________________
अवाच्यत्वस्यैव वाच्यत्वम्
४१ द्वितीय एव भङ्गः, तेन च श्रोतुश्चतुष्कोणत्वस्य सुवर्णमयत्वस्य च पररूपत्वेन प्रतीतिः । परन्तु घटश्चतुष्कोणमृन्मयो न वा यद्वा वृत्तसुवर्णमयो न वेति यदि प्रशस्तर्हि क उत्तरप्रकार आश्रयणीयः ? विशिष्टं शुद्धानातिरिच्यत इति न्यायाश्रयणेन स्यादस्त्येवेति प्रथमो भङ्गो नात्र शरणं, प्रश्रोल्लिखितयोरुभयोरपि धर्मयो: 'स्व'रूपत्वेन निश्चयापत्तेः, नापि विशेषणविशेष्यान्यतराभावेऽपि विशिष्टाभाव इति न्यायाश्रयणेन स्यानास्त्येवेति द्वितीयोऽपि भङ्गोऽत्र शरणं, प्रश्रोल्लिखितयोरुभयोरपि धर्मयोः 'पर'रूपत्वेन निश्चयापत्तेरिति स्यादवक्तव्य एवेत्याकारस्तृतीय एव भङ्गोऽत्र शरणम् ।
नन्वस्तु तर्हि चतुर्थ एव भङ्गः शरणं, अवक्तव्यापेक्षयाऽस्तिनास्तीत्यनयोः किञ्चिदपि मन:समाधानकरत्वादिति चेत् ? न, यत्र पृथग्भूते द्वे प्रयोजने तदनुसृत्य च घटो मृन्मयो न वा ? चतुकोणो न वेत्येवं पृथग्भूतयोर्द्वयोः प्रश्रयोः समूहस्तत्रैव तस्य श्रेयस्क
પણ જો ઘડો ચતુષ્કોણ મૃત્મય છે? (અથવા વૃત્તસુવર્ણમય છે?) माको प्रश्न पूछ।यो डोय, तो ४५. शुं ५वो? स्यादस्त्येव सेम डेवामा ચતુષ્કોણત્વ અને મૃત્મયત્વ (અથવા વૃત્તત્વ અને સુવર્ણમયત્વ) બન્ને 'स्व'३पे समय छठे सतछ. स्यान्नास्त्येव वाम से मन्ने '५२'३५ સમજાય છે જે પણ ગલત છે એટલે આ બેમાંથી તો એક પણ જવાબ આપી Alतो. नथी. भाटे स्यादवक्तव्य एव सेम ४ वार्नु २४ छे.
शं- ५९। सेन। २di स्यादस्त्येव-स्यान्नास्त्येव मेवो ४ ४४ આપવામાં આવે તો?
સમાધાન- એક મૃન્મયઘડાથી સાધ્ય પ્રયોજન અને બીજું ચોરસ ઘડાથી સાધ્ય પ્રયોજન... આવા બે પ્રયોજનો ઊભા થયા હોય ને એને અનુસરીને ઘડો મૃત્મય છે? ઘડો ચોરસ છે? આવા બે અલગ-અલગ પ્રશ્નો પૂછાયા હોય તો તો આ જવાબ બરાબર છે.. પણ પ્રસ્તુતમાં તો, માટીના ચોરસ ઘડાથી જ સાધી શકાય એવા એક વિશિષ્ટ પ્રયોજનની અપેક્ષાએ એક જ અખંડ પ્રશ્ન પૂછાયો છે કે ઘડો ચતુષ્કોણમૃન્મય છે? ને તેથી જવાબ પણ એક જ અખંડ આપવાનો છે. માટે આવો સખંડ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
