Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
नोादिभ्यः २।१।९९॥
‘ર્ષિ છે આદિમાં જેના એવા કટિ ગણપાઠમાંના કર્ષિ વગેરે. નામથી વિહિત મા પ્રત્યયના મુને ૬ આદેશ થતો નથી. કર્ષિ અને રન્મિ નામને તરસ્યા ૨-9 થી મ0 () પ્રત્યય. “માવતો-૦ ૨-૧-૧૪ થી મા ના ૬ ને ૬ આદેશની પ્રાપ્તિ હતી. તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી સિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ‘ર્મિકાન ” અને ભિમાન આવો પ્રયોગ થાય છે. (જૂઓ સૂ નં. ૨-૧-૯૪) અર્થક્રમશ તરગ્નવાળો. યૂથ- ટોળું. Bl
___ मास- निशाऽऽसनस्य शसादौ लुग्वा २११११००॥ ...
શત્ વગેરે સ્વાદિ પ્રત્યય (શહુ થી સુ સુધીના પ્રત્યય) પરમાં હોય તો તેની પૂર્વેના મન નિશા અને આસન શબ્દોના અન્ય સ્વરનો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. માન-શત્ આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી માસ નામના અન્ય સ્વર ‘’ નો લોપ. “સોઃ ૨-9-૭ર” થી શ{ ના ને ક આંદેશાદિ કાર્ય થવાથી “મા” આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અત્યસ્વર માં નો લોપ ન થાય ત્યારે માસ નામના અને શત્ ના મ ની સાથે “શSતા. ૧-૪-૨' થી દીધું ના આદેશ તથા શાનું ના સૂ ને ૬ આદેશ થવાથી “માસાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે નિશાશત્ આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી સા' નો લોપ થવાથી “નિ:' આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી મા નો લોપ ન થવાથી “નિશા:' આવો પ્રયોગ થાય છે. માસન િ(૬) આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી ગાસન નામના અન્ય ‘' નો લોપ થવાથી ‘કાસનિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અન્ય ૪ નો લોપ ન થાય ત્યારે મ ને રૂ ની સાથે
વ. -ર-૬’ થી g આદેશ થવાથી શાસને આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ - મહિનાઓને. રાત્રિઓને. આસન
२५४
