Book Title: Niti Vichar Ratnamala
Author(s): Kesarvijay Gani, Gyanshreeji
Publisher: Kantilal Manilal Khadkhad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022997/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad vijaya kamalasUrizvaragurUbhya namaH nIti vicAra ratnamALA. : lekhaka : panyAsajI mahArAja zrI kesaravijayajI gaNi. - a saMpAdikA - prazAntamuti parama pUjya sAdhvIjIzrI jJAnazrIjI mahArAja sAheba dIrgha cAritrazIlA kSamAmurti pravartinI parama pUjya sva, sAdhvIjI mahArAja zrI saubhAgyazrIjI mahArAja sAhebanA samaraNArthe. --: prAptisthAna :-- kAntIlAla maNIlAla kha3khaDe che. jhaverIvADa, vAghaNapoLa, khaDakhaDanI khaDakI-amadAvAda, AvRtti 2 jI ] [ prata : 2000 { kiMmata : adhyAtma rasAsvAda. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad vijaya kamala sUridhara gurUbhyo namaH nIti vicAra ratnamALA. panyAsajI mahArAja zrI kSaravijya gaNi F ~ saMpAdikA prazAntamurti parama pUjya sAdhvIjIzrI jJAnazrIjI mahArAja sAheba ii cAritrazIlA kSamAmurti pratinI parama pUjya sva. sAdhvIjI mahArAja zrI saubhAgyazrIjI mahArAja sAhebanA smaraNArthe. --: prAptisthAna :---- kAntIlAla maNIlAla khaDakhaDa The. jhaverIvADa, vALupeALa, khaDakhaDanI khaDakI-amadAvAda. [ prata H 2000 AvRtti 2 jI] kiMmata : adhyAtma sAsvAda. mudraka :- jazavaMta prinTIMga presa, dozIvADAnI meALa-amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. A graMthanuM nAma nIti vicAra ranamAlA rAkhavAmAM AvyuM che. nAma pramANe temAM kAMIka guNe paNa che. vividha prakAranAM nIti vacane ane vicAra rUpi rane temAM AvelAM che. A graMtha kAMI svataMtra lakhAyela nathI paNa temAM AvelA vicAra saMgraha karAyelA che. mArAmAM eka prakAranI evI Teva che ke, keI paNa pustaka vAMcatAM koI upagI bAbata Ave, pachI te vanamAM mukavA gya hAya, ke samajavA lAyaka hoya te te upayegI bAbate upara nIzAnI karate jAuM ane vAMcI rahyA bAda je vicAro mane gamyA hoya tevAM vAkayone sa greha paNa karI lauM chuM. vakhate mane kaI kaI zAtinA vakhate uttama vicAre kuryA hoya te paNa lakhI lauM chuM, tathA kaI keI prasaMge uttama vicAramALA jJAnI purUSanI pAse beThe heluM ane temanI sAthe thatA nizcaye tene sAra paNa neTamAM utArI lauM chuM te pramANe thayele vAkane saMgraha te A nIti vicAra ratnamAlA che. . je avasare koI vyavahAranI upAdhithI mana avyavasthita thaI gayuM hoya, ke mAnasIka AdhipIDA karatI hoya athavA zArIrika vyAdhi herAna karatI hoya te prasaMge A bukamAM lakhelAM vAkyamAMthI pitAnI mAnasIka vyAdhine Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgu paDe tevAM kaI paNa vAyarUpa davAne zodhI kahADI te daI upara A vAkanuM vAraMvAra manana karavArUpa davA lAgu pADavAmAM Ave te jarUra theDA ja vakhatamAM te mAnasIka upAdhirUpa vyAdhi zAMta thayA sivAya rahetI nathI. A vAtanI mane khAtrI thavAthI ja A vicArone vyavahAramAM ratnanI upamA ApI che. juo ke ratna sAthe A vAkyanI upamA ghaTI zake tevI nathI kAraNa ke ratna pAse hovA chatAM mananI upAdhI zAMta thatI nathI tyAre A vicAra ranathI te vicAravAnane zAMti maLe che. chatAM vyavahAramAM ratna uttama gaNAya che tethI tevA prakAranuM nAma A vAkane Apela che. uttama vAkayapara vicAra karanArAo ane te pramANe vartana karanArAo athavA vipattinA prasaMgamAM AvAM suMdara vAkathI halAso meLavanArAo tevA viSama prasaMgamAM paNa aDaga rahI vipattine pAra pAmelA che, tevA aneka suMdara vAvALe A laghu graMtha che. mArA jevA bIjA aneka manuSyone AvAM suMdara vAkyane lAbha maLe ane temanA duHkhI jIvanane dilAse maLe. temanA hRdayane zAMti maLe A IrAdAthI te vAne jude jude saMgraha ekaTho karI prajAnI samakSa mukavAmAM AvyuM che. temAM nItinAM aneka vALe che. kartavyamAM preraNA karanAra vividha prakAranAM vacane che. Atma jAgRti ApanAra vacanAmRtene paNa saMgraha che koI paNa dharma pALanArane thaDe paNa virodha na Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave tevAM vAkane saMgraha che. AmAM matapaMthanA AgrahanI vAta ja nathI paNa sAmAnya rIte sarvane lAgu paDe zAMti Ape, kavya tarapha prere, Atma svarUpanI jAgRti Ape, samabhAvamAM vadhAre kare tevAM vAkaye AvelAM che. : A vAkya ekavAra vAMcI laI ne je pitAne lAgu paDe tevAM hoya te te vApara nizAnI karI, savAramAM te vAkya vAMcI tenA upara manana karavAnI Teva rAkhavAmAM Avaze te sAro phAyade thavA saMbhava che. athavA pitAne ugI vAkane pATha divasamAM ekavAra vicArapUrvaka karavAthI lAbe vakhate tenA daDha saMskAra paDavA sAthe manamAM cAre sudhAro thavA saMbhava che. eka eka zIkhAmaNa mATe lAkha lAkha rUpiyAnI kIMmata mANasoe ApelI che, tevI vAte zAstromAM vAMcavAmAM Ave che. ane tevA viSama prasaMge te zikhAmaNee mahAna phAyadA karelA ane jIvana bacAvavA sudhInA upakAre karelA che. tevAM vAkyone samuha manuSyane upayogI thAya temAM jarApaNa navAI ke Azcarya jevuM nathI. A pustakamAM eka hajAra vAkyathI paNa vadhAre vAkAne saMgraha thayele che, te vAMcIne vAMcanAra ane lakhanAra bannene zAMti prApta thAo. lI 5. kezaravijayajI gaNi. saMvata 1973 mAgasara suda 11 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhAMjalI ApanI pavitra chatrachAyAmAM 39 varSa sudhI rahI che AtmavikAza sAthe temAM ApazrInI asima kRpA amApa vAtsalya ane niSkAma sahAya kharekhara * sAdhanAnI pagadaM rUpa banyA che. dIrgha saMyama yAtrAmAM potAnA jIvana pupane saumyatA zAnatA sevA saujanyatA Adi aneka sadaguNonI saurabhathI mahekatuM karI apramatta bAve Atma kalyANa : sAdhatAM ane samudAyane tathA bhAvuka AtmAone Atma kalyANanA mArge satata preraNA ApatAM tIrtha svarUpa parama : karUNA muti pamepakArI prazAMta muti parama 5 gurUjI zrI saubhAzrIjI ma. sAhebanA punita karakamalamAM mahAna gIrAje vINelAM ratnathI banAvelI A nIti vicAra ratnamALA bhavyAtmAne ziva. sadarInI varamALA paravAmAM sahAyabhuta bane eja maMgalakAmanA . lI. A5nI caraNareNuM ". sAvI jJAnazrInA keTIsaH vaMdana Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAganI sAdhanAnA prakAza 1 samAnatAnI agni hRdayamAM prajavalIta thatAM te brahma2vra upara Avaze tyAM javALA prakaTa karI tyAM rahelA maLa bALI nAkhI prAraMdhranI zuddhi karI dvAra khulluM karaze. tyArabAda te agni netramAM pragaTa thaI Avatru rUpa rahelA cAryAzI bArIka paDadAne bALI nAkho. tyAM dRSTi doSa nAza pAmI yuddha STi brahmarUpa thaze te sAthe kAna AdinA paDadAo paNa khasI jaze, tema thatAM zabdo sAMbhaLavA dekhavArUpa vigeremAM atyAranI sthiti karatAM ghaNA phera paDI jaze. jarUrIAta sivAyanA viSaya-zabdAdi sabhaLAze paNa atha grahaNa nahi thAya. 2 sarva upara samAna dRSTi temAM vidhibhUta zu che te tapAsavuM. ane eka karavuM. bIjAne samAna gaNIne bheda teADI nAkhavA. tethI sthIra buddhi upara avAya che. nAnA moTAnI buddhi thavAthI je vikSepa thAya che tenI ekatA samAna rUpa agnithI khALI nAkhI viSamatA dUra karI samAnatA lAvavI. A vartanathI pUrNutA pamAya che. sAdhuonA A purUSAya che. AthI eka bIjA vacce nuM AMtarU bhaidAya che, bhedanI divAlA tuTI jAya che, caitanya mahAsAgara dekhAi Ave che. 3 samAnatAmAMja zuddhi rahela che te sivAya jJAna khaLa nAza pAme che saph dRSTi sivAya niSkAma karma na thAya. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zuddha vANuM te paramAtma bhAva prApta karavAnuM amegha sAdhana che. azuddha vANI te mAyA che mATe te sAMbhaLavI nahiM. zuddha vANI sAMbhaLavI. kAyama dareka vyaktimAM paramAtma dazanane abhyAsa kare. 5 jyAM aMtaHkaraNa zuddha che tyAM paramezvara hAjara che te pachI bIjAnI khuzAmata zA mATe karavI joIe kharekharo purUSa koI sthaLa ke vakhatane vaza nathI. badhethI apratibaddha hoya che. ane saMpa rAtri, vari jajumAvA tare yathAsthitAramaguNatvAtsAbhyam sAmyaM tu atyata nirvikArA jIvastha pariNAmaH svarUpamAM ramavuM te cAritra teja vastune svabhAva hevA ' thI dharma che. atyaMta nirvikAra chavane pariNAma teja cAritrya ane samatA teja samyakatva 7 je dravya je kALe je bhAve pariName che te kALe (uNatAthI pariNamelA hapiMDanI mAphaka) tanmaya thAya che tema A AtmA pitAnA jJAnAdi guNamAM pariName te dhana thAya che. 8 jyAre AtmA zubha azubha ke zuddha bhAve pariName che tyAre sphaTikanI mAphaka zubha azubha ke zuddha svarUpe - pariName che. zubha azubha e azuddha bhAva che azuddha eTale rAga bhAve pariNamavuM. zuddha eTale arAga bhAve pariNamavuM. zuddha bhAve pariNamate AtmA zuddha svarUpa dazA bhegave che Aja cAritra che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 vastumAtra pariNAma svabhAvavALI che, pariNAma dharma vinA vastu sattA hotI nathI, Azraya bhUta vastunA abhAve nirAzraya paNe pariNAma dharma kenA AdhAre rahI zakaze. 10 jyAre AtmA potAnA svabhAva dharmamAM eTale zuddha - upaga paNe pariName che tyAre te sthaLe ke te vakhate pratipakSI rUpa vibhAva dharmanI zakti na hovAthI pitAnuM kArya karavAmAM samartha cAritravAnuM thAya che. ke. jenAthI sAkSAta mekSa thAya che. 11 jyAre AtmA zubhepaganI pariNati paNe pariName * che tyAre ahIM vibhAga svarUpa pratipakSI zaktinI 1 "hAjarI hevAthI svarUpa sthiratA rUpa pitAnuM kArya karavAmAM asamartha thAya che kemake svarUpathI virUddha kArya karavAvALuM zubhepagarUpa cAritra ahIM hoya che. ' mATe zuddhopaga grahaNa karavA gya che ane zubhe- paga tyAga karavA yogya che. 12 AtmA jyAM azubha paga pariNatinuM avalaMbana kare * che tyAre duHkhanAM baMdhane anubhava kare che. sukhadukha " mAM samadaSTi hoya tyAM zuddhopaga heya che. kharekhara zuddhopaga teja nirvikAra jIvane pariNAma che. che ane teja cAritra che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIti vAkyAmRta. khAnapAnamAM viveka rAkhavAthI janmane nabaLe bAMdhe paNa sudhArI zakAya che, AvaradAnI dorI laMbAvAya che. ane roganI utpattinI saMkhyAmAM ghaTADe karI zakAya che. keLavaNInA abhyAsanI madadathI mAnasika zaktine tIvra ane vikAzIta karI zakAya che. 3 saMkaTa ane duHkhanAM pratyakSa kAraNe ApaNAM kartA ja che. ApaNuM cAritra sudhAravA tathA keLavavA, ane uttama prakArane svabhAva banAvavAmAM, tathA ApaNuM jIvana sukhI karavAmAM, ApaNI manavRttio ghaNe bhAge kAraNabhUta che. IcchAnuM svarUpa cAre taraphathI judA judA lehacuMbakathI vIMTAyelA loDhAnA kakaDA samAna che, ane tethI te baLavAna sattA tarapha kheMcAya che. IcchAnI sthiti pavanacakkInA jevI che. tene pitAnI mAhIti hatI nathI. arthAt IcchA vakhate AtmabhAna hotuM nathI. pUrvajanmanA saMskAra ane A janmanA AjubAjunA saMcage e bannene laIne atyAranI ApaNuM sthitinuM svarUpa baneluM hoya che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 sArA ke naThArA manoratho IcchA upara bhAre asara kare che, tema IcchA paNa tenA upara asara karavAnI zakita dharAve che. sukha duHkhane AdhAra mananI sthiti upara rahe che, bahAranA saMyegone ApaNA mananI rUcIne anukula banAvavAnI kozIza karavA karatAM, ApaNA manane bAhya sthitine anukuLa banAvavAne abhyAsa pADave, e sukha prAptinuM rahasya che. . sukha duHkhanuM kAraNa mana nathI paNa padArtho che, ema jeo mAne che, temAM spardhAnuM jora vadhAre hoya che. teo zAstrIya zodhakhoLane AdhAre majazekhanA sAdhanamAM vadhAro karatA rahe che, ane duHkhanA prasaMgomAM ghaTADe karatA rahe che. AvA saMyogomAM rahelA leke sukha prAptine mATe mana ane svabhAvane amuka prakAranuM valaNa ApavAne badale bAhya sthitimAM sudhAro karavAno prayatna kare che, paNa e temanI bhUlanuM bhayaMkara pariNAma ekI vakhate atyAranI jAdavAsthalIrUpe pragaTa thAya che. 10 lAkha rUpiyAnI AvakavALI jAgIra maLatAM je sukha thAya che, tenA karatAM vastu sthitinI ujaLI tathA sukhakara bAju jovAnI TevathI vadhAre sukha maLe che. je manuSya dareka vastumAMthI sArUM ja juve che. temane mAthe game tevI Aphata AvI paDe chatAM temane sukha Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAkAra te cA zAMti dilAso maLyA vinA rahetuM nathI. AnaMdI'hasamukhe svabhAva, tathA harakoI bAbatanI ujaLI tathA AzA bharI bAju tarapha jovAnI Teva, e jIdagInA upabheganuM moTuM sAdhana che. 11 zarIra tathA mana banane nirAmaya hovAM e sukhanI ucca avasthA manAya che. paNa mananI nirAmayatAne AdhAra ghaNo kharo zarIranI nirAmayatA upara rahele che. 12 je rIvAje prajAnI sukhAkArIne lAbhakArI hoya, athavA nukazAna pahoMce tevA nahoya, te rIvAjone uttejana ApavAmAM je dezamAM sattAno upayoga karavAmAM Ave che. te dezane bhAgyazALI samaja. 13 ugatuM jhADa jema vALyuM hoya tema vaLe che, tevI rIte kumaLI vayamAM jevI Teva pADavI hoya tevI pADI zakAya che. 14 pahelI avasthAnI nAnI bhUle pariNAme bhAre nukazAna kare che. 15 je vyavahAranuM yegya hadamAM kareluM sevana nirdoSa hitAvaha ane prazaMsanIya hoya che, tenI hada oLaMgI javAthI ghaNAnAM AyuSya khaMDita thayelAM najare dekhAya che. 16 AregyatA TakAvI rAkhavA mATe mananI daDhatAnA TekAnI khAsa jarUra che. puratuM kAmakAja eja ApaNI AregyatAnI dararojanI kasoTI tathA haMmezanuM abhaya Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5tra che. 17 je mANasonA rage asAdhya gaNAya che, tevA kAyamanA daradIone paNa udyogapUrNa ane kriyAzakata jIvana gALavAnI Teva pADavAmAM Ave ane pitAnA daradane vicAra karI pitAnA manane udvivana karavAne temane avakAza ApavAmAM na Ave te. barAbara aradhA daradIo sAjA thaI jAya ema huM khAtrIthI kahuM chuM. 18 mananI nabaLAI, nirUtsAhIpaNuM, tathA udyogane tAbe thavAnI TevanA jevI atyaMta hAnIkAraka bIjI koI Teva nathI. 19 mananI dRDhatA e jIvananuM sattava che. ane IcchAbaLa e magaja ane jJAnataMtu mAraphate zarIra upara baLavAna sattA bhogave che 20 haMmezAM koIpaNa upayogI kAma dhaMdhAmAM rokAyelA rahevAnI Teva, strI purUSa bannenI sukha saMpatti mATe avazya jarUranI che. jenuM jIvana Azaya vinAnuM ane nirUdyamI hoya che, temanA jevA duHkhI manuSya bhAgye ja maLI Avaze. 21 ALasa sarvane eka sarakhI rIte patita karanAra durguNa che, ALase kadI paNa duniyAmanizAna teDIne nAmanA meLavI nathI. jema kATathI khavAya che, tema zarIra ALasathI khavAya che. ALasa be che. ALasa eka upadrava che. kAmanA ghasArA karatAM Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ALasanA ghasArAthI, jIMdagI, jaldIthI ghasAI jAya che. 22 jemAM utsAhanI vRddhi karanArI tathA ciMtAthI mukata rAkhavAne guNa rahelA hAya, tevA kAma dhaMdhAmAM ke pravRttimAM niyamita rIte macyA rahI jIvana purU karavuM, eja jIvananI ucca dazA che. AvuM jIvana bhagavanArA viralA hoya che. 23 dhIra prakRtivAlA purUSA jyAre mAthe Aphata AvI paDe che tyAre, kharA mardonI mAphka mahAdurIthI tenI sAthe bAtha bhIDavA taiyAra thai jAya che. tema karavAthI temanAmAM Atma avalakhananA guNu jAgRta thAya che, tathA temanI zrama karavAnI karavAnI zaktie sajIvana thAya che. tathA sahana 24 ApaNe ApaNI vRttie zudhdha ane pavitra rAkhIe, judI judI bAbatamAM anyanu hita dharAvatAM zIkhIe, ane udyogamAM macyA rahevAnI Teva pADIe, tA jIvanane aMge je nirAzA tathA uDhaMga rahelA che. tenuM paNa nivAraNa karI zakIe, 25 AphatamAM AvI paDelA mANusAne, peAtAnAthI vadhAre sakaTa bhegavanArA mANasAnI sthitine vicAra karatAM dilAsA maLe che. ane temane potAnA duHkhane visArA paDe che. AvI Teva ghaNI upayogI che. 26 viveka pUrvaka agamacetInA upAye levA, te phatehamada jIvananuM mukhya lakSaNa che paNa je vivekathI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartavAmAM na Ave te, eja guNa doSa rUpa thaI paDe che. bhAvI saMkaTanI AgaLathI kalpanA karIne ghaNuM mANaso pitAnA manane saMtApa kare che. eTaluM ja nahiM, paNa je saMkaTa kadI AvavAnAM nathI, temanA bhayanI kalpanA vaDe teo manane vyagra, karI de che. agamacetInA guNene durUpayoga karI Dagale Dagale aniSTa kalpanA karyA karavI, e manuSyanI sthiti kharekhara dayApAtra che. 27 atizaya madyapAna ane viSaya laMpaTapaNAthI taMdu rastIne nAza thAya che, ane AyuSya TUMkuM thAya che. 28 ALasa, jugAra ane kuchaMda e sukha saMpattine nAza kare che, * 29 duSTa svabhAva, svArtha parAyaNatA ane IrSA, e mitratAne bhaMga kare che, tathA vireAdha ane abhAva utpanna kare che. 30 chaLa kapaTa, dagalabAjI, jora julama ane baLAtkAranA mAga grahaNa karavAthI, temaja anyanA hakanI avagaNanA karavAthI, kAyadA ke lokamata mAraphate zikSA maLyA sivAya rahetI nathI. 31 sadAcaraNane mArga sukhanI prApti karAvI Ape che, ane durAcAra pariNAme duHkhane bheTo karAve che. 31 nirUghamI ane ALasamAM phegaTa gumAveluM jIvana, jAte nirasa ane kaMTALA bhareluM thaI paDe che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM ja nahIM paNa ApaNI saghaLI zakitaone hitakArI mArge vALavAthI je AnaMda pragaTa thAya che, tenAthI ApaNane benasIba rAkhe che. 33 ahaMkArI mANasanA tarapha kaI paNa mANasa dilazejI batAvavAnI darakAra karatuM nathI. 34 udyama, kartavya parAyaNatA, ane sArAM AcaraNa, e traNa carasthAyI sukhanAM Avazyaka aMga che 35 durAcArathI maLate AnaMda kSaNa bhaMgura yAne azAzvata che. ane ghaNI vakhata te pitAnI pAchaLa kaleza, nabaLAI ane pazcAtApane vArase muko jAya che. 36 sukhanA sarva aMgamAM sadvartana je sarasAI meLave che, tenuM kAraNa eTaluM ja che ke, te kSaNika sukhathI nahiM lobhAtAM, dIrgha draSTI vAparI sAcA ane lAMbI mudata Take evA zudhdha sukhanA mArganuM darzana karAve che. 37 paropakArI lAgaNIone ApaNAmAM vikAza thavAthI svArthaniSTa ane huM pada bharelI ciMtAo dUra haThI jAya che. ane ApaNuM jIvananI daSTI maryAdA vadhAre bahoLI vistRta thAya che. 38 jema ApaNe svArtha e che zodhIe chIe, tema ApaNI raheNI vadhAre niyamasara thAya che. niHsvAthI jIvana durguNano nAza kare che, lAlasAe dura kare Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, manane ja kare che ane hRdayane unnattimAM ANI, temAM vadhAre ucca vicArane saMcAra kare che. 39 jIvanane sukhA banAvavAmAM budhi karatAM sArAM lakSa ne hAtha vadhAre hoya che. 40 ekalapeTApaNAne durguNa ApaNAmAM dAkhala thata aTakAvavAnI, tathA svArtha parAyaNatAnI vadhatI jatI kuTeva aTakAvavA bahu ja kALajI rAkhavI. 41 pAtra apAtranI tapAsa karyA vinA vagara vicAryuM puNyadAna karavAthI, jana samAjane bhAre nukasAna thAya che. majabuta bAMdhAvALAne bhikSAthI purate kherAka maLavAthI, mahenata karavAnI ke dhaMdhe vaLagavAnI garaja rahetI nathI. tethI temane Atma avalaMbana guNa nAza pAme che. teo bephIkarA, ALasu ane avicArI thaI jAya che. ALasa ane avicArane uttejana maLe che. anudyamI bhIkhArIne kALa khaTakhaTamAM jAya che. te vargamAMthI sAdhAraNa gunhA karanAra mANaso utpanna thAya che AvAone bhikSA ApavI te pitAnA kharace gunhegAra maMDaLI ubhI karavA jevuM che. jenuM vartAna samAjanI unnati karavAmAM sahAya bhUta thaI paDe tene ja pare pakAra karavo joIe. 42 asthAne aghaTita rAte tathA pramANa vagaranI dayA dekhADavAthI duniyA upara jeTale apakAra thAya che, teTale bIjA kazAthI thatA nathI. bahAra dekhAI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvatA saMkaTanI ApaNI dayAvRtti upara bhAre asara thAya che. tethI tenuM duHkha dUra karavA ApaNe ekadama kamara kasIne taiyAra thaIe chIe. te vakhate eTale vicAra karavA paNa thaMbhatA nathI ke, ApaNA kRtyanAM dekhItAM ane pratyakSa pariNAma karatAM, chUpAM ane parokSa pariNAma vadhAre vizALa ane dUragAmI hoya che nAnA anarthane TALavA jatAM bIjo nahi dhArela anartha bIjI bAjuethI chupI rIte DekuM uMcu kare che. aneM tenI mAThI asara vadhAre vizALa ane bahALA vistAramAM thAya che. 43 je mAbApa bALakane atyaMta lADa laDAvI tene svaccheda paNe vartavA de che, vAMka AvyA chatAM paNa koIpaNa jAtanI zikSA karatAM acakAya che, athavA je mAMge te lAvI ApI tenuM mana na dubhAya tenI kALajI khe che, te mAbApa potAnA bALakanA mATe duHkhI jIvanane pAye taiyAra kare che. te 44 vastu sthitinuM kharUM varUpa samajavuM ane vikA ka9panA zakitanA dorAyA dorAvuM nahiM. A be vAte haMmezAM dhyAnamAM rAkhavI. 45 karakasara karavI, mita vyayI thavuM, niraMtara udyamamAM pravRtta rahevuM, vacana pALavAmAM niyamitapaNuM jALavavuM, ane bhaviSyane vicAra karI agamacetI rAkhavI, eTalA guNa hAlanA jamAnAmAM sudharelI prajAonI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nIti saMbaMdhI bhAvanAmAM agrasthAna bhegave che. 46 hAlane sudhAre udyoganA jamAnAne che, ane lokone rUcatI nItinI bhAvanAnuM svarUpa nakakI karavAmAM udyama viSayIka khAsIyato sauthI vadhAre sattA bhogave che. udyogane jamAne udyogane prAdhAnya pada Ape che ane nItinuM dheraNa udyoga viSayika Tevane anusaratuM thatuM jAya che. 47 rAjanItinI kharI kaLA, je leke belatA hoya che temanuM sAMbhaLavAmAM rahelI nathI, paNa je leke nathI belatA temanI IcchA samajavAmAM rahelI che. 48 dezanA rAjavahIvaTanA nyAyIpaNuM uparathI bahAranA lekonI AsthA ochI thAya. tethI dezane jeTaluM nukazAna che. teTaluM nukasAna bIjA kazAthI thatuM nathI. 49 manuSyane je aneka vyavahAramAM pravRtta thavAnuM che, temAM pitAnI cAlacalagatane keLavavAnuM arthAta pitAnAM lakSaNa ghaDavAnuM kAma sauthI vizeSa upayogI che. te kAmamAM saphaLa thavA mATe pitAnA svabhAva ane manavRttinuM zAMta ane kALajIpUrvaka nirIkSaNa karavAnI khAsa AvazyakatA che. 50 manuSya jema pitAnA durguNothI ajANyA rahevuM ? joituM nathI, tema pitAnA sadguNethI aMjAI paNa javuM nahiM. 51 zArIrika saMpatti upara manuSyanuM jeTaluM calaNa cAlI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake che, teTaluM calaNa ane teTalIja sattA, te pitAnA cAritra upara paNa bhogavI zake che. para je mANasa saMyamazIla ke asaMyamazIla, niyamita, ke aniyamita jIvana gALatA haze. pathya ke apacyA kherAka lete haze, nabaLA avayane majabuta banAvavA kasarata karate haze, ALasa ke durAcAramAM macce rahete haze, ane jeTalA pramANamAM gajA uparAMta avaLe raste mahenata karate haze, teTalA pramANamAM tenI zArIrika saMpatti upara, tenA AyuSyanI maryAdA upara, zarIramAM rega thavAnI saMbhAvanA upara, sArI, ke mAThI asara thayA vinA raheze nahi. 53 madyapAna tathA bIjA viSaya bhegenuM amaryAda paNe sevana karavAthI, temanA upaga mATenI tRSNA atyaMta utkaTa ane baliSTa thaI jaya che. ane mANasa Akhare tene gulAma thaI rahe che. jenA upara mANasane vizeSa bhAva hoya che, je vastu vizeSa AnaMda Ape che, teja AgaLa jatAM pradhAna pada bhogave che. 54 baLavAna mane vRttinA sAmarthya uparaja manuSyanA vartanane AdhAra raheluM che. jenI mane vRtti duSita ke duSTa nathI hotI teneja bhAgyazALI gaNave joIe. 55 vaye pahoMcatAM manovikAra zAMta paDatA jAya che, tenA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vega ane jussAmAM ghaTADo thato jAya che, tenI paNa Adata (2) daDha ane baLavAna thatI jAya che. A uparathI jIvanane sukhI banAve tevI Teva pADavI ane vRttione ISTa valaNe vALavI e bAlyAvasthAnuM mukhya kartavya che. 56 bAlyAvasthA sukhamaya nivaDe tevI zikSake ke zIza karavAnI jarUra che. pukhta uMmarane lAyakanA viSaye. bAlyAvasthAmAM zIkhavADavAmAM Ave te te bojArUpa thaI paDe, chatAM tenA bIja te bAlyAvasthAmAM vAvavAnI jarUra che. 57 viSaye bhegenI pasaMdagI karatI vakhate e niyama khAsa lakSamAM rAkhave, ke viSayane upaga evI rIte kare che tethI bhaviSyanAM sukha ke AnaMdanA upabhegane bAdhA kartA thaI paDe nahi. 58 je mANasa yuvAvasthAmAM atyaMta madyapAna, viSayA zakti, jugAra, uDAupaNuM, svecchAcAra vigere durguNenA sevanamAM sukha ane AnaMda mAne che, tene janmAre kharAba thayA sivAya rahetuM nathI. 59 vAMcanane zekha AnaMdanAM dvAra khullA mukavAnI mahAna sattA dharAve che maMdavADa ane nabaLAIne ' lIdhe ekAMta vAsamAM saDatA AjArInA manane raMjana karavAnuM te mukhya sAdhana che. nidrA vagaranI rAtrInA zUnya paherane te prakAzIta kare che. manamAM sukhadAyi Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArone saMcAra kare che. viSAda ane glAnI maTADe che. kriyAmAM azakta athavA vyavasAyI jIvananA kAma vagaranA avakAzane aMge rahelI becenIne te khaseDe che. kAMI nahIM te thoDA vakhatane mATe paNa manuSyanI phIkara ciMtAno nAza kare che. A vAMcananA zekhanuM viveka pUrvaka poSaNa karavAmAM Ave te cAritra keLavavAnuM vicArane umadA ane vyavasthita banAvavAnuM te atyaMta baLavAna sAdhana thaI zake che. vAMcanane zekha bIjI jAtanA AnaMdane paNa puSTI Ape che. jJAnanI maryAdA vistRta thAya che. sahAnubhAvanI tathA guNanI kadara karavAnI vRtti tethI baLavAna thAya che. sebata, pravAsa, kaLA, kauzalya ItyAdi mAraphate maLatA AnaMdamAM ane saMsAra rUpI nATaya bhUmI upara banatA aneka banAvamAM hita dharAvatA zIkhavAnA guNemAM besumAra sudhAre vAMcanathI thAya che. bacapaNathI vAMcana upara rUcI thavI te bALa zikSaNanuM umadA phaLa che. paNa je vAMcananA zokhanI sAthe jJAna saMpAdana karavAno zokha utpanna thAya, temaja khAsa eka viSaya upara cittanI ekAgratA karavAnI Teva paDe, tathA avalokana karavAnI zakita Ave, te te ghaNeja phAyado thAya. 61 ghaNu vakhata eka jAtane zokha bIjI jAtanA AnaMdane Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArga baMdha kare che. bIjI jAtanA AnaMda meLavavAnI zaktine nAza kare che. cAritra upara mAThI asara kare che. dAkhalA tarIke nevela kathAo vAMcavAnI Teva paDavAthI umadA sAhitya uparanI rUcI naSTa thAya che. A halakA sAhityamAM macyA rahevAthI rasajJatA naSTa thAya che. eka prakArane zekha bIjI jAtanA zokhane piSaka have joIe. dara pahelAnI keLavaNIne e udeza hatuM ke, manane keLavIne tathA aMkuzamAM rAkhIne IcchAbaLa vadhAravuM. sukhanI upekSA karIne duHkha sahana karavAne abhyAsa pADe. svAbhAvika rUcio tathA vRttione aMkuzamAM rAkhavI. kAmanAonI sattA ane saMkhyAmAM ghaTADo karyA javuM. bahAranA padArthonI garaja rAkhyA sivAya nirvAha calAvI levAne mahAvare pADave. ane ekaMdara rIte Atmonnatine ja parama prAptavya gaNavuM evuM zikSaNa apAtuM hatuM. 63 pahelA prakAranI keLavaNI IcchAone keLave che. ane bIjA prakAranI keLavaNI manane keLave che hAlanI keLavaNI pahelA prakAranI che. jJAna ane nItine IcchAno viSaya banAvavA e hAlanI padhdhatine mukhya uddeza che. 64 zarIra baLamAM purUSathI utaratI jaNAtI strIo, mananA baLamAM ane sahana zIlatAmAM purUSenA karatAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 caDIyAtI jaNAya che. 65 nItinI ane zikSaNanI paddhatiomAM mananA baLane pioSavA upara vizeSa lakSa atyAre ApavAmAM AvatuM nathI. bacapaNathIja AtmasaMyama ane svArtha tyAganA guNa prApta karavA, ane ekAgra cittathI niyamita paNe utsAha pUrvaka kAme vaLagavAnI Teva pADavI, enA jevuM bIjuM hitakArI eke zikSaNa nathI. 66 zukAnInA aMkuzamAM nahiM rahenArUM vahANa, pavana ane bharatInI anukuLatA chatAM paNa, sahIsalAmata dhArele baMdare pahoMcatuM nathI. tevIja rIte mANasane svabhAva game teTale mAyALu, premALa ane pavitra haze paNa, je tenA upara AtmasaMyamane aMkuza nahiM hoya ane te mane vikAranA AvezamAM Ama tema ghasaDAI ja haze te tenAthI koI divasa uttama kArya banI zakanAra nathI. 67 keTalAka eka mANasoe pitAnA mane vikArane svachaMdapaNe varavA dIdhelA hovAthI, temanI mane. vRttio eTalI badhI bhraSTa ane baliSTa thaI gayelI hoya che, tathA sanmArge doravAnI vRttio eTalI badhI nirbaLa thaI gayelI hoya che ke temanA svabhAvamAM kaIpaNa upAyathI sudhAre thaI zakavAne nathI, ema nizcaya mANasane thAya che. 68 bIjAnA svachaMda vyavahAra karatAM, ApaNA potAne Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaccheda vyavahAra vadhAre hAnI kartA che. 69 keInA upara hukama calAva tenA karatAM, ApaNe keInA hukamamAM rahevAnuM na thAya e pasaMda karavA gya che. 70 bIjAne aMkuzamAM rAkhavAnI IcchA rAkhavI, tenA karatAM potAnI jAtane aMkuzamAM rAkhavI te vadhAre sArUM che. 71 pitAnA AtmA upara prIti rAkhavI e pApa nathI paNa, pitAnI upekSA karavI enA jevuM bIjuM pApa nathI. 72 mane vikAranA dAsa thavuM tenA jevuM eke deva nathI. 73 je mANasa pitAnI jAtane kAbumAM rAkhI zakato nathI, te bIjAne uparI zI rIte thaI zakavAne? 74 je potAnA mana para jIta meLave che te AkhA jagatane vaza karI zake che. je pitAne vaza karI zakate nathI, te bIjAne vaza thAya che." 75 krodhamAM varasAda je guNa rahe che. te jenI sAthe aphalAya che tene kAMI thatuM nathI. paNa pite te chinnabhinna thaI jAya che kedhI mANasa sAmAne parAbhava karavA jatAM pitaja hArakhAI pAchA haThe che. 76 DAhyA mANase hamezAM zAMta vRttinuM ja sevana karavuM, potAnI vRttione bahekI javA na devI. 77 sadaguNI ke durgaNI thavuM te ApaNuM potAnA hAthanI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta che. bIjI badhI vAte prArabdhAdhina che. 78 pitAne nukazAna thavAmAM kadAca kaI bAhya nimitta haze, paNa kharI rIte tenuM mULa kAraNa pitAnI duSTa vRttio ja che. bIjAne koI levA devA nathI 79 luhAra loDhAne TIpIne (sonI sonAne TIpI ke ApIne tenA sArA ghATa banAvavAnI jeTalI kALajI rAkhe che, teTalI kALajI tamArA AtmAne unnata karavA mATe paNa tame rAkhatA thI e keTalI zaramanI vAta che? kamaLa pANInA mArAthI jayAre patthara paNa ghasAI jAya che, te pachI ApaNuM hRdaya tathA manane maLa ApaNe kema ghasI ke dUra karI na zakIe? 81 viSaya laMpaTa ane vyasanI mANase pazu karatAM paNa halakAM che. dehane durUpayega, ati upaga ane anAdara thAya. tyAre Adhi, vyAdhi, tene gherI le, ane asahya yAtanA bhegavavI paDe tema kone doSa? pitAne ja. 82 saMteSI svabhAvavALAnA zarIra rUSTa puSTa hoya che, paNuM baLelA svabhAvavALAnAM zarIra sukalakaDI jevAM hoya che. ciMtAvALA, IrSALu ane asaMteSInA zarIre lohI caDatuM nathI. 83 karone chAnAM rAkhavA mATe keTalI mAtAo, e Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vAgha AvyA! e ghAghara AvyA ! A khAu AvyuM ! ityAdi kahI khIvarAvanArI mAtAoe yAda rAkhavuM ke tethI karAM kAyama mATe khIkaNu thai jAya che. eTaluM nahi paNa keTalIka vakhata temAMthI gabhIra pariNAmA nIpaje che. che. alpa 84 ghaNA kharA maMdavADanuM mULa kAraNu ajINu vikAra hAya che. huMmezAM jaTharAgni uparAMta je nAkhavAthI, aneka jAtanA rAgonAM bIja ApAya AhArathI zarIra halakuM rahe che, mana paNa skutti vALuM thAya che ati AhArathI zarIra bhAre lAge che. iMdriomAM jaDatA Ave che, ane buddhipaNu kahyuM karatI nathI. eka tarapha duniyAnA tamAma rAgo ane bIjI tarapha ajINa vikArathI thatA rAgonu pramANa sarakhu Ave che. 85 2sanA upabhAgathI thatA AnaMda kSaNika che, ane pariNAme hAnikAraka che. taravAra karatAM svAda iMdriye manuSyanA ghaNA bhAgo lIdhA che. svAda Ache karA ane jIvanane macAveA. saghaLAM khaMDa karatAM hAjarInAM 'Da vizeSa bhaya'kara che. sA ane mAkasaranA khArAka yeA hAjarI purepurI bharelI hoya che, tyAre magaja barAbara kAma karI zakatuM nathI, A kAraNathIja upavAsanA divasa dharmakriyA mATe cAnya manAyelA dekhAya che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 Adhi, vyAdhi, kalaha, bakabakATa ane vinA prajane mAra sahana kare e saghaLuM eka sthaLe dekhavAmAM Ave che? ema mane je kaMi prazna kare te huM tene uttara eTale ja ApuM ke jyAM AgaLa leke ekaThA thaI dArU pIve che tyAM te sarva hoya che. 87 madyapAnanA sevanathI mANasa nidhana thAya che. madha pAnane aMge rahelA anarthamAM A sauthI najI anartha che paNa mane lIdhe mANasa pazu karatAM paNa nIca bane che. tene moTI Aphate AvI paDe che te teNe jAte mAMgI lIdhelI hoya che. mAthI vadhAre bIvAnuM kAraNa e che ke tenuM kharuM svarUpa atyaMta bhayaMkara chatAM bahArathI te ghaNuMja mohaka lAge che. madyapAnanA sevanathI becenI dUra thaI utsAhI thavAze. evA kheTA, khyAlathI aneka mANase khuvAra thayA che, ane thAya che. madyapAna zarIra saMpattine hAnI kare che. madyapAna karanArAnAM AyuSya madyapAna nahiM karanAra karatAM ghaNuM ochAM hoya che. mAnasika saMpattinI paNa hAnI thAya che. zAnta ane susta mANase paNa madyapAnathI takarArI ane TaMTAkhora thAya che. tenA viSaya iDhio amaryAdita thAya che. 88 komaLa ane sugaMdhIdAra pupa te mAthA upara dhAraNa karavA yogya ja gaNAya, te kAMI pagataLe kacarI na naMkhAya tema A zarIranuM divya maMdira banAvavuM e Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ApaNI marajI ane sattAnI vAta che. 89 parizrama-mahenata e sarva muzkelIone parAbhava kare che. yaMgya parizrama jAteja AnaMdarUpe che. ALasa e zarIrane kATa che. letuM kATathI jema khavAI jAya che tema zarIra ALasathI khavAya che. 90 divase kAma karanArane rAtre zAMta ane gADha nidrA Ave che. ghaNI javAbadArI ane jaMjALovALA mANu uMghathI benasIba rahe che. divasa je sArI rIte kAmamAM gALavAmAM Ave te rAtre nidrA ApaApa ApaNI sevAmAM hAjara thAya che auSadhanI madada vaDe kutrIma uMgha lAvavI e ghaNuM jokhama bhareluM che. evI lAlacamAM kadI phasAvuM * hi. ApaNA AcaraNe vyavasthita rAkhIzuM te DIvAramAM pUrvanI mAphaka nidrA AvyA karaze. uMgha zarIra ane manane baje ocho kare che. 91 vizrAMti levAnA vakhatamAM paNa ApaNe je duniyA dArInAM saMkaTa, jaMjALe, duHkha ane musIbatene ja vicAra karyo karIe, magajane vizrAti na ApIe, te te kALa kAma karavA karatAM paNa vadhAre kaMTALA bharela ApaNane lAgaze evI vizrAnti karatAM kAma hajAra darajaje sAruM che. 92 divasanI sakhta majurIthI zarIra ane mana jeTalAM ghasAya che, te karatAM rAtre kaMTALA bharelA vicAromAM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA jAgatA paDI rahevAthI banene vadhAre ghasAre paDe che. 93 ApaNe ApaNuM manane zuddha ane AnaMdadAyaka vicAromAM rokavuM joIe, athavA vartamAna kALanI sAthe jene saMbaMdha nathI evI purAtanI kALanI kaI kathA, zaurya ke pravAsanI vArtA, uttama jIvanacaritra ItyAdi vAMcavAmAM manane rokavAthI nityanI jaMjALAnuM vismaraNa rAtre thaI zakaze. A prasaMge kalpanAnI pAMkha upara besI anaMta deza kALanA pradezamAM mojathI uDayA karavAthI prastuta kAmanI dugdhAonuM vismaraNa thaI mana AnaMdamAM mana thaze. vaLI Agraha pUrvaka paramAtmAnuM smaraNa karavAmAM manane joDavAmAM Ave te ghaNIja DIvAramAM uMdha AvI jaze. 94 rAtrine samaya divasa karatAM vadhAre ramaNIya ane vizrAntidAyaka hei, divya vicArane piSaka che purAtana kALamAM je rUSI, mahaSI, mahAtmAoe paramAtmAne sAkSAtkAra meLavela hatuM te sUryanA pracaMDa tejasvI prakAzamAM nahiM paNa rAtrInA zAMti prada pradezamAMja meLavyuM hatuM. 95 pApI ane ajJAnI hoya temane ja mRtyune Dara hoya che, paNa punyazALI ke jJAnIne mRtyu e mAMgalIka prasaMga jevuM AdaraNuya lAge che. 6 je manuSya uttama jIvana gALe che te deva samAna thaI zake che. ane je manuSya adhama jIvana gALe Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 che. te pazu samAna thaI jAya che. AhAra, nidrA, bhaya, ane maithuna e cAra manuSya ane pazumAM samAna che emAM je ra pacce rahe te pazuja che. paNa je satya, zauca, ahiMsA, Arjava, iMdriyadamana, zAti, bhakita, jJAna virakita vIgere dharmanAM lakSaNarUpa manAtA daivI guNonuM anu karaNa kare che te devaja che, 98 svanAM alaukika sukhane anubhava kare, ke narakanI yAtanAo bhogavavI, e bane vAte ApaNA hAthamAM che. je manuSya duSTa ke tiraskArane pAtra nivaDe te temAM pitAne ja doSa che. 9 kumaLuM jhADa jema vALIe tema vaLe che, tema bALakanA aMta:karaNa upara kevA saMskAra pADavA te bAbatamAM mAbApe tathA zikSake khAsa kALajI rAkhavI ghaTe che. 100 bALake jemanI sAthe vizeSa rahetAM hoya che, temanI asara temanAM cAritra upara vizeSa paDe che. bALaka sAmAne jevAM dekhe tevAM thatAM zIkhe che. mATe mAbApa tathA zikSaka upara bALakane keLavavAnI moTI javAbadArI rahelI che. 101 bALakanAM mana kerA kAgaLa jevAM che tethI tenA upara je lakhavA dhArIe te lakhI zakAya che. paNa ekavAra lakhyuM te vajalepa jevuM thaI jAya che, mATe Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 tenA upara je lakhavuM te sa pUrNa vicAra karIneja lakhavu. joie. 102 bALakane upadeza karIe, tenA karatAM ApaNA vananI temanA upara vadhAre uMDI chApa paDe che. AthI karIne jemanA vananA saMskAra, bALakanA upara paDavAnA saMbhava hoya temaNe peAtAnuM vatana uMcA prakAranuM rAkhavu. joie. 103 purUSAmAM zIrakhaLa vadhAre hoya che. purUSAmAM mananI dRDhatA adhika hoya che, strIomAM saMbhAvanAnI dRDhatA adhika hoya che 104 manuSya game teTale! garIba hAya paNa saddavartanazALI hAya tA te rAjA karatAM paNa caDIyAtA che. paNu dhanavAna chatAM vikAraneA gulAma thaI jAya, duSTa vRttie dorave tyAM doravAya, ane lAlaceAmAM lapaTAya te te adhamaja che. 105 manuSyanuM kharU manuSyatva tenA cAritramAMja rahela che. mugaTa dhArI mastaka hamezAM e cena rahe che. rAjA vigere meTA leAkeAnI sthiti AkAzamAMnA graha jevI che, temane vizrAnti hAtI nathI. 106 khIjAne baMdIkhAnAmAM nAkhanArA julmI rAjA peAtAnA kuTTI karatAM vadhAre chuTa bhAgavI zakatA nathI. eTalu ja nahi paNa ulaTuM. vadhArAmAM tene jIva vadhAre dhAstImAM hAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 107 mANasa je nirdoSa ane niSkalaMka hoya, tenuM aMtaH karaNa pavitra ane citta svastha hoya te kedakhAnuM paNa tene sAruM che, paNa je phikara ane ciMtAmAM grasta haya, te moTuM rAjya paNa nakAmuM che. 108 sukha prAptinA kAmamAM jora julma ke baLAtkArane upAya kAmamAM AvatuM nathI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 nIti vAyAmRta. maNake 2 je. bIjAonI upara adhikArI bhogavavA khAtara pitAnI svataMtratA khevI e te kheTaneja dhaMdhe che. sattA, kheLavI ane svataMtratA gumAvavI, bIjA upara sattA cAlavavA mathavuM, ane potAnI jAta upara kAbu khoI besave, e putra levA jatAM dhaNuM khAI besavA, jevuM agya che. 2 dItie sukhanA smazAna tulya che. 3 saMpatti, mAnapAna, ane sattAne lIdhe mANasa, jIvananAM bIjAM sukhane upabhera karavA mATe nAlAyaka thaI jAya che. evA vaibhava ane moTAI tane rAma rAma che! je mANasa bIjAnA mAthA upara paga daIne cAlavAnI icchA rAkhe che, temane kaI divasa zAMti ke sukhane anubhava maLatuM nathI. zAMta ane sukhI jIvana gAmavAnI IcchA rAkhanAre moTA thavAnI lAlasA sudhI devI joIe. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 duniyAmAM potAnI vAhavAha kahevarAvavI, moTAI meLavavI, enA je jokhama bharela dhaMdhe bIjo eka paNa nathI. kIti ke sattA meLavavA mATe kazIza karavAnI ke valakhAM mAravAnI jarUra nathI. tame zANuM ane sArA haze te tamArI icchA vinA paNa te tamArI samakSa hAjara thaze. khIMTIe laTakAvI rAkhelI kaTAI gayelI talavAra mAlIkanI hAMsI ja karAve che. tema ALasu thaI javAthI baTTo lAge che. daDha udyogamAM macyA rahevAthI ja krIti ujavaLa rahe che. bALakane mATe dravya ke uMcA adhikArane vAraso mUkI javAnuM badhAthI banI zake tevuM nathI, paNa bALakane sadAcArI ane sadaguNa banAvavA je eke kIMmatI vAra nathI. mATe tevAM bALakane banAvavA prayatna kare e mAtA pitAne amUlya vAraso che. zrImaMta ane sattAvAna purUSe pitAnAM duSTa vartanathI jagane sudhAravAne badale bagADatA jAya che. satyajJAna e parvatamAMthI nikaLatAM niraNe jevuM che. te pANI nitya pravAhathI vahyA kare che, te ja svaccha ane nirmaLa rahI zake che. nahiMtara khADAmAM bharAI rahI baMdhiyAra thatAM temAM dudha utpanna thAya che. Aja pramANe zAstriya jJAnane pravAha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7, niraMtara vahete rahe teja yogya che, 10 prajAnA Arogya, sukha ane kharA manuSyatvamAM sudhAre, vadhAre thAya, tenI uparaja dezanI unnattine AdhAra che. 11 je tane ISTa vastu prApta na thAya, te je prApta thayeluM hoya tene ISTa mAnIne besI rahe. 12 prakAzane jema aMdhArUM vaLageluM che tema sukhane, duHkha vaLageluM che. manuSyanI AjubAju sukha dukhanI bharatI eNTa thayAja kare che. 13 harakatamAM barakata rahelI che. musIbate, e sAmarthyanI kasoTI samAna che. Aphata, e sAvacetInI sUcanA ke cetavaNI samAna che. 14 zarIrane vRddhAvasthA AvavA na devI e ApaNA hAthamAM nathI, paNa zeka ane saMtApane lIdhe manane ja vRddhAvasthA prApta thAya che te AvavA na devI, e ApaNI sattAnI vAta che. mana jyAM sudhI jIrNa thayuM nathI, tyAM sudhI zarIra game teTaluM jIrNa thAya te paNa hAnI nathI. 15 duHkhanA se udagAra kADhavAnI tasdI levI tenA karatAM, ekavAra peTa bharIne hasavuM te pasaMda karavA cogya che. 16 jema sukha cAlyuM gayuM tema duHkha paNa cAlyuM jaze. chatAM kheda karIne ApaNuM jIvana rUpI vAjane besura banAvavuM e te mUrkhAI che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 17 AvI paDela duHkha bhogavyA sivAya chUTako nathI to pachI khaDakhaDATa karIne mAgaLyA karatAM AnadathI bhAgavavu e DAhApaNa bhareluM che. 18 manuSyA je zAka ane saTa bhegave che temAM keTalAMka te pAtapeAtAnI meLeja mAthe vaDArI lIdhelAM hAya che. te duHkhamAMnA moTA bhAga durvyasana, durAcaraNa duSTa svabhAva, ane khAvApIvAmAM amaryAditapaNu' e badhAne lIdhe utpanna thavA pAmyAM hAya che. 19 mANasa jo kharAkhara kALajI rAkhI sarva vAtane vicAra karIne pagaluM bhare, te ghaNI bhUle TALI zakAya tevI hoya che temAMthI khacI zake che. 20 sukha duHkhanuM kAraNa mana che, jevI jenA mananI vRtti tevA tene saMsAra lAge che. tAre jo sukhI jIvana gALavu. hAya, te jagatanA athA vyavahAra tArI marajI mujaba cAle evI IcchA karIza nahi paNa tuMja jagA jevA thA. 21 pAtAnA pagamAM joDA paheryAM eTale, te AkhI pRthvI upara cAmaDuM pAtharyA samAna che teja pramANe ApaNe zAnta vRttinuM sevana karIzuM, te mAthA upara duHkhanA DuMgara tuTI paDaze te paNa ApaNA sukhamAM aMtarAya Avaze nahiM. 22 A duniyAnuM koipaNa sukha evuM du:khanI chAyAthI tadna mukata hAya, nathI, ke je tema koipaNa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 duHkha evuM nathI, ke jemAM sukhane aMza-leza paNa na hoya, mATe mAthe saMkaTa AvI paDe tyAre AjaMda karavA besavuM ke rodaDAM raDayA karavAM, enA jevI bIjI mUrkhAI zuM hoI zake? ema karavAthI saMkaTa nivAraNa thatuM nathI, mATe bairyatAthI sahana kare, ane citta zAnta karI nivAraNane upAya che 23 jenI pAse dhairya rUpI dhana nathI, tenA je bIje ( nidhana keI nathI. 24 je thAya che te sArAne mATe thAya che, ema mAnI haMmezAM AnaMdamAM rahevuM, phegaTanI hAyavoya karavAthI bamaNe kheda thAya che 25 sukha maLe te meM meLavyAM ane duHkha paDe te daive mekalyAM evI vRtti na rAkhavI. kAMte bane pite karyA, ane kAMte khanane daive ApyAM ema mAne, jethI mane kheda karatuM aTakaze pite kartA thatAM potAnI bhUla sudhArAze, athavA daiva upara bharose rAkhatAM tenI nizrA kabula karAze. 26 svArtha parAyaNatA, luMTaphATa, IrSA cenabAjI, lobha, ahaMkAra ItyAdI durguNene phelA thavAthI jagatamAM jyAM tyAM TaphisAda, laDAlaDI, hasAtuMsI ane zakanA uddagAra sa bhaLAya che. 27 ghaNI vakhate kheTAmAMthI sArUM nIpaje che. ane dekhInI Aphata AzIrvAda samAna thaI paDe che, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 keTalAka, alaukika graMthe temanA lekhake e, kArAgrahamAM hatA te vakhate ane tene lIdhe lakhAyelA che. evI Aphatane lIdhe ja temanAM nAma amara thavA sAthe duniyAne mATe lAbha thAya che. 28 huM je sthitimAM houM te sthitimAM sateSa mAnavAne mane abhyAsa paDI gayela che, tethI mane dAridra taraphathI bIlakula ciMtA nathI. ra9 sArAM zrama karanAra kadI naThArI gatine prApta thatuM nathI. 30 anna, vastra, pANI ane chAMyA, eTalI vastuo ja jIvana nirvAha mATe Avazyaka che ane te vastuo theDA jIvananirvAha mATe Avazyaka che. ane te vastuo cheDA parizramathI prApta thaI zake che. mATe nirvAha sArU ciMtAtura rahevAthI bIlakula jarUra nathI paNa tRSNane lagAma nathI detI. 31 vikaTa prasaMge kheda na kara, tema nA "umeda thaI javuM nahi paNa kamara kasIne tenI sAme bAtha bhIDavI. musIbatethI DarIne nAzI jatAM te ApaNI pAchaLa paDI ApaNane pakaDI pADayA sivAya rahetI nathI. paNa himmatathI tenI sAme thatAM te pAchI haThI. jAya che ane ApaNe vijya thAya che. 32 mahAna purUSenuM kharuM sAmarthya vipattinA prasaMgeja pragaTa thAya che, saMpattinA prasaMgamAM teTaluM pragaTa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 thatuM nathI. magarane devatAmAM nAkhyAthI temAMthI je sugadha pragaTa thAya che, te sugaMdha bahAra hAya che tyAre teTalI dekhAtI nathI, 33 sa`pattinA prasaMgamAM mahAn purUSonu citta kamaLa jevuM kAmaLa hoya che paNa vipattinA prasa*gamAM te patathI paNa vadhAre kaThIna mana hoya che. 34 jagamAM sa kaTa kAMtA karela kanI zikSA tarIke hAya che athavA AgAmI sakaTathI sAvadha rahevAnI cetavaNI rUpe hoya che. ThokarA khAdhA sivAya mANasamAM hAMziyArI AvatI nathI saMkaTa ApaNane sAvadha kare che sAvacetInA upAya sUcave che. 35 bIjI jAtanAM sakaTa ApaNA dhaiya'nI tathA ApaNA daivatanI parikSA kare che. prahvAda, dhruva, harizcaMdra, naLa, mahAvIra ityAdi purUSApara saMkaTa gujaryAM nahAta te temanI kharI kiMmata duniyA karI zakata nahi. je musIkhatA mUkha leAkeAne herAna karI nAMkhe che. teja musIbate zANA purUSane caDatInAM sAdhanarUpe thAya che 36 vipatti mANasamAM mANasAI lAve che, jyAre saMpatti ArAgya mANasane rAkSasa banAve che. 37 mitranI parikSA vipatti prasaMge thAya che. ane vaibhavane je kSaya arthAt garIbAI vakhate strInI parikSA thAya che. je sAcA snehI Aya che teja vipattinA prasa`ge pAse ubho rahe che, ane je svAtha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra sAdhavA bhegA thayA hoya che te vipatti prasage ke vaibhava kSaya thaye pAse AvatA nathI. 38 agnimAM tapAvavAthI seAnArUpA ane kathIranI parikSA thAya che tema ApattikALe kharA ane svAthI mitrA parakhAi Ave che. 39 AkhA dezapara sakaTa AvI paDe che tyAre kharA svadeza premI purUSaSa peAtAnI agata lAgaNIone kAre mUkI daI dezanA rakSaNa mATe eka dIla thAya che. 40 A jagatamAM thADA thADAmAM nA umeda thai ke nAsIpAsa thaI janAranu kAma nathI bhUlyA tyAMthI pharI gaNA' A sUtrane lakSamAM rAkhI je mANasa, paDayA chatAM tenI pAchaLa maDayA rahe che. teja A jagamAM vijaya meLave che. prephesara hakSalI mahAnU vakatA hatA. zarUAtamAM tenI phajetI thai, bhASaNa na karavA kAie gupta cIThThI lakhI, kAie alAha ApI, paNa te prayAsamAM macce rahyo te chevaTe te eka mahAna vakatA thaye.. pA 41 abhyAsa vaDe hareka kAmamAM nipuNatA meLavI zakAya che. aneka aDacaNA naDavA chatAM uttama mANase hAthamAM lIdhelu kAma cheDatA nathI 42 Aphata AvI paDayA pahelAM zoka karavA besavu' enA jevuM duHkha khIjA kazAthI thatuM nathI kalpanAe khaDAM karelAM duHkha pratyakSa duHkha karatAM vadhAre trAsa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 dAyaka che. 43 mANasane jenI dahesata vadhAre lAgatI hoya che, te temanA smaraNamAMthI jaldI nIkaLI jatuM nathI. rakhene kAMika jokhamamAM AvI paDIzuM evI bIkathI ghaNuM mANasa duHkha anubhavatA hoya che. saMkaTanI bIkaja ghaNI vakhata saMkaTane janma Ape che. 44 keTalIka vakhata sukhanI avagaNanA karavAthIja ApaNe duHkhI thaIe chIe. keTalIka davAo sastI chatAM rAmabANa hoya che, paNa keTalAka evA mUkha heAya che ke sastI davAthI meTA rege maTe te vAta temanA | mAnyAmAMja AvatI nathI. ane sAme AvelA sukhanA sAdhanane anAdara karI dukha bhegavyA kare che. 45 keTalIka vakhata mANaso najIvI aDacaNane dara gujara nahiM karavAne lIdheja moTA kaMkAzanAM mULa rope che. jagat upara jaLa pralaya, agniko5, marakI, dukALa ItyAdi devI upadravane lIdhe jeTalo mANasa mare che, tenA karatAM mArAmArI, laDAlaDI, ane kApAkApIne lIdhe mANasane vadhAre ghANa nIkaLI jAya che 46 keTalAka te "kAjIne sArA gAmaThI phikara ne lIdhe dubaLA thAya che jemAM pitAne bIlakula levA devA na hiya, evA kAmamAM mAthuM mAravAnI ane pArakAnI bhAMjagaDamAM paDavAnI Tevane lIdhe ghaNA mANase duHkhI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 thatA hoya che mUkha lAkAne khIjAnI paDayA sivAya cenaja paDatuM nathI, 47 ApaNe jo khIjAnA kAmamAM mAthuM mAravA na jaie, te ApaNA kAmamAM te mAthuM mAravA nahi ja Ave. 48 duniyAmAM dveSI ane vinA kAraNe bIjAne upadrava karavAnA svabhAvavALA mANasAnI kheATa nathI. bhAMjagaDamAM 49 zAMtinA cAhanArAoe A sUtra ajamAvI jovA jevu che ke, vaDhavADa karanArIne vaDhavADa karanAra kAi sAmu' nahi maLe tA enI meLe thAkIne te gharamAM besaze. pa0 ApaNA pAtAnA doSa ke pApAcaraNane lIdhe ApaNe je du:kha bhogavavAM paDe che. te ApaNe jAte hArI lIdhA jemAMja che. nyAya rIte temAM pharIyAda uThAvavAnA ApaNune jarA paNa haka nathI. dAridra, maDhavADa ke saDakaTa e badhAne lIdhe jIvana kaSTamaya thatuM nathI, paNa ekalapeTApaNu, atilAla, ahaMkAra ane pApAcaraNu ityAdi durgune lIdheja jIvana asahya duHkha rUpa thaI paDe che. 51 upalaka dRSTIthI jotAM keTalIka mAkhatA ApaNane kaleza kAraka lAge che. paNa vAstavika rIte jotAM te ApaNuM hita karatI hAya che. saDakaTane dhairyathI sahana karIe ane keDa bAMdhIne sAmA thaie te ApaNI unnatti thayA sivAya rahetI nathI. zIyALAnI TADhanA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 camakArA zarIrane dhrujave che kharA, paNa tethI zarIra dRDha ne majabuta thAya che. sapattie jemanAM hADa zIthIla karI nAMkhyAM hAya che te mANaseA vipattinA jhapATo sahana karI zaktA nathI. para ! duniyAmAM sa'pattie jeTalAM mANasone kharAba karyA che teTalAM vipattie karyA nathI. pa3 game evA pracaMDa vAyu vAtA hoya te paNa savAra thatAM te zAMta thAya che, ane musaladhAra varasAda varasatA hAya, te paNa amuka vakhate te zamI jAya che. ema A mahAbhUtAnI karaNI paNa maryAdita che. teA pachI manuSya upara gujaratI AphtA maryAdita ane azAzvata hoya temAM navAI zI? game tevu saMkaTa AvI paDe te paNa mANase nA umeda thavu joie nahi. 54 chedAyelu' vRkSa paNa pharIthI kuTe che, kSINu thayele caMdra paNa pharIthI pariNuM thAya che. evA vicAra karI zANA purUSa kadI paNa saMtApa pAmatA nathI. 55 Arthika saMpattinA paNa upayAga zArIrika sa pattinI mAka vivekathI karavAnA che. saMpatti jIravavAnuM kAma vipatti sahana karavA karatAM vadhAre kaThINu che. 56 vipattinA samaye sahiSNutA ke dhaiya e ekaleAja sadguNa hAya te paNa cAle. paNa sa'pattimAM jo zANapaNa, dIrgha TI, mitAhAra, niHsvAthI paNuM, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audArya vigere aneka saddaguNe hoya te ja te TakI zake che, nahiM te te pAyamAla karI nAkhe che. pa7 jene dhaiya rUpI dhana nathI tenA jevuM nidhana bIjuM keI nathI je je umadA pADe ApaNane zIkhavAnA maLe che, te saMpattinA vakhatamAM nathI maLatA, paNa vipattinA vakhatamAMja maLI zake che. 58 mahA purUSanA kAryanI sididha pitAnA parAkramathIja thAya che, kevaLa bAhya sAdhananI sahAyatAthI nathI thatI. 59 saMkaTa sahana karavAM ane daDha thatA jevuM e devI parAkramane aMza che. saMkaTamAM zANa paNa vAparIne sAra levAmAM Ave che tethI ApaNuM raheNuM karaNI keLavAya che. ane AtmAvalaMbIpaNAne te guNa jAgRta thAya che. duHkha AvI paDatAM keIe sAhasa karI maravuM joIe nahiM, kAraNa ke duHkharUpI rAtrI pasAra thaI jaI sukharUpI sUryodaya thayA sivAya rahevAne nathI. jagat upara banatA kaI paNa banAve nukazAnakAraka hatAja nathI. je thAya che te yogya thAya che jaLa pralayathI atyaMta nukazAna thAya che kharuM, paNa je deza upara te pharI vaLe che te deza atyaMta rasALa ane phaLadrupa thAya che. javALAmukhI phATavAthI AsapAsanAM gAma samRddhimAna thAya che laMDana zaheramAM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1966 mAM moTI Aga lAgI hatI te eka rIte lAbhadAyaka nIvaDI hatI. tethI havA sudharI gaI ane marakInA trAsane aMta Avyo hate. 62 vAvaNInI mosamamAM kheDuta jema dhAnyanAM kaNasalAMne guDe che. tema dudeva paNa keTalIka vakhata ApaNane nidayapaNe guDe che, ane Aphatane varasAda varasAve che. paNa daive bedarakArIthI aphALeluM guDIyuM jyAre dANAvALA puLA upara paDe che tyAre phakta ghAsa ke parALaja chuMdAya che, ane dANAne jarApaNa IjA thatI nathI. 63 saMkaTa rUpI bhaThThI ghaNI vakhata mANasane tapAvI zuddha kare che. te mANasanI vRttirUpI dhAtunA melane bALI nAkhe che. tethI tenuM zuddha satva vizeSa jhaLakI nIkaLe che. 64 kAle zuM thaze tenI nakAmI ciMtA cheDI daIne AjanA divasa upara najara rAkha. 65 kaI mANasa kAMI huM kAma kare te teNe amuka khoTuM kAma karyuM eTaluM ja ApaNuM jANavAmAM Ave che. paNa te kevA kharAba saMgane bhoga thaI paDe hate. keTalI lAlacane nahiM gAMThatAM nirUpAye tene kAma karavuM paDayuM haze, e kazuM ApaNA jANavAmAM AvatuM nathI. arthAt te kAma teNe IrAdA pUrvaka karyuM ke ajANatAM thaI gayuM te saze ApaNe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jANuM zakatA nathI. je sarva hakIkata ApaNuM jANavAmAM Ave te tevA dareka kArya kSamA karavA yogya lAgI Ave ane ApaNe tene mAphI ApI zakIe. 66 pitAnI jAtane oLakhatAM zIkhavuM te sauthI kaThaNa te kAma che. ane bIjAnA kAmamAMthI bhUle kADhavI e sauthI saheluM kAma che. 67 amuka mANase Ama karavuM joIe ane Ama na karavuM joIe evI bhAMjagaDamAM paDavAne badale mANasa mAtre potAnAja kartavyanA ciMtanamAM tatpara rahevuM joIe. ApaNA sivAya bIjA badhA upara kSamAzIla vRtti rAkhavI pitAnA deSa upara kaDaka daSTI rAkhI bIjA badhA mANasenA doSa upara mIThI daSTI rAkhavI. 68 ApaNA snehIonAM chIdra khoLavA karatAM zatruonA guNa levAnI Teva vadhAre rAkhavI joIe. 69 ApaNe piteja jyAre jevA thavA dhAratA hoIe chIe tevA thaI zakatA nathI, te pachI sAme ghaNI ApaNu marajI pramANe vate evI AzA zA mATe rAkhavI joIe? ApaNI marajI pramANe leke cAle evI jenI IrachA hoya teNe lekenI marajI pramANe cAlavAne tatpara thavuM joIe. 70 ApaNe haMmezAM bIjAnI bhUla kADhavA besIe chIe. paNa ApaNe pitAnA deSane lIdhe ApaNe keTaluM badhuM nukazAna veThatA hoIe chIe tene khyAla paNa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 Avate nathI bIjAnA deze karatAM ApaNA pitAnA deze ApaNane ghaNuM nukazAna kare che. 71 - ApaNu pitAnA cittanI zAMti ane svasthatAnI khAtara jemanI sAthe ApaNane pAnAM paDayAM hoya, temanAM chidra ke khAmIo na kheLatAM temanI bhUle daragujara karavI joIe. 72 AkAza upara gusso karavAthI havAmAM sudhAro thavAne jarApaNa saMbhava hete nathI. tema sAmA mANasanA upara akaLAvAthI ApaNe tenI kuTevo-ke bhUle jarA paNa sudhArI zakavAnA nathI. ulTA tene kAyara karIne vadhAre bagADIe chIe, samajAvI paTAvIne yukitathI kAma letAM ghaNo kaMkAza ocho thAya che. 73 kSamA karavAthI ApaNe kAMI gumAvatA nathI paNa phAyado thavAno saMbhava che, kAraNa ke kSamA e ApaNA manenigrahanI eka kasoTI che. vaLI sAme mANasa ApaNuM moTuM mana dekhI lajavAI vakhate pitAne aparAdha kabula karI vera cheDI de ane keTalIka vakhata mitra paNa thaIne rahe che. 74 zikSA karIne agara vera laIne duzmanAvaTa vadhAravI tenA karatAM kSamA karI mitratA joDavI emAMja kharUM DahApaNa raheluM che. 75 je mANasanA manamAM sAmAne mATe jarApaNu dayA, anukaMpA ke sahAnubhUtI nathI, te mANasa pote jarA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 76 paNa dayA ke anukaMpAne pAtra nathI ApaNuM hRdaya tene AvakAra ApavA tatpara nathI te sAmAnuM hRdaya ApaNA tarapha snehanI lAgaNI dharAvavAnuM ja nahiM, ane anya hadaya sAkSI che. pratyeka manuSya pratyakSa ke parokSa rIte kuTuMbane, samAjane, dezane, ane jagane rUNI che. e rUNa yathAzakita pheDavuM e pratyekanuM kartavya che. paraMpakAra karIne tathA bIjAne upayogI thaIne te rUNa phela zakAya che. 77 leke para kharekhara upakAra kara hoya te prathama temanI kharI sthitithI vAkepha thavuM, ane temanA upara prIti paNa rAkhavI joIe. sAthe parepakAra karavAmAM sadavicAra pUrvaka viveka buddhinI paNa khAsa jarUra che. viveka vagaranI dayA lAbhane badale hAnI kare chekupAtre A ApeluM dAna dudha pAIne sApa ucheravA jevuM thAya che. * 78 daridra lokone sahAya karavAmAM temane svAvalaMbI banAvavAne mukhya uddeza lakSamAM rAkho. viveka vagaranI sakhAvatamAM e doSa rahele hoya che ke, sakhAvata lenAra parAvalaMbI thavA zIkhe che. tethI tenuM jIvana bagaDe che. 79 pAse saMpatti hoya te yAcakane ApI devuM e kAma saheluM che. paNa svAvalaMbana guNane hAnI na pahoMce Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI rIte ApavuM e kAma saheluM nathI. dAna karavAmAM ApaNe uddeza sAmAnI bhIDa bhAMgavI eTalo ja have joIe, potAnI meLe raLI khAtAM zIkhe e lakSa hevuM joIe. ApaNA dAnathI te ALasu ane parAvalaMbI ane te ApaNe tene lAbhane badale nukazAnaja karyuM che. duHkhI lekanuM zAMtvana kare, nirAzritone Azraya Ape, nirAdhArenuM rakSaNa kare, tamArA hAthe thayelI bhUlene sudhAre. keInuM ahita tamArAthI thayuM hoya te tene badale Ape. tene sArI salAha Ape. sArAM kAma tarapha sahAnubhUti darzAve, gaI gujarI bhUlI jAo. Ane badale maTAmAM mATe paramAtmAnA sAkSAtkAra parvatane tamane maLaze. 81 eka niSphara ke gussA bharela zabda hA caherAne nisteja karavAne mATe pUrate che, tema mamatA ke sahAnubhUtivALe eka zabda nisteja caherA upara AnaMda upajAvI zake che. bIjAne AnaMda ApavAmAMja ApaNane AnaMda maLe tema che. ApaNe koInA mananA ghA rUjhAvI zakIe, keInma aMtaHkaraNamAM coMTI raheluM satya kADhI zakIe, koInA magajamAM bharAI rahelI phIkara ciMtAne bahAra kADhe zakIe, agara keInI chAtIne dAha maTADI zakIe, to te jevA tevA pApakAranuM kAma nathI. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 tamArAthI kAMI banI na zake te belavAmAM paNa mamatA cUkaze nahiM, duHbInA duHkhanI vAta sAMbhaLavAthI paNa tenuM dukha ochuM thAya che. tene umere zAMta thAya che. kevaLa zubha ciMtanathI paNa sAmAnuM bhaluM karI zakAya che. 84 nibaLa manuSya tarapha neha bhAvathI varte, temanAmAM je koI sArA guNa hoya te tarapha Adara batAve. ane tenAmAM je kAMI doSa ke durguNa hoya tenI upekSA kare. keI paNa rIte manuSya anyane upayegI thavuM joIe, 85 keInI prItinA pAtra thavuM, te karatAM kaeNIne prItino pAtra banAva e vizeSa sAruM che. premanuM sAmarthya agAdha che. bhaya karatAM prIti ghaNuM phaLa nIpajAvI zake che. temAM nAnAM bALake te jeTalAM prItithI vaza thAya che, teTalA bhayathI vaza thatAM nathI. Izvara paNa haThaga karatAM premathI vaza thAya che. te bIjA mATe zuM kahevuM. arthAt premathI jagata chatAya che. 86 bIje ApaNane bagADa kare, te karatAM ApaNe tene bagADa karIe tethI ApaNane vadhAre nukasAna che. kaI ApaNe apakAra kare te te sahana karIne besavuM paNa ApaNe keIne apakAra karavAnI IcchA na karavI. ane khAnagI tathA jAhera vartamAnamAM hamezAM bhalamanasAI vAparavI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 87 kSamA karavAmAM zakita-sAmarthone khapa paDato nathI, paNa mAtra IcchAnI jarUra paDe che. ApaNe aparAdha karanAra, ApaNane pitAne aparAdha kSamA karavAnI tathA pitA upara ApaNu kSamA rUpI devI guNane upayoga karavAnI ApaNane taka Ape che e rIte te ApaNe upakArI che. kSamA sAdhu purUSanuM lakSaNa che. vera vALavAnI vRttie pAmara jIvanuM kAma che. apakkaranA badalAmAM upakAra karanAra e sAdhu purUSanA nAmathI oLakhAya che. ApaNe bIjAnA aparAdhanI kSamA na karIe, te ApaNane paramAtmA pAse kSamA mAgavAne adhikAra rahetuM nathI. 89 vera levAnI Teva rAkhavAmAM phAyade anizcita che, ane nukasAna te cokakasa che. kSamA karIne zatrune ThekANe lAva e vera levAne suMdara upAya che. IrSA sapanA viSa karatAM paNa vadhAre anarthakAraka che. kAraNa ke sarvenuM viSa sapane nukasAna karatuM nathI, paNa IrSA te tenA mAlIkane paNa nukasAna kare che. 91 sAce nehI mitra be rIte upayogI che tenA samAgama saMpattine vizeSa sukhadAci banAve che, ane vipattine susahya banAve che. sukhanA divasamAM mitrane sahavAsa AnaMdamAM vadhAre kare che. duHkhanA divasamAM duHkhane visAre karAve che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 Aphata vakhate mitrane paDakhe rahI tenuM rakSaNa karavuM. saMkaTa vakhate sahAya karavI ane duHkhamAM dilAso Apa kAraNa ke kharA snehI mitra maLavA durlabha che, ke jeo potAnA jIvanA bhege paNa kharI vakhate mitrane sahAya kare che 93 mitranA upara ApaNe badhI rItane haka che khare, paNa tenI pAse keIpaNa khoTuM ke Abarune lAMchana lAge evuM kAma karAvavAnI AzA rAkhavI joIe nahiM. saneha durguNane nahiM paNa sadaguNane piSaka thavuM joIe, 94 kharA mitre jarUranA prasaMge pitAnA nehInA kAna ughADavAmAM jarA paNa saMkeca mAna ke pAchI pAnI karavI nahiM. phakata tenI phajetI na thAya, ane te upahAsane pAtra na bane e DhabathI kahevuM joIe. zatrune mAThuM lagADavAnI himmata game te mANasa karI zake che, paNa mitrane mAThuM lagADanArA viralAja maLI Ave che. 5 mitranI sAthe vAdavivAda karavAmAM ghaNuM jokhama raheluM che. takarAramAM utaravAthI ghaNuM vakhata viparIta pariNAma Ave che. mijAja khoine bolavAthI mAThuM pariNAma Ave che. manuSyane svabhAvaja e che ke pitAnI bhUla kabula karavI te tene bahu vasamuM lAge che. mATe mitrae kaI divasa vAdavivAdamAM utaravuM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi. tema karavAthI mitratAmAM haMmeza mATe phATa paDe che. 96 maitrI akhaMDa jALavavAnI icchA rAkhanArAe mitranI sAthe vAdavivAda, paisAne vyavahAra, ane tenI strInI sAthe vAtacita, e traNano tyAga kara. 97 jenA samAgamamAM AvyA hoIe tenI vRtti ke zokhane anukuLa evA viSayaja carcAne mATe pasaMda karavA joIe. vAtamAM ne vAtamAM keTalAka ADA avaLA savAla puchIne sAmAnI vRtti agara rUcI zI che te jANI laIe, te duniyAmAM eka paNa mANasa e nahiM maLe, ke jenA samAgamathI lAbha agara AnaMda na prApta thAya. 98 samAna AcAra vicAravALA mitra sAthe vArtA vinoda ane temanA samAgamamAM vakhata gALavAthI thate AnaMda ane sukha avarNanIya che. saMpattithI maLate AnaMda paNa tenI AgaLa tuccha che. . 9 jene samAna dIlane sneha na maLe, teNe sRSTi saudarya upara prIti rAkhatAM zIkhavuM joIe, jene sRSTi upara prema che, tene bIlakula ekalApaNuM cheja nahiM. sRSTi saMdarya zAMta ane svasthatAnuM piSaka che sRSTinI lIlA nihALavAmAM jenuM mana magna rahe che, tene AnaMdane sukALa che. 100 ekAMtavAsa sukhakara ke duHkhakara nivaDe tene AdhAra Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnI jAtanA uparaja rahe che. jevI jenI vRtti, jevuM jenuM vartana, te pramANamAM ekAMta vAsa tene mATe svarga ke narka samAna, vizrAMti ke zAMtinuM sthaLa, agara duHkha ke saMtApanuM sthaLa nivaDe che. ekAMta vAsa keTalAkane AzirvAda samAna nivaDe che, te keTalAkane zrApa samAna thaI paDe che. ekAMta keTalIka vAra duSTa vicAra ane vAsanAne janma Ape che ane piSe che. duSTa manuSyane ekAMta vAsa duSkRtyanuM smaraNa karAvI tenA hRdayamAM dAha utpanna kare che. tyAre vairAgyazIla manuSyane ekAMta atyaMta priya lAge che. 101 Atma jAgRti vinAnA mANasA sahavAsamAM jema jema vadhAre rahevAya che, tema tema kharUM manuSyapaNuM ghaTatuM jAya che. je khare mANasa che, teNe mANasathI alaga rahevuM joIe. 102 jenuM mana svAdhina che, tene bharavastImAM paNa ekAMtaja che. aMdhArI galIomAM tathA ghoMghATavALA rastAmAM pharavA chatAM paNa ghaNuM mANase pitAnuM nityakarma vadhAre jhaDapathI karI zake che. je mANasa janasamUhanI vacamAM rahevA chatAM paNa saMpUrNa svarachatAthI ekAMtanI madhura zAMtinA sukhane anubhava karI zake che, te mATe mANasa che. 103 vAtacitamAM sAmAne zIkhavavA ke zIkhAmaNa ApavA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM ApaNe pite temAMthI zIkhavA ke zIkhAmaNuM levAnI vizeSa dhAraNA rAkhavI joIe. 104 game te chaTAdAra vaktA hoya te paNa vacce thoDIvAra vizAe le, te tenA bhASaNanI asara vadhAre uMDA sudhI pahoMce che. 105 paMDitanI sabhAmAM mauna dhAraNa karavuM eja mUkhe mANasanuM bhUSaNa che. 106 sAMbhaLI rahevAnI Teva pADavI e belatAM zIkhavAnA jeTaluM ja mahattvanuM che. je sAMbhaLa sAMbhaLa kare che tene zIkhavAnuM ghaNuM maLe che tenI sabata koIne kaMTALA bharelI lAgatI nathI 107 ApaNA mitranA ke Apta jananA saMbaMdhamAM koI virUddha vAta ApaNe kAne AvI hoya, te te ekadama kharI nahi mAnI besatAM tene udAra artha grahaNa kara joIe, ane rUbarUmAM maLatAM tenA saMbaMdhamAM te je khulAse kare te svIkAravuM joIe. viveka daSTithI vicAra karIzuM te A mAga sarva rIte pasaMda karavA egya che. bIna jarUrI murkhAI bharelI laDhavADo anarthakAraka che. te je khulAso kare te na svIkAratAM gaTa takarAra ubhI karIe, te Akhare geravyAjabI takarAra mATe pazcAtApa karavo paDaze. 108 gaI gujarI vIsarI jaI kSamA karavI eja sAdhutAnuM lakSaNa che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIti vAkyAmRta. maNako 3 je. 1 mitra ke sanehIo taraphathI mokalAyelI bheTanI cIja, tenA upagIpaNA ke bajAranI kiMmata tarapha lakSa nahi karatAM kevA bhAvathI te mekalI ApavAmAM AvI che, tenA tarapha ja lakSa rAkhavuM joIe. kiMmata vastunI nathI paNa bhAvanI che. snehI e manuSyane mATe visAme che, ane nehI dUra hoya paNa enAM hadaya eka heya te hamezAM pAse ja che. prema maryAdita nathI. premane pradeza atI vistiNuM ane Azcaryajanaka che. tenuM rAjya jaDa ane citanya sarva vastuo upara che. 3 cAhe sarvane, vizvAsapAtra thoDAneja gaNe, bhuMDu keInuMe karatA nahiM. zatrune sAmarthyathI jIte ane mitranuM ratnanI mAphaka jatana karo. ochAbalAmAM khape paNa vAcAlupaNuM badala ThapakAne pAtra thazo. nahiM. 4 Ikhera ke zaMsayI svabhAva mitratAne hAnikAraka che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA jIvanathI ghaNuMnAM jIvana kharAba thaI gayAM che. ghaNI vakhata evA vahema bIlakula nApAyAdAra hoya che. eka vakhata manamAM vahema pedA thaye eTale pachI dareka prasaMga, dareka hilacAla, ane dareka bela, ekaMdara rIte tadana najIvI bInA paNa vahemanuM piSaNa kare che. jenA upara ItarAjI thAya che, tenA dareka kAmamAM doSa mAluma paDe che, paNa jenA upara mamatA hoya che, tenAM dareka kAma sArAM lAge che. jenA upara tame vizvAsa rAkhI zake nahiM tenI sAthe mitratAne sabaMdha cheDo nahiM ane ekavAra - mitra mAne te pachI tenA upara avizvAsa kadI rAkhe nahiM. 5 zatru ApaNane nukasAna karI jAya che, ane mitra atyaMta lAbhakartA che te yarthAtha che, paraMtu ApaNuM jAtanA je khare mitra ane kaTTo zatru bIje keI nathI paisA ane saMpattie, e idravAraNanAM phaLa jevAM che. tathA sattA ane pratiSThA, e pavana bharelA khAlI parapoTA jevI che. satkarma eja mANasanI kharekharI saMpatti che, sadvartana eja duniyA upara kiMmati cIja che. 7 jagatamAM sauthI agatyanI strIne tapAsIe te Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5o vaccha havA, cikhuM pANI, sAre kherAka, nirAmaya zarIra prakRti ane pavitra aMtaHkaraNa eTalAM che. garIba mANasamAM je udyogIpaNuM, ane khaMta e be guNa hoya te te sukhI jIvana gALI zake che. paNa zrImaMtanAmAM je udArapaNuM, dAnazIlapaNuM, mitAcAra, dIrdha daSTI, idriyadamana ItyAdi guNa hoya teja, te aMkuzamAM rahI zake che. nahiMtara tenuM adhaHpatana thayA sivAya rahetuM nathI. adhikAra ane dhana e be ghaNuM ghaNuM bhayaMkara vastu che. tenA lIdhe ghaNu anartha upaje che te ItihAsa uparathI jaNAya che. jemanA keTalAka zahenazAha bacapaNamAM sArA hatA, paNa gAdIe beThA pachI dhana ane adhikAranA madane lIdhe teo bhaSTa thayA che. nepalIna paNa Akhare garviSTa thayuM hatuM. 10 dravyane atilobha siMgha ane tyAjya che khare, paNa nyAyamAgathI dravya saMpAdana karIne bhaviSyanA bacAva - sArU karakasarathI rahevuM te koI paNa rIte aghaTita nathI. 11 AjanI Avaka kharacI nAkhavA karatAM gaI kAlanI bacatamAMthI gujarAna calAvavuM te vadhAre pasaMda karavA - yogya che, paNa AjanA gujarAnane AdhAra AvatI kAlanI pedAza upara rAkhave, te mukhaI bhareluM che. arthAt "AgaLa kamAIzuM" evI AzAe atyAranI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 12 ) sADI pucha thayA vinA mane nizaNa che. jarUrIyAta mATe devuM karavuM te mUrkhAInuM lakSaNa che. Ajane uDAu te AvatI kAlane nidhana che. uDAu mANasa nidhana thayA vinA rahetuM nathI. te cheDI puMchae cheDI kALajI, meTAnI javAbadArI paNa meTIja hoya che. jeTaluM tuM bhegavIza, agara supAtrane dAna karIza, eTaluMja dhana tArUM che. bAkInuM te bIjAnuM che. tuM te mAtra tene rakSaNa karanAra cikIdAra jeja che. 13 jema ajJAna vadhAre tema bIka paNa vadhAre hoya che. 14 rasIka ane sahRdaya purUSane A sRSTi pratyeka Dagale AnaMdamayaja lAge che. zANA ane sadavartanazALI purUSane A sRSTi devI satvathI bharelI ja lAge che, paNa tenuM kharUM svarUpa samajavA mATe ApaNe tenA tarapha premanI daSTIthI levuM joIe. 15 je leke sRSTinuM saudarya samajI zake che, temane duHkha koI jAtane saMtApa karI zakatuM nathI. evA le ke nirmaLa, bhUrA AkAza tarapha, ke tAzanA samUha tarapha, ke ghUghavATa karatA samudra tapha, ke padgatanA zikhara tarapha dRSTI kare che, ke tarata ja temanAM saMsAranA saMkaTa palAyana karI jAya che. 16 svaracha ane vAdaLa vinAnA divase, zAntinA samayamAM, khullA medAnamAM ke upavanamAM vizrAMti levA chatAM, je ciMtAnuM zamana na thAya te ciMtA atyaMta Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para gheAra samajavI joie. sudara AMkhA chatAM tenuM mana ciMtAnA udyogamAM kema rahI ema nathI. zakatu haze te samajAya 17 sRSTine jyAM sudhI manuSyanA aDakatA nathI, hAtha tyAM sudhI tenA sAMdamAM jarA paNa ghaTADo thatA nathI. tamArA kRtyathI thayelA ghA agara kApA ApeApa rUAi jaze ane sRSTi TuMka muddatamAM hatI tevI ne tevIja zAbhAyamAna thaine raheze. 18 kudatanA camatkAra satranA nirIkSaNu mATe haMmezAM khulAja rahe che ane te mANasanI sarvottama kRti karatAM paNa vizeSa Azcaya kAraka ane suMdara che, chatAM phakata thADAja mANaso tenuM avalAna karavAnI kALajI kAkhatA hoya che. e keTaluM badhuM kheddakAraka che ? 19 jagat uparanuM pratyeka sthaLa kaLA kauzalyanI kArIgarInI asa'khya kRtiothI bharapUra che, chatAM je mANasa te rahasyane samajI levAnI zakti dharAvatA nathI. tene mana te saghaLuM nakAmuM che. A jagat upara nirdoSa AnaMdanAM eTalAM badhAM vipula sAdhanA nathI, ke jethI ApaNane AvA eka sarvotkRSTa sAdhananA anAdara karavAnu` pAlave. 20 kudaratanA AdarabhAvapUrvaka abhyAsa karavAthI, manuSyajIvanane aMge rahelA sukha sAdhanAmAM, keTale! badhA vadhArA karI zakAya che, te phakata vijJAnazAstrIja .. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajI zake che. 21 je mANasa kudaratane saTa prazno pUchavAnI zakita nathI dharAvate, tene te pitAnuM suMdara rahasya samajAvavAnI bIlakula darakAra rAkhatI nathI, ane je mANasa tenA tarapha prItinI dRSTithI jotA nathI tenI sAme te jetI paNa nathI. 22 e buddhimAna! vartamAnakALane lakSamAM rAkhIne sarva vyavahAra karI le. kAla kevI thaze te keNu jANe che? zANA! AvatI kAlapara bharose na rAkhatAM karavAnAM kArya Aja ane atyAreja karI le. ADI rAta tenI zI vAta! je nAvika bharatIne samaya sAcavI le che, tene dariyAnI musApharI sugama nivaDe che. tevI ja rIte manuSya jIvanamAM paNa je mANasa anukuLa saMgone purepuro lAbha laI le che te samRdhina thAya che, je mANasa te saMdhI sAMdhavAnuM cUkI jAya che tenI jIvanayAtrA saMkaTamaya ane niSphaLa nivaDe che. 24 bhUta, bhaviSya, ane vartamAna temAM bhUtakALa eTale ja kALa pasAra thaI gaye te, te game te gAja, pharI ApaNuM hAthamAM AvatuM nathI. bhaviSya kALa, je have pachI Avaze te, te Ave te ApaNe, paNa te Avaze ja evI khAtrI nathI. mATe vartamAna eTale cAlate kALa teja ApaNe rahyo. pharI vaLa nivaDe che Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 vartamAnakALaja tamArI jAtane sudhAravA mATe sarvottama che. te kAryane mATe je tame Aje taiyAra nahiM he te kAle thazo-agara haze, evI zI khAtrI ? 26 lAMbu AyuSya bhegavavAnA dhoraNe tamAre kAryakrama goThavaze nahi, paNa bIjI ja paLe tamArA AyuSyanI derI tuTI javAnI che, e bhAvanAthI kAryamAM tatpara rahe, ane jIvanane sArthaka kare. mulatvI rAkhavAnAM hamezAM mAThAM phaLa che e satata lakSamAM rAkhaje. 27 purepurA badale lIdhA sivAya kALanI eka paLa paNa hAthamAMthI pasAra thavA devI nahiM. pratyeka paLa keTalI kImatI che te je leke maraNapathArIe paDayA hoya temane puchI jozo te barAbara samajAze- gumAveluM dravya pAchuM maLavAne kaI divasa saMbhava rahe che, paNa gumAvele vakhata kadI paNa pAchA AvatuM nathI. 28 zANA puruSanuM e kartavya che ke A jagat upara jeTale kALa rahevAnuM hoya, teTalA kALamAM bane teTaluM jIvananuM sArthaka karI levuM, pasAra thatI paLane je sAre upayoga karI le teja zANe purUSa che. jeNe pitAnuM jIvana sArI rIte gALyuM hoya teja dIrdhAyuSI gaNAya che. je kALane durUpayoga thAya che te kALane jIvyAnI gaNatarImAM levAnuM nathI, kemake te te eLe gumAvya gaNAya che. 29 tame je zANuM che, te kaI paNa kAma AvatI kAlapara Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mulatavI rAkhaze. nahiM, kemake AvatI kAlane sUryodaya tame naja dekhI zako ema paNa kadAca bane. 30 dareka kAmane mATe nakkI karI rAkhelA vakhatamAM te kAma purUM karI devuM, jethI bIjA kAmanI ADe te Ave nahiM. divasamAM je kAma karavAnAM hoya, tene krama tathA tenI pAchaLa gALavAne vakhata savAramAM ke pAchalI rAtre nakakI karI rAkha. je tema nahiM kare te ghaNe kimatI vakhata nakAme cAlyuM jaze. "vakhata Ave thaI raheze" "thavAnuM haze te thaze ema belanA vinAza pAme che. * 31 je mANasa pitAnuM kAma niyamita rIte ane vyavasthAsara kare che te mANasa cAra gaNuM kAma karavA chatAM paNa Akhe dahADo navo ne navareja mAluma paDe che. AgaLa upara karavAnA kAmanuM dhAraNa AgaLathI nakakI karI rAkhanAra mANasa muMjhAto nathI. 32 ghaNAM kArya karavAnAM hoya che tyAre kayA kAryathI zarUAta karavI? AvI muMjhavaNa ghaNI vAra thAya che, e vakhate je kArya sauthI ochI rUcIvALuM hoya te paheluM hAtha dharavuM. dekhItI arUcIvALuM paNa ke vakhata te pariNAme lAbhadAyaka nivaDe che, vaLI je vakhate sarva zakitao tathA mana tAjAM hoya ane thAkayA vagaranAM ca che, te vakhate evAM kAma jaladI siddha thAya che. ane je kAma vizeSa rUcIvALAM hoya Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa te kAma thAkayA pachI hAtha dharavAmAM avitA paNa hAMze hAMze karAya che. 33 kALa nirdaya paNa che, ane dayALu paNa che. teNe hajArA mANasAnAM jIvana kharAba karI nAMkhyAM che, ane teNe hujArAne sukhanI parAkASTAe pahoMcADayA che, sArAMza ke jeNe kALanA jevA vyaya karyo che tevuM phaLa tene prApta thAya che. A 34 AyuSya kSaNika che. je ghaDI jAya che te ApaNI che, khIjI paLa kAne dIThI che? AvAM vacana uparathI keTalAka evA sAra grahaNa kare che ke cenabAjI uDAvavI eja kharU che jeTalu bhogavI lIdhu teTaluM ApaNuM pAchaLa zu' thaze? kANe dIThuM che ? vicAra zreNI atyaMta hAnIkAraka che. gaI kAla pAchI AvavAnI nathI e vAta kharI, paNa pratyeka paLanI kRtinuM phaLa cIrasthAyI che, mATe dareka paLa satkArya mAM yAjavI joIe. AyuSya Tuku che mATe tene durUpayoga nahiMdu' karatAM, satkama karavAmAM te vyatila karavuM joIe. 35 ApaNe je karma karIzuM' te uDI javAnAM nathI, pazu tenA sa`skAra pAchaLa rahI javAnA che. ApaNI kRtinAM phaLa bhAgavyA sivAya chuTA nathI, te pachI te kamAM sArAMja joIe. jethI cIrasthAyI zAnti maLI zake. satya pUrNa jIvana jIve, ane khIjAne Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkaTa sAme hiMmatathI bAtha bhIDatAM zIkhave. dIrghadaSTi ane daDha nizcaya e bene suga karavAmAM ja jIvana rahasya raheluM che. 36 pratyeka mANasa potAnA kALane kartA che. teja sAthe ane naThAro banAvI zake che. satyayuga paNa Aja che ane kalIyuga paNa Aja che. ApaNI jevI bhAvanA hoya che tevI bhAvanA kALanI paNa thAya che. mATe sarva manuSyae satyayuga banAvavA prayatna kara. kALa amulya che eTaluM ja nahiM, paNa tenI asara koIpaNa rIte nAbuda karI zaddhatI nathI. 37 jeTaluM bolavuM ucIta hoya te karatAM vadhAre bolI nAkhavA badala pitAnI jAtane Thapako ApavAne prasa. lagabhaga dareka mANasane prApta thatuM haze, paNa jarUra karatAM thoDuM bolyA badala pastAvuM paDe e prasaMga te viralaja hoya che, mauna sarvArtha sApa e vAkayAnusAra mauna karavuM te sonA jevuM che. 38 rAjya prakaraNane lagatA kAmakAjamAM dhImAsa karatAM utAvaLanI bI vadhAre rAkhavAnI che. pukhata vicAra ryA vagara bAMdhavAmAM AvelA prayadA atyaMta hAnIkAraka nivaDe che. evA kAmamAM utAvaLa karavI te zANapaNa nathI. 9 je mANasa vagara vicAryuM bele cAle che tene pAchaLathI pastAvuM paDe che. je zarUAtanA kAmakAjamAM thADI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dhIraja rAkhaze te pastAvAmAMthI bacaze. 40 koI kAma deDAdoDa karI pUruM karI nAMkhavAmAM zANapaNu nathI- paNa temAM guMcavADe utpanna thAya che, te kAma temaja rahevA daI vacamAM eka rAtrI pasAra thavA devAmAM lAbha che. rAtrInI zAMta nidrAmAM ApaNuM magaja guMcavAyeluM kekaDuM ukelavAne upAya zodhI kADhe che. athavA vakhata jatAM sArI salAha maLe che. 41 utAvaLe kAma karI pAchaLathI te bhUla sudhAravA badala, ujAgara karavA karatAM, kAma adhurUM mUkI uMgha levI e vadhAre ThAhApaNa bhareluM kAma che. zANapaNane ImArata bAMdhavA mATe je sAmAna joIe te jJAna purUM pADe che. e ImAratane pAye jJAna ja che. 42 zANA mANasa bIjAnA anubhavane pitAne karI le che. je mArge javAthI bIjA mANase khattA khAtA hoya che te mAge te kadI paNa jatA nathI. 43 mUrkha mANasa jAte kharA khAya che tyAre ja tenAmAM zAna Ave che tyAre ja te pAchA haThe che. 44 sadupadeza vaDe sudharavuM e zANapaNanuM lakSaNa che. jAte Thokara khAdhA sivAya bIjAnI zIkhAmaNa sAMbhaLavAthI ja sudharavuM te sarvottama che. paNa bIlakula nahiM sudharavuM tenA karatAM Thokara khAIne sudhavuM e bahetara che. 45 anubhavanI zALA duHkhathI bharelI che paNa mUrkha mANasa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 mATe te sivAya bIjI koI zALA kAmanI nathI. bIjAnuM joI teo zIkhI zakatA nathI, paNa jAtanA anubhava pachIthI ja tenI AMkha ughaDe che. arthAta anubhavanI sakhazALAmAM ghaDAyA sivAya teo sudharI zakatA nathI. 46 mana ke adhyayananuM kAma ghaNuM kaThaNa che. mAnasika zramanI AgaLa zArIrika zrama chokarAMnI ramata je che. vaLI snAyune thAka. jJAnataMtuo karatA vadhAre jhaDapathI utarI jAya che adhyayana ke ciMtanane mAga atyaMta vikaTa che khare, paNa tenAthI kartavyane mAga sarala ane spaSTa thAya che. 47 mAryAdAnuM ulaghaMna sarva bAbatamAM hAnikAraka che. sadaguNane paNa maryAdA hoya che ane tenuM atikramaNa thatAM te keTalIka vAra durgaNa thaI paDe che. ekaMdara rIte upayogI, nirdoSa ke Akhare kSamA karavA gya bAbate paNa maryAdAnuM ullaMghana karavAthI tyAjya ke niMdya thaI gaNAya che. 48 udAratA e saddaguNa che paNa maryAdA ke viveka vagaranI udAratA e uDAupaNuM gaNAya che. tevI ja rIte rAjA uparAMtanI himmata e avicArIpaNAmAM khape che. 49 durguNa e e bhayaMkara pizAca che ke tene jotAM veMtaja tenA tarapha tiraskAranI lAgaNI utpanna thAya che, paNa je reja ne roja tenA tarapha joyA karIe, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja pAne tenA ja tene tenI sAthe paricayamAM AvIe te zarUAtamAM ApaNe tenI upekSA karavA lAgIe chIe, paNa pAchaLathI ApaNuM manamAM tenA mATe dayA utpanna thAya che ane Akhare ApaNe tene bheTI paDIe chIe. 5. duSTa purUne zikSA karavA izvara kAMI navAM hathIyAra banAvatuM nathI paNa temanA durgaNa vaDe ja tene zikSA thAya che. vyasanI mANasane tenAM durvyasaneja kharAba kare che. pApaja pApIne khAya che. 51 kaI kaI vakhata mUkha paNa durguNa ke vyasananA jeTalI ja ghAtaka nIvaDe che. duniyA uparanA ghaNA anartha mUrkhAIne paNa AbhArI che. eka mANasa bIjA mANasane mArI nAMkhe, pachI te paisAnA leze, junA vera nimitte ke gAMDachAnA AvezamAM, e badhAne nirNaya tene kevI sajA karavI, keTale aMze cheSapAtra gaNave, e gunhA zodhaka AtAnI bAbatamAM upagI che, paNa tenA kRtyathI jagatane nukasAna thayuM, eka jIvanI hAnI thaI, temAM tene lIdhe kaze. phera paDatuM nathI. arthAta samAjane zira durjanane sudhAravA jeTalI ja mukhane sudhAravAnI javAbadArI rahelI che. para jagatamAM ghaNe pApakara nAmanA meLavavAnI lAlasAthI ke bIje kaI svArtha sAdhavAnI icchAthI thatuM hoya Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, chatAM evI uttama prakAranI svAtha dRSTIthI dorAine paNa je satkarma thAya che, tenAthI jagane te zuddha paramArthanA jeTaleAja lAbha thAya che. 53 ApaNane je zaktie maLelI che tenA kuvA upayega ga karavA, te ApaNI munasaphI upara rahelu che. ApaNane mATe saddaguNanA ke durguNanA ane mArga khullA che. A munasaphIne badale javAbadArI kahevI vadhAre ce.gya che. A banne mAga khullA te kharA paNa eka mArga svarga pahoMcADe che, jyAre khI mArga narake laI jAya che. 54 yogya avasare jarA madada karavI, sArI salAha ApavI, e mAyALu zabda elI pretsAhana Apavu. evuM evu* karyAthI ghaNA maNusAnA duHkhamAM ghaTADo karI zakAya che. eka nAnI sarakhI mINabattI peAtAnA prakAza keTale badhe dUra sudhI prasAre che? evI rIte eka nAnu sarakhu satkarma paNu duSTa jagatamAM sarvatra dIpI rahe che. 55 peAtAnI jAtanI khAkhata karatAM khIjanI AkhatamAM zANA thavu e vadhAre sahelu che. 56 ApaNA aMtarAtmAnA jevA zANA mAdaka ApaNane zrIne koi sthaLethI maLanAra nathI. jyAre ApaNA vartananA sabadhamAM ApaNane zaMkA paDe, kace mAga levA te sahelAithI samajAya nahi. tyAre Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra tenI salAha levI. te koi divase kheATe mArge dorI ApaNane phasAvaze nahiM. tenA upara keAinI lAgavaga ke sattA cAlaze nahi. vaLI te eveA sAkSI che ke ApaNe pote paNa kadI lAlaca ApI tene phoDI zakatA nathI. ApaNu kAi vartana tenAthI chAnu rahetu nathI. 17 ApaNe ApaNI jIbhane akuzamAM rAkhI zakIe. ApaNA kharA bhAva chudhA rAkhI mukhamudrA upara khIjA bhAva pragaTa karI zakIe. manevikArane nigrahu karI zakIe, paNa ApaNA hRdayamAM vAsa karI rahelA aMtar AtmA upara, ApaNe! amala jarA paNa cAlI zakavAnA nathI. ApaNe duSkama karavA jaie ke tarataja te ApaNane Thapako ApI pachA hukAve che. DhapakAnI upekSA karI ApaNe dukamamAM pravRta thaie tA paNa te zAMta besI rahetA nadhI. ApaNu aMtaHkaraNu hamezAM ApaNane za de che ane ApaNI cittanI zAMntinA haMmezane mATe nAza thAya che. mATe sarva kArya mAM tenI salAha mAMgavIM. ane te je salAha ke AjJA Ape tenu anukaraNa karavuM eja kharA zANapaNanuM krama che, 58 manamAM vi"cArane praveza thavA na devA te mananI zuddhi che. zarIra anna, vastra, jaLa, ityAdi vastue svaccha rAkhavI te bAhya zudhdhi che. bahAranI svacchatA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 manane praphulra tathA zuddha rAkhe che. mAhAranI malInatA manane malIna tathA vikArI banAve che. pavitra vAtAvaraNamAM ubhA hAie tyAre manamAM vicAra paNa pavitra Ave che. svaccha sthaLamAM mana pavitra rahe che bAhya zuddhi karatAM AMtar zudhdhi vadhAre kI'mati che. mana melu' hoya te phakta khAhAranA ThAThamATha duniyAne chetaravAnAja atha sAre che. 59 IMdrine svaccha dapaNe vatavA devAmAM Ave te te manane viSayAnA khADAmAM laI jaI nAMkhyA vagara rahetI nathI, ane te jema jema niraMkuza thatI jAya che tema tema temane tRpta karavA mATe mana paNa yatheccha vataeNna karavA mATe ApaNane lalacAve che, ane pApAcaraNa karAvarAve che. mATe tene aMkuzamAM rAkhavI. 60 dharmanA mArgamAMthI patitva thavAnI icchA rAkhanArAAe darAja rAtre AkhA divasanuM vartana tapAsI javu joIe. potAnI jAtane A pramANe savAle pUchavA ke zIrane Aregya rAkhavA prayatna karyo 1 vRttie ane manevikA ne akuzamAM rAkhyA che kheATI lAlaceAnI sAme thai tene parAbhava karyo che ? koI pApAcaraNa meM Aje karyuM che? kAIne IjA karI che? mAThuM lagADayuM" che? koInuM bhalu' karyu che ? A vicAraNAthI bhUla sudhAravA sAthe navina mAga mAM Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhI zakAya che. 61 dharma bhAvanAne lIdhe gariba mANa>> paNa udAra, udAtta ane paropakArI thaI zake che. dharmane uddeza " manuSyane svargamAM pahoMcADavAnuM nathI, paNa aMtaHkaraNamAMja svarga lAvI mukavAne che. duSTa vicAre manamAM banyA rahe te dharmane uddeza saphaLa thatA nathI . 62 mANasa ughADAM pApa jeTalAM kare che te karatAM hajAra gaNAM pApa manamAM vicAra vaDe kare che. je mANa niraMtara duSTa vicAra karyA kare che tene Akhare pitAnA vicArane vatanamAM pheravI nAMkhatAM vAra lAgatI nathI tema je mANasa hamezAM pavitra vicAramAM ramyA kare che, te agya vartana kare emAM bahu saMbhava te nathI. mana upara vicArene paTa jaladI besI jAya che. mATe manane hamezAM sArA ane pavitra vicAromAM kAyeluM rAkhavuM. 63 paradharma tarapha asahiSNutA batAvavI e ApaNuM pitanI halakAI batAve che. je mANasa pitAthI de dharma pALate heya che te pitAnA dharmane virodhI che ema lake gaNe che. tathA dharmanI bAbatamAM zaMkAzIla vRttivALAne mANase nAstika gaNe che, A rIte pasaMda karavA gya nathI. 64 dhamane lagatA keTalAka bheda te phakata AcAranA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 sabaMdhamAM hAya che, chatAM teja dharmanA mukhya siddhAMta hoya tema leAkeA tene mATe eka bIjAne dhikakAre che. mukhya mInAmAM matabheda na hAya tA pachI eka ubhuM TIlu' kare ane khIne ADuM TIluM kare ane trIjo aMdara Tapaku vadhAre kare temAM zu agaDhI jatu haze ? sarvane peAtAnI AsthA pramANe dhama pALavAnA haka che. 65 upadezakoe sAcuM, pavitra, Adarza rUpa jIvana kahevu joIe, tenA khyAla zrotAone ApavA joIe. uMcuM jIvana kevuM hAI zake tenA vicAramAM magna thatAM lAkA peAtAnI duniyAdArInI upAdhIe visarI jAya, zAzvata sukha ane zAMntinI AgaLa A duniyAnAM sukha kazA hiMsAmamAM nathI evu' leAkeAne bhAna thAya, AvA upadezake, ke AvI dhama sasthAne kAipaNa jAtanA virAdha naDavAnA khIlakula sabhava raheze nahi. ' 66 jene phakta ekaja dharmanA sidhdhAMtAnu jJAna hAya che te koIpaNa dharma barAbara jANatA nathI ema kahevu joie. tenI sAthe ema paNa kahevuM eie ke je mANasa phakta ekaja dharmanI khumakhIe samajavAnI kAzIza karI besI rahe che te koIpaNu dhamA~nI jIbI sarjAze samajI zakatA nathI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 citta svastha haoNya tyAreja suvicAra) kure che. jIta meLavavA karatAM zAMti jALavavI te vadhAre kIti che. pAtAnA cittanI zAntimAM vikSepa paDavA na devA e mANasAnA pAttAnA hAthanI vAta che. ApaNI nAjI chatAM koInA magadura nathI ke ApaNI zAntanA bhaMga karI zake. ApaNI zAMtine zatru ApaNA sivAya bIjo koi nathI. durjanAnI sAthe prasa'ga paDatAM mananu samatalapaNu khasI sivAya rahetuM nathI. tema chatAM dRDha nizcayavALAne mATe e kAma kevaLa azakaya nathI. gayA 68 jyAM niratara kalahanA vAsa che evA bhavya maMdiramAM rahI miSTAna jamavA karatAM, zAMtivALI jhuMpaDImAM rahI sukA roTalA khAvA te sArI che, viSa yA uMcA manavALA miSTAnna jamavA karatAM bhAvanI bhAjI paNa sArI che, matalama ke zAMtinI kImata amUlya che. 69 mANase najIvI khAkhatAmAM potAnI zAMtinA bhaMga karI bese che, ane tethI zarIranI mAphka mana paNa koi vakhata mAMDu' paDI jAya che. zarIranA vyAdhinI mAphaka mananA vyAdhinuM zamana eTalI sahelAithI thatuM nathI. dareka muzIkhata jema jema AvatI jAya tema tema tenu nivAraNu karatA javAnI Teva rAkhavI. 70 ApaNe jagatane sukhI karavA besIe teA te kadAca Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 ApaNAthI na mane e svabhAvika che. paNa jo ApaNe yogya pagalAM bharIe tA, ApaNI jAtane tA sukhI karI zakIe. dareka mANasa dhAre te peAtAnA cittane ekaMdara rIte zAMta, satASI ane AnI zakhe zake ema che. 71 mANasa nina hoya teA paNu, ne te jItendriya, zAMta, samadazI' hAya, ane tenuM mana haMmezAM saMtuSTa rahetu hAya, tA tene daze dizAe sukhajamayaja che. jo tamArA manamAM zAMti nahi hAya teA tenI mAhAra zeAdha karavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. 72 mANusa peAtAnI jAtane (dehAbhimAnane) bhUlI jAya che tyAreja tene vizrAMti maLe che. dehAbhimAnanI vismRti sivAya Atma zAMti maLatI nathI 73 je sa'Dha bhaviSyamAM gujaravAnAM che, te kadAca na paNa gujare. evA saMkaTanA vicAra karIne AgaLathI duHkhI thavuM e moTAmAM moTI mUrkhAi che. satat ci'tA karavI e jANukanI Aphata vaDArI levA jevuM che. pratyakSa mRtyu karatAM mRtyunI bIka vadhAre trAsadAyaka che. AphtanI sAme bAtha bhIDavAthI tenI tIvratAmAM ghaTADo thAya che, paNa tenAthI hAro jaI hAya varALa karavAthI te ApaNA upara caDhI bese che. 74 je mANasa saMpattinA maMdiramAM bhAgavilAsanA dvAre thaI dAkhala thAya che, te pazcAtApanA dvAre thaipA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 bAhAra nIkaLe che. sapattinA samayamAM je mAjazeAkha ane bhAvilAsamAM racyApacyA rahe che, te Akhare vipattinA bhAga thaI paDayA vagara rahetA nathI. 75 IcchArUpI khajAnAnI kuMcI dhaiyaja che. baMdha bAraNuM. khAlI nAMkhanAra paNa dhIraja che. mANasanI hiMmata mADhAnA taDAkA mAravAthI samajAtI nathI, paNa tenI kIMmata tenI dhIrajathI nirNita thAya che. 76 jenA dvArathI bhikSuka nirAza thaI pAche phare tenA jevI zarama, udAra dIlanA mANasane khIjI eke paNa nathI. 77 mana mAhATu rAkha, jevu' tArU' mana, tevAja tArApara leAkeA vizvAsa rAkhaze. 78 yathA nizcaya ane sa`pUrNa prayatna sivAya koInI IcchAo pAra paDI nathI, je je dizAmAM tArI nizcayatAnI lagAma tu' pherave, tyAM eTalI sabhALa rAkhaje ke AnAkAnIne hAthe te lagAmane DhIlI paDavA detA nahi. 79 mANusane mahenata sivAya kAMI maLavAnuM nathI. mArI IcchAnA cheDo huM majabuta pakaDuM' te jarUra zeka ane dilagIrImAMthI chuTI zakuM 80 kSullaka, nIca kAma karatAM prANa jAya tenA karatAM kAI uttama mahAt kArya karatAM A dehanA aMta Ave te vadhAre uttama vAta che. kAmamAM te yatnapUrvaka maDayAja Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 rahevu'. yatnathI game tevI asAdhya vastu paNa sAdhya thAya che. 81 sArA bhAgya vaDe tuM ucca darajje pahoMcyA che tyAre tuM dayA rAkhavAmAM paNa majabuta rahe. julmI adhikArIe je jorajulamathI pAtAnA AzritAne duHkha Ape che teja kAraNathI te peAtAne du:khI manavALA manAve che. jImI mANusa peAtAnAja punyanA mULanA nAza kare che. jeNe julamanI kamAnapara anyAyanuM mANu caDAvyu che tene tame kaho ke are! tuM sAvadhAna thA. A tArI pAchaLa tenA nizvAsanu hRdayabhedaka tIra chupAi rahyuM che tenA vicAra kara. 82 jevA kSamA karavAmAM Anada che tevA vera levAmAM nathI. huM tArI samakSa aparAnI chuM. tuM prabhunI samakSa aparAdhI che. jo tuM mane mApha karaze teA prabhu tane paNa mAphI Apaze kSamA vRttie meTA sadguNa che. jenAmAM kSamAguNu che te mATA nasIbavAna che. kSamAnA prakAzathI hRdaya prakAzIta thAya che. 83 tuM pAte khIjAnI madada Icche che teAtuM paNa bIjAne madada kara duHkhI mANusanuM duHkha thayA hAya tenI IcchA pUrI pADa. dhumane ane gharane AbAda kara. A jIhnagImAM kAMi hameza ApaNe TakI paNa sArUM' khurU' kAma hamezAM yAda rahe che. temAM khAsa TALa-nAsIpAsa nyAyathI tArA asthira mAnava rahevAnA nathI, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 karIne sArA kAma mATe nAMkhelA pAyAnI asara jamAnAnI sapATI parathI keI dahADo bhUMsAtI nathI. sArA svabhAva sivAya bIjuM kAMI paNa mANasAImAM sArUM nathI dareka prasaMgamAM A vAta bhulAvI na joIe. leke jeo khuza mIjAja rAkhave ane hasIne vAtacIta karavI. arthAt zokamAM DubI na rahevuM. 85 tArA manamAM je Ave te vicAra karyA vinA sAhasathI kara nahiM, kAraNa ke tema karyAthI bhaviSyamAM tAre pastAvuM paDaze. 86 tArA gheDAne eTale tophAnI na banAva ke tenI lagA - tu kheMcI pakaDI zake nahiM. koI paNa banAva banatAM pahelAM tene upAya kare joIe jyAre vAna hAthathI jAya che tyAre dilagIrI kAMI kAma AvatI nathI. 80 khubasurati chatAM pavitrapaNe rahe ane meTAI chatAM namratA pakaDe te uttama manuSya kahevAya che. 88 tuM tArA kAmamAM saccAI vApara tethI tuM chuTaze ne mekSa pAmaze. koI mANasa game teTale kAvatrA khera hoya te paNa Akhare tene satyavAdIonA gulAma thavuM paDe che, kamAnanI dera ghaNuM sakhta hoya che te paNa tIranI pAse tene nagna thavuM ja paDe che. je te 89 hamezAM vicAra karyA vagara kAMI kAma karavuM nahiM. utAvaLIyApaNAne raste choDI de. je koI paNa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kAma kAjamAM dhIraja rAkhI varte che tenI aNachuTake paNa murAda pAra paDe che. te 90 utAvaLa, kramAnamAMthI chuTelA tIra jevI che, te chuTayA pachI pAchuM pheravI zakAtu nathI. dhIraja hAthamAMnI talavAra jevI che, marajI paDe te tene upayAgamAM laie, nahIMtara paDI paDI kAMi nukazAna karatI nathI. 91 khanI zake tyAM sudhI tArI chupI vAta kAine kahIza nahi. kAraNa ke te kahyAthI Ana yA te zAka thaze tArI chupI vAtanA janAnAmAM koi paNa mANusane koi vakhate AvavA na detA. 92 bhikSukA ApaNA kharA mitra che te ApaNe khAraNe Ave che ane kahe che ke tamArI pAse kAMi hAya tA te amane Ape. te tamAre sArU ame ucakIzuM. arthAt pUrvabhavamAM tamane tenuM phaLa maLaze. 93 hajAra vakhata mAphI mAMge te pazu nIca mANasa aradhA gunhA paNa mAk na kare. paNa khuza thavAya tevI maherabAnI sAthe moTAM mANase hajAra aparAdha kSamA kare che. 94 sArA sAmatI attara vecanAra jevA che, mAnA ke kadAca te potAnA attaramAMthI kAMi na Ape te paN tene suvAsa levA jeTale! teA bIjAne phAyado thAya che. tema kharAba mitra luhAranI bhaThThI jevA che. eka vakhata dhArA ke tenA devatAthI kAi baLe nahi Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s2 tathApi tenA garama dhumADAthI te IjA thavA vinA rahe ja nahiM. 95 salAhakAra salAha ApavAmAM tathA raste batAvavAmAM naramAzanI rIta rAkhavI joIe. temaja sabhAmAM ke mIjalasamAM zIkhAmaNa A pavI na joIe. paNa ekAMtamAM ane e prasaMge ApavI joIe ke jyAre tene ema lAge ke have mArA vacananI tenA para asara thaze. te paNa naramAza ane sabhyatAthIja ApavI, kAraNa hAlanA jamAnAmAM naramAzathI balavuM ane sArA svabhAva rAkhave temAM ja sukha raheluM che. 96 AkhI duniyAne akakalanI garaja che ane akakalane anubhavanI jarUra che. kAraNa evuM kahevAya che ke anubhava akakalanI ArasI che temAM dareka kAmano paDachAye dekhAI Ave che. anubhava meLavavA mATe lAMbe vakhata, lAMbI ummara. ane bIlakula nizcita tAnI jarUra che. 97 apUrNa nIca patita mANaso ja ahaMkAra kare che. temane svArtha eTaleja ke pitAnI apUrNatA DhAMkavI, paNa kharuM jotAM te teo pitAnA durguNe khullA pADe che 98 DahApaNane thaMbha sahanazakti che. jenuM magaja halakuM te hameza nIca vRttine hoya che. dharma saMpUrNatAnI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mIlakata che. 9 uttama kArya karanArAone lagatI vArtAo tathA tavArIkhe mana tathA AMkhane teja Ape che tema vidyA tathA DahApaNa De oLakhANa karAve che. 100 sArAM mANasa jeDeja beThaka rAkha je tArA lAyakane na hoya tenI joDe na besa. 101 pitAnI pAse cAlIne AvavA de nahiM kAraNa eka paLamAM te se tophAna ubhAM kare che. tema potAnI pAse bolAvIne tene dabAva paNa nahi. kAraNa Akhare bIjA pAse jaI tArUM te juThuM belaze. 102 rAjA pAse koinI nindA karavI ja nahi. niraparAdhi mANasanA nisAsAthI Darate rahe, niraparASi. mANa sonA nizvAsa bahuja kharAba asara kare che. 103 duniyAmAM zreSI mANasane tene vAja bahu che. kAraNa ke te tene haMmeza Aphata, dilagIrI, ane zokamAM rAkhe che. dveSI bIjA mANasane bALavAne agni calAve che. je barAbara joIe te pitAne ja te temAM baLe che. 104 naramAza ne dhImAzathI kaMI kAma thAya tevuM hoya te tyAM gusso ane saptAI batAvavAM nahi. ane je sakhtAI tathA gussAnI jarUra hoya te naramAza ne mitrabhAva dekhADave nahiM. 105 haMmeza lekepara maherabAnI batAvI zakAtI nathI. * * * Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhata Ave bhrakuTI paNa caDhAva. malama paTTA nakAmA thaI paDe tyAre jakhama upara nastara mUkavAnI paNa jarUra paDe che. 106 jenA jhADanuM mULaja kaDavuM hoya, tene uttama bAgamAM "jaIne repIe ane uttama nadInuM pANI sIMcIe athavA mIThA padArthothI sIMcana karIe te paNa Akhare pitAnI jAtane te jaNAvaze ja. . 107 nIca svabhAvanA mANasonI sabata karavI yA prazaMsA karavI e pitAnI AbarU devAnuM kAma che, kAraNa je duSTa bIjamAMthI janamyA hoya te pitA pratye bhalAI karanAranA upara burAI karyA sivAya A duniyAmAMthI cAlyA jAya te tenA dharmathI ulaTuM che. 108 hasatuM moTuM, khuzamijAjIpaNuM ne AnaMdavRtti e sakhAvata karavAmAM ghaNuM agatyanAM che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7pa vicAra ratnamAlA. AtmadaSTine vistAra, abhedanuM sAmrAjya, AnaMdanI maunatA, ane bhedanuM mithyAtva anubhava karo. 2. namratA, aMtaHkaraNanI zuddhatA, buddhibaLa ane himmata, A cArathI kArya siddha thAya che. 3 mana, vacana, zarIra, e traNenuM eka sarakhuM vattana thavuM joIe. jevuM manamAM tevuM ja kriyAmAM. 4 game tevuM sAMbhaLIne ke dekhIne mana kheda ke Azcarya na pAme, tevI sthItisthApaka dazA mananI thavI joIe. 5 padArtha mAtranI kALI bAju na dekhatAM, dhoLI bAjuja dekhavI joIe. saMdaryatAja jevI, tethI ApaNe udhAra thAya che. pavitra mahApurUSanA uMcAmAM uMcA jIvanane daSTI AgaLa rAkhI pitAnAM mana, vacana, zarIrane te pramANe pravartAvavAnI Teva pADavI joIe. manane zuddha karavA mATe kAyama pavitra maMtrane jApa kara, ane manane sthira karavA nirvikalpa dhyAna karavuM joIe. yegamAtranuM prathama dvAra prema, vizvAsa, sAhasa, ane svApaNu e vinA anya nathI. satyane anubhavavAnI IchA hoya te e cAre vAta dhAraNa karavI. 9 Atma premamAM prArabdhane avakAzaja nathI. e to kevaLa svataMtra purUSArtha che. potAnA vicArathIja siddha Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya tema che. e tatvAbhyAsioe sArI peThe manana karI saMgrahavA jevuM che. 10 jevuM jenuM AtmasvarUpa te ja tene anubhava, ane teTaleja tene AnaMda. daSTimAM sarvasva che. jevI jenI dRSTi haze, tevI sRSTi thaze e vAta sArI rIte lakSamAM rAkhavA jevI che. 11 mauna AnaMda vinA svarUpAnusadhAnanuM anya sthAna ja nathI 12 prakRtine eka pravitra niyama, ke je u9laMghana karI zakAya tema nathI. te e che ke, tame keIpaNa apavitra vicAra, amaMgaLa dayAna, ke tevuM kRtya game tevA ekAMta sthaLe kare, te paNa tamane prakRtinA daDha ane kadI koIthI paNa ullaMghana na thAya tevA niyama pramANe, tenAM kRtyane badale maLazeja. duHkha ane dAridra pitA upara AvI paDaze ja. 13 sarva nibaLatA ane durguNonuM mULa mAtra ajJAnaja che. AtmAne na oLakha teja che. leke pitAnA zarIrane AtmA samaje che ane bAhya jagata mAMthI saMpatti pedA karI AnaMda meLavavA Icche che, paraMtu jaDa zarIra e AtmA nathI. tame paramAtmArUpaja che evI daDha bhAvanA karo, ane te sAkSAtkAra kare. 14 sAmAnya ajJAnatAnA peTA vibhAgamAM prakRtinA niyamonuM ajJAnapaNuM paNa manuSyane bAdhA kare che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 tame prakRtine chetarI zakaze nahiM. ekAMtanI ekAMta guphAmAM jaIne chupuM pApa kare te paNa je bhUmI upara ubhA rahI te pA5 karo cho te bhumI upara ugeluM nijIva ghAsa paNa te vAtanI sAkSI purazeja. 1cha hRdayamAM pApI vicAra utpanna thAya che tenA pari NAme ja bAhya jagamAM duHkhadAyaka banAve ApaNane viMTaLAI vaLe che. AvA duHkhanuM kharuM kAraNa na jANavAthI manuSya potAnI sthitine deSa de che, AsapAsanA banAve upara deSa mUke che. mitra, baMdhu, sagA, Adine doSa kADhe che, paNa A parama satya vAta sarvatra jANItI thavI joIe ke, jagatanI AMkhamAM dhuLa nAMkhavAno prayatna karavAthI ja ApaNe pite aMdha banIe chIe. 17 prakRtine niyama Deke vagADIne kahe che ke pavitra rahe ! chatAM apavitratAne Azraya le te duHkha bhogavavAne paNa taiyAra rahe. 18 daivayoge AvI paDatA vyAdhirUpa atithine jeo ghaTate Adara satkAra karastA nathI teo kharekhara kaMgALa ane kRpaNaja che, matalaba ke vyAdhi, e Atma jAgRtinuM uttama nimitta che. 19 dehAdhyAsa (ahaMkAra) ne tyAga karo, ane pitAne AtmA eja paramAtmA che e. svAnubhava kare e sarva pustane sAra che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 badhA bhedabhAva ane baMdhanenuM mULa kAraNa te mithyA ahaMkAraja che. tene nAza kare eTale AtmA pratyakSa thazeja. 21 vAda vivAdathI satya kadI prApta thatuM nathI, paraMtu kharA Atura ane gaMbhira vicArathIja e prApta thAya che. dara zarIra ane manane kharekhara ane vyavahArika tyAga jyAre thaI zake che, tyAre ja AtmAmAM premane agni prajavalita thAya che, tyAre ja manuSyanA AtmAmAM rahelAM varganAM dvAra khullAM thaI jAya che. 23 keIe AvIne kahyuM ke leka tamAre mATe Ama bole che ne tema bole che vigere are bheLA manuSya! tuM AvI vAtethI tArA tavyamAM aMtarAya paDavA na de, kemake jagarUpa raMTI AmAM manarUpi trAka tuM siddhi nahIM rAkhaze te jarUra kAkaDuM chuMcAze ne tAMtaNe tuTaze mATe tuM emAM lakSa na Apa, cittamAM tyAga ane AtmAnaMda bharI te je, ke te saghaLI balAo AMkha mIMcIne ughADatAmAM sAta samudranI pAra pahoMcI jAya che ke nahiM? 24 samadaSTi te tyAre prApta thAya ke jyAre temAMthI - bhalAI burAInI bhAvanA naSTa thAya, rAga dveSane ani bujhe ane chAtImAM kaMDaka thAya. 25 je AtmArUpi mahArAjAne maLavuM hoya te, kAmanA, Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja 0. : vAsanA, ne IcchA rUpi purANuM ne phATelAM cItharAne utArI mUke. rAjAne tyAM te rAjAja paNa hoya. 26 manamAM harakoI prakAranI AzA ke IchA hoya tyAM sudhI vRtti ekAgra thatI nathI. jene keI AvazyakatA ke kartavya ghasaDI na jAya te ja zAMta banI zake che. 27 aMdara dehAbhimAna rUpI mela rAkhI upara sohane daLa caDAvo te vyartha che. 28 dehAdi svapnane dura pheMkIne, bheda bhAvanAne tyAga karIne, aMtar daSTi ughADe te saMsAranAM sarva tatva tamArAM banI jaze ane e sarvane tamArI potAnI IcchAnusAra nacAvI zakaze. 29 le arinamAM paDe che eTale agnine guNa temAM AvI jAya che evI ja rIte jyAre mana caitanyamAM cheDe kALa abheda rahe che eTale temAM vicitra zakti AvI jAya che. 30 koI mahAna kArca mAthe lIdhuM hoya te niraMtara ekAMtamAM besI sarva dizAmAMthI vRttine kheMcI laIne AtmAmAM ameda bhAvanA karyA kare eTale yazakIrti kheMcAIne tamAre AMgaNe nRtya karavA mAMDaze. 1 jayAM sudhI dehamAM prIti athavA kaI paNa prakAranI kAmanA ya che tyAM sudhI te hadayamAMthI bheda upAsanA ja nIkaLavAnI. mana vikSipta rahevAnuM ja. - 3ra je purUSa saMzaya rahita thaIne pitAnI jAtane pUrNa brala, Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zudha sacidAnaMda jANe che ane sarvamAM zuddha svarUpane ja dekhe che. tenA bhAgyamAMja nirbhayatAnuM sAmrAjya che bIjA koInA nasIbamAM nathI. 33 je pUrNa tyAga karyo hoya te pachI sarva jagata tamArUMja che. kharI rIte te zaktio-siddhae tamane kheLatI Ave eja raste pakaDa joIe. te zakitaenI pAchaLa tamAre deDavuM na joIe. pitAnI tRSNAomAM baMdhAI rahelAMja mAtra bhUta pizAcanAM rUpa dhAraNa kare che, 34 jyAre tame niricha ane nispRha thaze tyAre ja tame jagata taraphathI sanmAna pAmaze. 35 jyAM sudhI IcchAo kare che tyAM sudhI tame eka mAMgaNa bhikhArI che. e vakhate irachAone tame lAta mAre chearthAt IcchA rahita thAo che teja kSaNe tame deva bane che. 36 dehAbhimAna ane dehAdhyAsane nimULe karavuM e anaMta jIvananuM punarUjajIvana che. jeTalA pramANamAM A pramANe jIvatA chatAM mRtyu pAmelA jevA banIe chIe teTalAja pramANamAM ApaNuM kArya siddha thAya che. 30 jagat ApaNe mATe zuM kahe che tenA je kSaNe ApaNe vicAra karavA mAMDIe chIe, te ja kSaNe ApaNe satya jIvanamAMthI ahaM, mamatva rahita jIvanamAMthI patita thaIe chIe ApaNuM cAritrane Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 khIlavavA mATe duHkha jarUranuM che. A 38 jyAM sudhI ApaNe pitAnA zarIranA banAvanI vRtti vALA ane pitAne nukasAna karanAra pratye vera levAnI vRttivALA chIe tyAM sudhI ApaNe satya jIvanathI maraNa pAmelA ja chIe, mAna apamAnane prasaMga AvatAM tenI jarA paNa ApaNA upara asara thavA na devI e ApaNu mahApaNAnI uttamamAM uttama kaTI che. 29 tame nispRhapaNanA daravAjAmAMthI svAmIpadanA mahelamAM praveza karaze. AtmajJAnanA daravAjAmAMthI mukitapadanA khullA medAnamAM vicare je kAMI tamArI pAse che te anyane ApI dyo. te sarva uparathI tamAre hAtha uThAvI lya. ane pachI juo ke tame akhila brahmAMDanA samrATa ane adhirAja banI jaze. 40 divya svarUpa sAthe saMbaMdha zAthI chuTe che? bAhA asara, leke sAthe hada uparAMta saMsarga rAkha ane uraca AdhyAtmika jIvanamAMthI ghaNIvAra vimukha rahevuM. A sarva bAbatane laI ucca sthitimAMthI ApaNe adhaHpAta thAya che. 41 he Atmana ! tuM zuddha che, avinAzI che. te sarva jJAnarUpa che, tuM sarva zakti rUpa che. tuM sarva zakitane niyaMtA che. tuM sarva saudayane dAtA che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM A vizvamAM sakaLa AnaMda svarUpa che. A zarIra te tuM che ema mAnIza nahiM. A jagatanI vastu upara tuM AdhAra rAkhIza nahiM. e badhAdhI tuM para thA. tene vicAra kara. zatru ane mitra tuM poteja che. 42 zudra svAthI irachAo ke je tamane guMgaLAvI nAMkhe che tene tyAga karavAthI tame nivRttinI sthiti prApta karI zakaze. IchAone tyAga kare eTale tame lohacuMbakanI mAphaka AkarSaNa svarUpa banane. 43 duniyAnI draSTimAM je phateha jaNAya che te te kevaLa iMdriyane bhama che kharI phateha che tyAre tamane maLe che ke jyAre tame huM paramAtma svarUpa chu" "huM divya svarUpa chuM" huM jAte ja phateharUpa chuM evI bhAvanA karaze. 44 paramAtma svarUpa ane AnaMda prApta karavAne rAjamArga huM piteja sAkSAt prabhu ane AnaMda svarUpa chuM, evI Atma pratIti karavI teja che. 4pa manuSyanI saMgati ane kRya uparathI tenA ucca nicca jIvananI tulanA karaze nahiM. paNa tenA AMtar vicAro upara kharU dheraNa bAMdhavAnuM che, jyAM ApaNe vicAra hoya che tyAja ApaNe hoIe chIe. 46 tamArAmAM ucca vicArane utpanna karI zake tevA temaja tamArA hRdayamAM divyatA, utsAha, AnaMda ane unnata bhAva prere tevA zabdone tame pAse rAkhe, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 neTamAM utArIne pAse rAkho pachI jyAre koI vakhata pratikuLa svabhAvavALA mANasa sAthe vAtacitta prasaMga AvyA pachI tamArA manane te thayelI vAtacittamAM javA na detAM tarataja te neTa bukamAMnA uttama uttama *karAe tamAre vAMcavA ane manane sthIra karavuM, 47 A rAjAdhirAja! Atmadeva! ajJAnAvaraNumAM dAsatva nA svIkArA, uThA, jAgRta thAo, ne tamArI pama sattA anubhavA. tame izvara che, tame Izvara che, tame izvara che. khIju kAMi nathI. 48 tamane adhanamAM koNa nAkhe che? tamane dAsatva kANu Ape che? tamArI peAtAnI tRSNAja, rAjA samakSa sakAca pAme che. DA che, kAkaDuM vaLeA che, kAraNa ke tame temanI kRpAnI abhilASA rAkhA che. IcchAothI mukta thAo tA bAdazAhanA paNa tame madazAha che. 49 dareka kAma karatI vakhate uMcAmAM uMcI bhAvanAthI te kAma zarU karavuM, tenu rahasya ke phaLa uMcAmAM uMcI kATIvALuM kalpavu' ane temAM tadAkAra tadrupa thaine te kAma karavu' ane te sarvakAma AtmAnI ucca bhumi mATeja karavu. 50 eka upayAgI sUcanA e che ke prAtaHkALe tame jyAre pathArImAMthI uThA athavA jyAre karatA hA ke kAMi kArya mAM mazkula DAya te samaye tamArA vicArAne Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhramaNAmAM na rAkhe. niraMtara AtmakendramAM riyara rahe. kadI paNa dUra na khase. 51 cittanI ekAgratA prApta karavA mATe kahe, ke samAdhi avasthAe pahoMcavA mATe kevaLa prakAzamaya chuM. A sarva vyavahAra prakAzamaya che" e bhAvanA atyaMta hitakAraka heI, Avazyaka che. para saMsArika upAdhi ane sukha duHkhathI je para rahI zake che, te loko ja sAcA sukhI che, sukha ane duHkha banene tyAga karavAmAM ja, AnaMdathI bhogavavA sAcA sukhanuM rahasya samAyeluM che, je sukhane svIkAra kare che teNe duHkhanA bhAga paNa thavuM ja joIe. 53 Atma anubhavamAM magna rahetAM koI vikSepa pADI zakaze nahiM. prakRti mukta purUSanI dAsI banI rahe che sattAne satya banAvavAmAM tame agata thAo che. manuSya je vakhate jagamAM dazya padArthomAM kArya kAraNa sAne vizvAsa rAkhI tene satya (prAptavya tarike) mAnavA mAMDe che, te ja paLe tenI adhogati thAya che. 54 tamane nukazAna karavA jeo IrAde rAkhatA heya temanA bhaNI mamatA ane premabharI lAgaNI darzAve. bIjAonA avAstavika abhiprAyane nicAra na karatAM kAyama paramezvara saMbaMdhI ja vicAra kare. prabhutAmAM Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 virAma pAme. 55 kAMI paNa AzAnA pAzamAM na dhAe, ciMtA, bhaya, upAdhithI dUra raheA, tamArI vAsanAe tamArI nikhaLatA che. peAtAnI vAsanAtha ja muzkelIe ane vyAdhI utpanna thayAM che tema kharAkhara samajo, 56 jyAre jyAre nikhaLatAne a MtaHkaraNamAM sthAna ApI e chIe, ke viSaya sukhanI vAsanAmAM sIe chIe, tyAre tyAre duSTa vicArarUpI duzmane nAnA prakAranAM mAhaka svarUpa karI mAha jALamAM phasAve che. Atma sAkSAtkAranI IcchAvALAe tA nIca vRttie nimULa karavIja joIe. e vRttionA mRtyumAMja tamArUM sAcuM jIvana raheluM che. 57 levAmAM nahiM paNa dAna karavAmAM, tyAga karavAmAMja sAcu sukha samAyelu che. je kSaNe tame yAcanA ke prArthanA karavAnA bhAva tamArA aMtaHkaraNamAM lAve che teja kSaNe tame tamArI zakitane sakelI ye haiA. tamArUM AtmabaLa sa kAcAi jAya che, ne tame tamArA AtmasukhathI vimukha thAe che. 58 doSo thavAnu kAraNa zeAdhI te sabaMdhI vyAkhyAna tame tamArI jAtane saMbhaLAvA. temaja tamArA upadezaka aneA. peAtAnu kAma pAteja karavu joie. upAdhinu mULa ajJAnaja che AtmAnu ajJAna, dehamAM mithyA adhyAsa ane bahAranA padArthomAM sukhanI icchA, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja duHkha, zeka, kheda ke upAdhinuM mULa che. 59 manuSya jyAre bhayaMkara dukhavALuM pariNAma sahana kare che, tyAreja pitAnI nIca vAsanAne tyAga kare che. ekaja vakhata pavitra vicArone piSaNa ApavAmAM vijaya maLe, te pachI game teTale vakhata paNa cittanI ekAgratA rAkhI zakaze. 60 pitAne hapha bajAva saheluM che, paNa dharma bajA ve muzkela che phaLa khAvA taiyAra hoya che paNa bIja ropavA ane pANI pAvAne dharma bajAvavA taiyAra rahenAra cheDA che. karNAvyane vaLagI raho, phaLa maLazeja. je AtmasevA karI zake che te dezasevA karI zakaze. belavA karatAM AcaraNathI upadeza kare. 61 nIce rahelAnI buma kaI sAMbhaLaze nahiM, zuddha AcaraNanA zIkhara upara jai buma mAre sarva sAMbhaLaze. jagane jAgRta karavAnI IcchA hoya te tame pahelA jAgrata thAe, tame jeTale aMze jAgyA haze teTale aMze jagane jAgRta karI zakazo, jenA upara ubhA rahI AkhI pRthvIne halAvI zake te sthAna tamAre AtmA che. 62 pitAnA mAgane bhemiye poteja che, durbaLa manane Atma lAbha thatuM nathI. jagat sAthe saMbaMdha ApaNI himmata ane bhAvananA pratyuttara jevuM che. 63 jevI bhAvanA tevuM phaLa, khADe chede teja paDe. je Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSa ApaNe bIjAmAM zodhIe chIe, kharI rIte teja doSa ApaNAmAM lAvIe chIe. lAyaka thAo, IcchA nahiM kare te paNa tamane maLaze. meha ane ahaMbhAvane tyAga karIne ja mahAtmAoe amara paNuM meLavyuM che. 64 mana pavitra thayA sivAya jJAnane raMga caDanAra nathI viSayamAM jhera sAthe ja rahyuM che, kAraNa ke tenI mIThAza jheranI asara karyA vinA kayAM rahe che? viSaye jene lAvI zakatA nathI teja duniyAne phelAve che. 65 tela, battI upara caDavAthI prakAzarUpa bane che, tema zaktine vyaya nIcalA bhAgamAM na thatAM uparanA bhAga tarapha caDhe te, AkarSaNazakti, tejanI vRddhi ane paramAnaMda prApta thAya che, da6 brahmacaryanI pUrNa jarUra che. bApane ku kahevAthI tRSA chIpatI nathI, paNa pANI pIvAthIja. zAstro rAkhavA karatAM te pramANe vartana karo. satyane jaya thAya che. premane puzAmata gamatI nathI. 67 rAkhI mUkavAja hoya te paththara ane tenuM sarakhAM ja che. jJAnanI Apa, le na karavAthI potAne ja nukasAna che. apacAthI azakita ane azuddhatA utpanna thAya che. jaThara sArI sthitimAM na hoya te ciMtA ane ucATa vadhe che. tabiyata sArI na hoya te sahajamAM gusso caDe che- . . * - Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 68 brahmacaryanA abhAve Atmika ane zArIrika zaktine paNa abhAva thAya che. 69 svAtha ane dehabhAvanA ahaMkAranA nAza karavA te dharma che. 70 muzkelI bharyo. kAya thI jenuM mana DagI jAya che te manuSya chatAM jhADathI paNa halakA che. rAtrI hA ke divasa, pavana haiA ke tAphAna, pazu araNyanAM vRkSA tene kayAM gaNakAre che ? 71 je vastu vaDe mana ane buddhi peAtAnA anivacanIya mULa sthAna parabrahma tarapha vaLIne temAM maLI jAya che evA gahana vyApAra te dhama che. 72 ekAgratAne lIdhe manane jyAre samAdhi caDI jAya che, tyAre tenAmAM prakAza paDe che. ane evI samAdhi caDatAM satyanA varasAda varase che. jJAnanA pravAha cAlavA mAMDe che. ane vizvanAM sarva gupta sattvA samajAya che. 73 vibhAvamAMthI eka kSaNa paNa mukta thavu' tenuM nAmaja kharA Anada che. 74 sarvAtmaniSTha manuSyane AkhA jagate eka khAjI thaine mAga ApavA joIe, jagatanA prabhu tame thAo, nahi' tA jagata tamArA paraja pAtAnuM prabhuttva jamAvI deze: 75 bIjAnA vatanamAMthI dASA kADhavAmAM ApaNe ApaNI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 zaktinA jeTaleA vyartha vyaya karIe chIe teTalIja zakita ApaNuM vattana ucca manAvavAne puratI thAya tema che. 76 kevaLa tamArA mananIja kalpanA tamArA mithyA, sa'kucita, eka dezIya, mAyika evA ahaMbhAvapara sattA calAve che. tamArA nasIbanA svAmI tameja che. tamAre joIe teA laya ane narakanI aMdara athaDAtA temanA nIca gulAma rahe, ane joie temAM janma sidhdha hakakanA vaibhavazALI mukuTa dhAraNa kare. 77 AtmAnI jeTale najIka ApaNe haizuM teTalA adhika ApaNI AsapAsa samAnazIla manuSyA upasthita thaze. mAtra, prathama tamAreja satyanA jharAnI pAse ubhA rahevu joIe. 78 tyAga eTale peAtAnuM sarvasva satya svarUpane apa karavuM te. AtmajJAna vinA kAya karanAra manuSyanI sthiti adhArI kATaDImAMnA manuSya jevI thAya che. 79 dIna ane patita leAkAne kharI lAgaNIthI ane mAtAnA jevA premathI je jIve che teja kharA udAra mahAtmA che. 80 utsAha bhareMga karanArI TIkA karavA karatAM AzAjanaka sneha bharelA upadezanIja jarUra che. gaTaranA badhA kAdava rastA upara pAtharavAthI hitakArI pariNAma nahi Ave, tevIja rIte bIjAnA dASA tarapha karaDI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 najara rAkhavAnuM pariNAma sArUM nahiM Ave zAMtatA ane zubhecchArUpI pANIne pravAha e gaTaramAM vahevarAve jethI badhe kAdava Apa Apa devAI jaze. jyAre TIkA rUpa kAtara ApaNA upara cAlatI hoya, tyAre ApaNA aMtamAM zuM che. te tapAsI jevuM. kadAca kSudra manavRttio tarapha ghasaDAI javAnI IcchA dilamAM pedA thaI haze ane tethI ja A cetavaNuM kAM maLI na hoya? AvI TIkAthIja bhayaMkara sthiti viSe sAvadha rahevAya che tema samaje. je purUSa leka nAyaka thavAne lAyaka hoya che te kadI paNa "mArA saMbatIo mUkha che. mArA anuyAIe beImAna che, leke kutadanI che, samAjamAM kIMmata karavAnI zakti nathI." e baDabaDATa karatuM nathI. nirAzAthI hArIne bhAgI na jatAM tenI sAme thavAmAM kharUM sAmarthya raheluM che. 83 svAnubhava karatAM vadhAre yogya bIjo koI gurU nathI. tamArI zakitaone uMcA vicAre tarapha vALaze te viyAzakti viSe vicAra karavAno samaya paNa tamane maLaze nahi. bIjAnI hAjarIthI saMkecAvuM e kharA deva (aMtar AtmA) ne droha karyA barAbara che aMtarAtmA sAthe pramANikapaNe vartavAthI ja tame jagatamAM prakAza phelAvI zakaze. 84 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 jenI vRtti svataMtra heya che te pitAnA AtmA sAthe pramANikapaNe vate che, ane Atma saMtuSTa bane che. 86 jyAM udyogane tiraskAra karavAmAM Ave che tyAM pariNAma zunyaja samajavuM. duHkha ane dAridra vagara teDaye AvavAnA ja. 87 jevA tame vicAra kare che tevAja tame thaze. jevI tamArI mati che tevIja tamArI gati thaze. karmane sata kAyade tamane kadI paNa cheDaze nahiM. 88 kRtrima prema ane kRtrima sahudayatA dhAraNa karavI e IzvaranuM apamAna karyA barAbara che. 89 lake bIjAnI kRtavratA mATe baDabaDATa kare che. koInuM jarA kAMIka kAma karyuM hoya, te baLAtkAre vyAja sahita badale levA devAdeDa karI mUke che. paraMtu jarA dhIraja rAkhe. zAMti pakaDe. A hAthe nahiM te bIjA hAthe paNa tamane te badale maLazeja. 90 tamArUM niHsvArtha karma Izvarane deNadAra banAve che letI vakhate teNe je hAtha vAparyo hate te hAtha kadAca ApatI vakhate na vApare. paraMtu keI bIjA hAtha dvArA te tamAruM devuM vyAja sahita cukAvI deze. 91 deSa zedhavAnI dRSTI dUra karIne, guNa grAhakatA vadhAre. baMdhubhAva, kArya karavAnI vRtti, saMpasaMpIne kAma karavAnI Teva, ane mahenata bharelAM kArya karavAnI, Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Teva, ane mahenata bharelAM kArya karavAnI, hAla ghaNuM AvazyaktA che. 92 zatrutA rAkhavAthI ane vera levAthI ApaNuM kalyANa thaze nahiM. paNa ApaNuM kartavya bajAvavAthI arthAta prema rAkhavAthIja kalyANa thaze. prema sarvane jIte che. premathI AkhI duniyA tamArI che e anubhava tamane maLI zakaze. 93 dareka vastunI tenA nAma uparathI nahiM paNa guNadoSa uparathI parikSA karatAM zIkhe tamAre pioteja tamArI bAbatane vicAra karIne tamAre mAga nakakI karavo joIe. 94 satat karma-purUSArtha adazya rIte tamane ucca paga thIe upara ane upara laI jAya che mana lagADIne kharAM kArya kare. * tamArUM kama saphaLa karavuM hoya te tenA pariNAma tarapha dhyAna Apaze nahiM. phaLanI AzA rAkhaze nahiM. ApaNA svArtha mUlaka khaLabhaLATathIja sarva kArya bagaDe che. leko taraphathI kazAnIe apekSA rAkhaze nahiM. ane tamArA karmo uparanI anukuLa kivA pratikuLa TIkAothI gabharAzo nahi. 6 phakata egyatAja meLa, IcchA karavAnI koI jarUra nathI. dIvAe phakta baLatA rahevuM joIe. pataMgane AmaMtraNa karavAnI jarUra nathI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 97 sadA dAtAra bane. nirpekSa sevA karanAza aneA. yAcanAnI AzAbhUta vRttine tamArAmAM pesavA deze nahi. 98 peAtAnA aMtaHkaraNamAM zughdhatA ane pavitratA lAve eTale azudhdha ke ama'gaLa kAMIja tamArI sAme AvI zakaze nahi, 99 Atma vizvAsa eja AnaMda ane sukhanuM mULa che. potAnI jAtane patitake pApI mAnI besaze nahi. tame anata ane sarva zaktimAna izvara che. 100 jevI tamArI bhAvanA haze tevAja tame manaze. tame tamArI pAtAnI je kiMmata TharAvaze tenA chtAM adhika kimata kArya karI zakaze nahi 101 vicAra e nasImanuM bIjuM nAma che jevI jenI mati tevI tenI gati. jyAM tamArA hAtha kAma kara che, tyAM tamArUM hRdaya paNa rAkhA, hAtha paga kAma karavA vaDe sadA garamaja rahevA dyo, mAtra huM ane zAMta rAkhe. magaja 102 sucanA jeTalI meghama ApavAmAM Ave teTalI tenI asara vadhAre thAya che baLAtkAre nItine upadeza ApavAthI sAMbhaLanAranI vRtti tethI virUdhdha tA taraphaja dvArAya che. 103 leAkeA pAteja pAtAnI kalpanAthI AsapAsa kArAgraha ane narakavAsa banAve che ajJAnatA, nIca Rtu', Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSudra svAthi svabhAva, ke je tamArA divya jIvanane naraka samAna banAve che. e sarvane jJAnAginamAM bALIne bhasma karo. 104 sAvadhAna ane huMzIAra rahe, thoDo vakhata paNa duniyAnI vastunI asarathI alaga rahe. AtmAmAM sthita thAo, aMtaraNa thAya tevAM pustaka vAMce. satsaMgamAM rahe athavA sadA ekAMta se. keTalAka vakhata dhyAnamAM gALe. 105 tamArI vAsanAone IrachArUpI sAMkaLethIja tame baMdhAyelA che eja tamane baMdhanakartA che. 106 satyane jANavA mATe, divyatAne sAkSAtkAra karavA mATe tamArI hAlAmAM hAlI, prIyamAM prIya IcchAone viMdhI nAMkhavI paDaze. prIya lAgatAM tamAre teDI nAMkhavAM ja joIe, dehamAMnI vAsanAo, jagatanI jALa toDI pheDIne dUra nAMkhI devI joIe. 107 tamAre pavitra thavA mATe tamane adhamAvasthAe laI janAra adhogatie pahoMcADanAra tamArI viSaya vAsanAothI tamAre svataMtra thavuM ja joIe. bhega ApyA vinA Atma sAkSAtkAra the kaThIna che. 108 hRdayamAM pApI vicAra utpanna thAya che, tenA pariNAme ja bAhya jagatamAM duHkhadAyaka banAve ApaNane viMTaLAI vaLe che. pavitra rahe! pavitra rahe! chatAM apavitratAne Azraya le te tenAM phaLa bhegavavA taiyAra rahe. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra ratnamAlA. 1 kudaratanI sraratA ge rage potAmAM utAravI te jIva nane kharo Adarza che. kudaratanI sudhAraNAne tame rega kahe che paNa tenI jarUrIyAta che. te tamane sudhAravA madada karavA mATeja prayatna kare che. roga dvArA te tamArA zarIramAMthI jhera bAhAra kADhe che kudaratI pravRtti ThIka nathI lAgatI tethI rega kharAba dekhAya che. vinA jarUranAM to aMdara nAkhavA te roga che. te bahAra nIkaLavAthI zAMti thAya che. pitAnI hAjate mATe bIja upara AdhAra rAkhave ane pite bIjAne AdhAra Apa. mAgIne je nahiM paNa ApIne . badhAnI madada haze te tame niabhimAnI thaI zakaze. ja sthala jagatanuM mULa kAraNa ichA che, A jaDa dekhAya che te irachAnuM rUpa che. IcchA pravAhI padArtha che tenuM nakakararUpa A jaDa dazya che. Ama daSTi vikAza thaI che te A pramANe sarva khyApi IrachA baLane juve che. jema manuSya mahAna tema tenI icchAnI najIka prApti siddha thAya che. vyavahAra jJAna sattA Ape che paNa AtmA jJAna AnaMda Ave che. vyavahAra jJAna baLa Ape che cAtmajJAna AnaMda Ape che. vyavahAra jJAna zarIrane Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 sparze che. AtmajJAna AtmAne sparze che. 7 dareka jIvaMta vastumAM zAzvata rasa reDAyeluM che tene bheTIe chIe, tene dekhIe chIe, tyAre ApaNuM najarabaMdhI khulI jAya che te mukta thAya che. chuTA chuTA maMkaDA keI kAmanA nathI. sAMkaLa upayegamAM Ave che tema ucca koTInA leke zarIra tathA manavaDe anya taraphathI chuTA thavA kadI IcchatA nathI. teone pehelethI ja bhAna thayeluM che ke sarva sAthe Atmika saMbaMdha rAkhavAthI ja AnaMda prApta thAya che. IcchAo sAdhanane sAdhya manAve che, kharI jIMdagI bhanma thAya che chatAM IcchAo nAcyA kare che. vicAra karatAM IcchAe droha karatI mAluma paDe che. 10 aneka chAnA judA judA anubhave eka bIjAne madadagAra-upayogI hovAthI te raste thaI eka bIjA pAsethI laI sarve ekasthAne pUrNa paNe AvI maLe che. 11 vizvadaSTi karavA mATe ApaNe akhaMDa brahmAMDa sAthe ApaNI lAgaNIo joDI devI paDe che. 12 kudaratanA kAyadAne anusaratuM jIvana gALavAmAM Ave che tema tema tene brahmajJAnanA uMcAmAM uMcA haka malatA rahe che. 13 maphata kAMI malatuM nathI. dehabhAna svArthabhAna bhUlatAM pitAne svArtha sadhAte jAya che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 niSkAmapaNe A5 tane mA vArthabudhithI prayatna karanAra bIjAnI avagaNe tarikere chebIjAne pitAnuM bhakSa samaje che. ja rIte 15 sAcuM jIvana sAkSAtkAra kare teja che. aNue aNumAM tene je. vikalapane mAro. brahma svarUpa chuM vikalpathI anya manevika9pane haThAve 16 brahmakalpanA nathI paNa sAcuM satya che. manane ghuMcavA DanAra nathI paNa amaryAdita dRSTivALuM che. 17 je jIvana rasa jagatamAM aneka paryAye badalAve che teja jIvana mArAmAM che. 18 sarvamAM jIvana che. A vizva jIvana rasathI bharapura che. mejAMnI mAphaka jIvana athaDAya che. tene janma maraNa kahe che. draSTinI vizALatA e bahAranI kriyA nathI, paNa aMtar daSTinI kriyA che. temAM dario ulecI cAlavA jevuM nathI paNa darIyAmAM vahANa utArI taravA jevuM che eka pachI eka sarvane anubhava karavA jevuM nathI paNa pitAnI aMdarane nizcaya karavAthI sarvane anubhava thAya che. 20 sarvane anubhava karavAno prayatna tamane thakAvanAra thaze. dRSTi maryAdA vistAravAthI pitAne bhAra halake thAya che. sAMkaDI draSTi mUkI daI sarva sAthe maLavAthI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka rasa thayAya che. 21 yukitathI bhAra ocho thAya chevadhAre beje AvI paDe tyAre vicAra karo ke kAMIka bhUla thaI che. rara vividhatAnI sAthe aikayatAnuM sUtra joDAyeluM che ekane jANavAthI sarva jaNAya che. vividhatAne eka rUpe je teja satya che. judI judI nIce paDatI vastu jemAM te zA kAraNathI nIce paDe che tene nirNaya aMdagImAM thaI nahiM zake. paNa gurUtvAkarSaNane niyama jANavAthI te sarva samajAI jaze. bIjA dAkhalAo ekaThA karavAnI jarUra nahiM paDe tevI ja rIte eka vastu AtmAne pakaDe eTale jagat jaNAI jaze. 24 satyane prakAza AnaMda Ape che eja mananI mukti che. judI judI saMbaMdha vinAnI vastune jevAthI kAMI lAbha thavAnuM nathI. satya prakAzatAMja paDado uMcakAI jAya che. 25 paheluM kAMika svIkAravuM te paDazeja tyAra pachI tene anubhava thaze, vAMcavA mATe akSara zIkhavAnI mAphaka prathama AtmAne zALakhe. 26 chavabhAna bhulI zIvabhAna karAvI ApanArAja ApaNe tArU che. AvA purUSe jIvatAM te apamAna pAme che. loko tene phAMsIe caDAve che. A mArge cAlanArAne pariSaha AvI paDe cheja, AvA parISahe Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgrati ApanArA baLanI vRddhi karanArA che. tenA karma maLane nAza karanArA che. jaganI AvI sevA karatAM teo mAryA paNa gayA che. teo gagana vihArI che. temane dehabhAna hetuM nathI. teo ApaNane potAnA dA khalAthI zIvabhAna uttamottama che te batAvI Ape che. 27 anyane dekhIne je sukha duHkha thAya che tenuM kAraNa che temAM ApaNe AtmAne je che teTale dehabhAva ApaNe game che. premanAM kuMDALAM paNa keTalIka vakhata baMdhAI jAya che te bIjA tarapha TheSa utpanna karanAra che, te ApaNane vidanarUpa che te svataMtra pramANamAM naDatara rUpa che. chatAM peluM pagaluM te cheja. 28 dharmanuM rahasya AtmAne gurU pAse oLakho. sarvamAM AtmabhAna thAya te tenI pUrNAhutI che. 29 prathama samAnatAnuM jJAna thAya che te sAmAnya jJAna tene dazana kahe che. pachI dareka sAthe vyaktinuM jJAna thAya che ke A paNa evuM che A paNa evuM che. evuM vizeSa jJAna thAya che. 30 aMtar AtmajJAna sAme thavuM teja pApa che. huMnI TuMkI vRttinI kuraNa thavI te pApa che. manane game tevI pravRtti te pApa che. AtmabhAna bhulAvuM te pApa che. 31 aMdarathIja prakAza pragaTa thavAne che, bahAranuM game Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 tevuM sAruM hoya, paNa temAMthI prakAza pragaTa thavAne nathI. , 32 jene svataMtra thavuM hoya teNe paramAtmAne Adhina thavuM teja te kharekhara svataMtra thaI zakaze. 33 paramAtmAne premathI AmaMtraNa Ape te tamArI pAse Avazeja. 34 jIvana duHkhadAI heya chatAM ApaNe tene tyAga karatA nathI. teja jaNAve che ke jIvana jIvavA jevuM che paNa jIvatAM AvaDavuM joIe, te deSarUpa nathI. 35 keTalAeka kALI bAju jenArA che. kALuM thoDuM che chatAM ghaNuM jove che. dhoLuM ghaNuM hovA chatAM te tarapha DITekaTivanI mAphaka taddana najara paNa karatA nathI tethI te tenI pAse jatuM paNa nathI. 36 dezene haThAvavAthI atmabaLa pragaTa thAya che. bAhya AMtara doSane haThAvIne baLa meLavavAthI AgaLa vadhAya che. 37 sthaLa jIvana mATe khorAkanI jema jAra che tema adhyAtmika jIvana TakAvavA mATe dene bhega Apa ja paDaze. jIvana A pramANe ja cAlavuM joIe. deSanA DuMgaromAMthI nIkaLatI jIvana nadInI gati. AtmA samudra tarapha vahana thAya che. 38 bhAvadravya sat ane zAzvata che. dareka dezakALamAM A sataja kIMmati che. sat elakhI zakIe chIe, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 cAhIe chIe te pragaTa karanAra mahAna purUSa tarapha bhakita rAkhIe chIe. 39 vastu prApta thayA pahelAM tenI AgAhi paDachAye - prathama jaNAya che tethI te dazA sArI jaNAya che. draSTi badalAI jAya che. pachI vikharAyelI IcchAo mane baLanuM rUpa pakaDe che. vistAra pAmatA jIvananI IrachAne amala tyAM jAme che. irachA vistIrNa jIva nanuM sukAna bane che tethI bhUle thathI aTake che. 40 jJAna pachI jIvana lAMbe vakhate thAya che. cAritra lAMbe vakhate baMdhAya che. pachI IrachAe idri-zarIra tarapha vaLe che. mana viti chavana tarapha doDe che, Ama ApasamAM yuddha cAle che. vartamAna IcchAo ane sata te be vacce zuM virodha che te saMbaMdhI viveka jAge che. temAMthI AtmajIvanane nibhAvanArI IcchAo sat che. asatane nibhAvanArI IcchA asatuM che. A viveka thAya che. 41 satyanI madadanA adhikArI thavA pahelAM theDo paNa - paramArtha karavAnI sarvane jarUra rahe che. 42 cAritramAM pheraphAra thAya che paNa dazanamAM zraddhAmAM pheraphAra thatuM nathI. deSa IjA karanAra che chatAM AgaLa paNa teja lai jAya che. ApaNI IchA e kAyadA nathI. kudaratanA kAyadAne ApaNI IcchA anukuLa karavI. tema na hoya te ApaNe kAyade vAraMvAra Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 badalAvavAja paDaze. ekavAra ApaNI icchA sukharUpa hAya che paNa khIjAja vakhate te icchA duHkharUpa thAya che, mATe ApaNe icchA karavI paNa tenA kAyado samajI levA. 43 vIya vAn thavuM hAya tA kudaratanA kAyadAne samajIne cAlavA prayatna karavA. 44 pUNa sthitie paheoMcADavAnu' cinheja duHkha che. zAzvata prema pragaDha karAvanAraja du:kha che. duHkhanA svikAra karavAmAM jene AnaMda thatA nathI te mANasa duniyAmAM adhama banatA jAya che. svAnI khAtara je duHkha laie tyAre te khATuM che te vera le che, upAdhimAM utAre che. mATe paramAtha arthe du:khanA sukha rUpe svIkAra karI. 45 duHkha e satI che. paramAtmA-pUrNatA te pati che. pUNutA mATe duHkhanA svIkAra karavAmAM Ave che te tA te duHkha potAnA kALA pacheDA kADhI nAkhI chevaTe suMdara zveta vastramAM saja thai madadagAra thAya che. jagatnI sevA rUpa yajJavedImAM te duHkha AvatAMja peAtAnA kALA paDado kADhI nAkhe che ane AnadathI bharapura potAnuM sukha khullu kare che. peAtAnA svArthane mATe jyAre duHkhanA svIkAra karA tA te potAnA kALA paDadA majabuta rAkhI kheda-kaSTaja ApavAnu che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 46 jIvAtmArUpa dere che tene jIvanarUpi sALamAM vaNIne paramAtama dazArUpa kapaDuM banAvavAvuM che. 47 avidyAthI judA paDI jAo. tamArA kharA AtmAne oLakhe. jIvAtmAnI beDImAMthI nIkaLI jAo. sane oLakhavAthI ja mukita maLe che. 48 dharmanuM kartavya svabhAvane nAza karavAnuM nathI paNa jIvane pUrNa dazAe pahoMcADavAne che 49 satya bhASAmAM AvI zakAtuM nathI. dizA batAvI zakAya che. bhAva-anubhava-hadayanehAda anyane batAvI zakAtuM nathI paNa anubhavI zakAya che. 50 jema gaMbhIra-uMDA anubhavanA vicAre tema te vicAra jIvanA prasaMganA anubhava vinA tenA zabdanuM rahasya samajI zakAtuM nathI. Aja kAraNe aneka matamatAMtare ane dazane judAM paDayAM che. 51 avidhAthI mukita teja mukita che. koI vastunA nAzathI mukita nathI paNa sane vikAza karavAthI AvaraNa ajJAna dUra thavAM teja mukita che. badhA AMkhavALAnI AMkha ughaDavI te AMkhe pheDavA jevuM nathI tema mukata thavuM te ajJAna teDavAnuM che paNa kAMI jIvane nAza karavAne nathI. para viSapabheganA tApane bhaDake bhale kare paNa tenAthI pakAvavAnI vastu tamArI pAse nahiM hoya te te tApane bhaDake bujhAI jaze, tema tame aneka prayatnathI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 vatu ekaThI karaze paNa jemAMthI vastu meLavavAnI che te paramAtmA sAthe saMbaMdha thayA vinA te bhaDakAmAM tameja 5kAI jaze. 53 satanA darzana pachInuM jIvana sata thAya che. pachI te je kriyA kare che temAM te satane prakAza AvI zake che. aMtar svabhAva-kharuM satya-khare tava te dharma che. paramAtmA tarapha pAchA vALe te dharma che. paramAtmAne pahoMcavA mATe je karma karAya che te dharma che. 54 satya dharma aMdara chupa-haDe rahe che, tene laIne le ke uparathI mANasane svabhAva pAparUpa joIne pAparUpa mAne che. 55 bIjane rasAyaNanI pragazALAmAM mokalI pRthakkaraNa karatAM mAMhithI kALAM pAMkhaDAM phaLAdi kAMI nahiM nIkaLe, paNa cheDe kAbana piTAsa vigere nIkaLaze, tema jyAre te vastu pitAnA kharA dharmamAM Avaze tyAre te vRkSa phAlaze phulaze ane vistAra pAmaze. tema A jIva paNa atyAre jenI tamane kAMI paNa kImata lAgatI nathI te paNa tenA kharA dharmamAM AvatAM phAlaze vistAra pAmazeja. 56 vRkSarUpe thavuM te bIjanI mukita che tema jIvanI mukita pitAnA kharA dhamamAM AvavuM pUrNa svarUpe prakAzavuM te che. tyAga te maraNa nathI paNa vinarUpa aMtarAyane teDanAra che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 57 dvIpaka tela ekaThuM kare che tyAMsudhI tenI pAse adhArU ja rahe che. teja jIvana TakAvI rAkhavA ke vizeSa prakAzIta karavA pAtAnA saMgrahIta telanA khajAnAnA vyaya-tyAga kare che. tyAra pachIthIja te prakAza pAme che. tema jIva sava saMgrahanA tyAga karavAthIja pUrNa prakAzIta thAya che. sa`graha kare che tyAMsudhI AtmaprakAza tene malatA nathI. 58 bhUmitAkaSa NunA niyama pramANe jyAre ApaNA hRdayamAM IcchA hoya che tyAMsudhI vastune AkaSI rAkhavAnu mana thAya che. manuSyamAM jyAre prema ubharAya che tyAre te rAjI khuzI thaIne pAkAM jhADanAM kLAnI mAphka bIjAne ApI zake che, 59 game tevuM Aya premathI karI zakAya che. premamAMja suti che. kriyA karavAthI ApaNA svabhAva pragaTa karI zakAya che te kriyA AnaMdathI-premathI karavI joie, bIkathI karAtI kriyA, tathA jarUrIyAta mATe karAtI kriyA ApaNA zudhdha svabhAva ADe paDA rUpa che. 60 eka citArA AnadapUrvaka peAtAnAM citrA zarU rAkhaze te mAgaLa para vizeSa jJAna soMpAdana karaze, tema ApaNe kAI kAryanA prAraMbha AnaMdathI karavA. premathIja kaLAvAn te kaLAne bahAra prakAze che ane te premamAMja potAnuM jJAna chellI TAMce pahAMcADe che. 61 mana brahmanA kiraNa levAthI zAMtti meLave che. zarIra Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 sUryanAM kiraNAthI tadgurasti meLave che. nAta durarata manuSyane agIyArathI pAMca vAgyA sudhImAM keTalAka vakhata sUryanA tApa levAnI jarUra che. sUryanA tApa zarIrane sudhAranAra che. 62 jyAM AnaMda che tyAMja paramAtmA pragaTa thAya che jemAM AnaMda vadhAre tenI kImata vadhAre che. brahmAnA AnaMdamAM A vyikta bhaLI jAya che tyAreja tenI kImata tene maLe che. 63 mRtyu e nirjIva vastu che. jIvananA eka nizvAsa jeTalu ja maraNa che, mRtyu e jIvanane sekhatI che, mAyA che. dravyanuM vikAzIta jIvana paryAya che, paryAyanuM rUpAMtara e maraNa che. jIvAtmA kSaNe kSaNe rUpA badale che te sthiti kSaNe kSaNe khadalAve che teja mRtyu che. 64 zarIranI mukti tadurastI meLavavI te che. sAmAjIka bhAvanI icchA sAthe ApaNI icchA meLavI devI te sAmAjIka prakRtinI mukti che. jIvAtmAnI mukita AkhA vizva sAthe prema thAya tyAre thAya che. ahutAnA tyAga karavA te chellI mukti che. trIjI mukita khIlavavA mATe bIjI mukti upayAgI che. bIjImAM hajI svArtha hoya che. prema AvavAthI arhatA jAya che. AthI ajJAnatAmAM javAtu nathI pazu prakAzamAM javAya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 65 kudarata potAnI meLe niyamasara nAce che, te laDAI jevuM besura nathI lAgatuM paNa AnaMdajanaka che. AthI ema jaNAya che ke tenI aMdara virodhI tattva nathI paNa saMpa che, chatAM virodha lAge te mAyA che. 66 pitAnuM bhAna pitAne hoya teja bIjAne pitAnA je banAve che. je manuSya piteja pitAne (AtmAne) jANatA nathI te bIjAne kema chUTe karI zakaze? 67 sUryanA prakAzanI mAphaka AtmAne prakAza pitAnI zudhithI bIjAne prakAza Ape che. sUryanI mAphaka AtmaprakAza vaDe mananI suSTi cAle che. 68 janma maraNanuM cakra che tene paNa kAyade paNa joIe. muzakelI e che ke kAyade jANIne aTakI paDAya che tema vartana thatuM nathI. kAyado hAthamAM AvavAthI mukita thatI nathI tethI buddhine te saMtoSa thAya che te kAyade AkhA dehamAM utArIe nahiM tyAMsudhI anaMtatAnuM bhAna thatuM nathI. chuTA chuTA zabdamAM rasa nathI Avate paNa tenI AkhI kavitA athavA vAkya purUM thavAthI tene bhAva samaya che. rasa samajAya che. vicAranI saMkalana, saMgIta, tathA bhAvanI AkRti A traNa kavitAnA kAyadA samajAya tyAre temAM rasa Ave che A kAyade paNa maryAdita che. daya vastune avalaMbIne ja che. je thavuM joIe temAM phera paDatuM nathI te kAyade batAve Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 che. mANase kAraNe zodhyA ja kare. kArya kAraNamAM aTakI paDe che te kAyade julama kare che. kAyadAthI bacI na jAo te tamAruM magaja kAyadAnA dabANa AgaLa rAMka banI jAya che. tamAre te vastusthati Ama thavAnI che te samajI temAMthI chaTakI javuM joIe. 70 kudastane kAyade e paheluM pagathIyuM che. darya kAyadAthI para che. kAyadAnI maryAdA sAthe rahIne para jAya che. choDavAe phula pedA karavuM, kule phaLa pedA karavuM. je te kAma na kare te kulane maravuM paDe che. vinane khaseDI AgaLa na vadhe te tenuM nAma nizAna rahevAnuM nathI. vighna dUra karI AgaLa vadhatAM kula pachI phaLAdi pedA karatAM pharIne temAMthI choDavA phulAdipaNu utpanna thAya che. tema viddhane dUra karI kAma kare, nahiM te duniyAmAMthI sadA mATe nAza pAmo. kAma karavAthI zakti khIle che-zakti bahAra Ave che. tenAthI AgaLanAM meTAM kAma karavAnuM baLa pragaTa thAya che. 71 jarUrIyAta mATe pravRtti, zati mATe nivRtti, Ane dathI janma, AnaMdathI nibhAva, AnaMdamAM vRdhi, - AnaMdamAM pravezachara A sarva AnaMdathI ja banAveluM che. teja kudastane khare kAyade che.. AnaMdane laI AkRti banAvavIja Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 paDavAnI. gAnArane AnaMda thAya tyAre tene gAi batAvavu ja joIe. AnAranA AnaMda tenA gAyananI AkRtimAM bahAra Ave che. kavinA manaH kavItAnI kRtimAM ahAra Ave che. mANase AnandvanA pramANamAM AkRti manAvatAja rahe che dareka manuSya kartA che. AnaMdane laine AkRtio mahAra sphure che- nIkaLe che. AnaMdane paNa e mAttuM che. gAyaka gAvAnA jIsAmAM be bhAga pADe che. eka pAte sAMbhaLe ane bIjuM bIjAne sabhaLAve che. 73 jeTalI Atma jAgRti teTalu duHkha echuM. jAgRti pUrvaka jeTalu kama thAya che tenuM duHkha leza paNa lAgatu' nathI. saMbadha kalpe! te sukha duHkha che. jAgRttimAM sukha duHkha nathI paNa mAna che. 74 peAtAnI cAre bAju premanA vizvAza karaveA. game te kAraNe premane aMtarAya paDavA na joiye. anahada prema vadhAravA eka tarapha prema rAkhavAthI khIjA tarapha ghAtakIpaNuM ke tIraskAra na thAya tevA prema hAvA joie. sutAM besatAM cAlatAM sarva kALe sava sthaLe rAkhavA joie. 75 kaMThAratA teTalA prema ocho. jeTaleA prema teTalI ThAratA ochI. prema nathI tyAM viASI dveSI hAvA oIe. jAgRtinI parakASTA eja prema che. ApaNe paramAtmAne ALakhyo nathI mATe prema nathI. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 76 ApaNI jAgRtine-budidhane eTalI vadhAre ke tene prema sudhI laI jAo. svatra vyApaka karI dyo, tyAre brahmamAM vihAra karI zakAze. premane laine ApaNe tadana khalAsa thaI jaIe teTale sudhI jagane ApI zakIe chIe. amuka vyakitamAM prema che tenI kIMmata pUrNa prema vinA nathI ja, aMta - karaNamAM sadAne mATe prema rAkhI mUka. 77 upagItAne prema thaDA vakhatane ja che. te eka pakSamAM ghasaDI jAya che tethI te kAMI Atmika prema nathI upagI vastune prema upagItAnA sthaLeja hoya che. upagatA purI thaI ke te vastu nukazAnakartA ke nirUpayegI bejA rUpa lAge che. A vakhate te prema nAza pAme che. 78 ApaNI icchAo ApaNane AMdhaLA kare che te satya AtmAne jevA detI nathI. ApaNI jAgRtine baMdha pADI de che. te dharmane AtmaghAta che. A IcchAo sudhArA rUpa daDa upara kANuM pADI tenA upara besI pANI taravA barAbara hAI pitAne DubADanAra che. 79 icchAo budidhanI maryAdAne TuMkI kare che. pApavRtti jagADe che. A Tubuddhi meTAmAM meTuM AvaraNa che. paramAtamAthI teja alaga rAkhe che. te sAthe viyega karAve che. mAtra kriyA amuka karI te pApa nathI. nizAna pUrvaka-IrAdApUrvaka kriyA karavI te pApa che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 mahAsattA lakSa kharAba che teja pApa che. vyaktipAnI vRtti te pApavRtti che. A vRttithI jIvAtmAnI tRpti thAya te mATe prayatna thAya te pApanuM mUla che. 80 bhAganI tRSAthI pravRtti karaze tyAMsudhI sata khyAla nahi Ave. premathI pravRtti karaze!-premanI dRSTi ze tyAre sA-sAMya tAnA AnaMda thaze, sata dekhAze. leganI dRSTithI lAgaNI thAya che. mana peAtAnI vRtti pramANe atha le che. sAmAnya dRSTimAM bhaLavAthI Azita tuTe che. 81 keLavaNInI kIMmata hRdayanA vikAzathI karavAnI che. divya vRttinA prakAzathI keLavaNInI kIMmata che. DIgarIyA meLavavAthI keLavaNInI kIMmata AMkavAnI nathI. keLavaNI pAmelAne prazna kare ke A manuSyane tame bhAgApayeAganA yaMtra tarIke juecho ke divyAtmA pramANe juo cho? tamane zuM game che te kahA, eTale tame kevA mANasa cho te huM kahI ApIza. 82 jema jema judArA thatA ace tema tema padaDA AvatA gayA. mANusanI kIMmata ghaTatI gaI. sthula IcchA vadhavAthI kharI hRdayanI keLavaNI ghaTatI gaI che. uMcI TekarI upara caDe eTale badhI vastu sarakhI lAge che. jema nIcA haze tema nAnI mATI lAgaze. 83 dareka manuSyane zarUAtamAM madadagAra mAne. gulAma nahiM mAne. dareka potapAtAnA pATha bhajavaze paNa madadagAra che e cAkakasa mAnA. AthI AgaLa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 divyarUpa mAne tethI divya dRSTi ughaDaze. badhAM sarakhAM pAtra che AtmabhAve jue. sarva pAtra sukharUpa che. halakI daSTija duHkharUpa che. 84 pitAne baLane upaga bIjAne dabAvavAmAM karavA lAgyA tyArathI te satyanuM mULa kapAvA lAgyuM. svataMtra prema naSTa thavA lAgyuM. kharI keLavaNI hiMsaka vRttimAM upaga vRttimAM TakI zake ja nahi. saddaSTine piSaka divyaprema, ane nyAya hoya teja tenuM piSaNa thAya che. 85 jema ke rAjA pAse niraMtara gulAmaja pharatA rahetA heya te te rAjAnuM mAna zuM? te gulAma jeja. mATe tenI pAse sarakhI sthitinA ke uMcI sthitinA loke AvatA hoya te ja tenI kIMmata che. mATe sarvane sarakhA mAnavA. AtmAthI (pitAthI) hina jAtinA loko sAthe rahevuM jema adhama lAge che tema pitAthI anya badhAne adhama mAnIne raheze. te tamane AnaMda nahiM Ave. sarakhe sarakhA vinA AnaMda nahiM Ave. jagata sarakhuM che. 86 mRtyue piMjarAmAMthI jema pakSI uDI jAya tevuM che. piMjaruM nAza pAmaze paNa AtmA tethI jude che. bene viga te cheja. te zAzvata na thaI zake. piMjarAne jevAne badale vizva tarapha najara karatAM jaNAze ke satyane mRtyu nathIja. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 88 87 premathI virodhano nAza thAya che. premamAMja ekatA che tabhAva che. paNa zatru tarike nathI paNa eka tarike che. prema ekatA kare che. vyavahAramAM judAI che. premamAM gati ane sthiti bane che. aMdara zAMti, bahAra gati che. premane prathama zodhavA rakhaDe che, maLyA pachI zAMti karI eka sthaLe bese che. premathI hRdayamAM apUrva zAMti ane zAMtaga utpanna thAya che. premamAM ApavuM eja levA barAbara che. tyAga e grahaNa karavA barAbara che. premanA copaDAmAM jamA udhAra ekaja bAju jame thAya che.ApavuM te pitAnA bhalA mATe ja che. A premane eka mahAna yA che, temAM prema hemyA kare che. prema levAne mATe prema, tyAga grahaNa ekaja karI nAkhe che. premanA be cheDA hoya che-svArtha ane paramAthI. pelA cheDAmAM ahaMtA hoya che, bIje cheDe ahaMtAne nAza thai jAya che. 89 svataMtrAnI sAthe sevA karavAnI paNa IcchA ApaNAmAM banI rahe che. premabaMdhanavALe ane baMdhananI pAra paNa che. maryAdita vyakitao mATe prema pitAmAM AvakAza Ape che chatAM tenI pAra paNa te paheAMcI zake che. prema sarvathI savataMtra che tema prema jeTalI AdhinatA paNa kayAMI nathI premathI baMdhIta thavuM te mekSa jevuM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 90 lIlAM ghAsa, vizALa niLa AkAza, vasatarUtunA khahAra, bhurA raMganA ziyALA, manuSyanA bhavya dekhAva, zAMta jIvana zaktine amala, jJAnanI prApti, duHkhanA sAmA thavuM A sarva vastuemAM AnaMda che, paNa A upalaka Anada che. khare AnaMda ekatArUSi satyatAnA grahaNamAM che. paramAtmAnI sAthe ApaNA AtmAnI ekatA karavI temAM Ana' che 91 sidhdhAMtathI te AtmA mukata che, paNa te mukatatA bahAra lAtravA kriyAnI jarUra che. jema jema mANasa kriyA karatA jAya che, aMdara mukti che tene bahAra kADhatA jAya che tema tema te paramAtmAnI najIka jatA jAya che. jema jema adara rahela che tene kriyAnI aMdara bahAra batAvatA jaze tema tema te vadhAre nima La thaze. peAtAne navA navA rUpamAM dareka vakhate te joze. jema jema navApaNa' pAtAne lAgaze tema tema mAkSanA mArga maLyo che tema samajAze 92 pAte peAtAne oLakhavA mAMTe bahAra nIkaLavuM paDe che. ema mAne ke eka jaMgalane medAna kayu", temAMthI suMdara vADI banAvI, prathama beDoLa hatuM, vADI thatAM suMdara dekhAva thayA. tema prathama pote malIna hatA, kriyA karIne suMdaratA banAvI. A jamInanI aMdaraja suMdaratA hatI te teNe bahAra batAvI tema aMdara suMdaratA che te bahAra na khatAve tyAMsudhI mukita Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 nathI. bahAra Ave tyAreja mukta kahevAzo. 93 kriyA karavAnI haze te so varasa jIvavuM gamaze, nahiMtara kSaNa paNa tamane gamaze nahiM. A zabdo jeNe kahyA che teNe AtmAne AnaMda cAkhe che. jeNe pitAnA AtmAne oLakhe nathI tene kriyAmAM kaMTALo Ave che kheda thAya che. A leke kulathI paNa nabaLI hAMDInA jevA che teo phaLa utpanna karyA sivAya paDI javAnI IcchA karanAra kulanA jevA che : 94 kriyAmAM AnaMda samajanArA potAnI jIdagI lAMbI vadhAravA irache che. te kahe che ke phaLa na Ave tyAM sudhI pAchA haThIzuM nahiM-marazuM nahiM tema mAnanArA che. teo kriyAmAM ane jIMdagImAM potAne AtmA AnaMdathI pradazIta kare che. duHkha ane dilagIrIthI nirAza aMtaHkaraNe tenAM thatAM nathI. aMtaHkaraNanA dhakakAthI te namatA nathI paNa sAmA thAya che. laDAImAM laDavA gayelA dhAnI mAphaka jIvananI laDAImAM te sidhdha thaIne cAlyuM jaze. pitAnA AtmAne pite juve che, anyane batAve che. teonA jIvanano AnaMda paramAtmAnA AnaMda sAthe vizvane cIrIne jeDI de che, paramAtmAnA AnaMda sAthe maLI jAya che. 95 kriyAthI dUra rahIne AtmAne oLakhavAnuM nahiM ja banI zake. te prayatna niSphaLa javAnAja, dabANathI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 thatI kriyA asatya che. dabANa vinA AnaMda : dabANathI thatI kriyA jarUrIyAtane laI mAra paDaze tyAre ja tame karazo. 96 cetanamAM cetanapaNuM cetana AtmAja pragaTa karAve che. dIvAthIja dIvo thAya che. pustakanI jarUrIyAta cetana AtmAnI khoTa vakhateja che. 97 besI rahevAmAM thoDo vakhata majA Ave che paNa jIvananuM kartavya baMdha thavAthI tenA astitvanA hetune nAza thAya che. jema mANasa moTe thAya che tema kadane nAza thavA chatAM vadhatuM jAya che tema tene mahenata ghaNI karavI paDe che tenA pariNAme vartamAna sthitine oLaMgI navuM kada ane navI sthitie te pahoMce che. A uparathI eTale vicAra kare ke pitAnI AjubAjumAM baMdhAI rahevAmAM tamArI kItti nathI. 98 kriyA karavA jIvavuM ane jIvavA mATe kriyA karavI A be sAthe rAkhavuM. jIvana ane kriyA evI rIte saMdhAyelAM che ke baMnene sAthe rAkhavAnI jarUra che. aMtaranI lAgaNIthI chavAtuM nathI paNa AMtara lAgaNI mATe bahAra viSaya zodhI kADhavA paDe che. aMtarAtmAne vicAra ane lAgaNIne kherAka aMtarathI che. bahAra te lAgaNI ane vicArane kiyAmAM pragaTa karavI paDe che te tene khorAka che. A be kriyA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117. uparathI kharUM satya zodhI kADhavuM. 100 eka aMzane pakaDe ane bIjA bhAgane tyajI dyo te tamArI paDatI thavAnIja bahAra lAgaNI rAkhe ane aMtara na rAkhe aMtara lAgaNI rAkhe ane bahAra nahiM rAkhe te nahiM cAle. banne tarapha rAkhavAnI jarUra che. 101 pazcimArce bahAranA kSetra tarapha AtmA mATe lakSa Ape che. aMtaranA bhAga tarapha lakSa karatA nathI tethI aMtaramAM AnaMda temane maLatuM nathI. bAhya AnaMda maLe che. rasAyaNa zAstrIo te kahe che ke anaMta kALa jAya te paNa bahAranI zodho purI nahi ja thAya. 102 keIpaNa kArya kare cho te kudaratanA kAyadAnusAra thAya che. tenI parIkSA e che ke, temAM jarA paNa abhimAna-kartApaNAnI lAgaNI hevI na joIe te te kArya kudaratanA kAyadAnusAra thayuM che ema samajavuM. kArya uparathI mAlIkI uThAvI laye, tame sevaka thaI kAma kare. ApaNI dareka kRti-kAya paramAtmAnI sAthe samAgama saMbaMdhavALI thavI joIe. 103 tamArAmAM ja paramAtmA kAma kare che. Ama dhArIne kArya kare. tamArA kAryamAM AnaMda mAno, ane te AnaMdamAM paNa AnaMdane dAtA vase che ema jANe. brAmAM jene AnaMda che te sarvamAM zreSTa che. 104 AtmavikAza sa pUrNa thayA pachI badhuM suMdaraja thaI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 javAnuM. daSTinA vikAsanI zarUAtamAM sauMdarya asau daya e be bheda rAkhavAnI jarUra che. jema budidha vicAraNA suma thatI jAya che tema A bhedanI lITIo pAtaLI thaI thaIne sarvathA lepa pAmI jAya che. 105 prathama daSTine suMdaratA jovAnI Teva pADe. suMdaratAne khyAla evA vegathI Ave che ke prathama pitAmAMthI pramAdane dUra kare che te vakhate vyaktinuM bhAna bhUlAI jAya che. tethI ApaNe temAM UMDA utarI zakIe chIe. 106 iMdriyanI daSTithI jovAnuM mUkI daI paramArtha daSTithI jozo te sarva sthaLe suMdaratAnuM ja bhAna thaze. pahelAM je aNagamatuM temAM lAgatuM hatuM te ApaNe iMdriyanI daSTithI jotA hatA temAM suMdaratA te hatIja paNa ApaNI daSTi nirmaLa na hatI. vizvanI rathanAmAM asuMdaratA nathI paNa ApaNuM bhramIta daSTimAM che. AkRtine AnaMda hadayamAM jema utare che tema suMdaratA sAcA rUpe bahAra Ave che. 107 satya eja suMdaratA ane su daratA eja satya che. ApaNuM hRdaya badhI vAsanAthI para thAya che tyAre evuM baLa Ave che ke dareka vastunI aMdara praveza karIne brahmAnaMdane paripUrNa AnaMda anubhavIe chIe. aMdara jJAna ane bahAra kriyA karI batAve. prema Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdara thAya che te bahAra batAve. saMgIta e dayatAne bahAra pradarzita karavAnuM mukhya sAdhana che. 108 tyAga eja svayaMpUrNa che. te AtmAne dharma che "AnI mane jarUra nathI" eja batAve che ke satya tenAthI para ane juduM che. chokarI DhIMgalI ramADe che paNa maTI thatAM tene pheMkI de che, e badhI vastuo tAbAmAM rahe che te uparathI jaNAya che ke ApaNe tenAthI moTA ane adhika chIe. je vastu ApaNAthI nAnI che, Adhina che, tene vaLagI rahevuM teja duHkhanuM kAraNa che, Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 . vicAra ratnamAlA. 1 pite azakata che ema kadI paNa na mAne. pitAne cAhatAM ane pitAnI kIMmata AMtAM zIkhe. 2 bIjAnA vicAranA gulAma na thAo. che dareka kAryane keI paNa mukhya udeza rAkhe. 4 hAra thavA chatAM paNa nirAza na thAo. utsAhathI - AgaLa vadhe. 5 prayatna karo nirAzA maLyA chatAM prayatna cAlu rAkhe. 6. duHkha AvatAM koInI madada na mAMge te duHkha tamArAthI ja pidA thayeluM che. tene zAMta karavA temaja samartha cho. 7 sArA vicArethI duHkhane dabAve, dUra kare. 8 tamArA pitA upara vizvAsa rAkhe. 9 ALazu-pramAdi na thAo, 10 azubha mAge gamana karatA manane prayatnathI reke. 11 ArogyatAnA niyamo barAbara sAca ISTasiddhi mATe satata prayAsa cAlu rAkhe. 13 choDavAo, vRkSa, jAnavare ane manuSya dareka satata abhyAsathI kevI rIte AgaLa vadhyA che tene vicAra kare. dareka ja AgaLa vadhavAnI zakti dharAve che e cekaza mAne. 15 sukha dareka padArthamAM, dareka sthaLamAM, dareka kALamAM 12. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 che, te meLavavA mATe tamArA AtmAnI sahAya tamAre levI. 16 vacana ane mana AtmAne vasa karI zakatAM nathI. 17 sarva duniyAnA ja punya pAparUpa kamane Adhina che. 18 svataMtra jIva ke svataMtra sukha A duniyAmAM nathI. 19 viSayajanya yA pudagalajanya sukhane avazya nAza cheja. 20 vairAgya prApta thAya te dInatA rahetI nathI. 21 ekalA vairAgya vaDe ajJAnanI nivRtti thatI nathI. 22 AtmajJAna vaDe ajJAnanI nivRtti thai zake che. Atma jJAna parama hitakArI che. 23 jyAM ke che tyAM vairAgya nathI. ane niSphaLatA maLyA sivAya dha utpanna thAya nahiM. 24 IcchAne tyAga teja vairAgya che 25 je manuSyamAM kAma, keyanI adhikatA che ane tene je tyAga karI zakatuM nathI teNe jJAnI purUSanI sakhata ane tatvajJAnanAM pustakanuM vAMcana karavuM. tethI kAma kaidha ochA thaze. 26 jenI prAptithI bhaviSyamAM zAMtithI rahI zakAya te mATe prayatna karo. ' 27 sattAmAM rahelAM karmo te zuddha upage nijI jAya. che. (nAza pAme che.) 28 potAnA (AtmAnA) dravya, guNa, pacamAM tadAkAra rahevuM te zudha upaga. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 29 mithyAtva vaDe baMdhAyela karmo samyak jJAna, sabhya darzana vaDe nira. 30 avirati (IrachA) vaDe baMdhAdhala kama virati (IrachAnA nirodha) vaDe nirjare. 31 dhAdi kaSAya vaDe baMdhAyela kama upazama bhAvathI nijere. 32 pramA vaDe baMdhAyela karma apramAdathI nijare. 33 manAdi vegavaDe baMdhAyela kama-agama nirodha vaDe nijare. 34 zubha upage-manAdinA prazasta vyApAra vaDe punya baMdha thAya. 35 azubha uge (anAdinA aprazasta vyApAra vaDe) pApa baMdha thAya. 36 pukamathI zAtA-sukhanI prApti thAya. 37 pApa karmathI aspatA-dukhanI prApti thAya. 38 zubhAzubha karmathI saMsAranI vRddhi prApta thAya. 29 AtmAne svabhAva te dharma che dharmathI mokSa thAya che. 40 vikalpathI kama Agamana thAya che. 41 nirvikalpa sthitithI dhamAM thAya che. 42 zAstrAdi paThana e dravya jJAna che. 43 Atma svarUpane jANavuM te bhAva jJAna che. 44 Atma pradeza sAthe baMdhAyela karma kaDhI nAkhavA te dravya nijara che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 45 rAgadveSanI pariNati baMdha karavI ke ochI karavI te bhAva nirbhara che. 46 jIva jyAM sudhI saMkalpa vikala5mAM pariName che tyAM sudhI karmabaMdha che. 47 jevI bhAvanA te anubhava thAya che. 48 vAdavivAdamAM na utaravuM. paNa vastutatvanA nizcaya mATe saralatA ane nirabhimAnathI yaMgya manuSyane pUchavuM. 49 niraMtara sarva sthaLe eka pavitra maMtrane jA5 hRdayamAM japatA rahevuM. 50 zAMta rAtrIe mAnasIka vRttithI tIrthayAtrA ane devanuM pUjana karavuM. 51 tAvika pustaka vAMcavA ane sad vicAra Ave te lakhavA. 52 rAtrIe pitAnI dInacaryA saMbhAravI, ane prAtaH kALamAM divase vartana karavAnA niyamone nizcaya kara. 53 kaI paNa atha jIvane chatI zakitae nirAza na kara . 54 vividha kalpanAonuM anusaMdhAna mUkI daI sva svarUpanA anusAdhanamAM tatpara rahe. 55 niraMtara AtmAnuM anusaMdhAna rAkhavuM teja manane zAMta karavAno upAya che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pa6 akhaMDa Atma upaganI jAgRtivALI sthiti te - brahmAkAravRtti kahevAya che. 57 kaI paNa viSaya upara spRhA na rAkhavI e manane jItavAnI uttama yuti che. 58 viSayAkAre manane pariNamavuM te bheda daSTi che. ajJAnIone bheda mAga che. 59 AtmAkAre mananuM pariNamavuM te amedavRtti che. jJAnIone abheda mArga che. bheda tyAM saMsAra, abheda tyAM mukti che. 60 AtmasvarUpamAM sthiratA te svabhAvadazA, pudgalAkAre pariNamavuM te vibhAva dazA kahevAya che. 61 pANImAM mIThuM jema eka rasa thAya che tema AtmAmAM mananuM akya thavuM te samAdhi che. - 62 jyAre prANane nispada ane manane laya thAya tyAre samarasapaNuM prApta thAya che, ane te ja samAdhi kahevAya che. 63 lAMbA vakhata sudhI anahada nAdanuM anusaMdhAna karavAthI vAsanA kSINa thAya che. mana mUcchita thAya che. 64 sidhAsane besI, bAhyadaSTi nirmanISa rahita karI aMtaramAM lakSa ApI nAda sAMbhaLavAthI anAhata nAda pragaTa thAya che 65 sarva viSaye pratye sarva prakAre parama anAsthA kevI eja yukti manane jItavAnI che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 66 bhUta, bhaviSyanuM anusaMdhAna mUkI devAthI manane nAza thAya che. 67 paraspara kSamA karo, kSamA mAMge, ane kSamA Apa, 68 madhura gItane AlApa kare paNa saMkalpanAM tIre na phe ke. jIhAmAM maMgalamaya sarasvatIja . 69 saMkalapanI thoDI yA jhAjhI asara A duniyAmAM thayA sivAya rahetI nathI. mATe saMkala zubha ja karavA. 70 mana, vacana, zarIrathI dAvAnaLa saLagAve nahiM paNa bujhA. * 71 jyAM prema che tyAM zaMkA ke pRhAne avakAza ja nathI jyAM te jaNAya tyAM zuddha premanI khAmIja samajavI. * tyAM prema nathI paNa svArtha che. 72 jIva sahaja svarUpathI rahita nathI paNa tenuM bhAna mAtra jIvane nathI je thavuM teja sahaja svarUpe sthiti che 73 mAna, vastunI prApti, kIti ane sididhao e sarva AtmaguNa luMTanArA che. tene jarA paNa vizvAsa - na kara. akhaMDa pravAhamAM AgaLa cAlyA jA. 74 aMtara mukha vRtti karI nirvika55Ne AtmadhyAna kara anAbAdha anubhava svarUpamAM sthIratA thavA de. je takadi uThe te nahiM laMbAvatA upazamAvate cAla. 75 bIjAnA karatAM karaDe gaNuM tuM tArI ciMtA kara. hImata rAkha. karmone udaya niraMtara eka sarakhe Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 rahetA nathI. 76 AtmAnI ajJAna dazA eja mithyAttva che. 77 kSaNe kSaNe Atma upayeya sthira karI. 78 nivikalpa dazA sivAya upayega sthira thatA nathI. 79 mananI nirAkAra sthiti teja nivikalpa dazA che. 80 satsaMga ane savicArathI vicAra dRSTi zuddha thAya che81 Atma upayAganI akhaMDa jAgRti teja mAkSa che. 82 pravRtti ane pratibaMdhanuM pariNAma sukharUpa cheja nahi. 83 jene mATe pravRtti kare che teja khaMdhana mATe thAya che. 84 Agraha pakaDAtAM satya paNa pADanAra thAya che. jyAM upAya na hoya tyAM mauna pazu ucita che. 85 bhajavavAnA pATha AnaMdathI bhajavavA, prArabdha pramANe bhAgavI levuM. navuM na bAMdhavuM e purUSAtha che. 86 jagat gurU che temAMthI zIkhavAnu ghaNuM che. darekamAM ucca izvarI bhAva rAkhaveA. 87 guNa grahaNa karavA. doSa khAlI thatAM te sthAna guNu leze. 88 kadAgraha ma'dhAtAM zIkhavAthI vegaLA javAya che, prahAra te kasATI che. 89 Atma baLathI pAra pahoMcAya che. AdhAta khamI levA, paNu karavA nahi. 90 zaraNe thavuM. agara AMtar maunatA bhajavI, ahaMkAra kADhavAnA A be upAyA che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 91 svAnubhAvathI je asara sudharavA ke bhAgaLa vadhavA mATe thAya che te kahevAthI ke sAMbhaLavAthI thatI nathI. 92 peAtAnA DahApaNathI (a'hukArathI) manuSyA AgaLa vadhatAM ane navIna jJAna letAM aTake che. 93 sAmA thavA karatAM anukuLa thai kAma levAthI ghaNI sahelAithI kAma sidhdha karI zakAya che. 94 sAmA manuSyanu purU sAMbhaLI lIdhA sivAya, tenu samAdhAna karavA ke tenA vicArA tADavA mATe vacamAM jeTalu khelAya che tenI asara kAMi thatI nathI. te zabde vacamAMja uDI jAya che. tenu hRdaya khAlI thayA sivAya ApaNA zabdo temAM praveza karI zakatA nathI. 95 adRzya zakti ane chAbaDAM sarakhAM rAkhavA prayatna kare che. tenI ADe jeTalA Ave che teTalA rUpAMtarathI paNa peAtAnA prayatnamAM niSphaLa nivaDe che. 96 sArA kAmamAM AgaLa ane nArA kAmamAM karelI utAvaLa pazcAtApa mATe Aya che. 97 jayAMsudhI tane anyanA doSo jAya che tyAMsudhI te te doSo tArA peAtAmAMja che e ceAkasa samajaje. 98 anyane sudhAravA pahelAM peAtAne sudharavAnI jarUra che. 99 prArabdha pramANeja cagyAAgyanI prApti thAya che. anya tarapha kaTAkSa na karatAM prArabdhane sudhAravA prayatna kara. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 100 manuSyane sudhAravA ke AgaLa vadhAravA mATe A duniyA meTAmAM meTI nizALa che. 101 saMpattimAM parimitta AcaraNa rAkhavuM ane vipattimAM haiye rAkhavuM e mahAna saddaguNa che. 102 AtmabhAna bhUlAve te kusaMga. Atma jAgRti karAve te satsaMga. 103 he puSa! tuM prathama vikAza te pAma. bhamarAo tenI meLeja tArI tarapha kheMcAI Avaze. 104 atIta bhegane yAda na kara. anAgatanI IcchA na kara. ane maLela viSayomAM AnaMdita na thA. ' 105 AzA rahita tha. mamatA mUkI de. keInI madadanI apekSA na kara. saMsarga rahita rahe. svataMtra AtmA para zradhdhA rAkha. 106 Atmavat sarvane je. mauna kara. sahanazIla thA. mekSanuM kAraNa veza nathI paNa jJAna che. 107 lAbhAlAbhathI harSazoka na kara, satkAra ane lAbhathI ApanAranAM baMdhanamAM baMdhAvuM paDe che. sarva jIvone abhaya Apa. tane bhUta taraphathI bhaya nahi thAya. 'ziSyanAM baMdhanamAM baMdhAIza nahiM. 108 jagane jAgRta karavAnI IcchA hoya te prathama tamArA AtmAne jAgRta kare. jeTalA tame jAgRta thayA haze teTalAja jagatane jAgRta karI zakaze. jenA upara ubhA rahI AkhI pRthvIne halAvI zakAya evuM sthAna tamAre Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 AtmAja je svarUpamAM sthIra thaI je hIlacAla karaze tethI A jagatane hacamacAvI zakaze. vicAra ratnamAlA. ApaNe je kSamAnI yAcanA karatAM te meLavavAnI IcchA rAkhIe chIe te pachI ApaNe bIjAne kSamA ApavAne tatpara rahevuM joIe. sukha duHkha ApavAmAM manuSyAdi nimitta kAraNa che, kharuM kAraNa pitAnAM zubhAzubha karmo che sukhI thavA mATe te kameneja sudhAravAM joIe. pravRtti bhAvAnusAra thAya che, mATe uttama prakAranI pAramArthika bhAvanAmaya thavAno abhyAsa avazya karo. ajJAnIo dhi kArane pAtra nathI, paNa dayAne pAtra che, tevA ajJAnIo para dayA lAvI temane zuddha mAge deravA joIe paNa temanA para kedha nahi kare joIe. kAraNake tethI teo ApaNA sadupadezathI vimukha thAya che 4 saMpatti samaye AtmasaMyama na che. tema vipatti samaye nirAza ane purUSArtha paNa na mUko. kemake jaya, parAjaya, sukha, dukha, mAna, apamAna, harSa, zAka vagere kAMI kAyama TakI rahenAra nathI. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pa je manuSyane AtmazakitamAM (pitAmAM) vizvAsa nathI te manuSya dharmanA uMcA pagathI upara caDavAne lAyaka nathI. Atmazakita anaMta che. eka kSaNamAM anaMta karmone nAza karI zake che, mATe game tevI Aphata ke vidane Ave te paNa tene pAra tethI ja pAmI zakAya che. jene Atma sAmarthyamAM vizvAsa nathI te kadApi kaI mahatvanuM kArya siddha karI zakavAne nathI. dhIme dhIme moTA parvate paNa oLaMgI zakAya che. jeo uMce caDayA che teo ApaNuM jevA manuSya ja hatA, paNa temane pitAmAM vizvAsa hate. 7 AtmAne kazuM asAdhya nathI. atyAranI mArI dhImI pravRtti dekhI bhale tame atyAre mane hasI kADhe, paNa AgaLa jatAM tame ja mane mAna Apaze ane prazaMzA karaze. prathama prayatna ja tame kadI niSphaLa jAo te paNa AraMbheluM kArya mUkI deze nahi, pharIthI te kAryane prAraMbha karaze. A pramANe ekvAra nahi, paNa hajAra vAra nirAza thavuM paDe chatAM paNa gabharAzo ke himmata hAraze nahi. joke tamane hamaNAM vijaya dekhAte nathI chatAM dareka vakhate tame vijaya samIpamAM jatA jAo che ane aMte tamAre pavitra AtmA vijayIja nivaDaze. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 9 jyAMsudhI manuSyone Atma zraddhA che tyAMsudhI bhalene AkhuM jagata tene tyAga kare, teA paNu tenA khIlakula bhaya rAkhavAnu` kAMi kAraNa nathI, kAraNu ke manuSya AtmabaLathI AkhuM jagat svAdhina karavAnI zakita dharAve che. 10 pApI AtmAo ne mahAtmAe vacce Aje taphAvata che ke, A jIvA peAtAnI zakita upara kAbu dharAve che tyAre pelA jIvA jaDa vastunA kabajAmAM AvelA che. 11 niraMtaranA satat abhyAsathI tamArA manebaLane ekatra karatAM ane ceAgya samaye ekaja mAmataupara tene vAparatAM zIkhA, jo mahAna zakti meLavavAnI tamArI icchAja hAya tA mauna, gabhIratA, ane dhIrajatA dhAraNa karavAnI sau karatAM prathama jarUra che. 12 je manuSya potAne vaza karatAM ane kANumAM rAkhatAM zIkhyA che teja manuSya mIjAne vaza rAkhI zake che athavA AjJA karI zake che. 13 je zAMti priya che, bhaya rahita che, vicAra zIla che, ane saMyamavAna che, teone mATe jaMgala udyAna ke parvatanA zikharanuM ekAMta sthAna svahitArthe uttama che. 14 halakI vAsanAe, mananI asta vyasta sthiti, vacananI capaLatA, ane zarIraneA asayama e peAtAnI zaktinA durUpayAga che, athavA zaktine vikherI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 nAkhanAra sAdhana che. 15 je vastu svabhAvathIja anitya ane viyegazIla che. te vastu uparanI lAgaNIthI zAzvata sukha meLavavAnI AzA kema rAkhI zakAya? anitya ane viyegazIla vastuo upara rAga dharavAnuM ke tene mATe puravAnuM mukI devuM ja joIe ane nitya, sthAyI vastunuM manana, smaraNa parizIlana, ane ekI karaNa karavuM joIe. to jarUra zAzvata vastu rUpa (Atma svarUpa) thaI rahevAze. 16 tame tamArI vastu bIjAne dAnamAM ApI dyo che, te chatAM jyAre tenA taraphathI tamAre AbhAra mAnavAmAM na Ave te vakhate je tamArUM dIla dubhAya te tame avazya samajajo ke tame ApeluM dAna kharA premanuM na hatuM, paNa khoTI magarUrInuM pariNAma hatuM. 17 dAna vagara karelI mAtra araja rUpa stuti, prArthanA athavA mAgelI mAphI, te jIva vagaranAM khAlI khokhAM samAna che. AvI prArthanA ke mAphI, manuSyane pApa ke duHkhathI mukata karI uce laI jaI zakatI nathI. 18 bhagIratha prayatna sivAya Atmika sukha ApoApa AvI, tamane bheTI paDe e khyAla svapanamAM paNa lAvazo nahi. A mATe te ALasane ke pramAdane dUra kADhe. Atmika vizudhane aTakAvanAra vicAro ane AcArone tilAMjalI Ape, ane Atma Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 sattAgata vizudhine lakSamAM rAkhI tevA vizudhdha thavA vibhAvonuM visarjana kare, 19 je mahAna purUSo uMcA mAge caDayA che ane tyAM TakI rahyA che te kAMI eka pharlAge ke eka kudake caDyA nathI, paraMtu jyAre duniyAmAM manuSya ghora nidrAmAM gherAtA hatA tyAre paNa teo ucca mAga tarapha caDavAno paMtha kApatA ja rahyA hatA. AtmajJAnanA upAdhakoe ekAMta ane ugra Atma saMyamanuM sevana karavuM ja joIe. prANI mAtra upara dayA ane manuSya mAtranA dukhanI dAjha, e be lakSaNo A svarUpa prAptinAM jIvana che. 21 ucca bhAvanArUpI pAMkhevaDe AnaMda vargamAM uDe niDara bane, mahAna zaktionI prApti saMbhavita che ema daDha mAne, taddana zAMta ane DAgha vagaranI jIMdagI saMbhavita che ema zraddhA rAkhe, uMcAmAM uMcuM satya maLI zake che. e vizvAsa rAkho, AvuM lakSa rAkhI prayatna karanAra mAnava, savagaya uMcAI tarapha jhapATAthI AgaLa vadhe che. paNa jeenAmAM AvuM zradhAna nathI teo vahemanA jhAkaLamAM bhaTa kayAja kare che. ane duHkha pAmyA ja kare che. 22 tame je je vastuonA saMbaMdhamAM Ave te pratyekanAM bAhya savarUpa--upAdhimAM je kAMI apriya dekhAya te upara alakSa karI, temanA AMtara sattA gata zudha Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 AtmA uparaja lakSa Apo. AtmA svarUpe zudadha che. chatAM je je upAdhidvArA malIna dekhAya che te te sarva upAdhi deSathI duSIta bhAga che ema mAne. Ama karavAthI zreSadaSTi dUra thaze, ane guNadaSTi pragaTa thaze. 23 madada ApavAnI IcchAthI tame jene sArAmAM sArA vicAra saMbhaLAve che. ane uttama kriyA mArgamAM prere che chatAM te jyAre tene rUcatI nathI tyAre te grahaNa karavAnI temanI yegyatA nathI ema nizcaya kare. ane temanI lAyakAtAnusAra upadeza Ape athavA mArga batAve. megyatAthI vizeSa na Ape. ane vizeSa saMbhaLAve paNa nahi. tema karavAmAM nahi Ave te ulaTuM lAbhane badale temane nukasAna thaze. yogyatA tapAsavAnI upadezakone pUrNa jarUra che. 24 ApaNe vicAreja ApaNane vicAra jevA banAve che. pApanA vicAre ApaNane pApI banAve che. dharmane vicAra ApaNane dhamI banAve che. tethI prathama vicArone zuddha kare. 25 hajAre kArya paDatAM mUke, paNa AkhA divasamAM eka paNa kharAba vicAra na Ave tevI sthiti tame meLavo. 26 savAramAM cAra vAge uThe. kaI paNa nA zabda na saMbhaLAya tyAM padmAsana karIne bese. zarIrane bIlakula halAve nahi; manane ekAgratA karavA AMkhone Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13pa be pAMpaNonI vacce, yA nAsIkAnI DAMDI upara sthApana kare. khaDakhaDATa thAya ke maracharAdi jaMtu zarIra upara AvI bese te paNa zarIrane halAve nahi. zvAso zvAsanI kriyA ghaNIja zAMtithI haLave haLave kare. vadhAre vakhatanA abhyAse mana ghaNI ja zAMtimAM Avaze. koI kAryane mATe pite azakata che ema kadI paNa mAnavuM nahi bIjAnA vicAronA gulAma nahi thavuM. dareka kAryone mukhya uddeza lakSamAM rAkho. hAra thayA chatAM paNa nirAza na thavuM. prabaLa utsAha rAkhavo. AtmavizvAsa kadI che nahi. ALasa ane pramAdane te dezavaToja Apa. kAryasiddhi mATe satata abhyAsanI jarUra che. nAnA nAnA cheDavAo, vRkSo, janAvare, ane manuSya, dareka satat abhyAsathI kevI rIte AgaLa vadhyA che? ane vadhe che? tene vicAra karo, dareka ja AgaLa vadhavAnI zakita dharAve che. 28 zeca nahi kara. te ArtadhyAna che. tArA sivAya tAruM bhaluM ke buruM karanAra keI nathI. tuM bIjAnuM bhaluM ke burUM naja karI zake kAraNake bhalA, burAne AdhAra tenA kartavyaparaja che. 29 je IcachA kare che tevuM kartavya karyuM haze te vagara IrachAe paNa te maLaze. tevuM karma nathI te game teTalI IchA karyAthI paNa te nahi ja maLe. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 30 mana, vacana, zarIrane nitya zubhamAM pravartAva. jagata jI karmAdhina che. Azcarya na pAma. Atmahita sivAya bIjA vicAre na kara duniyAnA kartAvyothI chevaTe nirAzAja che. Atma upagamAM lIna thA. 31 vikalape e cittanI zAMta avasthArUpa sarovaramAM patthara pheMkavA tulya azAMti karanAra che. 3ra amuka hada AvyA sivAya pitAnuM ja bhaluM karavA tarapha kALajI rAkhavI joIe lAyakAta sivAya bIjAnuM bhaluM karavA jatAM pote patita thavAya che. pote pANImAM taratAM zIkhe nathI te bIjAne pANImAM buDA keDI rIte bacAvI zakaze? 33 maLyo ane vastuo pitAno je svabhAva hoya te pragaTa karI batAve che temAM Azcarya, dveSa, ke harSa, zA mATe kare joIe? lImaDAne jaIne pucha ke tuM kaDavuM zA mATe? ane AMbAne jaIne pucha ke tuM mIThe zA mATe? Ane uttara tene sva bhAvaja te. 34 tmi vizudidhamAM AgaLa vadhavAne TuMke mArga A che ke, AhArane jaya, Asanano jaya, nidrAno jaya, zarIrane jaya, vacanane ya, manane jaya. tivra vairAgya apramatA, ekAMtavAsa, sarvajJa dhyAna, AtmavRtti. 35 a95AhAra, a5nidrA, alpavihAra, niyamita, Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 bhASA, niyamita kAma, anukuLa sthAna, manane vA karavAnAM A uttama sAdhanA che. 36 nivikalpa, mauna, ane kAryAtsaga kamavAthI karyAM AvatAM madha thAya che. 37 duHSamakALa, tatvajJAnI gurUne viraha, pUrvakanuM jora, satsaMganA abhAva, puddagalAna dienI seAtrata, bhavAbinadionA sahavAsa, A adhaHpatana thavAmAM prabaLa kAraNa che. 38 AtmaguNNAnI abhedatA, yA jaDa caitanyanI bhinnatA te jJAna che. nivikalpa mana te dhyAna che. mAnasika malInatAnA tyAga te snAna che. ane iMdriyAnA nigraha te zauca yAne pavitratA che. 39 pUrvanAM karmo mane A kanya karavA prere che. vicArane prabaLa prayatnathI nIceA besADI dyo, pratyakSathI pUrvanuM khaLavAn nahi thAya. A janmanA prabaLa prayatna pUrva karmane haThAvaze, paNa atyAranA prayatna maMda haze ane pUrvanA pratyakSa baLavAn haze teA atyAranA prayatnane haThavu paDaze. chevaTe anudveSIne vijaya thaze, mATe prayatna karo. 40 jema jema dhyAna vizudhdhi, tema tema kA kSaya thaze. jyAM sarvotkRSTa zudhdhi tyAM sarvotkRSTa sidhdhi thAya che. 41 viSaya icchAthI, jenuM mana iMdri saMtApita che tene Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zItaLa AtmasukhanI prApti kayAMthI thAya ? 42 nirAzA vakhate mahAtmA purUSonAM ciratrAsa'bhAre temanA satat ane lAMkhA kALanA prayatna tapAse. teoe nIrAza thaine prayatna mukI dvIdhA hota te mahAtmAnA nAmane lAyaka thAta ke ? jagat anukaraNIya thAta ke? mATe nIrAza na thAe, AgaLa cAleA. 43 AgaLa vadhanAraneja vighna Ave che, ane tenI ceAnyatAnI parikSA paNa tyAMja thAya chaeN, dhanavAnane luMTavAnA bhaya che. caDelAneja paDavAnA bhaya che. paNa tethI gabharAzo nahi. dravya, kSetra, kAlAdi anukuLa Alakhane lai utsAhathI prakhaLa prayatne AgaLa vadhA, yAma karIne cAlA, avazya vijayaja thaze. 44 jo tamAre AgaLaja vadhavu che. teA tamArA sava sthaLe patharAyelA sneha. prema, Azakita ke lAgaNIne khecI lye ane sarva tarapha virAgabhAva karo. te sava lAgaNIo eka AtmabhAva taraphaja vALA, te kattavyaneja mukhya karI, khAdInAM kattavyane gauNu karo, jarUra AgaLa vadhaze. 45 jo tuM vIra paramAtmAnI AjJApAlaka nigra thaja hAya tA tAre dravya, kSetra, kALa, bhAvathI apramattapaNuM ane apratibadhdhapaNuM rAkhavu. joie. 46 viSayane vizvAsa jarA paNa karavA lAyaka nathI, mane Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 aMtardiSTa thai che ema dhArI te viSayAne jarApaNa vizvAsa na karaje. mana:paryavajJAna payatanI hadavAf jIvA paNa A vizvAsathI DhaMgAyA che. ane nadi gatimAM gayA che. 47 puddagalAnA anubhava anAdi kALanA hAvAthI manuSya svAbhAvika rIte te tarapha AkarSAya che, ane sahaja vAramAM peAtAnu bhAna bhUlI jAya che. cAda purva dharA paNa Atmasthiti bhUlAyAthI naraka ane nigAdA gayA che. 48 vastunA kevaLa vinAza kI paNa thate nathI, paNa tenuM rUpAMtara thayA kare che A pramANe AtmA mATe paNa banyA kare che. 49 A jagatsamudra sthuLa sukSma pudgaLAthI bharapUra che pANImAM parATA utpanna thai temAM vilaya pAme che tema kanA saMbaMdhe nAnA prakAranI AkRtio ane che. ane tene vilaya paNa pAche temAMja thAya che. A AkRtinA rUpAMtarathI AtmA maraNu ramatA nathI. !* 50 karmo avazya phaLa ApavAnAMja, ema jANI btattvaSTie karma baMdhananA hetuthI dUraja rahevuM vIra purUSonA mArgamAM duHkhe praveza karI zakAya tema che. 51 jINu IMdhaNAMne agni ghaNIja tvarAthI bhasmIbhUta kare che tema tuM jo sneharahita thaiza tA AtmasamavaDe Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 karmone jaladI khALI zakIza. para A ajJAna ane prapoMcI duniyAnI dekhAdekhIe tu na cAlIza, paNa pUrvApara vicAra karI. samajIne lAbhAlAbhanA nizcaya karI pachI AgaLa paga dharaze. 53 sarva kALamAM sarva sthaLe sarva prakAre pramAdI jIvAne bhaya rahelA che. apramAdi jIvAne kAi paNu rIte bhaya nathI. te sadA nirbhaya che. 54 vicAranI tIkSNa pariNatIthI temaja atmabhAva pratyenI sthiratAthI samaye samaye sayama pariNAma vRddhi pAme che. 55 lakI seAbatathI, mAnanI icchAthI, strInA prasaMgathI ane ajAgRtIthI Atmazakti avarAya che, dukhAya che, adha:patana thAya che 56 vastu dharmanuM ke tattvajJAnanuM zravaNa ke jANa paNu karavAthI tarataja aMtarAtmapaNuM thatuM nathI, temaja te pramANe AcaraNa ke guNA tarataja prApta thatA nathI. tenI dRDhatA mATe punaH punaH abhyAsanI jarUra che. 57 sArA vicAro karo. sArA kArya mAM prayatna rAkho. tA khATAM kRtya karavAne vakhata nahi maLe. jIMdagI TukI che khIje vakhata kADhI nAMkhavAthI te saphaLa nahi thAya udyoganI jarUra che. eka bhAkharI mATe jamIna kheDavAkrikathI laI taiyAra thavA payatamAM keTalI mahenata paDe che? vicAra karI. tyAre Atmavizuddhi mATe keTalI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 mahenatanI jarUra che. 58 ALasa muke, thADA paNa niraMtaranA abhyAsanI akurathI laI A majabuta jhaDapaNane pAmelA vRkSane tame juo. te keTaluM badhuM AgaLa vadhavuM che? cheDe vakhata udyama karI AgaLa vadhavAmAM teNe ALasa karI hata te te A sthitie pahoMcI zakata ? 59 paDI rahelA loDhA upara kATa caDhI jAya che. tema ALasu manuSyanAM mana, vacana, ane zarIra Atmahita mATe nabaLAM thaI jAya che, leDhAnI mAphaka tene te niraMtara sadupayegamAM levAM ja joIe. 60 khetara na kheDavAthI temAM jALAM, jhAMkharAM ugI nIkaLe che che. te te sAphasUpha karyAthIja (kheDayAthIja) sAruM rahe che, tema manuSyanuM hRdaya paNa sadubhAvanArUpa zIrAthI (haLathI) saMskArIne-kheDIne sApha rAkhavuM ja joIe nahiMtara karmarUpa jALAM, jhAMkharAM ugI nIkaLI te nirUpANI athavA duHkhadAyI thaI paDe che. 61 vahetuM pANI nirmaLa rahe che. temAM jharaNa Ave che paNa badheja pANI bagaDI jAya che. jharaNu baMdha thAya che. tema sAdhu, jJAna ane dhanane vahetAMja rAkhavuM joie. ekaja sthAne ane vaparAza vinA rAkhavA temAM vRddhi na thatAM ulaTe bagADa thAya che. dara A asthira mAnavAdi praryAmAMthI manuSyae sthi thavAne prayatna avazya karaja joie. Ara . Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 duHkhanI mAtA che. 63 AtmAne zarIra tathA mana upara aMkuza na rahe eja parama duHkhanuM kAraNa che. jenA upara janma maraNa asara nathI karI zakatAM tyAM ja kharekhara sukha raheluM che. eTale me teTaluM ja duHkha, eTale harSa teTaleja zeka. 64 A mahAn duHkhanuM kAraNa kevI jAtanuM ajJAna hovuM joIe? game tyAM bharAI beso. karmonuM phaLa avazya maLazeja. kAyama karmo karatAM aTakavuM ja joIe. 65 eka vastune tyAga karI, tenA abhAvamAM tene badale tenA jeTalA premathI bIjI vastunuM sevana thatuM hoya, te te tyAga nathI, paNa rUpAMtara che. tyAge e. hevo joIe ke rUpAMtaranI AgrahapUrvaka madada sivAya calAvI levuM joIe. dareka vastune upayoga sAdhana rUpe karavuM joIe vastunuM kharuM svarUpa jANyA ke samajAyA chatAM kadAgraha ke Agraha kare te anaMtAnubaMdhI kahevAya che. krodhAdi ghaTADavAmAMja lAbha che. jema kaSAya ochA tema AvaraNa ochuM ja thavAnuM. 67 kaI paNa vastune sarvathA nAza thato nathI. paNa paryAya badalAya che. pudagalanI AkRti badalAya che, paNa tenA paramANuM te jagatamAM kAyama rahe che. A rUpAMtara thavuM teja dareka vastune punarjanma che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 68 sukha duHkha e pUrva kriyAne anusAre thAya che, e vAta svAnubhava sidadha che. te garbhamAM AvyuM te kaI kriyAthI? te kriyAne kALa garbhamAM AvyA pahelAMne mAnaja paDaze, eTale garbhamAM AvyA pahelAMne je janma, teja AtmAne punarjanma. 69 A ja , A marI gayo. A AvyuM te kayAMthI? ane game te kayAM gaye? A gati Agati puna janmane ja sucave che. 70 kArya kAraNune vicAra karatAM kAraNa paheluM saMbhave che. te A mAnavadeharUpa kArya tenuM kAraNa A deha utpatti pahelAMja mAnavuM paDaze. eja punarjanma.. 71 sarve, sukhIyAM zA mATe nathI? save dukhIyAM kema thatAM nathI ? raMka zA mATe thAya che? AnuM kAMIpaNa kAraNa samajAvaze? Aja punarjanma. 72 paryAye anitya che, temAM jarApaNa vizvAsa karavA jevuM nathI. saMge viyegazILa che. saMpadA aMte vipadArUpa thAya che. vArtha e manuSyamAM mukhya durguNa che. paramArtha siddha karavo te uttama sadguNa che. 73 o amara dharmavALA AtmA! maraNa dharmavALA za1 2mAM zA mATe Azakita kare che? A dehane avazya tyAga karavoja paDaze, jarUra bIje ja paDaze. A gharanI ATalI badhI ciMtA zA ma ]. kare che? A gharanA nAzathI tAre nAza thavAneja Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 nathI. 74 e anata maLavAna AtmA! nima La vicArothI tArA baLanA nAza nahiM kara. tu jevI icchA karIza tevA thai zakIza. anaMta khaLavAna vIra paramAtmAnu jIvana yAda kara ane tenu prabaLa prayatne anukaraNa kara. 75 ekalA bAhya tyAgathI zAMti maLavAnI nathI viSace sAthenA zArIrika sabaMdha hADayA pahelAM mAnasIka sabadha avazya cheDavAja joie tyAre kharI zAMti anubhavAya che. kAi apekSAe mAhya tyAga paNa upagArI che. 76 janahitArthe kAma karavAM paDe temAM niSphaLatA maLe ke saphaLatA maLe. tathApi hazeAkathI lepAvuM na joie. je manuSyane mAna-apamAna sarakhu che. te tyAga mArganA ane pApakAranA mArganA zIkhara para pahAcI zake che. 77 Atma unnattinA icchakAe, mAhya sRSTinI pachADI paDavu (dArAvuM) te vyartha che. AkhA vizvanuM maMthana karavAthI paNa A bAhya sRSTimAMthI AtmAnA sAkSAtkAra kadI thavAnAja nathI. tene mATe te peAtAnA AtmAnIja pachADI paDavuM. ane teneja zudhdha karavA paDaze. 78 vaDanA bIjamAM vaDavRkSa utpanna karavAnI zakti rahelI che. khIjamAM vaDa dekhAtA nathI. tathApi jamIna, havA, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 pANI vigere sAmagrI maLatAM te zikata 5hAra Ave che. tema jJAnAMza sattAmAM rahelA pUrNa jJAnane pragaTa karI zake che. jJAnanA eka vibhAgaparathI khIjA vibhAga upara jaI zakIe chIe teA tenA chellA bhAga para zA mATe nA jaI jaTTIe ? 79 pANInA uMDA taLIe pahelu ratna, pANInI malInatAthI dekhAtuM nathI. te mela dUra thAya te avazya dekhAya che. tema ratnatulya nirmAMLa yA amulya AtmA manathI malInatA nIce mAryA che, mATe mananI malInatA dUra karI tA avazya tenI prabhA dekhAze. 80 dravya, kSetra, kALa ane bhAvanA vicAra karIyeAgya avasare je manuSya deDha prayatna kare che, te azya Icchita kArya sidhdha karI zake che. avasara vinAnu khelavu' ane karavu' te nika che. ISTa phaLadAyaka thatuM nathI. . 81 A dRzya jaDa vastuonu upAdAna (mULa) kAraNa paramANu che. temAM pariNamana dhama raheleA hovAthI aneka paramANue maLI aneka prakAranA skaMdha utpanna thAya che. te skAne jIvA zarIra dvArA grahaNa karI nAnA prakAranI AkRtiomAM goThave che kALIe jema pAtAnI lALathI utpanna karelI jALamAM McAya che tema jIvA A AkRtinI mAyAmAM krUsAya che, ane 10 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 rAga dveSa karI saMsAra paribhramaNa kare che. 82 upAsanA (bhakti) karavAvALA manuSyane prema pitAnA upAsya parama purUSa paramAtmA upara eTale badhe have joIe ke tenI parAkASTA koI paNa bIjA sthaLe hevI naja joIe mana, vacana, ane zarIra taparAyaNa karI devA joIe anIza tenuM ja raTaNa joIe. 83 kiyA mArgamAM praveza karanAra manuSya potAnAM mana, vacana, zarIrane, vrata, tapa, japAdi yama niyamomAM anIza pravartAvavAM joIe ane koI paNa vakhata azubha pravRtti mana, vacana, zarIrathI na thAya teTalAM majabuta banAvavAM joIe. 84 jJAnamArgamAM praveza karanAra manuSya kriyA mArgamAM daDhatA thayA pachI ahanIza Ama upayogamAM tatpara rahevuM joIe. keI nAnuM sarakhuM vyavahArIka kArya paNa Atma upaganI jAgRti vinA na thavuM joIe, arthAt sava kALe ane sarva sthaLe AtmajAgRti rAkhavI ja joIe. 85 IcchAone mAryA sivAya tyAgadharma na saMbhavI zake. pUrva karmane laI AhArAdi iMdriya viSaye pratye pravRtti heya tathApi tyAM paNa rAgadveSanI cIkAza rahitaja pravRtti hoya. tema na hoya te tyAga dharma paNa na heya. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 87 86 koI paNa vastu upara pitAnA upagane javA na de. Ama thavAthI vRttionuM utthAna na thatAM pitAnA svarUpamAM sthira thavAze. sthira thavAthI laya prApti ghaNI sahelAIthI thAya che. AtmAnI zakita AtmAmAM hovA chatAM Atmika guNe mATe bahAra phAMphAM mAravAmAM Ave che. A keTaluM badhuM prabaLa ajJAna ? pUrNa sukha AtmAmAM hevA chatAM te mAMTe pudgala (jaDa vastuo) nAM cuMthaNa cuMthavAne prayatna kare te prakAzane aMdhakAramAMthI zodhI kADhavAnA prayatnanI mAphaka niSphaLa che. 88 svAnubhava AtmAmAM na karatAM, koI mahA purUSanA karela anubhavane besI javAmAM ke vAMcI javAmAM anubhava mAnI levo e vizeSa adhaHpatana thavAnuM lakSaNa che. svAnubhava mATe prayatna nahi karatAM kevaLa svAnubhavanI vArtAomAM AtmajJAna mAnanArAo AtmajJAnI nathI paNa zabdajJAnI che 89 piteja pitAne zatru che, ane poteja pitAne mitra che. mana svAdhina ane Atma jAgRti kAyama hoya te duniyAmAM evuM keI nimitta ke vastu nathI ke AtmAne jora julamathI kama vaLagADe athavA karmathI baMdhita kare. jema jema ApaNA para du kha AvI paDe che tema tema ApaNuM DahApaNa vRddhi pAme che. ApaNI bhUlathI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 thayele duHkhane anubhava ApaNane bhaviSyamAM tevI thatI bhUle aTakAvavA vizeSa upayogI thaI paDe che 91 duHkhanA anubhava dvArA chevaTe AtmasAkSAtkAra paNa thAya che eTale duHkhathI asaMtuSTa te thavuM ja nahi duHkha mAtra karmAnusAra hovAthI jeTaluM bhegavAya teTaluM te ochuM thAya che, duHkhanI sAthe athaDAtAM sahana zaktinuM vIrya vRddhi pAme che. duHkha manuSyane mahAna gurU che. te dvArA vicAra khule che, satya zodhAya che, ane doSa dUra karAya che. 92 AtmAnA chevaTanA sthAyI sukhanI prAptine saMbhava daDha kare hoya te tAtkAlIka phaLa prAptinI IcchA ghaTADavI joIe. je kAMI prAptavya che tene mATe tenA pramANamAM kAMI ne kAMI bhega ApavuM paDe che. prayatna sivAya phaLanI AzA vyartha che. 93 thegIka jIvananuM durghaTamAM durghaTa projana e che ke teNe sarvadA samatA jALavI rAkhavI. game tevA prasaMge paNa sAdhakee te (zarUAta karanArAoe) zamatA ane zAMtija rAkhavI egya che. zuddha aMta:karaNa sadA nirbhaya che ane sarvatra vijayIja nIvaDe che. 94 satya mArgathI bhraSTa thayelA janasamuhane, dekhI te tarapha dayAnI lAgaNI, ane tene sudhAravAnI dAjha hRdayamAM rAkhavI joIe tene badale ke, kaMTALe, ke kaleza ItyAdi karavuM te te ayogya che. evI duSTa bhAvanAthI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 ApaNane ja hAnI che. eTaluM ja nahi paNa jene mATe e bhAvanA uDe che temane paNa tethI hAnI pahoMce che. 5 jyAM krodha che tyAM viveka nathI kemake icchAmAM niSphaLatA maLyA sivAya ke utpanna thato nathI. IcchA che tyAM viveka nathI. IcchAne tyAga teja viveka che 96 kAma krodhanI adhikatAvALA manuSyae jJAnI puruSanI sabata ane tatvajJAnanAM pustakanuM vAMcana avazya rAkhavuM. tethI te doSe nI chAza thaze. 97 je padArthanI prAptithI bhaviSyamAM niraMtara sukhI thavAya tene mATe vidvAnoe prayatna kare. 98 mana vacana ane zarIra A traNe karmabaMdha karavAmAM temaja karma baMdhanathI mukata thavAmAM sahAyabhUta che, tene kevI rIte upayoga kare te tamArA hAthamAM che 99 AtmajJAnathI ajJAna nivRta thaI zake che. mATe AtmajJAna vizeSa hitakArI che. 100 je bhavamAM AnaMda mAne te bhavAbhinaMda samajo. 101 pugalamAM AnaMda mAne te pudagalAnaMdi. pudgalA naMdijI saMsAramAM paribhramaNa karanArA che. AtmA naMdi kamathI mukta thAya che. 102 sarvathA mukata thavAnI IcchA che te A pravRtti ane pratibaMdha zA mATe have joIe? 103 pravRtti ane pratibaMdhanuM pariNAma koIpaNa vakhate Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 sukharUpa AvavAnu nathI. 104 tuM jene mATe pravRtti kare che te sarve tArA ma dhanane mATe thaze. chatAM A pravRtti pUrvanA saMcita khapAvavAne mATeja karAtI hAya tA Atma jAgRtipUrvaka nirAzI bhAve kara. 105 puddagalIka vaibhavamAM sukhanI icchA karavI te bhaya kara nirAzAja che. 106 duniyAnA kSaNIka vaibhavamAM zakata manuSyonA sasaga karavA te, AtmaguNa ghAtaka mahAna zastro che. 107 manamAM azubha vicAro pragaTa karavA tenA jevA khIe kAi bhayakara vyAdhi nathI. 108 Atma ajJAnIone ekAMtanA samAna khIjo phAI prabaLa vairI nathI. Atma abhyAsIene manuSyanA sasaga samAna khIju kAi sabaLa vighna nathI. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa1 vicAra ratnamAlA. 1 tene yogya lAge te tene mATe satya che. tamane te na jaNAvAthI viparIta lAge che. bAkI sarva ja pitAne sukhI thavA prayatna kare che, pAtra evuM vartana thAya che majabuta prakRtivALAnI chApa bIjA upara paDe che ane tenA svabhAvane vaza bIjAne thavuM paDe che. deza, kALanI sthitine anusarIne jyAM jenI jarUriyAta hoya tyAM tevAnI sAthe tevuM vana rAkhavuM. 4 Atmadhama upara daDha rahevAthI A satyAdi guNone laya thAya che. uttama vicAre ApI sAmAnuM abhimAna teDI nAkhavuM ane tene pitA tarapha kheMcave te sAcI namratA che. upara uparanI namratA te dekhAva mAtra che. jaDatArUpa che, ajJAnatA che tyAMsudhI uparanI namratA upayogI che. vinaya kare te viveka pUrvaka kare. ApaNuM mATe jene halako vicAra baMdhAyela che tene vinaya karatAM ulaTe paNa viSe "daMbhI che ItyAdi halake vicAra bAMdhavAnuM tene kAraNa maLe che. bAkI jenI garaja che teno te vinaya karaja joIe. dariyAe sAmA javuM na joIe paNa nadIone potA tarapha AvavA devI joIe. nahiMtara nadIo ulaTI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra pAchI haThaze. upadezaka gurUne A nyAya lAgu paDe che. 8 jJAnI ajJAnInuM vartana, uparathI sarakhuM chatAM pari NAmamAM bhinnatA hoya che ajJAnInuM vartana vRttivALuM hoya che. jJAnInuM vRti-vikalpa vinAnuM hoya che. jJAnInuM vartana jevAnI joDe tevA thavAnuM hoya che. koI bedha levA Ave te gurU tarIke kAma le che. sAmAne bedha levAnI IcchA na hoya paNa baMdha devAnI IcchA hoya te ziSya jevuM vartana kare che. mUhanI joDe mUDha jevuM vartana kare che. tenuM vartana keI oLakhI zake tevuM eka dezI hetuM nathI. 10 adhikAra ane prakAza te thayA karavAnA ja. mane laI vRttimAM pheraphAra te thavAne ja, paNa jJAnI vicAra dvArA tene vikherI zaka che. 11 vastu svabhAvane samajate hovAthI jJAnI kheda pAmate nathI kudaratanA niyamane nahiM jANanAra duHkhI thAya che. 12 guNane nAza thato nathI, paNa nImitta prasaMge temAM phera thAya che. 13 DALAM pAMkhaDAMone pANI sIMcatAM mULane ja pANI sAce tethI DALAM pAMkhaDAM paNa pallavIta raheze. svarUpa prApti mATe sarva kriyAo kare. 14 bIjAnA adhikAra ke kartavya pramANe vartana karavAne meha na kare. je adhikAramAM tamArI yegyatAe tamane ejyA che te pATha ja tame bhajave adhikAra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa3 vadhatAM zikSaka paNa maLI raheze. 15 tamAre zuM karavAnuM che te roje rejane divasa tamane kahete jaze. ciMtA na kare. - 16 bIjAnI pharajane mAge tame cAlavAnuM zarU rAkhazo te tamArI potAnI pharajane paNa tame pUrepUrI adA karI zakaze nahiM. 17 vartamAnamAM je pharaja tamAre mAthe AvI che te tarapha pUratuM dhyAna Ape. bhUta bhaviSyane te vakhate yAda na kare. sudhare ane pachI sudhAro. 18 sattA ke padavInA adhikAravALA vadhAre kharA khAya che. sattA ke padavIne abhimAnane laI te bIjA pAsethI bedha laI zakatA nathI. 19 sAmAne halake mAna ane pitAne mATe mAna te rUpa meTe AvaraNane paDade sattA ke padavIronI ADe hoya che. 20 nAnAo potAnI nabaLAI ke ajJAnatA kabula karI bane teTaluM bIjAnuM sAMbhaLe che zikSA grahaNa kare che tethI tene AgaLa vadhavAne raste khullo hoya che. vizeSa AgaLa vadhavAne tene saMbhava che. 21 bhakita mArge cAlanAra pitAne ekane tArI zake che. jJAna mArge cAlanAra anekane tArI zake che. 22 kudaratanA niyama jANanArAone svArtha mATe kaleza thatuM nathI. kAyadAne jANatA hovAthI jyAM jevuM Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 joie tevu vartana te karI le. che vicAradvArA te vRttiene kAbumAM laI zake che. 23 vRttiemAM rahelI sthula malInatA uttama vyavaGAravALAM tapa, japa, pUjana, vaMdana, dAna, yAdi kriyAothI dUra karI zakAya che. 24 manamAM rahelI sukSma malInatA viveka dRSTivALA vicArathI vizudhdha karI zakAya che. 25 razula malInatAvALAne vyavahArakriyA upayogI che. te dvArA malInatA echI thAya che. vastImAM rahIne uttama kArya karavA dvArAe te malInatA echo karI zakaze. 26 sukSma malInatAvALA nirjana pradezamAM rahI vivekadvArA malInatA AchI karI zake che. gAma ke vana adhikAra bhede phAyado karanArAM che. 27 samAM zudhdha AtmA che e ceAkasa nizcaya hoya te anya je kAMi kare che tethI kheda ke he athavA IrSA thavI na joIe kemake te dvArA je thAya che. te cegya thAya che. pUrvanA niyama anusAra thAya che. 28 A vizvamAM anatA manAvA tathA saMbaMdhamAM AvatAM pAtra ApaNA peAtAnA sudhArA mATeja che ema nizcaya rAkhI peAtAne sudharavA mATe temAMthI guNe levA. 29 anya upara jeTale AdhAra teTalIja parAdhinatA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 ane teTaluM ja duHkha che 30 dareka vastune nIhALI temAMthI kaIne kaI guNa kheMcI le. matalaba ke sarvatra guNa jevAnI daSTi rAkhavI. 31 jeTaluM zarIra zudha teTaluM mana zudhdha jeTale zarIramAM maLa teTale manamAM doSa samaja. eTale darajaje mAnasIka deza teTale darajaje zarIra zuddha nathI. 32 vAra, vitta, kapha A traNa zarIranA doSa che. maLa, | vikSepa ane AvaraNa A traNa mananA doSa che. 33 jevuM pAtra tevuM ane teTaluM te grahaNa karI zake che. mATe tevuM ane teTaluM ja tenI AgaLa belivuM te vANanI zudidha che. 34 mana, vacana, zarIra traNenI zuddhatA joIe. te thAya te ja saMkalpa siddha thAya che. 35 nAnA moTAnI budhi thavAthIja vikSepa thAya che, te vikSepane Atma ekatA-samAnatA rUpa agnithI bALI nAkhI viSamatA dUra karI samAnatA lAvavI. A prayatnathI pUrNatA pamAya che. samAnatAnI agni hRdayamAM prajavalita thatAM tyAMthI brahmaraMdhra upara javAya che. tyAM rahelA maLane bALI nAkhI brahmaraMdhrane zuddha karI dazamuM dvAra khulluM thAya che. 37 potAnuM kAMI paNa na mAnavuM e chevaTane mAga che. pUrNa jAgRti rAkhI azudhine sakhata phaTake mAre. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 chevaTanI-hadapAranI kSamA ane namratA rAkho. 38 AvaraNa teDavA mATe AtmadaSTi rAkhe. AtmAzrayI thavAthI ja AvaraNa tuTe che. AvaraNa tuTayA pachIthI mananA vikSepa ghaTe che. AvaraNamAMthIja vikSepane piSaNa maLe che. 39 lAyaka pramANe bele AgrahI AgaLa mauna rahe. satyamAM draSa, kheda ke Agraha na hoya. AgrahI ke sAmA thanAra AgaLa zAstro Ama kahe che ema kahI javAba Apa. mAthe na le. nahiMtara vivAdamAM utaravuM paDaze. 40 tyAga ane vega sAthe rAkhe. ekalA tyAgamAM kalyANa nathI paNa tyAga sAthe tIvra zudha Atmaga svarUpAnuMsaMdhAna thavuM joIe. AkRti mUkI daI Atma svarUpanuM lakSa majabUta rAkhavuM 41 zuddhine IcchatA ho te badalAnI AzA rAkhyA vinA karma kare. eTale svArtha tyAga eTale ja paramArtha che. 42 paramAtmabhAvane sajAtiya pravAha vanamAM ane vAta cittAdi karatAM sarva sthaLe calAva. tema karatAM: deSa dUra thaze. doSa dekhAya te mananI vRtti azuddha mAnI pAcho pravAha. sAMdhI de. - -S 43 sAmAnI viparIta-vRtti dekhI tene nyAyathI tapAsa kare. vivekadraSTi dvArA bhUla tapAsavI. jyAM vikSepa Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 thAya tyAM ApaNoja doSa jANI te bhUla tapAsanI ane sudhAravI. 44 dareka AtmA potAnA rakSaNa mATe baMdhAyela che. tene je joIe te le che. te uparathI sAmAne halako mAnavAnuM kAMI kAraNa nathI. tenI bhUlanI jokhamadAra paNa te che. bhUla sudhAravA mATe paNa thAya che. 45 paramAtmabhAva bhUlyA ke deha dRSTi AvavAnI. vicAra dvArAja mananuM kokaDuM ukelavAnuM che. deha tarapha na jotAM aMdara prakAzI rahela jati tarapha dRSTi ApI te daSTithI vAtacitta keI paNa sAthe zarU kare ane te akhaMDa pravAha tuTavA na do. 46 karmamAM bheda che. AtmamAM bheda nathI. vyavahAra calA vavA mATe karmabhedanI jarUra che 47 jyAM vikSepa thAya che tyAM svArtha buddhi avazya che ja. vikSepanuM kAraNa zodhatA javuM. jeTalI viveka budidha teTaluM te dekhI zakAze. 48 mukelInI khAtara sthAna badale paNa sAthe rahIne muzkelIo sahana kare. tevA saMga paNa kAraNasaraja maLe che. te tamArI kasoTInuM sthAna che. keTa' AgaLa vadhyA tenuM mApa kADhanAra che. 4 kaleza thAya tyAM ApaNI bhUla avazya thayelI samajavA kAMte guNane avaguNu manAya che. kAMte avaguNuM guNa gaNya che te ApaNI bhUla zodhI kADhI dUra Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 karyAMthIja zAMti thaze. 50 manamAM zAMti ane zarIramAM pravRtti rAkheA. marajI nahiM hAya chatAM pravRtti karavI paDe tyAM paramAtmAnI marajI-agara karmAMnA udaya samajI kAma karI paNa nArAja thaIne kAma na kare. pa1 duniyAmAM jJAna bha" che. saddaguNe bharyA che. joIe te lai lye. ApanAra kAi nathI. lenAra joie, IcchA prakhaLa karI, joze te maLazeja. para jenuM abhimAna jene che tene kSaya karAvavA mATe tevAM kAya te manuSyadvArA karAvavAmAM Ave che. arthAt jenu' abhimAna rAkhaze te kArya anicchAe paNa karavuM paDaze. abhimAna tUTavu ja joIe. 13 manuSye virUghdha thAya che tenuM kAraNa ApaNA Agraha tADavAne che. ApaNuM abhimAna tADavA mATe teo sAmA thAya che. pakSa kheMce eTale sAme pakSa uThavAnAja. 4 amuka prakriyAthIja satya maLe A kadAgrahanI vAta che. satya kAI sthaLe ma dhAtu ja nathI. te aneka rastethI prApta karI zakAya che. 5 vAsanAnA bhAga sivAya nAza nathI chatAM zubha vAsanAe karavI. jethI azubha vAsanAne uddevAnA avakAza thADA maLaze huM A mAhya jagata duHkharUpa nathI paNa mananI aMdara Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 utpanna thatuM saMka9pa vikalpAtmaka jai -vicAre che teja duHkharUpa che. tene nAza karo. 57 AtmabhAna bhUlAtAM AvaraNa Ave che. AvaraNathI vikalparUpa vikSepa thAya che. vikSepathI vAsanArUpa kamaLano saMcaya thAya che. temAMthI vividha prakAranAM sukha duHkharUpa pharI janme che zudha upayogathI AvaraNa teDe, para dekhAvamAM viparIta hoya chatAM vicAradvArA savaLuM kare-mAne. duHkhane sukharUpe anuNave. apekSA, bhAvI pariNAma, temAMthI maLanuM zikSaNa ItyAdinA vicAra dvArA viparItane savaLuM karI zakAya che. 59 ApaNI bhUla sudharAvavA mATeja bIjAo muzkelIo lAvI mUke che. teo parama upakArI che tene tame sAmA thAo ke anukuLa thAo paNa te pAtra tamane te sudhAranAra AgaLa vadhAranAra che. 60 jJAna vadhAravAnuM sAdhana vicAra che. pitAnA dethI pitAne gothAM te khAvAM paDazeja, paNa je jAgate che te IzArAthI samajI jaIne pharI bhUla karate tyAMthI ja aTakaze. 61 najIka gayA sivAya vastu barAbara jaNAtI na , ADI dhumasa naDe che, tema AtmAnI najIka sivAya tenuM bhAna thatuM nathI. vAsanAo dhumasa mAphaka prakAza-AtmaprakAzane rokanAra che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 62 keInA upara AdhAra na rAkhe. jenA upara AdhAra rAkhe che te paNa kRtrimatA vAparI tamArAthI judA paDaze. AdhAra na rAkhazo te sArA mItre paNa vaLagatA Avaze. AdhAra rAkhaze te te paNa judA paDaze. 63 aprItivALAthI judA paDaze te tenI garaja prIti vALA sAraze. madade Avaze. chevaTe prabhune paNa AdhAra cheDI svaAdhAra uparaja rahevuM paDaze. tyAreja parama zAMti maLaze. 64 judI judI vRttinA mANaso sAthe maLavAthI prakRtinuM sAruM jJAna thAya che raste caDavAnA aneka mArga che ane te judA judA pAtra dvArA pAra paDe che. ApaNamAM malina vRtti khuNe khAMcare paDI hoya te paNa A pAtranA prasaMgathI bahAra Ave che. 65 vividha prakAranI sthitie. ane AkRtionI haiyAti nAnA prakAranI jInI IcchAone laIne ja TakI rahelI che TakI rahe che ane TakI raheze. A AkRtiene vicAradvAjA mULa dravyamAM samAveza karavAthI laya karavAthI nirvicAra dazA siddha thAya che. 66 prakRtine anukuLa mana banAve te koIpaNa vyakita . tamArUM apamAna nahiM karI zake. dharmanA jhaMDA uThAva nArAoe A niyama jANavuM joIe. 67 je kSaNe nirAzA utpanna thAya che, te kSaNe prakRti Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 virUdhdha tamArA mananI sthitibane che, te samaye Akhu' vizva tamArI virUdhdha thaine besaze. mATe mananI zAMti rAkhatAM zIkheA. 68 pavitra vicArA rAkheA tA kAInI tAkAta nathI ke tamArI virUdhdha jAya. 69 tamArI ke pArakAnI icchAonA geraupayAga na karaze tA sava icchAone jItI zakaze. 70 IcchAe gheADA jevI che je jenI puchaDI pakaDe che te tenI sAthe ghasaDAya che ne khADAmAM paDe che, mATe puMchaDI na pakaDatAM svArI karatAM zIkheA. 71 khIjAnI irSA karatAM te doSa tamArAmAM pesI jAya che. mATe irSA na karatAM guNa zeAdhe. guNAnurAgI khaneA, tethI tamArA tarapha guNa ghasaDAi-khe'cAi Avaze. 72 pApa ane punyane mananI sthiti sAthe saMbaMdha che mATe manane unnatta-pavitra karavAnA prayatna cAlu rAkhA. 73 DhASA ke niMdA tarapha lakSa na karatAM divyatAja jove. tema karatAM aMtaramAMja prabhune joi zakaze. 11 vastu 74 e kALI vastue ekaThI karyAthI eka dhALI utpanna thatI nathI, tema bIjAe niMdA kare tema ApaNe paNa karIe te mULa je asatya-doSa che temAM ApaNe vadhArA karIe chIe. tethI vastusthiti sudharatI nathI. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 75 ApaNe AghAtane pratyAghAta karIe tyAre ja niMdA TIkA-ke duSTa vicAre hAnIkAraka ApaNane thAya che. je tenA upara lakSa na ApIe ane sAttvika vRttithI te tarapha joIe te te bIlakula hAnIkartA thatA nathI. 72 duSTa vicAra tarapha alakSa rahIe. taTastha ke upekSA vALA rahIe te tevA vicAre tenA pidA karanAra tarapha ja pAchA vaLe che. 77 alakSa rahevuM eTale ApaNe ApaNI divyatAnuM bhAna rAkhIe, madhyabinduthI khasIe nahiM, sAtvika vRtti rAkhIe, satyane sAkSAtkAra karavA prayatna karIe te che. tevI sthitivALAne kAMI hAnI thatI nathI. 78 jevA thavuM cheya tevuM sAmuM AlaMbana rAkhe. 79 jenA mAlIka tame che tenA baMdhanamAM paNa tame che. 80 sukha duHkhanuM kAraNa ahaMvRtti che. 81 vicAra manane sudhAravAnuM kAraNa che. 82 jagatanuM mULa saMka9pa che. 83 niHsaMka95 jJAnanuM mULa che. 84 dehAbhimAna saMsAranuM bIja che. 85 rAgadveSa adharmanuM bIja che. 86 samabhAva satyajJAnanuM bIja che. 87 saddavicAra jJAnanuM bIja che. 88 mamatva jagatnuM bIja che. 89 sarva icchAone tyAga karavo te mokSanuM bIja che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 90 kriyA manane niyamita karanAra sAdhana che te dharma nathI. 91 svabhAva pramANe vartana thAya che. 92 jAgRti heya te bhUle sudharavA mATe thAya che. 93 sArA bura bane bhAvathI rahita thavuM te manano vijaya che. 94 anubhava jJAna vinA bhrAMti bhAgatI nathI. 95 adhikAra pramANe bole. mAMge tene ja jJAna Apo. 96 anyane halake jenAra poteja halako che. 97 prabhAte AkhA divasa mATe vartana nakI karavuM. 98 rAtrIe divasanuM vartana tapAsI javuM. 99 jJAnI pAse rahe. athavA sAmAnA AcaraNa uparathI jJAna letAM zIkhe. 100 ahaMkArane nAza karavA potAmAM, zarUAtamAM dAsabhAva rAkho. bIjAthI pitAne nAne mAne. 101 dehAdhyAsa dUra karavA sarva jIvomAM IzvarI bhAvanI ka95nA kAyama cAlu rAkho. 102 khuzI thaI muzkelI anubhavatAM manobaLa vRddhi pAme che. 103 prabaLa vicAra rUpa purUSArthathI vAsanAo tedI zakAya che. 104 halakI-nIca bhAvanA utpanna thAya tyAre tenI virodhI ucca bhAvanAnI kalpanA tenI sAme karavAthI pahelI bhAvanAne parAbhava thAya che. matalaba ke asaddavicArane Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 sthAne saddavicAra karavAthI asaddavicAra baMdha paDe che. 105 lekaeSaNa, zAstraeSaNa, putraeSaNa, dhanaeSaNA, strIeSaNA ItyAdi eSaNuo kharA virAganI pratibaMdhaka che. 106 icachA rahita prAptAprAptamAM nirvAha karavo e vIta rAganuM gUDha svarUpa che. 107 vRttionuM vismaraNa thavuM. zudha upage tadAkAre pariNamavuM teja zuddha vairAgya che. 108 zudha svarUpAkAre vRtti karI te vRttinuM paNa vismaraNa karavuM. pANImAM jema mIThuM gaLI jAya che. tema mananuM AtmAmAM lIna thavuM, eja parama anubhava che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 vicAra ratnamALA. 1 je thAya che te yogya thAya che. sudharavA mATe thAya che. 2 sukha ane duHkha duniyAmAM ane samAna che. 3 jIvone jeTalI zAMti Apaze teTalI tamane maLaze. zAMtI joitI hoya te IcchA ane abhimAna dUra karo. haMmezAM uddeza sAre rAkhe. kALAMtare te svabhAva rUpa thaI zAMti Apaze. 6 bIjAnuM vana tamane beTuM lAge te tamAre na karavuM. 7 tamArUM mukhya nizAna na cUkAya te khAsa dhyAnamAM rAkhe. 8 kaI tarapha zatru bhAva rahevo na joIe. 9 vAvo tevuM laNe. kare tevuM pAme. Ape tevuM lya. 10 sArAM karma sArAne vadhAro kare che. kharAba karma kharAbane vadhAro kare che. 11 kharAba vicArone bahAra kADhe eTale te jagyA sArA vicArathI purAze. 12 sArA vicAro kare tethI kharAba vicAra karavAne vakhata nahiM maLe. 13 vicAra karyA pachI ja balavAnI Teva pADe. 14 anyane tiraskAra karavA karatAM dayA vaDe tene sudhAravA prayatna karo. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 bhalA kahevaDAvavA karatAM bhalA thavuM te vadhAre uttama che. 16 le ke sArA kahetA hoya te sAruM vana rAkhe. 17 tamane leka kharAba kahetA hoya te bhule zepI sudharavA prayatna karo. 18 sAtvika khorAkathI sthala deha zuddha thAya che. 19 satya vicAra ane satya IchAthI tejasa ane kArpaNa deha zudadha thAya che. 20 namratA e ghaNA guNonuM mULa bIja che. 21 jema ApaNA deze kabula karIe chIe tema na tAmAM vadhAro thAya che. 22 namratAthI sahanazIlatAne guNa Ave che 23 rAgadveSane nAza thAya teja mana sthira thAya, 24 niraMtara rAtrIe sutI vakhate pitAnuM divasa saMbaMdhI vartana tapAsavuM. - 25 corI, vyabhicAra ane hiMsA e zarIranA meTA de che. 26 niMdA, juTha ane karatA e vacananA meTA de che. 27 IcchA, kharAba ciMtana ane deSa budidha e mananA doSe che. 28 kharAba udezane aTakA. 29 IcchArUpi deraDAothI baMdhana thAya che. 30 ucca vicAra ane bhalAI che. 31 dekhAvanI kIMmata nathI paNa IzvarI guNanI kImata che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra anyanA kAmanI vacce paDe nahiM, ADe Ave nahiM. anyanI vAte vacce bele nahiM. kaja dravya, kSetra, kALa, bhAva tapAsI kAma karo. 35 ke.Ine tirasakAra karavA karatAM dayAnI lAgaNuM pragaTa karavI te uttama che. 36 koInuM buruM IrachavuM te pitAnuM buruM icchavA barAbara che. 7 muMge mATe paNa jAgRti pUrvaka anyanuM sAMbhaLe. 38 bIjAnA prasaMgamAM AvavAthIja pitAnI kasoTI thAya che. 39 sarvane AtmasvarUpa mAnI tenA kAryamAM madada karavI te bhakita che. 40 nirdoSa prema ApavA Icche che. maha levA Icche che. 41 sasaMgatIthI AvaraNa ochAM thAya che. 42 jemAM sava-paranuM zreya raheluM heya-thatuM hoya te pharaja kahevAya che. 43 bIjAnA bhalAmAM pitAnuM bhaluM raheluM che. 44 bIjAonA manane sudhAravA prayatna kare te tyAgI ene paramArtha mAga che. 4pa je tamArI vRtti zudhi che te tamArA zabdonI asaranI paravA na karo. 46 AjubAju paramAtma bhAva rAkhI-daSTi rAkhI varNana karo. 47 aMtar daSTi tathA bAhya dakiTa jAgRta rAkhI vartana karatAM vizudhi vadhe che Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 48 bIjAmAM tamArA svArtha rahele che mATe mAMge tene madada Ape. 49 sAmA mAM halake bhAva jovAmAM Ave che tyAM sudhI malInatA ghaTatI nathI. 50 sanyAsa-tyAga-eTale vRttine tyAga karavAnuM samajavuM. 51 vega eTale vRttinuM paramAtmA sAthe joDANa karavuM te. para jInA vana uparathI guNa laI pinAma thI avaguNa bahAra kADhavA. 53 sA nA manuSyanI yegyatA joI pitAne jJAnano viro ulecatA rahevuM. 54 bIjAne ApavAnuM baMdha karatAM pANI gaMdhAI javAnI mAphaka navIna jJAnanI Avaka baMdha thaze. ane azuddhatA vadhaze. 55 jJAna ApatI vakhate tenuM abhimAna piote na levuM. nahiMtara adha:pAta thavA sAthe AgaLa vadhatAM aTakaze. pa6 anyane upadeza ApavA sAthe pote paNa ucca varNana rAkhavuM. pa7 Azakita gaI ke jagata manamAMthI uDI jAya che. 58 Azakti sivAya baMdhana kartA bIju kaI cheja nahiM. 59 pUrva kama mege je sthiti prApta thAya temAMthI kaMTALI nAzI chuTavAnI IcchA karavI te ajJAna che. 60 bIjAnI niMdA karIe tyAM sudhI pitAne sudharavAnuM banatuM nathI. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 61 potAnA DhASA jonAraja sudharI zake che. 62 jAgRti pUrvaka anyane sudhAravAnI pravRttimAM dveSa nahiM paNa prIti hAvI joie. 63 A jIvaMta prabhunu' dIla na dukhAya te mATe DaratA rahI sevA karI. 64 brahmAkAra vRtti ane vairAgya A abhyAsathI svarUpa sthiti prApta thAya che. 65 pustake sAdhana che. temAMthI tamArI budhdhi pramANe maLaze. 66 budhdhine oLaMgI AgaLa vadhAravAnuM kAma anubhavI jIvaMta gurUja karI zake che. 67 tamArA vattanathI koine jarA paNa 6 kha thavu... na joIe. thAya te teja pApa che. hRdayamAM vicAra khaLa che. brahmasthiti brahmaraMdhramAM thAya che. 68 jJAnInI kriyA jAgRti pUrvaka hoya che, tethI te khaMdhAtA nathI. ajJAnI khaMdhAya che. 69 bIjAne jeTale hulake mAnA teTaluM abhimAna tamArAmAM che. 70 kriyA tathA jJAnanuM abhimAna paNa pADanAra thAya che. 71 sau potapAtAnA pATha bhajave che. rASa, tASane avakAMzaja kayAM che ? 72 lakSajAgRta hAya tA sarva sthaLethI Apa maLe che. guNu grahaNa karI zakAya che Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 73 satpurUSa upara je dveSa rahyA kare che teja ana'tAtu adhI kaSAya che. 74 AthaDIne satyanA nizcaya thatA nathI. 75 madhyastha dRSTivALAja satyane nirNaya karI zake che. 76 ahaMkArathI khAA aneka zatrue ubhA thAya che. 77 avaguNu ke aniSTanI upekSA karanAra sukhI thAya che, niMdA karanAra duHkhI thAya che. 78 guNagrAhI dRSTivALAne jJAna maLe che. 79 kArya nu kAraNu zeSatA javu ane vicAradvA' tene tADatA javuM. 80 potAmAM jeTale darajje zudhdhi thaI hoya che teTale darajje bIjAnA kArya uparathI zudhdhatA meLavI zakAya che, 81 vizudhdhi mATe kAyama jApa cAlu rAkhavA. 82 anyanI kALI bAju nevAthI maLadoSa Ave che kemake te ajJAna dazA che. 83 Atma jAgRti kAyama hoya te AvaraNa AvatuM nathI, 84 paramAtma svarUpanA Adha kAyama rAkhave. te maLa saMcaya na thavA devAnA majabuta upAya che. 85 sarakhA guNavALAnI sAtheja sabadha jaLavAi rahe che. 86 virUdhdha guNavALAne ApasamAM kaleza thAya che. 87 prakRti ALakhI sAmAne satvaguNu vAparI sudhAravA. 88 virUdhdha guNavALAnI upekSA karavI athavA mauna karI tenA te guNa tenAmAM badalAvavA. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 89 prathama guNa oLakha virUdhdha jaNAya te mauna rahevuM tethI tene guNa badalAvavAnI pharaja paDaze. tenAmAM namratA AvatAM guNa badalAya che ema samajavuM. 0 pratikuLa saMge AvI paDatAM tene dUra karavAne vicAra na karatAM, anukuLa kema thavuM te vicAra karI tema vartana karavuM. tenAthI dUra rahevAne jeTale prayatna karaze teTale kheda ke duHkha thaze. 91 jevA che tevA dekhAo, adhikArathI jeTalA AgaLa jaze teTalA pAchaLa haThavuM paDaze. 92 kudarata potAnuM kAma tevI lAyakAtavALA pAse karAve che. tame zAMta raheze te te kAma aTakavAnuM nathI. 93 abhimAnI manuSya kAMI karI zakatuM nathI. zudha svarUpamAM mana laya thayA pachIja aneka zakitao pragaTa thAya che. 94 svArtha budhithI jeTaluM karAya che teTaluM duHkha rUpa thAya che. 95 jJAnIja niSkAma karma karI zake che te sivAya koIne keI aMtaramAM 6 AzA prajavalita hoya cheja. 96 kArya kare paNa Atma kalAghA na kare. 97 dRSTA rahI vRtti tapAsatA rahevuM. malInavRtti ke malinavRttivALAthI sAvaceta rahevuM. 98 pitAnuM ajJAna kabula kare tevAne jJAna ke zikSA ApavI. jene levuM nathI, je pitAne jJAnI mAne che Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 tene ApavAthI lAbha thatA nathI. 99 peAtAmAM abhimAna hAyatAja icchA vinAnAne jJAna ke zikSA batAvavA ke devA prayatna karAya che. 100 khIjA kare tevuM na karI paNa tamArA adhikAra pramANe thAya te karI. 101 satyanuM anukaraNa kare. dehuupayAgI vattanamAM anukaraNa na kare. tyAM te prArabdha pramANeja vana thaze. 102 satya huM ne jANavA eja viveka che. 103 mAnasIka duniyAja duHkha rUpa che. 104 mAnasIka duniyAnA nAza thaI zake che. 105 dezya jagat pheraphAra vALuM thAya che paNa nAza pAmanAra nathI. te pheraphAra thavAthIja su daratA vALu dekhAya che. 106 icchA che tyAMsudhI samaSTi-samate lapaNu" AvavAnuM nathI. 107 bAhya dRSTi che tyAMsudhI khAdya gurUnI jarUrIyAta rahe che. 108 AMtar STi thatAM AMtar gurUnI jarUrIyAta paDe che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 manane sthIra karavAnA upAyo. 1 manamAM pedA thatI vRttione zekavI. nirvikalapa zeDo thaDe vakhata rahevAne abhyAsa karavo. sAthe svaparanuM viveka jJAna niraMtara rAkhavuM. hAlatAM cAlatAM Atma upaga athavA eka parameSTi padane jApa zarU rAkha zubhamAM vadhAro kara. nAbhimAMthI zvAsa uThe che, te sAthe manane joDI devuM. jeTalIvAra zvAsa uMcA nIce Ave teTalIvAra manane upaga sAthe rAkhI eka, be vigere gaNatI rAkhavI, tema rAkhatAM mana zAMta thaze eTale upayoga brA raMdhramAM laI ja-ane tyAM lIna thaI javuM. mastakamAM yA kAnamAM eka zabda saMbhaLAya che. A zabda vAyu vinAnI temaja manuSyanA saMcArava ke zabda vinAnI jagyAmAM beThA hoIe athavA pAchalI zAMta rAtrIe beThA hoIe tyAre sahelAIthI saMbhaLAya che te zabdamAM upaga rAkhave. keTalIkavAre ekAtha thatAM mana sthira thaze eTale upaga mastakanA madhya bhAgamAM Ave tyAM lIna thaI javuM. mastakanA madhyamAM upaga ApatAM tyAM zvAsane khaTakArava thate anubhavAze te khaTakAravamAM navakArane eka eka akSara manamAM belatA javuM. arthAt te khaTakArava sAthe navakAranA eka eka akSarane krame joDatAM Akhe navakAra te upayogamAM pUrNa karaze. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 7 174 tevI rIte keTalAka navakAra gaNatAM te zvAsA zvAsane khaTakArava baMdha thaze eTale te AlaMbane mUkI dai AtmApayeAgamAM sthira thavuM. mananI sthiratA mATe prathama pAMcathI dasa prANAyama sthiratA rahe teTalA vakhatanA kulaka sahita karavA. pachI AtmapayAga mastakanA madhyamAM ApI tyAM sthiratA karavI. sidhdhacakrajInA navapada upara krame khasepAMcasAvAra navakAra gaNI tatkALa upayAga brahmaraMdhramAM ApavA ane tyAM sthiratA karavI. anatI mahenate pA kalAkathI vadhArevAra trATaka karI upayAga brahmara dhamAM ApavA. ane tyAM sthiratA anubhavavI. . khullI nimeSA-meSa rahita dRSTie pratimAjI sanmukha joI rahevuM. keTalIkavAra thavA pachI dRSTi tyAMthI upADI prAraMdhramAM mUkavI ane tyAM sthiratA anubhavavI. 9 vicArodvArA A duniAnuM anityapaNuM sArI rIte manamAM ThasAvI prAradhamAM upayAga ApI sthiratA karavI. 10 dareka pudgalIka AkRtionu cUNu anAvI tene paramANurUpe anubhavI prAramAM upayoga ApI zAMti anubhavavI. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 11 kevaLa kuMbhaka keTalIkavAra zvAseAzvAsane dhImA pADI brahmara dhramAM upayeAga ApI zAMti anubhavavI tethI mana sthira thAya che. 12 haLave haLave zvAseAzvAsane mada karI AtmApayeAgamAM rahI sthiratA anubhavavI. 13 kevaLa TA tarIke rahI preya prerakabhAva dUra karI Atma bhAvamAM lIna thavuM, 14 dareka kAryamAM AtmApayegathI jAgRta rahI pachI pravRtti karavI. 15 kAMipaNa khelatAM prathama AtmapayeAgamAM jAgRta thaI sAvadhAnatA pUrvaka khelavuM. 16 krAMipaNa sacittAcitta jovAmAM Ave ke tatkALa jaDa caitanyanI bhinnatAnI chApa manamAM pADI devI. paNa tenA anubhava mizra bhAvamAM na leveA. 17 kAMipaNa vicAra manamAM Ave te tatkALa jaDa caitanyanI bhinnatA te vicAranA saMbadhamAM karI nAkhavI. athavA lAbhAlAbhanI vicAraNA karavI. athavA a, ananA saMbadhamAM tene vaheMcI nirUpayogI hAya te te vicAra bahAra kADhI nAkhavA. 18 krAMIpaNu zabda sAMbhaLAya, rUpa jovAya vigere iMdricala viSaye anubhavAya ke tatkALa te jaDa che, nirUpace che, Atma guNa ghAtaka che. vigere doSa dazanathI te rAga thate aTakAvavA. tyAra pachI huM te sa Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 janAra, jANanAra chuM. tathA manamAM uThatA vicAre tene paNa huM jenAra chuM. sarvane daSTA huM chuM, daSTA te dRSTAja che ane dazya te dazyaka che. A vicAraNAthI rAga dveSa aTakAvI, svarUpamAM jAgRta rahevuM. 19 manathI je bhUta bhaviSyanA viSayonA ciMtanarUpa anu saMdhAna mUkI daI vartamAnakALanA viSayemAM paNa Azakita rahita paNe rahevAne abhyAsa rAkhavAmAM Ave te ghaNA thoDA vakhatamAM te mana svAdhina thaI zake. jyAM sudhI saMkalapanI kalpanAo che tyAM sudhI ja mananI vibhutio che mATe saMka95nI kalpanAonuM anusaMdhAna mUkI devuM. AtmA ja AtmAnA avalokanamAM mukhya kAraNa che. vAtacIta karatAM, kAMI mUkI detAM grahaNa karatAM, Akho ughADatAM, ane AMkha mIMcavA jeTalA 35 vakhata mATe paNa jemAM koI paNa prakAranI kalpanA nathI evA pitAnA aparicchinna svarUpanA anusaMdhAnamAM ja tatpara rahe, temAM ja sthira thAo. 1 A dekhAtI duniAmAMthI ApaNe grahaNa karavA yogya mAnIe tevI koIpaNa vastu nathI. grahaNa vinA tyAga paNa na saMbhave. sArA lAgatA padArtho dezakALane laI pAchA teja virasa lAge che, eTale niMdA stutine avakAza paNa nathI. rAga dvaSa sivAya pravRtti thavI joIe. mAMsa, hADakAM, lAkaDAM, mATI ane pattharathI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ qy ThavAyelA vicAra mAtrathI virAma pAme tevA ane jemAM koIpaNa padArtha IcchavA pezya nathI tevA jagatumAM zAnI AsthA ? zA mATe vizvAsa? niraMtara AtmAnuM anusaMdhAna rAkhavuM teja manane zAMta karavAne upAya che. jaDa padAthakAra bhAvanA karavAne lIdhe citanya trine pAmI potAnA akhaMDa paNAne bhUlI jAya che. ane sukha-duHkhAdithI (jaDa caitanyathI) mizrita thayelI upAdhipa (midhyArUpa) sthitine dhArI le che vaLagI rahe che. 23 advaita= kevaLa Atma svarUpa dvita =jaDa citanya mizrita. brAkAra vRtti akhaMDa upaganI jAgRtivALI sthiti, grAhya grAhaka aMzathI rahita. jIvana mukta=samabhAvavALo. ITA niSNAmAM zaga SanI maMda sthiti vALe. mAyA=ekalI jaDanI banelI AkRtio tathA jaDa tanya mizrita vividha prakAranI AkRtio, raja kaI viSaya upara khUhAja na rAkhavI e manane jItI levAnI kasama yukita che. enmata hAthInI mAphaka manane A yukitathI vaza karI zakAya che. abhyAsa nahiM karanArane A yukti kaThaNa lAge che, sArI rIte - tene amArA kasthAthI A yukita sarala thaI paDe Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM che viSayAnI lAlasAvALAne A yukita nakAmI thaI paDe che. jyAMsudhI viSayAmAM nispRhapaNa' prApta na thAya tyAMsudhI paribhramaNa cAluja rahevAnu 25 bheda-puddagalAkAre upayAganu tathA mananu' pariNamavu', abheda=AtmAkAre mananuM' pariNamavu' athavA AtmAmAM tadrupa thavuM. jJAnInA mAga abheda che. ajJAnIonA mArga bheda maya che. bheda tyAM saMsAra ane abheda tyAM mukti che. sarva vyApaka=sarva kALamAM sarva sthaLe mananu akhaMDa AtmAkAra paNe pariNamavuM Atma upa yogamAMja rahevu te. 26 AtmAnA avaleAkanathIja-AtmAmAM manane pariNamavavAthIja bhAgA uparathI arUci thAya che. te sivAyanI kriyAthI bhAgAnI prApti rUpa zubhAzubha phaLa prApta thAya che. svabhAva=Atma svarUpamAM sthiratA athavA Atma bhAva. vibhAva=puddagalAdi AkAre pariNamavuM athavA pudagalA. 27 manane tenI icchAnusAra bhaTakavA devuM. pachI mana kayAM bhame che te tarapha lagAra lakSa ApavuM. manane bhaTakavA devAthI ane ApaNe taTastha rahI joyA karavAthI tenI capaLatA zrIme dhIme maMda paDe che. vadhAre divasa A abhyAsa cAlu rAkhavAthI ekadama tenI cAMcaLatA maMda thaze ane mana ApaNI sattAmAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17e, AvavA mAMDaze. ane chevaTe tene deravavA mAgazuM tyAM derAze. je dhyAna batAvIzuM temAM tadAkAra thaI raheze. 28 sidadhAsane besI be bhramaro varace . athavA nAkanI aNu upara lagAra mAtra paNa palakAre mAya sivAya - sthira daSTie jevAthI mana sthira thAya che: " 29 mAna ! jAgRta thAo. bodha pAme. baMdhanane jANuM tene teDI nAkhe. huM anubhavathI kahuM chuM ke sajIva ke nIrajIva cheDe paNa parigraha grahaNa kare che temAM Azakata thAo che. cA te bAbatamAM anyane anumadana Ape che tyAM sudhI tame duHkhathI mukata thaI zakaze nahi. tame tamArAmAM ja sthira thAo. 30 parigrahane mATe anya jIvone haNe che athavA bIjA pAse haNave che athavA haNanArane anumodana Ape che. tyAM sudhI tame vira vadhAre che ane tyAM sudhI tame baMdhanathI mukata thaI zakaze nahiM. ' , 31 je kuLamAM tame utpanna thayA che, jenI sAthe tame vasyA che, teonI sAthe anya anya mamatve karIne mamatva bhAvathI baMdhana pAme che. dhana ane sahAre e sivAyanA bIjA paNa pratibaMdhana hetuo tamArUM rakSaNa nahiM ja karI zake, mATe baMdhanane jANIne teDI , nAkhe ane tame tethI chUTA thAo. 32 manuSya! badha pAme. bodha pAme. zA mATe bodha , ; Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 pAmatA nathI? AgAmI janmamAM badhI (sabhya jJAna) nI prApti durlabha thaze. gayelI rAtrI pAchI AvatI nathI. mAnava jIvana pharI pharI sulabha nathI. juo te kharA?. A bALake, vRdha, yuvAne ane garbhamAM rahelAe sarva avasthAmAM, A deha tyAga kare che. sIMcANe jema tetarane prANa le che tema mRtyu AyuSyane nAza kare che. 33 vicAravAne! virAma pAme. AgaLa bhaya tarapha najara karo. jenAthI AgaLa jatAM aTakayA che te ja tamAro nAza karanAra che. sadgati durlabha che. jagata pRthak pRthapha sthAna para che duHkhI thAya che te pitAnA karela kamI vaDejA te tene anubhava ApyA vinA choDavAnA nathI, 34 deva, gAMdharva, rAkSasa, asura, bhUmicara, mAhaNa te sarve dukha pUrvaka sthAnane (AyuSa) tyAga kare che. kAma ane saMbaMdhamAM Azakata jI, avasare kamanAM phaLa sahana karI baTathI judA paDelA phaLanI mAphaka AyuSyathI judA paDe che. 35 bahu mutavALe dharmiSTa mAhaNa ke bhikSu. heya te paNa zubha anuSThAnamAM mUchita (AzA) rahevAthI kamathI atyaMta pIDAya che. zive tapAse, jJAnakriyA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA na nirvANa pAmatA nathI.. game te narana pha, athavA te mannei mahine bhajana karI zarIrane dubaLa kare, tathApi mAyA na mUkanAra manuSya anatavAra garbhamAM paribhramaNa kare che. mAna! pApa karmathI virAma AyuSya svarUpa che duHkhamAM Asakata manuSyonA Azrava dvAra khullAM rahe che tethI maha karma majabuta baMdhAya che. 36 munio? paraniMdA mahA pA5 che. temAM kAMI paNa kalyANa nathI. je parane parAbhava kare che te saMsAramAM paryaTana kare che. madathI niMdAnI utpatti che. tame mada na karo. 37 meM karyuM, meM karAvyuM ke anumodana ApyuM, huM karUM , karAvuM chuM huM anumodana ApuM chuM. huM karIza, huM karAvyA huM anumodana ApIza. manathI, vacanathI, ane zarIrathI. ATalAja A lekamAM kama adhavAmAM kAraNa bhUta kriyAnA bhede che. 38 leke lAMbu jIvavA mATe, kIti mATe, mAna pAmavA mATe, janma maraNathI mukta thavA mATe, duHkha dUra karavA mATe pate jIvenI hiMsA kare che, bIjA pAse karAve che, karanArane anumodana Ape che paNa A sava temane ahita karanAra ane ajJAna vadhAranAra che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 itizrI paMnyAsa kamala vijaya gaNi ziSya paMnyAsa kezaravijaya gaNi saMgrahita nItivicAra ratnamAlA saptatyuttara ekona viMzati vikramiya vatsare mArgazIrSa zukla ekAdazya samAptAH itizrI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 zuddhi patraka. azudadhatA zudhadha kahevata nabara peIja lAIna sukhA sukhI vimara paTa na thatA hamezAM sAma zAta vikArI thavA haMmezAM sAmAM zAna rastAmAM yathArtha 45 rastAmAM yarthAtha 49 14 potAnuM 28 54 : i K pitAne ApaNuM vyatila hAhA paNa ullaghaMna 9 34 41 47 paha 56 61 ApaNuM vyatita DahApaNa ulaMghana bIje potAnI . rAkhI | thayA banaze kRtananA suMdaratA thatI 71 67 7. patanI rAkhe thavA banano kRtapratA sraratA cathI ja 42 82 1 101 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azuddhatA banAvavAnuM sayamanuM mana 184 zudhadha kahevata naMbara peija lAina banAvavAnuM 46 103 2 samayanuM 20 133 ' , mano ane 137 mATe 73 143 22 136 ana 145 badhanathI vatana A baMdhanathI vartana aMdhakAra keTalA 98 2 10 48 149 151 152 157 adhakAra Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIAM paavm