________________
- ૫૫
લકવો (પેરેલિસિસ) - Strole (૧૧) લોહીના ઘટકોને લગતી બીમારીઓ કે જે લોહી જાડું કરે (૧૨) કેટલાક શારીરિક રોગો જેમ કે કોલેજની ડિઝીઝ, એન્ટીકાર્ડિયોલીપિન
સિન્ડ્રોમ (૧૩) ચયાપચયની કેટલીક ગરબડો જેમ કે હાયપર હોમોસિસ્ટિનેમીઆ (૧૪) કોકેઈન વગેરે ડ્રગ્સનું બંધાણ
આ પૈકી મોટા ભાગનાં જોખમી પરિબળો લકવો તેમ જ હૃદયરોગ બંને માટે જવાબદાર છે. અને નિયમિત યોગ્ય સારવારથી આ પરિબળોને કાબૂમાં લઈ શકાય છે. આમ પણ ૪૦ વર્ષ ઉપરની દરેક વ્યક્તિએ નિયમિત તબીબી તપાસ કરાવવી જરૂરી છે. તેમાંય કુટુંબમાં કોઈ વ્યક્તિને હૃદયરોગ કે લકવો થયેલ હોય તો વધુ સાવચેત રહી લકવો અટકાવવાનાં યોગ્ય પગલાં અન્ય કુટુંબીજનોએ લેવાં જોઈએ.
આ સિવાય કેટલાંક ઓછાં જાણીતાં પણ સંભવતઃ લકવો કરવામાં કારણભૂત એવાં પરિબળોની પણ નોંધ લઈએ. શરીરમાં ચેપી રોગની હાજરી, ઇલેક્ટ્રોલાઈટ (સોડિયમ-પોટેશિયમ)ની ગરબડ, હિમોગ્લોબિનની ઊણપ, વાતાવરણ-પ્રદૂષણ, પાણીની સખતાઈ.... વગેરે. આ બધાં પરિબળો વિશે હજી વૈજ્ઞાનિક સર્વસંમતિ સ્થપાયેલ નથી.
એક વાત એ પણ ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ કે આશરે ૪૦ ટકા દર્દીઓમાં કોઈ પણ અગત્યનું જોખમી પરિબળ મળતું નથી જે લવા (અથવા હૃદયરોગ) માટે કારણભૂત હોય. • લકવાની ચેતવણીનાં ચિહ્નો (ટી.આઈ.એ)ઃ (૧) એક બાજુના એટલે કે અડધા અંગ પર અશક્તિ જણાય – એ
બાજુના હાથપગ કામ કરતા અટકી જાય અથવા ખાલી ચડ્યાનું
જણાય. (૨) ક્ષણિક એક અથવા બંને આંખમાં ઓછું દેખાવું. (૩) થોડા સમય માટે બોલવાની અથવા સમજવાની તકલીફ થવી,
મૂંઝવણ ઊભી થવી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org