________________
. मातुर्मातः पुत्रेऽहे सिनाऽऽमन्ये १४॥४०॥
પ્રશંસા અર્થ ગમ્યમાન હોય તો, પુત્રવાચક માતૃ શબ્દને સંબોધનમાં જે પ્રત્યયની સાથે મત આવો આદેશ થાય છે. 'માતૃ (ા માતા યસ્ય તત્સવો ને) આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી “માતૃ શબ્દને સિ પ્રત્યયની સાથે માત આદેશ થવાથી દે Tffમાત! આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - હે ગાર્ગીના પુત્રી. અહીં માતાનાં નામે પુત્રની પ્રશંસા કરાઈ છે. પુત્ર તિ ?િ= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રશંસા અર્થ ગમ્યમાન હોય તો સમ્બોધનમાં પ્તિ પ્રત્યયની સાથે પુત્ર વાચક જ માતૃ નામને માત આદેશ થાય છે. તેથી માતૃસે આ અવસ્થામાં ‘સ્વચ ગુણ: ૧-૪19' થી સિ ની સાથે 2 ને ગુણ કમ્ આદેશ. Rઃ પાન્ત -રૂ-પરૂ થી ને વિસર્ગ થવાથી હે માત: આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે જfમાતૃતિ (fમાતા યાસ્તત્સવોને) અહીં :-૪જર' થી સિ સાથે મા ને આદેશ થવાથી હું માતૃજે વસે! આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં બંને સ્થળે માતૃ શબ્દ પુત્ર વાચક ન હોવાથી આ સૂત્રથી માતૃ શબ્દને તદુત્તર સિ ની સાથે માત આદેશ થતો નથી. માતૃ અહીં નિત્યતિઃ ૭-રૂ-999” થી જવું પ્રત્યય થયો છે. અર્થક્રમશઃ - હે માતા.. હે ગાર્ગી માતાની પુત્રી!. ગઈ તિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રશંસા અર્થ ગમ્યમાન હોય તો જ પુત્ર વાચક માતૃ નામને સમ્બોધનના રિ પ્રત્યયની સાથે મત આદેશ થાય છે. તેથી જે માતૃ! અહીં નિન્દા ગમ્યમાન હોવાથી, Tffમાતૃવસ આ અવસ્થામાં સિ નો ‘કતઃ ચમો કું ૧-૪-૪૪° થી લોપ થયો છે. પરંતુ માતૃ શબ્દને સિ ની સાથે આ સૂત્રથી માત આદેશ થતો નથી. અર્થ - અરે ગાર્ગીના પુત્રી //૪ની
११९
