Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 01
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આવાયું આવો પ્રયોગ થાય છે. યુવા તિજારાનું નિશાની अतिक्रान्तेषु भने आवाम् अतिक्रान्तम् अतिक्रान्तौ अतिक्रान्तेषु मा અર્થમાં ગતિયુબદ્ અને પ્રત્યક્ષ્મદ્ નામને સન્ ગી અને સુ પ્રત્યય. મ્િ અને ગૌ ને ગમી : ૨-૭-૧૬ થી ૬ આદેશ. આ સૂત્રથી પુણ્ અને ને યુવા અને સાવ આદેશાદિ કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ થવાથી ‘તિયુવાનું'; 'સત્યાવાયું; “તિયુવાસુ અને ‘સત્યાવાસુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- તમને બને. અમને બને. તમને બેને જીતવાવાલાને. તમને બેને જીતવાવાલા બને. અમને બંને જીતવાવાલાને. અમને બેને જીતવાવાલા બને. તમને બંને જીતવાવાલાઓમાં. અમને બેને જીતવાવાલાઓમાં. મસ્તસ્થતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વાદિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વેના દ્વિત્વવિશિષ્ટાર્થક પુખદ્ અને સત્ નામના ૬ સુધીના ભાગને (સપૂર્ણ યુગ અને અન્ને નહિ.) જ યુવા અને સાવ આદેશ થાય છે. તેથી યુઝર્ + ગો અને સ્મન્ + નો આ અવસ્થામાં . નં ૨--૭ માં જણાવ્યા મુજબ ટુ ને ૬ આદેશ થવાથી “યુવયો.’ અને ‘નાવયો આવો પ્રયોગ થાય છે. અન્યથા સંપૂર્ણ યુખ અને સ્મશ્ને ઉપર જણાવ્યા મુજબ યુવા અને સાવ આદેશ કર્યો હોત તો યુવ્યો અને કાવ્યો: આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થાત- એ સમજી શકાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - તમારા બંનું. અમારા બેનું. સ્થાવાવિયેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વાદિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો જ તેની પૂર્વેના દ્વિત્વવિશિષ્ટાર્થક ગુખદું અને લક્ષ્મ નામના ૬ સુધીના ભાગને યુવા અને સાવ આદેશ થાય છે. તેથી, વયો. પુત્રો યુખસુત્ર: અહીં સમાસમાં સ્વાદિ પ્રત્યય મો નો પાર્ગે રૂ-૨-૮ થી લોપ થવાથી સ્થાદિ પ્રત્યય પરમાં નથી. તેથી ગુખદ્ ના પુષ્ય ને યુવા આદેશ થતો નથી. અર્થ - તમારા બેનો પુત્ર. ||૧ળી.
१६७
