________________
* ૧૪૩
નિદ્રા-વિકાર અને સારવાર (C) અન્ય : અનૈચ્છિક રીતે ઊંધી જવાની બીમારી (Sleeping
sickness), ફેફસાંની બીમારી, અસ્થમા, જઠરમાં ચાંદુ હોવું,
અન્નનળીની તકલીફો વગેરેનાં લીધે નિદ્રામાં વિક્ષેપ પડવો. (૦) અન્ય પ્રકારના નિદ્રા-વિકાર :
(A) ઓછું ઊંધનારા (B) લાંબો સમય ઊંધનારા (C) અર્ધજાગૃત/તંદ્રાઅવસ્થાવાળાં (D) નિદ્રામાં ઝટકા આવવા (E) ઊંઘમાં અત્યંત પરસેવો થવો (F) માસિકસમય સાથે સંકળાયેલ વિકાર (G) સગર્ભાવસ્થા સાથે સંકળાયેલ (H) આ ઉપરાંત નિદ્રા દરમિયાન થતી અન્ય તકલીફોમાં શ્વાસ
- રૂંધાવો, શ્વાસ વધી જવો, અવાજ આવવો વગેરે કહી શકાય.
આમ, ઊંઘના આટલા બધા વિકારો હોવા છતાં નિદ્રા એ રોગોની જનની છે તેમ માનવાની ભૂલ કરવી જોઈએ નહીં. નિદ્રા તો મનુષ્યને ખરેખર જ હકારાત્મક સ્વાચ્ય આપનારી, શરીરને આરામ આપનારી તેમ જ શક્તિનો પુનઃસંચાર કરનારી છે. પરમાત્માએ આપણને નિદ્રારૂપે આપેલી આ ઉત્તમ ભેટ છે. તેનું યોગ્ય જતન કરવું જોઈએ અને આપણે અગાઉ જોયું તેમ નિદ્રાનાં ઘણાં ખરાં રોગો સામાન્ય છે, ગંભીર નથી અને મટી શકે તેવાં છે. તેનું સમયસર નિદાન થઈ શકે તે માટે જાગૃતિ આણવા આ પ્રકરણ લખ્યું છે. આશા છે કે તેનાથી લોકોની નિદ્રા-પ્રવૃત્તિમાં યોગ્ય સુધારો થશે અને તે અંગેના રોગોનું યોગ્ય અને સમયસર નિદાન થશે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org