Book Title: Saptabhangi Naypradipa Prakarana
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha

View full book text
Previous | Next

Page 24
________________ बालबोधिनीविवृतिविभूषितं - तथा चायं शब्दो यत्किञ्चित् सदंशाऽसदंशभागाभ्यां च स्वीयमर्थ प्रतिपादयन् सप्त भङ्गानेव प्रत्यवतिष्ठते । "सर्वत्रायं ध्वनिर्विधि-निषेधाभ्यां स्वार्थमभिदधानःसप्तभङ्गीमनुगच्छति" ॥ १३ ॥ इति सूत्रम् । .: सा कीडक्वरूपति लक्षणमाह "एकत्र वस्तुन्येकैकधर्मपर्यनुयोगवशादविरोधेन व्यस्तयो समस्तयोश्च विधि-निषेधयोः कल्पनया स्यात्काराङ्कितः सप्तधा वाझयोगः सप्तमङ्गी" ॥ १४ ॥ इति सूत्रम् । - एतस्यार्थः-एकस्य जीवाजीवादेः पदार्थस्य, एकैकशो धर्मविषयपरिप्रश्ने सकलप्रमाणाबाध्यत्वेन भिन्नाभिन्नविधि-प्रतिषेध प्रतिपादनप्रत्यलमित्याह-तथा चेति । प्रत्यवतिष्ठते अनुसरति । शब्दस्य विधि-निषेधाभ्यां स्वार्थावबोधने सप्तभङ्ग्यनुसरणावश्यम्भावे श्रीदेवसूरीशसूत्रं प्रमाणयति-सर्वत्रेति-लोके लोकोत्तरे चेत्यर्थः। अयं ध्वनिः प्रमाणत्वेन सम्मतः शब्दः । विधि-निषेधाभ्यां सत्त्वासत्त्वादिभावाभावरूपधर्माभ्याम् । सा सप्तभङ्गी । लक्षणं सप्तभङ्गीलक्षणम् । एकत्रेत्यादि श्रीदेवसूरीशसूत्रम् । एतस्य 'एकत्र' इत्यादिसूत्रस्य । 'एकत्र वस्तुन्येकैकधर्मपर्यनुयोगवशा' इत्यस्य व्याख्यानम्-'एकस्य जीवाज्जीवादेः पदार्थस्य, एकैकशो धर्मविषयपरिप्रश्ने' इति । 'अविरोधेन' इत्यस्यार्थः-'सकलप्रमाणाबाध्यत्वेन' इति । 'व्यस्तयोः समस्तयोश्च विधि-निषेधयोः कल्पनया' इत्यस्यार्थः-'भिन्नाभिन्नविधिप्रतिषेधविभागाभ्याम्' इति, तृतीयान्तस्य 'वाक्प्रयोगः' इत्यत्रान्व

Loading...

Page Navigation
1 ... 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138