Saptabhangi Naypradipa Prakarana

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

Page 21

सप्तभङ्गी नयप्रदीपप्रकरणम् । . [श्रीवादिदेवसूरिपुरन्दरप्रणीतप्रमाणनयतत्वालोकालङ्कारचतुर्थपरिच्छेदान्तर्गतानि सप्तभङ्गीगोचराणि कानिचित् सूत्राणि
सर्वत्रायं ध्वनिर्विधि-प्रतिषेधाभ्यां खार्थमभिधानः सप्तभङ्गीमनुगच्छति ॥१३॥
एकत्र वस्तुन्येकैकधर्मपर्यनुयोगवशादविरोधेन व्यस्तयोः समस्तयोश्च विधि-निषेधयोः कल्पनया स्यात्काराङ्कितः सप्तधा वाक्प्रयोगः सप्तभङ्गी ॥१४॥ । तद्यथा-स्यादस्त्येव सर्वमिति विधिकल्पनया प्रथमो भङ्गः॥१५॥ स्थानास्त्येव सर्वमिति निषेधकल्पनया द्वितीयः ॥ १६॥ .. स्यादस्त्येव स्यान्नास्त्येवेति क्रमतो विधि-निषेधकल्पनया तृतीयः ॥१७॥ . स्यादवक्तव्यमेवेति युगपद्विधि-निषेधकल्पनया चतुर्थः ॥ १८ ॥ - स्यादस्त्येव स्यादवक्तव्यमेवेति विधिकल्पनया युगपद्विधिनिषेधकल्पनया च पश्चमः ॥१९॥ - स्यान्नास्त्येव स्यादवक्तव्यमेवेति निषेधकल्पनया युगपद्विधिनिषेधकल्पनया च षष्ठः ॥२०॥ __ स्यादस्त्येव स्यान्नास्त्येव स्यादवक्तव्यमेवेति क्रमतो विधिनिषेधकल्पनया युगपद्विधि-निषेधकल्पनया च सप्तम इति ॥२१॥ • एकत्र वस्तुनि विधीयमान-निषिध्यमानानन्तधर्माभ्युपगमेनाऽ. नन्तभङ्गीप्रसङ्गादसङ्गतैव सप्तभङ्गीति न चेतसि निधेयम् ॥ ३७ ॥ । विधि-निषेधप्रकारापेक्षया प्रतिपर्यायं वस्तुन्यनन्तानामपि सप्तभङ्गीनामेव संभवात् ॥३८॥
प्रतिपर्यायं प्रतिपाद्यपर्यनुयोगानां सप्तानामेव सम्भवात् ॥३९॥ ... इयं सप्तभङ्गी प्रतिभङ्गं सकलादेशस्वभावा विकलादेशखभावा च ॥४३॥
प्रमाणप्रतिपन्नाऽनन्तधर्मात्मकवस्तुनः कालादिभिरभेदवृत्तिप्राधान्यादभेदोपचाराद् वा योगपद्येन प्रतिपादकं वचः सकलादेशः ॥४॥ तद्विपरीतस्तु विकलादेशः ॥४५॥]"