jyAre sUrya prakAzita thaI gayA tyAre "sevi pavADuM sattAmiladAruM vattari maU vIru vetAMbikA pramukha sAta hajAra gAmane cAra bhAgomAM vaheMcI nAkhyA. " mA vaDhavANa gAmAM eka bhAga-bala-vAhana mATe A banAva kArasAruM vara" yAvat cotho bhAga kUTAgArazALA banAvavA mATe AvyuM. "tata vaheM purisehiM jAva uvakkhaDAvettA bahaNa samaNa0 jAva paribhAemANe viharaI" jyAre kUTAgArazALA taiyAra thaI gaI tyAre temAM teNe ghaNA purUSe vaDe vAvata cAre jAtane azana AhAra banAva AvyA ane tenAthI ghaNuM zramaNa vagerene pratilAbhita karyA. "tae Na se paesI rAyA samaNAvAsa e jAva abhigayajIvAjIve jAva viharai" tyAra pachI te pradeza rAjA zramaNopAsaka thaI gaye, jIvatatva ane ajIvattvanA svarUpane sArI rIte jJAtA thaI gaye vagere. "MmiDuM ra ja pasI rAdhA samovaase jAe tappabhiyaM ca Na rajaca raTuM ca, balaM ca vAhaNaM ca, kAsaM ca, kohAgAraM ca, puraM aMteuraM ca, jaNavayaM ca aNADhAyamANe yAvi viharaI" have te pradezI rAjAe je divasathI zramaNe pAsaka thaye, te ja divasathI pitAnA rAjya tarapha, rASTra tarapha, senA tarapha, vAhana tarapha, bhaMDAra (keSa) tarapha keSThAgAra prati, aMtaHpura prati ane janapada prati upekSA bhAva dhAraNa karI lIdho. TakAtha-A sUtrane spaSTa ja che. ahIM yAvat padathI "ra nava" nA A yAvatu padathI 159 mA sUtramAM je pATha enA viSe gRhIta thaye che te jANo, zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 143 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nA narasA mAM Avela yAvat padathI 162 mAM sUtramAM je pATha che tenuM grahaNa karavAmAM AvuM chuM. A pramANe "ra nAva mAM Avela yAvata padathI 1daramAM sUtramAM kathita A viSayanA pAThanuM grahaNa thayuM che. 161 "taeNa tIse sUriyakatAe devIe" ityaadi| mUlAI-"taY T" tyAra pachI "tIse ripatA " te sUryakAMtA devIne "ghAre gaDasthig Hva samuppanirathA" A jAtane AdhyAtmika yAvata vicAra utpanna thaye. "SamAM para 1 samAvAsA =" je divasa thI pradezI rAjA zramaNopAsaka thayA che, "tapUmi ra ' nuM " te ja divasathI temaNe rAjaya prati, rASTranA prati, yAvata aMtapura prati temaja mArA prati ane janapada-dezanA prati upekSA dhAraNa karI lIdhI che. "teM seMza raju ne panf4 rA keNa vi satthappaogeNa vA aggippaAgeNa vA-maMtappaAgeNa vA visppomeLavA dattA rita mA vitta" ethI mArA mATe have eja ucita che ke huM pradezI rAjAne koI zastranA prayogathI ke agninA prayogathI ke maMtranA pragathI ke viSanA prayogathI mArI nAkhIne sUryakAMta putrane rAjapAlane besADIne "sava unnasif RAremALA pAnA vittiH tti zuM vuiM saMpade piteja rAjya lakSamIne upabhoga karIne tenuM rakSaNa karatAM AnaMdapUrvaka samaya pasAra karUM. A pramANe teNe vicAra karyo. "phittA rizad gumAra saddo" A jAtano vicAra karIne pachI teNe pitAnA sUryakAMta putrane bolAvyA. sadAvittA parva vaghAsI" bolAvIne tene A pramANe kahyuM. "ghamiDuM chuM paesI rAyA samaNovAsae jAe tappabhiI ca Na' rajjaM ca jAva aMteuraM ca nAva6 2 mAsa jAmamoje mahAthamANe vidara je divasathI pradezI rAjA zramaNopAsaka thayA che te divasathI temaNe rAjaya tarapha, yAvat aMta:pura tarapha janapada tarapha, manuSyabhava saMbaMdhI kAmaga tarapha dhyAna ApavuM baMdha karyuM che. zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 144 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale ke teo have A badhI vastuone AdaranI daSTie jotA nathI. "teM se khalu vi puttA ? paesiM rAya keNai sasthappaogeNa vA jAva uddavittA symeva jJAsira jAremAsa pAmIsa varittA" ethI he putra ! have eja ucita jaNAya che ke tame pradezI rAjAne kaI paNa zastranA pravegathI ke yAvat viSa prayogathI mArI nAkhyo ane pite rAjayalakSmIne upalega kare, tenuM rakSaNa kare. "tae Na sUriyakaMte kumAre sariyakatAe devIe evaMvutte samANe sUriyakaMtAe devIe eyamaDhe No ADhAi, No pariyANAi, tusiNIe saMciTTai" A pramANe sUryakAntA devI vaDe kahevAyela sUryakAMta kumAre tenI vAta pratye Adara batAvyo nahi ane tenI vAtanI teNe anumodanA paNa karI nahi paNa te tenI sAme mUMgo thaIne ubhe ja rahyo. "tag tIkha zarirAjI merA varSArinAva sapuSkaSkiArathA? tyAra pachI te sUryakAMtA devIne A jAtane AdhyAtmika yAvata saMkalpa-vicAra utpanna thaye ke "mALe rite phumArepesi sa raNo rahassabheyaM kari sai tti kaTu paesissa raNo chiddANiya mamma:Niya raha sANiya, vivarANiya aMtarANiya paDijAgaramANI paDijAgaramANI vidag" sUryakAMta kumAra pradeza rAjyanI pAse eTale ke pradeza rAjAne mArI A vAta kahI de nahi ethI te pradezI rAjAnA chidrone, dene, mane, kukRtyarUpa lakSaNane, rahasyane, ekAnta sthAnamAM sevita niSiddhi AcaraNane, vivarene, nirjana sthAne ane avakAza lakSaNarUpa antarene bahuja sAvadhAnIpUrvaka vAraMvAra jovA lAgI. eTale ke badhI hilacAla para dRSTi rAkhavA mAMDI. TakArtha-spaSTa ja che. "garicaT nAvamAM AvelA yAvat padathI "jinitA. vasthita ciMtA manokAtaH saMja" A padone saMgraha thayo che, A padane artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. "naM ra nAra " mAM Avela yAvata padathI zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 145 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'varlDa vAhana joSa joiAnAra puruM A padonA saMgraha thayA. anta:pura zabdathI antaHpurastha parivAranu grahaNa thayuM che. temaja janapadathI vijita (jItelA)dezanA atha levAmAM AvyA che. A sUtranA bhAvArtha A pramANe che ke jayAre sUryakAMtA devIe A vAta jANI lIdhI ke pradezI rAjA zramaNeApAsaka thaI gayA che ane peAtAnA khalavAhana vagerenI sabhALa rAkhatA nathI ane mArI tarapha paNa tenuM dhyAna nathI tyAre tenA manamAM te kAMTAne dUra karavAnA vicAra utpanna thayA ke game te rIte agniprayAgathI, ke zastrAdi prayAgathI A rAjAne mArI nAkhavA joie tathA tenI khAlI paDelI jagyApara sUryakAMta putrane gAdIe besADavA joie. AmAM ja have rAjayanI bhalAI che, Ama vicAra karIne teNe putrane khelAvyA. ane peAtAnA A jAtanA vicAra| tenI sAme spaSTa karyA. paNa putre A vAtane sArI mAnI. nahi tyAre sUryakAntAnA manamAM A jAtanA vicAra thayA ke mArI A vAta e pradezI rAjA sAme prakaTa karI deze te zu thaze ? eTalA mATe te have pradezI rAjAnA chidro vagere jovA lAgI. Asa. 162aa "taNa UMghariyajaMtA devI" rUsthati / mUlAM--'tana" tyAra pachI "pUriyajaMtA tenA sUryakAMtA devIe- '"anavAyAr " koi eka divase ''sarasa ratno" pradezI rAjAne "aMtara nALarU" SaSTha pAraNAne avasara rUpa aMtara (taka) jANI lIdhe ane vratAvALavAmasAimasava thayAMdhamA tenu visago pa N.' azana, pAna, khAdya ane ravAdyarUpa AhAromAM temaja vastra gandha mAlA alakArAmAM viSa sa'prayAga karI dIdheA. "pae sirasa raNo vhAyarasa jAva suhAsaNavaragayassa te visasaMjutte asaNavANakhAimasAimasavvavatthaga dhamallAla kAre nitireka' pradezI rAjA jyAre snAna karIne yAvat sukhadarUpa zreSTha Asana para AsIna hatA tyAre temanA mATe teNe te viSasa'prayukata azana, pAna, khAdya, svAdyarUpa AhAra pIrasyuM, temaja paheravA mATe vasa-gandha-mALA ane alaMkAro ApyAM. 'laghu " taphsa pattarasa phaLo te visa zrI rAjapraznIya sUtraH 02 146 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjuttaM asaNa pANakhAima sAima AhAgmANassa samANassa sariraMsi veyaNA pAubbhU ujalA viulA pagADhA kakkasA- DuyA-parusA-ni-caMDA tivaa-dukkhaakumA-hirANAM- vinararisarI hArvate vAvaM viharU" tyAra pachI te pradezI rAjAnA zarIramAM te viSa saMprayukta AhAra karavAthI vedanA utpanna thaI gaI. A vedanA ujajavaLa hatI,du:khada hovAthI sukha rahita hatI, vipula hatI, samarata zarIramAM vyApta hevAthI vistIrNa hatI, pragADha hatI; karkazakaThera hatI jema kaThera paththaranI ragaDa zarIranA saMdhi bhAgone teDI nAkhe che, tema te vedanA paNa Atma pradezene teDatI hatI. ethI ja ene karkaza kahevAmAM AvI che. aprItijanaka hovAthI e kaTuka hatI, manamAM ati rUkSatAjanaka hevAthI purUSa hatI, 2 niSphara hatI, azakya hatI, caMDa rodra tIvra tINa hatI, dukhada svarUpa hovAthI du:kharUpa hatI, cikitsAthI paNa durgama hatI ethI te durga hatI, iMsaha hevAthI duradhyAsa hatI, A jAtanI vedanA utpanna thaI hovAthI te rAjA pittajavarAkAnta zarIravALo thaI gayA. ane tenA AkhA zarIramAM baLatarA thavA mAMDI. TIkAtha-spaSTa ja che. A sU. 163 "tae NaM se paesI rAyA' ityAdi mUlArtha 'tati' tyAra pachI "je sI ' te pradeza rAjA "sUri | re lattAja tapatuM gaNittA' sUryakAnA devIe A badhuM karyuM che. Ama jANavA chatAMe "rAjatA lag maviA vi athavusamApa neva saheMsArA teva vavaccha te sUrya kAMtA devI pratye manathI paNa dveSabhAva na karatAM jyAM pauSadhazALA hatI tyAM gaye. (sAruM manne) tyAM jaIne teNe piSadhazALAnI pramArjanA karI. "pharArA ma ivRdireka uccAra-prasavaNa bhUminI zrI rAjapraznIya sUtraH 02 147 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilekhanA karI. "damAMthA saM " ane pachI darbhanuM Asana tyAM pAtharyuM. masaMthA tu tene pAtharIne te tenA para use thaI gaye. "purAmire saMghathiMnita ne tyAM ArUDha thaIne te pUrva dizA tarapha mukha karIne paryakAsanathI besI gayo. "rayapariTTi sirasAva ja thaI lA i gvaM vAsI ane baMne hAthanI aMjali banAvIne ane tene mastaka para pheravI te A pramANe kahevA lAgyo. "nadhu sadaMtara ghar nAva saMpattA namoju sika ra lumArasamasa mama dharmarAkSa dhamorAra" a ta bhagavaMtane mArA namaskAra che, mArA dharmopadezaka dharmAcArya kezIkumAra zramaNane mArA namasakAra che. "vaMtari je mAvate tathai " ahIM rahIne huM tyAM vartamAna bhagavAnane vaMdana karUM chuM. "grNa3 je arva tathAI jayaM tti va vaMg, na rU" tyAM rahetAM bhagavAna mane ahIM jue. A pramANe kahIne te pradezI rAjAe temane vaMdana karyA, namaskAra karyA. "putra pi ja mA vedikumArasamannss aMtie thUlapANAivAe paJcakkhAe, jAva thUla pariggahe paJcakkhAe" pramANe vicAra karIne 'vAsocakite mAhire mANe ja ricA lo che riyAme vimA 3vavAyarama vattApa karava-ne" teNe pahelAM gurUnI sAme je aticAronuM pratyAkhyAna karyuM hatu have temane pharI ekaraNa viSayathI atikrAMta karIne-eTale ke "AlecanApUrvaka mithyA duSkRta ApIne cittanI samAdhi prApta karuM chuM. ane AvI sthitimAM te kAlamAsamAM kola karIne sUryAbhavimAnamAM upapAta sabhAmAM deva paryAyathI janma pAmyA. TIkAtha-pradezI rAjAe jyAre A vAta jANuM ke mArI rANI sUryakAntAeja mane mAravA mATe viSa ApyuM che ane mArI A dazA karI che. te te paristhiti mAM paNa sUryakAntA pratye aDhaSabhAvathI vyavahAra karIne jyAM pauSadhazALA hatI tyAM gayA. tyAM jaIne teNe pauSadhazALAnI prArthanA karI. uccAraprasavaNa bhUminI prati lekhanA karI ane darbha sastAraka pAtharyo tyArapachI te tenI upara pUrva dizA tarapha zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 148 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe vicAra karIne 'Aloya paDikaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiJcA saudarbhe vaLe sariyAme vimALe vavAyattamA taivattA jIvane teNe pahelAM gurUnI sAme je aticAronuM pratyAkhyAna karyuM hatu have temane pharI akaraNa viSayathI atikrAMta karIne-eTale ke 'AlocanApUrvaka mithyA duSkRta ApIne cittanI samAdhi prApta karU chuM.' ane AvI sthitimAM te kAlamAsamAM kAla karIne sUryabhavimAnamAM upapAta sabhAmAM deva paryAyathI janma pAmyA. TIkA pradezI rAjAe jyAre A vAta jANI ke mArI rANI sUryakAntAeja mane mAravA mATe viSa Apyu che ane mArI A dazA karI che. te te paristhiti mAM paNa sUryakAntA pratye adveSabhAvathI vyavahAra karIne jayAM pauSadhazALA hatI tyAM gayA. tyAM jaIne teNe pauSadhazALAnI pramAnA karI.uccAraprasava bhUminI prati lekhanA karI ane dasa'stAraka pAtharyAM tyArapachI te tenI upara pUrva dizA tarapha mukha karIne pa kAsananI mudrAmAM besI gayA tyAra bAda teNe banne hAtheAnI aMjali anAvI ane tene mastaka para pheravIne A pramANe kahevA lAgyA. ahIM teAne namaskAra che, ahIM yAvat padathI "namozu" pUrApATha te elye e vAta samajavI joie. A pramANe kahetAM kahetAM teNe A pramANe kahyuM ke mane dharmopadeza ApanAra mArA dharmAcA kezIkumAra zramaNane mArA namaskAra che. tee ahIM hamaNA vidyamAna nathI chatAMe teozrI jayAM virAjatA hAya huM ahIM rahIne temane namaskAra karU chuM. tyAM rahetA te bhagavAna kezIkumArazramaNa ahIM rahelA mane juve. A pramANe kahIne teNe temane vaMdana karI namaskAra karyAM. vaMdana temaja namaskAra karIne te Ama kahevA lAgyA ke me' pahelAM paNa kezIkumArazramaNanI pAse sthUla prANAtipAtanuM pratyAkhyAna karyuM" che. cAvata sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna karyuM che, thUla adAttAdAnanu" pratyAkhyAna karyuM" che ane sthUla parigrahanu' pratyAkhyAna karyuM che. have huM teja kezI kumArazramanI pAse temanI AjJAne vaza hovAne lIdhe teo mArI pAse ja che ema mAnIne samasta prANApitatanuM pratyAkhyAna karU chuM. samasta mRSAvAdanuM pratyAkhyAna karUM chuM. samasta adattAdAnanuM pratyAkhyAna karUM. chu ane samasta parigrahanuM pratyAkhyAna karU' chuM. temaja krodhanu yAvat mAna mAyA lAbha rAga dveSa kalahanuM pratyA khyAna karU che, paizUnya parivAda arati mAyA mRSA ane mithyAdazanazalyanuM pratyAkhyAna karU chu. temaja samasta azananuM pAnanu', khAdyanuM, svAghanuM, yAvat jIvana prANa dhAraNa panta visarjana karU chu, temaja kAnta ityAdi vizeSaNAthI yukata je zarIranI me zIteAdhyu vagere parISahAthI sarpAdikRta upasothI ane kaza kaThAra vagere sparzothI-ee A zarIrane sparze nahi e icchAe rakSA karI' AnA paNa have 'tima zvAseAchavAsa sudhI parityAga karU' chuM. tAtparya A pramANe che zrI rAjapraznIya sUtraH 02 149 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke meM A zarIrane kAMta, priya, manejha, mana Ama, dharyasvarUpa, vizvAsa egya, saMmata-anuttama temaja bahumata jA ane ratna mUkavAnI peTInI jema bahu mUlyavAna mAnyuM ethI ja AnI meM badhI rIte saMbhALa rAkhI. Ane ThaMDIthI pIDA na thAya, uSNatAthI saMtApa na thAya, sudhAthI kaSTa na thAya, tarasathI vyAkuLa na thAya sarpAdikRta upadravathI A pIDita na thAya re vaDe A AphatamAM na pheMsAI paDe, deza-mazaka Ane kaSTa na Ape vAta saMbaMdhI regAtaka-jvarAdi roga, saghoghAti cUlAdikathI A zarIra du:khita na thAya, paitika slambika, sAnipAtika rAgAtaMka A zarIrane malina na kare, karkaza kaThora vagerenA sparzathI enA saundaryanuM apaharaNa na kare A pramANe me badhI rIte A zarIranI khUba rakSA karI hatI paNa have huM A evA priya zarIranI sAthe pitAne saMbaMdha jIvananA aMtima kSaNa sudhI choDI dauM chuM. Ama vicAra karIne te pradezI rAjA Acita pratikAta thaIne samAdhimAM tallIna thaI gayA ane kAla mAsamAM maraNa pAmIne sUryAbhavimAnamAM upapAta sabhAmAM deva paryAyathI utpanna thaye. sU.164 pradeza rAjAnuM varNana samApta. pradezI rAjAnA jIva-sUryAbhadevanuM AgAmI bhavanuM varNana." "taeNaM se sariyAme deve ahuNovavannae" ityAdi. mUlArtha-"taws rilAme " tyAra pachI utpanna thatAM ja te sUryAbhadeva pAMca prakAranI paryAptiothI yukata thaI gaye. "taM kadA-, sAra pa. pijhA, zALA ja patta, mamaUpass" te pAMca paptio A pramANe che-AhAra paryApti, zarIra paryApti, Indriya praryApti, zvAsa 2chavAsa paryApti ane bhASA mana: paryApta "R UrSa vahu mo! riyame veLa DhivAvi-dvivyAH vajhuri devALumAra misa nA A pramANe te sUryAbhadeve pradeza rAjAnA bhavamAM Astika bhAvapUrvaka zrAvaka dharmanI ArAdhanA karI hatI ane pachI Alocita pratikAta thaIne te samAdhi prApta thayo hato. A badhA kAraNothI teNe sUryAbhadevanA paryAyamAM divya devaddhi vimAnAdi divyadevadyuti zarIrAbharaNAdi kAMti ane divya devAnubhAva devaprabhAva upArjita karyA che, meLavyAM che. svAdhIna banAvyAM che. ane tene bhAgyarUpa hovAthI sArI rIte teno upabhega karyo che. TIkArtha spaSTa che. pAMca prakAranI paryAsionuM svarUpa pahelA 83 mAM sUtramAM prakaTa karavAmAM Avyu che. 16pA zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 150 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sariyAbhassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA" ityAdi. mUlAtha-prazna "riyAma sa i mate ! (vasa vize jA diDuM paumttA he bhadanta ! sUryAbhadevanI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che ? uttara-"noramA ? vAri parivamA Ti guttA-" he gautama! sUryAbhadevanI sthiti cAra5lya pama jeTalI kahevAmAM AvI che. prazna-se mete ! riyA seve tALo devo AukvaeNa bhavakravaeNa ThiikkhaeNa aNaM tara cayaM caittA kahiM gamihii #fhuM havAnniphi" he bhadata ! te sUryAbhadeva te devakathI AkSaya-bhavakSaya ane sthitizaya pachI deva zarIrane tyajIne kayAM jaze? kayAM utpanna thaze ? uttara"goymaa ! mahAvidehe vAse jANi imANi kulANi bhavaMti, taM jahA-aDhAI dittAI viulAhiM vitthinna viulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiMbahudhaNa bahujAyarUva rayayAI" he gautama ! mahAvideha kSetramAM je kule che-je Alya che, dIpta che, vipula che, vistIrNa bhavavALA che, vistIrNa vipula zayanAsanavALAo che, viratIrNa vipula yAna-vAhana vALAo che, bahudhana saMpanna che, bahutara jAtarUpavALA che, bahurajatavALA che. "AogapaogasaMpauttAi vicchaDDiyapaurabhattapANAI, vahudAsIdAsago mahisAgagyANuM, vakAsa zAri mUkAra" temanAthI Aga praga vyApRta thato rahe che, dInajane mATe jyAMthI pracura mAtrAmAM bhakta-pAna prApta thatAM rahe che, jemanI pAse dAsIdAsa ghaNI saMkhyAmAM sevA-cAkarI karavA upasthita rahe che, jyAM puSkaLa mAtrAmAM gAya mahiSa ane anya, meSa vagere pazuo vidyamAna rahe che, temaja kAMI paNa mANasa jemane anAdara karI zakato nathI. "tatya ane si ugni puttattApa pacAvIrUH" te kulemAMthI te koI paNa eka kulamAM putrarUpe utpanna thaze. TakArtha gautama svAmIe prabhune A jAtane prazna karyo ke he bhadaMta ! sUryAsa devanI sthiti keTalA kAlanI kahevAya che? enA uttaramAM prabhue kahyuM-gautama! sau dharma devalekamAM sUryAbhadevanI sthiti cAra palyopama jeTalI kahevAmAM AvI che. tyArapachI gautame pharI prabhune prazna karyo ke he bhadaMta ! jyAre sUryAbhadevanA deva saMbaMdhI AyukarmanA dalikenI nirjarA thaI jaze. bhavakSaya-devabhavarUpa gatyAdi kamanI nijara thaI jaze, temaja sthitikSaya saudharma ka95mAM sUryAbhavimAnamAM keTalAka devenI cArapatrepama jeTalI sthitimAM kahevAya che, temAM sUryadevanI paNa cAra5trepama jeTalI sthiti kahevAya che te paNa jyAre pIta thaI jaze, tyAre te deva zarIra tyajIne kayAM jaze? kyAM utpanna thaze? enA javAbamAM prabhue kahyuM he gautama! sUryAbhadevane jIva sau dharma deva lekathI cavIne mahAvideha kSetramAM je kule Avya-samRddha che, zrI rAjapraznIya sUtra: 02 151 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIsa-prazaMsanIya hAvAthI ujjavaLa che, vipula-parivAra vagerenA lAkonI dRSTie vizALa che. kSetranI apekSAe vistI che, saMkhyAnI dRSTie pracura grahAvALA che, vistaNu vipula zayana zayyA ane AsanA vALA che, pITha laka vagerevALA che, gaja azrva vagere rUpa vAhanA vALA che, temaja pracura garima dharima meya paricchedyarUpa dhanavALA che, pracura jAtarUpa-suvarNavALA che, pracura rajata-cAMdIvALA che, tathA alAbharUpa prayAga jemanAthI vyAvRta thayela che, udAra buddhithI jeo puSkaLa annapAna banAvaDAve che ane jamyA pachI paNa tyAM avaziSTa rahe che eTale ke garImAne ApavA mATe jeo pracura annapAna taiyAra karAvaDAve che jemanI pAse ghaNAM dAsI dAse che, ghaNI gAya temaja mahiSa, gavelaka ajA, meSa che ane je ghaNA mANase vaDe paNa apAribhUtache evAM kulAmAMthI te koi eka kuLamAM putrarUpe janma pAmaze AslR01665 "ta eNaM tesiM dAragaMsiM gavmagaya si ceva samAsi ityAdi / mUlANa --'ta jaLa tama AnaMti mayatti caiva samALati" jyAre te dAraka garbhamAM Avaze-tyAre tene garbhamAM AvatAM ja 'mmAviyAM dharme DhaDhA paLa mAviksa" mAtApitAne dharmAMmAM dRDha pratijJA thaze. "taLuM tama dvAnars mAyA navahaM mAsANaM bahupaDipuNNANa addhaTTamANa rAI diyANa viikkaMtANaM muLabhAjIpALiyAyaM" nava mAsa ane sADhA sAta divasA jayAre pUrA thai jaze tyAre te dArakanI mAtA sukumAra hAthapagavALA ''phrILahiLuLavaMciliya sIra' ahIna paripUrNa pAMce indriyothI yukata zarIra vALA 'vayaMgaLamukhovaveyuM, mANubhmANa pyamANapaDipuNNasujAyasavvaMgasu daragaM sisAmA kAra kaMta viyeta saLa mukhya nAya payaditti" lakSaNa vyaMjana guNAvALA, mAnAnmAna pramANa pratipUrNa sujAta sarvAMga suMdara zarIravALA candra jevA saumya AkAravALA, kAMta--priyadarzana yukata ane surUpa sapanna evA putrane janma Apaze. ' TIkA spaSTa che. prasU. 167NA zrI rAjapraznIya sUtraH 02 152 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadeva kA AgAmibhava kAvarNana "tae NaM tassa dAragamsa ammApiyaro" ityaadi| mUlArtha--"tara " tyAra pachI "taH vArANa" te dArakanA "kavira' mAtApitA "je divase prathama divase "TipaTi" kula paraMparAgata putrajanmotsava rUpa vidhio "Iti" karaze. "tArAviSe trIjA divase "ra daMarif fi visaMti" candradarzana rUpa ane sUryadarzanarUpa kriyAo ke je putra janmatsava samaye karavAmAM Ave che karaze, "cha divase nAgarika nAri tti chaThThA divase rAtri jAgaraNa karaze. "#same vize vaphate saMpanna vAraNa vize famzcitte vasu nAma #aa" gyAramo divasa jyAre pUro thaze ane bArame divasa prAraMbha thaze tyAre te divase janma saMbaMdhI azucitAnI nivRtti thaI jaze te pachI "vaNe samannizcitta vikasAvAiravIrUma sAu# vaDA visati gharane zuddha karavAnAM kAryo karaze. pahelAM teo sammArjanI-sAvaraNuM-thI kacaro sApha karaze ane pachI tene gomaya vagerethI lIpIne svaccha banAvaze. A pramANe zuddhi kriyA thaI javA bAda pachI te azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa cAra prakAranA AhArane banAvarAvaze. mittaLas jiya saT saMbaMdhi parijaNaM Ama tettA, tao pacchA NhAyA kayavalikammA kaya kouya maMgala TittA" tyAra pachI teo mitrajane jJAtijanone, mAtApitA vagerene, pitAnA putrAdikane, pitRvyAdika svajanene, svazura-putra-vasura vagerene, dAsI dAsa vagere parijanone AmaMtrita karaze. pachI snAna karIne balikarma-kAgaDA vagere pakSIone anna vagereno, bhAga Apaze. kautuka maMgala prAyazcitta karaze. sAruM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 153 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magallAi vatthAI pavaraparihiyA appamahagdhAbharaNAlaMkiyasarIrA bhoyaNamaDavaM si" pachI rAjayasabhAmAM javA mATe paheravA gya zuddha mAMgalika vastro dhAraNa karaze. tyAra bAda a5bhAravALAM ane vizeSa kImatI evAM alaMkAro dhAraNa karaze. A pramANe sarva rIte susajaja thaIne pachI teo bhejana maMDapamAM-bhejanazALAmAM"FAsavaranA pitA potAnA zreSTha Asane para besIne "te i mittaUT MyasynnsNbNdhiprijnnennN saddhiM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAima AsAemANA visanA rimuremALA parimAiHMA vaM caiva viiitti te mitra, jJAti, nijaka, ravajana saM baMdhijane ane parijanonI sAthe te vipula azana pAna khAdya ane svAdarUpa caturvidha AhAranAM pahelAM AsvAdana karaze pachI vizeSa ane svAdana karaze. tene surUcipUrNa thaIne jamaze. paraspara eka bIjAone Apaze. jimiyabhuttuttarAgayA vi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA, paramasuibhUyA tamittaNAiNiyaga sayaNasaMbaMdhi parijaNaM viuleNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakkArissaMti, saMmANiti bhajana bAda teo potapotAnA upavezana sthAna para besIne zuddha jaLathI Acamana karIne pavitra thaze. A pramANe paramazucibhUta thayelA te mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhI parijanone vipula vasa, gaMdha, mAlya alaMkArathI saMskRta karaze. ane sanmAnapUrvaka temane Adara karaze "seva unattAkSaNika sayAdhiparivAsa pUro purva vaphari" pachI teo te mitra-jJAti nijaka svajana-saMbe dhI parijananI sAme A pramANe kaheze-"nA vANuNaghA ! amhaM imaMsi dAragasi gabhagayasi ceva samANaMsi dhamme dRDhA paiNNA jAyA." he devAnupriye ! A dAraka jayArathI amArA garbhamAM AvyuM che tyArapachI amArI manamAM dharma pratye daDha pratijJA jAmI che. "hoya je lakhyuM paNa tArA dadpaNa meLa" AthI amAro A dAraka dRDha pratijJa A nAmavALe thAya. "ari tarapha rAsa Hivija nAma RrisaMsi pamtti" A pramANe te dArakanA mAtApitA tenuM daDhapratijJa evuM nAma rAkhaze. "tALa tarata gamepiyro aNupuvveNaM ThiivaDiyaM ca 1 caMdarariyadasaNAvaNiyaM ca 2 dhammajAgariya zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 154 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca 3 nAmadhijjakaraNaM ca 4, paraMgamaNaM ca 5, pacaMkamaNaM ca 6, paJcakvANaya ca 7, jemaNaga ca 8, paDibaddhAvagaNaM ca 9, pajaMpAvaNagaM ca 10, kannavehaNaM 12, saM pattinA 22," anukrame jayAre teo sthiti pratijJa 1 candra sUryadarzana 2, dharmajAgaraNa 3, nAmakaraNa 4, A utsava ujavI leze tyAra bAda paragamana 5, pracaMDakramaNa 6, pratyAkhyAna 7, anna prAzana 8, prativaryApana 9, praja5naka 10 karNavedhana 11, saMvatsara pratilekhanaka 12, "nUvaUgo 23, 3rannynnN ca 14, annANiya bahUNi gambhAhANa jammaNAiyAiM kougAI mahayA iDDi sarasapui siri" cUDApanayana ane 14 upanayana A avaziSTa utsa ujavaze temaja bIjA paNa ghaNA garbhAdhAna saMbaMdhI satkAra karavArUpa kAryo potAnI saddhi anusAra karaze. TIkArtha -te dArakanA mAtApitA janmane pahele divase kulaparaMparAgata putra janmasava kriyAo karaze. e nimitte ja trIjA divase teo candra-sUryadarzana karaze. eTale ke navajAta zizune candra-sUryanA darzana karAvaze. jyAre agiyArame divasa pUre thaze ane bArame divasa prAraMbha thaze tyAre teo jAtakarma vidhi karaze. A vidhimAM navajAta zizunA janmathI kuTuMbanA lokomAM je azucitA manAya che tene sApha-saphAI vagere karIne dUra karavAmAM Ave che. eTale ke janma saMbaMdhI azucitA A divase maTI jAya che, ghara vagere lIpavAmAM Ave che. vastro dhovaDAvI svaracha karavAmAM Ave che. A pramANe azuci vyapara paNa karIne pachI teo azana-pAna vagere rUpa cAra prakAranA AhAra banAvaDAvaze ane pitAnA mitra sahudu jana, mAtA pitA, bhAI vagere rUpa jJAtijanone, putrAdirUpa nijajanene, pitRvya vagere rUpa svajanane, pitAnA zvazura ane putra vizura vagere saMbaMdhIjanane ane dAsIdAsa vagere parijanene jamavA mATe AmaMtrita karaze. pachI snAnathI, kAgaDA vagerene anna bhAga ApavAthI mItilaka vagerarUpa kautukethI maMgala karIne svapna vagere avAMchanIya phaLanI nivRtti mATe sarasava, dadhi, akSatarUpa prAyazcitathI nivRtta thaIne rAjasabhAmAM javA yogya vastro sArI rIte paherIne ane a5bhArayukata bahu kImatI alaMkArothI zarIrane suzobhita karIne pachI te bhojanazALAmAM jaze, ane tyAM potAne yogya sthApita zreSTha Asana para besIne AmaMtrita mahemAne-mitra-jJAti-nijaka svajanasaMbaMdhIjana ane parijananI sAthe rUcipUrvaka jamaze. mane vinoda karatAM ekabIjAne pIrasAvaze. A pramANe AnaMdapUrvaka jamavAnuM kAma pUruM thaI jaze. tyAra pachI teo hAtha, mukha dhoIne pitApitAnA sthAna para AvIne virAjamAna thaI jaze. tyAM zuddhoda zrI rAjaprakSIya sUtra: 02 155 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakathI Acamana karIne paramazuci thayelA te peAtAnA mitrajanAne, nijakajanAnA svajanAnA, saba cIjanAnA ane parijanAnA vipula-pracura vastrothI, rezamI ane sUtI vastrothI, puSparasanA Amada parimalathI; puSpamAlAethI, kaTaka kuMDaLarUpa alakArArthI satkAra karaze, ane sanmAnapUrvaka temanA Adara karaze. pachI teo peAtAnA mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhI parijanAnI sAme A pramANe kaheze ke he devAnuMpriye ! mitravare ! yArI A dAraka garbhamAM AnyA che tyArathI amArI dhama mAMjina prarUpita mArgamAM mati dRDha nizcala thai gai che. AthI amArA A putra dRDha pratijJa nAmathI samAdhita thAya. Ama kahIne te leAkeA 'TapratijJa' e pramANe tenu' nAma rAkhaze. te dRDha pratijJadArakanA mAtApitA anukrame sthiti patitA 1, candrasUrya danikA 2, dharma jAgarikA 3, nAmakaraNa 4, para'gamaNu 5, paragamana--paDe mana-potAnA dharathI khIndra ghera javuM te pagamana, athavA a Mguli grahapUrvaka bhavanAM gaNamAM ja karavuM te payagamana, praca`kramaNa-svata:bhramaNa 6, pratyAkhyAna Aragya vagere mATe tAkrikaraNa 7, jemanaka annaprAzana 8, prativarSASanaka AzIrvAda ApanArAone dravya vagere ApavuM. 9; prajapana-mAtApitA vagere zabdonuM uccAraNa karavu. 10, karNavedhana 11, saMvatsara pratilekhanaka janma dipotsava--varSagAMTha, cUDApanayana, mu MDaneAtsava 13 ane upanayana adhyayana kalAcA pAse lai javuM te 14, A cauda prakAranA utsavAne temaja emanAthI bhinna bIjA paNa ghaNA garbhAdhAna saMba dhI kautukAne utsavane Rddhi satkAra samudAyapUrvaka karaze. zAslR0 168 "sa" | se 345o vAro' hatyAvidha mUlA'--' tad aa" tyAra pachI 'me papaiM" te dRDhapratijJa khALaka dhArUM nivatte" A pAMca dhAya mAtAethI "tuM nA-vAyA-mantrAdhArUpa-- mahAdhArU''--baMdhANa, jiAvA' jemake kSIradhAya mAtAthI dhavaDAvanAra upamAtAthI, majjanadhAya mAtAthI, snAna karAvanAra upamAtAthI, maDanadhAyamAtAthI, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 156 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 maSItilaka vagere dvArA maMDana karAvanAra upamAtAthI, a`kadhAtrI mAtAthI, utsaMga kheALAmAM besADIne ramADanAra upamAtAthI yukata thayelA banAriya hiM junA hiM cilAiyAhi vAmaNiyAhiM asbhiyAhiM brAhi bausiyAhijohiyAhi palhaviyAhi IsiNiyAhi vAsiNiyAhiM lAsiyAhiM" tebhana IjI paNa aneka prakAranI vakrapRSThavALI ane anArya dezeAtpanna DhIgaNI 1; vaTamikA 2, hIna eka pArzva bhAgavALI, kharA 3 khara dezopannA, bakuzikA 4 yaunikA 5, pattuvikA 6, isanikA 7, vAsinikA 8, lAsikA 9. ziyAEi" lakuzIkA 10, 'viri" drAviDI ?, "sidghAai bAravIrdi pavIdi-mahAaimukirdi muvInuM pArasIEi" sihilI 13. ArakhI. pakakaNI 14. vahalI 15. mArUDI 16. zA 17. pArasI 18. ''sIdi" peAtapAtAnA dezomAM utpanna thayelI. tathA 'visarImahiArdi" vIdezI vezabhUSAmAM susajaja ''phesa nevatthagahiyave sAhi iMgiya citipatthiyaviyANiyAhiM, niuNakusalAI, viLIyarlRi ' ane potapAtAnA dezamAM vastrAbhUSaNe je rIte paherAya che te rIte veSadhAraNa karanArI tathA igita ci'tita ane prAti ne sArI rIte jANanArI. strI vamAM kuzaLa, vinaya sapanna. strIethI temaja vaiviyA vAhatahaLavad pariyAlaparivuDe, rasadhara punamadatta caMdrapativijJa" bIjI paNa dAsI enA samUhathI ane yuvatIonA samUhathI pariveSTita thayelA muja vadhara ka cukI ane mahattaraka emanA samUhothI pariveSTita thayelA ane tyAno tyaM sAttijjmaanne 2 upalAlijjamANe 2, uvagUhijjamANe 2, avapAhijjamANe 2, ftyadijjamANe 2 paricuM vijjamANe 2, rammesu maNikuTTimatalesu para gijjANe 2" eka hAthethI bIjA hAthamAM vAravAra jatA ekanA kheALAmAMthI bIjAnA khALAmAM vAra vAra lai javAtA, vAraMvAra nRtya kriyA batAvIne saMtuSTa karAyeleA, vAraMvAra madhura varSanA vaDe lADa karIne, vAravAra STi doSane dUra karavA mATe vastrAdikAthI DhAMkelA, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 157 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvAra hRdayane cAMpIne AliMgana karela "ghaNuM " A jAtanA zubhAzIrvAdathI vadhAmaNI Apale vAraMvAra cuMbita karele, "memu nimitaparaMfma7mANe 2 girikaMdaramallINa viva caMpagabarapAyave nivvAdhAyaMsi suhaMsuheNaM parivaGkissai" temaja ramya-ramaNIya maNikuddhimatalomA, ratnajaDita AMgaNAomAM vAraMvAra cAlane, giriguhAmAM sthita caMpaka vRkSanI jema sukhapUrvaka meTa thatuM gayo TIkAtha-mUlArtha pramANe ja che. paNa chatAMe je vizeSatA jaNAya che te A pramANe che. "rayAI parivara" ahIM "vadhA pada lakhatRtIyA vibhakitayukta che. ethI "paMrapatrami" evI chAyA karavI joIe. " vizakiSkitAmika mAM je videza zabda Avela che te "videza veSa" arthamAM vaparAyela che. Igita-te te ceSTA vizeSa che. je nipuNamati vaDe ja jANI zakAya che. A pravRtti nivRti sUcaka hoya che. tathA emAM dhImedhIme zirakampanAdi karavAmAM Ave che. hadaya gata abhiprAya ne ciMtita kahe che. tathA abhilaSitane prArthita kahe che. aMtaHpuramAM je kAma kare che ane je napuMsaka hoya che te varSadhara che. aMta:pura saMbaMdhI prajano ne je nivedaka hoya che, athavA aMtaHpuramAM je pratihAranuM kAma kare che te kaMcukI kahevAya che. aMtaHpuramAM zuM zuM kAma thavAnuM che, tenI vicAraNA karanArA mahattaraka kahevAya che. je sU0 169 che "tA jaM parU rUAdri mUlALuM--"g ' tyAra pachI purui' daDhapratijJa 'TA dAreka bALakane 'zarmA vizva mAtApitAee sAdAjhavAnA ' ATha varSa karatAM zeDo maTe thayela jANIne "samari siddhivirAmusi DrAya" zobhanatithi nakSatra muhUrtamAM tene snAna karAvaze, "jayasTikarma, maMgApAchitta, saccArja visiya rerA' tenA vaDe balikarma-kAgaDA vagerene anna vagerene bhAga apAvaDAvIne, kotaka maMgalarUpa prAyazcitta karAvIne ane tene samasta alaMkArethI vibhUSita karIne "mA pheMkavavApasamudra kAyariyasa kaafhRtti pitAne vizALa addhinA anurUpa satkArapUrvaka kalAcAryanI pAse mokalaze, zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 158 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhoze, 'tae NaM se kalAyarie taM daDhapaiNNaM dAragaM lehAiyAo gaNiya pahANAo sauNaruya pajjavasANAo vAvantariM kalAo suttaoya atthaoya gaMthaoya karaNaoya siknAvehiiya sehAvehiiya' te sAthAya te dRDhapratijJahArane se gaNita pradhAna kalAthI mAMDIne zakunata sudhInI 72 kalAene sUtra artha ane tadrubhaya ane 4235thI zIavaze ane khebhane siddha vaze 'taM jahA leha 19 gaNiyaM 2, rUvaM 3, nahaM 4, gIyaM 5, vAiyaM 6, saragayaM 7, pukkharagayaM 8, samatAlaM 9,' te 72 usaao| yApramANe che bena 1, gaNita 2, ru5 3, nATya 4, gIta yaM, vAhatra 6, svaragata 7, puNDaragata 8, samatAsa 8, 'jUyaM ' chUta 10 jaNavAyaM' 4navA6 11, 'pAsagaM' pAza, 'aTThAvayaM' aSTApada 'porevaca' ' pauratya 'dgamaTTiyaM ' mRtti, 'annavihiM ' annavidhi, 'pANavihiM ' pAnavidhi 'vatthavihi ' vastravidhi, 'vilevaNavihiM ' vilepanavidhi, 'sayaNavihiM' zayanavidhi, 'ajjaM ' AryA, ' paheliyaM ' prasi, 'mAgahiyaM ' bhAgadhia, 'jiddAiya'' nidrAyikSa, 'gAhaM ' gAthA, gIithaM jIti, , , 6 'siloga 4, 'hiraNNajjuniM hiraNyayukti 'suvaNNajunti' suvArthayukti, AbharaNavihiM' mAlaravidhi, 'taruNIpaDikamma' ta3zI pratibha' 'isthilakkhaNaM' strIlakSaNa 'purisa lakkhaNaM' 53SasakSaNu 'hayalakkhaNaM' iyasakSaNu. 'gayalakkhaNaM' gansakSa 'kukkuDalakkhaNaM' humDuTalakSaNa. 'chatta lakkhaNaM' chatra lakSaNa. 'cakka lakkhaNaM' yasakSAzu. 'daM'DalakakhaNaM' 43 lakSaNa 'asilakkhaNaM' asi lakSaNa. 'maNilakkhaNaM' maNikSakSaNa 'kAgaNilakkhaNaM' aDie lakSaNa. 'vatyuvijjaM' vAstuvidyA. 'NagaramANaM' nagaramAna. 'khaMdhAvAramANaM' 24 dhAvAra mAna. 'cAraM paDicAraM vUha cakka vUha' yAra - pratiyAra - vyUha -tha4vyU. 'garuDavUha'- sagaDavUhaM - juddhaM - nijuddhaM - juddha juddha - aDijuddha - muTThijuddhavAhujuddha layAjuddha - isatthe - charuppavAya gAiDa vyUha. zaiTa vyUha yuddha niyuddha. yuddha-yuddha. asthi yuddha. muSTiyuddha, bahuyuddha, satAyuddha. chaSTavastra pa3 pravAha. " dhaNuvve hiraNNapAgaM suvaNNapAgaM maNipAga dhAupAga suttakheDaM baTTakheDaM gAliyAkheDaM pattacchejjaM" dhanurveha hiraNyacA suvArtha bhAU. maziyAu sUtraphesa varta zrI rAjapraznIya sUtraH 02 dd 159 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khela. nAsikA khela patracchedya hArjIna sInijhIva sADhya 72 ti kaTakacchedya, savani ane zakuna rUta 7ra. TIkA :--jyAre pratijJadAraka ATha varSa karatAM mATe thai jaze tyAre tenA mAtApitA tene zubhatithimAM naMdA jayA pUrNarUpa tithimAM, zubhakaraNamAM, sthira nAmanA zubhakaraNamAM, tathA vidyAdhyayana ceAgya jJAnavRddhikAraka mRgazIrSa ArdrA puSya azvoDhA mUla-pUrvAphAlgunI pUrvASADhA pUrvAbhAdrapada hasta ane citrA e nakSatradazakamAM ane zubhavelAmAM klAcAya nI pAse laI jaze. ane pahelAM te te bALakane snAna karAvaze, vAyasa vagerene ApavA mATe tenI pAsethI annavibhAga karAvIne vitarita karaze. te maSItilaka vagere rUpa kautukane temaja du:khasvapna vagere rUpa ama galanA vidhAtaka hovAthI avazyakaraNIya evA dadhyakSatAdi rUpa prAyazcittane karaze ane pachI te samasta alaMkArothI kaTaka kuDalAdi rUpa AbharaNAthI potAnA zarIrane susajjita karaze. tyAra pachI te zuddha vastro dhAraNa karaze. A pramANe susajita thayelA te dRDhapratijJa kumArane tenA mAtApitA potAnI Rddhi mujaba vasrasuvarNa vagere sapattinA anurUpa Avela janasamudAyanI sAthe satkArapUrvaka, mahAtsavapUrvaka tene kalAcAya pAse lai jaze. tyAre te klAzikSaka te pratijJadArakane gaNita pradhAna lekhAdika kalAothI zakunirUtAtta sudhInI samasta kalAone yathAvata zIkhavADaze. A badhI kalAe 72 che. sUtrarUpe, azpadarzanarUpe, grantharUpe ane prayAgarUpe te kalAcAya tene samasta kalAonA abhyAsa karAvaze. abhyAsa karAvIne te tene kriyAtmaka rUpamAM paNa nipuNa manAvaze. te 72 kalAonA nAma A pramANe che. lekha-akSaravinyAsa A viSayanu je vijJAna hAya che te paNa lekha' ja che A lekhamAM akSara vagere lakhavAmAM kuzaLatA meLavavI te lekhakalA che. A lekha--lipi ane viSayabhedathI e prakAranA che. AmAM brAhmI vagerenA bhedathI 18 prakAranI lipi che. A viSaya 'samavAyA:' sUtramAM 18 mA samavAyamAM Avela che. athavA lATAdinA bhedathI lipinA ghaNA prakAre che. ane valkala, kASTha, data, leAha', tAmra, rajata, pASANu vagere AdhArA para akSarA lakhavAM, temanI upara TAMkaNuthI TAMkavu vagere rUpamAM akSara vinyAsa lipi ghaNA prakAranI che. viSayanI apekSAe paNa svAmI, bhRtya, pitA, putra, kulatra, pati, gurU, ziSya, zatru ane mitra vagerene vizaya karanArI je lipi che te paNa kRzatA sthUlatA vagere rUpathI vinyAsanI apekSAe aneka prakAranI heAya che. 1,gaNitakalA guNA-bhAga-khIja gaNita; rekhA gaNita vagere prakAranI hAya che. ra,rUpakalAlekhya, zilA, suvarNa, rajata, vagerenI upara citrane utAravA rUpa ke lekhana rUpa hoya che. 3 nATayakalA abhinaya sahita, vagara zrI rAjapraznIya sUtraH 02 160 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinaya Ama be prakAranI hoya che. gItakalA-saMgIta vageremAM nipuNatA prApta karavI te che 5. vAritrakalA tata, vitata vagere vAjitrone vagADavA te che 6. svarakalA-SaDaja, 2Sabha vagerenuM jJAna meLavavuM te che 7. puSkaragata kalA-mRdaMga, muraja vagADavA te che, jo ke A kalA vAjiMtrakalAnI antabhUta thaI jAya che paNa chatAMe Ane je svataMtra rUpamAM judI kalA gaNe che tenuM kAraNa A che ke A kalAnuM saMgIta kalAmAM atIva mahattvapUrNa sthAna che 8. gIta vagerene je mAnakAla hoya che tenuM nAma tAla che, A tAlanuM je vijJAna che te samatAla vijJAna che 9 jugAra ramavAnI kuzaLatAnuM nAma dhUtakalAI 10. janavAda paNa eka jAtane vizeSa jugAra che 11. pAsAethI jugAra ramavAmAM vizeSa nipuNatA meLavavAnuM nAma "pAzakalA che 12, sArikala dhratarUpa aSTApadakalA hoya che13. nagaranI nirmANakalA parikRtyakalA che 14, udaka (pANI)mAM maLelI mATIne je dravyathI judI pADI zakAya tenuM jJAna thavuM ane tene saMbaMdha karAvIne pANI ane mATIne judA judA karavA A dakamRttika kalA che. jemake nirmalI-phaTakaDI nAkhIne gaMdA pANIne sApha karavAmAM Ave che 15. bhojana taiyAra karavAnI kuzaLatAnuM nAma annavidhi kalA che 16 jamInane joIne ahIMthI pANI nIkaLaze A jAtanA vijJAnanuM nAma pAnavidhi kalA" che. 17 vastronA nirmANanI kuzaLatAnuM nAma athavA to vastrane suMdara DhaMgathI paheravAnI kaLAnuM nAma vasuvidhi kaLA che. 18 zarIranI upara candana vagerene lepa karavAnI kuzaLatAnuM nAma vilepanavidhi che. 19 parghakAdi viSayakajJAna thavuM eTale ke A jAtane palya; zubha hoya che, A jAtane pathaMka zubha nathI hote AvuM jJAna thavuM, AnuM nAma zayanavidhi kalA che. 20mAtrAvALA chaMdonuM nirmANa karavuM te AryAkalA.21 gUDha Azayayukta padyanI nirmANakaLA prahelikA-kalA che. ra2 bhASA chanda vizeSanuM nAma mAgadhikA che. enI nirmANa kuzaLatA mAgadhika kalA che. 23 nidrA AvavAnI vidyAnuM jJAna thavuM te "nidrAyikA kalA che. A kalAne jANanArane khIjAne A kalAnA prabhAvathI nidrAmagna kare che24. gAthA ane gItikA A banne kalAe AryAnAja bhedarUpamAM che. 25-26.zleka racanAmAM kuzaLatAnuM nAma zleka kalA che. AnuM bIju nAma kavitvakalA paNa che 27 hiraNya yukita cAMdI banAvavAnI kalA, 28 suvarNane yukita-sanuM banAvavAnI kaLA 29 AbharaNavidhi-AbhUSaNene banAvavAnI vidhIne jANavI te AbharaNavidhi kalA che 30. strIonA varNAdikamAM vRddhividhAna jANavuM te tarUNI parikarmakalA che31. strIonA zubhAzubha lakSaNo jANavAM te strIlakSaNa kalA che. purUSa lakSaNe jANavA e purUSa lakSaNa kalA che 33. e banne kalAe sAmudrikazAstranI sAthe saMbaMdha rAkhe che. gheDA-hAthI-kukakuTa-chatra-cakra-daMDa-Asi-(taravAra) e sahitanA zubhAzubha lakSaNe jANavA tenA nAme che te kalA viziSTa samajavA 34-402nAdikanI parIkSA te maNilakSaNa kalA che41. kAkiNI kalAmAM-cakravatInA ratnavizeSanI parIkSA tenA lakSaNonA zrI rAjaprazrIya sUtraH 02 161 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAre karavAmAM Ave che kara gRhabhUminA guNadenuM jJAna thavuM te vAstuvidyAkalA che.43 nagaranI daza ejana laMbAI ane navajana pahoLAI vigere pramANanuM jJAna thavuM te "nagaramAna kalA che.44 senAnizanA pramANunuM jJAna thavuM te skadhAvAramAna kalA che.4pa nakSatrAdika jayotiSkanI gatinuM jJAna thavuM te cAra kalA che 46 regone maTADavAnA upAyanuM jJAna te praticAra kalA che.47 sAmAnya rUpathI rInyaracanAnuM jJAna thavuM te cakra cUDa kalA che. 48cakrAkArakarUpamAM rInyaracanA karavI cakramUha kalA che. 49 garUDanA AkArathI sainyanI racanA karavI tenuM nAma garUDadhUha kalA che. 50 zakaTanA rUpamAM ramainyanI racanA karavAnuM jJAna thavuM te zakaTayUha kalA che. 51 yuddha karavAnuM jJAna thavuM te yuddha kalA che.para mallayuddha karavAnuM jJAna thavuM te mallayuddha ke niyuddhakalA che. pa3 taravAra vagere pheravatAM bhayaMkara yuddha karavuM te yuddha yuddha kalA che. 54 asthi-DehanI vagerethI prahAra karavAnI kuzaLatAnuM nAma asthiyuddha kalA che. athavA "dRSTi yuddha" A pAThamAM zatrunI AMkhone pitAnI dRSTithI nimeSa rahita karavI te dRSTiTyuddha che 55. muSTikAothI prahAra karIne laDavuM te muSTi yuddha kalA che. 56 bAhathI laDavuM te bAha yuddha kalA che. pa7 latA jema vRkSene pariveSTita karI le che temaja zatrune cAre tarapha gherIne gADharUpathI tene vacce laIne tenA para hamale karavo te latAyuddha che 58. nAgabANa vagere divyaratnanuM prakSepaNa karavuM tenuM nAma IzvastrakalA che 5 sarU zabdano artha taravIranI mUTha che. ahIM avayavamAM samudAyanA upacArathI sarU zabdathI khanuM grahaNa karyuM che. ane calAvavAmAM kuzaLatA meLavavI tenuM nAma tsarUpravAda che 60. dhanuSa calAvavAmAM nipuNatA meLavavI te dhanurveda kalA che 61. rajata ane suvarNanA rasAyaNanI kriyA jANIne rajata ane hiraNya pAka kalA che dara 63. maNionA nirmANanI kalA jANavI te maNi nirmANakalA che 64. athavA rajata tAmra vagere dhAtuonuM nirmANa karavuM A dhAtupAkakalA che 65.naTanI jema sUtraparavarta para ane nAsIkApara caDhIne ramavuM e tat tat nAmavALI kaLAo che. 66-68aneka patramAMthI kaI khAsa patranuM chedana karavuM patrachedyakalA che. 69 zatrunI senAmAM rahIne pachI koI vizeSa zaNune ja mAravuM kaTakacchedya kalA che.70 bhasmarUpamAM pariNata thayelA suvarNa dI dhAtuone nirarthI bhasma hovAthI pahelAM prayajana vizeSane lIdhe pharI bhasma ne suvaNa vagere banAvavuM temaja eka rAjyamAMthI bIjA rAjayamAM suvarNane laI javAne rAjakIya pratibaMdha hovA chatAM e te vAMchanIya suvarNAdi dhAtuone prayoga viSayathI mAravI ke pArAne mUchita kare eTale ke ajIrNatva vagere aDhAra done pArAmAMthI kADhavA A sajIva nijIvakalA che.71 pakSIonI belIne samajI levI eTale ke vasaMtarAja vagere kata zakuna zAstranI dRSTie badhA pakSIonI balIne samajavI zubhAzubha jANavuM te zakunaruta kalA che. ura A botera kalAone kama ane tenA nAma nirdeza zrI rAjaprazrIya sUtraH 02 162 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNu sauMgraha samayanA bhinnapaNAthI judAjudArUpe prApta thAya che. jethI jayAM jayAM je je rUpathI pATha maLela che tyAM tyAM te te rUpathI tenI vyAkhyA samajavI. AslR0170nA "tAM te rAriNa-hatyAvi mUlA --'tad 'tyAra pachI 'oaa'i kalAcArye 'te pachI te dRDha pratijJa kumArane 'hRAAtro naLiyakhALAgo' gaNita pradhAna lekhAdika kalAe 'sauNaruyapajjavasANAo bAbatarri kalAo suttao atthao gaMthao ya karaNao tha siddhAvettA mehAvettA chammAvikaLa kavadhi" aMtima zakunaruta kalA sudhInI samasta 72 kalAone sauthI pahelAM sutra rUpamAM, tyArapachI arUpamAM graMtharUpamAM ane karaNurUpamAM prayAgarUpamAM zIkhavI ane te kalAone pahelAM tenA ja hAthavaDe prayogarUpamAM siddha karAvIne pachI tene tenA mAtApitAnI pAse lai jaze. 'tad j tassa daNassa dArayassa ammApiparo taM kalAyariyaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vacanayamarAjA, sArasaMti' tyArabAda te dRDhapratijJa kumAranA mAtApitA te kalAcAryane vipula azana-pAna-khAdima-ane svAdimarUpa cAra prakAranA AhArathI temaja vastra ganya mAlA ane alakArothI sa takRta karaze. ''sammAnnessNti viulaM jIviyArihaM, pIiyANaM dalaissaMti, dalaittA paDivisijjehiMti" sammAnIta karaze pachI temanI jIvikA mATe paryApta thAya teTaluM prItijJAna temane Apaze. A madhu' karIne pachI tee temane visarjita karaze. TIkA spaSTa che. AsU. 1715 tat aaN te davaphA tArI sthAvi mUlA--tath La se jhupa' tyAra pachI te pratijJa kumAra-ke jemanu ''muvArumAve vijayanamitte" bALapaNa pasAra thai gayu che ane jemanu vijJAna ekadama paripakavAvasthA sudhI pahAcI gayu che. olva maLyutte'' yuvAvasthA sapanna thaze. ''vAvattara kalApaMDie NavaMgasuttapaDivo hae - aTThArasavihadesippa - gAmAsAvisA 72 kalAemAM vizeSarUpathI niSNAta thayelA te peAtAnA susa navAGgone-e kAna, e netra, e nAsikAchidra, eka jIbha, eka spena indriya, ane zrI rAjapraznIya sUtraH 02 163 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekamata-vyakata jAgRta karatA aDhAra prakAranI dezIya bhASAomAM vizArada thaze. " gIyaraI - gaMdhavvaNakasale siMgArAgAracAruvese saMga yagayahasiyabhaNiyace TThiya vijAtasahAnuSThAnikaLanuovayA tache" gIta ane ratimAM anurAgayukata thayelA, gAMdharvAMgAnamAM ane nATayakriyAmAM pAraMgata thayeleA temaja zRMgAra gRhanI jema sudara veSathI susajja thayelA te dRDhapratijJa samucita gamanamAM, samucita hAlamAM samucita khelavAmAM vAtacIta karavAmAM, samucita ceSTAmAM, samucita vilAsamAM-netrajanitavikAramAM, samucita salApamAM ane samucita kAku-bhASaNamAM paNa dakSa thai jaze. A pramANe te samucita vyavahArAmAM kuzaLa thaze. temaja thanodI-yajJodI-ra6johii-baahujohii bAhuppamadI - alaMbhoga samatthe - sAhassie vizalavArI yAni bhani, sarU hayayuddha karavAmAM gaja yuddha karavAmAM kuzaLa thaze. te rathayeAdhI thaze, khADuyAdhI thaze, bahudI thaze, khADuthI ati kaThora vastune cuM vicUrNa karavAmAM samartha thaze. bhAgamAM samatha thaze. ekalA ja te sahasra saMkhyaka bhAnI sAthe yuddha karavAmAM sama thaze. athavA sAhasika-adhika sAhasayukta thaze. Ama te madhyarAtrimAM paNa vicaraNa karanAra thaze. 19 A TIkA - ~~~A sUtranA artha spaSTa che. "navA mutapratiyoSa :"nA a che ke bALapaNamAM zrotra (kAna) vagere aMgeA supta jevAM hAya che teja yuvAvasthAmAM jAgRta jevAM thaI jAya che. tAtparyaM A che ke yuvAvasthAmAM e aMgeA petAtAnA viSayane grahaNa karavAmAM samatha thaI jAya che. vihAmo netrano jJeyaH saMhAne mALa nizA'' A kathana mujaba netraja vikAranuM nAmavilAsa ane bhASaNanuM nAma sabhaLAya che. 'jApADamASaLam' mujaba kAkubhAmaNu sAragarbhita vyaMgapU vacanAne kahe che. athavA bALako vaDe kA-kA-ku ku vagere je teAtaDI kheAlIne paNa kAku bhASaNa kahe che. sU. 5 172 // 'tapa |DhavAM vALa" hatyAti / mUlA'tad naeN'' tyAra pachI te paphaLa vAra " te pratijJa dArakane ''ammAviyaro" mAtA pitA umuLavAjamAva nAva viyAyAra viyapittA unmukata bAlabhAva yukata yAvat vikAlacArI jANIne vihe haiM bannamooriM ya pALamonei zrI rAjapraznIya sUtraH 02 164 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipula ana bhegethI, vipula pAna legathI 'yamo ya vImeTiMga samaf vanimatiff" vipula layana tanujogothI, vipula vastrarUpa bhogya padArthothI upanimaMtrita karaze eTale ke tene anna vagere bhAgya viSayaka padArthone bhegavavAnI chUTa Apaze. TIkArtha-spaSTa che. 'mujavAmAAM nAva mAM je yAvat para Avela che tethI "vijJAtapariNatamAtra, yauvanakamanuprAptam, dvAdazapratikalApaMDitam nvaanggsuptpratighoSavA, aSTadazavidha dezI prakAra bhASA vizArada, gItarati, gandharva nATaya kuzalam zaMgArAgAra cAruSa, saMgatagatahasita bhaNita ceSTita vilAsa saMlApolApa nipuNa yukata pacArakuzala, hayAdhinama, godhinamU, rathAdhinama, bAdhinama, bAhapramAdinama, alaga samarthama, sAhasikama, sAhasikam A pAchaLanuM grahaNa thayuM che. 173 | utpanna thaze, bhegathI vadvita thaze, chatAM e kAmathI lipta thaze nahi, bhegathI lipta thaze nahi, mitra jJAti, nijaka saMbaMdhijana ane parijanamAM lipta thaze nahi" "se Na tahArUvANaM therANaM aMtie-kevala bohiM bujjhihii-muMDe bhavittA agaaraazo vArivuM paDyagg" te te phakta tathArUpa sthAvirenI pAse kevala badhine prApta karaze. muMDita thaze eTale ke agArAvasthAmAMthI anagArAvasthA prApta karaze. se Na aNagAre bhavissai IriyA samie jAva suhuyayAsaNA iva teyasA jalaMte" A aNagArAvasthAmAM te IryAsamiti vagere pAMca samitinuM pAlana karaze. yAvata sArI rIte prajavalita agninI jema te potAnA tejathI camakaze. "a i marao-annuttrennN NANeNaM evaM daMsaNeNa caritteNaM AlaeNaM vihAreNaM ajjaveNaM maddaveNaM lAghaveNa khaMtIe guttIe muttIe aNuttareNaM savvasaMjamasucariya tava phala nnivvaannmamLa zA mahemAnane anuttara jJAnathI, anuttara darzanathI, anuttara cAritrathI, apratibaddha vihArathI, ArjavathI, mArdavathI, lAghavathI, kSamAthI, guptithI tyAgathI, anuttara sarva saMyamathI, sucaritrathI, tapathI, phaLathI, ane nirmANa mArgathI zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 165 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAne bhAvita karatAM te bhagavAna dakumArane "sAte rajuttare kasi hipu nirAvara zivAdhANa jevaDhavaranADhaya samukihi" anaMta anuttara kRtna pratipUrNa nirAvaraNa nirbhAdhAta evAM kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thaze. tA re maLavuM zAha vi jevI visa" tyAre tedaDhakumAra bhagavAna ahaMta jina kevalI thaI jaze. savAmaNu surata parivArtha vANiphipha, taM nahIM lAgavuM, DuM, diDuM, , vaDhavA, tAva, uM, magAma siya vize sutta parisevi?? maja, deva, asura sahita lekanI paryAyane jANI leze, eTale ke Agatine, gatine, sthitine, cyavanane, upapAtane, tane, kRtane, mane mAnasika khAditane, bhaktane, pratisevitane pratyakSamAM kRtane, ekAntakRtane, Ama te manuja deva, asura sahita lekanI paryAyane jANaze. "sA bata mArI taM mAtra bhaNavayaNakAyajAMge vaTTamANANa sabalAe savvajIvANa savvabhAve jANamANe paramANe vi"i A pramANe te anagAra ke jemanA mATe pratyakSa evI kaI vastu bAkI raheze nahi sAvadyAcArathI varjita hovA badala suspaSTa sakala AcAravALA thaIne te te kAlamAM manavacana, kAya, egamAM vartamAna A lekanA samasta jIvane samasta bhAvane jANatAM ane jotAM bhUmaMDalamAM vihAra karaze. TIkArtha spaSTa che. paNa AmAM je vizeSatA che te A pramANe che. te daDhapratijJA dAraka te vipula anUbhegamAM yAvat pAnabhogamAM, layabhogamAM, vastragemAM temaja zayanabhogamAM Asakta thaze nahi, gRddhiyukta banaze nahi, mUcchabhAvayukta thaze nahi ane temAM tallIna paNa thaze nahi. eja vAtane daSTAMta vaDe A pramANe samajAvavAmAM AvI che ke jema padmotpala athavA padma yAvat kusuma; athavA nalina ke subhaga, ke sugaMdha, ke puMDarIka, ke mahApuMDarIka, ke zatapatra, ke sahamapatra A badhA kamala jAtinA kamaLa kardama (kAdava)mAM utpanna hoya che, pANImAM vRddhi pAme che, zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 166 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa chatAM e kAdavathI lipta thatAM nathI. Ama te daDhapratijJa dAraka paNa kAmathI utpanna thaze bhogothI saMvadvita thaze chatAM te kAmarajathI upalita nahi thaze, mitrajanethI putrAdikathI svajanothI pitRbhyAdikathI saMbaMdhIjanethI zvazura, putra zvazura vagerethI ane parijanathI, dAsIdAsa vagerethI sambaddha thaze nahi, paNa te dRDhapratijJa anagAra thaze. iryAsamitinuM pAlana karaze, yAvata bhASA samitinuM, eSaNa samitinuM, AdAna bhAMDamAtra nikSepaNasamitinuM uccAra prasavaNa-khela, siMdhANa jala-paristhAnikA samitinuM pAlana karaze. mane guptinuM, vacaguptinuM, kAyamuminuM pAlana karaze. Ama ahIM samajavuM joIe, hita-mita priya vacana bolavuM tenuM nAma "bhASA samiti che. bhakata vagerenI eSaNAmAM udgamAdi daSavarjanapUrvaka samita thaze, tenuM nAma eSaNA samiti che. eTale ke vizuddha AhAra vagere grahaNa karavA ane anveSaNa karavAmAM upaga yukata thavuM tenuM nAma eSaNa samiti che. bhAMDa-pAtra mAtra-vastrAdi upakaraNanA nikSepaNamAM ane avasthAnamAM samitiyukta thavuM tenuM nAma AdAnabhAMDamAtra nikSepaNa samiti che. eTale ke pratilekhana, pramArjanapUrvaka, pravRtiyukata thavuM te AdAna-bhAMDa mAtra nikSepaNuM samiti che. purISanuM nAma uccAra mUtranuM nAma prastravaNa, kalezmAnuM nAma khela che. upalakSaNathI thakanuM paNa ahIM grahaNa karavAmAM AvyuM che. ziMghANa nAma ahIM nAsikA mala mATe prayukta thayela che. (zivALa vavAtre 2 heMnAsi mi ta vinA :) svadajamalanuM nAma jala che, emanI parISThA panikAmAM-tyAgamAM samita thavuM tenuM nAma uccAra prastravaNa khela ziMghA jala parijhApana samita che. mane gupta traNa prakAranI che. AmAM AtaraudradhyAnAkubandhI kalpanAone parityAga kare te prathama managupti che. zAstrAnusAriNI paraleka sAdhikA dharmadhyAnAnubaMdhinI ane mAdhyastha pariNatirUpa dvitIya mAgupti che. 2, mane vRtti nA nirodhAvasthAbhAvinI je AtmarakSaNa gupti che te tRtIya anegupti che. gazAstramAM zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 167 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyu` che ke jemAM kalpanAjAla vimukta hAya ane samatvamAM je supratiSThita hoya evu' mana AtmArAma che. AtmArUpI udyAna che. AmAM ramaNa karavuM te maneAgupti che. "vimukta kalpanAjAla samatve supratiSThitam / AtmArAmaM mnrtjjnyairmneaagupti| havAdatA // // A jAtanI traNa guptaethI manayukata thavuM tenuM nAma maneAguptithI gupta thavu che. A pramANe vacanaguptithI yukta thavu' te vacanaguptithI gupta thavu' che. vacanagupti cAra prakAranI che. satyAmaneA gupti 1, mRSA maneApti 2, satyAkrRSAmanegupti 3, ane asatyAkrRSAmane gupti 4. kahyuM che;--'muddA taheva motAya sAmeAsA tadeva ya | cautthI asaccamAsAya vaya guttI ca uvvihA // 1 // (utta0 24-22 gAthA) kAyaguptithI yukata thavuM tenuM nAma kAyagupta che. 1, gamanAgamana-vagere rUpa pracalana vigere kriyAonuM geApana karavu kAyagupti che. 2. A kAya-gupti ceSTA nivRttirUpa ane yathAgama ceSTA niyamanarUpathI be prakAranI hoya che. AmAM parISaha ane upasanI sthitimAM paNa kAyAtsakaraNarUpa kriyAthI zarIrane nizcala karavAmAM Ave che. athavA sacaiga nirAdhAvasthAmAM je sarvathA kAyaceSTAnA nirAdha karavAmAM Ave che. athavA sacAga nirAdhAvasthAmAM je sathA kAyaceSTAnA nirodha karavAmAM Ave che te ceSTA nivruttirUpa prathama kAyagupti che. 1,gurunI AjJA meLavIne zarIra saMstAraka, bhUmi vagerenI pratilekhanA, pramAnA vagerenA samaye uparyukata kriyAkalApa puraskara je zayana Asana vagere vidheya hAya che te te zayanAsakiAnA nikSepamAM ane AdAna AphrikAmAM peAtAnI IcchAthI ceSTAnA parihArathI nitatA-zAstraniyamAnusANI je kAyaceSTA che te dvitIya yathAgama ceSTA niyamanarUpa dvitIya kAyagupti che, 2. kahyuM cheH--jIvamAM prasapi yAsamenupomrane sthirabhAva: zarIrasya kAyaguptiniMgadyate || 1|| zrI rAjapraznIya sUtraH 02 168 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zayanAsananikSepAdA''nasakamaNeSu ca / sthAneSu ceSTA niyamaH kAyaguptistu sa'parA // 2 // A pramANe te dRDhapratijJa anagAra A pUrvokata samitionA tathA guptionuM pAlana karaze. temaja teo gupta thaze. azubhaga nigraharUpa guptithI yukata banaze. gupta brahmacArI thaze, nava vATikA dvArA mathuna viramaNarUpa brahmanI rakSA karaze uttama mamatvarahita thaze, te akiMcana haze. dharmopakaraNotirikta vastuothI rahita thaze. je AtmAne karmanI sAthe bAMdhe che te grantha che. A graMtha dravyagraMtha ane bhAvagraMthanA rUpamAM be prakAranuM che. hiraNya-suvarNa vagere bAhya graMtha che ane mithyAtva vagere bhAvagraMtha che. A baMne prakAranA graMthethI te rahita thaze. jemane saMsArapravAha nAza pAmyA che evA teo thaze. nirUpalepa thaze. karmabaMdhananA heturUpa rAgAdika upalepathI teo rahita thaze.eja vAtane sUtrakAra daSTAMta dvArA puSTa kare che ke zAMzupatriI mukhtAya" kAMsAnA pAtramAM paDeluM pANI jema temAM lipta thatuM nathI. temaja saMsAra baMdhana hita rAgadveSamAM teo upalita thatA nathI zaMkhanI jema teo niraMjana thaze. jema zaMkhamAM kAjala vagere dravya sthira thatAM nathI. temaja teomAM rAga dveSAdika sthira thaze nahi. jIvanI jema teo apratihata gativALA thaze. jIva jema pitAnI avyAhata gati dvArA sarvatra gatizIla hoya che, temaja dezanagarAdikamAM apratibaMdha vihArI hovAthI ane vAdAdikamAM kutIrthikamata nirAkaraNamAM sAmarthyayukta hovAthI teo akhalita gativALA thaze. teo jAcakanakanI jema thaze. jema jAtya kanaka-zreSTha suvarNa nirmaLa hoya che, tema teo tapa saMyama vagerethI samutpanna nirmalatAyukta thaze Adarza--darpaNa jema svapratibiMbita mukhAdi avayave te yathAvasthita prakaTa kare che tema teozrInI dharmadezanAthI manuSyacittarUpa darpaNamAM jIvAjIvAdi zrI rAjaprazrIya sUtra: 02 169 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa sakala padArtha prakAzita thaze, kU-kacchapa jema bhava upasthita thAya tyAre potAnA aMgAne saMkecI le che tema teo paNa saMsAra-paribhramaNa bhayathI viSayatApAthI peAtAnI indriyAnI rakSA karanAra thaze. jema kamalapatra pANInI saMcAgAvasthAmAM paNa tethI lipta thatuM nathI tema teo pANInI jema svajaneAnI vacce rahevA chatAMe temanA viSayamAM saMbadha vihIna thaze. gagananI jema teo nirAlama thaze. AkAza jema avalaMbana vagara che tema teo kula, grAma nagara vagere avalakhathI rahita thaze. anilavAyunI jema tee nirAlaya thaze. anilane jema koI ghara nathI tema te paNa apratikhaMdha vihArI thaze. candranI jema e saumya lezyAyukata thaze. sUryanI jema tee dIpta tejavALA thaze teja dravya ane bhAvanI apekSAe e prakAranu che. AmAM zarIrAdinI dIptirUpa dravyateja ane tapaHprabhRti jAyamAna teja bhAvateja che. sAgaranI jema teo gaMbhIra thaze. ha zoka vagere kAraNeA hAvA chatAM e temanA cittamAM koipaNa jAtanA vikAra utpanna thaze nahiM. tee nirvikAra cittavALA thaze, vihaganI jema te sataH vipramuta thaze. te sasaMgathI rahita thaze. parivAra vagerenA tyAgathI ane niyata AvAsathI rahita hAvAthI teo mamatvarUpa saMbadha koInI sAthe khAMdhaze nahi. merUmadaranI jema tee apraka'pa thaze. eTale ke parIha upasa rUpa pavana temane vicalita karI zakaze nahi. zAyada salIlanI jema tee zuddha thaze. jema zaradaRtumAM pANI niLa rahe che tema teo paNa rAgadveSa rahita hAvAthI nimaLa cittavALA thaze. khar3I viSANu-geDAnA zIMgaDAnI jema tee eka jAta thaze. rAgAdvirUpa sahAyakAthI rahita hAvA badala ekAkI raheze. temaja bhAra`Da pakSInI jema apramatta thaze, bhAra'DapakSI e jIvayukata hAya che. tene traNa paga hAya che, khI grIvA, mukhAthI te yukata hAya che. A banne jIvAtuM peTa ekaja hoya che, zrI rAjapraznIya sUtraH 02 170 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A apramatta thaIne vitharaNazIla hoya che. tema teo paNa tapa saMyama vagerenuM rakSaNa karavAmAM pramAda rahita thaze, kejara-hAthI nI jema teo zUra haze. eTale ke kaSAya vagere ripuone naSTa karavAmAM samartha thaze. vRSabhanI jema teo jAtasthAmAM thaze. utpana parAkramavALA thaze. siMhanI jema durgharSa-parISahAdirUpa mRga vaDe durgharSa haze. vasuMdharAnI jema sarvasparza saha thaze, pRthvI jema sarve sahA-asahma sparzane paNa sahana kare che tema anukUlapratikUla parISaha ane upasargane teo sahana karatA thaze. suhata hutAzananI jema teo tejathI sadA jAjavalyamAna raheze. jema dhRta vagerenI AhutithI agni vadhAre ane vadhAre prajavalita thaI jAya che tema teo paNa tapa saMyamanA tejathI dIdIpyamAna anagAra thaze. A pramANe A pUrvokata vizeSaNathI viziSTa thayelA te bhagavAna ane gAra daDhapratijJa sarvotkRSTa jJAnathI, sarvotkRSTa darzanathI, sarvotkRSTa cAritrathI sarvotkRSTa AlApathI, pazupaDakAdi varjita vasatikAnA sevanathI, anuttara vihArathI, anuttara AjIvathI, saralatAthI. anuttara apakaraNarUpa dravyathI ane kaSAya tanukaraNarUpa bhAvathI anuttara kSamAguNathI anuttara guptithI anuttara nirlobhArUpa mukitathI. anuttara sarva saMyamathI. mana vacana kAyanA virAdhanA temaja sucarita-AzaMsAdi deSarahita temanA nirvANarUpa phaLanA mArgathI AtmAne bhAvita karavAthI. anaMta niravasAna, anuttara, sarvotkRSTa, kRtna sakala. pratipUrNa. AvaraNa varjita ane avyAhata evA saMkaSTa hovAthI sahAya varjita ethI zreSTha kevaLajJAna ane kevaLadarzanane prApta karaze. tyAre te bhagavAn arhana jina kevalI jaI jaze, tathA sadeva manujAsuralekanI paryAyanA jJAtA thaze. tyAre te Agatine-deva lekAdithI manuSya gatimAM Agamanane manuSya lekamAMthI devadi gatiomAM gamanane. sthitine-devakAdikamAM avasthitine avanane devakathI AyukSapa pachI patanane upapAtane-devanArakonA janmane-tanevicArane. kRta- kahelAone. mane mAnasikane manamAM vyavasthita vicAradhArAne. kSapitane-kSaya prAsane. bhakatane-Aditane. pratisevitane-bhegyavatu jAtanA sevanane. AviSkarmane-pratyakSamAM karelA karmone. rakamane, ekAntamAM AcarelAM karmone. A pramANe te deva manuja asura sahita lekanI sarva paryAye te jANaze tethI te anagAra arahAjananI dRSTimAM apratyakSa evuM kaMI raheze nahi temane sarva-pratyakSa thaI jaze. sarvajJa arahasyabhAgI sAvadyAcaraNa varjita hovAthI suspaSTa sakalAcAranA pAlaka thayelA kALamAM manovAkAya vegamAM vartamAna Ihaleka saMbaMdhI sarvajananA sarvabhAvene jANatAM ane jotAM vihAra karaze. 174 zrI rAjaprakSIya sUtraH 02 171 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi "> tat pA 45phaLo vahI" mUlA ---'tA" tyAra pachI nevara' te dRDhapratijJa kevalI "jJA veLa vidvAre" vimALe" A pramANe vihAra karatAM va vAsA. hi riyAya' ghaNA varSo sudhI kevalI paryAyanuM vAttA" pAlana karaze. bappo bADamera AmottA'' ane potAnA AyuSyanA aMta samayane jANIne 'vasU mattAhe pacavAsa pAtAnA ghaNA bhakatAnu pratyAkhyAnakaraze bahUi bhattAI annsaLAt cheAsa" ghaNAM bhakatAnuM anazanA vaDe chedana karaze. dhanasajjA jIr jjamAve mahopa, ceyanevAle" A pramANe bhakatAnuM pratyAkhyAna karIne ane anazana dvArA temanuM chedana karIne te dRDhapratijJa kevalI je anI siddhi mATe sAdhujanA vaDe nagnabhAva acelatva parimita vastra dhArava, kezaloMcana, brahmacarya vAsa, " aNhANagaM aMtavaNaM aNuvahANagaM, bhUmisaijjAo phalahasejjAo, paragharapaveto. rudrAvaNadvAra', maLAvamALA -' snAna rahita rahevuM, dantadhAvananeA tyAga karavA, pagarakhAo paheravA nahi, bhUmipara zayana karavu phalaka para suvuM bhikSAdi mATe para gharamAM javuM lAbha alAla, mAna apamAna-'pati dvIjaLabo niMbo visaLago tangaLAno tAkaLAno garabo udmAvayA vihavara' khIjAe vaDe karAyela hIlanA-nidanA, khi sanA, tanA, tADanA. gaNA, anukUla pratikUla aneka jAtanI "bAvIsavIlA nasambA gAmaTA krimingati" khAvIza parISahA temaja upasarga ane indriyAnA pratikUla zabda vagere sahana karavAmAM Ave che, 'tamag' gAdiCrU, merdi, sAsanIsAme haiM ziiidara, publidira, muriherU, piinAdi, savvatuvALamaMta di'' te anI ArAdhanA karIne aMtima zvAsAcchavAsathI siddha thai jaze. yuddha thai jaze. mukata thai jaze. parinirvAMtAzathalIbhUta thaI jaze. ane samastaduHkhAnA aMta karaze. TIkA -- --A pramANe viharatA dRDhapratijJa kevalI ghaNAM varSo sudhI kevalI paryAvamAM virAjamAna raheze. jyAre temanA AyuSyanI samAptinA-samaya Avaze tyAre teo A vAta jANIne aneka bhakatAnu pratyAkhyAna karaze. anazana vaDe ghaNA bhakatAnuM chedana karaze. A pramANe bhakatapratyAkhyAna karIne ane anazana vaDe temanuM chedana karIne te dRDhapratijJa kevalI jenA mATe sAdhujana nagnabhAva dhAraNa kare che eTale ke parimita vastro rAkhe che, peAtAnA hAthA vaDe kezalu Mcana kare che. pUrNarUpathI brahmacaryAvasthAmAM rahe che. mana, vacana. kAyathI snAna karavAnA parItyAga kare che. daMtadhAvananA sarvathA zrI rAjapraznIya sUtra : 02 172 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga kare che. pagarakhA meAjA paheratA nathI. upalakSaNathI gADInI savArI karavI, gheADA vagere vAhana para besavuM vagerene tyajI de che. bhUmi para zayana kare che. lAkaDAnA pATiyA vagere para sUve che. AhAra Adi pratyeAjanAne lIdhe ja paragharamAM praveza kare che. lAbha alAbhamAM. samAnabhAva rAkhe che. mAna apamAnanI je lagIre darakAra rAkhatA nathI. temaja khIjAo dvArA karAyela hIlanAone, madUghATaka vacanAne niMdAone jugupsA bhASaNarUpa vacanAne khisanAone he muNDa tane dhikakAra che !" vagere rUpa vacanAne. tajanAone a'gulI praznanapUrNAMka hai jAma ! pachI tane khakhara khabara paDaze" vagere rUpa vacanAne gaNAone. A cAra che. A la'paTa che" ityAdirUpa vacanone temaja anukUla pratiklanAnA prakAranI kSudhAdipa 22 prakAranA paraSahAne tathA devAdikRta upadravAne ane grAmakaTakAne gAmAne indriyasamUhane duHkhotpAdaka hovAthI ane mukitamArgamAM vighnanA hetubhUta hAvArthI ane kaTakarUpa pratikUla zabdA dikAne athavA kSudrajanAnA rUkSa AlApAne jenA mATe sahana kare che te mAkSarUpa arthanI ArAdhanA karaze. ArAdhanA karIne pachI tee aMtima dhAsocchavAsathI sakala kAone karI levAthI kRtakRtya thai javAthI siddha thai jaze, vimala kevalajJAnAlAkathI sakala leAkAleAkanA jJAtA thaI jaze samasta karmothI mukata thai jaze. svastha thai jaze ane zarIra sa'kha'dhI ane manasa''dhI satRsta lezeAne nAza karaze. eTale ke te avyAkhAya sukha bhAkatA thaI jaze. "sU. 175mA mevA mate ? - sevA mate ? maLyuM joyame hAri| mUlA--"mevuM maMte ! seva mate !" he bhadata ! je pramANe ApazrIe kahyuM che te temaja che eTale ke ApazrIe peAtAnI divyadhvanidvArA je kaMI kahyuM che te vAstavika ja che. savathA satya che A pramANe kahIne "mAvI zauyama" bhagavAna gautame samAM mAva. varU namana'' zramaNa bhagavAnane vaMdanA karI; guNa stuti karI ane temane namaskAra karyAM... "vRttiAnamasittA saMjJamena tapasAbappAnuM mAremALe vidara' vaMdanA temaja namaskAra karIne tee saMyama ane tapazrI AtmAne bhAvita karatAM peAtAnA sthAne birAjamAna thai gayA. TIkA spaSTa che. seva maMte ! tevuM maMte !" Ama ja be vakhata kahevAmAM Avyu che te bhagavad vacanamAM ati zraddhA pragaTa karavA mATe che. 5 176 5 zrI rAjapraznIya sUtraH 02 173 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazaritano artha:gujarAta prAMtamAM viramagAma nAmaka eka nagara che A nagaranI zerIo ane dukAno zrAvakajanenA bhavya makAnethI yukta che eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM karatAM che munionI sAthe vaizAkha mAsamAM ahIM saMyamayAtrAnA nirvAha mATe AvyA ahIM nA "zrIsaMghe ApazrIne ahIMja birAjavAnI vinaMtI karI che te samayamAM ja meM tyAM rahIne rAjaprIya sUtranI A sudhinI TIkA sa pUrNa karI A samaya vaizAkha zukala akSaya tRtIyA vikrama saMvata 2013 gurUvArane have ahIMne jaina zrI saMdha zuddha sthAnakavAsI che, dharma pratye enA hRdayamAM khUbaja AdarabhAva che A zrI saMgha" premALa che temaja zuddha sthAnakavAsI dharmane dIpAvanAra che enA hadaya mAM atyadhika dayAbhAva nivAsa kare che zrAvaka saMba dhI AcAravicArothI e jagatamAM prasiddha che jainadharma pratye adhikAdhika anurAgI havA badala samyakAvathI suzobhita che bhuvanakanAtha-devAdhideva tIrthakara para ane tIrthaMkara pratipAdita gharma para zraddhAzIla zrAvaka ane zrAvikAo ahIM darekedareka gharamAM nivAsa kare che A sarvanAM AcAravicAro jaina maryAdAnurUpa che bIjAonA mATe eo A bAbatamAM saMpUrNapaNe anukaraNIya che emane svabhAva mRdu che ahIMnA zrAvakanuM citta gurUnI gharmabhaktimAM sadA premayukata banI rahe cheA badhA kAraNothI e baghA samaSTi che " zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta rAjapraznIyasUtranI sudhinI vyAkhyA samApta zrI rAjaprazrIya sUtraH 02 174