Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
(૨) પંચમી - ભવતુ
થાય.
भू+तु તુક્તાર્... ૩-૩-૮ થી તુવ્ પ્રત્યય.
-
-
=
મૂ+5+તુ ઈર્ય... ૩-૪-૭૧ થી શબ્ પ્રત્યય. મો+૩+તુ - નામિનો... ૪-૩-૧ થી ૐ નો ગુણ ો. भवतु ઓવૌતો... ૧-૨-૨૪ થી ઓ નો અવ્.
૧૪
(૨) હ્યસ્તની - ઝમવત્ = થયું.
-
ભૂતૅ - વિવ્ તાર્... ૩-૩-૯ થી ભ્િ પ્રત્યય. મૂ+અ+ત્ - ર્યિ... ૩-૪-૭૧ થી વુ પ્રત્યય. m+5+ત્ નાનિનો... ૪-૩-૧ થી ડ્ઝ નો ગુણ ઓ. _भव्+अ+त् ઓવૌતો... ૧-૨-૨૪ થી ઓ નો અ.
ऊ
ઞભવત્ - સદ્ધાતો... ૪-૪-૨૯ થી અદ્ નો આગમ.
•
અદ્યતની - વિ-તામ્-અન્, સિ-તમ્-ત, અ-વ-મ્, ત-માતા-અન્ત, થામ્-ગાથામ્-મ્, રૂ-હિ-મહિ । ૩-૩-૧૧ અર્થ:- દ્દિ થી માંડીને હિ સુધીનાં અઢાર પ્રત્યયોને અદ્યતની સંજ્ઞા થાય છે. વિવેચન : અદ્યતની ૫-૨-૪, વાડદ્યતની પુરાવી ૫-૨-૧૫, માથદ્યતની ૫૪-૩૯ વિગેરે સૂત્રો અદ્યતનીનાં સ્થાન છે. અદ્યતની = આજનો ભૂતકાળ.
(૧) ... આજના ભૂતકાળના અર્થમાં અદ્યતની વિભક્તિ થાય છે. દા.ત. અદ્ય વ્યહાર્પીત્ = આજે વિહાર કર્યો.
(૨) અનદ્યતન હ્યસ્તન ભૂતકાળ હોય છતાં પણ તે જણાવવાની ઈચ્છા ન હોય અને સામાન્યથી જ ભૂતકાળ જણાવવો હોય ત્યારે પણ અદ્યતની વિભક્તિ થાય છે. દા.ત. રામો વનમ્ અમત્ = રામ વનમાં
ગયા.
(૩) અદ્યતન અને હ્યસ્તન બંને ભૂતકાળની મિશ્રતા હોય ત્યાં પણ અદ્યતની વિભક્તિ થાય. દા.ત. અદ્ય દ્યો વા સમુદિ આજે અથવા ગઈકાલે અમે ખાધું.
