Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
· मावर्णान्तोपान्तापञ्चमवर्गानु मतो मो वः २११९४॥
મુ અથવા 5 વર્ણ (અ, આ) જેના અન્તમાં કે ઉપાન્તમાં છે, તેમજ પખ્યમવર્ણને છોડીને અન્ય વર્ગીય વ્યસ્જન અન્તમાં છે જેના એવા નામથી પરમાં રહેલા મા ના મુ ને આદેશ થાય છે. વિક્રમ શમી વૃક્ષ માત્ર હિનું માર્યું અને અત્ આ ક્રમશઃ ૬ અન્તવાળા, મુ ઉપાન્તવાળા, ૪ અન્તવાળા; ગા અન્તવાળા, સ ઉપાત્તવાળા અને પચ્ચમચન્જન ભિન્ન વર્ગીય વ્યસ્જન અખ્તવાળા નામોને યસ્ય સન્તિ સ્મિ; શમી યત્રાગતિ.. ઈત્યાદિ અર્થમાં તસ્યા - ર-' થી મત (મ) પ્રત્યય. મિ વગેરે નામોથી વિહિત પ્રથમ વિભતિનો ‘ાર્ગે રૂ-ર-2' થી લોપ. આ સૂત્રથી મા ના ૬ ને ર્ આદેશ. વિક્રમ ના ૬ ને “તૌ મુની૧-૩-૧૪ થી અનુસ્વાર. રા સુચાર ર-9-94' થી અહમ્ ના નું ને ? આદેશ થવાથી નિષ્પન किंवत् शमीवत् वृक्षवत् मालावत् अहर्वत् भास्वत् मरुत्वत् नामने. सि. પ્રત્યય. “કવિત: ૧-૪-૭૦ થી ના ની પરમાં 7 નો આગમ. “9-૪-૧૦ થી વ ના સ ને દીર્ઘ ‘ગા' આદેશ. “
રીચીત્વ 9-૪-૪થી સિનો લોપ. “પસ્ય..ર-૧-૮૨ થી ટુ નો લોપ થવાથી ક્રમશઃ “વિાનું ; “શપીવાનું; “વૃક્ષવાનું'; “માછીવાનું; “હિ; માસ્વા; અને “મરુત્વાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- થોડી સમ્પત્તિવાળો. શમીનામની લતાવાળો. વૃક્ષવાળો. માળાવાળો. દિવસવાળો. સૂર્ય. ઈન્દ્ર. (માસ્વાનું આ પ્રયોગમાં તેમજ મરુત્વાન અહીં નામ સિ0 9-9-૨૦” થી પ્રાપ્ત પદસંજ્ઞાનો ર તં મવર્ષે 9-9-રરૂ થી નિષેધ થયો છે. તેથી હું ને ? આદેશ અને તુ ને ત્ આદેશ થતો નથી.) ૨૪.
નાન રાકરણ
મતુ પ્રત્યયાન્ત નામ કોઈનું નામ હોય તો તે સંજ્ઞાના વિષયમાં તું
"
૨૬
