Book Title: Karmagrantha Part 2 Karmastav Tika
Author(s): Devendrasuri, Abhayshekharsuri, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001087/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Hstava vivecaka...dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA ((((((((((((((. anaMtadarzana) ( vizALa adhyakAAva sukha, (CC C)0) . che ( anaMtavIrya SOUL ya AtmA anaMtacAgni C (ala. ' 2 O ) ) akSayasthiti fanthera Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcAryadevazrI jagazcaMdrasUrIzvarajInA ziSyaratna AcArya zrI devendrasUrIzvarajI viracita karmastava nAmA kriya karmAMtha mUlagAthAo, saMskRta chAyA, zabdArtha, gAthArtha, upayogI pAribhASika zabdakoza, tathA upayogI praznottarI sAthe saraLa gujarAtI bhASAmAM saMkSipta vivecana. : vivecanakAra : dhIrajala@ cla mahetA saMzodhaka : pUjya gaNivarya munirAjazrI abhayazekharavijayajI. ma. sA. prakAzaka :C. jena dharma prasAraNa TrasTa-surata vI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 prakAzaka jaina dharma prasAraNa TrasTa " * 1 1 443, mAtRchAyA bilDIMga, cothe mALe, rAmajInI poLa, A nANAvaTa, surata-395001. INDIA (dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA ) sarasvatI pustaka bhaMDAra 11 443, mAtRchAyA bilDIMga, pustakonA vepArI bIje mALe, rAmajInI poLa. hAthIkhAnA-ratanapoLa nANAvaTa, surata-395001. amadAvAda-380 001. (INDIA) gujarAta ' phona : 410 661 ( INDIA ) (prAta sthAna, sughoSA kAryAlaya zrI yazovijayajI jaina zekhano pADo, rilIpha roDa. saMskRta pAThazALA jhaverIvADanI sAme, sTezana roDa, raMgamaholanA nAke. amadAvAda-380 001. mahesANA phona : 51327 . INDIA (uttara gujarAta) phona : 381418 ( INDIA ) prakAzana varSa vIra saMvata-2522-vikrama saMvata 205ra. isvIsana - 1996 - prathamavRtti 3000 kiMmata : rU. 35-00 : lesara TAIpa seTIMga tathA mudraka : bharata grAphIksa nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpharoDa, amadAvAda-380 001, photaH 187964 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jaOU.........chA lekhakaH dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA "kama' viSaya upara pUrvAcAryoe saMskRtaprAkRta bhASAmAM gadya ane padya rUpe ghaNA granthonuM sarjana karyuM che. zrI gaNadhara bhagavaMtoe racelI dvAdazAMgImAMnA bAramA dRSTivAdamAM AThamA karmapravAda pUrvamAM sUkSmatama rIte A viSaya lakhAyelo hato. teno ja AdhAra laIne tyAra pachInA mahAtmAoe anekavidha grantharacanA karelI che. prathama karmagranthanI prastAvanAmAM karma saMbaMdhI racAyela sAhityanI kaMIka aMze rUparekhA ApelI che tyAMthI joI javA vinaMti che. "guNasthAnaka" AtmAmAM sattAgata rUpe rahelA jJAnadarzana-cAritrAdi guNonAM AvaraNo dUra thavAthI tenI je pragaTatA te ja guNasthAnaka kahevAya che. jIva-jIve pragaTa thayelA guNo taratama bhAve hInAdhika hoya che. sUkSma-nigodanA jIvane atizaya alpa guNa prAgaTya hoya che. tethI teone paheluM guNasthAnaka kahevAya che tenAthI guNa-prAgaTyanI vRddhi thatAM thatAM kevalajJAnI sarvajJa bhagavaMtomAM sauthI adhika guNaprAgaTya che. tethI teonuM teramuM caudamuM guNasthAnaka che. A rIte samasta saMsArI jIvomAM vartatI guNaprAgaTyanI hInAdhikatAno saMkSepamAM samAveza karAyelo che. A bIjA "karmastava" nAmanA karmagraMthamAM cauda guNasthAnako prathama samajAvyAM che. mithyA daSTi guNa sthAnakathI uttarottara guNa vRddhi thavA rUpe kramazaH cauda guNasthAnaka kahyAM che. jo ke temAMnA koI paNa ekeka guNasthAnakamAM taratamabhAve aneka bhedo che. dAkhalA tarIke mithyAdaSTi guNasthAnakamAM tIvratamamithyAtva, tIvrataramithyAtva, tIvramithyAtva, maMdamithyAtva, maMdataramithyAtva, ane maMdatamamithyAtva, ityAdi tathA dezavirati guNasthAnakamAM ekavratadhArI, be vratadhArI, . traNavratadhArI yAvat bAravratadhArI, ityAdi paraMtu AvA pratibhedonI avivakSA karI ne ja, eTale ke pratibhedone mUlabhedamAM samAvIne A cauda guNasthAnakonuM pratipAdana che. paMcasaMgrahanA pahelA bhAganA prathama dvAramAM pU. zrI malayagirijI ma. kRta TIkAmAM savizeSa A guNasthAnakonuM varNana che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coda guNasthAnakomAM vatatA jIvA kyA kayA guNasthAnake A A kamAna 120122 148 karmaprakRtiomAMthI keTalI keTalI karmaprakRtio bAMdhe ! keTalI na bAMdhe ! ane zA mATe na bAMdhe ? tathA kayA kayA guNasthAnake keTalI keTalI karma pravRtio udaya-udIraNAmAM hoya ? keTalI udaya-udIraNAmAM na hoya ? ane zA mATe na hoya ? tathA kayA kayA guNasthAnake keTalI keTalI karmaprakRtinI sattA hoya ? keTalI sattA na hoya ane zA mATe na hoya ? A pramANe guNasthAnakavAra baMdha-udaya-udIraNA ane sattAno viSaya pU. AcArya zrI devendrasUrijI mahArAje A bIjA karmagraMthamAM suMdara rIte Alekhyo che. karmagraMthanI mAtra 34" ja gAthA che. teTalI ja gAthAmAM cauda guNasthAnako, tathA te pratyeka guNasthAnakomAM prathama baMdha pachI udaya-udIraNA ane aMte sattA samajAvavAmAM AvI che. trIjA karmagraMthamAM bAsaTha mArgaNA upara AvatA baMdhasvAmitvane samajavA A karmagraMtha sArI rIte kaMThastha rAkhavo atyaMta Avazyaka che tathA pAMcamA karmagraMthamAM AvatAM dhruvabaMdhI Adi dvAro ane chaThThA karmagraMthamAM AvatA baMdha udaya ane sattAnA anekavidha saMvedha bhAMgAo samajavAmAM A bIjA karmagranthano abhyAsa potAnA nAmanA abhyAsa karatAM paNa vadhu daDha hovo joIe. anyathA te te karmagraMthono abhyAsakALe ruci ane utsAha Takato nathI. mATe A karmagraMtha vAraMvAra mAtra vAMcavA jevo che eTaluM nahIM paraMtu satata kaMThastha karavA yogya che. pratidina saMbhALavA yogya che. paMcasaMgraha tathA kampAyaDi Adi graMthonA abhyAsakAle paNa A kaMThastha hovo jarUrI che. - mithyAtva-avirati-(pramAda) kaSAya ane yoga A cAra (pAMca) sAmAnyapaNe karmabaMdhanA hetuo che. ane prathamakarmagraMthanI pa4 thI 61 gAthAmAM kahelA hetuo kamabaMdhanA vizeSapaNe hetuo che. A sAmAnya ane vizeSahetuo dvArA A jIva potAnA ja kSetramAM rahelI kAmaNa vagaNAne grahaNa karIne "karmarUpe" bAMdhe che. tene baMdha kahevAya che. pote ja bAMdhelAM karmone te te niyata karelA vipAkarUpe bhogavavAM te udaya kahevAya che. athavA bAMdhelA sAtAdine asAtAdimAM saMkramAvIne te saMkramAvelA karmona te te vipAkarUpe bhogavavAM tene paNa udaya kahevAya che je karmono udayakALa haju pAkyo na hoya tene vIrya vizepathI udayAvalikAmAM lAvIne vahelAM bhogavavAM te udIraNA kahevAya che. ane bAMdhelAM ke saMkramathI AvelAM karmonuM AtmA sAthe rahevuM te sattA kahevAya che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhavyajIvone sadA prathama ja guNasthAnaka hoya che. nava pUrva sudhIno zrutAbhyAsa ane dravyathI sarvavirati cAritra hovA chatAM potAnA abhavyapaNAnA pariNAmikabhAvane kAraNe mAtatva ane tenAM kAraNo pratye ruci thatI nathI. bhavya jIvAmAM paNa koIka koIka jIva dhIme dhIme AtmavikAsa sAdhatAM sAdhatAM zaramAvatI hibaMdhaka-sakRbaMdhaka-apunabaMdhaka-avasthA pAmIne traNa karaNa karavA pUrvaka samyaktvAdi guNasthAnako pAme che. yathApravatta karaNa anekavAra kare che. granthi bheda karyA vinA aneka vakhata pAcho phare che. tema karatAM kyAreka vIrya vizepa vRddhi pAmatAM carama yathApravRttakaraNa kare che ane tenA vaDe granthibheda karIne samyakatva pAme che. anAdi mithyAtvIne sarva prathama upazama samyakatva ja prApta thAya che. upazama samyakatvathI paDIne mithyAtve AvyA pachI samyakta mohanIya ane mizra mahanIyanI udgalanA kare che, tyAM ja samyakatva mohanIyanI urvalanA karatAM karatAM vizuddhapariNAma Ava ane tene udaya thAya to traNa karaNa karyA vinA te jIva mithyAtvathI kSayopazama samyaktvamAM Ave che. ane mizra mohanIyanI urvalanA karatAM karatAM teno udaya thAya to trIjA mizradaSTi guNasthAnake jAya che. paraMtu banne mohanIyanI uvalanA thayA pachI e jIva jyAre samyakatva pAme tyAre pharIthI traNa karaNa karavAM ja paDe che ane upazama samyaktva ja pAme cheA rIte ghaNIvAra upazama samyakatva Ave che. paraMtu pahele guNaThANethI pamAtA A upazamane jAtinI apekSAe ekavAra rUpe ja gaNAya che. tathA eka jIva saMsAracakramAM upazama zreNI cAra vAra vadhumAM vadhu pAmI zake che ane te vakhate cAra vAra upazama sa tva hoI zake che ama upazama samyatva kula 5 vAra eka jIvana saMsAracakramAM maLe che. kSAyika samyaktva phakta eka ja vAra pamAya che. te pAmyA pachI jIvanuM tenAthI patana thatuM nathI. prathama saMghayaNavALo manuSya ja jinezvara kevalI Adino kALa hoya tyAre A kSAyika pAmI zake che. atyAre paMcamakAle bharatakSetramAM prathamasaMghayaNa ane jinezvaraprabhunI vidyamAnatA na hovAthI navuM kSAyika pAmI zakAtuM nathI. pUrvabhavathI prApta kSAyika duSNasahasUrijInI jema kaI jIvane hoI zake che. - layoparAe saMkhyatva asaMkhyAtI para Ave che ane asaMkhyAnI vAra jAya che. tene kALa jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI sAdhika 66 sAgaropama Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A kSayopazamasamyaktvavALo jIva 4 thI 7 guNasthAnakomAM hoya che. upazama samyatvavALo jIva 4 thI 11mAM hoya che ane kSAyika samyatvavALo jIva 6 thI 14mAM varte che. samyatvanI prAptimAM jIvonA janmamaraNanA bhavo pAkI javA rUpa tathA-bhavyatA ja mukhya kAraNa che. te tathAbhavyatA abhyatara kAraNa che ane vItarAga paramAtmAno samAgama, temanI vANInuM zravaNa, Adi bAhya nimittakAraNa che. bAhA kAraNa ane kAntika che ane atyaMta2kAraNa ekAntikakAraNa che. chatAM tathA-bhavyatA pakavavAmAM bAhyakAraNa vyavahAra nathI nimittarUpa che. jema bIjamAM aMkurAnA utpAdananI zakti che, chatAM tene pakavavAmAM (pragaTa karavAmAM) ilA-anila ane jalane saMyoga nimitta kAraNa - che. tema ahIM samajavuM. ( zreNInA guNasthAnako aMtarmuhUrta ja Ave che. aMtarmuhUrtamAM ja 8 thI 11 ane 8 thI (11 vinA) 12 guNasthAnakomAM A jIva ArohaNa kare che. upazamazreNI eka bhavamAM vadhumAM vadhu be vAra ane saMsAracakramAM kula 4 vAra Ave che. jyAre kSapakazreNI phakta eka ja vAra Ave che. * baMdhanI bAbatamAM narakatrikAdi, 16 prakRtio mithyAtva pratyayika che. anaMtAnubaMdhI Adi 25 anaMtAnubaMdhI pratyayika che. tIrthaMkara nAmakarma paranA upakAra karavA rUpa bhAva karUNAthI) baMdhAya che. A bhAvakarUNAe prazastarAgaprazasta kapAya che. Avo zubharAga samyaktva hoya tyAre ja saMbhave che mATe tene baMdha samyakatva nimittaka kahyo che. vAstavikapaNe samyakatva e AtmAno guNa che. guNo e karmabaMdhanuM kAraNa nathI paraMtu karmakSayanuM kAraNa che. dIpo ja karmabaMdhanuM kAraNa che. koI koI loko vIzasthAnakanI ArAdhanAthI tIrthakara nAmakarma baMdhAya che ema kahe che. paraMtu ArAdhanA e baMdhanuM kAraNa nathI karmanA kSayanuM kAraNa che. mATe vIzasthAnakanI ArAdhanAthI tIrthakara nA mukarma baMdhAtuM nathI. bhAvakarUNAthI baMdhAya che. paraMtu AvI bhAvakarUNA A jIvane vIza sthAnakonI AsapAnAnA kALe thavI saMbhavita che kAraNa ke temAM AvatAM arihaMtAdi padoe jema jagatanA jIvonuM kalyANa karyuM tema huM paNa mArAmAM zakti Ave to jagatanA jIvana kalyANanA mA lAvuM. AvI zubhabhAvanA ArAdhanA kALe saMbhavita che. tethI vIza sthAnakanI ArAdhanAthI tIrthakaranA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmakarma baMdhAya che. evo vyavahAra che. paraMtu vAstavikapaNe ArAdhanA to karmakSayanuM kAraNa che. tenI sAthe ja bhAvakarUNA hoya to ja te bhAvanAthI tIrthakaranA nAmakarma baMdhAya che. tathA AhArakaThikanA baMdhano hetu paNa saMyama je kahevAya che te aupacArika che. kAraNa ke saMyama e paNa AtmAnA guNa che. guNothI jo karmabaMdha thAya te AThamAM guNaThANA karatAM navamA Adi guNaThANAmAM saMyama vadhAre suMdaratama hoya che tethI AhArakalika vadhAre sAruM baMdhAvuM joIe. paNa tyAM baMdhAtuM nathI. mATe saMyama e guNa hovAthI karmabaMdhanuM kAraNa nathI. paraMtu saMyama tathA zrutajJAna pratyeno viziSTa evo je rAge te rAga ja AhAradikanA baMdhano hetu che. paraMtu AvA prakAro saMyama ane zrutajJAna pratyeno rAga sAtamA-AThama guNaThANe ja hoya che. ane te paNa koIka koIka jIvane ja hoya che. ane AThamAM guNaThANAnA chaThThA bhAga sudhI ja A rAga saMbhave che pachI rAganI mAtrA atimaMdatama thatAM chelle bhAge rAga ja udayamAMthI nIkaLI jAya che. mATe je jIvane Avo prazastarAga hoya te ja jIva AhAraddhika bAMdhe che. ityAdi suyuktio gItArtha guruo pAsethI samajavA vinaMti che. kaSAya hoya to ja sthiti-rasa baMdhAya che mATe 11-12-13mAM guNaThANe sAtAvedanIyana mAtra prakRti ane pradezabaMdha ja thAya che. - sUkSma e kendriya, sAdhAraNa vanaspatikAya, ane labdhi aparyApta jIvo niyama mithyAtvI ja hoya che. jo ke e kendriyAdi jIvomAM cetanA ghaNI ja AvRta che. tethI mithyAbhAva vyakta nathI to paNa jema sUtelo sApa jhera vinAno nathI, tema A jIvo paNa AvRta cetanAvALA hovA chatAM mithyAbhAva rahita nathI tethI A jIvone anAbhAga mithyAtva kahevAya che. - vaikriyaddhikano udaya bhavapratyayika ja vivakSita hovAthI cAra guNasthAnakathI upara udaya gaNAvyo nathI. AhAraka zarIra banAvavAnI zakti e eka viziSTa labdhi che. A labdhinI prApti viziraNa prAptithI ja thAya che. paraMtu jyAre te labdhi vikurve che tyAre eka AtmA be zarIromAM kAryarata hovAthI asthiratAnA kAraNe zAno tane pramAdAvasthA kahe che. mATe pramatta AhArakanI vidurvaNA kare che, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' upazamazreNImAM traNa saMghayaNano udaya kahyo che ane A zreNImAM mRtyu pAme to vaimAnika devalokamAM jAya ema pATha Ave che. uvasamasammattaddhA, aMto AukkhayA dhuvaM devo / . jeNa tisu AuesuM, baddhesu na seDhimAruhai // 12 // udIraNA e eka "karaNavizeSa che. ATha prakAranAM kiraNomAMnuM A karaNa che. ane karaNa e mana-vacana-kAyA dvArA AtmapradezanA AndolanAtmaka yogasvarUpa vIryavizeSa che. ayogI guNaThANe yogAtmaka vIrya rUpa karaNa saMbhavatuM nathI. mATe karmono udaya ane sattA hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. mithyAtvAdi cAre baMdhahetuo na hovAthI baMdha paNa tyAM hotA nathI. tIrthakara nAmakarmane rasodaya teramA-codamAM guNaThANe hoya che. paraMtu pradezodaya eTale tIrthakara nAmakarmanA pradezo saubhAgya Adeya ane yaza nAmakarmamAM saMkramI te rUpe udaya thavAnuM kAma pAchalA trIjA bhavathI ja tIrthakara nAmakarma bAMdhyA pachI aMtarmuhUrta ja zarU thaI jAya che. je traNe bhavomAM satata cAlu ja rahe che tenA kAraNe te jIvanuM saubhAgya-AdeyatA ane yazakIrti anya jIvo karatAM savizeSa adhikAdhika hoya che. bAMdhelAM karmo AtmA sAthe sTokamAM hoya tene sattA kahevAya che. sattAmAM anekavidha karyo hovA chatAM je bhavanuM AyuSya karma udayamAM Ave tene anusAra te bhavanuM ja nAma-gotra karma, gati-jAti-zarIra-aMgopAMga vagere karmo udayamAM Ave che. ane tene maLatAM anudayavALAM sajAtIyakarmo temAM maLIne tibUka saMkramathI udayamAM Ave che. dAkhalA tarIke-zreNika mahArAjA AdinI jema koIe narakAyuSya bAMdhyuM tyArabAda vizuddha pariNAmo satata rahevAthI devagati-samacaturansa saMsthAna, uccagotra Adi puNyaprakRtio mRtyukALanA aMta sudhI bAMdhI paraMtu mRtyubAda narakAyuSya udayamAM AvavAnA kAraNe gati narakanI ja, zarIra paNa narakasaMbaMdhI azubhavaikriya ja, saMsthAna paNa huMDaka ja, gotra paNa nIca ja udayamAM zarU thAya che ane mRtyu kAla pahelAM bAMdhelI zubha prakRti ke je sattAmAM che tenAM ekeka samayanAM karmadaliko stibuka se kama dvArA udayavatI narakagati Adi azubha nAM kramAvIne para prakRtirUpe udaya dvArA eTale praderAdaya dvArA bhogavAtAM jAya che. jethI jema jema samaya vItato jAya che. tema tema te te samayamAM goThavAyelAM sarvakarmo Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- udayavatInAM vipAkodaya dvArA ane anudayavatInAM pradezodaya dvArA bhogavAIne pUrNa thaI jAya che. pU. AcArya zrI devendrasUrijI ma.nA jIvana viSe, tathA teoe racelA ane anya mahAtmAoe karmaviSayaka racelA graMthonI mAhitI prathama karmagraMthanI prastAvanAmAM Apela che. tyAMthI jANI levI. A bIjA karmagranthanuM ame lakheluM gujarAtI vivecana pUjyapAda AcAryadeveza zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA.nI AjJAthI pUjya gaNivarya munirAja zrI abhayazekharavijayajI mahArAjazrIe saMpUrNa kALajI ane upayogapUrvaka tapAsI Apela che. jyAM jyAM yogya sudhArA-vadhArA karavA teozrInI sUcanA maLI che te mujaba sudhArA-vadhArA ame karyA che. teozrIno amArA upara A pustaka tapAsI ApavA badala asIma upakAra che. jene vAraMvAra A samaye natamastake smRtigocara karIe chIe. tathA paMDitavarya zrI ratilAla cImanalAlabhAIe potAnA karmaviSayaka vizAla anubhavane anusAre potApaNuM mAnIne suMdara prupha rIDIMga karI ApyuM che, te badala teozrIno ame AbhAra mAnIe chIe. tathA vyavasthita TAIpaseTiMga ane prakAzana karI ApavA badala bharata grAphiksano paNa khUba ja AbhAra mAnIe chIe. chadmasthatA, bIna upayoga dazA, tathA matimattvatA AdinA kAraNe jinezvara paramAtmAnI AjJAvirUddha je kaMI A graMthamAM lakhAI cUkyuM hoya tenI trividhe kSamA mAguM chuM ane te kSatio tarapha amArUM dhyAna doravA vidvargane namrabhAve vinaMti karuM che. Aja sudhI amArA vaDe lakhAyelAM ane prakAzita thayelAM pustakonI AchI rUparekhA sAme ApelI che. te joI jarUriyAta pramANe pustako maMgAvI vAMcI vaMcAvI sadupayoga karavA vinaMti che. 11443, mAtRchAyA bilDIMga, bIjemALe, rAmajInI poLa, nANAvaTa, surata-395001 ( INDIA ) TelIphona naM. (261) 410 661 -['et. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 (amArAM lakhAyela prakAzita thayela pustako (1) yogaviMzikA :- upAdhyAyajI kRta TIkAnA anuvAda sAthe. (2) yogazataka :- svopajJa TIkA tathA TIkAnA anuvAda sAthe. (3) zrI jaina dharmanA maulika siddhAnta:- sAmAyikanA sUtro uparanuM vivecana, navatattva, cauda guNasthAnako, karmonA 158 bhedo, sAta nayo, saptabhaMgI, kAlAdi pAMca samavAyi kAraNo upara vivecana. (4) zrI jaina tatva prakAza :- be pratikramaNanAM sUtro upara vivecana. (5) zrI Atmasiddhi zAstra:- zrImada rAjacaMdrajI viracita zAstranuM vivecana (6) jaina dhArmika pAribhASika zabdakoza :- jaina zAstromAM vAraMvAra vaparAtA pAribhASika zabdonA artho saMgRhIta karyA che. (7) jaina dhArmika praznottara mAlA - bhAga-1 prauDha strI-puruSone upayogI - cAraso prazna-uttarono saMgraha, (8) "karmavipAka' prathama karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana (9) "karmastava'' dvitIya karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. (10) "baMdhasvAmitva' tRtIya karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. (11) ratnAkarAvatArikA :- pramANa nayatattvAloka uparanI pUjya ratnaprabhAcArya ma. sA. racita TIkA tathA tenuM saraLa gujarAtI vivecana. (12) artha sahita pUjAsaMgraha :- paMca kalyANaka, aMtarAyakarma Adi hAla vadhu pramANamAM bhaNAvAtI pUjAo tathA tenA saraLa gujarAtI artho. (hAla lakhAtA graMtho) (1) ratnAkarAvatArikA - kula 8 pariccheda che. cAra pariccheda lakhAyA che. prakAzita thAya che. ane zeSa paricchedo lakhAya che. (2) tattvArthAdhigamasUtra - saraLa, bAlabhogya bhASAyukta, parimita vivecana. (3) yogadRSTisamuccaya - svopajJa rIkA sahita saraLa gujarAtI vivecana. (4) "SaDazIti' nAmanA cothA karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA karmagraMthanA prakAzanamAM maLela che Arthika sahayoga 500 kopI zrI kizorabhAI tathA kavitAbena losaeMjIlarsa kelIphonIyA- amerikA. zrI jaina senTara opha sadharna kelIphonIyA losaeMjIlarsa amerIkA 150 kopI zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA-mahesANA. 100 kopI zrI jItubhAI zAha tathA nIrUbena eTaluMTA- amerikA. 50 kopI zrI nautamabhAI maNIbhAI ghaDIyALI taraphathI, haste zrI kokIlAbena tathA kIraNabhAI ghaDIyALI. nyujarasI- amerikA. 4200 rU. pUjaya arUNa zrIjI ma. sAhebanA sadupadezathI mAMDavInI poLa, harakIzanadAsa zeThanI poLanI baheno taraphathI, amadAvAda, 15000 rUA. pU. AcAryadevazrI hemaprabhasUrIzvarajI ma. sAhebanA sadupadezathI zrI nAnapurA jaina zve) mUrtipUjaka saMgha taraphathI. 1000 rUA. pU. kalApUrNasUrIzvarajI ma. sAhebanAM AjJAvartinI pUjaya sAdhvIjI ma. zrI vighubhAzrIjI ma. sAhebanA sadupadezathI. 1000 rU. pU. caMdrakalAzrIjI ma. sAhebanA sadupadezathI zrI divya vasuMdharA epArTamenTanI baheno taraphathI. pustakanA prasAraNa ni.matta maLela sahayogamAM uparokta sarve mahAnubhAvonA ama aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA sTezana roDa, raMgamaholanA nAke, mahesANA. (u. gujarAnaINDIA) jaina dharmamAM zAstronuM prAraMbhathI suMdara adhyApana karAvanAra A eka ja saMsthA che. meM A saMsthAmAM rahIne ja ATha varSa sudhI dhArmika abhyAsa karyo che. bhAratabharamAM pAThazALAmAM bhaNAvanAra zikSakabaMdhuo A saMsthAmAM taiyAra thayela che. Aja sudhI lagabhaga * doDhaso bhAIoe abhyAsa karI dIkSA paNa svIkArI che. nyAya vyAkaraNa ane uraca dhArmika zAstronuM adhyayana karAvavAmAM Ave che. bhaNatA vidhArthIone abhyAsakALa daramyAna ane abhyAsa pUrNa kare tyAre sAro puraskAra ApavAmAM Ave che. to ApazrInA bALakone uttama dhArmika saMskAra tathA abhyAsa mATe A saMsthAmAM mokalavA vinaMti che. tathA A saMsthAne Arthika kSetre vadhu daDha karavA dAtAone namra vinaMti che ke samyagdarzana-samyajJAta-ane samyagyAritrano dhodha varasAvatI A saMsthAne avazya yAda karavA jevI che. lAbha levA mATe khAsa vinaMti che. A saMsthAmAM dAna ApavAnI aneka yojanAo che tathA vikrama saMvata 1954mAM A saMsthA sthapAyelI che. be varSa pachI A saMsthAne 100 varSa pUrNa thAya che teno zatAbdi mahotsava ujavavAno che. to A zubha prasaMge ratnatrayInuM prasAraNa karatI A saMsthAne avazya yAda karazo. evI AzA rAkhuM chuM. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -muni abhayazekharavijaya gaNi, bolo adbhUta che jaina zAsana ! eNe AtmAnI oLakha karAvI che. AtmAnA svarUpano paricaya karAvyo che. e svarUpamAM bhaLelI vikRtio ane enAM kAraNo varNavyAM che. (prathamakarmagraMthamAM) nA, e eTalethI ja aTakI gayuM nathI. A vikRtio kramazaH kaI rIte dUra thAya enuM savistara varNana paNa eNe potAnA vizALa zrutasAgaramAM kareluM che. keTale keTale aMze vikRtione lAsa thavAthI AtmA svakIya Arogya tarapha keTalo keTalo AgaLa vadhe che ? zI zI tenI avasthAo thAya che ? te te avasthAmAM kyA kyA doSo kSINa thAya che ? enAthI AtmAne zuM lAbha thAya che ? vigere rasaprada bAbatonuM varNana e paNa zrI jaina zAsananI, hA, mAtra jainazAsananI ja monopolI che. vizvamAM pudgalathI bhinna evA svatantra AtmadravyanI guNavikAsanI apekSAe 14 avasthAo- e. 14 guNasthAnaka kahevAya che. kyA kyA doSano keTale aMze hAsa thavAthI kevA (haNa pragaTa thAya che ane enA prabhAve keTalA keTalA karmo baMdha-udaya-udIraNA ane sattAnI apekSAe jIvane asarakartA rahyA nathI A badhI bAbatonuM suMdara nirUpaNa granthakAra AcAryabhagavaMta zrI devendrasUrIzvarajI mahArAja sAhebe bIjA "kastava" graMthamAM karyuM che. "eka paMtha do kAja" e naye teozrIe A varNana karavAnI sAthe sAthe ja zAsanapati zrIvIraprabhunI stavanA karI lIdhI che. mATe enuM nAma "kastavamAM rakhAyuM che). Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 A bIjA karmagraMthanuM paNa Aja sudhImAM anekavidha sAhitya prakAzita thaI cukyuM che. darekanI potapotAnI zailI hoya che. aneka sAdhvIjI bhagavaMtone aneka viSayanuM adhyApana karAvanArA zrI dhIrUbhAI paMDita paNa, padArthanA ekadama vistAra karavAnI ne prAraMbhamAM ja upara uparanI paNa ghaNI mAhitI adhyetAvargane ApI devAnI zailI sAthe zrI saMghasamakSa prastuta thayA che. ane atyanta vistRta vivecana zrI saMghanA karakamalamAM puraskRta karI rahyA che. te te guNakANe saMbhavita sattAsthAno, vividha prazna-uttara, vigere dvArA viSayane vadhu vizada banAvavAno teoe hiMmatapUrvaka prayAsa karyo che je vistArarUcivALA jIvone AnaMdaprada banaze. temaja AgaLa AgaLanA grantho sudhI kadAca na pahoMcI zakanAra arthatAne paNa upara-uparanA granthomAM nirUpita viSayono kaMIka AsvAda jarUra. maLI raheze. bIjA karmagraMthanA adhyetAone eka khAsa sUcana karavAnuM mana thAya che ke A granthano viSaya e mAtra vAMcI javAno viSaya nathI. paNa gokhIne yAda rAkhavAno viSaya che. vAraMvAra punarAvartana dvArA A padArthone jeo asthimajjA jevA karI zakatA nathI teone AgaLa trIjA vigere karmagraMthomAM gati thavI duSkara banI jAya che ne Dagalene pagale alanA ja thayA kare che mATe khUba vistAra joIne A karmagraMthane mAtra vAMcavA-samajavAno viSaya banAvI devAnI bhUla na karavI. vividha sAhitya prakAzita karavAne zrI dhIrUbhAIno utsAha adamya che. ne tadrasAt teonI anekagranthonA vivecanAdinI pravRtti niraMtara cAlu rahelI jaNAya che. teonI A sAhityayAtrA zrI jainazAsananA zrutabhaMDArane samRdhdha karanArI banI raho evI paramakRpALu paramAtmAne prArthanA sAthe viramuM li. zrI prema-bhuvanabhAnu-dharmajitajayazekhara sUrIzvara zidhyANa muni abhayazekharavijaya gaNi. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmanuM mAhAtmya saMsArI pratyeka jIvo (ayogI vinA) pratyeka samaye karma bAMdhe che. A karma kArmaNavargaNAnuM bane che. kArpaNa vargaNA samasta lokAkAza vyApI che. jIva je AkAza pradezamAM vyApIne rahe che. tyAM rahelI vargaNA ja jIva vaDe gRhIta thAya che. tailAdi dravyathI snigdha zarIrane jema raja coMTe che. tema rAga-dveSa ane mohAdithI vyApta jIvane A kArmaNavargaNA coMTe che, karmarUpe bane che. ane AtmadravyanI sAthe kSIranIravat-loAignivatA lolIbhAvane pAme che. pratisamaye baMdhAtAM karmonI dalikaracanA abAdhAkALane choDIne thAya che. je karma jeTalI sthitivALuM baMdhAya che te karmanA teTalA so varSano abAdhAkALa hoya che. eTale teTalA so varSa pachInA samayothI dalikaracanA thAya che. badhyamAna samaye dalikaracanAno A niyama rahe che. paraMtu karma bAMdhyA pachI eka AvalikA kALa vItyA bAda te karmamAM aneka pheraphAro (karaNa) lAgu paDe che. je karma jeTalI lAMbI sthitivALuM ane jeTalA tIvra-maMda rasavALuM baMdhAyuM hoya che teTalI lAMbI sthitivALuM ke teTalA tIvra-maMda rasavALArUpe ja bhogavavuM paDe tevo niyama nathI. badhyamAna samaye adhyavasAyane anusAre karma baMdhAya che paraMtu baMdhAyA pachI adhyavasAyonI parAvRttine anusAre dIrghasthitivALuM karma dhRsvasthitivALuM (apavartanA) ane dhRsvasthitivALuM karma dIrghasthitivALuM (urtanA) thaIne paNa bhogavAya che. tevI ja rIte tIvrase baMdhAyeluM karma pazcAtApa-prAyazcitta ane AlocanA vaDe maMdarasavALuM thaIne paNa bhogavAya che ane maMdase baMdhAyeluM karma pApaprazaMsA-abhimAnAdi vaDe tIvrarasavALuM thaIne paNa bhogavAya che. tathA bAMdhelAM zubhakarmo pariNAmanI parAvRttithI azubhamAM saMkramita paNa thAya che ane azubha bAMdhelAM karmo zubhamAM paNa saMkramita thAya che. eTale jIva potAnA zubhAzubha puruSArtha ane pariNAmanA AdhAre karmone parAvartita karI zake che. jaina darzanakAro jene "kurma" kahe che tene ja anyadarzanakAro koI '"avidyA'" koI '"prakRti" ane koI "mAyA" kahe che. paraMtu jIvane janmajarA-maraNa, duHkha-sukha Adi citra-vicitra prApta thatI sthitimAM koIne koI hetu sarva darzanakAroe mAnela che. jIvanI sAthe A anyatattva jo bhaLeluM na hoya to zuddha-buddha AtmAnI avikRtadazAnA kAraNe jema siddha pa2mAtmAne karmabaMdha thato nathI tema saMsArI jIvane paNa baMdha ghaTI zake nahIM. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe jIvamAM anAdithI koI evuM tattva bhaLeluM che ke je tenA vipAkedaya dvArA AtmAnI cetanAne rAga-dveSa-mahAdi bhAvayukta kalezavALI kare che. ane tenA vaDe apUrva-apUrva karmabaMdha thAya che. AtmAne A anyadravyano (karmano) saMyoga te ja saMsAra ane AtmAne A anya dravyano (karmano) je viyoga te mokSa kahevAya che. A rIte AtmAnI ja saMsAra ane mukta ema be avasthA che. pU. zrI haribhadrasUrijIe yogabindumAM kahyuM che ke AtmA tadanyasaMyogAtsaMsArI tadviyogataH / sa eva mukta etau ca, tatsvAbhAvyAttayostathA // 6 // A AtmA potAnAmAM rahelI yogyatA (bhavyatA)nA baLe ane kAlasvabhAvAdi apekSA kAraNonI sAhAdhyanA baLe doSone vamato guNone prApta karato upara-uparanA guNasthAnakomAM Arohita thAya che. guNasthAnakano vikAsa jema jema vadhe che tema tema karmonA-baMdha-udaya-udIraNA-ane sattAnAM baLa ghaTe che. karmone toDavAno mAtra A ja eka upAya che ke doSono hrAsa karavo ane guNonI vRddhi karavI, caude guNasthAnakomAM doSa hAni ane guNavRddhine kAraNe ja A karmagraMthamAM jaNAvyA mujaba baMdhAdinI hAni yuktiyukta ghaTe che. jo karmone dUra karavAmAM doSahAni ane guNavRddhi tarapha dhyAna ApavAmAM na Ave to karmo tIvra banatAM chatAM A jIvane anaMta duHkhanI khANamAM nAkhI de che. karmonI baLavattaratA thatAM jIva duHkhI ane guNothI patita thAya che. mATe ja pUjya upAdhyAyajI zrI yazovijayajI ma.zrIe jJAnasArASTakamAM karmonI prAbalyatA nIce mujaba jaNAvI che yeSAM bhrUbhaGgamAtreNa, bhajyante parvatA api / tairaho karmavaiSamye, bhUpairbhikSA nApyate // 21-2 // ArUDhAH prazamazreNiM, zrutakevalino'pi ca / / bhrAmyante'nantasaMsAramahoduSTena karmaNA // 21-5 // karmonI dArUNatA samajIne uttama mumukSu mahAtmAoe tenA vinAza ane parAbhava mATe sadA jAgRta rahevuM joIe. tathA dina-pratidina vadhu adhyAtmapriya banavuM joIe. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prapha saMzodhananI sAthe.... sAthe.... mAnanIya paMDitavarya zrI dhIrajalAlabhAie gata sAla karmagranthanuM prathama pustaka "prathama karmagraMtha karmavipAka" prakAzita karI sarala bhASAmAM karmanA marmane samajAvavA eka zubha prayatna karela. abhyAsI jIvonI te granthanI abhyarthanAne potAnA prayatnanI saphaLatA svIkArI A "dvitIya karmagrantha-kamatava" paMDitajInI AgavI zailImAM prakAzita thaI rahela che. lakhANamAM koI bhASAnI bhabhaka nathI ke koI tevo zabdArDabara nathI, mAtra sIdhI-sAdI saraLa bhASAmAM jJAna pipAsu jIvonA haiyAmAM utarI jAya tevI viziSTa zailIthI graMthakArano Azaya barAbara jaLavAya te rIte A vivecana che. lakhavAne prayatna thayela che. vivecanamAM sAmAnya krama mujaba prathama graMthakAra pU. A. deva zrI devendrasUrIzvarajI ma. sA. racita mULa gAthA, chAyA tyArabAda mahatvanA zabdonA artha, mULa gAthAno sAmAnya artha ane tyArabAda tenA upara vivecana saraLa bhASAmAM rajU karela che. tyArabAda A ja granthane vadhu spaSTa karavA temaja sugrAhya banAvavA saraLa praznottarI temaja vivecanamAM AvatA kaThina zabdonA artha Apela che. A vivecanamAM AtmavikAsanI bhUmikAne anurUpa guNasthAnakonuM svarUpa suMdara rIte samajAvela che. to sAthe sAthe eka samaye AtmAne karmanI keTalI prakRtio vaLagela che tenuM vizadarIte varNana karatAM te guNasthAnakomAM ja bhinna-bhinna vivakSAe eka AtmAne sattAgata karmo keTalAM ane kevI rIte hoI zake tenuM spaSTIkaraNa karela che. chellA 40thI paNa vadhu varSothI jaina jagatamAMpU.sAdhu-sAdhvIjI ma.sAhebone adhyayana karAvatAM paMDitajIe A viSayamAM UMDuM maMthana karela che. temaja deza-paradezamAM jJAnArthI jIvone jainadharmanuM svarUpa samajAvavAno temano viziSTa anubhava che tethI anubhavapUrNa temanuM A Alekhana paNa abhyAsaka vargane khUba khUba upakAraka banaze. A graMthanA vAMcana-manana dvArA abhyAsI AtmAo karmamuktine prApta kare eja abhyarthanA dozI ratilAla cImanalAla lodarAvALA adhyApaka hemacandracArya jena pAThazALA amadAvAda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama pharmagraMthanuM saMkSepamAM punarAvartana) ApaNe have bIjo karmagraMtha "karmastava" zarU karIe chIe, temAM prathama karmagraMthamAM Avela viSaya atyanta kaMThastha hovo jarUrI che. kAraNa ke tenA upara ja bIjA-trIjA Adi karmagraMthonI racanA che. tethI saMkSepamAM ApaNe prathama karmagraMtha saMbhALI jaIe. je mukhapATha na hoya to mukhapATha karI levo khAsa jarUrI che. mithyAtvAdi karmabaMdhanA hetuo dvArA AtmAnI sAthe kAmaNavargaNAnuM kSIra-nIranI jema athavA lohAgninI jema ekameka thaI javuM, tenuM karmarUpe rUpAntara thavuM te karma kahevAya che te cAra prakAre baMdhAya che. (1) jJAnAdi guNane DhAMkavAno svabhAva te pratibaMdha. (2) baMdhAyela karma AtmA sAthe keTalo TAIma raheze ? tenA kAlamApanuM nakkI thavuM te sthitibaMdha. (3) karmonA pAvaranuM-jussAnuM nakkI thayuM te rasabaMdha. (4) karmonA pradezonuM pramANa nakkI thayuM te pradezabaMdha. karmanA ATha bheda che. tenA pratibhedo 120122148 ane 158 che. te A pramANe - (1) jJAnAvaraNIya karma - AtmAnA jJAna guNanuM AvaraNa karanAra je karma che. tenA pAMca bhedo che. jJAnanA bhedo pAMca che mATe jJAnAvaraNIya karmanA paNa pAMca bhedo che. (1) matijJAnAvaraNIya karma. (2) zrutajJAnAvaraNIya karma. (3) avadhijJAnAvaraNIya karma. (4) mana:paryavajJAnAvaraNIya karma (5) kevalajJAnAvaraNIya karma. . (2) darzanAvaraNIya karma : viSayane sAmAnyapaNe jANavuM te darzana tene AvaraNa karanArUM je karma te darzanAvaraNIya karma. tenA 415 = kula 9 bheda che. (1) cakSudarzana, (2) acakSudarzana, (3) avadhidarzana. (4) kevaladarzana, A cAra AtmaguNone DhAMkanArAM je karmo te cAra darzanAvaraNIya karma. tathA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhe sukhe jAgRta thavAya te nidrA. 1. duHkhe duHkhe, muzkelIthI, prayatnavizepathI jAgRta thavAya te nidrAnidrA. 2. beThAM beThAM ane ubhAM ubhAM uMgha Ave te pracalA, ke. cAlatAM cAlatAM uMdha Ave te pracalApracalA. 4. divase ciMtaveluM kArya rAtre kare chatAM khabara na paDe tevI gADha nidrA ta thINaddhi athavA syAnadhei. 5. ema 4 darzanAvaraNIya tathA pAMca nidrA kula 9 darzanAvaraNIya (3) vedanIya karma - jIvane sAMsArika bhoga-sukhonI sAnukuLatA ane pratikuLatA apAvanAruM je karma che. tenA 2 bheda che. * (1) sukha rUpe anubhavAya te sAtAvedanIya. (2) du:kha rUpe anubhavAya te asatAvedanIya. (4) mohanIya karma - AtmAne saMsAramAM muMjhave-moha pamADe. vivekazUnya kare te mahanIya karma, tenA mukhya ra bheda che. (1) darzanamohanIya. (2) cAritra mohanIya. temAM darzana mohanIyanA 3, ane cAritramohanIyanA 16+9 = 25 bheda che. (1) jinezvara paramAtmAno dharma rUce ja nahIM te mithyAtvamohanIya. (2) jinezvara paramAtmAnA dharma upara rUci- arUci na thAya. nAlIkera dvIpanA manuSyone anAja upara hoya tema te mizramohanIya. (3) jinezvara paramAtmAno dharma rUce. paraMtu temAM zaMkA-kAMkSAdi thAya te samyakatva mohanIya. cAritramohanIyanA anaMtAnubaMdhI-apratyAkhyAnIya. pratyAkhyAnAvaraNa tathA saMjavalana ema cAra kapAyA tathA tenA darekanA krodha mAna-mAyA-lobha ema cAra-cAra bhedo karatAM kula 16 bhedo thAya che tathA hAsya-rati-aratibhaya-zoka-durgachA. puruSaveda, strIveda, ane napuMsakaveda ema 9 nokaSAya mahanIya che. A pramANe 3 + 16 + 9 = 28 mohanIyakarmanI prakRtio che. temAM mizra mo hanIya ane samyakatva mohanIya A be karmo mithyAtvamohanIyanA ja maMda-maMdatara rasathI bane che. mATe potAnA rUpe baMdhAtI nathI. tethI baMdhamAM rada, udayamAM 28, udIraNAmAM 28, ane sattAmAM 28 prakRtio che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahanIya darzanamAnIya cAritramohanIya kapAya nokapAya mithyAtva ma. mizra mo. samyakatva mo. 1 1 1 anaMtAnubaMdhI apratyAkhyA, pratyAkhyA, saMjavalana ja 4 4 hAsya rati arati zoka bhaya jugupsA puruSaveda strIveda napuMsakaveda 1 1 1 1 1 1 1 1 1 . (5) AyuSyakarma - jIvane potapotAnA bhavamAM jakaDI rAkhe, nIkaLavA na de te AyuSyakarma. tenA 4 bheda che. (1) narakabhavamAM pratibaMdha kare, nIkaLavA na de te narakAyuSya (2) tiryaMcabhavamAM pratibaMdha kare, nIkaLavA na de te tiryaMcAyuSya. (3) manuSyabhavamAM pratibaMdha kare, nikaLavA na de te manuSyAyuSya. (4) devabhavamAM pratibaMdha kare, nikaLavA na de, te devAyuSya. (6) nAmakarma : jIvane sAMsArika zarIra tathA zarIrasaMbaMdhI sAmagrI Adi apAvanArUM je karma te nAmakarma. tenA 4293 103 ane 60 bhedo jenA peTAbhedo thaI zake te piMDaprakRti. te 14 che. jenA paTAbheda na hoya te pratyekaprati te 8 che. trasa Adi kramazaH daza prakati te 10 che. sthAvara Adi kramazaH daza prakRti ne 10 che. 42 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A 42 no aMka 93103 ane 67nA aMkane samajavA mATe upayogI che. baMdha-daya udIraNo ane sattA AdimAM 42 no vyavahAra kyAMya nathI. cauda piMDaprakRtinA peTAbhedo dadha thAya che. te kramazaH A pramANe che. (1) gatinA 4 (6) saMghAtananA 5 (2) jAtinA 5 (7) saMghayaNanA C (3) zarIranA 5 (8) saMsthAnanA hu 4 varNanA dha ra (4) upAMganA 3 (9) (5) baMdhananA 5 (10) gaMdhanA 2 phula 65 A 65 peTAbheTomAM 8 pratyeka, 10 trasadazaka, ane 10 sthAvaradazaka umero to 65 + 8 + 10 + 10 = 93 thAya che. keTalAke AcAryo pAMca baMdhanane badale 15 baMdhana mAne che tema gaNIe to 14 piMDaprakRtinA peTAbhedo 65ne badale 75 thAya che te 7pa mAM 8 + 10 + 10 umerIe to 103 thAya che. baMdha-udaya-ane udIraNAmAM pAMca baMdhana ane pAMca saMghAtane ema 10 zarIranI sAthe samAta ane sahavartI hovAthI zarIranI aMdara ja gaNAya che. tathA varNanA 5, gaMdhanA 2, rasanA 5, ane sparzanA 8, ema peTAbheda 20 ne badale varNa-gaMdha rasa ane sparza ema cAra ja gaNAya che tethI 5 baMdhana, 5 saMghAtana, ane varNAdinA 16 bhedonI saMkhyA kula (5 + + + 16 =) 26 bhedo ochA karavAthI 14 piMDaprakRtinA 39 bhedo thAya che. temAM 8 pratyeka, 10 trasadazaka, ane 18 sthAvaradazaka umeravAthI nAmakarmanI 67 prakRti thAya che. baMdha-udaya-ane udIraNAmAM A 67 ja levAya che. baMdhamAM udayamAM 30 36 piMDaprakRtinA pratyekaprakRtinA 8 - sadarzakanA C 16 sthAvaradazakanA kula 10 6 (11) rasanA (12) sparzanA (13) AnupUrvInA (14) vihAyogatinA udIraNAmAM 39 19 10 69 sattAmAM 655 8 17 19 93/103 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) gAtrakama - jIvane uMcA-nIcA kuLamAM janma apAve che. tenA 2 bhada che. ucca gotra tathA nIcagAtra. (1) uMcA -kSatriyAdi kuLomAM janma apAve te uccagAtra. (2) nIcA-bhikSukAdi kuLamAM janma apAve te nIcagotra. (8) aMtarAyakarma - AtmAnA dAna-lAbha Adi guNomAM vinna karanArUM che karma te aMtarAyakarma. tenA pAMca bhedo che. dAna-lAbha-bhoga-upabhoga ane vIrya ema pAMca guNomAM vina karanArA tarIke aMtarAya karma paNa pAMca prakAre che. have A AThe karmonI uttaraprakRtio je 120-12-148 che. te cauda guNasthAnako upara baMdha-udaya-udIraNA ane sattAmAM vicAravAnI che. baMdhamAM 120 prakRti gaNAze, udaya ane udIraNAmAM samyakatvamohanIya ane mizramohanIya gaNavAthI 122 gaNAze, ane sattAmAM A be mohanIya to gaNavAnI ja che taparAMta 5 baMdhana, pa saMghAtana, ane varNAdinI 20 gaNavAthI 148nI saMkhyA gaNAze. (paMdarabaMdhana gaNIe to 1pa8 paNa thAya che) | zAnA darzanA | vada.| mohaAyuSyanAma gotra | aMta. kula baMdha | 5 | 9 | 2 | 26 | 4 | 67 | 2 | 5 120 udaya | | 9 | 2 | 20 | 4 | 67 2 | 5 122 udIraNA 5 | 9 | 2 | 28 | 4 |67 2 5 122 | | sattA | 5 | 9 | 2 | 28 | 4 | 93 10 - 2 | 5 148 158 | A pramANe pahelA karmagraMthanuM saMkSepamAM ApaNe punarAvartana karI gayA. have bIjA karmagraMthanI zarUAta karIe. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaratava nAmanA dvitIya karmagraMthanI mULagAthAo taha thuNimo vIrajiNaM, jaha guNaThANesu sayalakammAI / baMdhudaodIraNayA, sattApattANi khaviyANi // 1 // micche sAsaNamIse, avirayadese pamatta apamatte / niyaTTi aniyaSTi, suhumuvasama khINa sajogiajogi guNA / // 2 // abhinavakammaggahaNaM, baMdho oheNa tattha vIsasayaM / titthayarAhAragadugavajaM, micchaMmi satarasayaM // 3 // narayatiga jAithAvara cau, huMDAyavachivaTThanapumicchaM / solaMto igahiyasaya, sAsaNi tirithINaduhagatigaM // 4 // aNamajhAgiisaMghayaNacau, niujjoa kukhagaisthitti / paNavIsaMto mIse, causayari duAuyaabaMdhA // 5 // samme sagasayari jiNAubaMdhi, vairanaratigabiyakasAyA / uraladugaMto dese, sattaTThI tiyakasAyaMto // 6 // tevaTTi pamatte soga, arai athiraduga ajasa assAyaM / vucchijja chacca satta va, nei surAuM jayA nidraM // 7 // guNasaTThi appamatte, surAuM baMdhaMtu jai ihAgacche / annaha aTThAvannA, jaM AhAragadugaM baMdhe // 8 // aDavanna apuvvAiMmi, niddadugaMto chapanna paNabhAge / suradugapaNiMdi sukhagai, tasanavauralaviNutaNuvaMgA // 9 // samacauranimiNajiNavanna, agurulahucau chalaMsi tIsaMto / carame chavIsabaMdho hAsaraIkucchabhayabheo // 10 // aniyaTTi bhAgapaNage, igegahINo duvIsavihabaMdho / pumasaMjalaNacauNhaM, kameNa cheo satara suhume // 11 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 caudaMsaNuccajasanANavigghadasagaMti solasuccheo / tisu sAyabaMdhacheo, sajogibaMdhaMtuNaMto a // 12 // udao vivAgaveyaNamudIraNamapatti iha duvIsasayaM / satarasayaM micche mIsa-sammaAhArajiNaNudayA // 13 // suhUmatigAyavamicchaM, micchataM sAsaNe igArasayaM / nirayANupuvviNudayA, aNathAvaraigavigalaaMto // 14 // mI sayamaNupuvI - NudayA mIsodaeNa mIsaMto / causayamajae sammA-NupuvvikhevA biyakasAyA // 15 // maNutiriNupuvvi vivaTTa, duhaga aNAijjaduga sataracheo / sagasIi desi tirigaI, Au niujjoya tikasAyA // 16 // aTThaccheo igasI, pamatti AhArajugalapakkhevA | zrINatigAhAragadugacheo, chassayari apamatte // 17 // sammattaMtimasaMghayaNatiyagaccheo bisattari apuvve / hAsAichakka aMto, chasaTThi aniyaTTiveyatigaM // 18 // saMjalaNatigaM chacheo, saTThi suhumaMmi turiyalobhaMto / vasaMtaguNe guNasa, risahanArAyadugaaMto // 19 // sagavanna khINa ducarami niddadugaMto a carami paNapannA / nANaMtarAyadaMsaNacau, cheo sajogi bAyAlA // 20 // titthudayA uralAthira - khagaiduga-parittatiga-cha- saMThANA / agurulahuvannacau-nimiNa-teyakammAisaMghayaNaM // 21 // dUsara sUsara sAyA - sAegayaraM ca tIsa vuccheo / bArasa ajogi subhagA ijja sannayaraveyaNIyaM // 22 // tasatiga paNidi maNuyAu gaI jiNuccaM ti caramasamayato / udauvvudIraNA paramapamattAI sagaguNesu // 23 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esA payaDitigUNA veyaNIyAhArajugala thINatigaM / maNuAu pamattaMtA, ajogi aNudIrago bhagavaM( bhayavaM) // 24 // sattA kammANa ThiI, bandhAIladdhaattalAbhANaM / saMte aDayAlasayaM, jA uvasamu vijiNu biyataie // 25 // apuvvAicaukke, aNa tirinirayAu viNu biAlasayaM / sammAicausu sattaga-khayaMmi igacattasayamahavA // 26 // khavagaM tu pappa causu vi, paNayAlaM narayatirisurAu viNA / sattaga viNu aDatIsaM, jA aniyaTTI paDhamabhAgo // 27 // thAvaratirinirayAyava-duga thINatigega vigala sAhAraM / solakhao duvIsasayaM, biaMsi biatiyakasAyaMto // 28 // taiyAisu caudasatera-bArachapaNacautihiyasaya kamaso / naputthihAsachagapuMsa-turiyakohamayamAyakhao // 29 // suhumi dusaya lohaMto, khINaducarimegasao duniddakhao / navanavai caramasamaye, caudaMsaNanANavigdhaMto // 30 // paNasIi sajogi ajogi, ducarime devakhagaigaMdhadugaM / phAsaTTha vannarasataNu-baMdhaNa-saMghAyapaNa nimiNaM // 31 // saMghayaNa athira saMThANa, chakka agurulahu cau apajjattaM / sAyaM va asAyaM vA, parittuvaMgatiga susara niyaM // 32 // bisayarikhao ya carime, terasa maNuyatasatiga jasAijaM / subhagajiNuccapaNiMdiya, sAyAsAegayaracheo // 33 // nara aNupuvvi viNA vA, bArasa carimasamayaMmi jo khviuN| patto siddhiM deviMdavaMdiyaM namaha taM vIraM // 34 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcAryadineza zrI devendrasUrIzvarajI viracita kamacvaLAmAM dvitIya karmAMtha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayantu zrIvItarAgAH pUjyapAda vividha guNagaNAlaMkRta AcAryadevaza zrIdavandrasUrIzvarajI mahArAja sAhebaviracita karmastava nAmA dvitIya karmagraMtha 'karmavipAka" nAmano prathama karmagraMtha pUrNa karI have ApaNe karmasava" nAmano bIjo karmagraMtha zarU karIe. prathama karmagraMthamAM mULa 8 karmo ane tenI 148 158 uttara pravRtio savistara paNa samajAvavAmAM AvI che. bIjo karmagraMtha zarU karatAM pahelAM te mULa 8 karmo ane 148 158 uttaraprakRtine kaMThastha karI levI atizaya jarUrI che. kAraNake tenA ja upara A bIjA karmagraMthamAM baMdha-udayaudIraNA ane sattA samajAvavAmAM Avaze. baMdha-udaya-udIraNA ane sattAnA artho hamaNAM pahelI gAthAmAM ja samajAvavAmAM Avaze. koi paNa graMtha zarU karatAM pahelAM zAstrakAro nirvina graMthasamApti mATe ane vidyAnuM mANaso A graMtha vAMcavA-bhaNavAnI pravRtti Adare eTalA mATe (1) maMgalAcaraNa, (2) viSaya. (3) saMbaMdha ane (4) prayojana A cAra (anubaMdha catuSTaya) prathama gAthAmAM ja lakhe che te ziSTa puruSonA AcAranuM pAlana karavA mATe A graMthanA kartA pUjaya zrI devendrasUrIzvarajI mahArAjA paNa A prathama gAthAmAM maMgalAcaraNa Adi anubaMdhacatuSTaya jaNAve che taha thuNimo vIrajiNaM, jaha guNaThANesu sayalakammAiM / baMdhudaodIraNayA, sattApattANi khaviyANi // 1 // { thI tu: fkanuM thI anefmi ! bandhodayodIraNA-- sattAprAptAni kSapitAni / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha zabdArtha ta2 = tathA-tema-te prakAre thafNa = ame stuti karIzuM ara na = mahAvIra prabhunI, naDha = jema. je prakAre, TALavuM - code guNasthAnakomAM. mane mAruM = sarva karmona. vaMdhuradvArathI = baMdha-udaya ane udIraNAmAM tathA sattApattaLa = sattAmAM prApta thayelAM ravRtriyANa = khapAvyAM che. gAthArtha- cauda guNasthAnakomAM baMdha-udaya-udIraNA ane sattAmAM prApta thayelAM sarve karmone (prabhu mahAvIra svAmIe) je rIte khapAvyAM che. te rIte (batAvatAM batAvatAM) ame prabhu zrI mahAvIra svAmInI stuti karIzuM. || 1II vivecana- jJAna-darzana-cAritra e AtmAnA mukhya guNo che. te guNo karmothI DhaMkAyelA che. dharmakAryanA prayatna vizeSathI A guNo AtmAmAM pragaTa thAya che. karmo dUra thavAthI AvirbhUta bane che. vAdaLathI DhaMkAyelo sUrya vAdaLa dUra thavAthI jema pragaTa thAya che tema karmo dUra thavAthI jIvamAM guNo pragaTa thAya che. sarve jIvomAM svarUpe sarakhe sarakhA anaMta-anaMta gaNe che. paraMtu karmonA AvaraNanA ochA-vadhatA paNAne lIdhe ochA-vadhatA pragaTa thAya che. tethI pragaTa thayelA te guNonI taratamatAne lIdhe jIvomAM paNa bheda paDe che. tene ja "guNasthAnaka" kahevAya che. guNonuM sthAna, guNonuM hovuM, guNonI taratamatA, guNonuM ochAvadhatApaNuM, hInAdhikapaNe guNonuM hovuM te guNasthAnaka, pragaTa thayelA guNomAM jIva-jIve guNonI hInAdhikatA hovAthI AvAM guNasthAnako jeTalA jIva eTalAM (arthAt anaMtAM) thAya che. paraMtu sarva jIvone sukhe samajAya eTale teno cauda bhedomAM samAveza karavAmAM Avyo che. paraspara thoDI-thoDI taratatA (hInAdhikatA) ne nahI gaNIne mukhya athavA adhika tarata matAthI A guNasthAnako ka5vAmAM AvyAM che. je bIjI gAthAmAM jaNAvAze. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava prabhu mahAvIra svAmIno AtmA paNa anAdikALathI ApaNA sarSanI jema ja prathama miSTi guNasthAnaka ja hatA. ane dhamaprayatna jAgavAthI te AtmA anukrame Atmika-vikAsa sAdhatA sAdhano sAmAnyathI code guNasthAnako pasAra karIne mokSe gayo che. te code guNasthAnaka caDavAmAM karmanI 148 158 uttaraprakRtimAMthI baMdha-udayaudIraNA ane sattAmAM teozrIe ochI chI je rIte karI che. te rIti mujaba kayA kayA guNasthAnake keTalI keTalI karmaprakRtio baMdhAdimAMthI ochI thatI jAya che te darzAvatAM darzAvatAM ame prabhuzrI mahAvIrasvAmInI stuti karIzuM. vyaktimAM rahela "asAdhAraNa" ane "yathArtha" guNa gAvA tene stuti kahevAya che. prabhu zrI mahAvIra svAmImAM paNa sakalakarmono mUlathI nAza karavA rUpa je guNotkarSa hato te asAdhAraNa ane yathArtha ja hato. tethI te karmonA nAzanA prakaraNane jaNAvavuM e paNa prabhu zrI mahAvIra svAmInI stuti ja kahevAya che. prabhuzrI mahAvIra svAmImAM vaparAyelA vIra zabdanA nIce mujaba 4 artho thAya che. (1) vize-tapunarmAvena ti vIra:- vizeSa karIne eTale ke pharIthI pAchuM AvavuM na paDe te rIte je mokSamAM gayA te vIra. athavA pharIthI AtmAmAM pAchAM Ave nahIM te rIte karmone jeoe dUra kayAM che. te vIra kahevAya che. (ahIM r dhAtu gamana ane apanayana arthamAM che ane AgaLa vi upasarga che.) (2) vIrata ma zatru prati- kaSAya-upasarga-ane pariSahAdi AtmAnA zatruo pratye je bahAdUrI batAve, teono parAbhava kare, teonI sAme hAra na khAya te paNa vIra kahevAya che. (ahIM vIruM dhAtu parAkrama arthamAM che.) (3) viziSTa ra (naM) varga : ara: viziSTa evuM ira eTale jJAna che. jenuM te vIra, arthAt sarva dravya- kSetra-kALabhAvanuM saMpUrNa ane yathArtha evuM viziSTa jJAna jenuM che te vIra kahevAya che. (ahIM fa upasarga pUvarka 6 dhAtuthI varga pratyaya che) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha (4) viziSTA I:-lakSma:, tAM rAti=manthemsa: yati vRtti vIra: viziSTa=sarvabhuvanamAM AzcaryakArI evI svarga ane mokSanI je lakSmI che. te lakSmI bhavyajIvone je Ape che te vIra kahevAya che. (ahIM vi pUrvaka rU zabda che ane rU dhAtu che.) uparokta cAra artho thI yukta evA prabhuzrI mahAvIrasvAmInI ame ahIM stuti karIe chIe. paraMtu mAtra koi nAmadhArI mahAvIra hoya tenI ame stuti karatA nathI. A maMgaLAcaraNa thayuM. have baMdhAdi cAranA artho A pramANe che. 30 (5) baMdha- mithyAtva-avirati-kaSAya- ane yogAdi nimitto dvArA kArmaNa vargaNAnA paramANuonuM jJAnAvaraNIyAdi rUpe pariNAma pAmI AtmAnI sAthe dudha ane pANInI jema athavA loDhA ane agninI jema ekameka thavuM. paraspara baMdhAi javuM te baMdha kahevAya che. (6) udaya- te bAMdhelA jJAnAvaraNIyAdi karmono phaLa ApavAno samaya pAke tyAre athavA ghAsanI garamIthI kerI jema vahelI pakAvAya tema apavartanAdi karaNa vaDe karmone vahelAM udayamAM lAvIne tenA phaLane bhogavavuM te udaya kahevAya che. (7) udIraNA- je karmo hAla udayamAM cAle che te ja karmonA bhAvimAM udayamAM AvanArA karmaparamANuone tyAMthI khaseDIne vahelA udayamAM lAvavA ane cAlu samayamAM bhogavavAM te udIraNA kahevAya che. (8) sattA- baMdi dvArA prApta thayela karmonuM te ja rUpe AtmA sAthe hovuM-rahevuM te sattA kahevAya che. bAMdhela karmo nirjarAthI nAza pAme che ane saMkrama thavAthI bIjA karma rUpe thai jAya che. A (nirjarA ane saMkrama) e banne karmonI vikSita prakRtirUpe sattAne TALanAra che. eTale je je karmo baMdha dvArA karmatva (nAmanA AtmasvarUpane potApaNAne-karmapaNAne pAmyAM che. te te karmone te te karmapaNAmAMthI nirjA ane saMkrama dvArA badalI zakAya che paraMtu te na badalatAM, tenA te karmapaNe rahevA devAM tene sattA kahevAya che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 31 A bIjA karmagraMthamAM code guNasthAnake keTalAM keTalAM karmo baMdhaudaya-udIraNA sattAmAM hAya. kyAM keTalAM keTalAM ochAM thAya te javAze. A viSaya athavA abhidheya kahevAya che. saMbaMdha ane prayojana adhyAhArathI samajI levAM, prabhuzrI mahAvIrasvAmInI stuti karI che mATe prabhuzrI mahAvIra svAmInuM je Agama, tene anusAre ja A graMtha kahevAze A saMbaMdha jANavo. ane sva-parano upakAra karavo e prayojana jANavuM. (ahIM mULagAthAmAM "rAyA'' je zabda che. tyAM svArthamAM pratyaya thayela che ema jANavuM. paraMtu tRtIyAvibhakti che ema na jANavuM) . 1 - cauda guNasthAnako upara baMdhAdi cAra jaNAvavAnAM che mATe have prathama cauda guNasthAnako graMthakArazrI jaNAve che. micche sAsaNamIse, avirayadese pamatta apmtte| niyaTTianiyahi, suhumuvasamakhINasajogiajogiguNA / // 2 // (mithyAtvaM sAsvAdanamizramaviratadezaM pramattApramattam / nivRttyanivRtti sUkSmopazamakSINasayogyayogiguNAH // 2 // ) / zabdArtha - kiche = mithyASTi guNasthAnaka, sIsIsa = sAsvAdana ane mizradRSTi guNasthAnaka, vara = avirata ane dezavirata, pattapamatte = pramatta ane apramatta, niTTa- TTi = nivRtti ane anivRtti, sudu muvama = sUkSmasaM5rAya ane upazAntamoha, ravIpAsanA go1i = kSINamoha, sayogI ane ayogI. muOT = ema kula 14 guNasthAnako che. gAthArtha- (1) mithyASTi, (2) sAsvAdana, (3) mizradaSTi, (4) aviratasamyagdaSTi, (5) dezavirati, (6) pramattasaMyata, (7) apramattasaMyata, (8) nivRttikaraNa. (9) anivRttikaraNa, (10) sumaraMparAya. (11) upazAntamoha (12) kSINamA () yogikevalI, ane (14) ayogikevalI ema kula 14 guNasthAnako che. | 2 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha vivecana- guNonI taratamatA. guNonI hInAdhikatA, guNonuM ochA-vadhatA aMze hovuM tene guNasthAnaka kahevAya che. prAraMbhanAM guNasthAnakomAM chA-ochA guNo hoya che. uparA-uparanA guNasthAnakomAM vadhAre-vadhAre guNo hoya che. antima caudamA guNasthAnakamAM sauthI vadhAre guNo hoya che. have ApaNe cauda guNasthAnakonuM svarUpa joie. (1) mithyASTiguNasthAnaka mithyA eTale viparIta-ulaTI-udhI che. dRSTi=samajaNa jyAM te mithyASTi. evA jIvanuM je guNasthAnaka te mithyASTiguNasthAnaka, jayAM sudeva-suguru ane sudharmane kudevAdi rUpe jovAmAM Ave ane kudevakuguru ane kudharmane sudevAdi rUpe jovAmAM Ave, saMsAravardhaka heya bhAvone upAdeya rUpe jovAmAM Ave ane mokSadAyaka upAdeya bhAvone heyarUpe jovAmAM Ave, sarvajJa vItarAga paramAtmA pratye, temanI AjJA anusAra vartanArA saMsAranA sarvathA tyAgI paMcamahAvratadhArI guru pratye, ane temanA pratipAdita dharma pratye rUci na thAya, prema na jAge tevA jIvanuM je guNasthAnaka te prathama mithyASTi guNasthAnaka. mithyAtva mohanIya karma- nA udayathI jIvanI dRSTi AvI bane che. tattvone atattva mAne, atattvone tattva mAne. AmAM dRSTidoSa ja kAraNa che. jema dhaturAnuM pAna karelA manuSyane dhoLI vastumAM pILApaNAnI dRSTi thAya che. jema snehI athavA mitra upara paNa avizvAsa utpanna thatAM pratyeka pravRttimAM vahemabharI ja daSTi banI jAya che tevI ja rIte mithyAtvamohanA udayathI sUdevAdi upara jIvanI dRSTi kudevAdi rUpa ane kudevAdi upara sudevAdi rUpa banI jAya che. A mithyAtvanA judI judI rIte aneka prakAro che. (1) avyakta mithyAtva ane (2) vyakta mithyAtva, ekendriya jIvothI asaMjJI paMcendriya sudhInA jIvomAM pATa ajJAna hovAthI avyakta mithyAtva che ane saMjJA paMcendriyamAM samajaNa pUrvakanuM mithyAtva che te anna-mithyAtva che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 3.3 tathA (1) laukika mithyAtva ane (2) lokottara mithyAtva ema paNa 2 bhedo che. sAMsArika bhoga sukho meLavavA mATe, maLelAne sAcavavA mATe, athavA tenI vRddhi mATe game tevA deva-devIonI upAsanA karavI te laukika mithyAtva. ane tIvra AsaktithI e ja sAMsArika bhogasukho meLavavA mATe ke maLelAne sAcavavA mATe ke tenI vRdhdhi mATe vItarAMga paramAtmAnI ke tyAgI suguru AdinI upAsanA karavI te lokottaramithyAtva. tathA (1) prarUpaNA mithyAtva (2) pravartana mithyAtva, (3) pariNAma mithyAtva ane (4) pradeza mithyAtva ema cAra bhedo paNa mithyAtvanA che. jinezvara paramAtmAnA vacanothI viparIta upadeza Apavo te prarUpaNA mithyAtva, jinezvara paramAtmAnI AjJAthI viparIta pravRtti karavI-karAvavI te pravartana mithyAtva. manamAM ekAnta-ekanayano haTha Agraha, ekanaya tarapha ja manamAM baddhadaSTivALA banavuM te pariNAma mithyAtva, ane mithyAtvamohanIya karmanA pradezone udayamAM lAvI maMdarasAdi rUpe karI bhogavavAM te pradezamithyAtva. tathA kALane AzrayI paNa mithyAtvanA traNa bhedo thAya che. (1) anAdi anaMta, (2) anAdi sAnta, (3) sAdi sAnta. abhavya jIvone A guNasthAnaka anAdikALathI che ja ane kadApi te jIvo mokSe javAnA na hovAthI anaMtakALa A guNasthAnaka rahevAnuM che. mATe anAdi anaMta 1, saMsAramAM je bhavyajIvo che teone paNa A guNasthAnaka che to anAdikALathI ja, paraMtu bhavya hovAthI bhAvimAM mokSano yoga thavAno saMbhava che, eTale jyAre mokSe javA mATe uparanA guNasthAnakomAM caDhe tyAre A guNasthAnakano aMta Ave mATe anAdisAnta 2, je jIvo. A guNasthAnaka choDI samyaktva prApta karI punaH paDIne pAchA mithyAtve Ave che teone mithyAtvano prAraMbha hovAthI sAdi, ane AvA samyaktva pAmelA jIvo paDe to paNa vadhumAM vadhu Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. dvitIya karmagraMtha dezona ardhapudgala parAvarta kALe mokSe javAnA ja hovAthI mithyAtvano aMta karanArA bane che mATe sAdi-sAnta 3, - tathA (1) Abhigrahika, (2) anAbhigrahika, (3) sAMzayika, (4) Abhinivezika, ane (5) anAbhogika ema 5 bhedo paNa che. pote mAneluM hoya te ja sAcuM che ema mAnI levuM te Abhigrahika. sarva dharmo sarakhA ja che. badhA ja satya che ema mAnI levuM te anAbhigrahika. jinezvara prabhunA dharmamAM (arucipUrvaka) zaMkAo karavI te sAMzayika. potAnuM mAneluM asatya che ema jANavA chatAM haThAgrahathI pakaDI rAkhavuM te Abhinivezika vastu tattva jANavuM ja nahIM, ajJAnI ja rahevuM te anAbhoga mithyAtva. A pramANe mithyAtvanA aneka rIte aneka bhedo thaI zake che. tevA mithyAtvI jIvanA je jJAnAdi (alpapramANamAM) guNo hoya che te guNone mithyAdaSTi guNasthAnaka kahevAya che.' prazna- jo jIva mithyAdaSTi ja che avaLI buddhi ja che to tene guNo kema hoI zake ? ane jo guNo (sadguNo) che to pachI tevA jIvane mithyAdaSTi kema kahevAya ? prakAza ane aMdhakAranI jema mithyAdaSTipaNuM ane sadgaNonuM hovuM te banne paraspara virodhI che. uttara- prazna barAbara che. jo ke mithyAdaSTi jIvamAM vAstavika paNe to arihaMta paramAtmAe kahela jIva-ajIva Adi tattva viSayaka dRSTi to viparIta ja che, eTale te saMbaMdhI guNo nathI ja. tathApi A manuSya che, A pazu che, A mAtA-pitA che, A putra-putrI che'' ityAdi vyAvahArika cUladaSTi samyagdaSTinA jevI ja aviparIta=sAcI hoya che te alpaguNane AzrayI tene guNasthAnaka kahevAya che. chelle chelle nigodAvasthAmAM rahelA jIvane avyakta jJAna hovA chatAM paNa sparza-rasa AdinuM jJAna aviparIta ja hoya che. tene AzrayI guNasthAnaka kahevAya che. (juo paMcasaMgraha dvAra 1 gAthA 15 nI TIkA). Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava : athavA bIjo uttara e che ke "mULamAM ja sarva jIvo guNamaya, che. gADha mithyAtvanI avasthAmAM A guNo DhaMkAyelA hovA chatAM aMdara paDelA to hoya ja che. mATe upacArathI guNasthAnaka kahevAya che. ane apunarbandhakAdi maMda mithyAtvanI avasthAmAM e vAstavika guNasthAnaka bane che. kAraNake guNono prAdurbhAva zarU thAya che tathA upara uparanA guNasthAnakanI bhUmikA taiyAra thai hevAthI paNa e guNasthAnaka kahevAya che. . prazna- jo tevA mithyAdRSTimAM "A manuSya che" ityAdi jJAna aviparIta (yathArtha) che ema mAnIne tene guNasthAnake kahevA jeTalI tame udAratA batAvo cho to pachI kharekhara tevo alpaguNa yathArtha hovAthI te alpaguNane AzrayI tene samyagdaSTi paNa kahevo ja joie kAraNake manuSyAdinI dRSTi to samyagU ja che ne ? * . uttara- tamArI vAta satya che paraMtu A manuSya. che ityAdi bAhya-sthUladaSTine AzrayI samyagRSTipaNuM kahevAtuM nathI. ema jo kahIe to sarve jIvo samyagdaSTi ja thAya. mATe ema na kahetAM jIvaajIva-puNya-pApa Adi paramAtmA vaDe kahevAyelAM tattvo upara sacine AzrayI samyagadRSTi. kahevAya che. tevI ruci to A jIvane che ja nahI- mATe samyagudRSTi kahevAto nathI. tathA "A sarvathA manuSya ja che" vagere ekAnta mAnato hovAthI paNa mithyAdRSTi che. ' prazna- to paNa kharekhara nyAyanI rItie to AvA jIvane chevaTe mizradRSTi to kahevo ja joIe, paNa mithyASTi nahIM. kAraNake - jIva-jIvAdi tattvo upara aruci che ane A manuSya che ityAdi bhUlavyavahAramAM rUci che. ema bane hovAthI mizradaSTi kahevo ucita che. paraMtu mithyAdRSTi kema kahevAya ? * uttara- A vAta barAbara nathI kAraNake jinezvara paramAtmAnAM sarva vacano mAnya rAkhe, paraMtu jo temAMnuM eka pada paNa na mAne to paNa sarvajJa prabhu upara sarvajJapaNAno vizvAsa na hovAthI mithyASTi ja kahevAya che, to A jIvane to sarvajJakathita sarvatattva upara aruci Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 dvitIya karmagraMtha ja che, mATe sthUlavyavahAravALI rucimAtrathI samyagdaSTi kahevAto nathI. zAstramAM kahyuM che ke "pathavi sadnto sunnatyaM chidrio '' samyagdaSTi ane mithyASTimAM A ja aMtara che ke je samyagdaSTi che te potAne sarvajJakathita jIva-ajIva Adi tattva samajAya ke na samajAya to paNa sarvajJaprabhu upara sarvajJa ane vItarAgapaNAnI zraddhAthI satya karIne ja svIkAre che jyAre mithyAdRSTi jIvane potAne jeTaluM samajAya teTaluM satya mRAne che ane na samajAya tene mithyA mAne che. eTale sarvajJaprabhu pratye sarvajJatAno ane vItarAgatAno vizvAsa na hovAthI eka-be pado vinA saghaLI dvAdazAMgI mAnavA chatAM paNa te mithyASTi ja kahevAya che. AvA prakAranA jIvanuM alpa vyAvahArika guNovALuM je guNasthAnaka te prathama mithyAdaSTi guNasthAnaka che. teno kALa traNa prakAre che. (1) abhavya jIvone AzrayI anAdi-anaMta. (aparimitakALa). (2) bhavyajIvone Azraya anAdi-sAnta. (Adi nahI paNa aMta Ave). (3) samyakatva pAmyA pachI paDelA jIvane AzrayI sAdi-sAnta. (Adi paNa hoya ane aMta paNa hoya) teno kALa jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezona ardhapudgala parAvartana.. (2) sAsvAdana guNasthAnaka A guNasthAnakanAM be nAma che. (1) sAsAdana ane (2) sAsvAdana. AyaM (aupazamika samyaktvalAbhaM) sAdayati-apanayatIti sAsAdanam aupathamikasamyakatvane je lAbha tene Aya kahevAya che. teno je nAza kare, anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya evo che ke jenA pratApe prApta thayela aupathamika samyakatva cAlyuM jAya te AsAdana, ane te anaMtAnubaMdhInA udaya sahita je guNasthAnaka te sAsAdana guNasthAnaka kahevAya che. ahIM gAya nA 2 * lopa thayo che. sa+mArca+sana = 3 no lopa thavAthI lAlana zabda bane che. AsAnena sada vartate ya: sa: sIsAna:. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 37 bIjuM nAma svAna che. ahIM sa+gAsnAna zabda che. samyaktvano je rasa, tenA yatkiMcit paNa AsvAdanI sAthe je varte te sAsvAdana. jema khIra khAtI vakhate viziSTa madhura rasano AsvAda thAya che. te ja khIranuM vamana karatAM tevo nahIM paNa malIna yatkiMcit madhura rasa anubhavAya ja che. tema aupazmaka samyaktvanA kALamAM ja anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya thavAthI malIna evo samyaktvano je rasAsvAda Ave te sAsvAdana guNasthAnaka kahevAya che. A guNasthAnakanI prApti pahelA guNasthAnakathI kadApi thatI nathI. paraMtu pahelA guNasthAnake rahyo chato jIva traNa karaNa karIne aupamika samyaktva pAmIne cothuM guNasthAnaka prApta kare che ane tyAMthI paDatAM A bIjuM sAsvAdana guNasthAnaka Ave che, mATe sAsvAdanane samajavA sAruM prathama traNa karaNa samajavAM jarUrI che te A pramANe che. karaNa eTale adhyavasAya- AtmAnA pariNAma, tene karaNa kahevAya che. tenA traNa bhedo che. (1) yathApravRttakaraNa, (2) apUrvakaraNa, (3) anivRttikaraNa. gaMbhIra ane apAra evA saMsAra sAgaramAM anAdi kALathI bhaTakato bhaTakato A jIva tenI tathAbhavyatA pAkavAthI (temAM rahelI yogyatA viziSTa banavAthI) nadI-goLagholanA nyAye tenA AtmapariNAma kaMika zuddha bane che tene yathApravRttakaraNa kahevAya che. parvatanI pAse vahetI nadImAM parvata uparathI pavananA yoge gabaDelA nAnA nAnAM pattharo pANInA vegamAM taNAtA-taNAtA Amatema athaDAtA phuTAtAsahajapaNe goLa ane lIssA thAya che. paNa samajI zocIne buddhi pUrvaka goLa ane lIssA thatA nathI. tenI jema A jIva paNa sAMsArika sukhaduHkhone anubhavato sahajapaNe (samajI-zocIne buddhipUrvaka nahI) je smazAnIyA vairAgyanI jema komaLa ane kaMika zuddha pariNAmavALo bane te pariNAmane yathApravRttakaraNa kahevAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dvitIya karmagraMtha cA= saheje saheje pravRtta Avelo, bahu ja prayatnapUrvaka nahI lAvelo evo je ra adhyavasAya te yathApravRttakaraNa. A yathApravRtta karaNa karavAthI yuSyakarma vinA zeSa sAtakarmonI sthiti A AMtmAe je dIrgha (70-30-20 koDAkoDI sAgaropamanI) bAMdhelI che te tamAma tuTI jAya che ane sAte karmonI sthiti mAtra ekeka koDAkoDI sAgaropamamAM paNa kaMika nyUna arthAt aMtaHkoDAkoDI sAgaropama pramANa thai jAya che. yathApravRttakaraNa e. kAraNa che ane sthiti tuTavI te teno vipAka arthAt phaLa che. kArya che. A karaNathI sthiti tuTavA vaDe jIva laghukarmI banyo e ja mahAna lAbha che. A yathApravRttakaraNa bhavya-abhavya banne prakAranA jIvo kare che. paraMtu abhavya jIvo ahIMthI AgaLa vadhI zakatA nathI, ahIM rahI jAya che, athavA punaH dIrghasthiti bAMdhI paDI jAya che. bhavyajIvomAM koika paDI jAya che. koika tyAM ja varte che ane jeno vIrSollAsa adhika che te koika AgaLa vadhe che. A yathApravRttakaraNa bhavya-abhavya jIvo paNa ghaNI vAra kare che paraMtu koika ja vakhata, mAtra bhavyajIva jAya che, tenA yathApravRtta karaNane ja ativIryollAsathI AgaLa vadhI. huM carama-yathApravRttakaraNa kahevAya che. je jIvo A yathApravRttakaraNa karavA vaDe sAtakarmonI sthiti aMtaHkoDAkoDI ka2Ine punaH have saMsAracakramAM be ja vAra utkRSTa sthiti bAMdhavAnA che. teone dvirbandhaka kahevAya che. jeo paDIne phakta eka ja vAra sAtakarmonI utkRSTa sthiti bAMdhavAnA che te samRddhadhaka kahevAya che. ane jeo paDavAnA nathI athavA paDe to paNa punaH utkRSTa sthiti bAMdhavAnA ja nathI teo apunarbandhaka kahevAya che. dvirbandhaka karatAM samRddhdhaka, ane samRddhadhaka karatAM apunarbandhaka ujjavala pariNAmI che. A jIvo tIvrabhAve pApa karatA nathI. kadAca koI pApa karavuM paDe to paNa maMdabhAve kare che. sAMsArika koi paNa prasaMgone bahumAna ApatA nathI, ucita AcaraNanI maryAdAmAM je varte che. carama-yathApravRttakaraNamAM Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 39 Avelo jIva saddaguruno yoga maLatAM ja dharmazravaNa kare che. tenAthI saMsArane asAra jANI anukULa padArtho pratyeno rAga ane pratikULa padArtho pratye dveSa e ja mArA zatru che mane gAMThanI jema duHkha Ape che. rAga ane dveSane gAMTha (peTamAM thayelI sAraNagAMTha AdinI jema pIDAkArI gAMTha jevA) mAne che. zAstrIyabhASAmAM tene granthi kahevAya che. ' A granthi pAse pahoMcelA jIvone granthideze AvelA jIvo kahevAya che. A granthi joine lagabhaga ghaNA jIvo bhayabhIta thayA chatA paDI jAya che athavA tyAM ja rahI jAya che. AgaLa vadhavA utsAhita thatA nathI. A yathApravRttakaraNa thayuM. . je AtmAnA varSollAsa tIvra che. rAga-dveSanI A graMnthine cUravA samartha che. dharmazravaNathI jenuM mana viziSTa vairAgyabhInuM banI cukayuM che. jJAnathI saMsArane asAra samaje che. sAMsArika sukhone ja duHkha samaje che, tevo koi AtmA anAdi saMsAramAM kadApi na AvelA apUrva vairAgya yukta adhyavasAya vALo bane che A tIvra vairAgyavALA adhyavasAyane ja zAstromAM apUrvakaraNa kahevAya che. pahelAM kadApi nathI AvyuM mATe apUrva kahevAya che. te karaNa karavAthI rAga-dveSanI je anAdikALanI gupta-ina-kaThaNa gAMTha hatI te bhedAya che. cUrAya che, tIvra rAga-dveSAdi maMda banI jAya che. jethI AtmA te rAgAdithI have parAbhava pAmato nathI. jema sopArIsuMTha athavA gaMThoDAno TukaDo akhaMDa hoya to khAtAM dAMta bhAMgI nAkhe. te ja sopArI-suMTha-athavA gaMThoDAno TukaDo milcarathI cUrA rUpe karatAM phAkInI jema turaMta peTamAM cAlyo jAya che. jIvano parAbhava karI zakato nathI. tema ahIM paNa rAgavaiSano granthibheda thavAthI have te rAga-dveSa maMda thavAthI jIvano parAbhava karI zakatA nathI. apUrva adhyavasAya te apUrvakaraNa ane tenuM kArya pranthibheda jANavo. - tathA A apUrva varSollAsa rUpa apUrva karaNa vaDe A jIva te ja kALe karmone haLavAM karavA mATenAM bIjAM paNa 4 kAryo kare che. . (1) sthitighAta, (2) rasaghAta, (3) guNazreNI, (4) apUrvasthitibaMdha. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha (1) pUrve yathApravRttakaraNa vaDe sAtakarmonI sthiti je aMtaHkoDAkoDI karelI che. temAMthI paNa A apUrvakaraNa dvArA sthitino ghAta kare che. sattAmAM je sthiti che- tenA agrima bhAgathI utkRSTapaNe seMkaDo sAgaropama pramANa ane jaghanyathI palyopamanA saMkhyAtamA bhAga pramANa sthiti toDe che. A badhuM kArya mAtra aMtarmuhUrtanA kALamAM ja kare che. Avo sthitino ghAta pahelAM kadApi karyo nathI mATe apUrvasthitighAta kahevAya che. tevA hajAro sthitighAta eka apUrvakaraNanA aMtarmuhUrta kALamAM thAya che. *40 (2) karmonI sthitighAta vaDe je je sthiti khaMDita karavAmAM Ave che temAM rahelA tIvrarasano ghAta karavAmAM Ave te rasaghAta, eTale ke te truTita thayelI sthitimAM je rasa (karmonI tIvrazakti) che tenA buddhithI anaMtabhAgo kalpIe, temAMthI 1 bhAga rAkhI zeSa anaMtabhAga pramANa rasano ghAta kare che tene 2saghAta kahevAya che. punaH je ekabhAga rAkhyo tenA buddhithI anaMtabhAga kalpI ekabhAga rAkhI zeSa anaMtabhAgono nAza kare che te bIjo rasaghAta kahevAya che. eka apUrvakaraNamAM hajAro sthiti ghAta, ane eka-eka sthitighAtamAM hajAro rasaghAta thavAthI lagabhaga hInarasavALuM baneluM te karma uparanI sthitithI kharIne udayakALamAM ja goThavAi jAya che ane uditakarmanI sAthe ja bhogavAi jAya che. (3) sthitighAta ane rasaghAtathI khaMDita ane hIna rasavALA bane te karmadalikone sthitinA agrimabhAgathI utArIne jaldI pUrNa karavA mATe A jIva udayasamayathI aMtarmuhUtakALamAM pratisamaye asaMkhyAtaguNAkAre je goThave tene guNazreNI kahevAya che. seMkaDo sAgaropama pramANa uparanI sthitinuM karma mAtra aMtamuhUrtanA kALamAM ja goThavAi jAya che ane udita karmanI sAthe bhogavAi paNa jAya che.. 1. azubha prakRtionI sthitijJAtathI truTita ane atruTita ema sattAmAM rahelI tamAma sthitimAM A rasaghAta thAya che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 kamastava (4) atyAra sudhI pariNAmanI dhArA tIvra ane maMda thatI hatI, eTale karmonI sthiti kyAreka utkRSTa, kyAreka madhyama, kyAreka jaghanya (guNasthAnakanI bhUmikA pramANe), punaH kyAreka utkRSTa A jIva bAMdhato hato, paraMtu A apUrvakaraNamAM apUrva vizuddhi hovAthI eka sthitibaMdha pUrNa thayA pachI bIjo sthitibaMdha, ane bIjo sthitibaMdha pUrNa thayA pachI trIjo sthitibaMdha niyamA palyopamanA saMkhyAtamA bhAge hIna-hIna ja bAMdhe, paNa adhika na bAMdhe, te. apUrvasthitibaMdha. A pramANe A apUrvakaraNamAM A jIva eka to granthabheda kare che vaLI sthitighAtAdi A cAra apUrva kAryo kare che. jenAthI bhavAbhinaMdIpaNuM ochuM thatuM jAya che ane AtmAbhinaMdIpaNuM vadhatuM jAya che. samyakatva pAmavA mATenI bhUmikA rUpa pUrva taiyArI thatI jAya che. rAga-dveSanuM maMda thaI javuM, apUrva vIrSollAsanuM vadhavuM, sthiti-rasanuM ghaTavuM, zubhaprakRtionA rasanuM vadhavuM, navuM navuM karma ochuM ja bAMdhavuM. A badhuM apUrvakaraNanuM ja kArya che. A pramANe apUrvakaraNa karIne have anivRttikaraNamAM praveza kare che. anivRttikaraNa eTale ke jyAM pariNAmanI taratamatA nathI te athavA jyAMthI samyakatva prApta karyA vinA pAcho na phare, avazya samyakatva pAme ja, te pahelAM nivRtti (pAchA haThavAnuM) na kare tevo AMtmAne je adhyavasAya. tenuM nAma anivRttikaraNa. A karaNano paNa kALa aMtarmuhUrta ja hoya che. pratisamaye vizuddhi vadhAre vadhAre vadhatI jAya che. sthitighAtAdi cAlu ja che. haju guNasthAnaka paheluM mithyASTi ja che.. mithyAtvamohanIyanA baMdha-udaya-udIraNA ane sattA badhuM ja cAlu che. ema karatAM anivRttikaraNanA saMkhyAtAbhAga pasAra thAya ane jayAre eka saMkhyAtamo bhAga bAkI rahe tyAre A mithyAtvanA udayane aTakAvavA mATe ja "aMtarakaraNa" kare che. eTale ke AtmA pArsa mithyAtvamohanIya karmanI je aMta:koDAkoDI sAgaropama pramANa sthiti sattAmAM paDelI che ane kramaza: udayamAM Ave che. te sthitimAM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 dvitIya karmagraMtha anivRttikaraNano je eka saMkhyAtamo bhAga bAkI che teTalI (nAnA aMtarmuhUrta pramANe) sthiti bhogavavA mATe rahevA daIne tenI uparanI eka aMtarmuhUrta pramANa sthitine tyAMthI khAlI karavAnuM, dalika vinAnI sthiti karavAnuM kAma A jIva kare che, Ama vacce AMtarU karavAthI sthitinA kharekhara AMtarA sAthe traNa bhAgo thai jAya che. ane AMtarA vinA gaNIe to. nIce ane upara ema be bhAgo thAya che. aMtarakaraNa vALI vaccenI sthitimAM mithyAtva mohanIyakarmanAM je je daliko che tene udIraNA ane apavarNanA karaNa vaDe nIcenI sthitimAM nAkhe che ane keTalAMka dalikone udvartanA karaNa vaDe uparanI sthitimAM nAkhe che ema upara-nIcenI sthitimAM nAkhavA vaDe aMtarakaraNamAMthI sthitinAM dalika sarvathA khAlI kare che. aMtarakaraNanI nIcenI aMtarmuhUrta pramANa sthitine prathamasthiti- heThalI sthiti athavA nAnI sthiti kahevAya che. ane aMtarakaraNanI uparanI sthitine bIjIsthiti-uparanI sthiti athavA moTI sthiti kahevAya che. pahelI sthitine bhogavato, aMtarakaraNane khAlI karato, ane uparanI moTI sthitine upazamAvato A jIva AgaLa vadhe che. upazamAvavuM eTale ke mithyAtvamohanIya karmanI sthiti je udIraNA ane apavartanA Adi karaNo vaDe vahelI paNa udayamAM lAvI zakAya tema hatI te sthitine tyAM ja rahe, vahelI udayamAM na Ave tevI karavI. tene upazamAvavuM kahevAya che, tenuM sAmAnya citra A pramANe che. anivRttikaraNa 5 saMkhyAtA bhAga | 1 saM. bhAga aMtarakaraNa | bIjIsthiti " | pahelI sthiti ' | moTI sthiti pahelI sthiti aMtarmuhUrta pramANa che. tene udayathI bhogave tyAre jIva mithyAtvI che. te ja vakhate aMtaHkaraNanA dalikone pahelI-bIjI ema banne sthitimAM nAkhIne tyAnI bhUmi khAlI kare che. cokhkhI kare Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 karmastava che tethI ja tene antara (AMtaruM) karaNa (karavuM) ema kahevAya che. ane bIjI sthitine udaya, udIraNA Adi karaNone mATe ayogya karI dibAvI de che tene upazama kahevAya che. ema karato A jIva anivRttikaraNanA saMkhyAtamA bhAgarUpa je prathama sthiti che temAMthI be AvalikA bAkI rahe tyAre AgAla ane eka AMvalikA bAkI rahe tyAre udIraNA aTakAve che pachI te prathamasthiti jyAre pUrNa thAya ane aMtarakaraNamAM A jIva jevo praveza kare te ja samaye mithyAtvamohanIya karma udayamAM na hovAthI upazama samyakta prApta kare che. je ma vanamAM lAgelo dAvAnaLa AgaLa vadhato vadhato ukharabhUmine athavA baLelAM kASTAdine pAmIne dAhyavastu na maLavAthI bUjhAya che. tema A mithyAtvarUpa dAvAnaLa . paNa aMtarakaraNanA prathamasamaye ja A jIvane upazama samyakatvanI prApti thAya che. aMtarakaraNamAM mithyAtvanAM daliko nathI ane uparanI sthitinAM mithyAtvanAM daliko upazAnta che. eTale udIraNA Adi karaNI vaDe paNa udayamAM AvavAnAM nathI. tethI mithyAtvamohanIyano udaya na hovAthI mokSanA bIjabhUta, pUrve kadApi prApta nahIM kareluM evuM A upazama samyakatva jIvane prApta thAya che. samyakatvanI A vizuddhi vaDe uparanI sthitimAM je upazAnta mithyAtvamohanIya che temAM rahela rasane haNI-haNIne te karmamAM dalikone alpa-alpa rasavALAM kare che. tene ja zAstromAM tripuMjIkaraNa kahevAya che. eka ja mithyAtvamohanIyanA je karmaparamANuomAMno rasa maMda- beThANIo athavA ekaThANIyo thai jAya che tene samyakatvamohanIya kahevAya che. je karma paramANuomAM madhyama beThANIo rasa thaI jAya che te mizramohanIya kahevAya che ane haju paNa je karmaparamANuomAM tIvra beThANI, traNaThANIyo ane cAra ThANIo rasa varte che tene mithyAtvamohanIya ja kahevAya che. samyaktvanA prathamasamayathI ja uparanI bIjI sthitinAM mithyAtvanAM dalikonuM tripuMjIkaraNa cAluM thAya che. eTale ke mithyAtvanAM dalikone mizramehanIya. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 1 TS dvitIya karmagraMtha ane samyakatvamohanIyamAM asaMkhyAtaguNa pratisamaye saMkramAve che. samyakatvanA prathama samaye ja traNa darzanamohanIyanI sattA (tripuja) thai jAya che. tyArabAda pratisamaye te ja saMkrama cAlu rahe che ane samyakatva mohanIya tathA mizramohanIyanI latA vadhu puSTa bane che. koi ThekANe mithyAtvamohanIyanI prathamasthitinA caramasamaye vartato jIva bIjI sthitimAM rahela mithyAtvamohanIyanA traNajje kare che ema paNa Ave che. samyatvavALI avasthAmAM mithyAtvano miznasamyatva mohanIyamAM pratisamaye asaMkhyAta guNAkAre saMkrama karavAnuM A kAma cAlu ja rahe che. tenuM sAmAnya citra A pramANe che. aMtarakaraNa | mithyAtvamohanIya tIvra 2,3,4 ThANIyo rasa. jIva sAsvAdana | mizramohanIya madhyama beThANIyo rasa | samyakatvamohanIya maMdara,tathAekaThANIyorasa traNa puMjane karato, aMtarakaraNamAM vartato jIva parama AphlAda rUpa upazama samyatvane anubhavato aMtarakaraNamAM AgaLa vadhe che. A aMtarakaraNano kALa aMtarmuhUrta che temAM jaghanyathI 1 samaya ane - utkRSTathI 6 AvalikA jeTalo aMtarakaraNane kALa bAkI hoya tyAre aMtarakaraNamAM ja koI jIvane samyakatvane malIna karI nAkhe tevo "anaMtAnubaMdhI" kaSAyano udaya thAya che. jo ke mithyAtvamohanIya ane anaMtAnubaMdhInI evI joDI che ke banne sAthe ja lagabhaga baMdha-udayamAM Ave che. eTalA ja mATe aMtarakaraNamAM mAtra mithyAtvamohanIya karmanAM dalikone ja upara-nIcenI sthitimAM nAkhIne khAlI karela hatAM, paraMtu anaMtAnubaMdhInAM dalikone tyAMthI upADIne upara-nIce nAkhIne khAlI karela nathI, chatAM mithyAtvamohanIyane udaya aTakI javAthI tene sAthIdAra anaMtAnubaMdhI paNa kSayopazamabhAvane pAme che. jethI A AtmA nirmaLa zuddha samyakatva prApta karI zake che. paraMtu koI koI jIvane aMtarakaraNa pUrNa thavA Ave tyAre antima 1 samayathI 6 AvalikAnA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 4pa kALamAM mithyAtvamohanIyano udaya na hovA chatAM paNa anaMtAnubaMdhIno layopazamamAMthI udaya thai jAya che. tene ja A bIjuM "sAsvAdana" guNasthAnaka kahevAya che. kAraNake mithyAtvano udaya na hovAthI paheluM guNasthAnaka kahevAya nahIM ane anantAnubaMdhI kaSAyano udaya thavAthI samyakatva guNasthAnaka Take nahIM, tethI cothA guNasthAnakethI paDatAM ane pahele pahoMcatAM pahelAM anaMtAnubaMdhIno udaya thavAthI samyaktanA malIna AsvAdavALuM A bIjuM guNasthAnaka jIvane Ave che. A bIjuM guNasthAnaka jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI phakta 6 AvalikA kALa ja Take che. tyArabAda A jIva niyamA mithyAtvapujano udaya thavAthI mithyAtva guNasthAnake ja jAya che. " A sAsvAdana guNasthAnaka upazama samyakatvathI paDatAM ja Ave, che. jeTalI vAra upazama samyakatva pAmI zake che teTalIvAra vadhumAM vadhu sAsvAdana pAmI zakAya che. upazama samyakatva. cAra vAra upazamazreNI prAraMbhe tyAre cAra vAra pAmI zakAya che. ane mithyAtvaguNasthAnakathI traNa karaNa karavA pUrvaka aMtarakaraNa karavA dvArA je upazamasamyakatva pamAya che. te jo ke asaMkhya vAra pAmI zakAya che tathApi te eka sarakhI ja prakriyAthI labhya hovAthI eka ja gaNAya che. ema mithyAtva guNasthAnakethI ghaNIvAra prApta karI zakAtA upazama samyane paNa eka ja vAra gaNIe to vadhumAM vadhu upazama samyakta pAMca vAra pAmI zakAya che mATe sAsvAdana paNa pAMca vAra pAmI zakAya che. - mithyAtva guNasthAnake AvyA pachI samyakatva mohanIya ane mizramohanIyanI udavalanA karIne A jIva te bannenAM dalikono punaHmithyAtva mohanIyamAM prakSepa kare che. te karatAM eka-eka mohanIyamAM eka-eka ema kula palyopamanA asaMkhyAtamA 2 bhAga jeTalo kALa jAya che. temAM samyakatva mohanIyanI uvalanA thatI hoya te daramyAna punaH jo samyakatva pAme to kSayopazamasamyakatva pAme che. jo mizramohanIyanI urvalanA thatI hoya te daramyAna jo upara caDe to Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 dvitIya karmagraMtha niyamo mizra (trIjA) guNasthAnake ja jAya che. paraMtu bannenI udvalanA pUrNa thai gayA pachI jo samyaktva pAme to anAdi mithyAtvInI jema ja traNa karaNa karavA vaDe punaH upazamasamyaktva pAme che. (3) mizrardaSTi guNasthAnaka anAdi mithyAtvI jIva upara samajAvyuM che te mujaba traNa karraNa karI upazamasamyaktva prApta karI upazamasamyaktvanI vizuddhi vaDe ja mithyAtvapuMjanA traNa bhAga karI aMtarakaraNanI sthiti pUrNa karI jevo bahAra Ave tevo ja jo te kALe traNapUMjamAMthI mizramohanIyano udaya zarU thAya to te A jIvane trIjuM mizrardaSTiguNasthAnaka kahevAya che. teno jadhanya utkRSTa banne rIte phakta aMtarmuhUrta ja kALa che. mizramohanIyano udaya hovAthI te kALe A jIvane jinezvara paramAtmAnA dharma upara ruci paNa nathI hotI, ane aruci paNa nathI hotI, nAlikera dvIpanA manuSyone jema dhAnya u52 ruci-aruci na hoya tema. * A guNasthAnaka jema samyaktvathI paDatAM traNapUMjamAMthI mizrapuMja udayamAM AvavAthI Ave che. temaja samyaktvI jIva mithyAtve gayA pachI samyaktva-mizra puMjanI udvalanA karato hoya ane samyaktvapuMjanI ulanA thaI cUkI hoya, mizrapuMjanI ulanA pUrNa na thaI hoya to te kALe paNa mizrapuMja udayamAM koika vakhata AvI jAya che. tyAre pahelA guNaThANethI paNa A jIva mizraguNasthAnake Ave che. A pramANe mizraguNasthAnaka samyaktvathI tathA mizranI ulanA karatA evA mithyAtvathI prApta karI zaMkAya che. anAdi mithyAtvIne sIMdhuM A guNasthAnaka AvatuM nathI. kAraNa ke. tenI pAse mizramohanIya sattAmAM ja nathI ke jethI teno udaya thai zake. (4) avirata samyagdaSTi guNasthAnaka jinezvara paramAtmAno dharma jene ruce che. game che. sudeva-suguru ane dharmanI pUrNa zraddhA-vizvAsa jene che tene samyagdaSTi kahevAya che Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava 47 samyagdaSTi hovA chatAM paNa saMsAranA bhoga-sukhone je tyajI zakato nathI. saMsAranA tamAma bhogasukhone asAra-tuccha-heya samajavA-jANavA chatAM te choDavA je asamartha hoya evA jIvanuM je guNasthAnaka te avirata samyagdaSTi guNasthAnaka. - A cothA guNasthAnake rahelA jIvo trANa prakAranA samyakatvavALA hoya che (1) paoNmika (2) kSAyopathamika (3) sAyikasabhyatva. (1) jyA anaMtAnubaMdhI 4 ane mithyAtvamohanIyAdi darzanasika 3, ema kula sAta karmaprakRtio evI upazAnta karI hoya ke je A sAtamAMnI koI eka paNa prakRtino rasadiya ke pradezodaya na hoya evI upazAntavALI je avasthA te aupazamiksamyakatva. A sAte karmaprakRtione potAnA rUpe udayuthI je bhogavavI te rasodaya, ane sajAtIya evI paraprakRtimAM bheLavIne paraprakRti rUpe bhogavavI te pradezodaye. jema ke anaMtAnubaMdhI kaSAyane anaMtAnubaMdhI rUpe udayamAM bhogavavA te teno rastodaya, ane anaMtAnubaMdhI kaSAyanAM dalikone apratyAkhyAnIya.AdimAM bheLavIne apratyAkhyAnIyAdi rUpe bhogavavAM te anaMtAnubaMdhIno pradezodaya arthAt kSayopazama kahevAya che. tevI ja rIte mithyAtvamohanIyane mithyAtvamohanIya rUpe bhogavavI te mithyAtvamohanIyano rasodaya ane mithyAtvamohanIyane samyakatvamohanIya. ane mizramohanIya rUpe banAvIne bhogavavI te samyakvamohanIya ane mizramohanIyano rasadiya kahevAya paraMtu mithyAtvamohanIyano pradezodaya. arthAt kSayopazama kahevAya che. prAthamika opazamika sabhyatvamAM A 'darzana mohanIyano rasodaya ke pradezodaya hoto nathI. sarvathA zAnta avasthA hoya che. paraMtu anaMtAnubaMdhIno kSayopazama (pradezodaya) hoya che. tathA zreNIsaMbaMdhI upazamamAM darzanatrikanI upazamanA hoya che. ane anaMtAnubaMdhInI mukhyatve visaMyojanA ane matAntare upazamanA hoya che. ' (2) jyAM anaMtAnubaMdhI 4 kaSAya, mithyAtvamohanIya ane mizramohanIya Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 " dvitIya karmagraMtha A 6 karmaprakRtiono pradezodaya hoya athavA kSaya hoya ane samyaktva mohanIyane rasodaya hoya tene kSAyopathamika samyakatva kahevAya che. anaMtAnubaMdhI 4 kapAyo apratyAkhyAnIyAdimAM bhaLIne te rUpe udayamAM Ave che. ane mithyAtvamizranAM daliko samyatvamohanIya rUpe karIne jIva vede che mATe 6 no pradezodaya hoya che. ane samyakvamohanIyano rasodaya hoya che. athavA kSAyika pAmatAM pahelAM yathAyogya A che ne kSaya paNa thato ya che. ane samyakatva mohanIyano rasodaya cAlu hoya che. tene paNa kSAyApazamika samyakatva kahevAya che. udayamAM Ave tevA mithyAtvamohanIyanA rasane haNavo te kSaya ane hAla udayamAM na AvatI paraMtu udIraNA ane aparvatanAnA baLe udayamAM AvI zakavAnA saMbhavavALI mithyAtvamohanIyano upazama karavo. tenuM nAma kSaya + upazama = kSayopazama tenAthI maLato je samyakatva guNa lAyopathamika.' ' (3) uparokta darzanasaptakano sarvathA kSaya thavAthI je samyakatva prApta thAya te kSAyika samyakatva. A samyakatvamAM darzanasaptakanI bIlakula sattA jA hotI nathI. A pramANe cothe guNaThANe traNa prakAranAM samyakatva hoI zake che. paraMtu bhogono tyAga na hovAthI avirata samyagdaSTi kahevAya che. - viratine (aNuvrata-mahAvratane) yathArtha paNe jANavAM, deva-guru samakSa pUrNapaNe samajIne grahaNa karavAM, ane grahaNa karyA pachI yathArthapaNe pAlana karavAM te ja yathArtha viratidharatA che. tenA 8 bhAMgA thAya che temAM antima AThamA bhAMgAmAM jIva dezaviratidhara athavA sarvaviratidhara kahevAya che. prathamanA sAta bhAMgAmAM aMvirati gaNAya che. temAM paNa prathamanA cAra bhAMgAmAM mithyASTi che. ane pachInA traNa bhAgamAM avirata samyagdaSTi kahevAya che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 1 . 3 4 5 6 6) ng- vratone " 33 * 11 33 '' '' 93 yathArthapaNe "" : ' .. 33 - '' 31 "" na jANe .. 11 36 jANe 33 31 33 na Adare | na pAle pAle na pAle pAle " Adare "" naAdare 17 Adare ,, napAle pAle na pAle pAle sAmAnya jIvo ajJAna tapasvI pArzvastha gacchanirgata agItArthasAdhu zreNIka,kRSNa 49 anuttara vimAnavAsI saMvipAkSika dezivarita A AThabhAMgAmAM prathamanA cArabhAMgAmAM vartanArA jIvone samyajJAna na hovAthI mithyArdaSTi guNasthAnaka gaNAya che. 5/6/7 A traNabhAMgAmAM vartanArA jIvo sabhyajJAna yukta hovAthI cothA guNaThANAvALA gaNAya che, ane 8 mA bhAMgAmAM vartanArA jIvo pAMcamAchaThThA guNaThANAvALA gaNAya che. sarvavarita A guNasthAnakano kALa vadhumAM vadhu sAdhika 33 sAgaropama che. kAraNa ke anuttaravAsI devanuM AyuSya 33 sAgaropama che ane tene cothuM guNasthAnaka che, tyAMthI cyavI manuSyamAM AvI 8 varSathI adhika uMmaravALo thAya ane saMyamAdi svIkAre tyAre pAMcamu-chaThThuM guNasthAnaka Ave che mATe garbhakAla sAthe te varSo adhika jANavAM tathA jaghanyathI aMtarmuhUrta kALa jANavo. upazama samyaktvano kALa jaghanya-utkRSTa banne rIte nAnuM-moTuM aMtarmuhUrta mAtra ja hoya che. kSayopagama samyaktvano kALa sAdhika 66 sAgaropama hoya che. vijayAdi attaranA 33 + 33 nA be bhavo karavA vaDe tathA vaccenA manuSyabhavo vaDe adhika A kALa jANavo. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 dvitIya karmagraMtha kSAyika samyaktvano sAdi-anaMtakALa jANavo. kAraNa ke te samyakatva AvyA pachI jatuM ja nathI. jainazAstromAM A samyakatvanA apekSAvizepe aneka prakAro batAvyA che. te A pramANe (1) tattvonuM yathArtha jJAna na dharAvanAra, tattvajJAnanA ajANa, evA AtmAnI jinezvara paramAtmAnA kahelAM vacano ane tattvo e ja satya che evI daDha zraddhA pUrvakanI tattvaruci te dravyasamyakatva (ra)tattvonuM yathArtha jJAna dharAvanAra, syAdvAda-naya-nipAsaptabhaMgI-sApekSavAda AdinA jANakAra jIvanI jinezvara paramAtmAnA kahelAM vacano ane tattvo e ja satya che evI daDha zraddhA pUrvakanI bhAvathI tattvaruci te bhAvasamyakatva. . athavA bIjI rIte 2 prakAra (1) upadeza-pratimA-guru Adi bAhyA koi paNa nimitta vinA sahajasvabhAve potAnA AtmAnA abhyatara vairAgyayukta pariNAmathI je samyakatva thAya te nisargasamyakatva. (2) upadeza-pratimA-guru Adi bAhya koI paNa nimitto dvArA potAnA AtmAnA abhyantara vairAgyayukta pariNAmathI je samyakatva thAya te adhigamasamyakatva. athavA trIjI rIte 2 prakAra(1) samyaktvamohanIyanA udayavALuM je samyakatva arthAta kSayopazama samyaktva, jemAM samyakta mohanIyanA pudgalanuM vadana cAlu che te paugalikasamyakatva. (2) samyakatvamohanIyano jayAM udaya nathI arthAt opazamika ane kSAyika samyatva. ke jemAM pudgalanuM vedana nathI te apagalikasamyakatva. athavA cothI rIte ra prakAra(1) zuddha AtmapariNAmano hetu bane tevo jinezvara paramAtmAnA tattvone mAnavAno. prarUpavAno vyavahAra karavo. sabhAsamakSa. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 kamastava samyakatva vrata karavuM. anyane nahIM mAnavAno niyama karavo te vyavahArasamyakatva. (2) jJAna-darzana ane cAritranI ramaNatA pUrvakano zuddha AtmapariNAma, jinezvara paramAtmAnI ananya rucivALo upayoga pUrvakano hArdika je AtmapariNAma te nizcaya samyakatva. - sabhyatvanA 3 prakAro paNa che. . (1) jema dIpaka potAnI nIce aMdhAruM rAkhe che (koDIyAno dIpaka) ane bahAra cotarapha prakAza pAthare che tema je AtmAmAM potAnAmAM samyatva guNA nA hoya paraMtu bIjAne upadezathI samyakatva prApta karAve te dIpakasamyakatva (abhavyAdijIvanamAM AvA samyakatvano vyavahAra hoya che). (2) jinezvara paramAtmA vaDe kahevAyelAM tattvo upara dRDha sacivALo, ane AcAro tarapha paramaprItivALo, evo pariNAma te rocakasamyakatva. (3) potAnA AtmAmAM saMyama ane tapane lAve, jinezvaraparamAtmA vaDe kahevAyelA AcArone daDhapaNe aMgIkAra kare te kArakasamyakatva. A pramANe (1) upazama, (2) kSayopazama, (3) kSAyika, ema paNa traNa bhedo che. upazama-kSayopazama-kSAyika-vedaka ema 4 bhedo paNa che. ane sAsvAdana sAthe pAMca bhedo paNa che. vadhAre vistAra zAstrAntarathI jANavA. (5) dezavirati guNasthAnaka ' upazama-kSayopazama ane kSAyika A traNamAMthI koI paNa eka prakAranuM samyatva hote chate, sarvavirati (sarvathA saMsArano tyAga karavA) nI lAlasA hovA chatAM paNa pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyanA udayathI te na svIkArI zakavAnA kAraNe apratyAkhyAnIya kapAyanA kSayopazamathI eka vrata-be vrata Adi rUpe yatkiMcit sAMsArika bhogono tyAga karavApUrvaka bhUlatyAga te dezavirati guNasthAnaka kahevAya che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dvitIya karmagraMtha - A guNasthAnaka svIkAranAra zrAvaka-zrAvikA kahevAya che. teo cUlahiMsAtyAga, sthUla mRSAvAda tyAga Adi zrAvakanAM bAravratomAMthI 1 vrata, 2 vrata. vrata. ema yAvatuM bAra vrata grahaNa karanArAM paNa hoya che. tathA traNa prakAranI anumati (anumodana) mAMthI be anumatino tyAga karI mAtra-saMvAsAnumati ja sevanArA jIvo utkRSTa dezaviratidhara kahevAya che. traNa anumati A pramANe che- (1) potAnA mATe athavA paranA mATe tathA ubhayanA mATe hiMsAdithI karAyelA bhojana Adino ja upayoga kare te pratisevanAnumati. (2) putra-patnI Adi koi sagAvahAlAo-kuTuMbIjano dvArA karAyelA pApakarmone kevaLa sAMbhale, sAMbhaLavA chatAM te kAmothI putrAdine na roke, arthAt manathI anumati Ape te pratizravaNAnumati. (3) tathA putrAdi parivAro vaDe karAtA pApane na sAMbhaLe, manathI sArU-sAruM che ema na mAne, mAtra potAno putra Adi che evI mamatA ja rAkhe te saMvAsAnumati. - gRhastha bAravrata dhAraNa karI zake che. agiyAra paDimA vahana karI zake che. traNa anumatimAMthI be anumati tyajI zake che. te utkRSTa zrAvaka kahevAya che. A guNasthAnaka mAtra tiryaMca-manuSyone ja hoya che. te paNa ayugalikone ja (saMkhyAta varSanA AyuSyavALAne ja). devanArakI ane yugalikone mAtra cAra ja guNasthAnako hoya che. A guNasthAnake upazama-kSayopazama-ane kSAyika ema traNe samyakatva hoi zake che. A guNasthAnakano kALa jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezonapUrvakroDa varSa hoya che. kAraNa ke saMkhyAta varSavALA manuSya-tiryaMcanuM AyuSya vadhumAM vadhu pUrvakroDa varSanuM hoya che temAM ATha varSanI uMmara pachI dezavirati AvI zake che. " samyakatvanI prApti vakhate sAtakarmonI sthiti je aMta:koDAkoDI sAgaropamanI thai che temAMthI palyopamapRthakatva sthiti ochI thaye chate A guNasthAnakanI prApti thAya che. A guNasthAnake AvanArA AtmAomAM AvA guNo pragaTa thAya che. (1) ekavratathI bAra vrata Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastitva 53 sudhInAM vratonuM dhAraNa karavApaNuM. (2) zIlavaMta. (sadAcArI). (3) guNavaMta (guNIyala jIvana), (4) RjuvyavahAra (kapaTa-mAyA vinAno saraLa vyavahAra), (5) gurUzubhUpaka (vaDIlonI-guruonI ane upakArIonI sevA karanAra), (6) pravacana kuzala (jaina zAstro-siddhAnta samajavAmAM pravINa-dakSa. (juo yogazataka) prazna- zrAvakanI 11 paDimA kai kai ? uttara- (1) darzana pratimA, (2) vratapratimA (3) sAmAyikapratimA, (4) pauSadha pratimA, (5) kAyotsarga pratimA, (6) abrahmavarjana pratimA, (7) sacittavarjana pratimA, (8) AraMbhavarjana pratimA, (9) pregyavarjana pratimA, (10) udityavarjana pratimA, (11) zramaNabhUta pratimA. A pAMcamA guNasthAnake tiryaMco upazama ane kSayopazama ema be samyakatvavALA ja hoya. kAraNa ke tiryaMcone jo kSAyikasamyakatva hoya to yugalikanA bhavamAM ja pUrvabhavathI laine AvelA hoya che ane yugalikane cAra ja guNasthAnaka hoya che. manuSyone traNe samyakatva pAMcama guNaThANe hoi zake che. (6) pramattasaMyata- (7) apramattasaMyata. saMsAranA sarvabhAgo, AMrabhasamAraMbha ane hiMsAdi sarva pApAcaraNAono saMpUrNapaNe tyAga karI "sarvathA virati" svIkAranAra AtmAnuM je guNasthAnaka te chaThTha-sAtamuM guNasthAnaka. A guNasthAnakomAM AvanAra AtmA saMsArano sarvathA tyAgI hovAthI saMyata kahevAya che. pratyAkhyAnAvaraNa kapAyanA udayane rokIne kSayopazama karavA dvArA A guNasthAnakoe jIva Ave che. paraMtu darzanAvaraNIya karma, saMjavalana kaSAya tathA nava nokapAyAnA udayane lIdhe kyAreka nidrA, viSaya, kaSAya ane vikathA Adi pramAdavaza banI jAya che tyAre "pramattasaMvata" nAmanuM chaThThuM guNasthAnaka Ave che ane jyAre karmonA udayanI nirbaLanA Ave che tyAre tyAre nidrAdi pramAdA vinAnuM "apramattasaMyata" guNasthAnaka Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 dvitIya karmagraMtha Ave che. A banne guNasthAnako sAdhu jIvanamAM vArApharatI AvyA ja kare che. tethI A bannemAMnuM koi paNa eka guNasthAnaka jaghanyathI 1 samaya, ane utkRSTathI aMtamuhUrta ja hoya che. baMneno sAthe maLIne kALa jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezona pUrvakroDa varSa che. A guNasthAnakomAM vartanArA jIvo sarvathA prANAtipAtano tyAga Adi pAMca mahAvratavALA hoya che. mana-vacana-kAyAthI pApo karavAkarAvavA-ane anumodavAnA sarvathA tyAgI hoya che. cha kAyanI hiMsA ane mana sAthe cha indriyonA viSayabhogo, ema bAre prakAranI avirati nA tyAgI hoya che. tethI ja "sarvaviratidhara" kahevAya che. dezavirati guNasthAnake sAtakarmonI je sthitisattA che tenAthI saMkhyAtA sAgaropama jeTalI sthiti ochI thaye chate A guNasthAnako Ave che. A banne guNasthAnakomAM paNa upazama-kSayopazama ane kSayika samyakatva hoya che. je jIvo samyakatva prApta karI cothe-pAMcame guNasthAnake AvyA che. teo ja A chaThThA-sAtamA guNasthAnakane prApta karI zake che. athavA pahelA guNasthAnakathI samyakatva sAthe saMyama pAme to chaThThA-sAtamA guNasthAnakane paNa pAmI zake che. paraMtu samyakatva pAmyA vinAnA mithyASTi jIvo jo dezavirati ke sarvavirati grahaNa kare to paNa temane paheluM ja guNasthAnaka gaNAya che. saMsArano sarvatyAga karavA chatAM chaThThuMsAtamuM guNasthAnaka AvatuM nathI. arthAt samyakatva vinA jJAna ane cAritra e jJAna-cAritra gaNAtAM nathI. A banne guNasthAnakomAM A jIva antarmuhUrta-antarmuhUrta vArApharatI Ava-jA kare che. paraMtu eka guNasthAnakamAM vadhu rahetA nathI. prazna- prabhu mahAvIra svAmIne sADAbAra varSanI dIkSita chavsthAvasthAmAM mAtra be ghaDI ja nidrA AvI che. te apramattasayata nAmanuM sAtamuM guNasthAnaka mAtra aMtarmuhurta ja utkRSTathI hoya te kema ghaTe ? tathA vartamAnakALanA ane bhUtakALanA koi paNa mahAna gItArtha Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 55 saMvegI uttama AcAryane paNa cAra-pAMca kalAkanI nidrA to saheje hoya ja che, te teone pramattaguNasthAnakanA kALa utkRSTathI paNa aMtamuhUrta ja hoya te kema ghaTe ? uttara- prazna satya che. paraMtu pAradravya taraphanI pariNati thavIlAgaNI thavI. tene paNa pramAda kahevAya che. saMjavalanAdi kaSAyonA udayathI prabhuzrI mahAvIrasvAmIno AtmA paNa nidrA na AvavA chatAM lAgaNI-karUNA. paradravya pratyeno jhukAva e rUpa sUkSmapramAdavALA guNasthAnake alpakALa paNa jAya ja che. mAtra eTaluM vizeSa che ke apramattaguNasthAnake te moTuM aMtarmuhUrta rahe che ane pramattaguNasthAnake nAnuM aMtarmuhUrta rahe che. paraMtu banne gusthAnako Ave ja che. vyavahAranayathI nidrA-vikathA-kaSAya e jema parabhAva dazA hovAthI pramAda che tema nizcayanayathI A AtmA paradravya pratye rAgavALo-lAgaNIvALokarUNAvALo-paropakAra karavAnI mamatAvALI bane te paNa sUkSmamohaprazastamoha athavA parabhAvadazA ja hovAthI tene nizcayanayathI pramAda kahevAya che. prAraMbhanA guNasthAnakomAM e upayogI che ane uparanAM guNasthAnakomAM e pratibaMdhaka bane che. tathA vartamAnakAlIna ane bhUtakAlIna mahAn gItArtha-saMgI AcAryone vyavahAranayathI nidrA 45 kalAka cAlu hovA chatAM paNa nizcayanayathI_saMyamAvasthAmAM "AtmajAgRti" rUpa svabhAva dazAnI pariNati pravartatI ja hoya che. tethI ja nidrAkAle paNa paDakhuM pheravatAM pramArjanAno viveka ane kukDIpAya pasAreNa gAthAmAM kahyA mujaba zarIranA aMgone saMkocIne, vastrAdithI DhAMkIne ja suve che. bIbhatsa rIte, ke vAsanAnI vRddhi thAya te rIte je nathI vartatA te nidrAkAlamAM paNa Atma-jAgRti cAlu ja che. mAtra nidrA pratibaMdhaka hovAthI A AtmajAgRti pragaTapaNe dekhAtI nathI tethI AvA sAdhusaMtone nidrAmAM paNa apramattaguNasthAnaka nizcayanayathI jANavuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dvitIya karmagraMtha cothAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI ghaNI vAra jIva Ava-jA kare che. traNe samyakatvavALo hoya che. bharata-airAvata kSetramAM A kALe vadhumAM vadhu eka thI sAta ja guNasthAnako che. chaThuM-sAtamuM guNasthAnaka manuSyane ja mAtra hoya che ane te paNa saMkhyAtavarSanA AyuSyavALA ayugalikane ja hoya che. cothAthI pAMcame, pAMcamAMthI chake, chaThThAthI sAtame vizuddhi vadhAre vadhAre hoya che eTale vizuddhino prakarSa (vadhAro-vadhAro) kahevAya che ane azuddhino aprakarSa (ghaTADo-ghaTADA) kahevAya che. tevI ja rIte sAtamAthI chake, chaThThAthI pAMcame, pAMcamAthI cothe, vizuddhino aprakarSa ane avizuddhino prakarSa kahevAya che. (8) apUrvakaraNa guNasthAnaka A guNasthAnakathI zreNI no prAraMbha thAya che. jema eka mALathI bIje mALe caDavA mATe goThavelA pagathIyAMnI paMktine zreNI (nIsaraNI) kahevAya che. tema mohanIyakarmane upazamAvato athavA kSaya karato A AtmA saDasaDATa (vacce aTakyA vinA tathA vadhu virAma karyA vinA) upara-uparanA guNasthAnakomAM caDe tene zreNI kahevAya che. A zreNI be prakAranI che. AtmA mohanIya karmane upazamAvato caDe te upazamazreNI ane mohanIya karmano vinAza karatA je AtmA uparauparanA guNasthAnakomAM caDe te kSapakazreNI. upazama-zreNImAM caDanAra AtmA mohanIyakarmane upazamAvIne (dabAvIne-aMdara sattAmAM rAkhIne) caDe che, eTale AgaLa jaIne agiyAramA guNasthAnakathI niyamo paDe ja che. jayAre kSapakazreNImAM caDanAra, AtmA mohanIyakarmano vinAzaka hovAthI caDyA pachI paDato nathI. mATe upazamazreNImAM 8-9-10-11 mAM guNasthAnake jaine tyAMthI paDIne 10:-8-me AvI jAya che. koI jIva chadde athavA cothe athavA mithyAtve paNa AvI jAya che. paraMtu kSapakazreNImAM caDanAra AtmA 8-9-10-13me thI 13 me caudame jaine virAma pAme che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phamatava pa7 mohanIyakarmanI prakRtine upazamAvavAnuM ke bhaya karavAnuM kAma bakhara navamA-dazamA guNasthAnake jIva kare che Adama guNasthAnake to tanI pUrvataiyArI rUpa bhUmikA ja pragaTa kare che. 1 "apUrva prathama kadApi nuM AvelA evA AtmAnA "karaNa" adhyavasAya jayAM varte che. te apUrvakaraNa guNasthAnaka kahevAya che. A AThama guNasthAnake AtmAnA evA apUrva adhyavasAyo Ave che ke je prathama 1thI3 guNasthAnakomAM saMbhave ja nahIM, tethI A guNasthAnakanuM nAma "apUrvakaraNa guNasthAnaka" kahevAya che. A guNasthAnaka Avela A AtmA apUrva adhyavasAyonA baLe kApi na karelAM evAM apUrva pAMca kAryo ahIM kare che. (1) sthitighAta, (2) rasaghAta, (3) guNazreNI, (4) guNasaMkrama, (5) apUrvasthitibaMdha. sthitighAtAdi cAra kAryonuM svarUpa pahelA guNasthAnakathI samyakatva pAmatI vakhate traNa karaNanA prasaMge samajAvyuM che tema ja jANavuM. taphAvata mAtra eTalo ja che ke pahelA guNasthAnaka katAM AThamAM guNasthAnake atizaya ghaNI vizuddhi hovAthI thoDA kALamAM sthitighAtAdi savizeSaNapaNe kare che. tathA pUrvokta cAra kAryo uparAMta eka adhika guNasaMkrama nAmanuM phArya paNa ahIM kare che. guNasaMkrama eTale abadhyamAna azubha karmaprakRtio je je sattAmAM che te darekane badhyamAna prakRtimAM pratisamaye asaMkhyAtaguNAkAre saMkramAve che palTAve che tene guNasaMkrama kahevAya che. A pramANe sthitivAtAdi A pAMca kAryo pUrve kadApi na kayAM hoya tevAM kAryo A jIva kare che mATe A guNasthAnakanuM nAma apUrvakaraNa kahevAya che. tathA A guNasthAnakanuM bIjuM nAma "nivRttikaraNa" paNa che. mULagAthAmAM A ja nAma kathana kareluM che. nivRtti eTale pheraphAro mahAvata-asamAnatA, paraspara athavasAyonI citra-vicitratA. anAdi kALathI je je jIvo bhUtakALamAM A guNasthAnaka pAmyA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dvitIya karmagraMtha che. vartamAna kALamAM hAla pAme che ane bhaviSyakALamAM je je jIvo A guNasthAnakane pAmaze te traNa kALanA sarva jIvone sAme rAkhIne jo e to teo sarve AThamA guNasthAnakanA prathama samayamAM je hatAche ane Avaze te sarve jIvo prathama samaya vatI hovA chatAM paraspara adhyavasAyo teonA sarakhA hotA nathI. koika jIvanA thoDA vizuddha, koika jIvanA vadhAre vizuddha ane koika jIvanA atizaya ghaNA vizuddha hoya che. evI ja rIte te ja jIvo jyAre AThamA guNasthAnakanA bIjA samayamAM AvyA che. Ave che ane Avaze te sarva jIvonA adhyavasAya paNa paraspara hInAdhika vizuddhivALA ja hoya che. ema sarva samayomAM paraspara hInAdhika vizuddhivALA adhyavasAyasthAnako hovAthI A guNasthAnakanuM bIjuM nAma "nivRttikaraNa" che. prazna- A AThamA guNasthAnakamAM bhUtakALamAM anaMtA jIvo * AvyA haze, bhAvimAM paNa anaMtA jIvo Avaze, vartamAnamAM kyAreka hoya ane kyAreka na paNa hoya. ema traNe kALanA maLIne kula anaMta jIvo AvelA ane AvavAvALA che. A dareka jIvanA jo adhyavasAyo bhinna-bhinna taratamatAyukta vizuddhivALA ja hoya to to adhyavasAya sthAno kula anaMtA thaze. zAstromAM to asaMkhyAta lokAkAza pradeza pramANa ja (arthAt asaMkhyAtA jI adhyavasAya sthAno jaNAvelAM che. to A vAta saMgata kema thAya? uttara- anaMtA jIvo paikI ghaNA-ghaNA jIvonA adhyavasAyo puraspara sarakhA paNa hoya che. paraMtu sarvenA sarakhA hoya ema banatuM nathI. jema skulanA eka vargamAM (S-S-C mAM) dhAro ke 1OOO dasa hajAra chokarAo parIkSAmAM beThA, teonuM sarvanuM pariNAma sarakhuM AvatuM nathI, koikane 25 mArka, koikane 16 mArka, koikane 17 mArka yAvat koikane ?'-1CO mArka paNa Ave che. chatAM 25 mArkavALA paNa ghaNA hoya che16 mArkavALA paNa ghaNA hoya che. eTale jema :- 0:00 vidyArthIonI vAtamatA 1thI100 guNAMkamAM samAi jAya che tema Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava pa9 ahIM anaMtA jIvonA adhyavasAyasthAnonI taratamatA asaMkhyAtAmAM samAi jAya che. prazna- AThamA guNasthAnakanA pratisamayamAM je asaMkhyAtA adhyavasAyasthAno che tenI taratamatA (vizuddhinI hAni-vRddhi) samajavA mATe zuM koi prakAro batAvyA che ? uttara- hA, ekeka samayanA asaMkhyAtA adhyavasAyasthAnakomAM vizuddhinI cha jAtanI hAni-vRddhi hoya che. tene SasthAnapatita athavA chaThThANavaDiyAM kahevAya che. te A pramANe AThamA guNasthAnakanA prathamasamayavartI anaMtA jIvomAM sauthI ochAmAM ochI vizuddhi, je je jIvonI che teone paheluM adhyavasAyasthAna, tenAthI je jIvonI yatkiMcit vizuddhi vadhAre che te jIvone pUrvanA adhyavasAyasthAnaka karatAM anaMtabhAga adhika vizuddhivALuM bIjuM adhyavasAyasthAnaka. tenA karatAM kaMika adhika vizuddhivALA je je jIvo che te jIvonuM je adhyavasAyasthAnaka te pahelA adhyavasAyasthAna karatAM kaMika vadhAre anaMtabhAgaadhika vizuddha kahevAya che. e ja rIte cothuM adhyavasAyasthAnaka pahelA karatAM ativadhu anaMtabhAga adhika 'vizuddhi vALuM kahevAya che. A pramANe asaMkhyAtAM adhyavasAyasthAno pahelA adhyavasAyasthAnakanI apekSAe vadhAre vadhAre anaMtabhAga adhika vizuddhivALAM bane che. tyArapachInuM adhyavasAyasthAnaka pahelA adhyavasAyasthAnakanI apekSAe "asaMkhyAtabhAgaadhika' vizuddhivALuM bane che. tenA pachInAM keTalAMka adhyavasAyasthAnako pahelAnI apekSAe vadhAre vadhAre asaMkhyAtabhAga adhika banatAM jAya che. A pramANe pachI keTalAMka aidhyavasAya sthAno pahelA adhyavasAyasthAnakanI apekSAe saMkhyAtabhAga adhika, pachInAM keTalAMka adhyavasAyasthAna saMkhyAtaguNa adhika, pachInAM keTalAMka adhyavasAyasthAno asaMkhyAtaguNa adhika ane tyAra pachInAM keTalAMka adhyavasAyasthAno pahelAnI apekSAe anaMtaguNa adhika Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 dvitIya karmagraMtha vizuddhivALA thAya che. dAkhalA tarIke dhAro ke eka samayamAM asaMkhyAtA je adhyavasAyasthAno che te 10OO che. te eka hajArane vizuddhine anusAre lAinasara goThavIe to pahelA adhyavasAyasthAna karatAM rathI 100 anaMtabhAga adhika, eka naMbaranI apekSAe 101 thI 225 asaMkhyAtabhAga adhika, ekanaMbaranI apekSAe 226 thI 375 saMkhyAtabhAga adhika, prathamanI ja apekSAe 376 thI 550 saMkhyAtaguNa adhika, prathamanI ja apekSAe 551 thI 750 asaMkhyAtaguNa adhika, ane prathamanI ja apekSAe 751 thI 1000 mA anaMtaguNa adhika vizuddhivALAM che. A ja rIte antima 1000 mA adhyavasAyanI apekSAe 999 muM, 998 muM ema utaratA krame anaMtabhAgahAni, asaMkhyAtabhAgahAni, saMkhyAtabhAgahAni, saMkhyAtaguNahAni, asaMkhyAtaguNahAni, ane 1000mAnI apekSAe 150 thI 1 sudhInAM anaMtaguNa hAnivALAM adhyavasAya sthAnako che. (A saMkhyAno AMka samajAvavA purato mAtra kalpelo che). A pramANe e kasamayamAM anaMta jIvo che. asaMkhyAta adhyavasAya sthAno che ane mAMhomAMhe vizuddhinI che jAtanI vRddhihAni che. tene SasthAnapatita-chaThThANavaDiyAM kahevAya che. A ja pramANe bIjA samayamAM-trIjA samayamAM cothA samayamAM paNa che jAtanI vRddhihAni hoya che. mATe ja A guNasthAnakanuM nAma nivRttikaraNa rAkhavAmAM Avela che. ahIM prathama samayamAM jaghanyavizuddhi karatAM chaThThANavaDiyAM paDatAM hovAthI prathama samayanI ja utkRSTa vizuddhi anaMtaguNa adhika che. tenA karatAM bIjA samayanI jaghanyavizuddhi anaMtaguNa adhika che. tenA karatAM bIjA ja samayanI utkRSTavizuddhi anaMtaguNa adhika che. tenA karatAM trIjA samayanI jaghanya vizuddhi anaMtaguNa adhika che. ema pratisamayamAM jANavuM. AnA uparathI ja samajAze ke prathamasamayamAM je asaMkhyAta adhyavasAya sthAno che. tenA karatAM dvitIya samayavartI ane tenA karatAM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 61 tRtIya samayavata adhyavasAya sthAno tadana bhinna che, ema pratisamaye bhinna bhinna adhyavasAya sthAno che. vaLI prathamasamayavartI je asaMkhyAta adhyavasAya sthAna che tenA karatAM dvitIya samayavartI je asaMkhyAta adhyavasAya sthAne che te kaMika adhika che, kAraNake prathama samayamAM ghaNA-ghaNA jIvonuM je sarakhuM-sarakhuM adhyavasAya sthAna hatuM te bIjA samayamAM jatAM koi koi jIvanuM adhyavasAya sthAna juduM paNa paDI jAya che, kAraNake koIkamAM alpa vizuddhi vadhe che ane koikamAM vadhAre vizuddhi vadhe che. A guNasthAnakano kALa upazamazreNI AzrayI jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta hoya che. kAraNake upazamazreNIgata AtmA AThamAM guNasthAnake praveza karI AyuSya pUrNa thavAthI ekasamayabesamaya Adi rahIne paNa mRtyu pAmI devalokamAM jaI zake che, mATe jaghanya 1 samaya paNa kALa hoya che. paraMtu kSapakazreNi AzrayI jaghanyathI ane utkRSTathI paNa aMtarmuhUrta ja kALa hoya che. kAraNa ke temAM mRtyu saMbhavatuM ja nathI. A guNasthAnaka vadhumAM vadhu eka jIvane AkhA saMsAracakramAM aneka bhavabhramaNa karatAM nava vAra prApta thAya che cAra vAra upazama zreNI caDatAM cAra vAra upazama zreNIthI paDatAM ane eka vAra kSapakazreNImAM caDatAM ema 9 vAra Ave che. paraMtu ekabhavamAM karmagraMthanA mite vadhumAM vadhu 2 vAra upazama zreNI mAMDI zakAtI hovAthI A guNasthAnaka 4 vAra AvI zake che. ekavAra upazama zreNI mAMDIne kSapakazreNI mAMDe toraNa vAra AvI zake che. paraMtu siddhAntakAranA mate to ekabhavamAM vadhumAM vadhu be ja vAra upazamazreNI mAMDato hovAthI ane ekavAra paNa upazama zreNi mAMDanAra kSapakazreNi nuM mAMDatA hovAthI upazamazreNI mAMDe to cAra vAra ane kSapakazreNI mAMDe to eka ja vAra A guNasthAnake Ave che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 dvitIya karmagraMtha (9) anivRttikaraNa guNasthAnaka AThamA guNasthAnakathI vadhAre vizuddhivALuM, upazama ane kSapakazreNImAM ja AvanAruM A guNasthAnaka che. A guNasthAnakamAM sAmAnyathI traNe kALanA ahIM AvelA- ane AvanArA jIvonA adhyavasAyasthAne koI paNa eka samayamAM mAMhomAMhe sarakhA ja hoya che. paraspara taratamatA ke vizuddhinI vRddhinahAni hotI nathI ane tenA ja kAraNe eka samayamAM asaMkhyAtA adhyavasAyo ke te adhyavasAyasthAnomAM pasyAnapatitatA-chaThThANavaDiyAM paNa hotAM nathI. eka samayamAM eka ja adhyavasAyasthAna, tenAthI anaMtaguNa ja vizuddhivALuM bIjA samayamAM juduM ja eka adhyavasAyasthAna, tenAthI anaMtaguNa vizuddhavALuM trIjA samayamAM juduM ja eka trIjuM adhyavasAyasthAna hoya che. ema navamA guNasthAnakanA jeTalA samaya teTalAM adhyavasAyasthAno jANavA ane pratisamaye anaMtaguNa vizuddhi jANavAM. paraMtu vizeSa vivakSA karIe to upazama AzrayI, kSapaka AzrayI, ane patita AzrayI adhyavasAyasthAno bhinna bhinna paNa pratyeka samayamAM hoya che.) A pramANe ekasamayavartI asaMkhyAta adhyavasAyo AThamAnI jema ahIM nathI. ekasamayamAM paraspara taratamatA arthAt nivRtti ahIM nathI, tethI A guNasthAnakanuM nAma anivRttikaraNa kahevAya che. A guNasthAnake paNa AThamA guNasthAnakanI jemaja sthitighAtAdi pAMca kAryo pravarte che. paraMtu vizuddhi vadhAre hovAthI AThamA guNasthAnaka karatAM atizaya vadhAre pramANamAM sthitighAtAdi pravarte che. tathAM kALapramANa AThamAnI jema ja upazamazreNI AzrayI jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta hoya che. tathA kSapakazreNI AzrayI jaghanya-utkRSTa ema bannene AzrayI aMtarmuhUrta ja hoya che. prApti paNa vadhumAM vadhu bhavacakramAM 9 vAra, ekabhavamAM karmagraMthanA mate 4 vAra, 3 vAra, ane siddhAntanA mate 4 vAra ane ekavAra samajavI. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava zreNImAM caDanArA AtmAo mAtra upazamasamyakatvI ane kSAyikasamyakatvI ja hoya che, kSayopazama samyaktvavALA hotA nathI. kAraNake "samyakatva mohanIya" no udaya hote chate zreNImAM caDI zakAtuM nathI, mATe anaMtAnubaMdhI 4 ane darzanatrika ema sAtano sarvathA upazama athavA kSaya karyA pachI ja A zreNimAM caDI zakAya che. athavA anaMtAnubaMdhinI visaMyojanA ane darzanatrikano upazama karIne paNa upazamazreNimAM caDI zakAya che. navamAM guNasthAnake Avela jIvo upazama zreNimAM mohanIya karmanI (darzanakasataka ane saMjavalana lobha vinA) 20 prakRtio upazamAve che ane kSapakazreNImAM 20 prakRtio khapAve che. upazama zreNImAM upazamasamyakatvI paNa hoI zake che anaMtAnubaMdhIno visaMyojaka paNa hoi zake che ane kSAyikasamyakvI paNa hoI zake che. paraMtu kSapakazreNImAM niyama kSAyikasamyakatvI ja hoya che. je jIvoe kSAyika samyaktva pAmatAM pahelAM parabhavanuM AyuSya bAMdhI lIdhuM hoya to parabhavamAM javAnuM bAkI hovAthI kSapakazreNI maMDAtI nathI, tevA jIvo kyAreka upazamazreNI mAMDe che. (10) sUmasaMparAya guNasthAnaka sUma eTale bArIka, jhINo, aMzamAtra rU5, saMpa2Aye= kaSAya, saMjvalana lobhavizeSa jyAM udayamAM bAkI che. bAkInI mohanIyakarmanI sarvaprakRtio jyAM upazAnta athavA kSINa thaI cukI che. evA AtmAnuM je guNasthAnaka te sUkSmasaMparAyaguNasthAnaka kahevAya che. mohanIyakarmanI sAta prakRtio sAtamA guNasthAnaka sudhImAM, ane vIza prakRtio navamA guNasthAnake, sarvathA upazAnta athavA kSINa thayela che. sUkSma saM. lobhamAno ja udaya cAlu che tene A guNasthAnake upazAnta athavA kSINa karavAno che tethI A guNasthAnakanuM nAma sumaparAya" jANavuM. A guNasthAnakano kALa paNa AThamA-navamA guNasthAnakanI jema ja upazamazreNImAM jaghanyathI 1 samaya. ane utkRSTathI aMtarmuhUrta hoya che, tathA kSapakazreNImAM aMtarmuhUrta mAtra ja hoya che. A guNasthAnakanI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 dvitIya karmagraMtha prApti paNa bhavacakramAM 9 vAra eka bhavamAM karmagraMthanA mate 43 vAra ane siddhAntanA mate 41 vAra jANavI. (11) upazAnta moha vItarAga chagha0 guNasthAnaka agiyAramA guNasthAnake mAtra upazama zreNIvALA ja jIvo Ave che. kSapakazreNIvALA AvatA nathI. teo mohanA kSayavALA hovAnA kAraNe dazamA guNasthAnakathI sIdhA bAramAM guNasthAnake jAya che. mohanIyakarmanI 7+20+1=28 ema sarva prakRtio upazamAvIne pachI ja agiyAramA guNasthAnake Ave che mATe agiyAramA guNasthAnakanuM nAma upazAntamoha kahyuM che. mohanIyakarmanI eka paNa prakRti udayamAM na hovAthI vItarAga ja hoya che mATe vItarAga zabda joDelo che. vItarAga kahevAthI koI kevalajJAnI vItarAga na samajI le, eTale chabastha zabda joDelo che. bAramA guNasthAnakavALA jIvo praNavItarAga chadmastha che. tenAthI chuTA pADavA upazAntamoha zabda joDala che. A guNaThANe mohanIyakarmanI 28 prakRtionI sattA hoI zake che, anaMtAnubaMdhinI visaMyojanA karanArane 24nI hoI zake che tathA kSAyika samyakatvanI apekSAe 21nI sattA paNa saMbhavI zake che, paraMtu mohanIyanI eka paNa prakRtino udaya nathI. jethI rAgadveSa pravartatA nathI mATe vItarAga kahevAya che. jJAnAvaraNIyAdi zeSa traNa ghAtakarmono haju udaya hovAthI chadmastha che. moha dabAvela hovAthI upazAntamoha che. A guNasthAnake Avela jIva dabAvela moha udayamAM AvavAnA kAraNe niyamo paDe ja che. tenuM patana be prakAre hoya che. (1) bhavakSayathI ane, (2) kALakSayathI, je AtmAo agiyAramA guNasthAnake AvyA chatAM A bhavanuM manuSyAyuSya pUrNa thavAthI (bhavano kSaya thavAthI) mRtyu pAmIne paDe che, te bhavakSaya kahevAya che. A rIte mRtyu pAmanAra AtmAo agiyAramA guNasthAnakathI sIdhA cothe guNasthAnake jAya che. 1. kammapayaDI'nA mate anaMtAnubaMdhino visaMyojaka athavA kSAyika samyakatvI ja upazamazreNi prAraMbhe che. mATe 24-21 ema be ja sattAsthAnaka hoya che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 65 kAraNa ke upazamazreNImAM mRtyu pAmanAra vaimAnika devamAM ja' (matAntare anuttaravimAnamAM ) jAya che ane tyAM cothuM guNasthAnaka ja hoya che. paraMtu agiyAramAM guNasthAnake ArUDha thayA pachI te guNasthAnakanuM kAla (samaya) pUrNa thavAthI utarI javuM paDe te kAlakSaya kahevAya che. kAlakSaye paDanAra jema ArUDha thayo hato tema ja krame utare che. ane te te guNasthAnakomAM aTakAvelA baMdha-udaya-udIraNA-saMkrama-apavartanAudvartanA Adine zarU karato karato nIce utare che. yAvat 7-6 sudhI to Ave ja che. paraMtu koika jIva tyAM virAma paNa pAme che ane koika jIva vadhu gabaDato pAMcame-cothe-bIje jaine pahele guNaThANe paNa jAya che. ahIM upazamazreNI ja mAtra hovAthI jaghanyathI 1 samayakALa ane utkRSTathI aMtarmuhUrtakALa che ane bhavacakramAM 4 vAra, ekabhavamAM karmagraMthanA mate 2 vAra, ane siddhAntanA mate paNa 2 vAra jIva AvI zake che. je jIva eka bhavamAM eka vAra upazamazreNI mAMDe che te jIva te ja bhavamAM karmagraMthanA mate kSapaka zreNI mAMDI zake che paraMtu siddhAntanA mate te ja bhavamAM kSapakazreNI mAMDI zakato nathI. tathA jo eka ja bhavamAM be vAra upazamazreNI mAMDI hoya to karmagraMthanA mate paNa A jIva kSapakazreNI mAMDato nathI. (12) kSINamoha vItarAga chagha0 guNasthAnaka mohanIya karmanI aThyAvIse prakRtio je AtmAe sarvathA khapAvI nAkhI che. tenuM nAma kSINamoha. moha sarvathA kSINa thayela hovAthI je vItarAga banyA che te kSINamoha vItaraga. teramA-codamAM guNasthAnakavALA paramAtmA paNa AvA ja kSaNamahavItarAga che temanAthI 1. pU. gaNivarya zrI naravAhana vijayajI ma0 kUta "karmagraMtha 1-2 praznottarImAM pRSTha 106 prazna-uttara 141mAM evo khulAso karyo che ke upazamazreNino prAraMbha jo prathama saMghayaNavALo hoya ane jo mare to anuttara vimAnamAM jAya che ane jo bIjA-trIjA saMghayaNavALo jIva prAraMbhaka hoya ane jo mare to anuttara vinA sivAya zeSa vaimAnikamAM jAya. = = Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 | dvitIya karmagraMtha judA pADavA chadmastha zabda joDala che arthAt mohanIyakarma kSINa thavA chatAM je AtmAnA jJAnAvaraNIyAdi karmo haju pUrNapaNe kSINa thayAM nathI tevA AtmAnuM je guNasthAnaka te kSaNamohavItarAga chabastha guNasthAnaka, ekaluM vItarAga chadmastha jo lakhe to agiyAramA guNasthAnakavALA paNa mohanA udaya rahita hovAthI vItarAga che ane jJAnAvaraNIyAdinA udaya sahita hovAthI chadmastha che. mATe 11-13-14 guNasthAnakothI chuTuM pADavA mATe uparokta zabdo bAramA guNasthAnakamAM joDelA che. A guNasthAnaka kSapakazreNImAM ja Ave che. mATe 8-9-10mA guNasthAnake mohanIyakarmanI sarvaprakRtiono sarvanAza karI A jIva bAramA kSINamoha guNasthAnake Ave che. ahIM mRtyuno yoga saMbhavato ja nathI, tethI ajaghanya-utkRSTakALa aMtarmuhUrta ja che. kSapakazreNI tathA te saMbaMdhI guNasthAnako bhavamAM eka ja vAra Ave che mATe A bAramuM tathA te pachInAM teramuM -caudamuM guNasthAnaka paNa eka bhavamAM ke saMsAracakramAM eka ja vAra maLe che. AyuSya vinAnA sAtakarmomAM mohanIyakarma e rAjA tulya che. te karma sarvathA naSTa thayeluM hovAthI ane ahIM Avela jIva atizaya vizuddha hovAthI jJAnAvaraNIyAdi zeSa traNaghAtI karmone toDavAne savizeSa prayatna kare che. te traNakarma saMbaMdhI sthitighAtAdi vadhAre joramAM thAya che. bAramA guNasthAnakano cheDo AvatAM AvatAM te jJAnAvaraNIyAdi traNe karmono paNa aMta ja thAya che. tyArabAda A jIva teramA guNaThANe jAya che. (13) sayogikevalI guNasthAnaka cAra ghAtI karmono sarvathA kSaya karI kevalajJAna-kevaladarzana-anaMtacAritra ane anaMtavIrya che AtmAoe pragaTa karyuM che tevA AtmAnuM je guNasthAnaka te sayogikevalI guNasthAnaka. A guNasthAnake AvelA AtmAone mayoga, vacanayoga, ane kAyayoga hoya che tethI sayogI kahevAya che. . prazna- kevalajJAnI bhagavaMtone manayoga-vacanayoga-ane kAyayoga kyAre kyAre saMbhavI zake che ? kevI rIte hoya che ? ' a * *** Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava uttara- kevalajJAnIprabhune manayogano upayoga koine manathI ja uttara ApavAmAM karavo paDe che. jayAre anya trAmAM rahelA mana:paryavajJAnI muni athavA raiveyaka-anuttaravAsI deva bhagavAnane zabda dvArA (vacanathI) prazna na pUchatAM manathI ja prazna pUche che, tyAre kevalI bhagavaMta teone uttara paNa manathI ja Ape che. tenA praznanA uttarane anurUpa mano vargaNAne mana rUpe goThave che. jene mana:paryavajJAnI muni athavA raiveyaka ke anuttaravAsI deva dekhe che. te dekhIne manovargaNAnI te racanAnA AdhAre potAnA praznano uttara anumAnathI jANI le che. A rIte manathI puchAtA praznonA uttaro ApavAmAM kevalI prabhune manoyoga hoya che. dezanAdi vakhate vacanayoga hoya che ane AhAranihAra-vihAra tathA meSonmeSAdimAM kAyayoga hoya che. - A traNeyogo sAthe vartatA evA je kevalIbhagavAna, teonuM je guNa sthAnaka te sayogikevalIguNasthAnaka. A guNasthAnaka manuSyone ja Ave che saMkhyAta varSanA AyuSyavALAnuM utkRSTa AyuSya pUrvakroDavarSa hoya che. temAM paNa nava varSanI uMmara pachI ja kevalajJAna thAya che tethI A guNasthAnaka- ne utkRSTakALa dezonapUrvakroDa varSa ane jaghanyakALa aMtarmuhUrta hoya che. kSapakazreNI caDato AtmA 8-9-10-12 guNasthAnako aMtarmuhUrta aMtarmuhUrte pasAra karIne jhaDapI caDIne ahIM sthira thAya che. manuSyabhavanuM zeSa saMpUrNa AyuSya ahIM ja dezanAdi dvArA paropakAra karatAM-karatAM lagabhaga pUrNa thavA Ave tyAM sudhI rahe che. jyAre temAM guNasthAnakane mAtra aMtarmuhUrta ja kALa bAkI rahe tyAre A kevalIbhagavanto "AyojikAkaraNa" kare che. tenuM ja bIjuM nAma AvazyakakaraNa ane AvarjitakaraNa paNa che. dareka kevalIbhagavaMto avazya kare ja che. mATe tenuM bIjuM nAma AvazyakakaraNa che. A rIte AtmAnA svarUpa tarapha savizeSa Avarjita (sanmukha) karAyo che tethI tene AvarjitakaraNa paNa kahevAya che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 dvitIya karmagraMtha A Ayoji kAkaraNa karyA bAda jo vedanIyAdi traNa karmo AyuSyathI adhika hoya to te bhagavAna kevalI samudyAta kare che ane jo vedanIyAdi TANe kama AyuSyanI sAthe samAna lAge to kevalIsamudyAta karatA nathI. mATe ja zAstramAM kahyuM che ke sarva kevalIo AyojikAkaraNa kare che paraMtu kevalI samudyAta koika kevalIbhagavaMto kare che koika kevalIbhagavaMto karatA nathI. samughAta karyA vinA paNa anaMta kevalI bhagavaMto mokSe gayA che. prazna- vedanIyAdi vadhAre hoya te kevalImuddAta kare, samAna hoya te na kare, ema kahyuM. paraMtu je kevalIone vedanIyAdi traNa karmo AyuSyathI hIna (ochAM) hoya teo zuM kare ? samughAta kare ke na kare ? kare to kayA karmono kare ? uttara- koi paNa kevalIbhagavantane vedanIyAdi traNa karmo AyuSyathI hIna (ochAM) hotAM nathI ja. kAraNake te traNa karmo pratisamaye baMdhAya che jyAre AyuSyakarma pUrvanA bhavamAM ja ane te paNa eka ja vAra baMdhAya che. mATe vedanIyAdi karmo kadApi ochAM hotAM ja nathI mATe samudraghAta karavA-na karavAnI vAta rahetI ja nathI. have kevalIsamughAta eTale zuM ? te saMkSepamAM samajAvAya che ke kevala- jJAnI bhagavAn potAnA zarIramAMthI potAnA AtmAnA pradezone taijasa-kAzmaNa zarIra sAthe bahAra kADhI upara-nIce lokAkAzanA cheDA sudhI svazarIra pramANa lAkaDInA AkAre laMbAve che tene daMDa kahevAya che. A kriyA karatAM phakta ekasamaya thAya che. tyArabAda bIjA samaye te ja daMDamAMthI pUrva-pazcima (athavA uttara-dakSiNa) cauda rAjalokapramANa lokanA cheDA sudhI kapATa (be kamADa jevA AkAre) Atmapradezo laMbAve che. tyArabAda trIjA samaye uttara-dakSiNa (athavA pUrva-pazcima) cauda rAja lokapramANa maLyAna rUpe lokAnta sudhI Atmapradezo laMbAve che. tyArabAda cothA samaye AMtarAmAM Atmapradezo Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava vistRta karIne sarvalokavyApI thAya che. pAMcamA samaye AMtarAmAMthI, chaThThA samaye manthAnamAMthI, sAtamA samaye kapATamAMthI, ane AThamA samaya daMDamAMthI Atmapradezo saMkocIne AThamA samaye zarIra thAya che. kevalajJAnI bhagavAnanI A eka viziSTa prakriyA ja vedanIyAdi traNa karmone toDIne AyuSyanI sAthe samAna kare che. A prasaMga tarka ke buddhino viSaya nathI teonI A prakriyA ja karmakSayanuM kAraNa che. tyArabAda have A kevalajJAnI bhagavAn mana-vacana-kAyAnA yogane nirodha karavAnuM kArya zarU kare che. prazna- yoganirodha zA mATe kare che ? yoga-nirodha karavAnuM kAraNa zuM ? uttara- (1) bhavopagrAhI evAM je vedanIyAdi 4 aghAtI karmo che. teno sarvathA nAza karavA mATe, (2) hAla je zukUlalezyA che te hote chate karma baMdhAya che. tethI leNyAthI atIta (rahita) thavA mATe, (3) AtmAnI atyaMta je akaMpa (sthira) avasthA, te meLavavA mATe, (4) ane paramanirjarA (sarvakarmono kSaya rUpa je parama nirjarA tenA) kAraNabhUta evA zukladhyAnane meLavavA mATe, (5) eka samayanA sAtavedanIyanA baMdhane paNa aTakAvavA mATe prabhu traNa yogono nirodha AraMbha che. (1) prathama bAdara kAyayoganA AlaMbanathI bAdara manoyoga rUMdhe che. (2) pachI bAda kAyayoganA AlaMbanathI bAdara vacanayoga rUMdhe che. (3) pachI sUkSma kAyayoganA AlaMbanathI bAdara, kAyayoga rUdhe che. (4) pachI sUkSma kAyayoganA AlaMbanathI sUkSma manoyoga saMdhe che. (5) pachI sUkSma kAyayoganA AlaMbanathI sUkSma vacanayoga rUMdhe che. tyArabAda sUmakAyayoganA ja AlaMbanathI sUkSma kriyA apratipAtI evA zukaladhyAnane dharatI A AtmA sUkSmakAyayogane paNa dhe che. A jIllA sUkSmakAyayogano virodha karavAnA avasare AlaMbana levA lAyaka anya yoga na hovAthI sva- AlaMbanathI ja nirodha kare. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. dvitIya karmagraMtha che jema moTA jADA kAne chedato suthAra te ja kASTanuM AlaMbana le che tema ahIM jANavuM. haju sudhI Atmapradezo zarIranI sAthe vyApta che. zarIramAM jyAM jayAM polANa che tyAM tyAM vacce vacce Atmapradezo nathI. tene badale have A sUkSmakAyayogano virodha karatI vakhate zukladhyAnanA pratApathI vadana-udara-Adi zarIranA polANabhAgomAM paNa Atmapradezane lAvIne nakkara goLA jevo Atmapradezono ghana banAve che. tenA kAraNe te AtmAnuM zarIra jemanuM tema ja rahe che paraMtu AtmAnI laMbAi-pahoLAI ane jADAi be tRtIyAMza thai jAya che. A pramANe yoganirodha karI, be tRtIyAMza avagAhanAvALo banato A AtmA (1) sAtAvaMdanIyanA baMdhanuM, (2) zuklalazyAne ane (3) teramA guNasthAnakane samApta karI caudame Ave che. (14) ayogIkevalI guNasthAnaka mana-vacana ane kAyAnA yogo sarvathA nathI jene evA kevalI bhagavAnanuM je guNasthAnaka te ayogikevalIguNasthAnaka. A guNasthAnake Avelo AtmA "bucchinnakriyA apratipAtI" dhyAnavALo hoya che. , ahIM yogarahita hovAthI Atmapradezo merU parvatanI jema atyanta sthira hoya che. tene ja "zailezIkaraNa' kahevAya che. mithyAtvAdi cAre prakAranA karmabaMdhanA hetuothI rahita A AtmA che. tethI te AtmAne bIlakula koI karma AvatuM (baMdhAtuM) nathI. tene "sarvasaMvarabhAva" athavA "anAzravabhAva" kahevAya che. A guNasthAnakano kALa coda svaromAM je stra pAMca svaro che (-3-3-22-7) tenuM uccAraNa karatAM (bolatAM) jeTalo samaya lAge teTalo ja kALa jANavo arthAt madhyama antarmuhUrta kALa hoya che. prazna- teramA guNasthAnakanA che ane caudama guNasthAnake "manayoga' to che ja nahIM, to pachI te banne jagyAe anukrama sUkSma kiyA apratipAtI ane chinma kiyA apratipAtI ema je be pAno Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 71 kahyAM te kema ghaTe ? arthAt mana hoya to ekAgratA rUpa dhyAna saMbhave. paraMtu jyAM mana ja nathI tyAM dhyAna zuM ? uttara- ahIM mananI ekAgratA te dhyAna na samajavuM. paraMtu jyAre mana hoya che tyAre mananI caMcaLatAne (asthiratAne) rokavI te jema dhyAna kahevAya che tema AtmapradezonI caMcaLatAne rokavI te pA dhyAna kahevAya che. teramA guNasthAnaka sudhI AtmapradezonI caMcaLatA (asthiratA) kadApi aTakatI ja nathI, tethI tyAM AtmapradezonI caMcaLatAne rokI zake evA dhyAnanI vivakSA karI ja nathI. paraMtu ahIM mana-vacana-bAdara kAyayoga gayA pachI teramAnA cheDe AtmapradezonI caMcaLatA (asthiratA) lagabhaga aTakI gai che mAtra sUkSmakAyayoga puratI ja cAlu che te paNa nirudhyamAna che. mATe "Atmapradezo! sthiratA' e rUpa dhyAna kevalImAM samajavuM. caudame sarvathA ayogI hovAthI pUrNapaNe AtmapradezonI sthiratA rUpa zukladhyAnano cotho pAyo hoya che. prazna- kevalajJAnI bhagavAnane teramA guNasthAnakanA prathama samayathI sUkSmavacanayoga rUMdhe tyAM sudhI kayuM dhyAna hoya che ? uttara- dharmadhyAna ane zukladhyAnanA 4-4 bhedomAMthI eke dhyAna hotuM nathI. kAraNa ke kSINamohI hovAthI paulika bhAvamAM javA rUpa mana-vacana-kAyAnA yogo teone hotA ja nathI ke jethI mananI ekAgratA'' e prathama arthavALuM dhyAna ghaTe. tathA haju sayogI hovAthI "AtmapradezonI sthiratA' e rUpa paNa dhyAna thatuM nathI. mATe kevalIbhagavantone zAstromAM dhyAnAntarikA dazA kahI che. banne arthomAMthI eka paNa prakAranuM dhyAna hotuM nathI. mAnA A pramANe pAMca hasva svaranA uccAraNa kALa pramANa caudamA guNasthAnake cAre avAtI karmone vadato-vedato kSaya karavA dvArA cauda carama samaye A jIva Ave che. te carama samaye sarva adhAtIkarmo khapAvI, zarIrano tyAga karI. azarIrI, zuddha, buddha, amUrta, evo zuddha Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dvitIya karmagraMtha kaMcana jevo A AtmA je samaye nirvANa pAme te ja samaye (samayAntarane sparyA vinA), tathA jeTalA AkAza pradezomAM potAnI avagAhanA che teTalA ja AkAzapradezone sparzI (adhika eka paNa pradezAntarane nahIM sparzatA) A jIva samazreNIthI mokSe jAya che. lokAntathI upara dharmAstikAyAdinI sahAya na hovAthI alokamAM A jIva jato nathI. lokAnta jaine aTake che. tyAM zAzvata-anaMtakALasvaguNaramaNatAmAM ja nirgamana kare che. prazna- mokSe jatAM zarIra-ke karma A jIvane nathI. to sAta SAja jeTalI Urdhvagati A jIva kevI rIte kare ? uttara- azarIrI paNa A A jIva cAra kAraNosara gati kare che. (1) pUrvaprayoga= hIMDoLo jema pUrva prayogathI cAle che tema jIva - vALamAM ghaNuM ja cAlelo che tenA saMskArathI eka samaya gati kare che. (2) badhacchada=je je bandhano hoya che teno viccheda jyAre thAya che tyAre aMdaranI vastu uchaLe che jema pAMjaruM kholatAM vAgha-siMha - bIne doDe che tema zarIra ane karmanuM baMdhana tuTatAM ja jIva UrdhvagatipaNe uchaLe che. ahIM eraMDAnuM dRSTAnta paNa jANavuM. - ) asaMgata- paradravyano saMga dUra thatAM vastu upara Ave che. jema ka tuMbaDAne lAgela mATIno lepa pANImAM ogaLI jatAM ghaDo upara Ave che. tema jIvane lAgela karmano lepa dUra jatAM jIva upara jAya (4) tathA Urdhvagati svabhAva- jema pudagala ekaluM hoya to adhogati svabhAvavALuM che, tema jIva paNa kamarahita ekale hoya tyAre Urdhvagati karavAno teno sahaja svabhAva che. A pramANe mokSagata AtmAo sahaja svarUpavALA anaMtajJAnAdi guNonA sukhamAM parama AnaMda anubhave che. || ra II cauda guNasthAnakanuM svarUpa samApta thayuM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava have A caude guNasthAnakomAM AThe karmanI uttaraprakRtionA baMdha-udaya-udIraNA ane sattA samajAvavAnAM che. temAM sau prathama baMdhanuM lakSaNa samajAvIne caude guNasthAnakomAM baMdha samajAve che. abhinavakammaragahaNaM, baMdho oheNa tattha vIsasayaM / titthayarAhAragadugavajjaM, micchaMmi satarasayaM // 3 // (abhinava-rmabrahAM, bandha gotrana taMtra viMzatizatam / tIrthaMkarAhAraka-dvika-varjaM mithyAtve saptadazazatam ) zabdArtha= abhinava= navA navA, mmAdaLuM= karmonuM grahaNa te, vaMdho= baMdha kahevAya che. he= othe-sAmAnyathI, tattva= tyAM, vIsayaM= ekasovIsa prakRtio che, tirthaMyarAhAra duviI= tIrthaMkara nAma karma ane AhAraka dvika vinA bAkInI, mi Mmi= mithyAtva guNaThANe, satarasayaM= ekaso sattara karma prakRtio baMdhAya che. 73 gAthArtha- navA navA karmanuM je grahaNa karavuM te baMdha kahevAya che. tyAM odhe ekaso vIza prakRtio baMdhAya che. ane tIrthaMkara nAmakarma tathA AhAraka dvika varjIne bAkInI 117 prakRtio mithyAtve baMdhAya 9. 113 11 vivecana- zarIravartI A AtmA je kSetramAM varte che te ja kSetramAM rahelI karma banavAne yogya kAryaNavargaNAne mithyAtvAdi baMdhahetuo dvArA grahaNa karI karmarUpe pariNamAve tene baMdha kahevAya che. kAryaNavargaNAnuM karma svarUpe rUpAntara thavAmAM mithyAtvAdi baMdhahetuo nimitta bane che ane A AtmA kartA bane che. pUrvabaddha karmonA udayathI mithyAtva-avirati-kapAya AdinA pariNAma jIvamAM utpanna thAya che. A vaibhAvika pariNAmane bhAvakarma kahevAya che ane pUrvabaddha tathA vartamAnakALe baMdhAtA karma pudgalone dravyakarma kahevAya che. eTale pUrvabaddha karma paramANu (dravyakarma) thI AtmAnA pariNAma ke Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dvitIya karmagraMtha mithyAtvAdi bhAvavALA bane che te bhAvakarma ane tenAthI navAM navAM karmapudagalAnuM je grahaNa te dravyakarma. Ama A anAdithI paraMparA cAle che. eka karmanuM bIjA kramamAM prApta thavuM-palaTAvuM-rUpAntara thavuM te saMkrama kahevAya che. mATe mULasUtrakAre "abhinava" zabda lakhyo che ke pratisamaye navA navA karmone A AtmA je grahaNa kare te baMdha kahevAya che. baMdhamAM othe (sAmAnyathI) 120 karmaprakRtio che. cauda guNasthAnakamAMthI koi paNa eka guNasthAnakane AzrayIne jayAM vivakSA nathI. paraMtu code guNasthAnakomAM maLIne sAmAnyathI keTalI karmaprakRtio baMdhAya ? ema jyAre vicArAya tyAre tene ogha kahevAya che. tyAM 120 prakRtio che. jJAnAvaraNIya AyuSyakarma darzanAvaraNIya 9 nAmakarma vedanIya gautrakarma mohanIyakarma aMtarAyakarma 78=120 | ra che " peTa 0 che ja ! mohanIya karmamAM samyakatvamohanIya ane mizramohanIya A be pharma mithyAtvamohanIyane haNavAthI (maMdarasavALI karavAthI) thAya che. paNa potAnA svarUpe baMghAtI nathI, tethI baMdhamAM gaNAtI nathI. nAmakarmamAM 5 baMdhana ane pa saMghAtana zarIra samAna hovAthI zarIramAM aMtargata gaNAya che ane varNAdi cAranA uttarabhedo pa-ra-pa-=20 judA judA na gaNatAM sAmAnyathI mAtra varNa-gaMdha-rasa-sparza ema cAra ja gaNAya che. eTale nAmakarmanI baMdhamAM 67 levAya che. A vAta karmavipAkamAM samajAvI che. eTale code guNasthAnake thaine sAmAnyathI (ghe) ATha kamanI 120 prakRti baMdhAya che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 7pa guNasthAnaka vAra baMdha 120mAMthI tIrthaMkara nAmakarma ane AhAradrika (zarIra ane aMgopAMga) ema traNa vinA zeSa 117 karmaprakRtio mithyAtvaguNasthAnake baMdhAya che. sAmAnyathI tIrthaMkaranAmakarma samyatva hoya tyAre ja baMdhAya che. ane AhAraddhika saMyama hoya tyAre ja baMdhAya che mithyAtvaguNasthAnake samyakta ke (bhAvathI) saMyama nathI mATe A traNa prakRtio baMdhAtI nathI. jo ke koi koi pustakomAM tIrthaMkaranAmakarmano baMdha samyakatvanA nimittathI ane AhAraddhikane baMdha saMyamanA nimittathI thAya che ema lakhela che. paraMtu samyakatva ane saMyama to AtmAnA guNa che. ane guNo e karmabaMdhanuM kAraNa banatA nathI, paraMtu karmakSayanuM kAraNa bane che. jo guNo karmabaMdhanuM kAraNa hoya to mokSagata AtmAne ghaNAM ja karmo baMdhAya mATe doSo ju karmabaMdhanuM kAraNa che. vaLI karmabaMdhanA hatuomAM paNa mithyAtvaavirati-kaSAya-pramAda-ane yoga ema 4pa kAraNo ja Ave che. te baMdhahetuomAM guNo kahyA ja nathI. mATe tIrthakaranAmakarma ane AhArakaThikanA baMdhano hetu paNa A pAMca hetuomAMthI kaSAya ja kAraNa che. mAtra sAMsArika bhAvono rAga-dveSa hoya to "aprazastakaSAya" kahevAya che ane AtmAmAM guNa lAvavA mATe ja (AtmavikAsavardhaka ja) rAga-dveSa karAyA hoya to te upacArathI prazastakaSAya kahevAya che. te ja kaMika zubha hovAthI tIrthaMkara nAmakarma ane AhArakaTikanA baMdhahetu bane che. sarva saMsArIjIvone jinezvara paramAtmAnA dharmanA rAgI banAvavAnI parama paropakAra karavAnI bhAvakaruNA-lAgaNI e jinanAmanA baMdhano hetu bane che. chatAM AvI bhAvakaruNA samyakatva hote chate Ave che. kAraNa ke mithyAtvaavasthAmAM potAne ja jayAM vItarAgadharma rUsyA nathI te bIjAne ApavAnI karUNA kyAMthI Ave ? mATe AvI bhAva karuNA samyakatvakALa ja Ave che tethI jinanAmanA baMdhano hetu samyakatva kahyo che. vastuta: bhAvakaruNA rUpa prazasta kapAya ja jinanAmanA baMdhanuM kAraNa che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha vaLI jo samyaktva guNane jinanAmanA baMdhanuM kAraNa mAnIe to upazama-yopazama-jJAyikamAMthI kayuM samyaktva jinanAmanA baMdhanuM kAraNa hoi zake ? traNamAMnuM koi paNa hoya to ya sarva samyaktvIne jinanAma baMdhAtuM nathI. tathA kSayopazama samyaktva sAta guNasthAnaka sudhI, upazama samyaktva agiyAra guNasthAnaka sudhI ane kSAyika samyaktva cauda guNasthAnaka sudhI hoya che jyAre tIrthaMkaranAmakarma AThamA guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhI ja baMdhAya che koi paNa samyaktvanI sAthe teno avinAbhAva saMbaMdha nathI. mATe bhAvakaruNA rUpa prazasta kaSAya ja baMdhahetu che. te kaSAya hAsyAdiSaTkarUpa che ane hAsyAdiSaTka AThamA sudhI ja che. jo ke hAsyAdiSaTka AThamAnA carama samaya sudhI hoya che. to paNa baMdhahetu thAya tevA chaThThA bhAga sudhI ja che. tyArabAda pralIyamAna hovAthI ati maMda che. tethI baMdha hetu banatA nathI. AvI bhAva karUNA jo Ave to samyaktva hoya tyAre ja Ave che anyathA AvatI nathI mATe samyaktvane jinanAmanA baMdhano hetu upacAre kahyo che. 76 evI ja rIte zruta ane saMyama pratyeno advitIya pakSa (rAga) arthAt saMyama yukta prazastakaSAya e ja AhArakadvikanA baMdhano hetu che. paraMtu Avo prazastarAga saMyama hote chate ja Ave che anyathA Avato nathI, mATe upacAre saMyamane AhArakano baMdhahetu kahyo che. sujJapuruSoe A carcA sUkSmabuddhithI jANavI. tIrthaMkaranAmakarma ane AhArakaTrika A traNe nAmakarmanI prakRtio che mATe prathamaguNaThANe nAmakarmanI 67 ne badale have 64 baMdhAya che. prathama guNasthAnake jJAnAvaraNIya pu, darzanAvarIya vedanIya rIte mohanIya 26, AyuSya 4, nAmakarma 64, gotra 2, ane aMtarAya pa, ema kula 117 baMdhAya che. 3 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava have bIjAguNasthAnake keTalI prakRti baMdhAya che ? te jaNAve che. narayatiga jAithAvara, cau huMDAyavachivaTThanapumicchaM / solaMto igahiyasaya, sAsaNi tirithINaduhagatigaM // 4 // (narakatrikajAtisthAvaracatuSka-huMDakAtapachedaspRSTanapuMmithyAtvam / SoDazAnta ekAdhikazataM, sAsvAdane tiryagstyAnarddhidurbhagatrikam ) zabdArtha- narati = narakatrika, nAraMthAvara3= jAticatuSka ane sthAvara catuSka, huMDI= huMDaka ane Atapa, jIvaTuMka chevaTuMsaMghayaNa, napufmajI = napuMsakaveda, mithyAtva, sotaMta = A soLa prakRtiono aMta thAya che. rUdiya= eka adhika so, sAsa= sAsvAdana guNaThANe, AMtari= tiryaMcatriAka, thaUT = thINadvitrika, tuti daurbhAgyatrika. gAthArtha- narakatrika, jAticatuSka, sthAvara catuSka, huMDaka, Atapa, chevaTuM saMghayaNa, napuMsakaveda, mithyAtvamohanIya, A soLa prakRtione pahele guNaThANe aMta thatAM sAsvAdane 101 baMdhAya che. tyAM bIjAnA cheDe tiryacatrika, thINadvitrika, daurbhAgyatrika tathA. || 4 || vivecana- narakagati-narakAnupUrvI-narakAyuSya ema narakatrika, ekendriya-beindriya-te indriya-caurindriya ema cAra jAti, sthAvara-sUkSmaaparyApta-sAdhAraNa ema sthAvaracatuSka, huMDaka-Atapa-chevaTuM, napuMsaka veda ane mithyAtva mohanIya ema kula 16 prakRtiono pahelA guNasthAnake baMdhane AzrayI aMta (vinAza) thAya che jethI sAsvAdana guNasthAnake 101 baMdhAya che. ahIM mULagAthAmAM "nArUthAvaravaDa' mAM je 23 zabda che te jAti ane sthAvara ema bannemAM joDavAno che. tathA sarjAtI mAM je aMta (vinAza) zabda che teno artha 'tatra mAva 3ratrAmAva:' te guNasthAnake baMdhAya che te pachInA guNasthAnakamAM baMdhAtI nathI. ema artha jANavo. have pachI paNa je prakRtino jyAM jyAM baMdhaviccheda kahevAya, teno artha te guNasthAnake baMdhAya paraMtu pachInA guNasthAnakomAM na baMdhAya evo karavA. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha A 16 prakRtiomAM narakAyuSya e eka AyuSyakarmanI prakRti che. napuMsaka veda ane mithyAtvAhanIya A be mohanIyakarmanI che. ane zeSa 13 prakRtio nAmakarmanI che. eTale te te karmamAMthI teTalI teTalI bAda karatAM bAkI rahelI karmaprakRtio bIje guNasthAnake baMdhAya che. 38 5 | AyuSyanI 4 ne badale 3 nAmakarmanI 673, 13=51 2 | gotrakarmanI mohanIyanI 26 ne badale24 aMtarAyakarmanI 40 jJAnAvaraNIyanI darzanAvaraNIyanI vedanIyakarmanI > naraka Adi A 16 prakRtiono baMdha mithyAtvanA kAraNe ja thAya che. mithyAtva pahele guNaThANe ja che. mATe A 16 no baMdha paNa pahele ja thAya che sAsvAdanAdi anya guNasthAnakomAM A prakRtiono baMdha thato nathI. vaLI A 16 prakRtio naraka-ekendriya ane vikalendriya yogya hovAthI tathA atyanta azubha hovAthI mithyArdaSTi jIva ja baMdha kare che. tethI zeSa 101 prakRtio sAsvAdane baMdhAya che. 5 61=101 have trIje guNasthAnake keTalI baMdhAya ? te samajAvavA bIjA guNasthAnake kai kai prakRtiono baMdha aTakI jAya che te jaNAve che tiryaMcatrika (tiryaMcagati-AnupUrvI-AyuSya), thINadvitrika (nidrAnidrA-pracalApracalA-thINaa), daurbhAgyatrika (durbhAga-anAdeya ane apayaza) ema kula 8 tathA, (bIjI gAthAnI sAthe saMbaMdha cAlu che) ahIM chello tri zabda traNemAM joDavo. // 4 // aNamajjhAgi saMghayaNacaDa, niujjoa kukhagaitthiti / paNavIsaMto mIse, causayari duAuyaabaMdhA // 5 // zabdArtha- aLa= anaMtAnubaMdhI cAra, mALi= madhyanAM cAra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava saMsthAna, saMdha3= saMghayaNa cAra, niDa = nIcagotra ane udyAtanAmakarma, karasthittara azubhavihAyogati ane strIveda, pakhavAsaMtA= paccIza prakRtiono aMta thAya che. kSetra mizraguNasthAnake, vaDa = cummotera, DubADa= be AyuSyana, babaMdhaka abaMdha thavAthI te paI gAthArtha- anaMtAnubaMdhI 4, madhyanA 4 saMsthAna, 4 saMghayaNa, nIcagotra, udyotanAma, azubhavihAyogati, ane strIveda ema 25 prakRtiono bIje guNasthAnake aMta thAya che. eTale mizraguNasthAnake 74 prakRtio baMdhAya che. kAraNake zeSa be AyuSyane paNa abaMdha hoya che. te pa 1 vivecana- cothI gAthAnA antamAM kahelI 9 prakRtio, tathA anaMtAnubaMdhI 4 kapAya, madhyana (rathIpa) saMsthAna, madhyanAM (rathIpa) saMghayaNa, nIcagotra, udyotanAmaka, azubhavihAyagati, ane strIveda ema kula 25 prakRtine bIja guNasthAnake baMdhaviccheda thAya che. eTale bIje guNaThANe baMdhAya che paraMtu trIje guNaThANe baMghAtI nathI. kAraNake A paccIse prakRtine baMdha anaMtAnubaMdhInA nimitte thAya che. ane anaMtAnubaMdhIno udaya mAtra be ja guNasthAnaka sudhI hoya che. tethI anaMtAnubaMdhInA abhAvanA kAraNe A paccIsa prakRtiono baMdha trIje guNaThANe thato nathI. bIje guNaThANe 101 baMdhAya che. temAMthI A 25 bAda karIe te hakIkatathI 76 prakRtio thAya che. chatAM gAthAmAM 74 prakRtio ja mizra guNaThANe baMdhAya ema kahyuM che tenuM kAraNa e che ke "be AyuSyano abaMdha" che. je A gAthAnA antimapadamAM kahyuM che. AyuSyakarma kula 4 che. narakAyuSya 16mAM pahele, ane tiryaMcAyuSya ra5mAM bIje nIkaLI gayela che ja. eTale bAkI rahela manuSpAyuSya ane devAyuSya A be AyuSya paNa trIje guNaThANe baMdhAtAM nathI. tethI 25+2=27 prakRtio 101 mAM thI ochI thAya che. mATe mizraguNasthAnake 101-27=34 baMdhAya che. prazna- 25ne baMdhaviccheda kahyo ane be AyuSyane judo abaMdha kIdho, Ama kahevAnuM kAraNa zuM ? sIdhesIdho ra9 no ja baMdhaviccheda Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha kema na kahyo? baMdhaviccheda ane abaMdha e banne zabdono artha to sarakhA ja che ne ? uttara- ahIM banne zabdonA artha sarakho nathI. baMdhaviccheda eTale je prakRtio A guNasthAnake baMdhamAMthI nIkaLI gaI. te have pachI uparanA koI paNa guNaThANAmAM AvavAnI ja nathI. gai ta gai, pharIthI AvavAnI nathI. tene baMdhaviccheda kahevAya che. A paccIza prakRtino je baMdhaviccheda thayo te paccIza trIje-cothe-pAMca-cha ityAdi koi paNa uparanA guNaThANAmAM baMghAtI nathI. pharI tyAM umerAvAnI nathI. jayAre "abaMdha" eTale mAtra A guNasthAnake na baMdhAya, paraMtu AgaLanA guNasthAnakomAM punaH baMdhAya te abaMdha. A be AyuSya trIje guNaThANe na baMdhAya, paraMtu cothA guNaThANe punaH banne AyuSya baMdhAvAnAM ja che. ane 5-6-7mAM guNaThANe paNa A bemAMthI devAyuSya baMdhAvAnuM che. eTale A be AyuSyanA aTakatA baMdhane baMdhaviccheda na kahetAM "abaMdha" kahyo che. mizraguNasthAnakamAM vartatA jIvo nIce mujaba 4 kAryo tathAsvabhAve karatA nathI. (1) anaMtAnubaMdhIno baMdha, (2) anaMtAnubaMdhIno udaya, (3) parabhavanA AyuSyano baMdha, ane (4) mRtyu. tethI bAkI rahela deva-manuSya AyuSyano abaMdha kahyo che. je 25+2=27 prakRtio baMdhamAMthI aTakI jAya che, temAM 3 darzanAvaraNIya karmanI che. anaMtAnubaMdhI 4, strIveda ema 5 mohanIya karmanI che. tiryaMca- manuSya ane deva ema 3 AyuSyakarmanI che. nIcagotra 1 gotrakarmanI che. zeSa 15 nAmakarmanI che. tethI te te karmomAMthI A pravRtio ochI karavI. | 5 | jJAnAvaraNIya karmanI 5 | | AyuSyakarmanI darzanAvaraNIyanI 6 | nAmakarmanI pa1-15 -- 36 mizra vedanIyakarmanI re gotrakarmanI 2 -1 - 1 guNasthAnake mohanIyakarmanI 24- 19 ] aMtarAyakarmanI ke pa ] kula 42 = 14 32 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 kamastava 81 have cothA guNasthAnake keTalI prakRti baMdhAya te jaNAve che. samme sagasayari jiNAubaMdhi, vairanaratigabiyakasAyA / uraladugaMto dese, sattaTThI tiyakasAyaMto // 6 // (samyaktve saptasaptati rjinAyurbandhe, vajranaratrika-dvitIyakaSAyAH / audArikadvikAnto deze saptaSaSTistRtIyakaSAyAntaH / ) zabdArtha= = aviratasamyagdaSTi guNasthAnake, sIrika sItera baMdhAya che. vaLI vaMdha= jinanAmakarma ane be AyuSyano baMdha thavAthI. vai= vaja RSabhanArAcasaMghayaNa, narati = manuSyatrika, viyasIyA= bIjo kapAya tathA 32rta= dArika drika ema 10 no aMta thAya che. se= dezavirati guNaThANe, satta= saDasaTha baMdhAya che. tiyavasAcaMto = trIjA kaSAyano aMta. gAthArtha- jinanAmakarma ane be AyuSyano baMdha thavAthI cothA samyakta guNaThANe 77 karma prakRtio baMdhAya che. vaRSabha, manuSya trika, bIjo kaSAya, ane audArika dvika ema 10 ne aMta thavAthI dezavirati guNaThANe 67 baMdhAya che. tyAM trIjAkaSAyano aMta thavAthI. I 6 I vivecana- trIje mizraguNasthAnake je 74 baMdhAya che temAM jinanAma karma ane deva-manuSpAyuSya umeravAthI cothA guNasthAnake 77 baMdhAya che. je prazastakaSAyathI jinanAma baMdhAya che. te prazastakaSAya samyakatva hote chate ja hoya che. cothe guNaThANe samyakatva che. mATe jinanAma baMdhAya che. samyagdaSTi tiryaca-manuSyo niyamAM devAyuSya bAMdhe che ane samyagdaSTi deva-nArakI niyamAM manuSyAyuSya bAMdhe che. mATe be AyuSyano paNa baMdha vadhe che ema 74+3 kula 77 prakRtio cothe baMdhAya che. A traNamAM 1 nAmakarmanI che ane 2 AyuSyakarmanI che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 32 dvitIya karmagraMtha jJAnAvaraNIya paI AyuSyakarma cothI darzanAvaraNIya 6 nAmakarma 36+1= 37 guNaThANe vedanIyakarma 2 gotrakarma baMdhAya mohanIyakarma 19 | aMtarAyakarma 45 = 77. cothA guNasthAnakanA aMte vajU8SabhanArAca saMghayaNa, manuSya trika, bIjo kaSAya, audArikaTrika ema kula 10 prakRtiono baMdha viccheda thAya che, tethI 77 - 10=67 prakRtio pAMcame guNaThANe baMdhAya che. pAMcame bIjA kaSAyano udaya na hovAthI te baMdhAto nathI. ne veThuM, te vizvarU' AvuM zAstravacana che. tathA bIjAkaSAyano udaya dezaviratinI ghAtaka che tethI dezavirati Ave tyAre teno udaya hota nathI. ane udayanA abhAvathI baMdha paNa nathI. bAkI rahelI 6 prakRtiomAM manuSyatrika manuSya prAyogyabaMdha thato hoya tyAre ja baMdhAya tevI che. ane vajURSabhanArAca tathA audArikaddhika manuSya-tiryaMca prAyogya baMdha thato hoya tyAre ja baMdhAya tevI che. paraMtu A dezavirati guNasthAnakamAM vartanArA (niyaMca-manuSyo) avazya devagati prAyogya ja baMdha kare che. jethI A cha prakRtio baMghAtI nathI. deva-nArakInA jIvo A 6 prakRtio bAMdhe che paraMtu teone dezavirati guNasthAnaka nathI. mATe dezavirati guNaThANe A cha baMghAtI nathI. A 10 prakRtimAM 4 mohanIyanI, 1 AyuSyanI, ane 5 nAmakarmanI che. te te karmomAMthI bAda karavI. jJAnAvaraNIyanI 5 AyuSyanI dezavirati darzanAvaraNIyanI 6 | nAmakarmanI 32 guNaThANe dinIyakarmanI gotrakamanI baMdhAya mohanIyanI 1984 15 | aMtarAyanI 5 | che. 39 = 67 28 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 83 pAMcamA guNaThANAnA aMte trIjA (pratyAkhyAnAvaraNa) kapAyano baMdha aTakI jAya che. kAraNake chake guNaThANe trIjA kaSayano udaya nathI ane je kapAya udayamAM hoya te ja baMdhAya che. A kaSAya sarvaviratino ghAtaka hovAthI sarvavirati Ave tyAre udayamAM hoto nathI. tethI te cAra prakRtio pAMcamA guNaThANA karatAM cheke baMdhamAM nyUna jANavI eTale 67%=63 chaTTa baMdhAya che. A cAra mohanIyanI che mATe mohanIyamAMthI ochI karavI. || 6 | jJAnAvaraNIyanI 5 | AyuSyakarmanI 1 ] chaTTa darzanAvaraNIyanI 6 | nAmakarmanI 32 | guNaThANa vedanIyakarmanI ra | gotrakarmanI 1 | baMdhAya mohanIya 15-4=11 | aMtarAyakarmanI 5 | che 24 39 263 tevaTTi pamatte soga, arai athiraduga ajasa assAyaM / vucchija chacca satta va, nei surAuM jayA niLaM // 7 // (triSaSTiH pramatte zoka, -arati asthiradvikAyazo'sAtam / / vyavacchidyante SaT ca sapta vA, nayati surAyuryadA niSThAm) zabdArtha tevatri 63, 5matte= pramattaguNaThANe, sAgara= zoka arati, tharA= asthiraddhika, nasabasIyaMtra apayaza ane asAtAvaMdanIya chaM= viccheda pAme, chabai= 6, satta vai= athavA 7, teDuM thAya, suraSi= devAyuSya, nayA= jayAre, nirTsa = samApta. gAthArtha- pramattaguNaThANe 63 baMdhAya che. zoka, arati, asthiradrika, apayaza ane asAtA ema 6 prakRtino baMdha cheke vicchedu pAme che athavA jo devAyuSya paNa chake samApta karyuM hoya to 7 prakRtino baMdha chake viccheda pAme che. meM 7 II vivecana- chaThThI gAthAmAM samajAvyA mujaba pAMcamAM guNaThANAnA aMte 4 kaSAyone baMdhaviccheda thavAthI 63 prakRtio chadde guNaThANe Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 dvitIya karmagraMtha baMdhAya che. A 63 mAMthI zoka-arati-asthiradrika, apayaza ane asatAvedanIya ema kula 6 prakRtione chaThThA guNaThANAnA aMte baMdhaviccheda thAya che. athavA jo cha guNaThANe bAMdhavA mATe prAraMbheluM devAyuSya paNa tyAM pUrNa karI le, eTale ke teno baMdha chake ja jo samApta thai jAya to 6+1=7 no baMdhaviccheda chaDe guNaThANe thAya che. tresaThamAMthI 6 athavA 7 ochI karavAthI pa7-56no baMdha sAtame guNaThANe thavo joie. paraMtu viziSTa saMyama (apramAdabhAvavALuM) hoya to ja prazastarAgathI baMdhAya evuM AhAraddhika ke je odhe ochuM karela che te beno baMdha sAtame guNaThANe adhika saMbhave che. tethI be prakRti baMdhamAM umerAya che mATe pa7-pa9ne badale ra umeratAM pa9pa8 baMdhAya che. A vAta have pachInI gAthAmAM graMthakArazrI ja spaSTa kare che. 7 | guNasaTThi appamatte, surAuM baMdhaMtu jai ihAgacche / annaha aTThAvannA, jaM AhAragadugaM baMdhe // 8 // (ekonaSaSTirapramatte, surAyurbadhnan yadi ihAgacchet / anyathA'STapaJcAzadyadAhArakadvikaM bandhe ) zabdArtha= guNaTTi= ogaNasAeTha, apramatte= apramattaguNaThANe, sura3= devAyuSya, vaMthaMtu= bAMdhato bAMdhato, na$= jo, rUDha= ahIM, Acche= Ave to, ana= anyathA-nahIM to, gaThThAvanA= aThThAvana, i= je kAraNathI, zIdAra, AhArakaddhika, vaMdhe= baMdhamAM. gAthArtha- jo devAyuSya bAMdhato bAMdhato ahIM sAtame guNaThANe Ave to ogaNasATha prakRtio bAMdhe che anyathA (jo cha devAyuSya samApta karIne Ave to) aThThAvana bAMdhe che kAraNake ahIM sAtame AhArakaTrika baMdhamAM adhika che. | 8 | vivecana- sAtamuM apramattaguNasthAnaka ativizuddha che. ane AyuSyakarmano baMdha gholanA pariNAmathI (caDa-utara-parivartanazIla pariNAmathI) thAya che. mATe apramattaguNaThANe AyuSyanA baMdhano jIva Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 kastava AraMbha karato nathI. paraMtu chaThThA pramatta guNakANe devAyuSyanA baMdhana AraMbha karyo hoya ane pariNAma vizuddhi thavAthI jIva je sAtame guNaThANe Ave to te baMdhAtA devAyuSyano sAtame paNa baMdha cAlu rahe che ane tyAM sAtame baMdha samApta kare che. eTale jo chake devAyuSyanA baMdhanI samApti karI lIdhI hoya to 6+1 7 sAta ochI karavI. ane je devAyuSya bAMdhato bAMdhata sAme Ave to sAtame devAyuSyano baMdha cAlu hovAthI cha ja ochI karavI. tathA apramAdabhAvavALuM viziSTa saMyama hote chate ja baMdhAvAvALuM AhAraphatrika have sAtame baMdhAvAnuM saMbhave che mATe te be prakRti umeravI. tethI baMdha A pramANe thAya che. arati, zoka ema be mohanIyamAMthI ochI thAya che. asatAvedanIya vedanIyamAMthI ochI thAya che. asthiraddhika ane apayaza traNa nAmakarmamAMthI ochI thAya che temaja AhArakaTrika nAmakarmanI saMkhyAmAM vadhe che. | 8 ! jJAnAvaraNIya pa | AyuSyakarma 10siAtame | darzanAvaraNIya 6 | nAmakarma 32+2=3430 31 |kula 59 vedanIya ra-1 1 | gotrakarma 1 athavA58 mohanIya 11-ra 9 | aMtarAyakarma pa baMdhAya che. 21 38 37 pa9pa8 have AThamA guNaThANe baMdha jaNAve che. aDavanna apuvvAiMmi, niddadugaMto chappanna paNabhAge / suradugapaNiMdi sukhagai, tasanavauralaviNutaNuvaMgA // 9 // samacauranimiNajiNavanna, agurulahucau chalaMsi tIsaMto / carame chavIsabaMdho hAsaraIkucchabhayabheo // 10 // (aSTapaJcAzadapUrvAdau, nidrAdvikAntaH SaDpaJcAzat paJcabhAge / suradvikapaJcendriyasukhagatayaH, trasanavakamaudArikAdvinA tanUpAMgAni) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya kamagraMtha (samacatusranirmANajinavarNAgurulaghucatuSkaM SaSThAMze triMzadantaH / carame paDviMzatibandho. hAsyaratikutsAbhayabhedaH ) zabdArtha= devana= aThThAvana, putrIrUMf= apUrvakaraNanA prathamabhAge, nidAMtoSa nidrAdikano aMta thAya che. chappana- chappanna prakRti. VINT= pAMca bhAgomAM, sura= devadrika, pafir= paMcendriyajAti, suvADuM= zubhavihAyogati, tanavaM= trasanI nava, 32vipu= audArika vinA, tapurva = zarIra ane aMgopAMga, samavara= samacaturastra, nimivl= nirmANa, f= tIrthakara nAmakarma, vana= varNacatuSka, bArudu 3= agurulaghucatuSka, si= chaThThAbhAge, tasaMta= trIzaprakRtiono aMta thAya, vara= chellAbhAge, chavIsa= vaMdho= chavvIsano baMdha thAya che. dAsara hAsya, rati, chamaka jugupsA ane bhayana, bho= bheda thAya che eTale ke baMdhaviccheda thAya che. gAthArtha- apUrvakaraNanA prathamabhAge pa8 baMdhAya che. temAMthI nidrAddhikano aMta thAya eTale (rathI6 sudhInA) pAMcabhAgomAM pa6 baMdhAya che. temAMthI devaddhika, paMcendriyajAti, zubhavihAyogati, trAMsanavaka, dArika vinA zeSa cAra zarIra ane be upAMga, samacaturasa, nirmANa, jinanAma, varNacatuSka, agurulaghucatuSka, ema kula trIsa prakRtino chaThThI bhAge aMta thAya che tethI carama bhAgamAM ra6 ne baMdha hoya che temAMthI gharamabhAge hAsya-rati, jugupsA ane bhayanA baMdhane viccheda thAya che. (tethI navamAM guNaThANe 22 baMdhAya che) II 9/10 vivecana- cha guNaThANe AyuSyano baMdha cAlu karyo hoya to ja sAtame guNaThANe AyuSyabaMdha cAlu rahe che anyathA sAtama guNaThANe AyuSyano navo baMdha ativizuddha hovAthI AraMbhatA nathI to pachI AThamuM guNasthAnaka to tenAthI paNa vadhAre ativizuddha che tethI AyuSyano baMdha saMbhave ja nahIM. te mATe apUrvakaraNa guNasthAnake 58 baMdhAya che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 87 atyArasudhI dareka guNasthAnaka samApta karI uparanA guNasthAnakamAM jIva caDe tyAre ja amuka-amuka prakRtiono baMdhaviccheda samajAvyo che. paraMtu A AThamA guNasthAnakamAM to vacce-vacce keTalIka keTalIka prakRtionA baMdhano viccheda thai jAya che tethI AThamA guNaThANAmAM vacce vacce kyAM kyAM kai kai prakRtio baMdhamAMthI viccheda thAya che. te samajAvavA mATe phakta baMdhane ja AzrayI AThamA guNasthAnakanA 7 bhAga pADavAmAM AvyA che. tyAM prathamabhAge 58 baMdhAya che. te prathamabhAge nidrA ane pracalA ema be prakRtionA baMdhano viccheda thAya che. tethI bIjAbhAge pa6 prakRti baMdhAya che. nidrAdvikanA baMdhane yogya adhyavasAya sthAnono saMbhava mAtra AThamA guNasthAnakanA prathamabhAga sudhI ja hoya che. AgaLa hoto nathI, tethI bIjA bhAga AdimAM te nidrAdrika baMdhAtuM nathI. bIjA-trIjA-cothA-pAMcamA ane chaThThA bhAge paNa pada ja baMdhAya che. chaThThAbhAganA antima samaye devadrika (devagati-devAnupUrva), paMcendriyajAti, zubhavihAyogati, trasa dazakAnI nava, audArika zarIra vinA zeSa 4 zarIra ane 2 aMgopAMga, samayacaturasasaMsthAna, nirmANa nAmakarma, tIrthaMkaranAmakarma, varNacatuSka, agurulaghucatuSka, ema kula 30 prakRtiono baMdhaviccheda thAya che. eTale AThamA guNasthAnakanA caramabhAgamAM (sAtamA bhAgamAM) phakta 26 prakRtiono ja baMdha thAya che. sAtamA bhAge trIsaprakRtiono baMdha na thavAnuM kAraNa tenA baMdhane yogya adhyavasAyono abhAva, e ja kAraNa jANavuM. tyArabAda sAtamA bhAganA aMte (eTale ke AThamA guNasthAnakanA aMte) hAsya, rati, jugupsA ane bhaya ema cAra prakRtionA baMdhano viccheda thAya che. (eTale navamA guNasthAnake 22 prakRtio ja baMdhAya che je AgaLa gAthAmAM samajAvAya che). prazna- AThamA guNasthAnakanA prathamabhAge 58, bIjAthI chaThThA bhAge 56, ane antima sAtamA bhAge 26 ema traNa prakArano ja Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 dvitIya karmagraMtha jo baMdha thAya che to traNa ja bhAga pADavA ucita che sAta bhAga pADavAnuM prayojana zuM ? dareka bhAge bhAge to bhinna bhinna baMdha che ja nahI, bIjA bhAgathI chaThThA bhAgano eka ja bhAga karIne traNa ja bhAga pADavA yogya lAge che. uttara- 58 ane 26 nA baMdhanA kALa karatAM pa6 nA baMdhano kALa ghaNo vadhAre (arthAt pAMca gaNAve che te samajAvavA mATe sAtabhAga karela che. AThamuM guNasthAnaka aMtarmuhUrtakALanuM che tenA 70 samayo cheema kalpanA karIe to sAtabhAga pADavAthI 58ne baMdha 1thI10 samaya sudhI, pa6no baMdha 11thI60 samaya sudhI, ane ra6no baMdha 61thI70 samaya sudhI thAya che. ema je samajAvavuM che te samajAvI zakAya che. paraMtu jo traNa bhAga kahyA hota to 1thIra3 samaya sudhI 58no baMdha, 24thI46 samaya sudhI pa6no baMdha ane 47thI70 samaya sudhI ra6no baMdha thAya che ema samajAI jAta. je barAbara nathI. eTale 58 ane ra6 nA baMdhano kALa alpa che ane pa6nA baMdhano kALa pAMcagaNo dIdhuM che e samajAvavA mATe AThamA guNasthAnakanA sAta bhAga karyA che. nidrAddhika darzanAvaraNIyakarmanI che. chaThThAbhAge viccheda pAmatI devadvika Adi 30 nAmakarmanI che. ane chellAbhAge nIkaLI jatI hAsyAdi 4 mohanIya karmanI che. mATe te te bhAge te te karmamAMthI teTalI teTalI prakRtio baMdhamAMthI ochI karavI AThamA guNasthAnake baMdha (prathama bhAge jJA. da. | ve. mo. | A. | nA. go. e.) kulA | bIjAthI | 5 | 6 | 1 | 9 | 0 | 31 | 1 | papa8] [chaThThA bhAge | 5 | 4 | 1 | 9 | 0 | 31 | 1 | papa6 | sAtamAbhAge 5 [4] 1 | 9 | 0 | 1 | 1 | 5 | 26| have navamA guNaThANe baMdhaviccheda jaNAve che. aniyaTTi bhAgapaNage, igegahINo duvIsavihabaMdho / pumasaMjalaNacauNhaM, kameNa cheo satara suhume // 11 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava (anivRtti bhAgapaJcake. ekekahIno dvAviMzatividhabandhaH / puMsaMjvalana caturNA, krameNacchedaH saptadaza sUkSme ) zabdArtha= nityakrama paNa = anivRtti nAmanA navamA guNasthAnakanA pAMca bhAgomAM, rU = eka eka prakRtino baMdha ocho thatAM, vivadavaMdha= je bAvIsano baMdha che te, pusaMgata daM= puruSa veda saMjavalana catuSkana, meLa= anukrame, cheka cheda thAya che. tethI satara= sattaraprakRtiono baMdha, suhure= sUmasamaparAya guNasthAnake hoya che. gAthArtha- anivRttiguNasthAnakanA pAMca bhAgomAM puruSaveda ane saMjavalana catuSkamAMno anukrame ekeka baMdha ocho-ocho thatAM je bAvIsano baMdha che te sUkSmasaMparAya guNasthAnake sattarano thAya che. / 11 || vivecana- AThamA guNasthAnakanA sAtamA bhAganA caramasamaye hAsyAdicAra nokaSAyano baMdhaviccheda thatAM navamA guNasthAnakanA prathama bhAge 26-4=12 no baMdha hoya che. tyArabAda navamAM guNasthAnakanA ekeka bhAge ekeka prakRtino baMdhaviccheda thAya che tyAM anukrame prathama bhAge puruSaveda, bIjA bhAge saMjavalana krodha, trIjA bhAge saMjavalana mAna, cothA bhAge saMvalana mAyA, ane pAMcamA bhAge saMjvalana lobha ema ekekano baMdhaviccheda thavAthI 22 21 201918 no baMdha thAya che. ane dasamAM guNasthAnake 17 no baMdha thAya che. te te prakRtinA baMdha yogya adhyavasAyonA abhAvanA kAraNe ja baMdhano viccheda thAya che. A pAMce prakRtio mohanIyakarmanI che mATe mohanIyakarmamAMthI ja eka eka ochI ochI thatI jAya che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2C dvitIya karmagraMtha navamuM guNa zA. ) da. veda. moha. Ayu. nAma. gotra. aMta. kula ! prathama bhAge ! pa | bIjA bhAge ! 5 | 4 | 1 | 4 | 0 | 1 | 1 | 5 | 21 trIjA bhAge | 5 | 4 1 | cothA bhAge ! pa | 4 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 5 | 19? | pAMcamAbhAge pa ] 4] 1 1 1 0 1 | 1 | pa [18] saMjavalana lobhano paNa navamA guNasthAnakanA aMte baMdhaviccheda thavAthI sUkSmasaMparAya guNasthAnake uparokta 18 mAMthI lobha vinA 17 prakRti baMdhAya che. je 11 || have 11-12-13 mAM guNasthAnake keTalI baMdhAya ? te kahe che. caudaMsaNuccajasanANavigghadasagaMti solasuccheo / tiruM sAyavaMthache, nonavaMyaMtato che 22 . ( caturdarzanoccayazojJAnavighnadazakamiti SoDazocchedaH / triSu sAtabandhacchedaH sayogini bandhAnto'nantazca ) zabdArtha= vaDaLa= cakSurdazanAdi cAra darzana, kanai= uccagotra, nasa= yazanAmakarma, nAga= jJAnAvaraNIya pAMca, visA = ane aMtarAya pAMca ema 10, saunapuche= soLa prakRtiono uccheda thAya che. tisura upazAntamohAdi traNa guNasthAnakomAM, sAvaMdhoH sAtAvedanIyanA baMdhano viccheda thAya che. nALi= sayogiguNaThANe. viMdhaMtu= baMdhano aMta je thAya che te kAMto= anaMta che. gAthArtha- sUkSmasaM5rAya guNasthAnake cakSudarzanAdi 4, darzanA- varaNIya, ucca gotra, yazanAmakarma, jJAnAvaraNIya 5. aMtarAya 5. ema kula 16 no baMdhaviccheda thAya che. tethI agiyAra-bAra-ane teramA guNasthAnake ema traNa guNasthAnakomAM phakta eka sAtA vedanIyano baMdha thAya che teno cheda yogi guNATANAnA aMte thAya che. A thayelo baMdhano aMta heva anaMtakALa sudhI rahe che. (karIthI kamabaMdha thatAM nathI) 1ra In Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 91 vivecana- cakSudarzana-acakSudarzana, avadhidarzana, ane kaivaladarzana, ema cAra darzananAM AvaraNIya karmo cAra. uccagotra, yazanAmakarma, jJAnAvaraNIya karma pAMca, ane aMtarAyakarma pAMca ema maLIne kula 16 karma prakRtiono baMdhaviccheda dazamA guNasthAnakanA caramasamaye thAya che. tethI agiyArame -bArame ane terame guNasthAnake phakta 1 sAtAvedanIya karmano ja baMdha thAya che. A traNe guNasthAnake kaSAya nathI, mATe kaSAya pratyayika prakRtiono baMdha hoto nathI. paraMtu kta eka yoga ja baMdhahetu che. tethI yonimittaka sAtAvedanIyano ja baMdha cAlu rahe che. teramA guNasthAnakanA aMte yogano nirodha thatAM yoga nimitte baMdhAnArI sAtAvedanIyano baMdha paNa aTakI jAya che. tethI caudamA guNasthAnake eka paNa prakRtino baMdha hoto nathI mATe "sarvasaMvarabhAva" athavA '"anAzravabhAva" kahevAya che. teramA guNasthAnakanA aMte thayelo A baMdhaviccheda anaMtakALa rahevAvALo che. kadApi A baMdhavaccheda pAcho javAno nathI. eTale punaH karmabaMdha zarU thavAno nathI. upazAntamohAdi traNa guNasthAnakomAM je sAtAvedanIyano baMdha che te ekathI dazaguNasthAnakanA baMdha karatAM vilakSaNa che. kAraNake tyAM kaSAya hato, jethI sthiti-rasa baMdhAtA hatAM ane ahIM mAtra yoga ja baMdhahetu che eTale sAtAvedanIyamAM sthiti-rasa baMdhAtAM nathI. prathamasamaye sAtAvedanIya baMdhAya che. bIjA samaye sAtAvedanIya udayathI bhogavAya che ane trIjA samaye nirjarI jAya che. je je guNasthAnake je je baMdhahetu hoya che te te guNasthAnake te te baMdhahetunimittaka prakRti baMdha cAlu hoya che. te pachInA guNasthAnakomAM baMdhahetu aTakI javAthI baMdha aTakI jAya che. jemake narakatrikAdi 16 prakRtiono baMdha mithyAtvapratyayika che mATe mithyAtve 16 baMdhAya che ane sAsvAdanAdimAM 16 baMdhAtI nathI, ema sarvatra jANavuM | 12 | Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha baMdhaya guNasthAnaka jJA. da. va. | mA. A. nAma gA. | aM. mULa baMdhAtI | na kama uttara baMdhAtI prakRti | uttara prakRti mithyAtva 2 | sAsvAdana 8 | 101 | 19 | 5 | 9 | 2 | 24 | 3 | 51 | 2 | 5 3 | mizra 74 | 46 5 0 | 36 4 | aviratasamya, 8i 77 | 43 5 19 | 2 37 | 1 | 5 | 5 dezavirata | | 67 | pa3 | 5 | 6 | 2 | 15 1 | 32. 1 5 | | | | 63 | pa7 | 5 | 6 | 2 | 11 | 1 | 32! 1 | 5 apramatta saM. 87 paha 10 | 31 che ke pahelo bhAga 7 | 58 7 | bIjo bhAga 7 | pa6 trIjo bhAga 17 | | 64 | 5 | 4] 1 | 9 | 0 | 31 | 1 | 5 | | cotho bhAga ||7 7 | pa6 | 64 | 5 : 4 31 | 1 | 5 0 0 0 0 0 ? | pAMcamAbhAga 56 | 64 | 5. 31 | 1 | 5 31 1 anivRttinAdara | apUrvakaraNa guNasthAnaka 0 | 1 0 | 1 | 1. ka | | 0 | = | chaThTho bhAga 56 | 64 | 5 sAtamobhAga 7 26 94 | 5 4 pahelo bhAga 7 bIjo bhAga 7 ra1 99 | 5 trIjA bhAga 20 100 5 | cotho bhAga 19 | 101 5. pAMcamo bhAga 7 | 18 102 5 10| sUkSma.saMpa. 5. 6 17 | 103 5. 11] upazAnAmoha | | 1 119 0 0 | 0 | { kSINamAha 1 19 0 13 sayAgI kevalI | 1 19 0 14! ayogIkavalI | | 0 1 20 0 A pramANe baMdha adhikAra samApta thayA. | 1 | 5 4 1 3 | 0 | | o - Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava udaya adhikAra have udaya ane udIraNAnI vyAkhyA kahIne othe ane mithyAtve keTalI prakRtio udayamAM hoya te jaNAve che udao vivAgaveyaNamudIraNamapatti iha duvIsasayaM / satarasaya micche mIsasammaAhArajiNaNudayA // 13 // (udayo vipAkavedanamudIraNamaprApta iha dvAviMzatizatam / saptadazazataM mithyAtve mizrasamyagAhArakajinAnudayAt) zabdArtha- 3 = udaya vavAya = vipAkathI vedavuM te, 3Ira = udIraNA Apatti = aprApta-udayamAM na Avela karmone, rUDha = ahIM, kuvIrasarca = ekasI bAvIza prakRtio, saMtarayaM= ekaso sattara pravRtio, fche = mithyAtva guNaThANe, nImna = mizra mohanIya, samyakatva mohanIya, sAdAInana = AhArakaDhika, ane jina nAmakarmano, anuyA = anudaya hovAthI. gAthArtha- pUrvabaddha karmane vipAkathI vedavuM te udaya, ane udayakAlane na pAmelA karmone prayatna vizeSathI vahelAM bhogavavAM te udIraNA, udayamAM odhe 122 prakRtio che. temAMthI mizra, samyakatvamohanIya, AhAradrika, ane tIrthakara nAmakarma ema pAMca karmano mithyAtve anudaya hovAthI tyAM 117 che. te 13 || vivecana- pUrve bAMdhelAM ane vipAkakALane pAmelAM karmadalikone vipAkathI (rasodayathI) bhogavavAM te udaya kahevAya che. je karma je bhAve phaLa ApavA mATe pUrve bAMdhyuM hoya, te karmane te phaLarUpe teno udayakALa Ave chate bhogavavuM te udaya kahevAya che. athavA saMkramAdi dvArA prApta karmane paNa rasoiyathI bhogavavuM tene paNa udaya kahevAya che. je karmano udayakALa hajA pAkyo na hoya tene udIraNAkaraNa nAmanA vIryavizeSa vaDe udayAvalikAmAM lAvIne vaheluM rasodayathI bhogavavuM tene udIraNA kahevAya che. udaya ane udIraNA ema bannemAM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 dvitIya karmagraMtha odhe 122 prakRttio hoya che. samyakatvamohanIya ane mizramohanIya A be prakRtio baMdhamAM nathI ane udayamAM che kAraNa ke mithyAtva mohanIya ja baMdhAya che. tene ja hIna-hInatara rasavALI karavAthI mizramohanIya ne samyatvamohanIya kahevAya che. mATe baMdhakALe eka mithyAtva ja che ane udayakALe yathAsaMbhava te te guNasthAnake traNamAMnI koi eka hoi zake che. tethI baMdhamAM 120 ane udaya-udIraNAmAM 122 prakRtio che. gha' eTale sAmAnyathI koi paNa vivakSita eka guNasthAnakanI apekSA vicAryA vinA sarva guNasthAnakone sAthe laine vicArIe te the kahevAya che. oghathI udaya-udIraNAmAM 122 prakRtio che. prathama mithyAtvaguNasthAnake 117 karmaprakRtiono udaya che. pUrvokta 122mAMthI pAMca prakRtiono udaya pahele guNaThANe hoto nathI. kAraNake mizramohanIyano udaya mizraguNaThANe ja hoya che. samyakatva mohanIyano udaya samyaSTi guNaThANAomAM ja hoya che. - AhArakaddhikano udaya cauda pUrvanA jJAnavALA sAdhu bhagavaMtone hoI zake che. ane tIrthakara nAmakarmano udaya kevalajJAnI bhagavantone ja (13me 14me guNaThANe ja) hoya che. tethI A pAMca prakRtiono udaya pahelA guNaThANe nathI. A pAMcamAM be prakRti mohanIyanI che ane zeSa 3 - nAmakarmanI che. mATe temAMthI teTalI ochI ochI udayamAM hoya che ema jANavuM. || 13 || guNasthAnaka jJA. | darzAvedamoha. Ayu.nAma.gotra. aMta. kula othe | 5 | 9 | 2 | 28 | 4 | 67 | ra | 5 | 12 2 pahele [ 1 1 0. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava have bIjA guNaThANa keTalI prakRtiono udaya hoya te jaNAve che suhUmatigAyavamicchaM, micchaMtaM sAsaNe igArasayaM / nirayANupuvviNudayA, aNathAvaraigavigalaaMto // 14 // (sukSmatrikAtapa-mithyaM, mithyAntaM sAsvAdana ekAdazazatam / nirayAnupUrvyanudayAdanasthAvaraikavikalAntaH) zabdArtha- sudUmati" = sUkSmatrika, Ayava = AtapanAmakarma, mirjA = mithyAtvamohanIya, miRtaM= mithyAtve aMta thAya che. tethI, sAsaNe sAsvAdana rUArasayaM ekaso agiyAra hoya che, nirayALuputrijIyA= narakAnupUrvIno anudaya hovAthI La = anaMtA nubaMdhI thAvara = sthAvaranAmakarma, rU| = ekendriyajAti ane vinayaMto vikalendriyatrikano aMta thAya che. = = = gAthArtha- sUkSmatrika, Atapa, ane mithyAtvamohanIyano mithyAtve aMta thavAthI sAsvAdane 111 no udaya hoya che kAraNa ke tyAM narakAnupUrvIno anudaya hoya che. tathA anaMtAnubaMdhI 4, sthAvara, ekendriyajAti, ane vikalendriyatrika ema 9 no sAsvAdane aMta thAya che. // 14 || 95 vivecana- sUkSmatrika, Atapa ane mithyAtvamoha A pAMca prakRtiono udaya sAsvAdana guNaThANe saMbhavato nathI. kAraNa ke (1) sUkSmanAmakarmano udaya sUkSma ekendriyajIvone hoya che. (2) aparyAptanAmakarmano udaya labdhi aparyAptane (svayogya paryAptio apUrNa rAkhIne ja mRtyu pAmanArA jIvone) ja hoya che. ane (3) sAdhAraNa nAmakarmano udaya sAdhAraNa vanaspatikAya jIvone ja hoya che. A traNe prakAranA jIvomAM sAsvAdana guNasthAnaka saMbhavatuM nathI. kAraNa ke samyaktvanI prApti na hovAthI sAsvAdana na saMbhave ane pAravika sAsvAdana laine AvanArA jIvo paNa niyamA bAdara labdhi paryAptamAM ja utpanna thAya che jayAM A traNa prakRtiono udaya nathI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha Atapa nAmakarmano udaya sUryanA vimAnamAM rahelA bAdara paryApta pRthvIkAya ratnone ja hoya che. tyAM paNa samyaktvanI prApti nathI, mATe sAsvAdana nathI. tathA parabhavathI sAsvAdana laine AvanArA jIvo A bAdara paryApta ratnomAM utpanna thai zake che, paraMtu tyAM sAsvAdana mAtra cha AvalikAmAM paNa kaMika nyUnakALa sudhI ja Take che ane Atapa nAmakarmano udaya to aMtarmuhUrta bAda zarIra-indriya paryApti pUrNa thayA pachI ja thAya che mATe sAsvAdana guNasthAnake Atapano udaya nathI. tathA mithyAtvamohano udaya mithyAtve ja saMbhave che. Ama kula pAMca prakRtiono udaya sAsvAdane hoto nathI. tethI te pAMcano udayaviccheda thAya che. je prakRtiono pharIthI AgaLanA guNasthAnakomAM paNa udaya thavAno nathI. teno udayaviccheda kahevAya che. tathA narakAnupUrvIno ''anudaya" hoya che. sAsvAdana guNasthAnaka hote te jIva narakamAM jato nathI ane narakAnupUrvIno udaya narakamAM jatAM ja hoya che. mATe teno ahIM sAsvAdane anudaya kahevAya che. AgaLa avirata samyagdaSTi guNaThANe punaH narakAnupUrvIno udaya AvavAno che mATe udayaviccheda na kahetAM anudaya zabdano prayoga karyo che. ema pachInA guNaThANAomAM paNa udayaviccheda ane anudaya zabdanI vacce taphAvata samajI levo. 96 117mAMthI pAMcano udayaviccheda ane ekano anudaya thavAthI kula cha bAda karatAM 111 no udaya sAsvAdanaguNaThANe hoya che. A cha prakRtiomAM 1 mohanIyanI che. ane pAMca nAmakarmanI che. te bAda ka2vI. tethI karmavAra prakRtiono udaya A pramANe che. jJAnA. 5, darza. 9, veda. 2, moha. 59, gotra. 2, ane aMta. 5, ema kula guNaThANe jANavo. 25, Ayu. 4, nAma. 111no udaya bIje Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava have bIjA guNaThANAnA cheDe 9no udayaviccheda, 3 no anudaya ema 12, udayamAMthI ochI thAya che ane ekano udaya vadhe che ema 111-12 = 99 + 1 = 100 so prakRtiono udaya mizraguNaThANe hoya che. je nava prakRtiono udayaviccheda thAya che te A pramANeanaMtAnubaMdhI 4, sthAvaranAmakarma, ekendriyAdi 4 jAti. ema 9 no udayaviccheda jANavo. anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya samyaktvano ghAtaka che. tethI samyaktvaguNaThANe ke mizraguNaThANe anaMtAnubaMdhIno udaya saMbhavato nathI. ane samyaktva pAmelA jIvane anaMtAnubaMdhIno udaya thAya to te jIva niyamA sAsvAdana-mithyAtvabhAvane ja pAme che mATe mitre anaMtAnubaMdhIno udaya saMbhavato nathI. sthAvara nAmakarmano udaya ekendriya jIvomAM ja hoya che ane ekendriya-vikalendriya jAtino udaya anukrame ekendriya-vikalendriya jIvone ja hoya che. tyAM mizra ke samyaktva guNasthAnaka saMbhavatuM nathI. kAraNa ke mizra ke samyaktva saMjJI paMcendriya jIva ja pAme che. mATe A nava prakRtiono bIjA guNaThANAnA cheDe udayaviccheda thAya che tathA- || 14 || mIse sayamaNupuvI - NudayA mIsodaeNa mIsaMto / causayamajae sammA-NupuvvikhevA biyakasAyA // 15 // (mizre zatamAnupUrvyanudayAnmizrodayena mizrAntaH / catuH zatamayate samyagAnupUrvIkSepAd dvitIyakaSAyAH ) zabdArtha- mItte = mizraguNaThANe, sayaM = so prakRtiono udaya hoya che, anuputhvInuyA = AnupUrvIno anudaya thavAthI, mIsoLa mizramohanIyano udaya thavAthI, mIsaMto = mizramohanIyano anta thAya che, vaDasayaM ekaso cArano udaya hoya che, ajJa = avirata samyagdaSTi guNaThANe, sammALuputridevA = samyaktvamohanIya ane cAra AnupUrvI umeravAthI, viyasAyA bIjo kaSAya. 7 *** = 6) = Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha gAthArtha- traNa AnupUrvAno anudaya thavAthI ane mizramehanIyano udaya thavAthI mizra guNaThANe 100 prakRtiono udaya hoya che. tathA mizra guNaThANAnA cheDe mizramohanIyanA udayano aMta thAya che ane samyakatva mohanIya tathA cAra AnupUrvIno udaya umerAya che jethI avirata samyagdaSTi guNaThANe 104 no udaya thAya che tyAM bIjo kaSAya tathA- / 1pa che vivecana- sAsvAdana guNasthAnake narakAnupUrvIne anudaya pUrve kahelo hovAthI A gAthAmAM kahelA "ajuputrI'' zabdathI tiryaMcAnupUrvI, manuSyAnupUrvI ane devAnupUrvI samajavI. ema traNa AnupUrvIno udaya mizraguNaThANe hoto nathI. AgaLa cothA guNaThANe udaya AvavAno che eTale A traNano udayaviccheda na kahetAM anudaya kahela che. mizraguNaThANe vartanAro jIva cAra kAryo karato nathI, temAM mRtyu pAmato nathI e vAta paNa AvI cUkI che. ane mRtyu vinA parabhavagamana ane AnupUrvI udaya saMbhavato nathI. na sammama cho kuLa zAnta AvuM zAstravacana che. ane A mizradaSTi guNasthAnaka che eTale mizramohanIyano udaya niyama hoya che mATe sAsvAdane je 111 udayamAM che temAMthI 9 no udaya viccheda, 3 no anudaya ema 12 dUra karAya che ane 1 mizra mohanIya umerAya che jethI 111 12=99+1=100no udaya trIje hoya che. trIje guNasthAnake je 100-prakRtiono udaya che, temAMthI 1 mizramohanIyano udayaviccheda ane samyakatva mohanIya tathA cAra AnupUrvIno udaya umeravAthI cothe guNaThANe 108-1=99+5=104no udaya hoyache. mizramohanIyano udaya mizraguNaThANe ja hoya, ane samyakatvamohanIyano udaya 4thI guNaThANe ja hoya tethI mizrano udaya ahIM cothe guNaThANe dUra karAya che ane samyakatvamohanIyano udaya umerAya che. tathA cothe guNaThANe mRtyuno yoga che. jIva marIne naraka Adi cAre gatimAM jai zake che, tethI cAra AnupUrvIne udaya hoi zake che. mATe cothe 104 no udaya che. For Private & Personal Use Ortly Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'trIje kamastava karmavAra vicArIe to trIje guNaThANe mohanIyakarmamAM 4 anaMtAnubaMdhI ochI thAya che ane 1 mizramohanIya umerAya che. bAkInI sthAvara-ekendriya-vikalendriyatrika ane traNa AnupUvI ema 8 nAmakarmamAMthI ja ochI thAya che. cothe guNaThANe mohanIyamAM 1 ochI thAya che ane 1 (samyakatvamohanIya) umerAya che. jethI saMkhyA sarakhI ja rahe che. ane nAmakarmamAM 4 AnupUrvI umerAya che. guNasthAnaka | zanA. darza. vida. moha. A. nAmagotra aM. kula | | 5 | 9 | 2 | 22 | 4 | pa1 | 2 | pa10 | cothe | 5 | 9 | ra | 22 | 4 | papa | 2 | 5104 cothA guNasthAnakanA aMte bIjA pratyAkhyAnIya kaSAyano udaya viccheda thAya che. kAraNa ke A bIjo kaSAya dezaviratino ghAtaka che. tethI A kaSAyano udaya hoya tyAM dezavirati na Ave, ane dezavirati Ave tyAre A kaSAyano udaya na hoya. mATe cArakaSAya ochA karavA. tathA / 1po. maNutiriNupuvvi viuvaTTha, duhaga aNAijaduga sataracheo / sagasIi desi tirigai, Au niujjoya tikasAyA // 16 // (manuja-tiryagAnupUrvI-vaikriyASTakaM, durbhagaM, anAdeyadvikaM saptadazacchedaH / saptAzItirdeze tiryaggatyAyurnIcodyotatRtIyakaSAyAH) zabdArtha= majutiriNuputri = manuSya-tiryaMcanI AnupUrvI, viDava = vaikriya aSTaka, TurA = daurbhAgya, gADuM navuM = anAdeDhika, atire chemo = ema 17 prakRtiono cheda thAya che, sAkSIruM = satyAzI prakRtio, resa = dezavirati guNaThANe tirA borDa = tiryaMcagati ane tiryaMca AyuSya, nirajanoe = nIcagotra ane udyotanAmakarma, tilIyA = trIjo kaSAya. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dvitIya karmagraMtha gAthArtha- manuSyAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, vaikriya aSTaka, daurbhAgya, ane anAdedrika ema kula 17 prakRtinA udayane viccheda cothAnA aMte thAya che jethI dezaviratiguNaThANe 87 prakRtiono udaya hoya che. tyAM dezavirati guNaThANe tiryaMcagati-tiryaMcAyuSya-nIcagotraudyotanAmakarma tathA trIjA kaSAyanA udayano viccheda thavAthI- I/16I vivecana- manuSyAnupUrvI ane tiryaMcAnupUrvIne udaya manuSya - tiryaMcanA bhavamAM jatAM vigrahagatimAM Ave che ane vigrahagatimAM jIva niyamA avirata ja hoya che. kAraNa ke dezaviratinAM aNuvratonuM paccakakhANa ane sarvaviratinAM mahAvratonuM paccakakhANa mAtra yAjajIva" sudhInuM ja hoya che. tethI dezavirati-sarvavirativALAM guNasthAnaka bhavastha jIvane AThavarSanI umara pachI jIve tyAM sudhI ja hoya che paraMtu vigrahagatimAM hotAM nathI. ane bhavamAM vartanArAne AnupUrvIno udaya hoto nathI. tathA vaikriya aSTaka (devatrika-narakatrika-ane vaikriyadrika) no udaya paNa dezavirati guNaThANe hoto nathI. kAraNa ke deva-nArakIno bhava virati vinAno ja hoya che. ane tyAM ja A ATha prakRtiono udaya hoya che. tethI pAMcame guNaThANe A AThano udaya hoto nathI. prazna- dezavirati guNasthAnake vartatA zrAvaka-zrAvikA jo vaikriyalabdhivALA hoya to aMbaDazrAvakanI jema vaikriya zarIra banAvI zake che. te vakhate pAMcame guNaThANe vaikriyazarIra ane vaikriya aMgopAMga nAmakarmano udaya saMbhavI zake che to te beno viccheda kema kaho cho ? uttara- manuSya-tiryacomAM labdhipratyayika vaikriya zarIra hoya che, paraMtu ghaNuM karIne te labdhi cAra guNasthAnaka sudhInA jIvomAM ja hoya che. ane aMbaDazrAvaka-viSNukumAra-sthUlibhadrajI Adine pAMcamA-chaThThA guNaThANe paNa vaikriyalabdhi hovAno zAstrapATha che tathApi te kyAreka ja ane koikane ja hoya che tethI pUrvAcAryoe tenI vivakSA karI nathI mATe ame paNa ahIM labdhipratyayika vaikriya zarIranI vivakSA karI nathI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 101 ahIM deva-nArakInA bhavapratyayika vaikriyanI ja vivakSA karI che ane te cothA guNaThANA sudhI ja che pAMcame nathI. durbhAga, anAdeya, ane apayaza, A traNa azubhaprakRtio che. pAMcamuM guNasthAnaka viratiyukta hovAthI eTaluM badhuM vizuddha che ke te guNanA prabhAvathI uparokta azubhano udaya ahIM Takato nathI. ema kula 17 no udayaviccheda cothAnA aMte thAya che mATe pAMcame 87no udaya hoya che. tathA pAMcamA guNaThANAnA aMte tiryaMcagati, tiryaMca AyuSya, nIcagotra, udyotanAmakarma, ane trIjo kaSAya ema kula 8 no udayaviccheda thAya che. kAraNake tiryaMcagati Adi prathamanI cAraprakRtio tiryaMcabhavane yogya che mATe tiryaMcagatimAM ja udayamAM Ave che ane tiryaMcagatimAM phakta pAMca ja guNasthAnaka che. mahAvratavALuM chaThThuM guNasthAnaka tyAM nathI, tethI chaThTha guNaThANe tiryaMcagati Adi cAreyano udaya saMbhavato nathI. tathA trIjo kaSAya sarvaviratino ghAtaka che. mATe sarvavirati Ave tyAre trIjA kaSAyano udaya saMbhavato nathI. ema 87mAMthI AThano udayaviccheda thavAthI chaThTha guNaThANe 79 no udaya thavo joie paraMtu AhArakadvikano udaya ahIM caudapUrvadhArI sAdhune saMbhave che mATe beno udaya umeratAM chaThTha kula 81no udaya thAya che, te ja vAta have pachInI gAthAmAM graMthakArazrI pote ja jaNAve che. // 16 // aTThaccheo igasI, pamatti AhArajugalapakkhevA / thINatigAhAragadugacheo, chassayari apamatte // 17 // (aSTaccheda ekAzItiH pramatte AhArakayugalaprakSepAt / styAnarddhitrikAhArakadvikacchedaH SaT-saptatirapramatte) zabdArtha= anucche = AThano udayaviccheda, rUsI ekyAzIno udaya, patti = pramattaguNaThANe, AhAranu tapavuMvA = AhAraka yugalano prakSepa karavAthI, thItiIFTrAvu ane AhAraka Trikano viccheda thavAthI, isari udaya, apamatte = apramatta guNaThANe hoya che. = che = thINadvitrika, choMtera prakRtiono = Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dvitIya karmagraMtha gAthArtha- uparokta AThano udayaviccheda thavAthI ane AhAraka yugalano prakSepa thavAthI pramattaguNaThANe ekyAzIno udaya hoya che. ane thINadvitrika tathA AhArakadvikano udayaviccheda thavAthI apramattaguNaThANe chotera prakRtiono udaya hoya che. te 17 | vivecana- tiryaMcagati Adi cAra prakRtio tiryaMcanA bhavane yogya che mATe, ane trIjo kaSAya sarvaviratino ghAtaka che mATe chaTTa guNaThANe A ATha prakRtio udayamAM hotI nathI tethI te AThano pAMcamAnA atte udaya viccheda thAya che. paraMtu chaThThA guNaThANe cauda pUrvone bhaNela muni mahAtmA potAnA prazno puchavA athavA tIrthakara prabhunAM darzana karavA anya kSetramAM javA mATe AhAraka zarIra banAve che tethI AhAraka zarIra ane AhAraka aMgopAMga ema yugala (be prakRtio) no prakSepa karavAthI ke guNaThANe kula 87-8=79 + 2 = 81 no udaya hoya che. prazna- tiryaMcagati Adi prathamanI cAra prakRtio tiryaMcabhava yogya kahI te barAbara nathI. nIcagotrano udaya manuSyagatimAM paNa caMDAlAdimAM saMbhavI zake che. udyotano udaya vaikriya-AhArakanI racanA karanArA munine hoya che tathA devone paNa hoya che. te prathamakarmagraMthAdimAM kahyuM che. (chaThThA karmagraMthanA bhAgomAM paNa Ave che). uttara- nArakI ane tiryaMcone nIcagotrano ja udaya hoya che. tethI nIcagotrane tiryaMcayogya che ema upara kahyuM che. paraMtu nIcagotrano udaya naraka-tiryaMcone ja hoya che evo niyama nathI. tethI manuSyomAM paNe caMDAlAdimAM nIcagotrano udaya hoI zake che. tathApi teo jyAre dezavirati ke sarvavirati dharma svIkAre, tyAre viratinA pratApe nIcagotrano udaya aTakI jAya che ane uccagotrano ja udaya zarU thAya che mATe manuSyamAM pAMca-chare guNaThANe nIcagotrano udaya saMbhavato nathI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 103 prazna- jo viratinA prabhAve nIcano udaya aTakI uccano udaya zarU thato hoya to tiryaMcagatimAM paNa dezavirati svIkAre tyAre manuSyonI jema ja nIcagotrano udaya aTakI uccano udaya zarU thavo joie ane te kAraNathI chaThThA guNaThANAnI jema ja pAMcamA guNaThANe paNa nIcano udaya na kahevo joie? uttara- tiryaMcagatimAM bhavasvabhAve ja nIcagotrano udaya dhruvodayI che. tethI dezavirati grahaNa karavA chatAM nIcano udaya aTakato nathI paraMtu nIcagotrano ja udaya cAlu rahe che. svopajJa TIkAmAM graMthakArazrIe ja kahyuM che. ke nIcaitra tu tiryaratasvAmIvyAt dhruvoya na parAvartate, tatazca dezaviratasyApi tirazco nIcairgotrodayo'styeva, manujeSu punaH sarvasya dezaviratAderguNino guNapratyayAduccairgotramevodetItyuttaratra nIcairgotrodayAbhAvaH / tathA udyotano udaya jo ke vaikriya-AhAraka zarIranI racanA karanArA munine tathA devone paNa hoya che paraMtu te atialpa che. tathA janmajAta mUla audArika zarIramAM nathI ane tiryaMcagatimAM mUla audArika zarIramAM che. tethI alpatA Adi kAraNone lIdhe te udyotanA udayanI ahIM pUrvAcAryoe vivakSA karI nathI. ane devone to phakta cAra ja guNasthAnaka che. pAMcamuM che ja nahIM * A pramANe ATha prakRtiono udayaviccheda thAya che. ane AhAraddhika umerAya che jethI chake guNaThANe 81 no udaya jANavo. - chaThTha guNasthAnaka pramAda avasthAvALuM che ane sAtamuM guNasthAnaka apramAda avasthAvALuM che. tethI thINadvitrika ane AhArakaddhika ema kula pAMca prakRtiono udaya cheke guNaThANe hoya che paraMtu sAtamA guNaThANe hoto nathI. kAraNa ke thINadvitrikano (nidrAnidrApracalApracalA ane thINaddhi ema traNano) udaya atizaya pramAdavALI avasthA che. tathA AhArakazarIranI racanA karanAra muni mahAvidehakSetramAM javAnI utsukatA vALA hovAthI pramAdavALI avasthA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dvitIya karmagraMtha che. mATe sAtame apramatta guNaThANe A pAMca prakRtiono udaya saMbhavato nathI. zAstromAM koi koi sthAne ema paNa Ave che ke sAtamuM guNasthAnaka apramatta hovAthI navA vaikriyazarIranI ke AhArakazarIranI racanAno prAraMbha karatA nathI. paraMtu chaDhe guNaThANe vartatA munie vaikriya-AhArakanI racanA karI hoya to te zarIra saMbaMdhI sarvaparyAptio pUrNa karyA pachI AhArakazarIra ane AhAraka aMgopAMgano (tathA vaikriyadvikano) udaya sAtame guNasthAne saMbhavI zake che paraMtu tevuM bahu ja kvacit ja bane che mATe alpa hovAthI pUrvAcAryoe avivakSA karI che. ema svayaM khulAzo samajI levo. AThe karmanI prakRtio A pramANe hoya che. / 17 | guNasthAnaka jJAnA. darza. veda moha. Ayu. nAma. gotra. aMta. kula pAMcame 5 ra 18 2 44 2 5 87 chatre 14 1 44 1 5 81 sAtame 14 1 42 1 5 76 5 \) 9 have AThamA-navamA guNasthAnake keTalI prakRtiono udaya hoya? te kahe che. sammattaMtimasaMghayaNatiyagaccheo bisattari apuvve / hAsAichakkaaMto, chasaTThi aniyaTTiveyatigaM // 18 // (samyaktvAntimasaMhananatrikakacchedo dvAsaptatirapUrve / hAsyAdiSaTkAntaH SaTSaSTiranivRttau vedatrikam ) = ja | ja zabdArtha=sammatta = samyaktvamohanIya, aMtimasaMSayatiyAnjhego = antima saMdhayaNa traNano cheda thAya che. tethI visattara = boMtera prakRtio puje apUrvakaraNa guNaThANe, dAsApha jIvava Mto = hAsyAdiSaTkano aMta thAya che chaa = chAsaTha, aniyaTTi = anivRtti guNaThANe, vaiyatimAM = vedatrika. - Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 105 gAthArtha- samyakatvamohanIya ane aMtima traNa saMghayaNa, ema cArano udayaviccheda thavAthI apUrvakaraNa guNaThANe boterano udaya hoya che. ane hasyAdi Sakano aMta thavAthI navame guNaThANe chAsaThano udaya hoya che. tyAM vedatrika tathA- || 18 | - vivecana- samyaktva mohanIya ane ardhanArAca-kAlikA-chevahUM ema 3 saMghayaNa, kula cAra prakRtiono udaya apramatta guNaThANAnA aMte viccheda pAme che tethI apUrvakaraNa guNaThANe 72 no udaya hoya che. kAraNa ke apUrvakaraNa guNasthAnakathI zreNI zarU thAya che. tyAM darzana satakano kAM to upazama karIne javAya che kAMto kSaya karIne javAya che. tethI ja samyakatva mohanIyano udaya sAta guNasthAnaka sudhI ja hoya che. antima traNa saMghayaNavALA jIvone tevA prakAranI vizuddhino abhAva hovAthI ja teo zreNImAM caDavAne zaktimAna nathI mATe AThame guNaThANe antima traNa saMghayaNano udaya saMbhavato nathI. ema mohanIyamAMthI 1 ane nAmakarmamAMthI 3no udaya ocho thAya che. AThamA apUrvakaraNa guNasthAnakanA aMte hAsyAdiSakano paNa udaya viccheda thAya che jethI navamA anivRttikaraNa guNaThANe 726 = 66 no udaya hoya che. A guNasthAnakavartI jIvo ativizuddha hovAthI teone hAsyAdi pakno udaya saMbhavato nathI. AThamAM guNasthAnakathI AgaLa vadhatA jIvomAM vItarAga paramAtmA pratyeno rAga, ane karma-zarIra Adi pratyene vaiSa ke je vyavahArathI prazasta rAga-dveSa kahevAya che, te paNa udayamAMthI dUra thato jAya che. navamA guNaThANe AvA prazasta rAga-dveSAdinA udayano sarvathA abhAva ja hoya che. kAraNa ke aprazastane dUra karavA prazastanuM AlaMbana mAtra ja upakArI hatuM. anta to te paNa haya ja che. pagamAM vAgelA kAMTAne kADhavA soya nAkhavI upakArI che. paraMtu atte to soya paNa kADhI ja nAkhavAnI hoya che. A rIte navamA guNaThANe mohanIyamAMthI 6 ochI thAya che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 * dvitIya karmagraMtha navamA guNaThANethI dasamA guNaThANe jatAM vedatrika tathA saMjvalana krodha-mAna-mAyAno udaya nIkaLI jAya che te vAta AgaLanI gAthA sAthe saMbaMdhavALI che. tethI AgaLanI gAthAmAM samajAvIzuM 18 saMjalaNatigaM chacheo, saTTi suhumaMmi turiyalobhaMto / uvasaMtaguNe guNasaTThi, risahanArAyadugaaMto // 19 // (saMjvalanatrikaM SaTchedaH, SaSTiH sUkSme turIyalobhAntaH / upazAntaguNa ekonaSaSTiH RSabhanArAcadvikAntaH) zabdArtha = saMganatii = saMjavalanatrika, chacheachano cheda thAya che, suduifma =sUkSmasaMparAya guNasthAnake, turiyo khetI = cothA saMjvalana lobhano aMta thAya che, 3vasaMtakuLa = upazAnta guNasthAnake, suSTi = ogaNasAeTha. risadArAmaMto = RSabhanArAcaddhikano aMta thAya che. gAthArtha- (vedatrika tathA)saMjvalanatrika ema cha no cheda thavAthI sUkSmasaMparAyaguNasthAnake sAeThano udaya hoya che. tyAM saMvalanalobhano aMta thavAthI ogaNasAeThano udaya upazAntamoha guNaThANe hoya che. tyAM RSabhanArAdikano aMta thavAthI (bArame pa7 no udaya hoya che) 19 || vivecana- navamA guNasthAnakamAM vartatA jIvone prathama traNavedano udaya ane pachI saMjavalana krodha-mAna-mAyA ema traNa kaSAyano udaya viccheda pAme che pariNAmanI dhArA atizaya atizaya vizuddha thatI jatI hovAthI ane zreNInA kAraNe mohano parAbhava ja thato jato hovAthI mohanIya karmanI prakRtio udayamAMthI nIkaLatI jAya che. temAM paNa svapajJaTIkAmAM ATalI vizeSatA jaNAvelI che ke jo zreNIno prAraMbhaka strIjIva hoya to to prathama strIvedano udaya TaLe che pachI anukrame puruSavedano, napuMsakavedano, ane saMjvalanatrikano udaya aTake che. zreNIno prAraMbhaka jo purUSajIva hoya to prathama puruSavedano udaya aTake che. tyArabAda anukrame strIveda, napuMsakaveda ane saMjavalanatrikano udaya aTake che. e ja pramANe zreNIno prAraMbhaka jo Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 107 napuMsakajIva hoya to prathama napuMsakavedano udaya aTake che tyArabAda strIveda-purUpaveda ane saMjavalanatrikano udaya viccheda thAya che. navA guNasthAnakathI dasame guNasthAnake jatAM upara kahyA mujaba 3 veda ane (3) saMjvalanatrikano udaya viccheda thavAthI zeSa 60 no udaya hoya che. dasamA guNasthAnakathI agiyAramA guNaThANe jatAM 59 no udaya hoya che agiyAramuM guNasthAnaka sarvathA mohanA upazamavALuM hovAthI bAkI rahela lobhano udaya paNa dasamAnA cheDe TALIne ahIM Ave che. tyArabAda agiyAramA guNaThANAnA aMte bIjA-trIjA (RSabhanArA ane nArAca ema be) saMghayaNano udaya aTakI jAya che. jethI bAramA guNaThANe pa7 no udaya hoya che. kAraNa ke upazamazreNI prathamanA traNa saMghayaNa vALo jIva prAraMbhe che ane kSapakazreNI mAtrA prathama siMghayaNa vALo ja prAraMbhe che. agiyAramA guNasthAnaka sudhI ja upazamazreNI hoya che. bAramA guNasthAnake mAtra kSapakazreNI ja hoya che tethI prathama saMghayaNano ja udaya hoya che. mATe bIjA-trIjA saMghayaNano udaya aTakI jAya che agiyArame pa9 ane temAMthI be saMghayaNa bAda karatAM bArame pa7 udayamAM hoya che ema upara je kahyuM. tyAM agiyArame 59 hoya, ane kSapakazreNimAM caDIne bArame janArane pa7 hoya ema samajavuM. paraMtu agiyAramethI bArame jAya che ema na samajavuM. kAraNa ke upazama zreNivALo niyamo paDe ja che. tyAMthI bArame jato nathI. || 10 || ekeka karmanI prakRtionI saMkhyA A pramANe jANavI. | guNasthAnaka jJAnA. darza. vida, mohaAyu nAma gotra aMtakula, | AThame | 5 | 6 | ra ]13 | 1 | 30 | 1 | 5 | 9 | | navame | 5 | 6 | ra | 9 | 1 | 39 | 1 | 5 | 66 dasame | 5 | 6 | 2 | 1 | 1 | 39 1 | 5 | 60| agiyArame | 5 | da | ra | 0 | 1 rU| 1 | 5 | pa0 bArame | 5 | 6 | 2 | 9 | 1 | 39 | 1 | pa papapa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dvitIya karmagraMtha sagavanna khINa ducarami niddadugaMto a carami paNapannA / nANaMtarAyadaMsaNacau, cheo sajogi bAyAlA // 20 // (saptapaJcAzat kSINavicarame, nidrAdvikAntazca carame paJcapaJcAzat / jJAnAntarAyadarzanacatuzchedaH sayogini dvicatvAriMzat) zabdArtha= sAvana = sattAvana, vIjaLa,varama = kSINamAM guNasthAnakanA dvicaramasamaye,nidaDuto = nidrAddhikane aMta thAya che, a= ane, varama = chellAsamayamAM, papapannA = paMcAvanano udaya hoya che, nApAMtaratiMsa3 = jJAnAvaraNIya pAMca, aMtarAya pAMca, darzanAvaraNIya cAra, ema caudano che = cheda thAya che, anI isayogi guNaThANe, vIyAnA = beMtAlIsano udaya hoya che. gAthArtha- kSINamoha guNasthAnakanA dvicarama samaya sudhI 57 no udaya hoya che. tyAM nidrAhikano aMta thavAthI carama samaye paMcAvanano udaya hoya che. carama samaye jJAnAvaraNIyanI pAMca, aMtarAyanI pAMca, ane darzanAvaraNIyanI cAra ema caudano udayaviccheda thavAthI (ane tIrthakara nAmakarma udayamAM AvavAthI) 4ra no udaya sayogie hoya che. || 20 || vivecana- agiyAramA guNasthAnake je pa9 prakRtiono udaya che. temAMthI bIjA ane trIjA saMghayaNanA udayano aMta thavAthI bAramA guNaThANAnA prathamasamayathI dvicarama samaya sudhI 57no udaya hoya che. ane dvicarama samaye (antima samayanI pUrvano samaya te dvicarama samaya kahevAya che. athavA tene upAsya samaya paNa kahevAya che te samaye) nidrA tathA pracalAno udaya viccheda thavAthI caramasamaye paMcAvanano udaya hoya che. bAramAM guNasthAnakanA caramasamaye jJAnAvaraNIya pAMca, aMtarAya pAMca, ane darzanAvaraNIya karmanI cAra ema kula 14no udayaviccheda thAya che Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava 109 55 mAMthI 14 jAya to 41 no udaya thavo joie paraMtu temA guNaThANe tIrthaMkara bhagavanto kevaLajJAna pAme che tyAre tIrthakaranAma karmano udaya zarU thAya che. je AgaLanI gAthAmAM kahevAmAM Avaze, te umeratAM kula 42 prakRtiono udaya hoya che. A 4ramAM ghAtakarma cAre nAza pAmela hovAthI mAtra cAra aghAtIno ja udaya hoya che. vedanIya 2, AyuSya 1, nAmakarma 38, ane gotrakama 1 ema 42 no udaya terame guNaThANe hoya che. je ra0 || titthudayA uralAthira-khagaiduga-parittatiga-cha-saMThANA / agurulahuvannacau-nimiNa-teyakammAisaMghayaNaM // 21 // (tIrthodayAdaudArikAsthirakhagativikapratyekatrikaSaTsaMsthAnAni / agurulaghuvarNacatuSka-nirmANatejaH karmAdi saMhananam) zabdArtha= tisthaya = tIrthaMkaranAmakarmano udaya thavAthI, 3ratnAthAdu = audArikaddhika, asthiraddhika, khagatidrika, paritika =pratyekatrika, saMtApa = cha saMsthAna,mayuradhuvana3 = agurulaghucatuSka ane varNa catuSka, nikha = nimArNanAmakarma, taiyArUathayAM = taijasa-kArpaNa ane prathamasaMghayaNa. gAthArtha tIrthakara nAmakarmano udaya umeravAthI terame 4rano udaya thAya che. teramAnA carama samaye audArikaddhika, asthiraddhika, khagatidrika, pratyakatrika, cha saMsthAna, agurulaghucatuSka, varNacatuSka, nirmANa tejasa, kArmaNa, tathA prathama saMghayaNa vagere AgaLanI gAthAmAM jaNAve che te sAthe 30 no udayaviccheda thAya che). | 21 || vivecana- bAramA guNaThANAnA carama samaye jJAnAvaraNIya pAMca aMtarAya pAMca ane darzanAvaraNIya 4 ema kula 14 no udayaviccheda thAya che paraMtu tIrthaMkara nAmakarmane udaya (tIrthakara bhagavattAnA AtmAne) zarU thAya che mATe 14 ochI karatAM ane eka umeratAM terame guNaThANe kula 4ra prakRtiono udaya hoya che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha teramA guNaThANAnA aMte 29 nAmakarmanI ane 1 vedanIyanI ema banne maLIne 30 prakRtiono udayaviccheda thAya che. jethI caudame guNaThANe 12 no udaya hoya che. have te 29 nAmakarmanI ane 1 vedanIyanI kai kai teramAnA aMte udayamAMthI jAya che. te graMthakArazrI gaNAve che- audArika dvika, asthiradvika, khagatidrika, (gAthAmAMno Tu zabda A traNemAM joDavo), pratyekatrika (pratyeka-sthira-zubha), cha saMsthAna, agurulaghu catuSka, varNacatuSka, nirmANanAmakarma, taijasa, kArmaNa, prathamasaMghayaNa, ema sattAvIsa tathA vaLI. // 21 // 110 dUsara sUsara sAyA - sAegayaraM ca tIsa vuccheo / bArasa ajogi subhagA ijja jasannayaraveyaNIyaM // 22 // ( duHsvarasusvara sAtAsAtaikataraM ca triMzadvyucchedaH / dvAdazAyogini subhagAdeyayazonyataravedanIyam) dUbharatusara = duHsvara-susvara, sAyAsa yAM - sAtA zabdArtha ane asAtA e bemAMthI eka, tIsavuchemo trIzaprakRtiono udayaviccheda thAya che. bArasa = bAra prakRtiono udaya, akhoLi ayogiguNaThANe sumazAna = saubhAgya ane Adeya, nasa = bemAMthI game te eka vedanIya karma. gAthArtha- duHsvara, susvara, sAtA ane asAtAmAMthI eka, ema trIza prakRtiono (teramA guNaThANanA aMte) udayaviccheda thAya che. jethI ayogiguNaThANe 12 prakRtiono udaya hoya che. te A pramANe saubhAgyaAdeya-yazanAmakarma, bemAMthI bAkI rahela ekavedanIya tathA. / / 22 / / yazanAmakarma, annayaravecIjhaM vivecana- uparanI gAthAmAM kahelI 27 tathA duHsvara, susvara ema nAmakarmanI 29, sAtA-asAtAmAMthI eka vedanIya ema kula 30 prakRtiono udayaviccheda teramA guNaThANAnA aMte thAya che. kAraNake A = = = = Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 111 30 mAM 1 vedanIya vinA zepa 29 prakRti nAmakarmanI che ane te zarIranI sAthe saMbaMdhavALI hoya che. teramA guNaThANAnA aMte yoganirodha thavAnA kAraNe zarIrano vyApAra aTakI jAya che. tethI tenI sAthe saMbaMdha vALI nAmakarmanI ra9 prakRtiono udaya paNa terame aTakI jAya che. temAM paNa eTalI vizeSatA che ke yoganirodha karatAM karatAM jyAre manayoga ane vacanayogane nirodha thai jAya tyAre svarano udaya pahelAM aTakI jAya che. eTale duHsvara-susvara prathama jAya che tyArabAda ucchavAsano virodha kare tyAre ucchavAsanAmakarmano udaya aTakI jAya che ane jyAre kAyayogano sarvathA nirodha kare tyAre bAkInI nAmakarmanI ra6no udaya teramA guNaThANAnA antima samaye jAya che. prathama be svarano udaya, pachI zvAsocchavAno udaya ane pachI zeSa 26 no udaya aTake che. caudame guNaThANe mAtra 12 je prakRtiono udaya hoya che. te A pramANe saubhAgya-Adeya-yazanAmakarma ane bemAMthI koi paNa eka vedanIya (sAtA athavA asAtA) tathA. 22. tasatiga paNiMdi maNuyAu-gaI jiNuccaM ti caramasamayaMto / udauvvudIraNA paramapamattAI sagaguNesu // 23 // (trasatrika paJcendriyamanujAyugatijinoccamiti crmsmyaantH| . udaya ivodIraNA paramapramattAdi saptaguNeSu) zabdArtha = tati = trasa, bAdara, paryApta, nidri = paMcendriyajAti, anuyADa pha= manuSyAyuSya ane manuSyagati, nipurva = jinanAma karma ane uccagotra ta = A pramANe 12 prakRtio varasamAcaMto = chellA samaye aMta pAme che. 33ghuvIra | = udayanI jema ja udIraNA hoya che. param = paraMtu amArUsaLasu = apramattAdi sAta guNasthAnakomAM. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dvitIya karmagraMtha gAthArtha- rAsa-bAdara-paryApta-paMcendriya jAti, manuSpAyuSya, manuSyagati, jinanAmakarma ane uccagotra ema 12 prakRtiono udaya caudamA guNasthAnakanA caramasamaye viccheda pAme che. udayanI jema ja udIraNA che, paraMtu apramattAdi "sAta guNasthAnakomAM (have kahevAtI vizeSatA che. | 23 . vivecana- bAvIsamI gAthAmAM kahela saubhAgya-Adeya-yaza ane eka vedanIya ema cAra, tathA trAsa-bAdara-paryApta-paMcendriyajAti. manuSpAyuSya, manuSyagati, tIrthaMkara nAmakarma ane uccagotra ema kula bAra prakRtiono udaya caudamAM guNasthAnakanA caramasamaye viccheda pAme che A pramANe code guNasthAnakomAM udayAdhikAra samApta thAya che. prazna- teramA guNaThANe 4ramAM sAtA-asAtA banneno udaya kahyo. to zuM kevalI bhagavAnane asatAno udaya hoya ? tathA caudame 12 prakRtinA udayamAM paNa sAtA-asAtA bemAMthI ekano udaya kahyo to caudame zarIra nAmakarmano udaya nathI to sAtA-asAtA kevI rIte hoya ? ane caudame ATalA uMcA jIvane asAtAno udaya kema saMbhave? uttara- sAtA-asAtA vedanIya karma che ane te aghAtakarma che kvalI bhagavantoe ghAtakarmo khapAvyAM che aghAtI karmo haju bAkI che mATe sAtA-asAtAno udaya hoi zake che mAtra sAtIkAle rati, ane asAtA kAle aratino udaya hoto nathI. moha nathI mATe. jema khaMdhaka muninA ghANImAM pIlAtA ziSyo, gajasukumAla muni, tathA metAraja RSi, Adine prApta asAtAnA kALamAM samabhAva rAkhavAthI kSapakazreNI ane kevalajJAna prApta thayuM che. paraMtu kevalajJAna thayA pachI paNa teramA guNaThANAnA aMtarmuhUrtamAM ane caudamA guNaThANAnA pAMca hRsvasvaranA uccAraNakALa pramANa kALamAM pIDA-vedanAasAnA cAlu ja rahI che. ghANInuM siMhAsana thai gayuM nathI. AganI pAghaDIne badale pANI thai gayuM nathI. mATe sArA samabhAve bhogavatAM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A harara- hA, A mahAvIra kastava 113 kevalajJAna thayuM ane kevalajJAna thayA pachI paNa asAtA cAlu rahI. ema jANavuM. tethI kevalI bhagavattAne paNa aghAtI evI sAtA-asAtA bannano udaya hoi zake che. tathA sAtA-asAtA jIvavipAkI prakRti hovAthI zarIra nAmakarmano udaya na hovA chatAM paNa caudame guNaThANe udayamAM hoi zake che. prazna- sAmAnya kevalI bhagavantone asAtAno udaya uparanA dRSTAntathI haju mAnavAmAM Ave che. paraMtu tIrthakara kevalI bhagavantone A 13-14 mA guNaThANe zuM asAtAno udaya hoI zake ? uttara- hA, aghAtI hovAtI asAtAno paNa udaya hoI zake, jema ke caramatIrthapati zrI mahAvIrasvAmIne gozALAe tejovezyA mukavAthI cha mAsa zarIra rogagrasta rahyuM te kALe kevalI hote chate asAtAno udaya ghaTI zake che. bahudhA sAtA ja udayamAM hoya che. paraMtu asatAno udaya na ja hoya ema na jANavuM. prazna- caudame guNaThANe zarIra-aMgopAMga nAmakarmano udaya nathI to trasa-bAdara-paryApta-Adi nAmakarmano udaya kema saMbhave ? uttara- A bAra prakRtio "jIvavipAkI" che jIvane phaLa ApanArI che eTale caudame udayamAM hoya che. zarIra nAmakarmano udaya nathI, eTale gamanAgamana nathI. paraMtu gamanAgamananI trasanAmakarmanA udayathI maLelI labdhi AtmaviSayaka hovAthI caudame trasanAmakarmano udaya ane tajajanya labdhi hoya che. ema bAre prakRtimAM samajavuM. pudgalavipAkI prakRtiono ja udaya aTake che jema vigrahagatimAM zarIra nathI zarIranAmakarmano udaya nathI, chatAM A prakRtio jIvavipAkI hovAthI udayamAM cAlu ja hoya che. ityAdi suyuktio vidvAna puruSoe joDavI. udIraNA udayanI jema ja che. arthAt je je guNaThANe je je karmanI jeTalI jeTalI prakRtio udayamAM kahI che te te guNaThANe te te Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dvitIya karmagraMtha karmanI teTalI teTalI prakRtionI ja udIraNA hoya che. paraMtu temAM kaMika vizeSatA che te jaNAve che ke apramattAdi sAtaguNaThANAomAM arthAt sAtamAthI teramA guNasthAna sudhInAM guNasthAnakomAM (be vedanIya ane manuSyAyuSyano ema) traNano udaya che paraMtu udIraNA hotI nathI. te AgaLanI gAthAmAM samajAve che. | 23 / esA payaDitigUNA veyaNIyAhArajugala thINatigaM / majubADapattatA, manoAi maylIpaLo mAvaM ( va)ra4 (eSA prakRtitrikonA vedanIyAhAraka yugalastyAnaddhitrikam manujAyuH pramattAntA ayogyanudIrako bhagavAn) zabdArtha :- pakSI = A udIraNA, paritikULa = traNa prakRtiothI nyUna-nyUna jANavI, veyIyAranu nathati = be vedanIya, AhAraka dvika, thINadvitrika, juvADa = manuSpAyuSya ema 8 no pattatA = pramattaguNaThANe aMta thAya che. = ayogiguNaThANe vImo = anudIraka majAvuM = bhagavAna gAthArtha - (apramattAdi sAta guNasthAnakomAM) A udIraNA traNa traNa prakRtiothI nyUna nyUna jANavI. tethI be vedanIya, AhAra,dvika, thaNadvitrika, ane manuSyAyuSya ema kula ATha prakRtionI udIraNA pramattaguNasthAnakanA aMte viccheda pAme che. tathA ayogI bhagavAn anudIraka (udIraNA vinAnA)hoya che. 24 che vivecana - udaya ane udIraNA bane lagabhaga samAna che. je je guNasthAnake jeTalI karmaprakRtiono udaya pUrve gAthAomAM jaNAvyo * 24mI gAthAnA aMte TIkAmAM bhAva pATha che ane keTalAka gujarAtI pustakomAM parva pATha dekhAya che. prAkRtabhASA pramANe banne pATho ucita lAge che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 karmastava che te te guNasthAnake teTalI teTalI karmaprakRtionI udIraNA hoya che ema samajavuM. temAM je je vizeSatA che. (judApaNuM che.) te A covIsamI gAthAmAM jaNAve che. apramattaguNasthAnakathI sayogI kevalI guNasthAnaka sudhI kula sAta guNasthAnakomAM jeTalI jeTalI karmaprakRtiono udaya kahyo che tenA karatAM sA= A udIraNAmAM traNa prakRtio ochI karavI. sAtA-asAtA vedanIya ane manuSyAyuSya ema kula traNa prakRtino udaya caudamA guNasthAnaka sudhI hoya che paraMtu te traNanI udIraNA phakta mithyAtvathI pramatta sudhI ema cha ja guNasthAnakomAM hoya che. te traNanI udIraNAne yogya adhyavasAyo sAtamathI hotA nathI. tethI tathAsvabhAve A traNanI udIraNAno chake viccheda thAya che. mATe sarvatra udIraNAmAM 3 ochI karavI. chaThThA guNaThANAnA aMte udayamAMthI thINadvitrika ane AhArakaddhika ema kula pAMca viccheda pAme che. paraMtu udIraNAmAM chaThThAnA aMte uparokta kAraNane lIdhe A pAMcanI sAthe be vedanIya ane manuSyAyuSya ema kula AThanI udIraNA viccheda pAme che. tathA caudamA guNasthAnake jo ke aghAtakarmanI 12 prakRtiono udaya che tathApi ayogI hovAthI udIraNAkaraNa svarUpa yoga (vIrya) nathI. yogAtmaka vIrya nathI mATe udvartanA-apavartanAsaMkrama-ane udIraNA Adi karaNa nathI tethI eka paNa prakRtinI udIraNA caudame guNaThANa nathI. caudamAM guNaThANe bIrAjamAna bhagavAna anudIraka (udIraNA vinAnA) che. zeSa sarva udayanI jema ja udIraNAmAM jANavuM che 24 . Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dvitIya karmagraMtha udayayaMtra mULa hadayamAM udayamAM jJA. da. | va. | mAM. A. | nAma, gAM. e kama AvanAra na Ava guNasthAnaka nAra 122 [ 0| 5 | 9 | 2 | 28 | 4 | 67 mithyAtva sAsvAdana c mizradRSTi 100 | 5 | 9 4 avirata 8 5104 0 dizavirata 0 0 0 pramatta 5 apana 42 1 l 2 apramatta | | 01 465 9 2 14|1|4|1|| - apUrvakaraNa | | 02 505] 2 | | | | | | - anivRttikaraNa | | 22 5 | | | | | | | | | sUmasaMparAya - 0 1 || || ||se ] pa6 | 5 | | 60| 62 | 5 | |11|upazAnta moha kSINa0 mohanA 7 | pa7| 65 | | 6 | 2 | 0 | hicarama samaya sudhI 12 kSINa carama samaye 7 | papa | 67 | | 4 | 2 | | 1 | 37] 13 sayogIkavalI |4| 42 | 80 || 0| 2 | 0 | 1 [38] 1 | 0. 14|ayogI kevalI |4 | 12 110 0 0 1 | 0 | 1 | 9 | 1 | A pramANe udaya adhikAra samApta thayo. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 117 guNasthAnaka udIraNA yaMtra - mULa uttara udIraNa zA. da. va. | mAM. A. | nAma karma karma ayogya | 8 | 122 0 5 9 2 | 28 | gA. o mithyAtva 64, sAsvAdana 3 mizradRSTi 8 | 100 4 avirata (8 104 pa dizavirata | 8 8 | 87 [ 35 | 5 87 9 2 | 18 | 2 | 44 prima | 7 apramatta | apUrvakaraNa | 9 anivRttikaraNa 6 63 | 10 sUkSmasaMparAya 6 | 11|upazAntamoha | 12 kSINa moha | 5 | 54 13 sayogI kevalI 2 | 39 | 83 0 0 0 0 | 7 | 0 14 ayAgI kevalI 2 | 0 0 0 0 0 0 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dvitIya karmagraMtha - udaya ane udIraNA samAna che. mAtra je vizeSatA che te be bAbata mULa gAthAmAM graMthakArazrIe jaNAvI che. (1) sAtamA guNasthAnakathI teramAM guNasthAnaka sudhI sAtA-asAtA ane manuSpAyuSyano udaya hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. (2) caudamA guNaThANe bAra prakRtiono udaya hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. A be mukhya apavAda vinA bIjA paNa keTalAka apavAdo udayaudIraNA vacce che. paraMtu guNasthAnakomAM jaNAvAtI udIraNAmAM bahu saMkhyAbheda thato nathI eTale graMthakAre te bIjA apavAdo jaNAvyA nathI. paraMtu abhyAsake nIce mujaba apavAdo udaya-udIraNAmAM adhika che te samajI levA. tethI kaMIka mAtra saMkhyAbheda che. (3) bAramA guNaThANAnI chellI eka AvalikAmAM jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 4, ane aMtarAya 5, ema 14 no mAtra udaya ja hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. kAraNake udIraNA eTale udayAvalikA bahAranA dalikone udayAvalikAmAM prakSepavAM te. ahIM karma mAtra eka AvalikA ja che mATe udIraNA nathI. (4) dasamA guNasthAnakanI chellI eka AvalikAmAM saMjavalana sUkSma lobhano mAtra udaya ja hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. (5) bAramA guNaThANAnI samayAdhika eka AvalikA bAkI rahe tyAre nidrA-pracalAno mAtra udaya ja hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. (6) mithyAtva guNaThANe samyakatva pAmatAM pahelAM anivRttikaraNanI aMtima AvalikAmAM mithyAtva mohanIyano mAtra udaya ja hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. (7) kSAyika samyakatva pAmatAM 4 thI 7 guNasthAnakomAM samyakatva mohanIyanA kSayanI chellI AvalikAmAM samyakatva mohanIyane mAtra udaya hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 119 (8) koi paNa jIvone utpatti kAle zarIra paryAmi pUrNa karyA pachI indriya paryApti pUrI karatAM pahelAM nidrApaMcakana udaya hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. (9) saMsArI sarva jIvone pota potAnA bhavamAM jIvananI aMtima eka AvalikA bAkI rahe tyAre te te bhavanA AyuSyakarmano mAtra udaya ja hoya che paraMtu udIraNA hotI nathI. A pramANe udIraNA adhikAra samApta thayo. sattA adhikAra have sattAnI vyAkhyA jaNAvI caudaguNasthAnakomAM je sattA hoI zake che te jaNAve che sattA kammANa ThiI, bandhAIladdhaattalAbhANaM / saMte aDayAlasayaM, jA uvasamu vijiNu biyataie // 25 // (sattA karmaNAM sthitibandhAdilabdhAtmalAbhAnAm sattAyAM aSTacatvAriMzat, yAvadupazamo vijino dvitIyatRtIye ) zabdArtha- sattA = karmonuM hovuM - arthAt satkarma Ti = karmonI vidyamAnatA. nyArUddhamattAmALa = bandha vagere dvArA prApta karyuM che karmapaNAnuM svarUpa jeNe evAM, saMte = sattAmAM eDalivuM = ekaso aDatAlIsa, nA = yAvatuM, vasamuM = upazAntamoha guNasthAnaka sudhI, vina" = jinanAma karma vinA, viyatarUpa = bIjA-trIjA guNasthAnake. gAthArtha- baMdhAdi vaDe prApta thayuM che AtmalAbha (karmapaNAnuM svarUpa) jene evA karmonuM AtmAnI sAthe hovuM te sattA kahevAya che. thAvat 1 thI 11 guNasthAnaka sudhI 148 nI sattA hoya che. bIjAtrIjA guNasthAnake jinanAmakarma vinA 147nI sattA hoya che. meM 25 II vivecana= AtmAnI sAthe karmonuM hovuM, karmAnI vidyamAnatA tene sattA kahevAya che. baMdha-saMkrama-Adi dvArA je pudagalomAM "karma-" Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 | dvitIya karmagraMtha na (karmapaNe pariNAma pAmavA rUpa Atmatvano) lAbha thayo che te sattA. AtmAnI sAthe karyo kAM to bAMdhavA dvArA Ave che. athavA sAtAdi anya prakRtio bAMdhIne anya asAtAdimAM saMkramAvavA dvArA paNa "asAtAdi" rUpe karmava Ave che. tathA udvartanA-apavartanA dvArA paNa dIrghasthitirUpe ane laghusthitirUpe karmava Ave che. A rIte baMdhAdi (baMdha-saMkramAdi) dvArA je pugala paramANuomAM "karma-" AvyuM che te karmonuM AtmAnI sAthe rahevuM. tene sattA kahevAya che. baMdhamAM ATha karmonI uttara pravRttio 120 che. udaya ane udIraNAmAM 122 che. paraMtu sattAmAM 148 athavA 158 nI saMkhyAnI pUrvAcAryoe vivakSA karI che. ahIM graMthakArazrI 148nI saMkhyA svIkArIne sattA jaNAve che. pAMca baMdhana, ane pAMca saMghAtana ema 10 prakRtio baMdha-udaya-udIraNAmAM zarIranI aMdara je gaNAya che te sattAmAM judI gaNAya che. tathA varNa-gaMdha-rasa ane sparza ema sAmAnya cAra bhedonA anukrame 5-2-5-8=20 je uttarabhedo che te gaNAya che eTale kula 148nI sattA ahIM vicArAze. mithyAtva guNasthAnakathI upazAntamoha guNasthAnaka sudhI 148nI sattA hoya che. phakta bIjA-trIjA guNasthAnake jinanAmakarmanI sattA hotI nathI, eTale 147nI sattA hoya che. kAraNake jinanAmakarma samyaktvavALA guNasthAnakomAM ja baMdhAya che. mATe tyAM ja sattA hoi zake che. tathA jinanA bAMdhyA pachI caudamA guNasthAnaka sudhI upara jIva jAya che tethI tyAM paNa jinanAmanI sattA hoya che. paraMtu jinanAma karma bAMdhyA pachI jIva tevA prakAranA adhyavasAyonA abhAve bIje-trIje guNakANe Avato nathI. mATe bIjA-trIjA guNasthAnake jinanAmakarmanI sattA hotI nathI.. prazna- jo jinanAmakarma bAMdhyA pachI bIje-trIje guNaThANe A jIva na Avato hoya to pahelA guNaThANe to nahIM ja AvatuM hoya. mATe pahelA guNaThANe paNa jinanAmakarmanI sattA na saMbhavavI joie? Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 121 uttara- jo ke jinanAma karma bAMdhyA pachI A jIva pahelA guNaThANe paNa Avato nathI. paraMtu antarmuhUrta kALa evo paNa Ave che ke koika jIvane pahelA guNaThANe javuM paDe che. te sivAya pahelA guNaThANe paNa jinanAmanI sattA nathI hotI. je jIve prathama mithyAtva avasthAmAM ja rahIne narakagatimAM javA mATenuM AyuSya karma bAMdhI lIdhuM hoya, tyArabAda kSayopazama samyakatva pAme, ane tyArabAda adhyavasAyonI nirmaLatA vadhatAM tIrthakara nAmakarma bAMdhe te jIvane A manuSyabhavanuM AyuSya jyAre pUrNa thavA Ave ane narakamAM javAno samaya thAya tyAre niyamo samyakatva vamIne mithyAtve javuM ja paDe che. kAraNake kSayopazama samyakatva hote chate narakamAM javAtuM nathI. A jIva narakamAM gayA pachI sarva paryAptio pUrNa karyA bAda punaH kSayopazama samyakatva pAmI jAya che. tethI narakamAM jatAM pahelAM antarmuhUrta ane narakamAM gayA pachI antarmuhUrta ema (banne antarmuhUrta sAthe maLIne paNa moTA eka) aMtarmuhUrtakALa pramANa pahelA guNaThANe jinanAmakarmanI sattA hoya che. te sivAya pahelA guNaThANe paNa ninAmakarmanI sattA kadApi hotI nathI. prazna- upara 1 thI 11 guNasthAnakomAM 148nI ane bIje trIje 147nI sattA tame kahI. paraMtu naraka-tiryaMcAyuSyanI sattA 8 thI 11 guNasthAnakamAM kema hoI zake ? kAraNake te te gatimAM mAtra cAra ane pAMca ja guNasthAnako che. mATe narakagati ane tiryaMca gatimAM to 8 thI 11 guNasthAnaka AvI zake tema nathI. ane koI manuSyanA jIve naraka athavA tiryaMcanuM AyuSya bAMdhyuM hoya to vadhumAM vadhu sAta guNasthAnaka sudhI ja te jIva jai zake che. kAraNake upazamazreNImAM jo kALa kare to niyamA devalokamAM ja jAya che. mATe devAyuSya ja sattAmAM hoya che. jo naraka ane tiryaMcanuM AyuSya bAMdhyA pachI 8 thI 11 mAM caDAtuM hoya to tyAM mRtyu pAmanAra naraka-tiryaMcamAM paNa juvo joie ane jato nathI. mATe A buM AyuSyanI sattA tyAM nathI. ane udayamAM manuSyAyuSya For Private & Personat Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 | dvitIya karmagraMtha hovAthI manuSyAyuSya sattAmAM hoya che. zeSa be AyuSyanI sattA hoI zakatI nathI to 148 nI sattA kema kaho cho ? uttara- tamArI vAta satya che. naraka-tiryaMca AyuSya bAMdhyA pachI sAtamA guNasthAnakanI upara A jIva caDI zakato nathI, tethI A be AyuSyanI sattA hakIkatathI 8 thI 11 mAM nathI. eTale sadbhUta sattA nathI. paraMtu upazamazreNImAM caDI agiyAramA guNasthAnaka sudhI AvIne pAchA paDatA jIvane pahele-bIje guNaThANe Ave tyAre bhAvimAM A be AyuSya baMdhAvAno saMbhava che, sattAmAM AvavAno saMbhava che te apekSAe rAjAnA putrane bhAvimAM rAjA thavAno hovAthI jema rAjA kahevAya, tema ahIM bhAvimAM sattA AvavAno saMbhava che e apekSAe saMbhavasattAne AzrayI A sattA kahelI che. saddabhUta sattA nathI. paraMtu bhAvine AzrayI saMbhavasattA che. judI judI apekSAe A sattA aneka prakAre hoI zake che jema ke pahele guNasthAnake aneka bhavyajIva laie to 148nI sattA. eka bhavya jIva laie to baddhAyuSkane be AyuSya hovAthI ane AhAraddhika-jinanAma sAthe na hovAthI jinanAma vinA 145nI sattA, abaddhAyuSka bhavya jIva laie to 144nI sattA. jinanAma bAMdhyuM hoya paNa AhAraka catuSka na bAMdhyuM hoya to baddhAyu ne 142, tathA abaddhAyune 141 vagere aneka prakAre sattA thai zake che. paraMtu te vadhAre sUkSma vAto sattA prakaraNanI 25 thI 34 gAthA pUrNa thayA pachI samajAvIzuM. 25 - have apUrvakaraNAdi cAra guNasthAnakomAM 142 ane avirata samyaktvAdimAM 141nI sattA hoya che. te samajAve che. apuvvAicaukke, aNa tirinirayAu viNu biAlasayaM / sammAicausu sattaga-khayaMmi igacattasayamahavA // 26 // (apUrvAdicatuSke'natiryagnirayAyurvinA dvAcatvAriMzacchatam / samyagAdicaturSu saptakakSaya ekacatvAriMzacchatamathavA) Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 123 zabdArtha - kAvyarUM3 = apUrvakaraNa Adi cAra guNasthAnakomAM, = anaMtAnubaMdhI, siniyara = tiryaMcAyuSya ane narakAyuSya, viSNu = vinA, viyAnasa = ekaso betAlIsanI sattA hoya che, ampArUluM = samyakatvAdi cAra guNasthAnakomAM, sattaravayaMti = sAtano kSaya thaye chate rUad = ekaso ekatAlIsanI sattA, ahavA = athavA. gAthArtha- athavA apUrvakaraNa Adi cAra guNasthAnakomAM anaMtAnubaMdhI manuSya-tiryaMcAyuSya ema cha vinA 142 nI sattA hoya che. ane aviratasamyaktvAdi cAra guNasthAnakomAM darzana saptakano kSaya thaye chate 141 nI sattA hoya che athavA te 26 che. vivecana- 25mI gAthAmAM saMbhavasattAne AzrayI 8 thI 11 guNasthAnakamAM 148nI sattA kahI. A gALAmAM A ja 8 thI 11 guNasthAnakomAM sadbhAvasattAne AzrayI sattA jANave che. jyAre upazamazreNImAM AThame guNasthAnake ArohaNa kare che tyAre jo baddhAyu hoya to devAyuSya ja bAMdheluM hoya che ane potAnuM manuSpAyuSya udayamAM vede che tethI be ja AyuSyanI (devAyuSya ane manuSpAyuSyanI) sattA hoya che. naraka-tiryaMcAyuSyanI sattA hotI nathI. kAraNake jo te bemAMnuM koi paNa eka AyuSya bAMdhyuM hoya to upazama zreNInuM ArohaNa thatuM nathI. tathA keTalAka AcAryonA mate anaMtAnubaMdhInI upazamanA karIne upazamazreNI prAraMbhAya che temanA mate 25mI gAthAmAM sattA kahIne have je AcAryo anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA karIne zreNI prAraMbhAya ema mAne che teonA mate 14ranI sattA A gALAmAM samajAve che. ' upazama zreNImAM ArohaNa karatAM pahelAM 4 thI 7 guNasthAnakomAM jyAre kSayopazama samyakatva jIvane hoya che tyAre je jIve cAra anaMtAnubaMdhI kapAyonI visaMyojanA (mULathI kSaya-vinAza)karela hoya. ane darzanatrikane upazamAvI upazama samyakatva prApta kareluM hoya. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 dvitIya karmagraMtha ane tyArabAda AThamathI upazamazreNInuM ArohaNa karyuM hoya tevA jIvane cAra anaMtAnubaMdhInI paNa sattA hotI nathI. tethI be AyuSya ane cAra anaMtAnubaMdhI ema kula cha prakRti vinA 142 nI sattA 8 thI 11 mAM hoya che. A 142nI sattA anaMtAnubaMdhinA visaMyojakane jANavI. 4 thI 7 guNasthAnakomAM 25 mI gAthAmAM 148nI sattA je kahI che te kSAyopathamika ane aupazamika samyakatvane AzrayI jANavI. kAraNa ke tevA samyakatvavALA jIvone darzanasaptakanI paNa sattA hoya che ane aneka jIvomAM judAM-judAM cAre AyuSya paNa sattAmAM hoya che. paraMtu kSAyika samyatvIne keTalI sattA hoya ? te A 26mI gAthAmAM jaNAve che kSAyika samyatvIne darzanasaptakano (anaMtAnubaMdhI 4, mithyAtva, mizra, ane samyakatvamohanIya ema 7 no) sattAmAMthI ja kSaya thayelo hoya che. tethI tevA jIvane 141 nI sattA hoya che. kSAyika samyakatva prApta karIne cAre gatimAM jAya che. mATe aneka jIvone AzrayI cAre AyuSyanI sattA hoya che. athavA koi paNa gatinuM AyuSya bAMdhyA pachI manuSyano jIva kSAyikasamyakatva pAmI zake che ane sAtamA guNasthAnaka sudhI caDI zake che mATe paNa 4 thI 7 guNasthAnakamAM cAre AyuSyanI sattA hoya che. | athavA A ja cAra guNasthAnakomAM (4 thI 7 mAM bIjI rIte paNa sattA hoya che te samajAve che. khavagaM tu pappa causu vi, paNayAlaM narayatirisurAu viNA / sattaga viNu aDatIsaM, jA aniyaTTI paDhamabhAgo // 27 // (kSapakaM tu prApya caturvapi, paJcacatvAriMzannarakatiryaksurAyurvinA / saptakaM vinASTAtriMzadyAvadanivRtti prathamabhAgaH) | zabdArtha - rava = kSepakane tu = vaLI, pappa = AzrayI, varasuvi = cAre paNa guNasthAnakomAM. pAyAnna = ekaso pIstAlIsa, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 karmastava niyatirisura 3 = naraka-tiryaMca ane devAyuSya, viUT = vinA, sattara = darzanasaptaka, viSNu = vinA, ekatI = ekaso ADatrIsa, nA = yAvatuM, niyaTTI = anivRttikaraNa guNaThANAnA, padamamA=prathamabhAga sudhI. gAthArtha- athavA A cAra guNasthAnakomAM kSapakane AzrayI naraka-tiryaMca ane devAyuSya vinA 14pa nI sattA hoya che. ane temAMthI darzanasaptaka vinA 138nI sattA paNa hoya che. ane te 138 nI sattA yAvat anivRttinA prathamabhAga sudhI hoI zake che. je 27 vivecana- kSapakazreNIno prAraMbha AThamA guNasthAnakathI thAya che eTale "kSapaka" zabdano vyavahAra vAstavikapaNe AThamAthI ja thAya che. to paNa je jIva manuSyanA bhavamAM che. deva-naraka ane tiryaMca saMbaMdhI bhavo samApta karIne Avela che. carama manuSyano bhava ja che. ane kSAyopazarmika sabhyatvavALo che, have kSAyikasamyakatva pAmavAno che ane pachI abaddhAyu hovAthI turata ja kSapakazreNI paNa mAMDavAno ja che. evA jIvane najIkanA ja kALamAM kSAyikasamyakatva pAmI zapaka zreNI mAMDanAra hovAthI cothA guNasthAnakathI ja vyavahAranayane AzrayI kSapaka kahevAya che. tevA kSapaka jIvane AzrayI 4 thI 7 guNasthAnakomAM deva-naraka ane tiryaMca AyuSya vinA 145nI sattA hoya che. kAraNa ke A traNa AyuSyo te te bhavamAM pUrNa karIne A jIva ahIM Avela che. ane navAM AyuSyo have bAMdhavAnAM ja nathI. te ja bhave mokSe javAnuM che mATe. A pramANe kSAyopathamika samyakatvI evA kSepakane 4 thI 7 mAM 14panI sattA hoya che. tathA gALAmAM ke TIkAmAM lakhyuM nathI to paNa tadbhava mokSagAmI mithyAtvI jIvone AzrayI marUdevA mAtAnI jema samyakatva na pAme tyAM sudhI pahele guNaThANe paNa 14panI sattA saMbhavI zake che. te ja jIvane kSAyika samyakatva prApta karatAM darzanasaptakano kSaya thavAthI 138nI sattA paNa 4 thI 7 guNasthAnakamAM to hoya ja che Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dvitIya karmagraMtha paraMtu taduparAnta kSapakazreNI mAMge to paNa AThamAM guNasthAnake ane navamA guNasthAnakanA prathama bhAga sudhI paNa A ja 138 nI ja sattA hoya che. ema jANavuM. 5 27 || have navA guNasthAnakanA bIjAbhAge keTalI sattA hoya! te jaNAve chethaavrtiriniryaayv-dug thINatigega vigala sAhAraM / solakhao duvIsasayaM, biaMsi biatiyakasAyaMto // 28.. // (sthAvaratiryagnirayAtapadvikastyAnaddhitrikaikavikalasAdhAraNam / SoDazakSayaH dvAviMzatizataM dvitIyAMze dvitIyatRtIyakaSAyAntaH) zabdArtha- thAvara = sthAvara, tiri =tiryaMca, niraya = naraka, kAyava = Atapa, tulA = A cAre dvika, thIti | = thINadvitrika, TI = e kendriyajAti, vihina = vikalendriyatriAka, sAdAI = sAdhAraNanAmakarma, sauravo = A 16no kSaya, tuvIrasarca = ekaso bAvIza prakRtio, vidhvaMsa = navamA guNasthAnakanA bIjA bhAge, vitiya sAyaMtI = bIjA ane trIjA kaSAyano aMta thAya che. gAthArtha sthAvaraddhika, tiryaMcaddhika, narakadvika, Atapadrika, thINadvitrika, ekendriyajAti, vilendriyatrika, ane sAdhAraNanAmakarma, ema kula 16 prakRtiono kSaya thavAthI navamAnA bIjA bhAge 122nI sattA hoya che ane tyAM bIjA bhAganA aMte bIjA-trIjA kaSAyano kSaya thavAthI (trIjA Adi bhAgomAM keTalI sattA hoya che te AgaLanI gAthAmAM jaNAve che.) 28 che. vivecana- navamA guNasthAnakanA prathama bhAge 138 nI sattA hoya che. temAMthI prathamabhAganA aMte sthAvaraddhika Adi 16 prakRtinI sattA kSaya pAme che. eTale navamAM guNasthAnakanA bIjA bhAge 122nI sattA hoya che. ane bIjA bhAganA aMte 122 nI sattAmAMthI bIjAtrIjA ema be kaSAyano aMta thavAthI trIjA bhAge 114 nI sattA hoya che je AgaLanI gAthAmAM jaNAvAze. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 127 mULagAthAmAM kahelo kuTM zabda thAvara Adi cArenI sAthe joDavo. jethI sthAvaratrika, tiryaMcaTrika, narakaTrika ane Atapadrika ema cAre krika levAthI kula 16 prakRtio thaze. ahIM kSapakazreNImAM 138mAMthI prathama 16no kSaya ane tyArabAda ATha kaSAyano kSaya thAya, jethI 122 ane 114nI sattA thAya. ema kahyuM che- tyAM keTalAka AcAryo prathama ATha kaSAyano kSaya ane pachI sthAvarakrikAdi 16 no kSaya thAya-ema paNa mAne che. teonA mate 138mAMthI prathama 8 ochI karatAM 130 ane pachI 16 ochI karatAM 114 nI sattA paNa hoi zake che. paraMtu granthakArane mAnya ane prasiddha mata teozrIe jaNAvyo che. ema jANavuM. // 28 || have trIjA Adi bhAgomAM keTalI sattA hoya ! te jaNAve chetiyaaisu caudasatera- bArachapaNacautihiyasya kamaso / naitthihAsachagapuMsa- turiyakohamayamAyakhao // 29 // (tRtIyAdiSu caturdazatrayodazadvAdazaSaTpaJcacatustryadhikazataM kramazaH 1 napuMsakastrIhAsyaSaTkapuMsturya krodhamadamAyAkSayaH) trIjA Adi bhAgomAM, vaDasa 14, zabdArtha- taDyAnuM tera = 13, vAra = 12, cha 6, paLa = 5, vaDa = 4, tti = 3, ayisayaM = adhika so, mo - anukrame, itthI strIveda, hAlachA = hAsyaSaTka, puMsa puruSaveda, turiya = krodha, maya = mada-mAna, mAyavo = ane navuM = napuMsakaveda, cotho saMjvalana, joi mAyAno kSaya thAya che. = = = = , gAthArtha- navamA guNasthAnakanA trIjA Adi bhAgomAM napuMsakaveda, strIveda, hAsyaSaTka, puruSaveda, saMjvalana krodha-mAna ane mAyAno kSaya thavAthI anukrame cauda adhika, tera adhika, bAra adhika, cha adhika, pAMca arthiMka, cAra adhika, ane traNa adhika so prakRtinI sattA hoya che. // 29 || = Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 dvitIya karmagraMtha vivecana- navamA sthAnakanA sattAne AzrayI 9 bhAga kalpavAmAM AvyA che. pahelA bhAge 138, ane bIjA bhAge 122 nI sattA hoya che. have trIjA Adi bhAgomAM keTalI keTalI sattA hoya ane kai kai prakRtio sattAmAMthI nIkaLI jAya te A gALAmAM spaSTa samajAve che. bIjA-trIjA kaSAyanI 8 vinA trIjA bhAge 114 nI sattA hoya che. napuMsaka veda vinA cothA bhAge 113 nI sattA hoya che. strIveda vinA pAMcamA bhAge 112 nI sattA hoya che. hAsyaSaka vinA chaThThA bhAge 106 nI sattA hoya che. puruSaveda vinA sAtamA bhAge 10pa nI sattA hoya che. saMjavalana krodha vinA AThamA bhAge 104 nI sattA hoya che. saMjvalanamAna vinA navamA bhAge 103 nI sattA hoya che. saMjavalana mAyA vinA dasamA guNasthAnake 102 nI sattA hoya che. navamAM guNasthAnakanA bIjA bhAgathI dasamA guNasthAnaka sudhI mohanIyakarmanI prakRtio sattAmAMthI kSaya thatI jAya che. jema jema sattAmAMthI kSaya thatI jAya che tema tema upara-uparanA bhAgomAM teTalI teTalI karma prakRtionI sattA ochI ochI hoya che. ema karatAM dasamA guNaThANe 102nI sattA thAya che. | 29 | suhumi dusaya lohaMto, khINaducarimegasao duniddakhao / navanavai caramasamaye, caudaMsaNanANavigdhaMto // 30 // (sUkSme dvizataM lobhAntaH kSINadvicarama ekazataM dvinidrAkSayaH / navanavataQramasamaye, vaturvarzanajJAnavaMAnta:) zabdArtha- sumi = sUkSmasaMparAya guNasthAne, susa = ekaso benI sattA hoya che, noraMta = saMjavalana lobhano aMta thavAthI, ravINakurima = kSaNamaha guNasthAnakanA vicarama samaya sudhI prasaMgo = ekasI ekanI sattA hoya che. dunigo = be nidrAno kSaya thatAM, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 karmastava navanavapha =navvANunI sattA, caramasamaye - chellA samaye hoya che, caudaMsaNanANavigghaMto = cAra darzanAvaraNIya, pAMca jJAnAvaraNIya, pAMca aMtarAya ema 14 nI sattA kSaya thavAthI. * gAthArtha- sUkSmasaMparAya guNaThANe 102 nI sattA hoya che. temAMthI saMjvalana lobhanI sattA javAthI bAramAnA dricarama samaya sudhI 101 nI sattA hoya che. temAMthI be nidrAno kSaya thavAthI bAramAnA caramasamaye 99 nI sattA hoya che. temAMthI cAra darzanAvaraNIya, pAMca jJAnAvaraNIya, ane pAMca aMtarAya ema kula 14 nI sattAno kSaya thavAthI (teramA guNaThANe 85 nI sattA hoya che)|| 30 // vivecana- navamA guNasthAnakanA chellA bhAge saMjvalana mAyAno kSaya thavAthI dasamA guNasthAnake 102 nI sattA hoya che. te dasamA guNaThANAnA aMte saMjvalana lobhano aMta thavAthI bAramA guNaThANe 101 nI sattA hoya che. te bAramA guNaThANAnA dvicarama samaye (upAttva samaye) nidrAdvika (nidrA ane pracalA)nI sattAno kSaya thavAthI bAramA guNasthAnakanA carama samaye 99 nI sattA hoya che. bAramA guNaThANAnA carama samaye cAra darzanAvaraNIya, pAMca jJAnAvaraNIya, ane pAMca aMtarAyakarmanI sattAno kSaya thavAthI teramA guNaThANe 85 nI sattA hoya che. je AgaLanI gAthAmAM samajAve ja che. / / 30 // paNasIi sajogi ajogi, ducarime devakhagaigaMdhadugaM / phAsaTTha vannarasataNu-baMdhaNa-saMghAyapaNa nimiNaM // 31 // saMghayaNa athira saMThANa, chakka agurulahu cau apajjattaM / sAyaM va asAyaM vA, parittuvaMgatiga susara niyaM // 32 // (paJcAzItissayoginyayogini dvicarame devakhagatigandhadvikam / sparzASTaka varNarasatanubandhanasaMghAtanapaJcakanirmANam) Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dvitIya karmagraMtha (saMhananAsthirasaMsthAnaSaTkAgurulaghucatuSkAparyAptam / sAtaM vA'sAtaM vA pratyekopAGgatrikasusvaranIcam) zabdArtha pAlIGa = paMcAsI prakRtio, noni = sayogI guNaThANe, manovuiri = ayogI guNaThANAnA kicarama samaye, tevaraphathatui = devadrika, khagatiddhika ane gaMdhaddhika, kAla = ATha sparza, vaU = varNa 5, rasa = rasa 5, tay = zarIra 5, vaMthaLa = baMdhana 5, saMdhAya5 = saMghAtana 5, nikaLa = nirmANa, saMya = saMghayaNa 6, thira = asthira Saka, saMgachaTsa = saMsthAna 6, muradura = agurulaghu catuSka, apajhAd = aparyApta, sAthe 3 mAryA vA = sAtA athavA asAtA, paritRvaMti = pratyeka trika tathA upAMgatrika, susajyi = susvara ane nIcagotra. gAthArtha= sayogI guNaThANe 85 prakRtionI sattA hoya che. tathA ayogI guNaThANAnA dvicarama samaya sudhI 85 nI sattA hoya che. tyAM vicarama samaye devaddhika, vihAyogatiddhika, gaMdhaDhika, sparza ATha, varNa pAMca, rasa pAMca, zarIra 5, baMdhana pAMca, saMghAtana pAMca, nirmANanAmakarma, saMghayaNa che, asthira paka, saMsthAna che, agurulaghu catuSka, aparyApta nAmakarma, sAtAasAtA bemAMthI eka, pratyakatrika, upAMgatrika, susvara, ane nIcagotra. (ema 7ra prakRtinI sattAno kSaya thavAthI caudamAnA caramasamaye 13 prakRtionI sattA hoya che) 31-32 | vivecana= 30 mI gAthAnA aMte kahyA mujaba cakSudarzanAvaraNIyAdi 14 prakRtionI sattA bAramA guNaThANAnA aMte viccheda pAme che tethI teramA guNaThANe tathA caudamA guNaThANe paNa (caudamA guNaThANAnA dvicarama samaya sudhI) 85nI ja sattA hoya che. te caudamA guNaThANAnA dvicarama samaye nIce mujaba 72 prakRtionI sattAno viccheda thAya che tethI zeSa 13 prakRtionI sattA caudamAM guNaThANAnA carama samaye hoya che. kicarama samaye je 72 prakRtionI sattAno viccheda thAya che te A pramANe Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131. kastava 2 devadrika (devagati ane devAnupUrvI). 2 khagatizcika (zubha-azubha vihAyogati). 2 gadhaMdrika (surabhi-durabhi gaMdha). 8 sparza ATha (zIta-uSNa-snigdha-rUkSa,guru laghu-mRdu-karkaza). 5 varNa pAMca (kRSNa-nIla-lohita-hAlidra-zveta). 5 rasa pAMca (tikta-kaTu-kaSAya-Asla-madhura). 5 zarIra pAMca (audArika-vaikriya-AhAraka-taijasa-kAzmaNa) 5 baMdhana pAMca ' , pa saMghAtana pAMca , , , 1 nirmANa nAmakarma 6 saMghayaNa Saka. (vajaRSabhanArAca vagere). 6 asthira Saka. (asthira-azubha-durbhaga Adi). 6 saMsthAna SaTraka. (samacaturasa vagere). 4 agurulaghu catuSka (agurulaghu-upaghAta-parAghAta-ucchavAsa). 1 aparyApta nAmakarma. 1 sAtA-asatAvedanIyamAMthI 1, (je anudayavALI hoya te). 3 pratyekatrika (pratyeka-sthira-zubha) 3 upAMgatrika. (audArika aMgopAMga vagere). 2 susvara nAmakarma tathA nIcagotra. 72 A botera prakRtinI sattA caudamA guNasthAnakanA dvicarama samaye nAza pAme che mATe caudamA guNasthAnakanA caramasamaye 13 prakRtionI sattA hoya che. je AgaLanI gAthAomAM samajAvAze. || 31-32 // bisayarikhao ya carime, terasa maNuyatasatiga jasAijaM / subhagajiNuccapaNiMdiya, sAyAsAegayaracheo // 33 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dvitIya karmagraMtha (dvAsaptatikSayazca carame, trayodaza manujatrasatrika yaza Adeyam / subhagajinoccapaJcendriyasAtAsAtaikataracchedaH) zabdArtha visara= botera prakRtine, vaoN= kSaya thavAthI, rame= caudamAnA caramasamaye, terasannatera prakRtionI sattA, magyatatA = manuSyatrika ane saMsarika, nasIrU i= yaza ane AdeyanAmakarma, gumAna- saubhAgya ane jinanAmakarma, uccagotra, pafir= paMcendriyajAti. sAthosAyare che= sAtAasAtAmAMthI koipaNa ekano cheda thAya che. gAthArtha= caudamAM guNaThANAnA Dhicarama samaye 7ra no kSaya thavAthI carama samaye 13 nI sattA hoya che. te A pramANe-manuSyatrika, trasatrika, yazanAmakarma, AdeyanAmakarma, sobhAgya, jinanAmakarma, uccagotra, paMcendriya jAti, ane sAtA asAtA bemAMthI eka, ema 13 nI sattAno caudamA guNaThANAnA carama samaye vinAza thAya che. 33 vivecana= je je prakRtiono caudame guNasthAnake udaya nathI. te te prakRtionI sattA caudamA guNaThANAnA dvicaramasamaye ja nAza pAme che. kAraNake anudayavatI pravRtionuM dalika stibUkasaMkrama dvArA carama samayamAM udayavatImAM bhaLI jAya che. eTale ke udayavatI rUpe ja bhogavAya che. mATe tenI potAnA rUpe sattA carama samaye hotI nathI. mATe 72nI sattAno dvicaramasamaye nAza thAya che. bAkInI 13 ja prakRtinI sattA caramasamaye hoya che. 3 manuSyatrika (manuSya gati, AnupUrvI ane AyuSya), 3 trasatrika (trIsa-bAdara-paryApta), yazanAmakarma, Adeya, saubhAgya, jinanAma, uccagotra, paMcendriya jAti, sAtA-asAtAmAMthI eka ema A 13 prakRtionI sattAne caudamA guNaThANAnA carama samaye nAza thAya che. pachI karma rahita thayelA A kevalajJAnI bhagavAna eka ja samayanI samazreNIthI mokSe jAya che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava 133 ahIM kRra prakationo anudaya hovAthI tenI sattA jema dicarama samaye nAza pAme che tema manuSyAnupUrvInA paNa anudaya ja che. kAraNake cAre AnupUrvI kSetravipAkI hovAthI pota-potAnA bhavathI vigrahagati rUpa kSetramAM ja udayamAM AvanArI che. bhavastha jIvane teno vipAkodaya hoto nathI. tethI tenI sattA paNa dvicaramasamaye cAlI javI joie. te bAbata graMthakArathI matAntara rUpe AgaLanI 34mI gAthAmAM jaNAve che. 33 . nara aNupuvvi viNA vA, bArasa carimasamayaMmi jo khviddN| patto siddhiM deviMdavaMdiyaM namaha taM vIraM // 34 // (narAnupUrvI vinA vA, dvAdaza caramasamaye yaH kSapayitvA / prAptaH siddhiM devendravanditaM namata taM vIram ) zabdArtha = nara anuputri = manuSyAnupUrvI, viI = sivAya, vI = athavA, vIrasa = bAra, misayaMmi = caramasamayamAM, no = je, ghaviruM = khapAvIne, patto = pAmyA, siddhi = mokSapadane, viMdravaMtryi = devendro vaDe vaMdAyelA, (athavA devendrasUrijI vaDe vaMdAyelA) narmada = namaskAra thAo, te vIruM = te vIra bhagavAnane, gAthArtha= athavA manuSyAnupUrvI vinA caudamA guNaThANAnA carama samaye 12 prakRtionI sattA khapAvIne je bhagavAna siddhipadane pAmyA che, te devendro vaDe vaMdAyelA vIra bhagavAnane tame namaskAra karo. | 34 / vivecana= uparanI gAthAmAM caudamA guNaThANAnA vicaramasamaye 72 nI sattAno kSaya ane caramasamaye 13nI sattAno kSaya kahela che. A gALAmAM athavA kahIne graMthakArazrI pote ja matAntara jaNAve che ke upAjya samaye ura nI sAthe manuSyAnupUrvAnI paNa sattAne viccheda thAya che. tethI 73nI sattA javAthI caramasamaye mAtra 12nI ja sattA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dvitIya karmagraMtha rahe che. te 12 prakRtinI sattAne nAza karI je prabhu mahAvIrasvAmI siddhipadane pAmyA che, te vIra bhagavAnane tame namaskAra karo. te vIra bhagavAna devendro vaDe paNa vaMdAyelA che. ahIM seviMrvAAiM zabda lakhIne garbhita rIte devendra arthAt devendrasUrijI ema potAnuM nAma paNa kartA tarIke sUcavyuM che. caudamA guNasthAnakanA vicaramasamaye 73, ane caramasamaye 12 prakRtio sattAmAMthI nAza pAme che A hakIkata graMthakArazrI matAntara rUpe raju kare che. ane potAnA abhiprAya vicaramasamaye 72 ane caramasamaye 13nI sattAno nAza jaNAve che. tathA digaMbara saMpradAyane mAnya "gomaTasAra" nAmanA graMthanA karmakArDamAM gAthA 341 mAM paNa caudamAnA dvicaramasamaye 72 ane caramasamaye 13nI sattA nAza pAme che. ema lakhyuM che. te gAthA A pramANe che. aNudayatadiyaM NIcamajogiducarimammi sattavocchinnA / udayagabAra NarANU terasa carimamhi yocchinA // 341 // zvetAMbara AmnAyamAM karmagraMthakArazrI devendrasUrijIno ane digambara AmnAyamAM gomaTasAranA kartA zrI nemicaMdrasUrijIno 72 ane 13 nI sattAno viccheda mAnavAmAM zo AzayavizeSa haze te tathAvidha gurugamanA abhAvathI barAbara samajAtuM nathI. eTale ahIM tattva kevaligamya jANavuM. bIjA ane trIjA karmagraMthamAM je baMdha-udaya-udIraNA ane sattAnA adhikAranuM varNana che tathA bAsaTha mArgaNA upara je baMdhanuM varNana che. te ja varNana digambara AmnAyamAM gomaTasAranA karmakAMDamAM bIjA adhikAramAM gAthA 87 thI 3pa7 gAthAmAM che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 135 kaI kaI karmaprakRtinA baMdha-udaya-udIraNA ane sattA kayA kayA guNasthAnaka sudhI hoya che tenuM yaMtra karmaprakRti T baMdha | udaya | udIraNA satA . jJAnAvaraNIya-5 thI 10 |1thI12 1thI12(caramA- 1thI 12 valikA vinA). darzanAvaraNIya-4 1thI10 1thI12 1thI 12 1thI12 caramAva, vinA nidrA-pracalA 1 thI 8 1 J1 thI 12 1thI12 1thI1ramAnA caramasamayavinA samayAdhikAvalikA upanya samaya vinA sudhI thINadvitrika pahele ane 1 thI 6 1 thI 6 upazamazreNImAM 11 bIje sudhIkSapakazreNImAM 9 1 sudhI. sAtAvaMdanIya 1 thI 13 1 thI 14 1 thI 6 J1 thI 14 asAtAvaMdanIya 1 thI 6 1 thI 14 1 thI 6 mithyAtva pahele ja pahele ja pahele ja 1 thI 11 sudhI. mohanIya caramAvalikavinA |kSapa. 4thI7 sudhI mizra mohanIya trIja trIje 1 thI 11 sudhI pa. 4thI7 sudhI samatvamohanIya [ x 4 thI 7 sudhI 4 thI 7 sudhI ] thI 11 sudhI kSapa. 4thI7 sudhI anaMtAnubaMdhI-4 pahele-bIje pahele-bIje pahele bIje 1 thI 11 sudhI lapa. 4thI7 sudhI apratyAkhyA 1thI4 sudhI 1 thI 4 sudhI 1 thI 4 sudhI 1 thI 11 sudhI kSapa. 9ra sudhI pratyAkhyAnI-4 1thI5 sudhI 1 thI 5 sudhI 1 thI 5 sudhI 1 thI 11 sudhI pa. 92 sudhI saMjavalamajodha 1thI 2 sudhI 1 thI 9 sudhI 1 thI 9 sudhI 1 thI 11 sudhI kSapa. 9 7 sudhI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 karmaprakRti saMjavalanamAna saMjavalanamAyA saMjavalanalobha hAsya-ruti arati-zAka bhaya-juguptA puruSaveda strIveda dvitIya karmagraMtha | baMdha | udaya | udIraNA | sattA | 1thI sudhI 1 thI 9 sudhI | 1 thI 9 sudhI 1 thI 11 sudhI laya. - 8 sudhI |1thI 4 sudhI 1 thI 9 sudhI | 1 thI 9 sudhI |1 thI 11 sudhI pa. 9 9 sudhI |1thI 5 sudhI 1 thI10 sudhI 1 thI10 sudhI |1 thI 11 sudhI | (caramAva8vinA) pa. 10guNa sudhI |1thI8 sudhI 1 thI 8 sudhI | 1 thI 8 sudhI |1 thI 11 sudhI kSapa. 9 5 sudhI |1thI6 sudhI 1 thI 8 sudhI | 1 thI 8 sudhI |1 thI 11 sudhI 1thI8 sudhI 1 thI 8 sudhI | 1 thI 8 sudhI 1 thI 11 sudhI 1thI 1sudhI 1 thI 9 sudhI | 1 thI 9 sudhI 1 thI 11 sudhI kSapa. 9 6 sudhI pahele bIje |1 thI 9 sudhI | 1 thI 9 sudhI 1 thI 11 sudhI guNaThANe kSapa. 9 4 sudhI mAtra pahale |1 thI 9 sudhI 1 thI 9 sudhI |1 thI 11 sudhI kSapa. 9 3 sudhI pahele ||1 thI 4 sudhI |1 thI 4 sudhI saMbhavasattAguNaThANe 1thI11 sudhI sadbhAvasattA 1 thI 7 sudhI pahele-bIja |1 thI 5 sudhI |1 thI pa sudhI saMbhavasattA 1 thI 11 sudhI saMbhAvanA 1 thI 7 sudhI 1thI4 sudhI 1 thI 14 | 1 thI 6 1 thI 14 (trIjA vinA) 1thI3 sudhI 1 thI 4 sudhI |1 thI 4 sudhI 1 thI 11 sudhI (trIjI vana De pahele ja 1 thI 4 sudhI | 1 thI 4 sudhI | 5.1thI11 sudhI kSapa.1thI8 sudhI napusaMkataMda guNaThANe narakAyuSya tiryaMcAyuSya manugAyuSya devAyupya narakagati Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamastava 137 kamaprakRti baMdha | udaya | udIraNA sattA tiyaMcagati pahala-bA 1 thI 5 sudhI ! 1 thI 5 sudhI u5.1thI11thI | 5.1thI 1 sudhI manuSyagati 1thI4 sudhI [1thI14 sudhI [1thI12 sudhI 1 thI 1 devagati 1thI8 6 sudhI |1 thI 4 sudhI |1 thI 4 sudhI 1 thI 14 mAnA upanya rasamaya sudhI ekendriyajAti | pahele ja pahale-bIje | pahele bIje .1thI11 sudhI kSa.1thI 1sudhI beindriyajAti pahele ja pahala-bIje pahelI-bIje teindriyati |pahela ja pahele-bIje pahelI-bIje caurindriyati pahela-bIje pahele-bIje paMceniyati 1thI8 6 sudhI |1thI14 sudhI | 1thI12 sudhI | 1 thI 14 sudhI dA.za.nAma 1thI4 sudhI |1thI12 sudhI 1thI12 sudhI |1 thI 14 mAnA upAjya samaya sudhI | vaikriya..nAma. |1thI8 6 sudhI 1 thI 4 sudhI |1 thI 4 sudhI AhA...nAma. sAtame tathA mAtra chaTTa |mAtra chaThTha 8 6bhAga sudhI tejasa za.nAma. |1thI8 6 sudhI [1thI13 sudhI |1thI13 sudhI kArpaNa za.nAma. 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI |1thI13 sudhI dA.aMgo.nAma. 1thI4 sudhI |1thI12 sudhI | 1thI13 sudhI vai.aMgo.nAma. 1thI8 6 sudhI 1thI4 sudhI 1 thI 4 sudhI AhA.aMgo.nAma. sAtame tathA mAtra chaTTa | mAtra cha8 8 6bhAga sudhI pAMca baMdhana X | Y | pAMca saMghAtana vaja RSabhanArA |1thI4 sudhI |1thI12 sudhI | 1thI12 sudhI 1thI11 sudhI | 1thI11 sudhI pahala bI6 1thI11 sudhI 1thI11 sudhI ardhanArAca pahala bIja 11 thI 7 sudhI [1 thI 7 sudhI apabhanArAja nArAya Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAmana 138 dvitIya karmagraMtha | karmaprakRti | baMdha | udaya | udIraNA | sattA kIlikA pahela-bIje |1 thI 7 sudhI | 1 thI 7 sudhI 1 thI 14nA upA(c) rasamaya sudhI chevaTuM mAtra paheleja 1 thI 7 sudhI | 1 thI 7 sudhI samacaturasa |1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI | 1thI13 sudhI ! vagrodhaparimaMDaLa pahele-bIje 1thI12 sudhI | 1thI13 sudhI sAdi pahele-bIje |1thI13 sudhI | 1thI13 sudhI pahele bIje 1thI13 sudhI | 1thI13 sudhI kuju pahele-bIje |1thI13 sudhI 1thI13 sudhI mAtra pahele ja 1thI13 sudhI 1thI13 sudhI varNa-(pAMca) 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI 1thI13 sudhI gaMdha-(be) 1thI86 sudhI [1thI13 sudhI 1thI13 sudhI rasa (pAMca) 1thI86 sudhI |1thI13 sudhI [1thI13 sudhI sparza (ATha) 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI 1thI13 sudhI narakAnupUrvI mAtra pahele 1thI4 sudhI pahele-cothe 1pa.1thI11 sudhI (bIjA-trIjA vinA) kSapa.1thI 1sudhI tiryaMcAnupUrvI pahele bIje 1 thI 4 sudhI 1 thI 4 (trIjA vinA) (trIjA vinA) manuSyAnupUrvI 1thI 4 sudhI 1 thI 4 sudhI 1 thI 4 11 thI 14 sudhI (trIjA vinA) |(trIjA vinA) matAntare upAjya samaya sudhI devAnupUrvI I1thI86 sudhI {1 thI 14 mAnA upAsya samya sudhI zubhavihAyogati 1thI8 6 sudhI 1thI12 sudhI | 1thI12 sudhI azubha pahale bIje vihAyogati parAghAta 1thI8 6 sudhI [1thI12 sudhI 1thI12 sudhI ucchavAsa 1thI8 6 sudhI 1thI12 sudhI 1thI13 sudhI Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava karmaprakRti Apa udyota agurulaghu tIrthaMkaranAma nirmANa upaghAta sa nAma bAdare nAma paryApta nAma pratyeka nAma sthira nAma zubha nAma saubhAgya nAma baMdha udaya mAtra pahele mAtra pahele pahele-bIje 1 thI 5 sudhI 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI 4thI8 6 sudhI terame caudame 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI 1thI8 6 sudhI 1thI13 sudhI 1thI8 6bhAga 1thI14 sudhI sudhI 1thI14 sudhI 1thI14 sudhI 1thI8 6 bhAga |1thI 13 sudhI |sudhI 27 1thI 12 sudhI 1thI 13 sudhI 1thI 14 sudhI udIraNA mAtra pahela 1 thI 5 sudhI 1thI 13 sudhI terame mAtra 1thI13 sudhI 1thI 13 sudhI 1thI13 sudhI 1thI13 sudhI 1thI13 sudhI 1thI 13 sudhI 1thI 13 sudhI 1thI 13 sudhI 1thI 12 sudhI 139 sattA 6.1thI11 sudhI 5. 1 thI 8 1 |sudhI 1 thI 14 mAnA pAnya samaya sudhI |bIjA-trIjA vinA sarvatra 1 thI 14 mAnA upAnya samaya sudhI 1 thI 14 mAnA upAnya samaya sudhI 1 thI 14 mAnA carama samaya sudhI 1 thI 14 mAnA carama samaya sudhI 39 1 thI 14 mAnA upAnya samaya sudhI 1 thI 14 mAnA carama samaya sudhI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) karmaprakRti svara nAma sudhI Adeya nAma dvitIya karmagraMtha | baMdha | udaya | udIraNA | sattA 1thI 8 2 bhAga1thI 12 sudhI | thI 12 sudhI ]1 thI 14 mAnA upanya samaya sudhI 1thI 14 sudhI | 1thI 12 sudhI 1 thI 14 mAnA carama samaya sudhI |1thI10 sudhI ]1thI 14 sudhI | 1thI 13 sudhI mAtra pahelaja pahele bIje pahale-bIja pa.1thI11sudhI kSapa.1thI8 1sudhI mAtra pahelaja mAtra pahele mAtra pahele u5.1thI11sudhI kSapa.1thI8 1sudhI mAtra pahelaja mAtra pahela mAtra pahele 1thI 14 mAnA upanya samaya yazanAma karma sthAvara sUkSma aparyApta sudhI sAdhAraNa asthira azubha dabhaya dusvara mAtra pahele ja mAtra pahelA mAtra pahele upa.1thI11sudhI kSapa.1thI 1sudhI 1thI 6 sudhI 1thI 12 sudhI | 1thI 13 sudhI 1 thI 14 mAnA upanya samaya sudhI 1thI 6 sudhI 1thI 12 sudhI 1thI 13 sudhI pahale-bIje |1thI 4 sudhI 1thI 4 sudhI pahele-bIje |1thI 13 sudhI | 1thI 13 sudhI pahele bIje |1thI 4 sudhI | 1thI 4 sudhI 1thI 6 sudhI 1thI 4 sudhI | 1thI 4 sudhI pahele-bIje |1thI 5 sudhI 1thI 5 sudhI 1thI10 sudhI ]1thI 14 sudhI 11thI 13 sudhI |1 thI 14mAnA carama samaya sudhI 1thI10 sudhI |1thI 12 sudhI | 1 thI 12 sudhI 1 thI 12 sudhI caramAvalikAvinA anAdeya ayaza nIcagotra uccagotra aMtarAya pAMca Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 karmastava sattA saMbaMdhI vizeSa adhikAra (1) mithyASTi guNasthAnaka pahelA guNaThANe vartatA jIvomAM jJAnAvaraNIya pa, darzanAvaraNIya 9, vedanIya 2, ane aMtarAyanI pa, ema cAra karmonI sarve uttara pravRtionI sattA hoya che. paraMtu mohanIya-AyuSya-nAma tathA gotramAM sarva uttaraprakRtio sattAmAM hoya ja evo niyama nathI. ochI-vadhatI paNa sattAmAM hoya che. tethI sarvakarmonI uttaraprakRtionI sattAnI saMkhyA paNa judI judI bane che. (1) mohanIya karmanI sattA 28-27-26 ema traNa jAtanI hoya che. je jIvo upazama-kSayopazama samyakta-pAmI paDIne prathama guNaThANe AvyA che teoe traNajja karelA hovAthI 28nI sattA hoya che. A sattA palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa kALa sudhI hoya che. kAraNake pahele guNaThANe AvyA pachI prathama samayathI ja samyakatvamohanIya ane mizramohanIyanI udgalanA karavA mAMDe che, palyopamanA 1 asaMkhyAtamA bhAge samyakatvamohanIyanI udvalanA pUrNa thAya che ane tyArabAda palyopamanA bIjA asaMkhyAtamA bhAge mizra mohanIyanI uvalanA pUrNa thAya che. jyAM sudhI uvalanA cAlu hoya tyAM sudhI prathama 28 nI sattA hoya che. palyopamano prathama asaMkhyAtamo bhAga gaye chate samyakatva mohanIyanI uvalanA jyAre pUrNa thAya tyAre te eka prakRti vinA 27nI sattA hoya che. ane palyopamano bIjo asaMkhyAtamo bhAga gaye chate mizramohanIyanI paNa udvalanA jyAre pUrNa thAya tyAre te banne prakRti vinA mohanIyanI 26 nI sattA hoya che. tathA samyakatva na pAmelA anAdi mithyAtvI jIvane paNa 26 nI ja sattA hoya che. (2) AyuSyakarmanI bAbatamAM jyAM sudhI parabhavanuM AyuSya jIva bAMdhe nahi tyAM sudhI eka jIvane eka AyuSyanI (uditanI) ja sattA hoya che. parabhavanuM AyuSya bAMdhyA pachI mRtyu na pAme tyAM sudhI bAMdheluM ane vecAtuM ema be AyuSyanI sattA hoya che. (paraMtu jo manuSyano jIva hoya ane manuSya AyuSya ja parabhavanuM bAMdhyuM hoya, tathA tiryaMcano jIva hoya ane tiryaMcAyuSya ja parabhavanuM bAMdhyuM hoya to sajAtIyahovAthI baddhAyune paNa eka ja AyuSyanI sattA gaNAya che. mATe vijAtIya AyuSya bAMdhanArane ja be AyuSyanI sattA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dvitIya karmagraMtha hoyache.) tathA cAre gatinA anekajIvone sAthe vicArIe to cAre AyuSyanI paNa sattA samUhane AzrayI gaNAya che. paraMtu A sattA samUha Azrita hovAthI sattAsthAnaka kahevAtuM nathI. (3)nAmakarmamAM pahelA guNaThANe jinanAmakarma ane AhArakacatuSka (AhA2kazarIra-aMgopAMga-baMdhana ane saMghAtana)nI sattA judI judI hoya che. kAraNake cothe guNaThANe jai jinanAma karma bAMdhI kSayopazama samyaktvavALo baddhanarakAyuSya yukta jIva narakamAM jatAM mithyAtve Ave che, mATe jinanAmanI sattA paNa pahele guNaThANe hoi zake che. tathA sAtame guNaThANe jai AhAraka catuSka bAMdhI paDIne pahelA guNaThANe jIva AvI zake che. tene AzrayI AhAraka catuSkanI sattA paNa hoi zake che. paraMtu eTalI khAsa vizeSatA che ke jinanAma tathA AhAraka catuSka A bannenI je jIvane sattA hoya che te jIva pahelA guNaThANe Avato nathI. pAMcamA karmagraMthamAM kahyuM che ke ''nomayasaMte minho'' (gAthA-12).tethI nAmakarmanI je 93prakRtio che. temAMthI eka jIva AzrayI jinanAma vinA 92nI sattA hoi zake che. AhAraka catuSka vinA ane jinanAma sahita 89 nI sattA hoi zake che. ane A pAMce prakRti jeoe bAMdhI nathI teone te pAMca vinA 88 nI sattA hoi zake che. je jIvo paMcendriyamAMthI ekendriyamAM jAya che te jIvo narakaddhikadevadvika-ane vaikriya catuSka ema kula 8 prakRtionI (vaikriyASTakanI) ulanA kare che. temAMthI eka palyopamano asaMkhyAtamo bhAga gaye chate prathama devadvikanI ja ulanA pUrNa thAya che. pachI palyopamano bIjo asaMkhyAtamo bhAga gaye chate zeSa 6 nI ulanA pUrNa thAya che. tethI 88 mAMthI devadvikanI ulanA thavAthI 86 ane zeSa 6 nI ulanA thavAthI 80 nI sattA hoya che. (juo kammapayaDi, saMkramaNakaraNa gAthA-66) te 80 nI sattA vALo jIva jyAre teukAya athavA vAukAyamAM jAya che tyAre palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa kALavaDe manuSyadvikanI paNa udbhavalanA kare che. tethI 80 mAMthI manuSyatika bAda karatAM 78 nI paNa sattA hoya che. A pramANe kula 92-89-88-86-80 ane 78 ema cha prakAranI sattA hoya che. (4) gotrakarmamAM sAmAnyathI banne gotrakarma vArApharatI baMdhAtAM hovAthI Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 1 ra 3 4 pa ka 3 kayA jIvane AzrayI vijAtIya badghAyu eka jIvAzrayI abadghAyu eka jIvAzrayI athavA sajAtIya badghAyu AzrayI jinanAmavALA, ane AhAraka vinAnA vi. badghAyu eka jIva AzrayI jinanAmavALA ane AhAraka vinAnA sata baddhAyu ke abadghAyu eka jIva AzrayI jinanAma ane AhAraka banne vinAnA vi. badghAyu eka jIva AzrayI jinanAma ane AhAraka banne vinAnA sata baddhAyu ke abAyu eka jIva AzrayI samyaktvamohanIyanI urdUlanA thayA pachI vi. baddhAyu eka jIva AzrayI samyaktvamohanIyanI ulanA thayA pachI sa baddhAyu ke abadghAyuM eka jIva AzrayI mizranI uddgalanA thayA pachI vi. baddhAyu eka jIva AzrayI 10 mizranI udbhavalanA thayA pachI sa0 baddhAyu athavA abaddhAyu eka jIva AzrayI mithyAdRSTi guNasthAnapu su. 6. ve. 5 5 5 pa 5 5 5 ra pa 5 - 3:3 9 9 ka 9 9 U ' 3) ra ra ra 2 | ra 2 ra 2 2 aM. 1 5 5 5 pa 1 ma 5 5 5 mo. |A. 28 ra 28 1 28 28 28 28 27 27 | 26 26 | ra fy 1 2 1 re 1 ly re 1 . nAma [3] 92 89 89 88 88 88 88 |sa 222 88 go. ra ra ra ra ra ra 2 ra kula. 145 144 ra 142 141 141 140 140 139 ra 139 138 karmastava 143 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dl' naM. kayA jIvane AzrayI jJA. da. | ve. | aM. mo. A. nAma go. | kula. 11 anAdi mithyAtvI vi. badhdhAyu AzrayI 5. 9 | 2 5 26 2 88 2 | 139 | anAdi mithyAtvI sa0 baddhAyu athavA 5 9 2 2 2 2 1 88 | 2 | 138 abadhdhAyu AzrayI 13 devaddhikanI uvalanA karyA pachI 5 | 9 | 2 | 5 26 2 86 | 2 | 137 vi. badhdhAyuM 1 jIva AzrayI | devaddhikanI uvalanA karyA pachI sajA 136 baddhAyu athavA abadhdhAyu 1 jIva AzrayI 15 vaikriyASTakanI udvalanA karyA pachI | 80 2 | 131 vi. badhdhAyuM 1 jIva AzrayI 16 | vaikiyASTakanI uvalanA karyA pachI sajA | 5 | 9 | 2 | 5 | 26 | 1 | 80 | 2 | [ 13) baddhAyu athavA abadhdhAyuM 1 jIva AzrayI te-vAumAM uccagotranI urvalanA bAda badhdhAyu ke abadhdhAya ema bannene tela-vAumAM manuSyaddhikanI udvalanA 5 | 9 | 2 | 5 ra6 | 1 | 78 | 1 | 127 bAda badhdhAyu ke abadhdhAya ema bannene pahelA guNaThANe upara mujaba sattAsthAno hoi zake che. 127, 129, 130, 131, 136, 137, 138, 139, 147, 141, 143, 143, 145, abadhdhAyune je je sattA hoya che. te te sajAtIya badhdhAyune paNa jANI levI. tathA teuvAumAM prathama uccagotranI ane pachI manuSyaddhikanI udvalanA thAya che. (juo kammapaDi saMkrama karaNa gAthA-67) 18 dvitIya karmagraMtha Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 145 2 nI sattA hoya che. paraMtu jyAre jIva teukAya-vAukAyamAM jAya che tyAre palyopamano asaMkhyAtamo bhAga jAya tyAre uccagotranI paNa uvalanA kare che. tethI zeSa 1 mAtra nIcagotrakarmanI ja sattA hoya che. A pramANe cArakarmomAM sattAno taphAvata hovAthI ATha karmonI sattA pahele guNaThANe A pramANe judI judI hoi zake che. (juo citra pRSTha 117 118) (2) sAsvAdana samyagdaSTi guNasthAnaka A guNasthAnaka upazama samyakatvathI paDatA jIvane ja Ave che. tyAM jJAnAvaraNIya pa, darzanAvaraNIya, vedanIya 2, mohanIya niyamA 28, gotrakarma 2, ane aMtarAyakarma 5, ema cha karmanI sattA nizcita saMkhyAmAM ja hoya che. phakta AyuSya ane nAmakarmamAM ja taphAvata che. te A pramANe-cAra gatinA aneka jIvo jo laIe to cAre AyuSyanI sattA, vijAtIya baddhAyu 1 jIvane be AyuSyanI sattA, sajAtIya baddhAyu ane abaddhAyune mAtra eka ja AyuSyanI sattA hoya che. nAmakarmamAM jo A jIva sAtame jai AhAraka bAMdhIne Avyo hoya to 92 ane jo AhAraka bAMdhyA vinA paDela hoya, athavA sAtame gayela ja na hoya tevA jIvane AhAraka cAra vinA 88nI sattA hoya che. jinanAmakarma to bIje-trIje guNaThANe sattAmAM hotuM ja nathI. tethI AThe karmonI sattA A pramANe bane che. S sAsvAdana guNasthAnaka na kyA jIvane AzrayI da. ve) mo. A nAma go. a.) kula. 1|AhArakavALA baddhAyuM 1 jIvane |pa || ra | 28/ 2 92 ra pa [145 AhAravALA abaddhAyuM 1 jIvana pa |ra | 281 192 | | |144 athavA sajAtIya baddhAyune 3 AhAraka vinAnA vi. baddhAyu | | ra | 28 ra |88 5ra 5 | 141 | 1 jIvane 2 | 9 | ra | 2 8 1 | 88 1ra 5 140 4|AhAraka vinAnA abaddhAyuM 1 jIvane athavA sajAtIya baddhAyune 10 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dvitIya karmagraMtha ahIM 143 nI sattA cAra gatinA aneka jIvo sAthe levAthI 4 AyuSya sAthe gaNIne hoya che. paraMtu tene sattAsthAna kahevAtuM nathI tathA eka jIvane kadApi 143 nI sattA koi paNa guNaThANe saMbhavatI nathI. (3) mizradRSTi guNasthAnaka trIjA mizradRSTi guNasthAnake jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 9, vedanIya 2, gotrakarma 2, ane aMtarAyakarma 5, ema kula pAMca karmonI sattA niyata ja hoya che. bAkInA mohanIya, AyuSya ane nAmakarma ema traNa karmonI sattA ochI vadhatI hoya che te A pramANe- * mohanIyakarmanI 28-ra7-24 ema traNa jAtanI sattA hoya che. je jIvo upazama-kSayopazama samyakatva pAmI paDIne trIje Ave che. teone traNe puMjanI sattA hovAthI 28, pahelA guNaThANe jaI samyakta mohanIyanI urvalanA karyA pachI mizra mohanIyanI uvalanA karatAM karatAM pahelethI trIje Ave tevA jIvane samyatva mohanIya vinA 27, ane cothA Adi guNaThANe anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA karIne uparanA guNaThANethI trIje AvanArane cAra anaMtAnubaMdhI vinA 24nI sattA paNa hoya che. ema 28-2-24 hoya che. AyuSyakarmamAM sarvajIvo sAthe laIe to cAre AyuSya gaNavAthI cAranI sattA kahevAya che. paraMtu tene sattAsthAnaka kahevAya nahIM tathA vijAtIya baddhAyu eka jIvane AzrayI be AyuSyanI sattA, ane sajAtIya baddhAyu tathA abaddhAyu eka jIvane AzrayI eka AyuSyanI sattA hoya che. nAmakarmamAM AhAraka bAMdhIne patita thayelA jIvane 92, AhAraka bAMdhyA vinA patita thayelAne, athavA pahelA guNaThANethI AvelA jIvana 88nI sattA hoya che. trIjA guNaThANe jinanAmanI sattA hotI nathI. have A karmonI sattA trIje guNaThANe joie. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kula kastava 147 mizra guNasthAnaka naM. kayA jIvane AyI | jJA. dao| veva mAM A.nA.go. anaMtA ane AhArakavALA | pa 9 | 2 | 28 2 |92 2 2 145 vijAtIya baddhAyu 1 jIvane anaMtA ane AhArakavALA | pa 9 | 2 | 28 / 1 /92/ra/pa 144 sajAtIya baddhAyu ane abaddhAyune anaMtA) vinA AhArakavALA 5 19 | ra | 24 2 9i2 ira pa [141 vijAtIya baddhAyuM 1 jIvane anaMtA vinA AhAravALA | 5 |9| 2 | 24] 1 92 2 2 140 sajAtIya baddhAyu tathA abaddhAyu 1 jIvana anaMtAvALA, AhAraka vinAnA 1pa | 2 88 2 [141 vijAtIya baddhAyuM 1 jIvane antAvALA AhAra vinAnA 5 9i | 2 | 28 | 1 8i82 35 140 sajAtIya baddhAyu ane abaddhAyuM 1 jIvane anaMtA0 vinA, AhAraka | 5 |9| 2 | 2 85 2 | |137 vinA vijAtIya baddhAyuM 1 jIvane ! anatA vinA AhAravinAnA | 5 | | 2 | 24] 1 882 55 [136 sajAtIya baddhAyu tathA abaddhAyune 9 | samyatvanI uvalanA karI | 2 | 9 | 2 | ra7. 1881ra/pa 140 trIja AvanAra vijAtIya baddhAne 10 samyaktanI uddalanA karI | | | 2 | 271 |881 2 139 trIje AvanAra sajAtIya baddhAyu ane abaddhAyune pahele guNaThANe jaI samyakatva mohanIyanI uvalanA karI trIje AvanAra jIvane AhArakanI sattA hotI nathI. sAtame javA chatAM AhAraka na bAMdhanArane to sattA hatI ja nathI, ane bAMdhIne paDanArane paNa avirati pratyayika AhArakanI udvelanA prathama thatI hovAthI samyakatva mohanIyanI udvalanA pUrNa karatAM pahelAM AhAraka sattAmAMthI nIkaLI ja jAya che. mATe samyakatva mohanIyanA udghalakane nAmakarmanI 88nI ja sattA hoya che. 2 4 | 2 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 (4) avirati samyagdaSTi guNasthAnaka ahIM upazama, kSayopazama, tathA kSAyika ema trividha samyaktva hoya che. tyAM upazama samyaktvavALAne darzanatrikano niyamA upazama hoya che ane anaMtAnubaMdhI 4 no anAdi mithyAtvI prathama upazama pAme tyAre kSayopazama ane zreNImAM visaMyojanA athavA upazama hoya che. kSAyika samyaktvIne darzana saptakano niyamA kSaya hoya che. kSayopazama samyaktvavALo jIva samyaktva mohanIyano vaidaka ja hoya che. anaMtAnubaMdhInA kSayopazamavALo, visaMyojanAvALo, athavA kSAyika pAmatAM kSayavALo paNa hoya che. mithyAtva mohanIya ane mizramohanIyano kSayopazama athavA kSaya hoya che. tethI (1) upazamavALAne 2824, kSAyikavALAne 21, ane kSayopazamavALAne 28/24|23222 nI sattA hoya che. dvitIya karmagraMtha nAmakarmamAM 93928988 ema cAra sattAsthAnaka hoi zake che. sAtame jai AhAraka bAMdhIne AvanArane te sattAmAM hoya, anyane na hoya, sattAmAM jinanAma paNa cothe sarvane baMdhAtuM nathI, jene baMdhAya tene hoya, ane na baMdhAya tene na hoya, tethI upara mujaba cAra sattA saMbhave che. AyuSyakarmamAM sarvatra vijAtIya baddhAyune be, ane sajAtIya baddhAyune tathA abadghAyune phakta eka ja AyuSyanI sattA hoya che. tethI ATha karmonI sattA A pramANe bane che. (juo koSTaka pRSTha 123124125) A pramANe cothe guNaThANe 133 thI 146 sudhInAM 143 vinA kula 13 sattAsthAna hoya che. kSAyika pAmatA jIvo manuSya ja hoya che tene pUrve judA judA cAre AyuSya bAMdhelAM hoi zake che. athavA abaddhAyu paNa hoi zake che. paraMtu jinanAmanI sattAvALAne jo AyuSya bAMdheluM hoya to deva athavA narakanuM ja bAMdheluM hoya che. sajAtIya bAMdheluM saMbhavatuM nathI. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyastava 5 | 141 avirata samyagdaSTi guNasthAnaka kayA jIvane zA. da. | ve. | mo. Ayu. nAma gotra. aMta. kula. mAha. 28, nAma 93, vi. badhdhAyuM 1 jIvA 5 | 9 | ra | 28 2 | 93 2 | 5 5 [ 146 moha. 28, nAma 93, abadhdhAyu athavA sa. baddhAyune | 5 | 9 | 2 | 28 1 | 93 2 | 5 145 3 | mAha. 28, nAma 92, vi. badhdhAyune 5 | 9 | 2 | 28| 2 | 92 2 | 5 5 | 145 moha. 28, nAma 92, sajA, badhdhAyu tathA abadhdhAyune | 5 | 9 | ra | 28 1 | 9ra ra 144 moha. 28, nAma 89, badhdhAyune 5 | 9 | 2 | 28 ra | 89 2 142 moha. 28, nAma 89, abadhdhAyune 5 | 9 | 2 | 28 1 | 89 2 | 141 7maha. 28, nAma 88, vi. badhdhAyune ra | 28] 2 | 88) 2 | 8 | maha. 28, nAma 88, sajA. badhdhAyu athavA abadhdhAyune 5 | 9 | 2 | 28 1 | 88| 2 | 5 | 140 9 | moha. 24. nAma 93, badhdhAyune 5 | 9 | 2 | 24 2 | 93 2 | 5 | 142 10 mAha. 24, nAma 93, abadhdhAyune 5 | 9 | 2 | 24 1 / 93 2 | 5 | 141 11 mAha. 24. nAma 92, vijA. badhdhAyune 12 moha. ra4. nAma 92, sajA. badhdhAyu tathA abadhdhAyune | pa | 9 | 2 | 24, 1 | 92 2 | 5 | 140 13 mAha. ra4, nAma 89, badhdhAyune | 5 | 9 | 2 | 24] 2 | 99 2 | 5 | 138 14 moha. 24, nAma 89, abadhdhAyune | 5 | 9 | 2 | 24 1 | 89 2 | 5 | 137 15 mAMha. 24, nAma 88, vijA. badhdhAyune _ | 5 | 9 | 2 | 24 2 | 88| 2 | 5 | 137 149 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. kayA jIvane 16 moha. 24, nAma 88, sajA. badhdhAyu tathA abadhdhAyune 17 kSAyika pAmatAM moha. 23, nAma 93, badhdhAyune 18] kSAyika pAmatAM moha, 23, nAma 93, abadhdhAyune 19 kSAyika pAmatAM moha. 23, nAma 92, vijA. badhdhAyune 20 kSAyika pAmatAM moha. 23, nAma 92, sajA. manuSyAyunA baMdhakane, tathA abadhdhAyune kSAyika pAmatAM moha, 23, nAma 89, badhdhAyune 21 rera kSAyika pAmatAM moha. 23, nAma 89, abadhdhAyune thAyika pAmatAM moha, 23, nAma 88, vijAtIya badhdhAyune 24 kSAyika pAmatAM moha. 23, nAma 88, yugalika sajA. manuSyAyunA baMdhakane, tathA abadhdhAyune 25 kSAyika pAmatAM mizra kSaya karyA pachI moha. 22, nAma 93, badhdhAyu jIvane ra6 kSAyika pAmatAM mizra kSaya karyA pachI - moha. 22, nAma 93, abadhdhAyu jIvane moha. 22, nAma 92, vijA. badhdhAyune M. 5 p 5 pa 1 5 5 | 1 p C &. 9 9 9 pa U p 5 9 9 U 9 9 9 ve. | mo. Ayu. nAma gotra. aMta. kula. ra 24 1 ra 5 136 23 ra 5 141 23 pa 149 23 140 23 139 || ra ra ra ry ra n 2 ra 23 23 23 23 re re 22 22 1 ra sy 1 ra 1 2 1 ra 1 r # [ 3 ] Y] Y 92 92 89 89 88 93 93 ' | 88 / ra 92 ra ra 2 ra ru ra ra 5 5 pa 1 1 5 1 1 pa 137 136 136 135 147 139 139 150 dvitIya karmagraMtha Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 28 | kayA jIvane | zA. da. | ve. | mAM Ayu. nAma gotra. aMta. kula. moha, 22, nAma 92, sajA. yugalika manuSpAyunA baMdhakane tathA abadhdhAyune 29 moha. rara, nAma 89, badhdhAyu jIvane 5 | 9 | ra ) rara . ra | 89 2 | 5 | 136 30 mAha. rara, nAma 89, abadhdhAyu jIvane 2 | 9 | R | S | T | 9 | ra | 5 | 135 31 mAha. 22, nAma 88, vijAtIya badhdhAyune 5 | 9 | ra ) rara : | 88 ra | 5 | 135 32 moha. rare, nAma 88, sajA. yugalika | 5 | 9 | 2 | 22 | 1 | 882 | 5 | 134 manuSyAyunA baMdhakane tathA abadghAyune 33 mAha, 21, nAma 93, badhdhAyu jIvane 5 | 9 | ra | 21 | 2 | 93 2 | 5 | 139 u4 mAha. 61, nAma 93, abadhdhAyu jIvane | 5 | 9 | 2 | 21 / 1 / 93 2 | 5 | 138 35 mAha. ra1, nAma 92, vijAtIya baddhAyune | 5 | 9 | 2 | 21, 2 | 92 2 | 5 | 138 uda| meha. 21, nAma 92, sajA. badhdhAyune athavA abadhdhAyune '| 5 | 9 | 2 | 21| 1 | 92 | 2 | 5 | 137 37 moha. 21, nAma 89, badhdhAyune 2 | 9 | 2 | 21 | 2 | 89| 2 | 5 | 135 38 moha, 21, nAma 89, abadhdhAyune - 5 | 9 | 2 | 21, 1 | 89 ra | 5 | 134 39 maha. 21, nAma 88, vijAtIya badhdhAyune | 5 | 9 | 2 | 21 | 2 | 88 | 5 | 134 40 moha. 21, nAma 88, sajA. badhAyune athavA abadghAyune | 5 | 9 | 2 | 21 [ 1 | 88 2 | 5 | 133 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 | dvitIya karmagraMtha pAMcamA guNaThANe, chaThThA guNaThANe, ane sAtamA guNaThANe paNa cothA guNadANAnI jema ja sattAsthAno hoya che. kAraNake cothAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI upazamasamyakatva, kSayopazamasamyakta ane kSAyikasamyakta ema traNe samyatva hoya che. tethI mohanIyakarmanI28-24-23-24 ane 21nI sattA hoi zake che. AyuSyakarmamAM paNa cothuM guNasthAnaka cAre gatimAM, pAMcamuM guNasthAnaka tiryaMca-manuSyane, ane chaThuM-sAtamuM guNasthAnaka manuSyane hoya che. ane cAre gatimAnuM koipaNa AyuSya bAMdhyA pachI te AyuSyanI sattA hote chate sAtamA guNasthAnaka sudhI caDhI zakAya che. mATe vijAtIya baddhAyu eka jIva AzrayI be AyuSyanI sattAane abaddhAyu tathA sajAtIya baddhAyu evA eka jIva AzrayI eka AyuSyanI sattA hoya che. nAmakarmanI sattA 93-92-89 ane 88nI hoya che. mATe saMpUrNapaNe cothA guNasthAnakanI jema ja sattAsthAna jANavAM. (8) apUrvakaraNa guNasthAnaka AThamA guNasthAnakathI upazamazreNI ane kSapakazreNIno prAraMbha thAya che. upazamazreNI upazama samyatvavALA jIvo paNa prAraMbhe che ane kSAyika samyakatvI jIvo paNa prAraMbhe che. ane kSapakazreNI to mAtra kSAyika samyakatvI ja prAraMbhe che. je upazama samyakatvavALA jIvo upazamazreNI prAraMbhe che. temAM paNa keTalAka jIvo darzanasaptakane upazamAvIne mohanIyanI 28nI sattAvALA thayA chatA upazamazreNI prAraMbhe che ane keTalAka jIvo cAra anaMtAnubaMdhI kaSAyanI visaMyojanA karIne darzanatrika upazamAvIne 24 nI sattAvALA thayA chatA paNa upazama zreNI prAraMbhe che. tethI mohanIyakarmanI upazamane AzrayI 28-24-ane kSAyikane AzrayI 21nI sattA hoya che. kammapaDikAra anaMtAnubaMdhInA visaMyojakane athavA kSepakane ja upazamazreNi mAne che. AyuSyakarmamAM naraka ane tiryaMcanuM AyuSya baMdhAyA pachI upazamazreNI prAraMbhAtI nathI. mATe deva-manuSya ema be ja AyuSyanI sattA baddhAyune hoya che ane abaddhAyune mAtra eka manuSpAyuSyanI ja sattA hoya che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 1 ra 4 pa C 10 11 apUrvakaraNa guNasthAnaka da. kayA jIvane AzrayI mohanIyanI 28 ane nAmanI 93 vALA badhdhAyune mohanIyanI 28 ane nAmanI 93 vALA abadhdhAyune mohanIyanI 24, nAmanI 93 vALA badhdhAyune mohanIyanI 24, nAmanI 93 vALA abadhdhAyune mohanIyanI 21, nAmanI 93 vALA badhdhAyune mohanIyanI 21, nAmanI 93 vALA abadhdhAyune mohanIyanI 28, nAmanI 92 vALA badhdhAyune mohanIyanI 28, nAmanI 92 vALA abadhdhAyuna mohanIyanI 24, nAmanI 92 vALA badhdhAyune mohanIyanI 24, nAmanI 92 vALA abadhdhAyune mohanIyanI 21, nAmanI 92 vALA badhdhAyune zA. 1 5 5 5 5 5 9 ma 5 5 5 U 1 9 9 U 3 9 3 9 3 - ve. 9 ra 2 9 2 ra d ra * x .. re mo. ra 28 ra8 24 24 . 21 28 A. 24 ra ne 1 - | v re 28 1 1 21 * 93 d 24 ra ra 1 93 1 nAma go. | aM. | kula. - 93 ra 93 93 93 92 92 92 92 ra Y= ra ra TS ra OM ra . Al ra ' ra 92 ra 1 5 5 5 5 pa 5 5 pa 5 5 146 145 142 141 139 138 145 144 141 140 138 karmastava 153 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2hb naM. | kayA jIvane AzrayI 12 | mAnIyanI 21, nAmanI 9ra vALA abadhdhAyune 13) mohanIyanI 28. nAmanI 89 vALA badhdhAyune 14 | mohanIyanI 28, nAmanI 89 vALA abadhdhAyune jJA. da. | ve. mo. A. nAma go. aM. | kula. 5 | 9 | ra | 21 | 1 | 92 | 2 | 5 | 137 9 | ra | 28 | 2 | 9 | 2 | 5 | 142 9 | ra | 28 | 1 | 89 | ra | 5 | 141 5 | 9 | 2 | 24 2 | 9 | 2 | 5 | 138 9 | 2 | 24 | 1 | 89 | 2 | 5 | 137 5 | 9 | 2 | 21 ra | 89 | | 5 | 135 | 15 | mohanIyanI 24, nAmanI 89 vALA badhdhAyune | 9 | 2 | 21 | 1 | 89 | 2 | 5 | 134 | | | | 16 mohanIyanI 24, nAmanI 89 vALA abadhdhAyune 17 | mohanIyanI 21, nAmanI 89 vALA badhdhAyune 18 mohanIyanI ra1, nAmanI 89 vALA abadhdhAyune 19| mohanIyanI 28, nAmanI 88 vALA badhdhAyune 20' mohanIyanI 28. nAmanI 88 vALA abadhdhAyune ra1 | mohanIyanI 24, nAmanI 88 vALA badhdhAyune 22 | mohanIyanI 24, nAmanI 88 vALA abadhdhAyune mohanIyanI 21, nAmanI 88 vALA badhdhAyune mohanIyanI 21, nAmanI 88 vALA abadhdhAyune 9 | 2 | 28| 2 | 88 | 2 | 5 | 141 9 | ra | 28 | 1 | 88 | 2 | 5 | 140 9 | ra | 24 2 | 88 ] ra | 5 | 137 9 | 2 | 24| 1 | 88 | | 5 | 136 9 | ra | 21 | 2 | 88 | 2 | 5 | 134 5 | 9 | 2 | 21/ 1 | 88 | | 5 | 133 dvitIya karmagraMtha Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 155 nAmakarmanI 93-92-89-88 ema cAre sattA hoya che. tethI sarvakarmanAM sattAsthAno A pramANe che. upara mujaba AThamA guNaThANe 146 thI 133 sudhInAM paNa temAM 143 vinA kula 13 sattAsthAno hoya che. upazamazreNImAM navamedasame-agiyArame guNaThANe mohanIyano upazama ja thato hovAthI ane upazameluM karma sattAmAM vidyamAna hovAthI sattAmAM koipaNa jAtano pheraphAra thato nathI. mATe AThamA guNasthAnakanI jema ja navame dasame ane agiyArame guNasthAnake upazamazreNimAM 133 thI 146 sudhI (143 vinA) 13 sattAsthAno jANavAM. have mAtra kSapakazreNI AzrayI ja samajAvAya che. (9) anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnaka A guNasthAnake kSapakazreNimAM vacce vacce sattA cAlI jatI hovAthI sattAne AzrayI 9 bhAga pADavAmAM AvyA che. tyAM darzanAvaraNIya karmanI prathamathI 9 nI sattA che. paraMtu prathamabhAge 28 mI gAthAmAM kahyA mujaba thiNadghitrikano (16 prakRtionI sAthe) kSaya thAya che. tethI bIjA Adi bhAgomAM darzanAvaraNIyanI 6 nI sattA hoya che. nAmakarmanAM 93, 92, 89, 88, ema cAra jAtanAM sattAsthAnako hoya che paraMtu bIjA Adi bhAgomAM 16 no kSaya thAya tyAre temAM 13 nAmakarmanI hovAthI te 13 bAda karatAM 80, 79, 76, 75 nI sattA hoya che. mohanIya karmamAM 28-29 gAthAmAM kahyA mujaba prakRtiono kramazaH kSaya thavAthI 21-13-12-11-5-4-3-2-1nI sattA hoya che. AyuSyakarmamAM kSapakazreNimAM abaddhAyu ja hoya che. mATe 1 nI ja sattA hoya che. kSapakazreNine ja AzrayI sarvakarmaprakRtionI sattAnuM koSTaka A pramANe Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa6 dvitIya karmagraMtha kSapakazreNi navamuM guNasthAnaka navamAnA nAmanI 93 nAmanI 92 nAmanI 89nAmanI 88 bhAga vALA | vALA | vALA | vALA jIvo 138 130 133 134 118 121 117 114 113 110 109 pahelA bhAge bIjA bhAge trIjA bhAge cothA bhAge pAMcamA bhAge chaThThA bhAge sAtamA bhAge 113 11ra 109 108 112 111 108 107. 105 101 106 105 102 101 104 100 AThamAM bhAga 104 103 100 99 98 navamA bhAge 103 102 99 navamA bhAgamAM 102 101 98 mAyA gayA pachI bAdara lAbha mAtra hoya tyAre A pramANe navamA guNaThANe 97 thI niraMtara 114 sudhI, tathA 117, 118, 121, 122, 133, 134, 137, 138, ema kula 26 sattAsthAno kSapakazreNimAM saMbhave che. temAM upazamazreNinAM 133 thI (143 vinA) 146 sudhInAM 13 umeravAthI 26+13=39 sattAsthAna thavAM joie paraMtu 133, 134, 137, 138 A cAra banne zreNimAM AvatAM hovAthI be vAra na gaNatAM te cAra bAda karatAM kula 3pa sattAsthAno thAya che. ahIM eka vAta e dhyAnamAM rAkhavI ke narakadrikAdi 16 prakRtionA kSaya pachI ATha kaSAyano kSaya thAya che ema mAnanArA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa7 karmastava AcAryonA mate ame A sattAsthAno lakhyAM che. paraMtu je AcAryo prathama ATha kapAyano kSaya thayA pachI 16 no kSaya thAya ema mAne che teonA mate sattAsthAnomAM je pheraphAra Ave te svayaM svabuddhithI vicArI levA. tathA bIjA karmagraMthamAM navamA guNaThANAnA navamA bhAge saMjavala mAyA jAya ema je kahyuM che te sAmAnyavacana che. vizeSa vicArIe to navamA bhAganA prAthamikakALamAM saMjavalana mAyAnI sattA hoya che. pachI navamA bhAgamAM ja tenI sattAno kSaya karI bAdara saMjavalana lobhane azvakakaraNaddhA ane kiTTikaraNAddhA vaDe harasavALo karIne sUkSma kiTTikRta lobha banAve che. te vakhate saMjavalana mAyA vinA 102, 101, 98, 97 nI sattA paNa saMbhave che. eTale saMjavalana mAyAnI sattA navamAnA carama samaye jAya che ema na jANavuM. anyathA bAdaralobhane sUkSmalobha karavAno kALa ja raheto nathI. tenA vinA dasamuM guNaThANuM Ave nahIM. (10) sUkSmasaMparAya guNasthAnaka dazamA sUkSmasaMparAya guNasthAnake paNa upazamazreNine AzrayI pUrve jaNAvyA mujaba ja 133 thI 146 (143 vinA) 13 sattAsthAno hoya che. paraMtu kSapakazreNimAM saMjavalana mAyAno kSaya thavAthI mohanIyakarmamAM 1 saMjavalana lobha ja sattAmAM hoya che. tethI (1) jinanAma ane AhAraka banne bAMdhyuM hoya tene. 102 (2) ninAma vinA mAtra AhAraka ja bAMdhyuM hoya tene. 101 (3) AhAraka vinA mAtra jinanAma ja bAMdhyuM hoya tene. 98 (4) AhAraka tathA jinanAma banne na bAMdhyuM hoya tene. 97 A cAra sattAsthAnako kSapakazreNimAM samajavAM. eTale ke 13+4=17 sattAsthAna kula banne zreNi AzrayI dazame guNaThANe hoya Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 dvitIya karmagraMtha (11) upazAtamoha guNasthAnaka. A guNasthAnaka mAtra upazamazreNimAM ja Ave che. tyAM AThamA guNasthAnakamAM samajAvyA mujaba ja 133 thI 146 (143 vinA)kula 13 sattAsthAno hoya che. kSapakazreNi vALo jIva A guNasthAnake Avato nathI. mATe adhika sattAsthAno nathI. (12) kSINamoha guNasthAnaka. bAramA guNasthAnake mAtra kSapakazreNinA ja jIvo Ave che dasamA guNasthAnakanA aMte saMjavalana lobhano kSaya thavAthI mohanIya karmanI bIlakula sattA hotI nathI. tethI te vinA sattA A pramANe che. | | kayA jIvane AzrayI | zA. darza.vida.| moha. A. nAma.go. e. kla. jinanAma - AhAraka 2 | 0 | 1 | 80 | 2 | 5 |101 banne hoya tene jinanAma vinA AhAraka hoya tene 5 | 6 | 2 | 0 | 1 | 79 | 2 | |100 AhAraka vinA jinanAma hoya tene 4 | banne na hoya tevA jIvane 5 | 6 | 2 | 0 | 1 | 75 | 25 | 96 A cAra sattAsthAno bAramA guNasthAnakanA prathama samayathI kicarama samaya sudhI hoya che. bAramAnA dvicaramasamaye nidrA ane pracalAnI sattAno kSaya thAya che. tethI A ja cAra sattAsthAnomAMthI be be prakRti ochI karavAthI bAramAnA carama samaye 99-98-9pa94 ema cAra sattA hoya che. tethI bAramA guNaThANe kula 101 thI 94 sudhI ATha sattAsthAno hoya che. (13) sayogIkevalI guNasthAnaka bAramA guNasthAnakanA caramasamaye jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIya 4, ane aMtarAyakarma 5, ema 14 prakRtionI sattAne Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 159 kSaya thavAthI 14 prakRtio sattAmAMthI ochI thAya che. mATe 85-8481-80 ema kula 4 sattAsthAno teramA guNaThANe hoya che. (14) ayogI kevalI guNasthAnaka. caudamA guNasthAnake paNa sAmAnyathI A ja cAra 85-8481-80 sattAsthAna hoya che. paraMtu caudamAM guNasthAnakanA Dhicarama samaye 7ra prakRtionI sattAno kSaya thAya che. jethI 72 bAda karatAM carama samaye 13-12-nI be ja sattA hoya che. je jIvoe AhAraka bAMdheluM che teone 72 nI sattA kSaya thAya che. paraMtu jeoe AhAraka bAMdheluM ja nathI teone AhAraka to prathamathI ja sattAmAM nathI. mATe 68 nI ja sattA kSaya thAya che. te kAraNe 85 mAMthI 72 jAya tyAre 13 84 mAMthI 72 jAya tyAre 12 81 mAMthI 68 jAya tyAre 13 80 mAMthI 68 jAya tyAre 12 je AcAryo manuSyAnupUrvInI paNa sattA dvicarama samaye cAlI jAya ema mAne che teonA mate dvicarama samaye 73 ane 69 nI sattAno kSaya thAya che tethI carama samaye 12-11 nI sattA hoya che. ema caudamA guNaThANe kula 6 sattAsthAno hoya che. A pramANe caude guNasthAnakomAM baMdha-udaya-udIraNA ane sattAmAM AvelI AThe karmonI sarva uttara pravRtione je prabhu mahAvIrasvAmIe khapAvI che te prabhu zrI mahAvIrasvAmIne amArA vAraMvAra namaskAra hojo. tathA tevA mahAvIra prabhune tame paNa namaskAra karo ke je mahAvIra prabhu devendro vaDe vAraMvAra vaMdAyelA che. ahIM granthakAre "revendra" zabdano prayoga karIne garbhita rIte potAnuM nAma paNa sUcavyuM che. samApto'yaM karmastavanAmA dvitIyakarmagranthaH A pramANe karmastava nAmano bIjo pharmagraMtha tathA tenI mULagAthAo, saMskRta chAyA zabdArtha ane gAthArthanI sAthe gujarAtI bhASAmAM lakhAyeluM A saraLa vivecana samApta thayuM. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 dvitIya karmagraMtha dvitIya karmagraMthanI saMkSipta samAlocanA. (1) prazna- bIjA karmagraMthanuM nAma zuM ? ane tenuM nAma zA mATe che? uttara- bIjA karmagraMthanuM nAma "karmastava' che. karmonuM svarUpa samajAvatAM samajAvatAM graMthakAre prabhuzrI mahAvIrasvAminI stuti karI che. te kAraNathI A nAma che. ' (2) prazna- baMdha-udaya-udIraNA ane sattAnI vyAkhyA zuM ? uttara- mithyAtvAdi hetuo dvArA kAmaNavargaNonuM AtmapradezonI sAthe kSIra-nIravat athavA lohAgnivat karmarUpe pariNamIne coMTI javuM. ekameka thai javuM te baMdha. bAMdhelAM ke parivartita karelAM karmone vipAkarUpe bhogavavAM te udaya. udayakALane na pAmelAM karmone baLAtkAre vipAkamAM lAvavAM te udIraNA. karmonuM AtmAnI sAthe vidyamAnapaNuM te sattA. (3) prazna- guNasthAnaka eTale zuM ? te cauda ja kema che ? uttara- guNonI hInAdhikatA, guNonI taratamatA, te guNasthAnaka, jIve jIve guNo pragaTapaNe hInAdhika hovAthI aparimita guNasthAnako che. to paNa te gaNanAtItanA mukhya vibhAgo karIne saMkSepamAM cauda kahyAM che. (4) prazna- mithyASTi guNasthAnaka eTale zuM ? teno kALa keTalo ? uttara- satya vastune satyarUpe na samaje. ulaTasulaTa samaje-svIkAre. te mithyASTi, tenuM guNasthAnaka te mithyAdRSTiguNasthAnaka. teno anAdi-anaMta, anAdi-sAnta, sAdi-sAnta ema trividha kALa che. abhavyane anAdi-anaMta, bhavyane anAdi-sAnta, ane patitane AzrayI sAdi-sAnta, te jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezone ardhapugala parAvartana jANavo. (5) prazna- jo A jIva mithyAdRSTi che to guNasthAnaka kema ? ane guNasthAnaka che, to mithyAdRSTi kema kaho cho ? uttara- vyAvahArika guNo samyagdaSTi jevA ja che mATe sthUladaSTie Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 161 alya guNo hovAthI guNasthAnaka kahevAya che. tAtvika bAbatamAM dRSTi ulaTI hovAthI mithyAdRSTi ja kahevAya che. tathA sarvathA A ghaTa ja che ema ekAntavAdI hovAthI mithyASTi che. prazna- "karaNa'' eTale zuM ? karaNo keTalAM che ? kayAM kayAM ? ane kayA guNasthAnake thAya che ? uttara- karaNa eTale adhyavasAya sthAnaka, tenA traNa bhedo che. yathApravRtta, apUrva ane anivRtti, A traNe karaNo samyakatva prApta karatAM pahelAM prathama guNasthAnake thAya che. ane zreNine AzrayI sAtame, AThame ane navame paNa thAya che.. (0) prazna- carama yathApravRttakaraNa eTale zuM ? te kevA jIvo kare ? uttara- yathApravRttakaraNa sAmAnya verAgya pariNAmarUpa hovAthI aneka vakhata thAya che. paraMtu temAM koika vakhata savizeSa vairAgya pariNAma AvI jAya ke je granthi bheda karAvanArA apUrvakaraNane lAve ja, te carama yathApravRttakaraNa. A carama yathA pravRttakaraNa bhavya jIva ja kare che. tathA caramAvatamAM je yathApravRtta thAya tene paNa carama- yathApravRttakaraNa kahevAya. ema pU. u. kRta dharmaparIkSAmAM kahela che. (8) prazna- granthibheda thavAthI zuM rAga-dveSa bIlakula nAza thai jatA haze? ane jo ema bane to te jIvane vItarAga kema na kahevAya? uttara- granthibheda eTale rAga-dveSano ""sarvathA nAza'' evo artha nA karavo. paraMtu tene DhIlA karavA, curI nAkhavA, tenuM baLa ochuM karavuM, tenI paravazatA haNI nAkhavI. evo artha karavo. tethI haju rAga-dveSa. che mATe vItarAga kahevAya nahIM. paraMtu te rAga-dveSa durbaLa che. (9) pra- attarakaraNa karavAnuM prayojana zuM ? tenA dalikono prakSepa kyAM kare? uttara- mithyAtvanI je saLaMga sthiti che tene vaccethI chedavI. toDavI. vaccethI khAlI karavI tenuM nAma aMtarakaraNa. A karavAnuM prayojana e che ke pratisamaye te baMdhAya che ane vedAya paNa che. pAra Ave tema che ja nahIM, tethI vacce viraha karIne kADhavAnI koziSa A jIva kare che. tenAM daliko nIcenI prathama, ane uparanI dvitIya sthitimAM nAkhe che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 2 dvitIya karmagraMtha (10) prazna- eka rasaghAtamAM sthitighAto keTalA thAya ? uttara- eka rasaghAtamAM sthitighAto thatA nathI. paraMtu eka sthitighAtamAM hajAro rasaghAta thAya che. sthitighAtanuM aMtarmuhUrtI moTuM che ane rasaghAtanuM aMtarmuhUrta nAnuM che. hajAro sthitighAto eka apUrvakaraNamAM thAya che. (11) prazna- dvitIyasthitino upazama kare eTale zuM kare ? uttara- bIjI sthitimAM daliko je udIraNA ane apavarnanA vaDe vahelAM paNa udayamAM AvI zake tema hatAM, tene tyAM ja evAM dabAvI nAkhe ke je vahelAM udayamAM na Ave te upazama kahevAya che. udayamAM AvelAne hIna rasavALAM karIne bhogavavAM ane anuditanI vartamAnakALamAM udayamAM AvavAnI yogyatAne TALavI tene kSayopazama kahevAya che. (12) prazna- upazama samyaktvamAM jIva keTalo kALa rahe ? ane tyAMthI paDIne kyAM jAya ? ane tyAM ja javAnuM kAraNa zuM ? uttara- jIva upazamasamyakatvamAM aMtarmuhUrta varte che. tyAMthI paDIne sAsvAdane, mithyAtve, mize, ane kSayopazamasamyakatvamAM jAya che. jo anaMtAnubaMdhI aMtarakaraNanI aMdara vahelo udayamAM Ave to sAsvAdane jAya che. ane karelA tripuMjamAMthI je puMja udayamAM Ave te puMjanA udayanA kAraNe jIva mithyAtve, mize, ane kSayopazamAM samyaktvamAM A upazamavALo jIva jAya che. (13) prazna- upazama samyakatva pAmIne paDI pahele guNaThANe gayelo jIva punaH samyakatva pAme to tene pAmavA mATenI prakriyA zuM ? uttara- paDelo jIva pahele guNaThANe AvIne samyakatva tathA mizra mohanIyanI urvalanA kare che. temAM samyakatva mohanIyanI udgalanA karatAM karatAM je samyaktva pAme to kSayopazamAM samyakatva pAme, mizra mohanIyanI udgalanA karatAM karatAM ja mizrapujano udaya thAya to mizra guNaThANe jAya che. ane banne mohanIyanI udgalanA karyA pachI jo samyakatva pAme to pUrvanI jema traNa karaNa karavA vaDe pharIthI upazama samyakatva pAme che. paraMtu kSayopazama pAmato nathI. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 163 (14) prazna- cauda guNasthAnakomAM jaghanyathI paNa aMtarmuhUrta ja kALa hoya tethI ocho kALa jeno na hoya evAM guNasthAnako keTalAM? uttara- paheluM, trIjuM, cothuM, pAMcamuM, bAramuM, teramuM, ane caudamuM ema kula cha guNasthAnako evAM che ke jeno kALa jadhanyathI paNa aMtarmuhUrta ja che. bAkInAM sAta guNasthAnakono jaghanyathI kALa 1 samaya che. (15) prazna- vadhumAM vadhu aMtarmuhUrta ja kALa hoya evAM guNasthAnako keTalAM ane kyAM kayAM? uttara- bIjuM, trIjuM, chaThTha, sAtamuM, AThamuM, navamuM, dasamuM, agiyAramuM, bAramuM, ane caudamuM, ema kula 10 guNasthAnakono kALa utkRSTathI paNa aMtarmuhUrta ja che. paheluM, cothuM, pAMcamuM, ane teramuM ema cArano kALa adhika che.. (16) prazna- kayuM kayuM guNasthAnaka laine jIva parabhavamAM jai zake ? uttara- mAtra paheluM-bIjuM ane cothuM ema traNa ja guNasthAnaka laine jIva parabhavamAM jAya che. zeSa guNasthAnako laine javAtuM nathI. (17) prazna- kayA kayA guNasthAnakomAM jIva mRtyu pAmI zake che? uttara- trIjA-bAramA ane teramA vinA sarvaguNasthAnakomAM jIva mRtyu pAmI zake che paraMtu 8 thI 11 guNasthAnomAM mAtra upazamazreNImAM ja mRtyu saMbhavI zake che, kSapakazreNimAM nahiM. (18) prazna- upazamAdi traNe samyaktvo kayA kayA guNasthAnako sudhI hoya che ? uttara- upazama samyaktva cArathI agiyAra sudhI, kSayopazama samyaktva cArathI sAta sudhI, ane kSAyika samyaktva cArathI cauda guNasthAnako sudhI hoya che. (19) prazna- vratonA jANe Adare ane pAle nA 8 bhAMgAmAM vartato jIva kayA kayA guNasthAnaka vALo kahevAya ? tenuM kAraNa zuM? uttara- prathamanA cAra bhAMge mithyAdRSTi, pAMca-cha-sAta bhAMge avirata samyagdaSTi ane chellA bhAMge dezavirata tathA pramattasaMyatAdi kahevAya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha che. kAraNake prathamanA cAra bhAMgAmAM ajJAnI che. pAchaLanA traNa bhAMgAmAM jJAnI che ane chellA bhAMgAmAM vratadhArI paNa che. (20) prazna- paudgalika ane apaudgalika samyaktva eTale zuM ? uttara- jyAM samyaktva mohanIyano udaya che tyAM pudgalavedana hovAthI paudgalika kahevAya che. ane jyAM samyaktva mohanIyano udaya nathI te apaudgalika kahevAya che. upazama-kSAyika-ane sAsvAdana A traNa apaudgalika che kAraNake tyAM samyaktva mohanIyanuM vedana nathI. ane kSayopazama tathA vedaka samyaktva paudgalika che. kAraNake tyAM samyaktva mohanIyanuM vedana che. (21) prazna zuddha ane azuddha (paudgalika-apaudgalika) kone kahevAya che? 164 uttara- jyAM samyaktva mohanIyanI sattA paNa nathI te zuddha, ane sattA che te azuddha, mAtra kSAyika zuddha, zeSa cAre azuddha kahevAya che. (22) prazna- traNa anumati kai ? tenA artho zuM ? kyAM sudhI dezavirati kahevAya ? uttara- pratisevanAnumati, pratizravaNAnumati, saMvAsAMnumati, tenA artho A pramANe- potAnA ane paranA mATe karAyelA bhojana Adino upayoga kare te pratisevanAnumati, mAtra kuTuMbanI vAta sAMbhaLe ane vAta kare tathA temAM rasa dharAve te pratizravaNAnumati, kuTuMbamAM mamatva mAtra ja rAkhe, te saMvAsAnumati. dezavirati zrAvaka-zrAvikA prathamanI be anumati tyajI zake che paraMtu saMvAsAnumati, tyajI zakatA nathI, jo saMvAsAnumati chuTI jAya to sarvavirati pAme. (23) prazna- pramatta-apramattano bhinna bhinna kALa keTalo ane sAthe kALa keTalo? ane utkRSTathI uttara- bhinna bhinna kALa jaghanyathI 1 samaya, aMtarmuhUrta che. paraMtu banneno sAthe kALa jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezonapUrvakroDa varSa che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 165 (24) prazna- koi koi jagyAe ekalA pramattano ane ekalA apramattano kALa paNa jaghanyI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezonapUrvakroDa varSa saMbhaLAya che te kevI rIte ghaTe ? uttara- 'sAntara'' kALane AzrayI A vAta paNa saMbhave che. koi pramAdI jIva pramatte ghaNo varte ane vacce vacce apramatte mAtra 1-2 samaya ja AvI jAya to dezona pUrvakroDa varSanA AyuSyavALA saMyamI manuSyanA AkhA bhavamAM AvelA pramattano kALa utkRSTathI dezonapUrvakroDa paNa bane che. e ja rIte vadhAre apramatte rahenArano apramattano kALa paNa A rIte dezonapUrvakroDa banI zake che. (25) prazna- zreNi eTale zuM ? zreNi kyAMthI kyAM sudhI hoya ? vaccethI patana pAme ke nahIM ? uttara- zreNi eTale nisaraNI-caDatA pariNAma, aTakyA vinA turata caDI javuM te, 8 thI 11mAM upazamazreNI che. ane 11 mA vinA 8 thI 12 mAM kSapakazreNI che upazamazreNImAM mRtyu pAme to vaccethI pattana pAmI zake che: paraMtu kSapakazreNImAM A jIva patana pAmato ja nathI. (26) prazna- nivRttikaraNa ane anivRttikaraNa eTale zuM ? chaThThANavaDIyAM e vaLI zuM che ? uttara- eka samayamAM vartatA jIvonA pariNAmo judA judA hoya te nivRttikaraNa. ane eka samayavartI sarva jIvonA pariNAmo sarakhA hoya te anivRttikaraNa. eka samayamAM nivRttikaraNanI aMdara anaMtA jIvo vacce asaMkhyAtA adhyavasAyasthAno hoya che. temAM cha jAtanI vizuddhinI taratamatA hoya che. te cha jAtanI je vizuddhi-taratamatA te ja chaThThANavaDIyAM. (SaTyAnapatita). (20) prazna- navamA guNaThANe jo adhyavasAyo sarva jIvonA sarakhA ja hoya to kSepakazreNI karatAM upazamaka, ane upazamaka karatAM paDato jIva vadhAre (Dabala) sthiti bAMdhe, azubhano Dabala rasa bAMdhe ane zubhano ardho ardho rasa bAMdhe AvuM Ave che te kema ghaTe ? Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 dvitIya karmagraMtha uttara- kSapaka-kSapakanA sarakhA hoya che. upazamaka-upazamakanA sarakhA hoya che ane patita thatAnA mAMhe mAMhe sarakhA. adhyavasAyo hoya che ema samajavuM. (28) prazna- kSAyikasamyakatvI jIva upazamazreNI zA mATe mAMDato haze? tathA kSAyika hote chate paNa jema upazamazreNi maMDAya che tema upazama hote chate kSapakazreNI maMDAya ke nahi ? uttara- kSAyika samyakatvI kSapakazreNI ja mAMDe, upazamazreNI na mAMDe, paraMtu jo baddhAyu hoya to kSapakazreNI mAMDavAnI nathI. kAraNake kSapakazreNI pUrNa thAya eTale kevaLa jJAna thAya, ane kevaLI thayelo AtmA mokSe ja jAya, parabhavamAM na jAya. mATe AvA baddhAyu jIvo. kSapakazreNI na mAMDavAnI hovAthI upazamazreNI mAMDe che. upazamAM sakhyatvI jIva kSapakazreNI na ja mAMDe, kAraNa ke aMdara moha dabAvyo hoya to kevaLajJAna ane mokSa thatAM nathI. (29) prazna- code guNasthAnako eka jIvane saMsAracakramAM keTalIvAra AvI zake che ? uttara- paheluM guNasthAnaka asaMkhyAtI vAra Ave che ane jAya che. bIjuM guNasthAnaka upazamanA AdhAre sAmAnyathI jAtinI apekSAe pAMca vAra AvI zake che. trIjAthI sAtamA sudhInAM guNasthAnako asaMkhyAtI vAra AvI zake che. 8 thI 10 guNasthAnako nava vAra AvI zake che. cAravAra upazama zreNIe caDatAM, cAra vAra upazamazreNIthI paDatAM , ane ekavAra kSapakazreNImAM. 11muM guNasthAnaka mAtra cAravAra ja AvI zake che. 12-13-14 muM guNasthAnaka ekajIvane ekavAra ja Ave che. (30) prazna- dhyAna eTale mananI ekAgratA-sthiratA, vicAromAM otaprota banavuM te. kevalIne teramAnA cheDe ane caudame mana nathI to dhyAna kevI rIte saMbhave ? uttara- teramAnA cheDe ane caudame guNaThANe "mananI sthiratA'' e arthavALuM dhyAna na samajavuM. paraMtu "AtmapradezonI sthiratA ' e arthavALuM dhyAna samajavuM. temAM paNa caudame sarvathA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 167 AtmapradezonI sthiratA che mATe vyaricchanna kriyA apratipAtI dhyAna che. ane terame AMzika AtmapradezonI sthiratA che mATe sUkSmakriyA apratipAtI dhyAna che. (31) prazna- mithyAtvAdi cAra baMdhanAM kAraNo kahevAya che. ane pahelA guNaThANe jina nAma tathA AhArakanA baMdhano abhAva che temAM samyakatva ane saMyamanA abhAve baMdhano abhAva kahyo che. to zuM A barAbara che ? uttara- baMdhanAM kAraNo mithyAtvAdi cAra (athavA pramAda sAthe pAMca) je kahyAM che te barAbara ja che. jinanAma ane AhArakanA baMdhamAM paNa A cAra kAraNomAMno (prazasta-zubha vastuo pratyeno rAga rUpa) kaSAya ja baMdhahetu che paraMtu AvA prazastarAgAdi saMyama tathA samyakatva Ave chate ja hoya che anyathA aprazastarAgAdi ja hoya che tethI jinanAma tathA AhArakanA baMdhano hetuM. samyakatva ane saMyama je kahyo che, te upacArathI kahyo che. (32) prazna- trIje guNasthAnake bAkI rahelAM be AyuSyano paNa abaMdhA kema kahyo ? uttara- trIje guNaThANe jIva parabhavanuM AyuSya bAMdhavAnuM, maravAnuM, anaMtAnubaMdhInA baMdhanuM ane anaMtAnubaMdhInA udayanuM kArya karato nathI. mATe bAkI rahela be AyuSyano paNa abaMdha kahyo che. (33) prazna- baMdhaviccheda ane abaMdhamAM taphAvata zuM ? uttara- je je guNaThANe je je karmono baMdha aTakI jAya che te pharIthI AgaLanA guNaThANe baMdha na thavAno hoya tene baMdhaviccheda kahevAya che ane A vivakSita guNaThANe bhale baMdha na thato hoya, paraMtu AgaLanA guNaThANe baMdha thato hoya to tene abaMdha kahevAya che. evI ja rIte udayaviccheda ane anudayamAM paNa samajI levuM. (34) prazna- AThamA guNasthAnakamAM 58-56-ane 26 ema traNa prakArano ja baMdha Ave che to traNa bhAga pADavAne badale sAta bhAga kema pADyA ? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 dvitIya karmagraMtha uttara- pa6no baMdha lAMbo kALa cAle che ane pa8-26no baMdha alpakALa ja cAle che. te samajAvavA vadhAre bhAga pADyA che. (35) prazna- je karma AtmAe bAMdhyuM hoya te ja udayamAM Ave. samyakatva mohanIya ane mizra mohanIya karma A jIve bAMdhyAM ja nathI (kAraNake baMdhamAM nathI. 120 ja che) to pachI te beno. udaya thAya che ane udayamAM 122 che evuM kathana yuktisaMgatA kema thAya ? uttara- samyakatva mohanIya ane mizramohanIya nathI baMdhAtI ema nahIM, paraMtu potAnA rUpe nathI baMdhAtI. A banne prakRtio paNa prathama mithyAtva mohanIya rUpe A jIve bAMdhelI ja che. phakta baMdhAya tyAre mithyAtva rUpe ja baMdhAya che. pachIthI harasavALI karIne mizra ane samyakatva mohanIya rUpe parivartita karAya che. mATe sarvathA baMdhAyA vinA adhUrathI TapakIne A prakRtio jIvane udayamAM AvatI nathI. paraMtu mithyAtvarUpe to baMdhAi ja che. (36) prazna- trIje guNaThANe AnupUrvIno udaya kema hoto nathI ? uttara- trIje guNaThANe jIva mRtyu pAmato nathI, mRtyu vinA bhavAntaranA gamanarUpa vigrahagati hotI nathI, vigraha vinA vakrA hotI nathI ane AnupUrvIno udaya vakragatimAM ja Ave che. mATe trIje guNaThANe AnupUrvIno udaya nathI. (30) prazna- pAMcame-chadde guNaThANe aMbaDa ane viSNukumAra muni AdinI jema labdhidhArI jIvo vekriya zarIra banAve che, tethI vekriyazarIra ane aMgopAMgano udaya pAMcame-chaThuM hoi zake che te ahIM kema na kahyo. cothe guNaThANe udaya aTakI jAya che ema kema kahyuM ? uttara- pAMcame-chadde guNaThANe vaikriya zarIra labdhipratyayika arthAta guNa nimittaka che ane ahIM udayAdhikAramAM bhavapratyayika vakriyanI ja sarvatra vivakSA karelI che. labdhi pratyayika vekriyano udaya pAMcame-chaThuM hoi zake che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava 169 (38) prazna- sAtame guNaThANe AhAraka zarIra-aMgopAMgano udaya na hoya ema 10mI gAthAmAM kahyuM che. paraMtu bhagavAnanI addhi jovA mATe ke prazno pUchavA mATe jatA caudapUrvadhara munine zuM pramAda dazA hoya ? ATalI uMcI sthitimAM pramAda kevo ? uttara- eka zarIramAMthI bIjA zarIranI racanA karavI e ja pramAda che. bhale Azaya sAro che paraMtu svAdhyAya magna AtmAone AzrayI A gamanAgamana paNa sthiratAmAM vyAghAtaka hovAthI pramAda che. (39) prazna- jo virati e guNa che tethI tenA prabhAve darbhAgya-anAdeya ane apayazano udaya cothe aTakI ja jAya che to pachI nIcagotrano udaya paNa cothe ja aTakavo joie. pAMcame kema aTake che ? uttara- tiryaMcagatinA jIvomAM nIcagotrano udaya bhavasvabhAve ja dhuvodayI che mATe viratiguNa aMzathI AvavA chatAM bhavasvabhAvanI prabalatAe nIcano ja udaya cAlu rahe che. mATe nIcano udaya pAMcame hoi zake che.. (40) prazna- upazamazreNImAM 8 thI 11 mAM prathamanAM traNa saMdAyaNano udaya hoya che ema gAthA 18-19mAM jaNAvo cho. ane zAstromAM upazamathI mRtyu pAmI paDIne anuttaramAM (sarvArthasiddhamAM)ja jAya. ema kahela che. to bIjA-trIjA saMghayaNavALA anuttara vimAnamAM kema jAya ? uttara- upazamazreNImAM traNa saMghayaNano udaya gAthAmAM jaNAvyo che, tenAthI evuM samajavuM ke je anuttaramAM ja jAya che te prathama saMghayaNa vALA ja hoya che ane bIjA-trIjA saMghayaNavALA jIvo jo mare to marIne zeSa vaimAnikamAM ja jAya che. athavA ema paNa saMbhAvanA karAya ke upazamazreNImAM je mRtyu pAme te prathama saMghayaNI ja hoya ane anuttaramAM ja jAya, paraMtu bIjA-trIjA saMghayaNavALA mRtyu na ja pAme, paraMtu ArohaNanI jema avarohaNa mAtra ja pAme. tathA upazama zreNimAM mUtyu pAmanAra vaimAnikadevA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17) dvitIya karmagraMtha thAya che, ema pATha Ave che. eTale traNe saMghayaNa ghaTI zake che. juo paMcasaMgraha upazamanAkaraNa gAthA-92. (41) prazna- sAtamAM guNasthAnakathI udIraNAmAM be vedanIya ane eka manuSyAyuSya ochu karavAnuM kaho cho. to sarvatra udayasamAnA udIraNA che. ane ahIM A pramANe kema ? A traNanI udIraNA na hovAnuM kAraNa zuM ? uttara- tenI udIraNAne yogya adhyavasAyono abhAva e ja kAraNa jaNAya che bIjo koi hetu jANavA maLela nathI. (42) prazna- caudame guNaThANe udaya hovA chatAM paNa udIraNA kema na hoya? uttara- udIraNA e ATha karaNomAMnuM 1 karaNa che. ane karaNa e yogAtmaka vIryavizeSa che. ane caudame guNaThANe yoga nathI mATe udIraNA nathI. (43) prazna- sattAnA arthamAM "vanyAruM saMddhanAmA' balvAdi vaDe prApta karyo che AtmalAbha jemaNe evo artha Ave che tyAM AtmalAbha eTale zuM? ane baMdhAdimAM Adi zabdathI zuM samajavuM? uttara- baMdhAdimAM Adi zabdathI saMkrama-udvartanA-apavartanA Adi karaNo samajavAM. A baMdha vaDe athavA saMkramAdi karaNo vaDe prApta karyo che eTale meLavyuM che AtmalAbha eTale karmapaNuM jemAM, je je kArpaNa vargaNAomAM ''karmapaNuM'' prApta thayuM che. tene sattA kahevAya che. (44) prazna- jinanAmakarma jevuM viziSTa puNyakarma jo bIje-trIje guNaThANe sattAmAM na hoya to pahele guNaThANe tenI sattA kema hoya ? uttara- sAmAnyathI pahelA guNaThANe paNa jinanAmakarmanI sattA hotI. nathI ja. tathApi pUrve jeNe narakAyuSya bAMdhyuM hoya evo jIva yopazama samyakatva pAmI je jinanAmakarmane bAMdhe to tene narakamAM jatAM aMtarmuhUrta mAsa pahelA guNaThANe jinanAmakarmanI sattA avazya hoya che kAraNake kSayopazama, sakhyatva laine narakamAM javAtuM nathI ane narakAyuSya bAMdheluM hovAthI narakamAM javAnuM Avazyaka ja che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 171 (45) prazna- narakAyuSya ane tiryaMcAyuSya bAMdhyA pachI upazamazreNImAM ArohaNa thatuM ja nathI to pachI 11 mA sudhI 148 nI sattA kema ghaTe ? uttara- vAstavikapaNe na ja ghaTe ane sattA hotI paNa nathI ja. paraMtu ahIMthI utarIne paDIne pahele guNaThANe gayA pachI bAMdhavAno saMbhava che. mATe rAjAnA putrane jema bhAvimAM rAjA thanAra hovAthI vartamAnamAM paNa rAjA kahevAya. tema saMbhavasattAne AzrayI A sAmAnya vacana che. vAstavikapaNe 146 thI vadhAre sattA ekajIvamAM na ja hoya. (46) prazna- sattAvIsamI gAthAmAM "vava! tu pappa ravi '' mAM traNa AyuSyanI sattA vinA 14panI sattA kSapakane AzrayI 4 thI 0 mAM batAvI che tyAM kSapaka AMThamAMthI kahevAya che. cothAthI kema kahyo ? uttara- A manuSyabhavamAM Avelo je jIva cothe che paraMtu niyamA A bhavamAM kSapakazreNI mAMgavAno ja che te jIvane ahIM kSapaka kahela che. tathA te jIva te te bhavo pUrNa karIne ahIM AvelA che eTale te te bhavanuM traNeya prakAranuM AyuSya te te bhavamAM samApta karIne Avela hovAthI A jIvane sattAmAM nathI. kAraNake niyamA mokSe javAnuM che, mATe kSapakazreNI mAMDanArA jIvane cothA guNaThANAthI traNa AyuSya vinA 145 nI ja sattA hoya che. ane najIkanA kALamAM ja kSapaka thavAno hovAthI cothAthI paNa kSapaka kahevAya che. tathA tabhava mokSagAmi mithyAtvI jIvane traNa AyuSya ane jinanAma, vinA 144nI sattA hoi zake che. (40) prazna- "manuSyAnupUrvI'' caudamAM guNaThANAnA caramasamaye anuya. vALI che ane anuSyavALAnI sattA dvicarama samaye javI ja joie. kAraNa ke stibUkasaMkramathI paramAM te prakRti cAlI jAya che. to ahIM tenI sattA kema kahIM ? uttara- thavuM to tema ja joie. 02 ne badale 03nI ja sattAno nAza thavo joie. ane caramasamaye 13ne badale 1ranI ja sattA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya karmagraMtha hovI joie. paraMtu graMthakAre A pramANe kema kahyuM te barAbara samajAtuM nathI, vaLI chellI gAthAmAM pote ja A vAta anya AcAryonA matanA nAme khullI kare ja che. mATe potAnA hRdayamAM koi judI vivakSA haze paraMtu tathAvidha gurugamanA abhAvathI kAraNa jANavA maLatuM nathI. (48) prazna A graMtha koNe banAvyo ? tathA temaNe bIjA kyA kyA graMtho banAvyA che ? 172 uttara- zrI devendrasUrIzvarajI ma.zrIe A graMtha banAvyo che. teoe kula 5 karmagraMtha, 3 bhASya, zrAddhadina kRtya vRtti, siddhapaMcAzikAvRtti, sudarzanAcaritra, siddhadaMDikA, Adi anya graMtho paNa ghaNA banAvyA che. (49) prazna- A karmagraMtha vinA zuM junA bIjA karmagraMtho che ? uttara- hA, junA paNa 5 karmagraMtho che ane te judA judA kartAnA banAvelA che. je ame prathama karmagraMthanI prastAvanAmAM lakhela che. (50) prazna- jinanAmakarma bAMdhanAra jIva jinanAma bAMdhyA pachI bIjetrIje guNaThANe jema jato nathI temaja AhArakaddhika bAMdhyA pachI kayA guNaThANe na jai zake ? uttara- sAtame-AThame AhArakaddhika bAMdhanAra jIva tyAM bAMdhIne paDIne nIcenAM sAte guNaThANe jai zake che ane caDIne uparanAM paNa sAte guNaThANAomAM jai zake che. arthAt caude guNasthAnake jai zake che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmastava 103 A pustakamAM Avela kaThIna pAribhASika zabdonA saraLa gujarAtI artho kaMThastha yAda karI, mukhapATha karavo, 1 granthibheda- rAga-dvaipanI gAMThane toDI ziSTAcAra- ziSTa puruSono AcAra, | nAkhavI. rAga-dvapa haLavA karavA. hInAdhikatA- ochA-vadhatApaNuM. | tIvrabhAve- bahu ja Aveza pUrvaka yathArtha- sAco-satyasvarUpa | aMtaHkoDAkoDI- e ka koDAkoDI avyaktamithyAtva- anAbhogika sAgaropamamAM kaMika ochuM mithyAtva prakSepa karavo- nAkhavuM. bheLavI devuM vyaktamithyAtva- abhigrahikAdi. udita karma-udayamAM je cAlu karma che mithyAtva smazAnIyA- smazAnamAM Ave te | agrimabhAga- uparanA bhAga parathI koDAkoDI- eka kroDane 1 kroDe | bhavAbhinaMdIpaNuM- saMsAranA sukhamAM guNavAthI je thAya te ja atizaya AnaMda mAnavo sAgaropama- daza koDAkoDI | 0 | aMtarakaraNa- AMtara karavuM, gepa pADavo palyopamano 1 sAgaropama. apavartanAkaraNa- uparanI sthitimAM laghukarmI- haLavAM karmovALo rahelAM dalikone nIcenI sthitimAM dvirbandhaka- be vAra utkRSTa sthiti | 1 | nAkhavAM. mohanI bAMdhe te udvartanAkaraNa- nIcenI sthitimAM sakRbaMdhaka- mAtra eka ja vAra | rahelAM dalikone uparanI mahinA utkRSTa sthiti bA ta | sthitimAM nAkhavAM apunarbandhaka- pharI kadApi mohanI] ukharabhami- ujjaDabhUmi, vAveluM na utkRSTa sthiti na bAMdhe te | uge tevI bhUmi. caramayathApraka. chelluM yathApravRttakaraNa | dAhyavastu- bALavA lAyaka vastu ke jenI pachI avazya granthibheda | dAvAnaLa- bhayaMkara Aga, mahAt thAya ja te athavA caramAvartamAM | agni AvelAM yathApravRttakaraNa | tripuMjIkaraNa-traNa prakAranA puMjo karavA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 dvitIya karmagraMtha pratisamaye- pratyeka samayamAM, dara | pratibaMdhaka- rokanAra, aTakAyata samaye, karanAra uvalanA karavI- saMkramano eka | ayugalika- karmabhUminA manuSyo viziSTa prakAra ke jenA vaDe | prakarSa- vadhAro, vRdhdhi, vadhatuM javuM saMkramsamANa prakRti nirmULa thAya | aprakarSa- ghaTADo, hAni, ochAza. rasoiya- potAnA rUpe bhogavavuM guNasaMkrama- guNAkAre prakRtio pradezodaya- sajAtIya bIjI prakRtimAM | anyamAM nAkhavI nAkhIne bhogavavuM upazamazreNIgata- upazamazreNImAM viratidharatA- tyAgIpaNuM, I rahelo AtmA tyAgavALApaNuM ghAtakarmo- AtmAnA guNono ghAta apekSAvizeSe- bhinna bhinna apekSAo kare evAM cAra karmo dvArA sarvalokavyApI- samastalokamAM vyApela saptabhaMgI- sAta bhAMgAono samUha | zarIrastha- audArikAdi zarIramAM ananyarUci- jenI koI upamA na | vartamAna AtmA, zarIradhArI ApI zakAya tevI advitIya | bhavopagAhI- saMsAramAM sahAya rUci. bIjA jIvomAM na saMbhavI | karanArAM-sukhaduHkha ApanArAM zake tevI rUci. sthUlatyAga- moTAM moTAM pApono | vadana-udarAdi- mukha ane peTa vagere tyAga zarIranA aMgo baLavattara udaya- tIvra rasavALo udaya | nirUdhyamAna- rokAto, aTakAvAto prANAtipAta- bIjAnA prANono nAza, | dhyAnAntarikA- dhyAnanA virahavALI hiMsA dhyAnanA AMtarA vALI dazA dezavirati- hiMsA Adi pApono | pradezAntara- bIjA AkAza pradezane alpatyAga samazreNI- AkAza pradezonI samAna sarvavirati- hiMsA Adi pApono | paMkti, sarakhI lAIna. sarvathA tyAga svaguNaramaNatA- AtmAnA potAnA dIkSita- dIkSA lIdheluM jIvana guNomAM ramaNatA chabasthAvasthA- kevaLa jJAna vinAnI ] azarIrI- zarIra rahita zuddha AtmA | adhogati- nIce javuM te karmo avasthA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kastava 1 75 urdhvagati- upara javuM te dvicaramasamaya- chellA samayathI zarIravatI- zarIramAM rahenAra pUrvano samaya pUrvabaddha- pUrve bAMdhelAM karmo saMbhAvasattA- hAla vidyamAna karmo, baMdhahetu- karmanA baMdhanuM kAraNa je karmonI sattA atyAre che. avinAbhAva-nA vinA je na hoya te | saMbhavasattA- bhaviSyamAM je karmo surApuruSa- samaju ane DAhyA sattAmAM AvavAno che te. mANasA, buddhizALI baddhAyuSka- parabhavanuM AyuSya jeNe ghAtaka- nAza karanAra, vinAzaka bAMdhI lIdhuM che te devagatiprAyogya- deva bhavane yogya abaddhAyuSka- parabhavanuM AyuSya jeNe sarvasaMvarabhAva- karmonuM AvavApaNuM bAMdhyuM nathI te visaMyojanA-anaMtAnubaMdhIno kSaya thayo sarvathA aTakavuM anAzravabhAva- karmonuM bIlakula na hoya, paraMtu tenA bIjabhUta mithyAtvano kSaya na thayo hoya te AvavuM arthAt pharIthI baMdha-udaya ane udayAvalikA- udaya samayathI sattAmAM AvavAno saMbhavavALo je AraMbhIne eka AvalikA jeTalo kSaya te je kALa te parivartita- saMkramAvelAM, pheraphAra aNuvrata- nAnAM nAnAM zrAvakanAM vrato karelAM karmo mahAvrata- sAdhunAM moTAM vrato aparimita- jenuM mApa nathI te bhavastha- saMsAramAM vartanArA jIvo | gaNanAtIta- je gaNI na zakAya te utsuktA- adhIrAI-tAlAvelI viraha karavo-AMtarUM karavuM, khAlI karavuM upA-samaya- chellA samayathI yuktisaMgata- yuktithI sahita, dalIla pUrvane samaya pUrvakanuM Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 dvitIya karmagraMtha subhASita yo na muhyati lagneSu, bhAveSvaudayikAdiSu / / AkAzamiva paGkena, nAsau pApena lipyate // 4-3 // puNya-pApakarmanA udayajanyasukha-duHkhanA bhAvomAM je AtmA muMjhAto nathI te AtmA kAdavathI jema AkAza na levAya tema pApakarmothI lapAto nathI. majjatyajJaH kilAjJAne, viSTAyAmiva sukaraH / . jJAnI nimajjati jJAne, marAla iva mAnase // 5-1 // bhuMDa jema viSTAmAM AnaMda mAne che, tema ajJAnI puruSa ajJAnamAM AnaMda mAne che. paraMtu haMsa jema mAnasa sarovraramAM AnaMda mAne che tema jJAnIpuruSa jJAnamAM AnaMda pAme che. svabhAvalAbhasaMskAra-kAraNaM jJAnamiSyate / dhyAndhyamAtramatastvanyat tathA coktaM mahAtmanA // 5-3 // AtmAnI svabhAvadazAnA lAbhArUpa saMskAranuM je jJAna kAraNa bane te ja jJAna kahevAya che. te vinA zeSa jJAna buddhinI aMdhatA mAtra ja che. ema mahAtmA puruSe kahyuM che. bibheSi yadi saMsArAt - mokSaprAptiM ca kAGkSasi / tadendriyajayaM kartuM, sphoraya sphArapauruSam // 7-1 // he AtmA ! jo tuM saMsArathI Darato hoya ane mokSaprAptine icchato hoya to indriyono vijaya karavA mATe vizALa puruSArtha phorava. paraspRhA mahAduHkhaM, niHspRhatvaM mahAsukham / / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // 12-8 // paravastunI spRhA e ja moTuM duHkha che ane spRhArahitatA e ja moTuM sukha che. sukha ane duHkhanuM saMkSepamAM mahAtmA puruSoe A ja lakSaNa kahyuM che. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - SjJAnAvaraNIya vaidanIya darzanAvaraNIya mohanITa AyuSya. ]ll ka 2 zAmakarma. gojha4rma |\ aMtaeIyakarma