________________
મુજબ વહુરાખવા ની જેમ અનયા આવો પ્રયોગ થાય છે. મ્+ગોસ આ અવસ્થામાં આ સૂત્રથી વમ્ ને અન આદેશ વગેરે કાર્ય તૂ. ૧-૪-૪ માં જણાવ્યા મુજબ થવાથી રેવયોઃ ની જેમ અનયો; અનયો: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - આનાથી. આ સ્ત્રીથી. આ બેનું, આ બેમાં. સ્ત્રીલિંગમાં અનય ની પ્રક્રિયા હૂં.નં. ૧-૪-૧૬ માં જણાવ્યા મુજબ વત્તુરાખયોઃ ની જેમ સમજવી. ત્યવામિત્યેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ત્યવિ સમ્બન્ધી જ રા અને એસ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વેના અન્ન પ્રત્યયથી રહિત વમ્ નામને ઞન આદેશ થાય છે. તેથી પ્રિોડયભૂ યસ્ય તેન આ વિગ્રહમાં બહુવ્રીહિ સમાસમાં નિષ્પન્ન ત્રિવેલમ્ નામને ટા (આ) પ્રત્યય થવાથી પ્રિયેલમાં આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં અન્યપદાર્થ પ્રધાન હોવાથી ટા પ્રત્યય તત્સમ્બન્ધી છે. રમ્ (ત્યવાતિ) સમ્બન્ધી નથી; તેથી આ સૂત્રથી વપ્ ને ગન આદેશ થતો નથી. અર્થ= આ પ્રિય છે જેને તેના વડે. અન ફ્લેવ= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્ગ પ્રત્યયથી રહિત જ ત્યવાહિ સમ્બન્ધી વમ્ નામને, તેની પુરમાં તત્સમ્બન્ધી ય અને ગોર્ પ્રત્યય હોય તો અન આદેશ થાય છે; તેથી इदकम् નામને ટા પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી રૂમન આવો પ્રયોગ થાય છે. (પ્રક્રિયા માટે જુઓ તૂ. નં. ૨-૧-૨૬ વગેરે.) અર્થ - આનાથી. ।।૩૭ણા
अयमियम् पुंस्त्रियोः सौ २|१|३८||
ત્યવાવિ સમ્બન્ધી ત્તિ પ્રત્યય ૫૨માં હોય તો તેની પૂર્વેના રૂપમ નામને પુલ્લિંગમાં યમ્ આદેશ અને સ્ત્રીલિંગમાં પમ્ આદેશ થાય છે. વમ્ નામને પુલ્લિંગમાં અને સ્ત્રીલિંગમાં ત્તિ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી વપ્ ને પુલ્લિંગમાં અવમ્ આદેશ અને સ્ત્રીલિંગમાં ચમ આદેશ. ‘દીર્ઘક્યા‰૦ ૧-૪-૪૫ ' થી સિ નો લોપ થવાથી અથમ્ અને ચમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ – આ પુરુષ. આ સ્ત્રી. त्यदामित्येव = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ચાવિ સમ્બન્ધી
१९४
