Shubh Sangraha Part 05

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 374

૩૫૮
શુભસંગ્રહ-ભાગ પાંચમ તક ઘમસાન યુદ્ધ કર એક લાખ મહારથિ કા અપાર સેના સહિત વધ કરને કે ઉપરાંત શિખંડી કે દ્વારા શરશયા પર પડ ગયે, તબ સંજયને આ કર યહ સમાચાર ધૃતરાષ્ટ્ર કે સનાયા. તબ ભીષ્મ કે લિયે શોક કરતે હુએ ધૃતરાષ્ટ્રને સંજય સે યુદ્ધ કા સારા હાલ પૂછી (મહા) ભીમ અ ૧૪) તદનુસાર સંજયને પહલે દેને એર કી સેનાઓ કા વર્ણન કર કે ફિર ગીતા સુનાના આરંભ કિયા. ગીતા ભીષ્મપર્વ કે ૨૫ વેં સે ૪૨ વૅ અધ્યાય તક હૈ.
મહર્ષિ વ્યાસ, સંજય, વિદુર ઔર ભીષ્મ આદિ કુછ હી ઐસે મહાનુભાવ છે, જે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ કે યથાર્થ સ્વરૂપ કે પહચાનતે થે. ધતરાષ્ટ્ર કે પૂછપર સંજય ને કહા થા કિ “મેં સ્ત્રીપત્રાદિકે મોહ મેં પડ કર અવિદ્યા કા સેવન નહીં કરતા, મેં ભગવાન કે અપ ણ કિયે બિના (થા) ધર્મ કા આચરણું નહીં કરતા, મૈ શુદ્ધ ભાવ ઔર ભકિતયોગ કે દ્વારા હી જનાર્દન શ્રીકૃષ્ણ કે સ્વરૂપ કે યથાર્થ જાનતા હૂં.' ભગવાન કા સ્વરૂપ ઔર પરાક્રમ બતાતે હુએ સંજય ને કહા–“ઉદારહદય શ્રીવાસુદેવ કે ચક્ર કા મધ્યભાગ પાંચ હાથ વિસ્તારવાલા હૈ, પરંતુ ભગવાન કી ઈચ્છાનુકૂલ વહ ચાહે જિતના બડા હો સકતા હૈ. વહ તેજ:પુંજ સે પ્રકાશિત ચક્ર સબકે સારસાર બલ કી થાહ લેને કે લિયે બના હૈ, વહ કૌર કા સંહારક હે ઓર પાંડવ કા પ્રિયતમ હૈ. મહાબલવાન શ્રીકૃષ્ણને લીલા સે હી ભયાનક રાક્ષસ નરકાસુર, બરાસુર ઔર
અભિમાની કંસ તથા શિશુપાલ કા વધ કર દિયા થા. પરમ એશ્વર્યવાન સુંદર-ણ શ્રીકૃષ્ણ મન કે સંક૯પ સે હી પૃથ્વી, અંતરિક્ષ ઔર સ્વર્ગ કો અપને વશ મેં કર સકતે હૈ..એક એર સારા જગત હૈ ઔર દૂસરી ઓર અકેલે શ્રીકૃષ્ણ છે તે સારરૂપ મેં વહી ઉસ સબસે અધિક હરેંગે. વે અપની ઇચ્છીમાત્ર સે હી જગત કે ભમ કર સકતે હૈ, પરંતુ ઉનકો ભસ્મ કરને મેં સારા વિશ્વ ભી સમર્થ નહીં હૈ:– यतः सत्यं यतो धर्मो यतो हीरार्जवं यतः। ततो भवति गोविन्दो यतः कृष्णस्ततो जयः।।
“જહાં સત્ય, ધર્મ, ઈશ્વરવિરોધી કાર્ય મેં લજજા ઔર હદય કી સરલતા હોતી હૈ, વહી શ્રીકૃષ્ણ રહતે હૈ, ઔર જહાં શ્રીકૃષ્ણ રહતે હૈ, વહીં નિઃસંદેહ વિજય હૈ. સર્વ ભૂતાત્મા પુરુષોત્તમ શ્રીકૃષ્ણ લીલા સે પૃથ્વી, અંતરિક્ષ ઔર સ્વર્ગ કા સંચાલન કિયા કરતે હૈ, યે શ્રીકૃષ્ણ સબ લાગે કે મેહિત કરતે હુએ-સે પાંડવ કા બહાના કર કે તુમ્હારે અધમી મૂખ પુત્ર કે ભસ્મ કરના ચાહતે હૈં. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અને પ્રભાવ સે કાલ-ચક્ર, જગતચક્ર ઔર યુગ-ચક્ર કે સદા ઘૂમાયા (બદલા) કરતે હૈ. મેં યહ સત્ય કહતા હૂં કિ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ હી કાલ, મૃત્યુ ઔર સ્થાવર-જંગમરૂપ જગત કે એકમાત્ર અધીશ્વર હૈ જૈસે કિસાન અપને હી બોયે હુએ ખેત કે (પક જાને પર) કાટ લેતા હૈ. ઇસી પ્રકાર મહાયોગેશ્વર શ્રીકૃષ્ણ સમસ્ત જડત કે પાલનકર્તા હોને પર ભી સ્વયં ઉસકે સંહાર કે લિયે કર્મ કરતે હૈ, યે અપની મહામાયા કે પ્રભાવ સે સબક મોહિત કરતે હૈ, પરંતુ જે ઉનકી શરણ ગ્રહણ કર લેતે હૈ, યે માયા સે કભી મોહ કે પ્રાપ્ત નહીં હોતે. 'ये त्वमेव प्रपद्यन्ते न ते मुह्यन्ति मानवाः।'
( “કલ્યાણ”ના ગીતાંકમાંથી ).