Saptabhangi Naypradipa Prakarana

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

Page 47

सप्तभङ्गी नयप्रदीपप्रकरणम् ।
यदत्र रभसात् किश्चिद् दुरुक्तं मयका बुधैः।। सप्तभङ्गीविवक्षायां शोध्यं शास्त्रानुसारतः॥१॥
र्मेदवृत्तिप्राधान्याद् भेदोपचारादेकैकधर्मावभासकवचनत्वं विकलादेशत्वम्, ततश्च नयवाक्यत्वमित्येवं प्रतिभङ्गं सकलादेशस्वभावा सप्तभङ्गी प्रमाणवाक्यं प्रतिभङ्गं विकलादेशस्वभावा सप्तभङ्गी नयवाक्यमिति देवसूरीणां मतम् । अन्ये पुनः ‘स्यादस्त्येव घटः, स्यान्नास्त्येव घटः, स्यादवक्तव्य एव घटः' इति भङ्गत्रयस्य सकलस्याखण्डस्य प्रतिपादकत्वेन सकलादेशत्वम्, 'स्यादस्त्येव स्यान्नास्त्येव घटः' इत्यादिचतुष्टयस्य विकलस्य सखण्डस्य प्रतिपादकत्वेन विकलादेशत्वमिति स्वीकुर्वन्तीति दिक् । ग्रन्थकारो निरुक्तसप्तभङ्गीस्वरूपनिरूपणसंशोधने बुधान् सम्मुखीकरोति-यदत्रेति । अत्र सप्तभङ्गीस्वरूपनिरूपणे, रभसात् वेगाद् हर्षात् पौर्वापर्याविचाराद् वा मया यत् किश्चिद् दुरुक्तं तत् शास्त्रानुसारतो बुधैः शोध्यम् । एतेन शास्त्रानुसारेण शोधनप्रवृत्तौ दुरुक्तत्वं वस्तुस्थित्या नास्त्येवेति खयमेव ज्ञास्यन्ति बुधाः, ततश्च तेषामेतद्रन्थत आनन्दसमुल्लासोऽप्यनुपचरित इति ॥ इति न्यायविशारद-न्यायाचार्य-कूर्चालसरखती-पूर्वधरासन्नवर्तिचतुश्चत्वारिंशदुत्तरचतुर्दशशतग्रन्थसूत्रणसूत्रधारसूरिपुङ्गवश्रीहरिभद्रसूरिलघुबान्धवप्रभृतिविशदबिरुदावलीभूषित-महामहोपाध्याय-श्रीयशोविजयगणिमणिगुम्फिते सप्तभङ्गी-नयप्रदीपप्रकरणे सप्तभङ्गीनिरूपणात्मकप्रथमसर्गस्य तपोगच्छाधिपतिशासनसम्राट्-सूरिचकचक्रवर्ति-स्वपरसमयपारावारपारीण-बालब्रह्मचारिजगद्गुरुश्रीविजयनेमिसूरीश्वरपट्टालङ्कारेण व्याकरणवाचस्पति-शास्त्रविशारद-कविरत्नेत्युषाधिकलितेनाचार्यविजयलावण्यसूरिणा निर्मिता बालबोधिनी नाम विवृतिः सम्पूर्णा ॥
M