Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
View full book text
________________
बालबोधिनीविवृतिविभूषितं उदाहरणम्-"यथा तथागतमतम्" इति ॥
-[प्रमा० परि० ७ सूत्रम्-३१] बौद्धो हि क्षणक्षयिणः पर्यायानेव प्रधानतया प्ररूपयति, तत्तदाधारभूतानि द्रव्याणि नाभिमन्यते, अतस्तन्मतं तदाभासतया ज्ञेयम् ।
ऋजुसूत्रो द्विधा, सूक्ष्मर्जुसूत्रो यथैकसमयावस्थायी पर्यायः१, स्थूलर्जुसूत्रो यथा मनुष्यादिपर्यायास्तदायुःप्रमाणकालं तिष्ठन्ति२॥ इति पर्यायार्थिकस्य प्रथमो भेद ऋजुसूत्रनयः ॥ __ अथ द्वितीय भेदं प्रभेदयन्ति-"कालादिभेदेन ध्वनेरर्थभेदं प्रतिपद्यमानः शब्दः" इति ॥
--[प्रमा० परि० ७ सूत्रम्-३२]
त्युपगम ऋजुसूत्राभास इत्यर्थः । एतदुदाहरति-उदाहरणमिति । तथागतमिति-'यत् सत् तत् क्षणिकम्' इति व्याप्त्या सर्व क्षणिकमेवेति बुद्धमतमृजुसूत्राभास इत्यर्थः । बौद्धमतस्य सर्वथा द्रव्यापलापित्वात् पर्यायमात्राभ्युपगन्तृत्वेन ऋजुसूत्राभासता ज्ञेयेति दर्शयतिबौद्धो हीति । तत्तदाधारभूतानि तत्तत्पर्यायाधारभूतानि । तन्मतं बौद्धमतम् । तदाभासतया ज्ञेयम् ऋजुसूत्राभासतयाऽवधार्यम् । सूक्ष्मर्जुसूत्र-स्थूलर्जुसूत्राभ्यामृजुसूत्रस्य द्वैविध्यं दर्शयति-ऋजुसूत्रो द्विधेति ॥ इति ऋजुसूत्रनिरूपणम् ॥
अथ शब्दनयनिरूपणम्पर्यायार्थिकद्वितीयभेदस्य शब्दनयस्य निरूपणमधिकरोतिअथेति । 'कालादि०' इत्यादिपदात् कारक-लिङ्ग-सङ्ख्या-पुरुषोपस

Page Navigation
1 ... 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138