________________
૭૬
મગજ અને જ્ઞાનતંતુના રોગો ક્રિટિકલ કેર, આ મેડિસિનના તદ્દન અલગ એવા સુપરસોનિક કે કૉન્ફર્ડ વિમાનો જેવા વિભાગો છે. તેમાં માત્ર માનવતાને ધોરણે, એક એક સેકન્ડ બચાવી અતિ મહત્ત્વના નિર્ણયો નિષ્ણાત ડૉક્ટરો લેતા હોય છે અને જિંદગી બચાવવાની તેમની તાલીમ - ટ્રેનિંગ – એતિ ઉપકારક થતી હોય છે. માટે આ કામ આ રીતે જ થવું જોઈએ. કોઈ પણ દલીલ કે હસ્તક્ષેપ આમાં ચલાવી ન લેવાય.. - દર્દીને ઘેર તપાસતી વખતે બી.પી. વધુ હોય તો હેમરેજના કેસમાં બી.પી. તાત્કાલિક નીચે લાવવા ફેમિલી ડૉક્ટર જરૂરી સારવાર કરતા હોય છે. જો થ્રોમ્બોસિસ ધારતા હોઈએ તો શરૂઆતમાં બ્લડપ્રેશરને એકદમ ઘટાડવામાં આવતું નથી. તેમ કરવાથી હકીકતે નુકસાન થતું હોય છે. તેમ છતાં થ્રોમ્બોસિસના કેસોમાં બ્લડપ્રેશર અતિશય વધુ હોય તો અથવા સાથે હૃદયરોગ હોય કે લોહી પાતળું કરવાની દવા ચાલુ હોય તો અવશ્યપણે
બ્લડપ્રેશરને નૉર્મલ કરવું જોઈએ. | મગજનો સોજો વધુ લાગતો હોય તો ઘેર પણ તાત્કાલિક સોજો ઉતારવાનાં ઇજેક્શન (નિટોલ, લેસિક્સ) ફેમિલી ડૉક્ટર આપી શકે, ત્યાં સુધીમાં દર્દીને હૉસ્પિટલમાં ખસેડી શકાય. ખેંચ આવતી હોય તો તેની સારવારમાં પણ રાહ ન જોવાય. - સી.ટી. સ્કેન ઉપરાંત ક્વચિત્ નિદાન માટે લમ્બર પંક્યર પણ કરવામાં આવે છે. પરંતુ જો મગજમાં સોજો વધુ હોય તો આ તપાસથી ઘણી વાર દર્દીને વધુ તકલીફ થઈ શકે છે તેથી બહુ ગંભીર હાલતના (સિરિયસ) દર્દીમાં તે ન કરવું.
હૉસ્પિટલમાં આવા દર્દીને સ્વાભાવિક રીતે જ આઈ.સી.યુ. I.c.U)માં જ રાખવું હિતાવહ છે. તેમાં યોગ્ય સારવાર સાથે સઘન મોનિટરિંગ કરવામાં આવે છે. જરૂર પડ્યે ઍન્જિઓગ્રાફી વગેરે તપાસ યોગ્ય સમયે કરવામાં આવે છે અને ક્વચિત્ જરૂર પડ્યે અગાઉ જણાવ્યા મુજબ સર્જરી કરાવી મગજમાંથી લોહી ખેંચી લેવામાં આવે છે. લોહીમાં ખામી ઊભી થવાથી લોહી પાતળું પડીને હેમરેજ થયું હોય તો લોહીની જે તે ઊણપો પૂરી કરવામાં આવે છે. દવાની આડઅસર (જેમ કે વોર્ડ અથવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
