Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
View full book text
________________
सप्तभङ्गी- नयप्रदीपप्रकरणम् ।
नाभावः, संश्लेषसम्बन्धः, परिणाम- परिणामिसम्बन्धः, श्रद्धाश्रद्धेयसम्बन्धः, ज्ञान ज्ञेयसम्बन्धचेति । उपचरितासद्भूतव्यवहारस्त्रेधा - सत्यार्थः, असत्यार्थः, उभयार्थश्च इति व्यवहारनयस्यार्थाः, चतुर्दशभेदाश्च ज्ञेयाः, भेदविषयो व्यवहारः ॥ इति द्रव्यार्थिकस्य तृतीयो भेदो व्यवहारनयः ॥
,
८७
-
विनाभावः सम्बन्धः । संश्लेषसम्बन्धो यथा- आत्मनि शरीररूपमुपचर्य 'अहं गौरः स्थूलः' इति व्यवहारः प्रवर्तते, तत्र शरीरेण सहात्मनः संश्लेषलक्षणसम्बन्धः; एवं नीलादिरञ्जनवस्तुसम्बन्धान्नीलं पीतं रक्तमित्यादिरूपेण वस्त्रमुपचरितं भवति, तत्रापि संश्लेषसम्बन्धः । 'मृद् घटः, ज्ञानं मतिः' इत्यादौ परिणाम - परिणामिसम्बन्धः | श्रद्धाश्रद्धेयसम्बन्ध इति-यो यच्छ्रद्धः स एव स इति वचनाद् 'जिनश्रद्धो जिन एव, हरिभक्तो हरिरेव' इत्यादौ श्रद्धा - श्रद्धेयसम्बन्धः । 'घटज्ञानं घटः, पटज्ञानं पटः' इत्यादी ज्ञान - ज्ञेयसम्बन्ध इति । उपचरितासद्भूतव्यवहारस्य त्रैविध्यमुपदर्शयति – उपचरितेति - यावन्मात्रं देवदत्तसम्बन्धि धनं तावन्मात्रं धनमुपादाय योऽयं देवदत्तस्य धनमिति व्यवहारः स सत्यार्थ इत्यर्थः, यश्च न देवदत्तस्य धनं तदेवोपादाय देवदत्तस्य धनमिति व्यवहारोऽसत्यार्थः, यत् किञ्चिद् देवदत्तस्य धनं किञ्चिच्चान्यस्य तदुभयात्मकधनसमष्टिमुपादाय देवदत्तस्य धनमिति व्यवहारः सत्यासत्योभयार्थः । इति एवंप्रकारेण, व्यवहारनयस्य अर्था विषया ज्ञेया इति सम्बन्धः । चतुर्दशेति सद्भूतव्यवहार इत्यारभ्यानुपचरितासद्भूतव्यवहार इत्यन्तग्रन्थेन चतुर्दश भेदा व्यवहारस्य ज्ञेया इत्यर्थः । अयं च सर्वोऽपि व्यवहारभेदो भेदविषय उपदर्शित इत्याह-भेदविषय इति-सङ्ग्रहोऽभेदविषयः, अयं च भेदविषय इति

Page Navigation
1 ... 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138