________________
ન્યુરૉપથી (એ.આઈ.ડી.પી.)
૨૨૧
(૧) પગની નસો કમજોર થવાથી ચાલવામાં કે પગથિયાં ચઢવામાં તકલીફ પડે છે. પગમાંથી ચંપલ નીકળી જાય તો ખબર ન પડે તેવું થાય છે. સાથળમાં કે પગમાં ખૂબ દુખાવો થાય. (૨) પગ નીચે ગાદી જેવું લાગે. પગમાં ખૂબ બળતરા થાય. હાથ-પગમાં કાં તો ઝણઝણાટી કે બૂઠાપણું લાગે, વાગે તો ખંબર ન પડે, નહાતાં ગરમ-ઠંડા પાણીનો ભેદ ખબર ન પડે, હથેળી અને પગની સંવેદના ઘટતી જાય.
(૩) પેશાબમાં તકલીફ થાય, જાતીય અશક્તિ, ઝાડા થાય, પરસેવો ખૂબ થાય કે ઓછો થઈ જાય, ઉભા થતા બીપી બહુ ઘટી જવાથી ચક્કર આવે, હૃદયના ધબકારામાં વધઘટ થાય. (૪) છાતી કે પેટ પર એકાદી નસમાં ખૂબ બળતરા થાય. ડાયાબિટીસને સંપૂર્ણ કાબૂમાં રાખવાથી અને ઇન્સ્યુલિનનો ઉપયોગ કરવાથી રાહત મળે પણ સુધારો ઘણો ધીમો થાય છે. ન્યુરૉપથીનાં લક્ષણો-ચિહ્નોને કાબૂમાં રાખવા પણ યોગ્ય દવાઓ છે, જેનાથી વત્તેઓછે અંશે ફાયદો થાય.
(૬) કુષ્ઠરોગ-લેપ્રસી
:
આપણા દેશમાં લેપ્રસી (કુષ્ઠરોગ)નું પ્રમાણ ઘટ્યું છે, છતાં હજી પણ તેનો વ્યાપ નોંધપાત્ર તો છે જ. માયકોબેક્ટિરીઅમ લેપ્રી નામના જંતુથી તે થાય છે અને મુખ્યત્વે સંવેદના લાવતી ચેતાઓ (સેન્સરી નર્સ)ને તે નુકસાન કરે છે જેથી આંગળાંની સંવેદના જતી રહે છે. ઈજાની ખબર પડતી નથી અને હાથપગનાં આંગળાં ધીરેધીરે ખરી પડે છે. તેના મુખ્યત્વે બે પ્રકાર છે: (૧) લેપ્રૉમેટસ લૅપ્રસી જેમાં ચામડી પર વધારે અસર હોય છે. (૨) ટ્યુબરક્યુલૉઇડ લેપ્રસી જેમાં ચામડીનું નુકસાન પ્રમાણમાં ઓછું હોય છે પણ ન્યુરૉલૉજિકલ નુકસાન વધુ હોય છે. લેપ્રોમેટસ પ્રકાર વધુ ચેપી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
