Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

View full book text
Previous | Next

Page 48
________________ बालबोधिनी विवृतिविभूषितं [अथ द्वितीयसर्गे नयप्रदीपप्रकरणम् ।] अथानुसप्तभङ्ग नयलक्षणान् प्रारभन्ते-१ नानास्वभावेभ्यो व्यावृत्त्यैकस्मिन् स्वभावे वस्तु नयति-प्राप्नोतीति नयः। २ प्रमाणेन अथ नयनिरूपणमधिकरोति___ अथेति । अनुसप्तभङ्ग सप्तभङ्गनिरूपणानन्तरम् , यतः "सप्तभङ्गनयानां च वक्ष्ये विस्तरमाश्रुतम्" इत्यनेन सप्तभङ्ग-नयोभयनिरूपणस्य प्रतिज्ञातत्वेन तत्र सप्तभङ्गनिरूपणे वृत्ते सति नयनिरूपणमेवावसरप्राप्तम् , तथा सङ्ग्रहादिनयविषयीकृतार्थस्य सप्तभिर्भङ्गैः प्ररूपणम् , नयद्वययोजनयैव च सप्तभङ्गीप्रवृत्तिरिति नयनिरूपणे सत्येव सप्तभङ्गीस्वरूपावगतिः स्पष्टेति युक्तं सप्तभङ्गनिरूपणानन्तरं नयनिरूपणमिति । नयलक्षणान् प्रारभन्त इति-लक्षणशब्दस्य नपुंसकलिङ्गत्वाद् 'नयलक्षणानि प्रारभन्ते' इति पाठो युक्तः । निरुक्तिबलेन नयलक्षणं तावदाह-नानाखभावेभ्य इति-यथा सामान्य-विशेषादिनानास्वभावात्मकं घटादिवस्तु प्रमाणविषयः, तच्च घटादिवस्तु नानास्वभावेभ्यो व्यावृत्त्य-व्यवच्छिद्य एकस्मिन् स्वभावे- सामान्यात्मनि विशेषात्मनि वा सङ्ग्रहनयो व्यवहारादिनयो वा प्राप्नोति- तथावद्वस्तु गृह्णातीति सङ्ग्रहादिर्नय इत्यर्थः। प्रमाणेनेति-अनन्तधर्मात्मकवस्तुग्राहि प्रमाणम् , तेन सङ्ग्रहीतस्यसम्यग् गृहीतस्य, अर्थस्य-अनन्तधर्मात्मकवस्तुनः, एकोऽशः-सामान्यात्मा विशेषात्मा वा, नया-नयविषयत्वान्नय उपचर्यते, तथा च प्रमाणसङ्ग्रहीतार्थेकांशग्राही नय इत्यर्थः ।

Loading...

Page Navigation
1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138