________________
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
કહેવાશે. શ્રાવકને ધર્મ તે શ્રાવકધર્મ. ધર્મ એટલે મ સ નું કારણ એવા સમ્યવાદને પરિણામ. કારણ કે “જેનાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય તે ધર્મ એવું વચન છે.
પ્રશ્ન : અહીં આત્માને સમ્યકૃત્વાદિ પરિણામનંજ ધર્મ કહ્યા. તો શું જિનપ્રણામ વગેરે બાહ્ય ક્રિયા ધ નથી ? ઉત્તર : સમ્યક્તાદિના પરિણામનું કારણ બને તેવી જિનપ્રણામ વગર બાહ્ય ક્રિયા પણ ધર્મ છે, પણ તે ઉપચારથી છે, પરમાર્થથી નહિ. કારણમાં કાર્યના ઉપચાર કરીને જિનપ્રણામ વગર બાહ્ય ક્રિયાને પણ ધર્મ કહેવાય. (પણે અહીં સ્પષ્ટ સમજી લેવું જરૂરી છે કે જિનપ્રણામ વગેરે જે બાહ્ય ક્રિયા સમ્યક્ત્યાદિના પરિણામનું કારણ બને તે જ બાહ્ય ક્રિયા ધર્મરૂપ છે. સમ્યક્તાદિના પરિણામનું કારણ ન બને તે બાહ્ય કિયા ધર્મરૂપ નથી.)
શ્રાવકધર્મન સંક્ષેપથી કહીશ” એમ કહીને ગ્રંથકારે પોતાની પ્રસ્તુત પ્રવૃત્તિનું પ્રયોજન જણાવ્યું છે. (શ્રાવકધર્મન વિસ્તારથી નહિ, કિંતુ સંક્ષેપથી કહેવો એ ગ્રંથકારની ગ્રંથરચના કરવાની પ્રવૃત્તિનું પ્રયોજન છે.) કેવા પ્રકારના શ્રાવકધર્મન કહેશો ? એના જવાબમાં કહ્યું કે- “સમ્યકત્વ આદિના ભાવાર્થથી યુક્ત શ્રાવકધર્મને કહીશ.” સમ્યક્ત્વનું સ્વરૂપ હવે પછી કહેવાશે. ‘આદિ' શબ્દથી અણુવ્રતો વગરે લેવું, અર્થાત્ અહીં અણુવ્રતો વગેરે પણ કહેવામાં આવશે. ભાવાર્થ એટલે પરમાર્થ.
કેવી રીતે કહેશો? એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં કહ્યું કે - “ગણધર પ્રણીત સૂત્રોના આધારે કહીશ.” આમ કહીને ગ્રંથકારે સર્વજ્ઞના આગમને અનુસરવાથી પ્રકરણની પ્રામાણિકતાને જણાવી. [૧]
एवमाद्यगाथायां मङ्गलादिचतुष्टयमभिधाय श्रावकधर्मस्य प्रस्तुतत्वात् श्रावकपदस्याऽन्वर्थमाह
परलोगहियं सम्मं, जो जिणवयणं सुणेइ उवउत्तो । अइतिव्वकम्मविगमा, सुक्कोसो सावगो एत्थ ॥२॥
परलोकहितं सम्यग्, यो जिनवचनं श्रृणोति उपयुक्तः।
અતિતીવવવિમાન્ સ ૩: શ્રાવ: મત્ર રા] . "परलोग'' गाहा ॥ व्याख्या-जिनवचनं यः श्रृणोति स श्रावक इति योगः। तत्र "श्रु श्रवणे' अस्मात् लुणि प्रत्ययेऽकादेशे ऐच्यावादेशे च श्रावक इति भवति । ततश्च श्रवणक्रियायोगात् श्रावकः, एवं चाऽतिप्रसङ्गः, प्रतिनियतश्च श्रावकव्यपदेशभागाऽऽगमे रूढः, यदुक्तम्-“सम्मत्तम्मि उ लद्धे,
