Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
View full book text
________________
बालबोधिक्निीविवृतिभूषितं स्वभावा अपि गुण-पर्याययोरन्तर्भूता एव द्रष्टव्याः, अन्यथा द्रव्यलक्षणे तयोरिव तेषामपि ग्रहणमभविष्यत् । उक्ता गुणाः । गुणविकाराः पर्यायास्तेऽप्युक्ता एव ॥ एतच्च द्रव्यनयमिश्रितं विशेषार्थप्रतिपत्तये भवति; यदुक्तम्
"नानास्वभावसंयुक्तं द्रव्यं ज्ञात्वा प्रमाणतः । तच सापेक्षसिद्ध्यर्थ स्थानमिश्रितं कुरु"॥
स्वभावास्ते गुणे, ये च क्रमभाविनः स्वभावास्ते पर्यायेऽन्तर्भवन्तीत्याह-स्वभावा अपीति । अन्यथा स्वभावानां गुण-पर्याययोरनन्तर्भावे । द्रव्यलक्षणे गुण-पर्यायवद् द्रव्यमित्येवं द्रव्यलक्षणे । तयोरिव गुण-पर्याययोरिव । तेषामपि स्वभावानामपि, तथा च गुण-पर्यायखभाववद् द्रव्यमिति द्रव्यलक्षणमकरिष्यदाचार्यः, तथाऽकरणाच्च ज्ञायते-यदुत, स्वभावा गुण-पर्याययोरेवान्तर्भूता इति । क्रमेण गुण-पर्यायनिरूपणे उपसंहरते-उक्ता गुणा इति ।
एतच्च गुण-पर्यायवद्र्व्यमित्येवं लक्षितं द्रव्यं च । द्रव्यनयमिश्रितं द्रव्यनयविषयीकृतं सत् । द्रव्यनयमिश्रितस्य निरुक्तखभावद्रव्यस्य विशेषार्थप्रतिपक्तिहेतुत्वे प्राचां संवादमाह-यदुक्तमिति-नाना स्वभावाः सामान्यात्मका विशेषात्मकाश्च येऽनन्तरमभिहितास्तैः संयुक्तं द्रव्यं प्रमाणतः-प्रमाणैात्वा तत्र ये स्वभावा येनापेक्षानिमित्तेन वर्तन्ते तत्सापेक्षसिद्धयर्थं तच्च-निरुक्तद्रव्यं पुनः स्यादित्येतदर्थम् , नयैः-तत्तत्स्वभावग्राहिनयमिश्रितं कुरु, तत्तत्स्वभावसंयुक्तस्य द्रव्यस्य तत्तन्निमित्तसापेक्षस्य सिद्ध्यर्थं तत्तत्स्वभावग्राहिनयविषयीकरणं युक्तं तदन्तरेण तथा तत्सिद्ध्यसंभवादित्याशयः । द्रव्यार्थिकनयेन सिद्ध्यति द्रव्यमतस्तस्य द्रव्यं

Page Navigation
1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138