________________
૨૭૬
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમે ઇકહે હુએ, યહ વિષય રોચક હેને પર ભી ઇસ લેખ કે અંતર્ગત નહીં આ સકતા. અસ્તુ.
અભય મિનિ કી ખ્યાતિ બઢને લગી. લંકાનિવાસિયે કે અનુભવ હોને લગા કિ દમિલાં (કવિ) કે ફદ સે મુક્તિ દિલા સકનેવાલા એક હી વ્યક્તિ હૈ--‘અભયગમિનિ'. લેગે ને સમઝ લિયા કિ નિકટ ભવિષ્ય મેં લંકા કા “સ્વાતંત્ર્યસંગ્રામ આરંભ હોનેવાલા હૈ, ઔર ઇસ સંગ્રામ મેં જે જિસસે બન પડે' કરને કી સોચને લગે. કવન-તિબ્ધ ને તેના સંગ્રહ કરને કે નિમિત્ત ઉન દસ પ્રસિદ્ધ લડાકે વિરે કો બુલાયા ઔર કહા–“તુમમેં સે પ્રત્યેક અપની અપની પસંદ કે અનુસાર દસ-દસ લડાકે વીર ભતી કરો.” ઇસ પ્રકાર જબ ઉનકી સંખ્યા સૌ હો ગઈ, તો ઉસને ઉન સૌ જન કે ભી યહી આજ્ઞા દી. ઈસ પ્રકાર સેના કી સંખ્યા હજાર, દસ હજાર, બઢતે—બઢતે ઈસસે ભી અધિક હો ગઈ. અબ સેના કે લિયે યુદ્ધસામગ્રી કે શ્યકતા પડી. રાજા ને ઇસકે લિયે ઘેષણ નિકાલી. લગે ને હાથી દિયે, ઘેડે દિયે, રથ દિયે ઔર જિસ ચીજ કી આવશ્યકતા પડી, દી. સિંહલ જતિ કી તમામ શકિત એક જગહ કેન્દ્રીભત હો ગઈ જાતિ કી સ્વતંત્રતા કા પ્રશ્ન ઉસકે જીવન ઔર મરણ કા પ્રશ્ન થા. સબ તૈયારી હો ગઈ; લેકિન રાજા કવન-તિષ્ય તૈયાર ન હુએઉનકી સંમતિ મેં અભી કુછ દેર પ્રતીક્ષા કરને કી આવશ્યકતા થી. રાજકુમાર “અભય-ગમિનિ' કે લિયે યહ અસહ્ય થા. વહ અબ ઔર પ્રતીક્ષા કરને કે પક્ષ મેં ન થે. ઉહાંને પિતા સે સંગ્રામ છે. દેને કી આજ્ઞા માંગી. પિતા ને લિખ ભેજા–“ઉદ્દડ મત બનો, તામિલ (કવિ) કી શક્તિ બહુત હૈ. દસ લાખ સે અધિક સંખ્યા ઉનકે પાસ હૈ. અભી મહાગંગા કે ઇસ પાસે કે રાજ્ય પર હી સંતોષ કરો.” અભયગમિનિ દઢ છે. ઉહોંને તીન બાર પિતા સે સંગ્રામ કી આજ્ઞા માંગી. ચૌથી બાગને કી એક જેડી કે સાથ પિતા કે યહ કહલા ભેજા —“પિતા ! આપ પુરુષ નહીં, સ્ત્રી હૈ. યદિ પુરુષ હોતે, તે ઐસે વચન કભી ન કહતે. આપકે લિયે યહ કંગન ભેજતા હૂં. ઈન્હેં પહન કર ઘર મેં બૈઠ રહીએ.” પુત્ર કે ઈસ વ્યવહાર સે પિતા કે બહુત દુઃખ હુઆ, ઔર અપને ઈસ વ્યવહાર કે કારણ હી રાજકુમાર અભયગમિનિ ઈતિહાસ મેં “દુષ્ટગ્રામણિ (સિંહલ=દુહુર્ગનુનુ) નામ સે પ્રસિદ્ધ હૈ.
સ્વાતંત્ર્ય-સંગ્રામ કા ઇતિહાસ લંબા હૈ. ઉસકે ૫ને વીરાં કે રક્ત સે રંગે પડે હૈ. ન જાને ઉભય પક્ષ કે કિતને યોદ્ધા ઇસ યુદ્ધ મેં કામ આયે. દોને ઓર કે અસંખ્ય પ્રાણિ કા રક્ત બહતા દેખ કર મહારાજ દુષ્ટગ્રામણિ કા હૃદય પીઘલા. ઉન્હોંને તામિલ-નરેશ મહારાજ એલાર કે પુકાર કર કહા–“ક વ્યર્થ ઈતને લાગે કા રક્ત બહાતે હો ? આઓ, હમ દોનાં % યુદ્ધ દ્વારા ઈસ યુદ્ધ કા નિર્ણય કરે !” મહારાજ એલાર ભી વીર પુરુષ છે. ઇસકે લિયે તૈયાર હો ગયે. ઠંદ્વ યુદ્ધ હુઆ. વીર કી ભાંતિ દે વીર લડે ઔર ખૂબ લડે. અંતે મેં મહારાજ દુષ્ટયામણિ કી વિજય હુઈ ઔર મહારાજ એલાર યુદ્ધ મેં કામ આયે. લંકા સ્વતંત્ર હો ગયા
ઔર મહારાજ દુષ્ટયામણિ ને અપની સારી પ્રજા કે મહારાજ એલાર કી મૃત-દેહ કા સરકાર કરને કી આજ્ઞા દી. શહર મેં સે હો કર એક બડે જલુસ કે સાથ “શબ” કી સવારી નિકાલી ગઈ બાદ મેં ઉસી સ્થાન પર, જિસ સ્થાન પર મહારાજ એલાર લડત-લડતે ગિરે છે, ઉનકે શબ કા દાહ-કર્મ-સંસ્કાર કિયા ગયા. ઉસ સ્થાન પર એક પક્કી સમાધિ બનવા દી ગઈ, જિસ પર લિખા હૈ—“કઈ ભી અમીર, ગરીબ, ઇસ સ્થાન કે સમીપ સે પાલકી મેં વા ઘોડે પર બૈઠ કર ન નિકલે. ઇસ સ્થાન પર કઈ બાજા ઈત્યાદિ ભી ન બજાયા જાય.” દો હજાર વર્ષ સે કનg સિંહલ જાતિ અપને સ્વાતંત્ર્ય-દાતા મહારાજ દુષ્ટગ્રામણિ કી ઇસ આજ્ઞા કા અક્ષરશ: પાલન કરી રહી હૈ.
(ચૈત્ર-૧૯૮૫ ના “ત્યાગભૂમિ”માં લેખક:-શ્રી. કૌસલ્યાયિન આનંદ-લંકા)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
