Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
View full book text
________________
GG
सप्तभङ्गी नयप्रदीपप्रकरणम् । विषय उपचरितासद्भूतव्यवहारः, सोऽपि स्वजाति-विजात्युभयविषयभेदेन त्रिविधः, आयो यथा-पुत्र-दारादि मम, द्वितीयो यथा-वस्त्राऽऽभरण-हेम-रजतादि मम, तृतीयो यथा-दुर्ग-देश-राज्यादि ममेति । इत्थं नयोपनयनिरूपणम्, तेषां च स्वभावेषु योजनम् , तदुपयोगितया गुण-पर्याय-स्वभावानां परस्परभिन्नतया प्ररूपणमिति या दिगम्बरप्रक्रिया सोपदर्शनपूर्वकं गुणानां पर्यायानतिरिक्तत्वमेव स्वभावा अपि पर्यायेष्वेवान्तर्भवन्तीत्येवं श्वेताम्बरराद्धान्तमेव पुरस्कुर्वतैतदन्थकारेण श्रीमता यशोविजयमहोपाध्यायेन स्वनिर्मितेऽनेकान्तव्यवस्थाप्रकरणे खण्डितैव, तदुपपादनप्रकारस्तत्खण्डनप्रकारश्च परिशीलनीयो जिज्ञासुभिरनेकान्तव्यवस्थाप्रकरणावलोकनतः, ततश्च सिद्धमिदं योऽनन्तरं व्यवहारभेदोऽत्र दर्श्यते स दिगम्बरसम्मत उपनयभेद एवेति । भेदोपचारतयेति-भेदश्वोपचारश्च भेदोपचारौ; तयोर्भावो भेदोपचारता, तया भेदोपचारतयेत्यर्थः, अत्रोपचारोऽपि सन्निधानाद् भेदस्यैवावगन्तव्यः, तथा च सनहाभिमतं यद् गुण-पर्याय-नाम-स्वभाव-कारक-क्रियाद्यात्मकद्रव्यस्वरूपमेकं वस्तु तद् गुणादिभिर्भेदेनोपचरितभेदेन वा व्यवहियत इत्यर्थः । अस्य व्यवहारस्योपनयतया दिगम्बरैः परिभाषितस्यैकवस्तुभेदविषयः सद्भूतव्यवहार इत्येवं लक्षणलक्षितो यः सद्भूतव्यवहाराख्यः प्रथमभेदस्तस्य शुद्धाशुद्धभेदेन द्वैविध्यं ग्रन्थान्तरे व्यावर्णितम् , तथाऽत्रानुपचरितसद्भूतव्यवहारस्य तुरीयभेदस्य यदुदाहरणम् 'केवलज्ञानादयो गुणाः' इति तद् ग्रन्थान्तरे शुद्धसद्भूतव्यवहारस्योदाहरणं दर्शितम्, यच्चात्रोपचरितसद्भूतव्यवहारस्य तृतीयभेदस्योदाहरणम् 'मतिज्ञानादयो जीवस्य' इति तद् ग्रन्थान्तरेऽशुद्धसद्भूतव्यवहारस्योदाहरणमुक्तम् ।

Page Navigation
1 ... 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138