Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વિશે ૧૧રરા
. આ સૂત્રમાંના “વ” થી વચન વય અને વચપુ નું ગ્રહણ કરવું. પ્રત્યય અર્થાત્ વચનું અને વચ્ચે પ્રત્યય પરમાં હોય તો પૂર્વનાં નકારાન્ત નામને પૂર્વ સંશા થાય છે. અહીં વચન વગેરે પ્રત્યયોમાં જ સિવાયના બધાં વણ ઈત્ છે અર્થાત્ તેનો “ગાયોની ૧-૧-૩૭ થી લોપ થાય છે. સૂન. ૧-૧-૨૧ થી શું ભિન્ન વ્યજનાદિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો પૂર્વનાં નામને પદ સંજ્ઞા થાય છે. પરતુ યાદિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો પૂર્વનાં નામને પદ સંજ્ઞા થતી નથી તેથી આ સૂત્રનું પ્રણયન છે.
“Tગાનમતિ આ અર્થમાં દ્વિતીયાન્ત રાનન શબ્દને માવ્યo...' ૩-૪-૨૩ થી વચન (5) પ્રત્યય. જાનેવાવરતિ આ અર્થમાં પ્રથમાન્ત રાખનું શબ્દને ‘વચકું ૩-૪-૨૬ થી વયે (૧) પ્રત્યય. ન વર્ષ અને સવર્ણ વર્ષ સપઘતે આ અર્થમાં પ્રથમાન્ત વર્ણન શબ્દને “ડાવું હિતાવ."૩-૪-૩૦ થી વયજ્ (થ) પ્રત્યય. સર્વત્ર છે ૩-ર-૮ થી સ્યાદિ વિભતિનો લોપ. આ સૂત્રથી વચન વચ અને વય પ્રત્યયની પૂર્વેના રીઝનું અને વર્મનું સ્વરૂપ નકારાન્ત નામને પૂર્વ સંશા થાય છે. તેથી રાજ્ય નાના અને વર્ષના આ અવસ્થામાં નાનો નો...' ૨-૧-૧૧ થી નો લોપ. ત્યારબાદ રાગ+૫, રાળા, અને વર્ષમ્ય આ ધાતુઓને અનુક્રમે વર્તમાનાના તિવ (તિ), તે અને તિવ (તિ) પ્રત્યય. તેની પૂર્વે આવું () વિકરણ પ્રત્યય. સુસ્યા...” ૨-૧-૧૧૩ થી ૪ ના નો લોપ. રાન +
++તિ આ અવસ્થામાં ‘વનિ ૪-૩-૧૧૨ થી રોગ ના “ ને હું આદેશ. તેમ જ રન +++તે અને વર્ષ++ +તિ આ અવસ્થામાં રાગ અને વર્ષ ના અન્ય ‘’ ને “તીર્થવુિ..” ૪રૂ-૧૦૮ થી ના આદેશ થવાથી અનુક્રમે રાનીતિ, રાયતે અને વતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. જેનો અર્થ અનુક્રમે નીચે મુજબ છે. રાજાને ઈચ્છે છે. રાજાની જેમ આચરણ કરે છે. ચર્મ ભિન્ન ચમ
૧૦
