Shubh Sangraha Part 05

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 347

ભગવાન શ્રી કૃષ્ણપર અપવાદ
૩૩૧
પૂજા નહીં કરતા હૈ; વર્લ્ડ દેશ કભી અભ્યુત્થાન કા પ્રશ્ન નહીં કર સકતા હૈ. ક્યા યહ દોષ હમમેં નહીં હૈ ? ક્યા હમ સમુચિત રૂપ સે યાગીવર શ્રીકૃષ્ણ કી પૂજા કરતે હૈં? ભારત કે ઇતિહાસ મે, જિનમેં મહાભારત સમસે પ્રસિદ્ધ હૈ, કાઇ ભી એસી બાત નહીં લિખી હૈ, જિસસે શ્રીકૃષ્ણ કે આચરણપર કોઇ દોષ લગે. ઇસમેં સંદેહ નહી, કિ શ્રીકૃષ્ણ મેં વહુ સૌન્દર્ય ઔર મેાહિની શક્તિ થી, જિસસે સભી મુગ્ધ હેા નતે થે. યહ યાગબલ કા પ્રભાવ થા. ઇસી કારણ કવિયેાં તથા ચિત્રકારાં ને ઉનકે હાથ મે ખસી દિખલા કર ઉનકી વિશ્વ-વિમેાહિની શક્તિ કા પરિચય દિયા હૈ. હમારા દેશ કૃષિપ્રધાન હૈ. જિસ કૃષિપ્રધાન દેશ મેં ગૌ કી પૂજા નહીં હેતી, ઉસમેં સાક્ષાત દુર્ભિક્ષ કા નિવાસ હાતા હૈ. શ્રીકૃષ્ણ ક્રી ગેા-ભક્તિ અનન્ય થી; પર આજ ગૌ મેં હમારી વૈસો શ્રદ્ધા ન રહી. આજ યદિ અપની ગૌએ કી રક્ષા કે ઉપાય ઢૂંઢતે, તે શુદ્ધ ઘી-દૂધ કે બદલે હમેં વનસ્પતિ ઘી' નહી દેખના પડતા. શ્રીકૃષ્ણ ને હમે શિક્ષા દી થી, કિ ગૌ કા અપને જીવન સે બઢ કર માનના ચાહિયે. ઇસી ભાવ કે સમઝાને કે લિયે હમારે કવિયેાં ને યહાં તક લિખ દિયા હૈ, કિ યહ સમૂચા બ્રહ્માંડ ગેામાતા કે મસ્તક પર સ્થિર હૈ ઇસમે કેાઇ સંદેહ ન્દી, કિ ઇસી ગા-માતા કે અપમાન કે કારણ હી હમારી સતાન ક્રમશઃ કૃશ-ગાત્ર ઔર ક્ષીણ બુદ્ધિ હૈતી જા રહી હૈ. કવિગણ શ્રીકૃષ્ણ કા ગિરિધારી કલા કરતે હૈ, જિસસે યહ સિદ્ધ હાતા હૈ કિ શ્રીકૃષ્ણ જૈસે મહાન યોગીશ્વર કે સામને વિશાલ પર્યંત જૈસી કઠિનાઇયાં ભી ફૂલ કે સમાન હલકી હો જાતી હૈં. શ્રીકૃષ્ણ કે પુણ્યમય જીવન સે ઐસી શિક્ષાએ ન ક્રૂ કર હમ કૈવલ ગંદી-ગંદી ખાતે ગઢ અપની કામ–પિપાસા કી પરિતૃપ્તિ કરતે હૈં. શ્રીકૃષ્ણ ને કહા હૈઃ"आपूर्यमाणमचलप्रतिष्ठं समुद्रमापः प्रविशति यद्वत् ।
તઢામાં ચં પ્રવિણાંત સર્વે સ શાંતિમાન્ન તિ ન ામકામી ॥ (ગીતા, ૨–૭૦) અર્થાત્ -જિસ પ્રકાર નદિયાં જલ સે પરિપૂર્ણ અવસ્થિત સમુદ્ર મેં અસ્થિર ભાવ સે પ્રવેશ કરતી હૈ, તબ ભી ઉસકા અશાંત નહી' કર સકતી; ઉસી પ્રકાર સારી ભેગેચ્છાયે જિસકે ચિત્ત કે ચલિત નહીં કર શાંત હા જાતી હૈં વહી મેાક્ષ લાભ કરતે હૈ, ભાગાક્ષ વ્યક્તિ મેક્ષ લાભ નહીં કર સકતા.’”
ઔર ભીઃ——
"कर्मेन्द्रियाणि संयम्य य आस्ते मनसा स्मरन् ।
ન્દ્રિયા સ્વિમૂઢામા મિથ્યાવાદઃ સ પુતે ॥ (ગીતા. અ. ૩-૬)
અર્થાત્——જો વ્યક્તિ કમે પ્રિયાં કા સયમ કર કે મન હી મન ઇંદ્રિયાં કે વિષય કા સ્મરણુ કરતા હૈ, વહી મૂઢાત્મા કપટાચારી કહા જાતા હૈ.”
ઈસ પ્રકાર શ્રીકૃષ્ણે કતે હૈં, કિ જો મનુષ્ય ઈંદ્રિયમાં કે વશીભૂત કરતા હુઆ ભી મન– હી મન યદિ ઇંદ્રિયોં કે વિષય-અર્થાત્ શબ્દ, સ્પર્શ આદિ કા અનુભવ કરતા હૈ, વહેં ભી એક છલી ઔર પાતકી હૈ. ઇસ ગંભીર સ્વર સે ધર્મોપદેશ દેનેવાલે શ્રીકૃષ્ણ પર દિવાસનાસક્ત હેને કા અપવાદ લગાયા જાતા હૈ, તે। યહ હમારી સીતા ઔર અસભ્યતા કા દૃષ્ટાંત હૈ. જિન શ્રીકૃષ્ણે તે ખાલ્યકાલ મેં હી પૂતના-જૈસી ચાંડાલિની રાક્ષસી કે જીવન કા હંસતેઽહંસતે અવસાન કર દિયા થા; જિન્હાંને સ્વયં અગાધ નદી મેં કૂદ કર એક દુર્દાંત વિષધર કે છકકે ધ્રુડા દિયે થે; જિન્હોંને સાધુએ કે શત્રુ બકાસુરાદિક કા વિધ્વ ંસ કિયા થા; જિન્હોંને મહાભારત યુદ્ધ કી પ્રચંડ અગ્નિ કે પ્રજવલિત હાને કે પૂર્વ હી શાંતિ સ્થાપના કરને કી યથાશક્તિ ચેષ્ટા કી થી ઔર જિન્હાંને સ્વયં સારથિ અન કર અન્યાય પક્ષ કાપરાસ્ત કરાયા થા; ઐસે વીર, ધાર, રાજનીતિજ્ઞ ઔર મહારથીપર અપવાદ લગા કર હમ અપની જ્ઞાન-શૂન્યતા ઔર નીચ પ્રવૃત્તિ કા હી પરિચય દેતે હૈ. ક્યા આજ ભી વમાન રાજનીતિક યુદ્ધ મે' ઉન્હીં શ્રીકૃષ્ણે કી અમર ગીતા કા સહારા નહી. લિયા જાતા હૈ ?
આ જાતિ ! અમ વિકાસ કા યુગ ઉપસ્થિત હૈ, અબ ભી તૂ અપને અજ્ઞાન ત્યાગ