________________
કંપવાત (પાર્કિન્સોનિઝમ)
૧૧૧ (૧) એબ્લેશન સર્જરી: આમાં પાર્કિન્સોનિઝમ થવાના કારણભૂત
મગજના કોષોની સરકિટમાં યોગ્ય જગ્યાએ છેદ-ઘા (Ablation) કરવામાં આવે છે. છેદ માટે સ્ટિરિઓટેક્સીની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આવો છેદ થેલેમસમાં, પેલીડમમાં કે સબથેલેમિક ન્યુક્લિયસમાં કરવામાં આવે છે. તે મુજબ તેને થેલેમોટૉમી, પેલીડોટૉમી વગેરે નામ આપવામાં આવે છે. થેલેમોટોમી મુખ્યત્વે ધ્રુજારી જેનું લક્ષણ હોય અને દર્દી યુવાન હોય તેમાં કરવામાં આવે છે. લિવોડોપા દવાને લીધે થતી આડઅસરો જેમ કે ડિસ્કાઇનેઝીયા વગેરે દૂર કરવા પેલીડોટૉમી કરી શકાય. આ સર્જરીથી ધાર્યું પરિણામ મળે ખરું પણ એક વાર છેદ કર્યો તે ભાગ કાયમ માટે છેદગ્રસ્ત રહેવાનો. વિશેષમાં, ક્યારેક ઑપરેશનને લીધે લોહી જમા થવું (hematoma), ચેપ લાગવો વગેરે વિક્રિયા પણ થઈ શકે, જોકે આનું પ્રમાણ ઓછું હોય તે જરૂરી છે. આ સર્જરીનો ખર્ચ ૩૦થી ૬૦ હજાર રૂપિયા જેટલો થઈ શકે. આ સર્જરી બંને બાજુ કરવી જોખમી થઈ પડે છે તેથી
સામાન્યતઃ એક બાજુ કરવામાં આવે છે. (૨) સ્ટિમ્યુલેશન ટેકનિકઃ કોઈ પણ ભાગ કાયમી છેદગ્રસ્ત ન કરવો
હોય અને ઇલેક્ટ્રિક પદ્ધતિથી જરૂર પ્રમાણે જ નિયંત્રણ કરવું હોય તો જે તે ભાગને ખૂબ વધુ (સ્ટિમ્યુલેટ) ઉત્તેજિત કરવાથી તે ભાગની કાર્યશક્તિ કુંઠિત થઈ જાય છે. આ વૈજ્ઞાનિક સત્યને આધારે આ પદ્ધતિ વિકસાવવામાં આવી છે. મગજના ઉપરની એબ્લેશન સર્જરીમાં જણાવેલા ભાગોને અહીં Hyperexciteઅતિઉત્તેજિત કરવામાં આવે છે. તે માટે સ્ટિમ્યુલેટર – ઇલેક્ટ્રોડ અને સર્કિટ મૂકવામાં આવે છે. ” આમ, શૈલેમિક સ્ટિમ્યુલેશન, પેલીડલ સ્ટિમ્યુલેશન અને સબવૅલેમિક સ્ટિમ્યુલેશન એમ ત્રણેય પદ્ધતિ વિકસેલી છે. પરંતુ હાલના તબક્કે સબથેલેમિક સ્ટિમ્યુલેશન ટેકનિકનાં પરિણામો સૌથી સારા જણાયાં છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
