Shubh Sangraha Part 05

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 343

ભગવાન કૃષ્ણ સે પ્રાના
૩૨૭
ડે
વહ તા એકદમ ભૂલ ગયે. હમને ઉસે અપને લિયે એકદમ અપ્રાસ'ગિક સમઝા કિ ·‘ગીતા કા મા -કર્મયોગ કા ઉપદેશ-કેવલ વૈરાગયાં ઔર વિરકતાં કે લિયે હૈ, ગૃહસ્થિયાં ક્રા ગીતા કા સ્પર્શ ભી ખડા ભયપ્રદ ઔર અસુખદ હૈ.” અસ્તુ. યહ સબ કુછ હુઆ ઔર હૈ, પરંતુ ઇસ શેચનીય અવસ્થા મેં ભી ધન–àાલુપતા, દૂસરાં કે સ્વત્વાં કે હડપને કી દુર્ગાત ઔર અપને ભાયાં કા હમેશા પાદાક્રાંત કરતે રહને કા ભાવ હમારે હૃદાં મે અબ તક જાગ્રત હૈ. હૃદયવીણાકા તાર જો આપકે ગીતાજ્ઞાન કૈા વિધાષિત કરને કે લિયે હૈ સેા ભૌતિકવાદ કારાગ અલાપ રહા હૈ. નદી ઔર સરાવમાં કે પ્રશાંત ઔર સુરમ્ય તટ પર હરે–ભરે કાનન ઔર પહાડ માનવજાત કે રકત સે, નિનાં કે ખૂન સે સિંચે જાતે હૈં. ન્યાય ઔર સભ્યતા કી દુહાઇ દેતે હુએ ઉનકા શ્રાદ્ધ ક્રિયા જાતા હૈ. સ્વભાનિય કા રાગ અલાપતે હુએ દૂસરે। કા ન્યાયાધિકાર છાને જા રહે હૈ, ઉનકે ગલે દખા દિયે જાતે હૈ. શાન્તિ-શાર્કાન્ત કી પુકાર સે કાનાં કે પરદે કટ જાતે હૈ, કિન્તુ અશાન્તિકા ધાર તાંડવ મચા હુઆ હૈ ઔર ઉસકે અધિનાયક હૈં વહી-શાન્તિ કે ચીત્કાર કરનેવાલે, શેર મચાનેવાલે! મહારાજ! કહાં તક કહે ? ક્યા-ક્યા કહું ? વિશ્વ કી ઇસ નાટયસ્થલી પર આજ ખડે ભયાનક ઔર વિચિત્ર અભિનય હૈ। રહે હૈં. યહ ભારત ભૂમિ, કભી પુણ્ય-ભૂમિ, દેવ-ભૂમિ, ક -ભૂમિ થા; પર આજ તે! યહાં સ્વાલિપ્સા ઔર પ્રતિહિંસા કી રાક્ષસી ભાવનાએ ઔર દાનવી પ્રવૃત્તિયાં કા હી અખંડ સામ્રાજ્ય હૈ. આપને સ`સાર કા સુખી, યેાગ્ય ઔર ક્રમશીલ ખનાને કે લિયે ગીતા કા ઉપદેશ કિયા થા; પરંતુ આજ લેાગ ઉસ અમૃતમય ઉપદેશ કા ક્યા—સે ક્યા સમઝને લગે હૈ. આપને રાસ કા કિયા હૈ। યા ન કિયા હૈ, પરંતુ આજ આપર્ક નામ પર તમારો હાતે હૈ, રાસ હાતા હૈ, શૃંગાર હોતા હૈ, નાટક હૈ તા ઔર ન જાને કયા-ક્યા હૈ કર ધર્મ કા, શક્તિ કા, પવિત્ર ભાવના કા, પવિત્ર આદર્શો કા, સત્યાનાશ કિયા જાતા હૈ. ૩૩ કાટિ ભારત– વાસિયો મે આપકે ગૂઢગભીર આત્મવિજ્ઞાન ઔર આપકે શુદ્ધ સ્વરૂપ કા જ્ઞાન કુછ બિરલે સૌભાગ્યશાલી સજ્જતાં કા હા પ્રાપ્ત હતા હૈ. હાં, કુછ ભકતજન શ્રીમદ્ભાગવત કી કથા યા ઉસકા પાઠ અવશ્ય કરતે હૈં. જહાં-તડાં કુછ શ્રદ્ધાલુ લેાગ ગીતા કા ભી અધુરા સા અર્થ લગા કર ત્યાગી—વૈરાગી બન જાતે હૈં, પર ંતુ ઐસે કિતને ' જો સચમુચ આપ ભક્ત હૈ ઔર આપકે દેશાનુસાર કયેાગી ઔર સંયમી હૈ?
પ્યારે કૃષ્ણ! ભારત કે ધર્-ઘર આપકા જન્મદિવસ મનાયા જાતા હૈ-પ્રતિવર્ષ મનાયા જાતા હૈ, પાંચ હજાર વર્ષ સે મનાયા જાતા હૈ. ઇસ હીન અવસ્થા મેં ભી અને આપત્તિયાં સે ઔર અત્યાચારિયે ! લગાતાર પ્રાણધાતક પ્રહારોં સે શરીર જરિત ઔર સત્તાશૂન્ય હૈ। જાતે પર ભી હમ ઇસ પવિત્ર દિવસ કૈ, પુણ્ય-સ્મૃતિ કા, સુરક્ષિત બનાએ હુએ હૈં. યહ સ્મૃતિ ઔર ઐસી સ્મૃતિ હી હમારે જીવન કા ધ્રુવતારા હૈ-હમારે ચિરષિત આશાએ કા કેન્દ્ર ઔર ભાવી ઉન્નતિ કા સાધન હૈ; કિન્તુ કેશવ, પ્યારે કેશવ! હમેં શક્તિ દે, જ્ઞાન દે, બુદ્ધિ દે, અપને ગીતા કે પવિત્ર ઉપદેશોં કા સમઝને કે લિયે હમે વિદ્યા પ્રદાન કરા, કયેાગી બનને કી શક્તિ દે, વહ શક્તિ દે-જો આપને કુરુક્ષેત્ર પ્રાંગણ મે` વિષાદગ્રસ્ત ધનુર્ અર્જુન કે દી થી. હમ ભારતભૂમિ મેં ઉસી દિવ્ય ઔર સ્વર્ણ યુગ કે દેખતે કે ઇચ્છુક હૈ, જિસકી છટા આપકે સમય મેં દિખાઇ દેતી થી. પ્રભા ! હમ આપકા ભૂલે નહી હૈ. ઔર હમ ભૂલ સકતે ભી નહીં હૈ જિસ દિન ભારત આપકે। ભૂલ ગયા માનેા અપને જીવન, અપને આત્મા કા ભૂલ ગયા. ભારત ઇસ નિર્ધનતા મેં ભી આપકી પુણ્ય વિભૂતિ સે ધની હૈ, ઔર સસાર કા ભી ધની ના સકતા હૈ. સંસાર આજ તક કૃષ્ણ કે અભાવ સે દારક હૈ, પીડિત હૈ, દુ:ખી હૈ. ભગવન્! હમ આપકે શરણાગત હૈં! આપકા કહના હૈઃ— 'मच्चित्तः सर्व दुर्गाणि मत्प्रसादत्तरिष्यसि '
અબ હમ આપકે હી આશ્રિત હૈ. હમને અબ તક યશ્રેષ્ટ રૂપ સે આપકા, આપકે ઉપદેશાં કે સમઝને કા પ્રયત્ન નહીં કિયા થા. યહુ હમારી ભૂલ થી, અહંકાર થા; કિન્તુ ઉસકા યથેષ્ટ પ્રાયશ્ચિત્ત હૈ। ચૂકા. અબ બસ કરે. ખસ ! (સપ્ટેમ્બર-૧૯૨૯ ના‘“સાદેશિક”ના સંપાદકીય લેખ)