Shubh Sangraha Part 05

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 382

૩૬૬
શુભસ’ગ્રહ-ભાગ પાંચમે
(૬) સંતતિ, ધર્મોં કી ઈશ્વરીય કૃપા, દાંપત્ય-આનંદ કૈવલ પત્ની કે હી સાશ્રિત હાતે હૈ. (અધ્યાય ૯—૨૮) દૂસરે ધર્મશાસ્ત્ર:
(૧) શ્રી કા પ્રત્યેક અંગ શુદ્ધ હૈ.
(ર) પુરુષ શક્તિ હૈ, સ્ત્રી સૌંદર્યાં હૈ.
(૩) જો કિસી સ્ત્રી કે પતિત કરતા હૈ વધુ અપની માતા કે પતિત કરતા
(૪) જિસે શ્રી શાપ દેતી હૈ ઉસે ઈશ્વર ભી શાપ દેતા હૈ.
(૫) સ્ત્રિયે! કે આંસૂ મેં સ્વ` સે અગ્નિ મુલાને કી શક્તિ હૈ.
(૬) જો સ્ત્રિયોં કા દુ:ખી દેખ કર હંસતા હૈ, ઉસકી પ્રાના ઈશ્વર સ્વીકાર નહી. કરતે. (૭) સ્ત્રી કે ગીત શ્ર્વિર કા પ્રિય હૈ, યદિ પુરુષ અપતી આવાજ તક પહુંચાના ચાહે તે વહુ સ્ત્રી કે સાથ ઉસકી પ્રાર્થના ગાવે.
(૮) સ્ત્રી–વધ કે ખરાબર કાઇ અપરાધ નહી હૈ.
યહ કહના કિ ધર કી સંપત્તિ મેં આ ક! ભાગ નહીં હૈ એક ખડી ભારી ભૂલ હૈ. માતા કી જાગીર પુત્ર કા નહીં બલ્કિ અવિવાહિતા પુત્રી કા મિલતી હૈ. પત્ની જો અપને પિતા સે પાતી હૈ, ઉસ પર પતિ કદાપિ અધિકાર નહીં કર સકતા. પતિ કા કર્જ પત્ની સે વસૂલ નહીં કિયા જા સકતા ઔર ન પુત્ર કા માતા સે. સતતિ પર સ્ત્રી કા ઉતના હી અધિકાર હૈ જિતના પુરુષ કા. વિધવા સ્ત્રી અપને પતિ કી જાયદાદ મેં સે એક નિશ્ચિત ભાગ કી અધિકારિણી હૈાતી હૈ. વૈવાહિક સંબંધ ભી હિંદુ ધર્મી મેં બહુત ઉંચા હૈ. ઇસમે` શરીર કા નહીં. આત્મા કા બ્યાહ હોતા હૈ. ઇસી લિયે કદાચિત્ માતા પિતા કી સંમતિ અનુસાર વ્યાહુ સબ સે અચ્છા સમઝા ગયા હૈ. હિંદુ ધર્માં મે' વિધવાવિવાહ કી ભી આજ્ઞા હૈ; કિંતુ આધકાંશ હિંદુ સ્મિયાં ઇસકી પરવાહ નહીં કરતી. વે સ્વર્ગીય પતિ કી સુખમૃતિ મે સારા જીવન વ્યતીત કર દેતી હૈ. ખાલવિવાદ કા ભી હિંદુ ધર્મી કા એક અંગ ખતાને કે બરાબર તે કાઈ ભૂલ હૈ। હી નહીં સકતી. પ્રાચીનકાલ મે' સ્વયંવર દ્વારા વિવાહ કી પ્રથા થી; કિંતુ પરિસ્થિતિ કે પ્રલાવ સે અમ વહુ કેવલ કથા કહાની કી બાત હૈ. પતિ કે સાથ ચિતા મેં જલ જાને કી આજ્ઞા ભી હિંદુ ધ નહીં દેતા થા ઔર ન દેતા હૈ. ઇસકા કારણ કુછ ઔર હી હેાગા. કહા જાતા હૈ આક્રમણકારી મુસલમાનાં સે સતીત્વ કી રક્ષા કરને કે લિયે હી સ્ત્રિયોં ને જીવિત ચિતા મેં પ્રવેશ કરના આરંભ કિયા થા. ઔર વહી કુછ દિનેાં મેં રિવાજ સા હૈ। ગયા. રાજા રામમેાહન રાય ને સરકાર કી મદદ સે ઇસ પ્રથા કા બંદ કર કે મહિલાસમાજ કા નિઃસ ંદેહ બડા ઉપકાર કિયા હૈ. મુસલમાની શાસનકાલ મેં જો સબ સે બડી મુરાઇ હિંદુ સમાજ મેં આઇ વહુ પર્દા હૈ ઔર યહી અિયાં કે શારીરિક માનસિક ત્યાદિ પતન કા કારણુ હુઆ હૈ. ન સમ કુરીતિયાં સે ઔર હિંદુ ધર્મ સે કાઇ સબંધ ના હૈ. મંદ લાગ ધર્મશાસ્ત્રોં કા પઢકર ધ કા સમઝે તે ન કુરીતિચેાં કે દૂર હાને મેં કુછ ભી દેર ન લગે.
ઇસકે સિવાય સંસાર કૈં કિસી ઇસીસે આપ સમઝ સકતે હૈં... વહુ ઈશ્વર હૈ. હમ ઉસકી
(“ગૃહલક્ષ્મી”ના એક અંકમાં લેખક શ્રી. લક્ષ્મીકાન્ત વ.)
હિંદૂ-ધમ મેડ ઈશ્વર કા પિતા ભી ઔર માતા ભી કહા હૈ. ભી ધર્મ ને પરમ બ્રહ્મ કા માતા કે રૂપ મે' નહી' સ્વીકાર કિયા. કિ હિંદૂ ધર્માં મેં સ્ત્રી કે કિતના ઊંચા સ્થાન હૈ. વહુ માતા હૈ, પ્રશંસા કરને મેં અસમર્થ હૈ.