Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
View full book text
________________
बालबोधिनीविवृतिविभूषितं मेर्वादिनित्यः १, सादिनित्यपर्यायार्थिकः, यथा-सिद्धपर्यायो नित्यः २, सत्तागौणत्वेनोत्पाद-व्ययग्राहकस्वभावोऽनित्यशुद्धपर्यायार्थिकः, यथा-समयं समयं प्रति पर्याया विनाशिनः३, सत्तासापेक्षस्वभावोऽनित्याशुद्धपर्यायार्थिकः, यथा-एकस्मिन् समये उत्पाद-व्यय-ध्रौव्यात्मकः पर्यायः ४, कर्मोपाधिनिरपेक्षखभावोऽनित्यशुद्धपर्यायार्थिकः, यथा-संसारी जीवः सिद्ध
भिधानमपि, एवम्ग्रेऽपि । द्वितीयं सादिनित्यपर्यायार्थिकभेदं दर्शयतिसादीति । उदाहरति-यथेति-आत्मनः सिद्धपर्याय उत्पद्यत इति सादिः, न च विनश्यतीति नित्य इति, तथा तदवगाहिज्ञानं सादिनित्यपर्यायार्थिकनय इत्यर्थः । अनित्यशुद्धपर्यायार्थिकं पर्यायार्थिकतृतीयभेदमावेदयति-सत्तागौणत्वेनेति-सत्ताया गौणत्वेन ग्राहक उत्पाद-व्यययोः प्राधान्येन ग्राहको नयोऽनित्यशुद्धपर्यायाथिक इत्यर्थः । उदाहरति-यथेति-प्रतिसमयं पर्याया विनाशिन इति ज्ञानं प्राधान्येन पायाणामुत्पाद-विनाशावेव विषयीकरोति स्थैर्यलक्षणसत्तां तु गौणत्वेनैवावगाहत इति भवत्यनित्यशुद्धपर्यायार्थिक इत्यर्थः । सत्तासापेक्षस्वभावमनित्याशुद्धपर्यायार्थिकं चतुर्थभेदमुपदर्शयति-सत्तासापेक्षेति । उदाहरति-यथेति-पूर्वत्र सत्तालक्षणस्थैर्यस्य गौणत्वाच्छुद्धता, अत्र तु सत्तालक्षणस्थैर्यस्याप्यवगाहनादशुद्धतेति बोध्यम् । कर्मोपाधिनिरपेक्षस्वभावमनित्यशुद्धपर्यायार्थिकं पञ्चमं भेदमाह-कर्मोपाधीति । उदाहरति-यथेति-कर्मोपाधिसापेक्षखभावत्वे सिद्धसदृशत्वं शुद्धात्मत्वं मात्मतो नावग़ाहेत ज्ञानमिति तथा तहाहिणो ज्ञानस्य विषयनिबन्धनं कोपाधिनिरपेक्षखभावत्वं युक्तमेव । कर्मोपाधिसापेक्षस्वभावमानत्याशुद्ध

Page Navigation
1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138